117
Manufacturenhandel BAHLMANN Co.
D. BENSCHOP,
li. iimuiiKii liinifuu.
J. J. BIK.
Gouda in 1924.
fKkOaaBKUKTEM.
Laatste Berichten.
Bedrs van Amsterdam.
77 KEIZERSTRAAT 79.
Oek ia 1925
Upstrut - MTTtlllll TM. TIN
G. wan den Berg - Expediteur
G. G. BIK Zti.
WL BOUT
gemeen© ontwikkeling bij te brengen.
At spoedig wem door net feit, <W
l'elfl zooveel barer leerlingen trok,
wiskunde hoofdzaak. Men ineeude dat
goed, want wiakunde teert logisch den
ken.
Ue maatschappij legde de H BS
echter een duobete taak op voorbe
reiding tot maatschappelijk teven eu
vis/ibpreiding ijui Hoog er Onderwijs.
De wet-Limbuig is in de officteeie tr-
enning van dit .aatste geslaagd.
net thans gevolgde programma is
echter, aldus ue heer v. d. W., onge-
sil.ikt voor de algeheel© vervuiling ue-
zer taak. Daarom is een splitsing noo t
wik et ijk gebleken. Déwfiarde van bet
Kon. Besluit, dat een literair-ocononu-
sche H.B.S. in net leven nep, ligt
daarin, dat er in de ifeltiande H B S.
ucor eenige wij/igingeu een nieuwe
aldeeiing wordt gescnupeo. Die wijzi
gingen waren voorgesteld in Ue lieu-
we wet op bet M. O.
Splitsing, aldus spr., moet imperatief
zik: j
B. /de bestaande, gewone H.B.S)
ivoet Jnereteld worden zooals hij vroe
ger 4as, meer wiskunde, natuurkunde,
enz. J
A(literabr-economisohe aldeeiing)
moet do ontwikkeling geven, uie uo
moderne maatscliappij eisoht. Versotui-
iende vakken weruen uoor den beer
v. d. W. besprosea taatsweiOiiscbup-
pen, talon, geschiedenis, aardrijkskim-
ue. kunstgeschiedenis, bpr. komt cp
tegen overschatting van bet gyimnaei-
uat onderwijs, en tegen de „kortzini-
tigheid, die nieuwe beschuving acht^r-
sielt bij de oude."
Vervolgens sprak de heer W. van
Doom. talrijke! voorbeelden, uklu»
ueze spr., zijn aan te wijzen waaruit
blijkt noeveei v.g. „ontwikkelde men-
schen" de gekste bouten maken bij bet
vei talen. Ook de „aesk'mndigen op
bet eindexamen-li.B.SI. zijn, volgens
spr., bijna nooit in staat, de vertalin
gen te beoordeelen. noodzakelijk zal
net zijn, aldus spr., dat de literair-
econouiische aldeeiing minstens 4 uur
per week en per klas les gee.t in
vu «alen in eu uit vreemde talen, L h
leereu uiUlrukken, rekensctiap geven
vuil ouituurverschiilen e. d.
Bond van Nederfandache Onderwijzers.
Na een huishoudelijke vergadering,
üiu den heelen morgen in beslag nam,
werd gistermiddag de openbare verga-
ueiiug van den Bond van Nederland-
fiche Onderwijzivs voortgezet, en kwam
het beleid van net nootdbeetuur ter
sprake.
He heer Bieinolt, Amsterdam, wide
geen aangename taak te hebben, nu
in j, ua den leew|luag van Maandag,
hier over de meeningsverscuiüen 111
den bond spreken moest.
i>6 afd. Amsterdam heeft getracht
tot overeenstemming te komen met het
hoofdbestuur. Hit is niet geiulg^pu ue
avcreohteohe dingen, cüe gebeurd zijn,
gaven spr. aanleiding hierop in te gaan
be schuld ligt vooral bij ben, die de
leiding hadden. Reeds vier jaar poogt
ue afdeeliug inzake den strijd van de
zelfstandigheid een andere richting ie
geven. Dit is steeds mislukt eu voorai
de voorzitter van den Boud draagt
daarvan de schuld. Spr. zeide, dat de
afdeoiing Amsterdam steeds zal blijven
ijveren voor baar siunupuuit. Als eer-
sie voorwaarde stelt zij uat zoolang
i«M op behoorlijke wijze do nouaing
\»n den Bond is watgemold, de 11001-
ueu van scholen moeien weg blijven.
Spr. herinnerde aan het reierenuum,
waarbij het voors.el tot toelaten van
hoofden van scholen tot den Bond,
aangenomen werd en was van mee-
ning, dat op grond van art. 109 van
net H. R. het voorstel uiet aangeno
men is.
Volgen» de ufd. Amsterdam heeft
hel lioofdbestuur een onrechtmatige be-,
sussing genomen.
Verschiiiende andere leden voerden
over deze kwestie het woord waarna
de heer Ossendorp het beleid van het
hoofdbestuur verdedigde.
In den breed© zette spr. uiteen, dat
het niet meer mogelijk was de boo:-
utn van schoten buiten den Bond te
buuden. Het komt spr. voor, dat het
bestaande geschil moet worden opge
lost en dit is mogelijk als het Con
gres thans besluit vanaf 1 Jan. 1925
tot een. naderen datum het toelaten
van hoofden tot den Bond even stop
te zetten. Zoo snel mogelijk, als hot
kun met Raschen 1925, zal de Bond
dan in een nieuw Congres het vraag
stuk van de hoofden in zijn vollen om
vang kunnen bespreken.
Uit voorstel werd met overgroote
meerderheid van stemmen aangenomen.
Heden werd de slotvergadering ^ge
houden van de Bond van Ned. Onder
wijzers. De voorzitter de. heer van Os-
sendOrp, wensehte een sluitingswoord
te spreken.
lïrle-en-twintig jaar zeide spr. ben
ik bejfht geweest met de leiding van
den Bond. Ik zal mijn fouten hebben
gemaakt, maar steeds heb ik de be
langen van den Bond zoo goed moge
lijk voorgestaan. Dit iaar was Jflr een
strijd tusachen de afdeeHng Amster
dam en het hoofdbestuur. Spr/ was
van meening dat wat Amsterdam ge
daan heeft verderfelijk i« voor de or
ganisatie. Spr. was echter overtuigd
geweest, niet te mogen toegeven, in
het belang van de eenheid. Gisteren
heeft Amsterdam de overwinn^ig be
haald, het hoofdbestuur heeft dus gfe-
faukl. Dit doet spr. leed, waar hij 23
jaar de belangen van dén Bond heeft
voorgestaan, en daarom zei spr., zal
de volgende vergadering niet meer
door mij geleidl worden. De heer
Schutter uit Meppel stelde een motie
van vertrouwen in het hoofdbestuur
(applaus).
ne heer Biemolt uit Amsterdam zei
de, dat de gisteren gestelde motie geen
motie van afkeuring was. Thans is ei
overeenstemming tusachen de aid. Ara
sterdam en het hoo>dbest,uur gekomen
en daarmede kan de strijd als geëin
digd worden beschouwd. Spr. wenscb-
te ten volle to erkennen het groote
werk dat de heer van Osaendorp heeft
gedaan. (Luid applaus).
De beslissing van gi.-teremavond vond
spr. was dat in de toekomst het ge
heel© hoofdbestuur en niei vier van
de vijf leden in eenheid met de af-
üfi'lnngen zullen samenwerken. (Ap
plaus). De voorzitter zeide niet te hou
den van persoonlijke toespraken aan
zijn adres.
Het besluit dat jp.\ genomen had
vindt uiet zijn oorzaak in het aanne
men van het voorstel van gisteravond
maar spr. heeft gevoel l en begrepe.i
dal het aannemen van het voorsteieen
afkeuring beteekende van het beleid
vun het hoofdbestuur over 1924. Spr.
adviseerde de afd. Meppel, haar motie
niet iu te dienen. Het is niet noodig,—
want spr. zal zijn ontslagaanvrage als
voorzitter nog niet indienen. (Lang ap
plaus).
Nadat nog eenige afgevaardigden het
woord gehad hadden sprak de voorzit
ter de hoop uit, dat 1925 een beter
jaar voor den Bond zal zijn dan 1924
Rs geweest.
Met deze woorden wensehte spr. de
vergadering te sluiten.
RECHTZAKEN.
Het proces tegen bet Centraal Verreken-
kantoor voor brandstof Ie».
Die Haagwche rechtbank heeft uitspraak
igedaan in, de procedure tusachen den bui
gemees^er van Amsterdam en de N.V. Cen
traal 1V err ©leenkantoor voor Brandstof len
en den Staat.
Eisoher had gesteld, dat de overeenkom
sten in zake de levering van steenkolen,
waarover de vordering: loopt, steeds onder
een bepaald beding waren aangegaan, n.l.
dat een deel van den kuopprys zou worden
terugbetaald, wanneer zou bi Ijken, dat het
totaal der verkoopprijzen hooiger zou z(jn
dan voor het doel der N.V. noodzakelijk
was. Waar de bepaling bestond, dat de N.
V, niet meer dan 5 winst mocht maken,
vordende eischer een gedeelte van de be
taalde koopprijzen terug.
Naast d« gemeente Amsterdam waren er
nog 560 andere afnemers van steenkolen,
die, wanneer de actie n^ocht' slagen, recht
op terugbetaling zouden j hebben.
De rechtbank wees de' vordering tot een
bedrag van ruim 195.000 toe met een ren
te van 6 pet.
De uniformen voor Rusland.
De procedure tusschert de firma Vlessing
en Co. en den bankier Scheel te Reval.
De Haagache rechtbank heeft gisteren
uitepraak gedaan in zake de procedure tus-
schen den bankier Scheel te Reval en de
firma Vleasing en Cd. te 's-Gravenhage.
De firma Vleasing had aan de Russische
Handelscooimissie 200.000 nieuwe khaki
uniformen verkocht voor 33.per stuk.
Van dit bedrag had Scheel ten behoeve van
Vleesing 6 millioen accreditief gesteld.
By aankomst in Rusland bleken de unifor
men echter ondeugdelijk te zijn en werden
afgekeurd, zoodat de Sovjet-regeering
ze niet wensehte te betalen.
Op grond hiervan vorderde de bankier
Scheet het bedrag van 6 millioen terug
van de firma Vleesing en Co.
De rechtbank wees heden deze vordering
in haar geheel toe, uitvoerbaar bij voor
raad, benevens een rente van 6 van 7
Juni 1921 af.
KERKNIEUW®.
waar christen woonde, die «vanzoo over us.
Touabeek oordeelde. Die ware cnriaien was
zyn geweide vriend.
uy, ais burgemeester, au>nd natuurlyk
boven de partyen.
riu trol het nog ai mooi voor onzen goe
uen burgemeester, dat die ware christen in
t iNooraen nogal bekendheid bezat.
Hn zie nu verder. He ruerkeraad li
meerde te ninueioopea. U, wat was die
burgemeeatei een waarheidlievend man.
Vvat een beminnaar van Gods Komnkryx,
om toen vooral een Gemeente te waarecnu
wen tegen een wolf in schaapakleeren.
oiu stond het voor den Kerke raad vast.
V«e mokten ds. ronsbeek beroepen. iueu
ging met eens meer uit te hooren. Neen de
stemgerechtigden kwamen by elkaar. En
met ilö van de 128 stemmen weid het be
roep uitgebracht op ds. A. N. 'l'onebeek,
van Kethel."
in het jongete nummer van deze Zon-
dagabode komlf thans de mededeelng voor
dat de burgemeester van Kethel een aan
klacht tegen de. Tonsbeek zal indienen we
gen* „lasterlijk geschrijf in Chr. baden
En tevens de verklaring van ds. Tap, re-
dactei-r van de Zondagabodc, dat het bo
venstaand stukje van os. 'l'onebeek zonde
zyn voorkennis ep joeatamomng is geplaatst.
MUZIEK.
Piaao-avend Paul Schramm.
Nieuwe Schouwburg.
Zelazaam mooie avond, die op het
wel buLengewoiie klaviertalent van de
zen, in de voorste rijen der jongeren
«taanden, pianist, een bizonder gunstig
licht wierp. Pajul Schramm heeft zich
luer geintrodiuoeerd op een wijze, die
ons er bijna aeker van doet zijn, dat
een tweede optreden meer publiek tot
zich zai trekken dan gisterenavond.
Zijn spel kenmerkt zich door artistie
ko opvatting en muzikaliteit, gepaard
aan een verbluifende techniek zijn
aanslag, vooral merkbaar in de pia-
nihsimi, is beheersotit en gevoelig, en
hij imponeert dpor persoonlijke char
me der voordracht.
Hij begon met Beethoven's tweede
Sonate (a groote terts), waarbij, voor
al in het adagio appassionata, zijn ar
tistieke voordracht, met hier en daar
n persoonlijk cachet, bleek.
Daarna C'hopijn's Sonate b kleine
terts, met de bekende march© funèbre,
mooi ingehouden goapeeld. De inzet
van ha. „grave" hadden wij, naar on-
zo opvatting althans, wat minder snel
en wat donkerder gespeeld, gewensoht.
Na de pauze Debussy's phantastische
La Cathedra Ie eugloutie' daarna net
impressionistische Rigaudon van Ravel
en om het meer virtuoze karak.er nie,
geheel te elimineeren, een ongeloofe-
iijk zwaar stuk „Suggestion diaboli-
que" van een ons onbekenden, naar
oen naam te oordeelen Russisch en of
'oolschen componist, Profokiew.
Als no. 4 stond op het programma
de beroemde, naar men weet ook door
Chopin bewerkte, Don Juan Fantasie
van Lis£t,\ die echter vervangen werd
door de Polonaise in As-dur van Cho
pin
De toejuichingen na Schramm's won
derbaarlijk spel namen den vorm eener
ovr'ie aan, waarvoor de jonge kunste
naar dankte met een toegift, als we
ons niet vergissen de Minuten-Walzei
vun Chopin.
De in de laatste dagen over
Schramm's pianospel uitgaande roep
heeit hij sohi/.terend bevestigd.
MAltKTUKlUCKTEN.
Burgemeester en dominé.
De gemeertte KetKel en Spaland zit op
een» midden in een keificeljjke kwewtie.
Eenigen tijd geleden is de predikant der
Ned. Herv. Gemeente do. A. N. Tonabeek,
overgegaan naar de gem. van Ferwond
Over de wijze waarop de burgemeester
van Kethel, de heer Verveen, tich met dit
(beroepingswertc bemoeid heeft deed ds.
Tcnsbeek in de Zondagsbode voor de Ned.
Herv. Gemeenten in den ring Schiedam en
het Weétland mededeeling. We nemen uit.
zijn brief over:
„Toen ik hoorden kreeg utt Ferwerd en
ik tevens vernam welk een klinkend zestal
men te Ferwerd had, durfde ik nooit ho
pen op het beroep naar Ferwerd. En toch
heb ik dit. beroep naar 't mooie Ferwerd
gekregen .Door wiens ^oedoen Wel, mede
door- t toedoen van di
Ketlieil. Nauwelijks
Ferwerd in Kethel
raad te Ferwerd ontving]
burgemeester van
de hoorders uit
of de Kerke-
brief van den
burgemeester van KethéJ, die hem waar
schuwde tooh vooral ds. Tonabeek niet te
beroepen. Hij wilde gaarne meerdere in
lichtingen geven. En die meerdere inlich
tingen kwamen, want ten tweeden male
schreef de burgervader van Kethel. Een
brief vol gewicht Ds. Tonabeek had de ge
meente van Hindeloopen verwoest, had
Kethel verscheurd. Hij, de burgemeester,
hy had de. Tonabeek onschadelijk gemaakt.
Ds. Ton «beek was zoo onbetrouwbaar. Al
lerlei mooie dingen «tonden in die brieven.
En om de waartieid toch vooral te beves
tigen, deelde hy made, dat er in Kethel een
Graanmarkt.
GOUDA, 31 Aeo. Ook heden was de
graanhandel van te weinig beteekenis
ii eene noteering te kunnen geven.
Kaasmarkt.
ÖGUDA, 31 Dec. Aangevoerd 82 par
tijen. Handel matig. Ie kw. f 58—60,
2e kw. f 5357, met rijksm. f 6265,
58-61.
BOTER. Wein/ig aanvtoe.-. Hfcndel
vlug. Goeboter f 1.25—1.35, Weiboter
1.15—1.25. f
EIEREN. Red. aanvoer. Handel vlug.
Per 100 stuks f 10—11
Veemarkt.
GOUDA, 31 1f>eió. Vette varkens 39
a 41 c4. per Kali K.G. Red. aanvoer.
Handel vlug. Magere varkens 30 35
tt per half K.G. Red. aanvoer. Han
del matig Magere biggen f 8—14. Wei
nig aanvoer. Handel stug. Lammeren
30—37. Red. aanvoer. Handel red.
Nuchtere kalveren f 1017. Red. aan-
\oer. Handel fRiuw.
WOERDEN, 31 Dec. 1924. Aanvoer
143 partyen. Prys Goudeche Kaas, le srt.
60—62, 2e sit. 56-49; le srt. met Rijks-
merk 5966. Handel matig.
Coöp. TuiniearreÊwiging „Geada m
Omstreken".
Veiling van 30 December.
Spruiten le srt. f 21—24.10, 2e srt.
IC.10—14.10, Witloof le art. f 16-
25, 2e srt. f 3—15, Uien f 4.90—7.60,
Kroten f 1.104.40, per 100 K.G.
Groene Savoye kool f 1.205.70,
gele id. f 1.50—8120, Roode kool f 1.70
-7.80, Kropsla f 8.20—7.70, Knoteel-
derie f 1.50—14.60, per 100 stuks.
Selderie f 1.50-8.50, Prei f 0.80-8
per 100 bos.
Andijvie f 0.85—1.88, Boerekool
0.23-0.26, per kist.
Dunsel f 0.46-0 48, Veldsla f 0.82
—0.88, per mandje.
Eieren f 10-11 per 100 stuks.
Het jaar 1924 heeft zich voor de gemeen
te Gouda door heel weinig bijzonderheden
gekenmerkt. Groote gebeurtenissen, die
voor de gemeente van byzoodere beteekenis
waren, zjjn niet voorgevallen. In 't alge
meen kan worden gezegd dat het jaar 1924
voor Gouda is geweest een zeer mat
waarin de algemeen gedrukte toestand zich
heeft afgespiegeld. Handel en industrie
gaan nog steeds gebukt onder de gevolgen
van de crisisomstandigheden, waardoor het
zakenleven zoowel in de grootere bedryvun
als in de kleine ondernemingen en winkel
neringen allesbehalve rooskleurig is. De
«tryd om het bestaan woedt, door het lange
aanhouden van den algemeen ongunstigen
toestand, voor velen wel zeer zwaar. De
Rijkspostspaarbank geeft hiervan ook een
duidelijk beeld te zien. De maandcijfers van
inlagen en terugbetalingen wijzen uit dat
ei belangrijk meer wordt uitbetaald dan
ingelegd: het verschil daarvan bedroeg over
enkele maanden b.v. 27594 of 11276.-
of 17860.—, om maar drie maanden te
nepien. Wanneer de jaaircyfers bekend
wqrden, zuilen die zeker een scherper beeld
geven.
In het Gemeentebestuur hadden, niette
genstaande 1924 geen verkiezingsjaar was,
toch nog at eenige mutaties plaats. In den
Raad weiden de opengevallen zetels
nieuwe leden bezet: de heer Van Hofwegen
nam de plaats in van den overleden heer
Sterk, de heer Ooatingh volgde den heer
IJsselstijn op, d« heer Kamphuizen werd
opvolger van den inmiddels vertrokken
heer Van Ais, de heer Oosterling werd we
ueram de nestor van den Raad, door de
plaats van den uitgetreden heer Van Ber
kei te bezetten en de heer Zonen nam de
plaats in van den heer Van Bunk, die na
den korten t(jd van zyn raadslidmaatschap
leze functie gaarne overdroeg Voorts is
de heer Bokhoven in de plaats van den heer
IJsselstijn als wethouder opgetreden. Uit
mutaties en de wijze waarop zy vft-
vuld zyn, biykt wel, dat wie eenmaal als
candidaat op de lijst is gebracht, heel vee!
kans loopt, gedurende de zittingsperiode
tot het vervullen van het raadslidmaatschap
te worden opgeroepen.
Het uittreden van wethouder IJsselstyn
is in breede kringen in onze gemeente met
leedwezen vernomen, temeer daar een ern
stige ziekte daartoe de oorzaak was. Dezen
wethouder is de eer te beurt gevallen om,
nadat hy vab zyn ziekte goeddeels was her
steld, op de meesl hartelyke wijze te wor
den gehuldigd aJs uiting van waardeering
voor het vele dat door hem in het belang
van de gemeente is gedaan. Dat feit, die
'aardeering, behoort ook op den laatsten
avond van dit jaar even te worden geme
moreerd.
Wat het gemeentelijk bestuur belangt,
1924 stond wel in het teeken van de reor
ganisatie van het onderwijs. In tal van
raadszittingen zijn voorstellen aan de orde
geweest betreffende onderwysaangelegen-
heden. Daardoor zyn verbouwingen tot
stand geioomen van de Da Costaschool en
de Gereformeerde Schoot in de Keizerstraat,
terwijl een geheel nieuwe school werd ge
sticht voor de Bijzondere Neutrale School.
Door de herhaaldelijke wijzigingen in de
wettelijke bepalingen zijn ook verplaatsin
gen voorgekomen van de scholen voor g.
o., waardoor er tal van lokaliteiten zyn
vrijgekomen. De jongste voorstellen, dezer
dagen in den Raad behandeld, die beoogden
de Oentrale Kwpschool over te brengen naar
de leegstaande school in de Keizerstraat en
het gebouw der Kopschool te benutten voor
zeskiassige 1. o. scholen, zjjn niet aange
nomen, wyl daaraan vastzat de bijbouw van
twee lokalen aan de Kopechool, waarvoo*
14.000.— noodig was. Op welke wtyze nu
de reorganisatie verder zyn beslag zal kry-
gen, is nog niet te zeggen. Voor den nieu
wen wethouder van onderwijs Lafeber, was
deze ondanks den hem door den Voorzit
ter by zyn verdediging geschonken krach-
tigen steun, gevallen beslissing, bepaald
een échec.
In het ryksechooltoezicht kwam dit jaar
ook verandering: de heer de Blouw is in de
plaats van den heer Van As als inspecteur
van onderwy® opgetreden
Naast de onderwijsaangelegenheden ston
den vooral de sociale aangelegenheden in
het teeken der belangstelling van den Raad:
.de wethouder Koemans heeft zich in deze
door den Raad tot promotor dezer zaken
doen aanstellen, waardoor alle bestaande
commissies zyn vervangen door wat door
ons deetyd's is betiteld: de commiasie-Koe-
mans, waaraan meerdere bevoegdheden zyn
toegekend dan aan andere comWissies te-
"oren.
Pogingen in het begin des jaars reeds
tmclïten door een lange ren
arbeidstijd voor het gemeente-peraoneel te
mede te komen tot bezuiniging van uitga
ven, vonden maar ten deele steun en dank
zij het advies van het georganiseerd over
leg is daaraan dan ook maar ten deele vol
daan. Een herziening van het salarisbe-
sludt is geheel onmogelijk gebleken.
Het reeds lang aanhangige besluit tot
rioleering van de Korte Akkeren, zal nu
binnenkort tot uitvoering kunnen komen en
deels kupnen strekken tot bestrijding van
de werkloosheid. Dit werk zal een onder
deel moéten vormen van een algemeene
herziening van de rioleering in onze ge
meente, waaraan nog al heel wat schijnt
te mankeeren. Het stadsdeel Kort Haarlem,
waarvoor het aanvankelijk het eerst noodig
werd geoordeeld, zal nu toch nog eenfgen
tijd moeten wachten. De uitgaven die voor
•rbotering der rioleering
gevorderd *Un zoodanig, dat na
reeds te kennen is gegeven, dat zonder by-
Een terugblik.
dragen van belan^ftebbenden in den vorm
van een rioottielaeting, de totstaixikoraing
van dat werk onmogelijk aal zyn. De uit
voering daarvan zal zeker ook over een
aantal jaren moeten worden verdeeld.
Aan de at ra teil en plantsoenen is in het
algeloopen jaar bijzondere zorg besteed. In
meer dan één raadszitting is er de aan
dacht op gevestigd hoezeer het aanzien van
tai van straten door nieuwen aanleg én
door het aanbrengen van trottoirs is ver
beterd, terwjjl de koeten daarvan uit de ge
wone onderhoudsposten zyn gedekt Ook
aan het zindelijk houden van straten en
wagen is in het afgeloopen jaar goede zorg
besteed. De Reinigingsdienst gaat door zijn
aanschaffingen den laatsten tyd op een
grootateedschen dienst gelijken met zijn*-
perfecte machines. Als nu de uitkomsten'
van de exploitatie volgend jaar aantoonen'
zooals is aangegeven, dat door deze moder
niseering van het bedryf, ook besparing op
de uitgaven wordt verkregen, dan is het
zeker in orde.
Gedurende vele maanden in het afgeloo-
peh jaar is het verkeer over de brug by de
Mallegatsluis door vernieuwing van dié
brug, gestoord geweest. Het is nog onbe-'
grüpelyk hoe het mogelijk is kunnen zyii
dat de betrokken autoriteiten een zoodam-
gen toestand gedurende zoovele maanden
hebben doen bestaan. HoeveJe malen daar
over ook is geklaagd, het is steeds zondier
resultaat gewelkt. Sinds eendge weken ia
eindelyk de brug in orde en gaat het ver
keer weer geregeld.
Wie gehoopt hebben dat nu ook de tot
standkoming van de nieuwe groote sluis,
die Gouwe en IJisel moet verbinden, binnen
afzienibaren tyd verzekerd zou zyn, immers
er waren daaromtrent positieve toezegging
en op de Woterstaatsbegrooting was daar
op gerekend, zy zullen worden teleurge
steld. De Minister heeft te kennen gegeven
dot het benoodigde geld ontbreekt Zoo
blyven dus alle klachten uit scheepvaart-
kringen en van verschillende Kamers van
Koophandel ook dit jaar zonder resultaat
en zal de slechte verkeersweg nog wel
een tydje Hyven.
Hoewel in de afgeloopen jaren er heel
wat woningen zyn gebouwd, zijn er nog
weer pionnen hangende voor verderen wo-
ingbouw, indien het ryl^ althans met voor
schotten wil «teunen. Of dit gebeuren za',
is niet te zeggen en zoolang onder de hui
dige omstandigheden de goedkeuring er niet
is, is het maar zaak daarop niet vooruit
te loopen. In Kort-HaarJem gaat de parti
culiere woningbouw regelmatig voort. Hét
zal nu niet zoo long meer duren of dit ge
heel® terrein is een volledig stratencomplex
geworden.
Als gevolg vKn de besprekingen by de
gemeentebegrooting 1924 heeft de Raad dit
jaar meermalen het belostingvraagstuk be
sproken. Wy zullen hier niet in de details
traden van de behandelde voorstellen-Van
Staal daar dit thans geen zin heeft, maar
willen er toch even op wijzen dat elke wij
ziging, die bij den een verlichting brengt,
den ander verzwaart. Het totaalbedrag moet
er wezen. En dat totaalbedrag dat in Gou
da moet worden opgebracht aan belasting,
dat is voor een niet-vooruitgaande gemeen
te al» Gouda veel te zwaar.
En deze zeer zware druk maakt dat wie
niet in Gouda b e ho e f t te wonen, heel
gemakkelijk de gemeente verlaat. En dat
gebeurt ook vaak. Den Haag oefent een
groote aantrekkingskracht uit, ook door
zyn belastingen. Daar betaalt men voor ge
huwden zonder kinderen aan gemeentelijke
inkom*tenbelasting, volgens de statistische
gegevens van 1923/'24:
Zuiver inkomen:
f
f
f
f
f
f
1
f
f
f 10000.-
1000.-
1200.—
1400.—
1600.—
1800.—
2000.—
2500.—
3000.—
4000.—
5000.—
6000.—
7000.—
Den Haag.
7.00
14.88
22.49
30.35
39.42
47.61
68.41
89.86
134j0«
179.96
227.40
ƒ276.03
ƒ326.03
ƒ426.43
Gouda
16.33
29.70
43.52
57.93
73.06
88.80
126.75
168.39
257,58
ƒ353.—
460.74
560-19
ƒ686.11
ƒ954.17
Verder zullen we maar niet gaan.
'Deze cyfers mogen in het oude jaar nog
een waarschuwing zyn.
Van het afgeloopen jaar vragen «Og en
kele feiten vermelding. Aan het Van Iter-
son-iZiekenhuis werd de functie van chirurg»
die door ^jr. Steffelaar was bezet, die tot
groot leedwezen van velen de gemeente
heeft verlaten, vervuld door Dr. van Woer
den. Deze benoeming is niet zoo vlot ge
gaan, als voor een dergelijke functie wel
wenschelyk is. Maar thans sullen wy daar
over niet verder spreken.
De Wijkverpleging ondergaat wederom
een uitbreiding, daar er plaatsruimte ont
breekt. Hét neaststaande perceel wordt bij
getrokken.
De Raad van Arbeid hier heeft zyn voor
zitter, den heer de Brey, zien vertrekken,
en het verluidt dat deae geheele instelling
hier zal verdwijnen. Een definitieve be
slissing daarvoor is echter nog niet geno
men.
De Vereeniging Gouda Vooruit ia na een
korte herleving, plotseling ter ziele gegaan.'
Het scheen juist of deze vereeniging na
een rustperiode weer tot activiteit nou ko
men, maar dit is Mykhaar maar schijn ge
weest.
Verschillende jubilea hadden in
gekwpen jaar plaats:
in het •<-
vermakt*-
we: Goudsche Siroopfabriek, 1 April, 50
jaar bestaan. A. Brinkman A Zooa,*l
Aug. 125 jaar bestaan. Fa. B. de Jong,
50 jaar
Het zyn slechts enkele details uit het af
geloopen jaar die wy even In de herinne-
ring hebben teruggeroepen.
Het oude jaar is thans heangevloden.
Het nieuwe staat voor de deur, met al de
wisselvalligheden, die het brengen zal.
Moge het ee^goed Jaar zyn!
Groote Schouwburg
VRIJDAG 2 JANUARI.
Aanvang half acht.
GEZELSCHAP FABRICIUS
HANS DE KLOKKENLUIDER
Tooneelwerk in 5 bedr. van Johan
Fabricius. Eigen nieuwe decors, ont
worpen door E. Veterman. Regie
Nico de Jong. Gevolgd door
NIEUWJAARSWENSCH 1925
(Speciaal Goudsche
Nieuwjaarswensoh.
door Thomasvaer en Pieternel.
Pryzen: Loge en Stalles 2.60
(Leiden ƒ2.Beloon ƒ1.60 (Le
den 1.25), Galery ƒ0.76 pl. recht.
Bespreekt tydig Uw plaateen voor
deze Bijzondere Voorsteling. 8667 96
STADSNIEUWS.
GOUDlA, 31 December 1924.
Orgelconcert in de Luthersche Kerk.
Maandag 5 Januari ao., des avonds 8
uur geeft de heer W. ten Rouweloar uit
Amsterdam, in de Evongj. Lutih. Kerk een
t orgelconcert.
Het program vermeldt werken van G.
B. van Krieken, J. G. Groothengel, J. Boèll-
marro, Bonset, Leeuwens en Zwart.
Examen Franache Handelscorrespondentie.
Vioor het examen Franeche Handelscor
respondentie, afgenomen door de Vereeni
ging van Leeraren in Talen en Handels
correspondentie is geslaagd de heer A. J.
v. d. Too ren, leerling van den heer Ch. La
feber, alhier.
Kalenders 1925.
De N.V. W. Hi!aiiua Wzn. te Almelo
aond ons een drietal kalenders.
iMooi Indië ia we] de mooiste van de
drie. Op het fraaie schild zyn in beeld ge
bracht talrijke Indiscche producten en het
achoone bergland.
Het blokje geeft voor elke week een by-
zond^pm^ooi beeld van Indië, het leven daar
en het werk in de fabrieken en op de plan
tages.
Het geheele jaar rond" ie een an
der kalender, is samengesteld dloor Willy
Petition eau A. B. van Tienhoven. Deze ka
lender is magnifiek uitgevoerd, is zeer Ifte» -
zaam en bovendien zoo alleraardigst, dat
ongetwijfeld velen hem zullen willen bezit
ten.
Een Bilhouette n-k alender is de
derde van deze firma. Ook deze is aller
leukst mest zijn zwartjes op een juist bij
passend schild, 't Is een zeer aantrekke
lijke -kalender.
Verder ontvingen wy nog een keurig uit
gevoerde kalender van de Drukkerij Koch
Knuttel met het bekende zware schild
met foto-afdruk en duidelijk blok.
Het Blue-Band Tijdschrift.
De Directie van de Blue-Band fabriek
heeft naast een alleraardigste Bule-Band-
kaleoder ook een Blue-Band-Tjjdachrift het
licht doen zien. Het eerste nummer ver
scheen met de Kerstdagen, de volgende
zullen geregeld voor de Huismoeders, die
tot de afneemsters van de Blue-Band be-
hooren, gratis beschikbaar worden gesteld.
Recepten ^van Mevr. WitLopKoning, de
bekende kooklee rares vertellen hoeveel
heeriyke gerechten met Bule-Band gereed
gemaakt kunnen worden. Verschilleiule aar
dige schetsen zyn opgenomen, terwyl het
tijdschriftje in een aardig kleed is gesto
ken.
Scheurleer en Zn.'s Bank. y
In de gisteren te 's-Gravenhage gehduden
buitengewone vergadering van aandeelhou
ders van Scheurleer en Zn.'s Bank, werd
mat algemeene stemmen tot commissaris
gekozen jhr. W. F. R. van Naersaen.
Tot algemeen directeur werd herbenoemd
mr. A. Diemer Kool. Aan mr. W. M. v. d.
Hoeven, plaatselijk directeur te Gouda,
werd op zyn verzoek eervol ontslag ver
leend.
Vyf en zeventigjarig bestaan van de
„Werkinrichting".
De „Werkinrichting" de stichting tot we
ring van bedelary aan den Groeneweg, zal
op 5 Januari 75 jaar bestaan. Dit gedenk
waardige feit zal Zondagmiddag op «enigs
zins feestelijke wqze worden herdacht
„Hans de Klokkenluider".
Wy vestigen nog eens de aandach op de
opvoering door het Gezelschap van het
Üdeon Theater uit Den Haag op Vrydag
2 Januari des avonds half acht in den
Schouwburg, van het successtuk Hans
•ie Klokkenluider (Kerststuk in 5 be-
dryven van Johan Fabricius) met tegen dé
cors ontworpen door EJuard Veterman; Re
gie van Nico de Jong.
Aan deze opvoering werken mede: Lucy
vao^Ees, Gust* de VoePoolman, Marie
Marletto, Nora de Voe, Minni van Landock,
Nico de Jong, Adolf Rykens, Dick van Veen,
Jan C. de Vos Jr., Jan Greave, Richard
Flink, Bob Clerx, e. a.
Daarna zal een Nieuwjaaieweneeh doo*-
Thomasvaer en Pieternel worden uitgespro
ken. Ongetwijfeld zal deze bijzondere avond
veel belangstelling hebben en zal men goad
doen tydig plaats te heeprehsn.
Agenda.
1 Jan. 8 uur. Soc. One Genoegen. Nieuw
jaarsbal.
2 Jan. 7Mi uur. Groote Schouwburg. Gezel
schap van het Odeontiieater. Hans de
Ktokkeluider.
3 Jan. IV» uur. Zaai Kunstmin Soc. „Ons
Genoegen". Antoinette van Dyk. Kinder
bal.
3 Jan, 8 uur. Zaa] Concordia Westhaven.
Uitvoering Harmonie.
5 Jan. 8 uur. Luthersche Kerk. Orgelconcert.
0 Jan. 8 u. Groot# Schouwburg. Concert
Uitvoering van het Dames Zangkoor van
de Toonkunst Aldeeiing.
13 Jan. 8 uur. Groote Schouwburg. Con
cert Caecilia.
De apotheek van de heer A. H. Teepe,
Gouwe, is deze week tot en met Vrijdag
2 Jan., benevena den daarop volgenden
nacht, geopend na 8 uur des avonds (des
nachts alleen echter vooï recepten).
SOCIËTEIT „ONS GENOEGEN".
Nl«uw|a«psbail
Morgenavond, 1 JANUARI 1925.
Aanvang 8 uur.
Leden, hunne Dames en Kinderen
vry entree. Introductie ƒ0.25 voor
Dame, 0.60' voor Heer. 3566 12
Woensdag 31 December, Oudejaarsavond.
GOUDA.
Remonatr. Kerk, 7 u. uil Mej. A. M. L.
Frevel te Rotterdam.
Luthersche Kerk, 7 u. n.m. D». Simon, col
lecte Ned. Bijbel-Genootschap.
Gerei'. Kerk, Turfmarkt, 7 u. non. Ds. T.
Sap.
Geref. Gem. Turfmarkt. 7 Ik u. nm. Preek-
Lezen.
AMMERSTOL.
Ned. Herv. Kerk, 6Wi u. njn. Ds. Rugen-
holtz.
BERKENWOUDE.
Ned. Herv. Kerk, 614 u. nan. Ds. J. N. v.
d. Heyden
BERGAMBACHT.
Ned Herv. Kerk, 614 u. n.m. Ds. Steenbeek.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. njn. Dr. P. Glas.
Remonstr. Kerk, 8 u. nm Ds. Houtgaat.
GOUDERAK.
Ned. Herv. Kerk, 6 Mi u. njn. De heer Ly-
klema, GX). te Waddinxveen.
HAASTRECHT.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. n.m. Ds. J. W. Ropbol.
Geref. Kerk, 6Mi u. njn. Leeadieqst.
MOORDRECHT.
Ned. Herv. Keik, 7 u. um. Ds. Nieuwbung,
te Boskoop.
Geref. Kerk, 6 u. njn. Ds Droet.
STOLWIJK
Ned. Herv. Kerk, 6Mi u n-m. Ds. B. J. Ka
nis, collecte voor de em. pred., weduwen
en wezen van predikanten.
Evangel isatïegebouw, 614 u jun.- De heer
die Vries.
Donderdag, I Januari, Nieuwjaarsdag.
GOUDA.
Zaad tot Heil de» Volks, v. d. Ver. Calvijn,
6 u. nm. De, P. J. Steenbeek van Berg
ambacht.
Luthersche Kerk, 10u. v.m. Ds. J. Simon,
collecte voor em. pred., wed. en wezen.
Geref. Kerk, Turfmarkt, 10 u. vjn. De. W.
Veder, bev. der Ambtsdragers.
Geref. Gem. Turfmarkt, 10 u. vjn. Preek-
lezen.
(DRAADLOOZE DIENST.)
Demonstraties in Griekenland.
BERLIJN, 81 Dec. De Grieken hebben
groote demonstratie» gehouden tegen het
bevel tot deportatie van den Griekschen
patriarch van Constantinopel. De gemeen
telijke autoriteiten dreigen alle Grieksché
eigendommen te zullen ooofisceeren, indien
de demonstraties niet
Het eerste nieuwe Duitsche oorlogschip.
BERLIJN, 31 Dec. Op 7 Jan. zal het
eerate oorlogschip dat voor Duitschland
sedert den oorlog gebouwd ie, uit de haven
van Friedrichehaven van stapel loopen.
De Albaneesche grens gesloten.
BERLIJN, 31 Dec. De Servische regee
ring heeft de Afcbaneesoh-Siavische grens
gesloten, teneinde té voorkomen dat com
munistische leden van de Albaneesche op
standelingen de Yoego-Slavische grens zul
len overschrijden.
De Gebr. Barrast gearresteerd.
BERLIJN, 31 Dec. De gebr. Banmat van
het Barmat Concern zyn gearresteerd, dit
veroorzaakte op de Beriyiwche beurs groote
sensatie.
Een schenking aan de stad Munchen.
MiUNCHEN, 81 Dec. De weduwe van den
schilder Lembach heeft de weardevohe
Lembachvereamteiag aan de stad Munchen
geschonken. De stad heeft de toestemming
der nagelaten betrekkingen gekregen, om I
een stedelijke schilderijengalerij op te rich
ten.
Een nieuwe burgeroorlog in China.
LONDEN, 31 Dec. Volgens een alhier
ontvangen telegram bostest er groot ge
vaar, dat de Chineesche burgeroorlog weer
zal uitbreken. Gevechten worden reeds ge
meld tusachen de provincie» Sukinny en
Tschekiun:
Trotsky gevangen.
LoiNDLN, 81 Dec. Reizigers uit Rus
land die Berlijn beaochteu hebben me
degedeeld dat Trotsky in hot Kremlin
gevangen ut in verband met de wei
gering naar de Krim te vertrekken
Een nieuw Albaneeach kabinet.
BELGRADO, 31 Dec. Zogu heeft alle
leden van zyn vroeger Albaneesoh kabinet
uitgenoodigd, om hem te helpen een nieu
we fAlbaneeache regeering te vormen.
De toestand van Mranting verergerd.
MÜv..KhoLM, 31 Dec. De toqetand
va.i den premier H rant ing is zoo ach
teruitgegaan dut men zich op t ergste
heeft voorbereid.
De bemanning van de F VII zal half April
in ens tand terugkeer*».
Op verlangen van het Vliegtocht Comité
in indië zai naar Ante* verneemt in ver
band met de door de bemanning van de
Fokker VII te verrichten rondvlucht over
Java en de te houden paopagandavluchten
in verschillende plaatsen, de bemanning
vermoedelijk eerst tegen half April in Ne
derland terugkeeren.
Christiania wordt Oslo.
CHRISTIAN IA, 31 Dec. De Noorache Re
geering heeft aan de voornaamste steden
van Europa mededeeling gedaan, dat de
uuam van Ue Noorache hoofdstad Christia
nia veranderd zal zyn ingaande morgen 1
Jan. in Oslo, de naam die aan de Noorache
hoofdstad voor zeven eeuwen is gegeven.
Engeland zal de preliminaire nota niet mee
onderteekenen/
Volgens de Daily Telegraph heeft de Brit-
sche regeering zich het recht voorbehouden
om de ontwerp-nota der gezantenconferen
tie door verdere veranderingen in den tekst
aan te vullen, zoodat de Engelsche gezant
geenszins volstrekte volmacht heeft
Londen stelt zich op het standpunt, dat de
nota preliminair is en Engeland zich, wat
latere beslissingen betreft op grond van het
eindprotocol der intergeallieerde controle
commissie, niet mag hinden, zoolang dit niet
door Britsche deskundigen is onderzocht
Engeland is inzake het ingebreke blyven
van Duitschland niet voldoende georiënteerd
en zal daarom de preliminaire nota niet
mede onderteekenen. r
Een maand extra salaris.
AMSTERDAM, 81 Dec* Naar wy verne
men is de directie van de Kon. Hell. Lloyd
voornemens het personeel dier ity. in het
begin van het nieuwe jaar 1 maand extra
salaris uit te keereu.
WISSELKOERSEN.
80 Dec. 31 Dec.
officieeL 12 uur.
Londen 11.68% 11.6714
Berlin 0.6876 0.6877]%
Parye 18.37% 18.36%
Brussel 12.32% 12.82%
Zwitserland 48.— 48.06
Weenen 0.0034 0.0034%
Kopenhagen 43.62% 48.65
Stockholm 66.60 66.60
Christiania 37.80 87.80
New-York 2.40% 2.47
Niet officieel.
Madrid 34.62%, 34.50
Milaan 10.37% 10.87%--46
Praag 7.47% 7.42%-7.47%
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
31 Deo.
Hoogste stand 767.8 te Coruna.
Laagste stand 717.9 te Seydisfjord.
Venvachting Matige tot krachtige,
tijdelijk wellicht stormachtige zuiden
tot zuidwesten wind. Zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaring. Waarschijnlijk
regenbuien. Zelfde temperatuur.
81 DecVl Jan.
4.26 njn.7.42 vin.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Plannen van het Ned. Olympisch Comité.
De heer Jan Wils, architect te Voor
burg, heeit in opdracht van het be
stuur van het Nederlandach Olympisch
Comité plannen ontworpen tot verbou
wing e<n uitbreiding van het Stadion
te Amsterdam1 in verband met de Olym
pische Spelen van 1928. De planoen
zijn ingediend bij het gemeentebestuur
van Amsterdam.
DRUKKERIJ A. BRINKMAN ZOON
Markt St. Geeda p. f.
a i
GOUDA.
LOOD.- EN ZINKWERKEN MASTIEK BEDEKKING.
m. g.
JOH. ALBERTS,
Schoenhandel en Schoenmakerij
„81MSOM",
p. f. Stoofsteeg 18.
J. ALPHENAAR,
Schoenmaker,
p. f.
Vrouwe»teeg 39.
PH. L. ANDERS,
Coiffeur,
p. f.
Lange Dwarsstraat 22.
Veel heel en zegen uxigtweuscht aan myn
geachte uienièie, Vrienuon en bekenden.
'A'. AJNDEltN,
Bezem- en Borstel fabrikant,
Kuiperstraat 89,
tegenover Ue Keizerstraat.
p. t.%
T. D. BAK,
lurlmarkt 16.
Rund-, halfs-, Varlwnsslagery.
P
SIGARENMAGAZIJN
G. BAKKER,
Spoorstraat.
P. f.
J. v. d. BEEK,
Banketbakker,
Uroenenduri 15.
U VAN DER BEEK,
p. f. 1
Gouda.
M. M. BELONJE,
Handel in Wyn en hediatilleerd,
p. f. Tiendeweg 6.
ttaü en zegen toegeweoscht, aan Vrienden
en Begunstigers.
Wed. C. v. d. BERG,
Horlogerie. Groenemloal 1*L
p. f.
D. C. VAN DEN BERG,
Horiegwnaker,
Kiefiwegstraat 30.
p. f.
G. VAN DEN BERG,
Coiffeur,
Kleiwegatrnat 10.
p. L
Electro-Techniach Bureau
G. A. BELONJE;
FJuweelensingel 69.
Tri. 728.
P. f.
W. BELT,?
Wijnen en Gedistilleerd,
Hoogstraat 21.
G. J. BERGSMA,
vi. J. sihkilul,
Tri. 70. Weathnvea 88,
wen acht zijn geachte Cliëntèle een gelukkig
Nieuwjaar.
Pi t
A. BERLIJN,
Stof feerderi- Briton ger y
Turfmarkt 70.
p. L
G. J. BIK,
in Hooden en Petten,
Lange Tiendeweg.
in
m. g.
C» C. VAN DER BURG,.
Porceiein, Glas- en Aardewerk.
Doelenotraet 29.
P. t.
T. BINNENDIJK,
Leed- en Zinkwerker.
Aanleg voor Gas- en Waterleiding,
p. f. Keizerstraat 53.
Rund-, Kalfs-, YarkenaelagerU
W. A. BLOM,
p. f. Kleiweg 32.
J, BOER,
Biljart- en Meubelfabriek.
p. f. W ach te Ut raat 46.
A. TH. J. BOERE,
Maat- en Reparatie-Schoen maker,
g. n. Spoorstraat 21.
L. BOOGAERDT,
Banketbakker,
p. f. Lange Tieodeweg.
iv.V. GOUD&CH 11 :t
GOEDEREN V ER VOEtt,
vii. BOON CO.,
p. f. Turf singel.
N.V. VEREEN 1GDE li il
il UKANDSIOEFENHANDEl,
vJ». S. D. Boon en
i iirmn F. de Vroedt,
p. f. f Turfoingel.
A. J. DE BOOM,
in Melk, Boter en Kaas,
p. f. Crocnamhial >»U.
Kaorimmk-
T. C. BOOT,
Nieuwe Havee 288,
int0*
X onze beste wenschen.
i>. i.
P. BRUIN Jé,
vji. van dar Horst,
Tappery,
Groeneedaal 51.
GEUR. VAN BRUINESSEN.
Brahdstof f eahondei,
Boechweg 29 Vrouw sat sag 26.
MogWzyé: Turfutngri hoek Vee rat raat.
H. BROUWER DE KONING,
p. f.
Broodbakker,
Spieringstraat
oooooooooooooooooooooooooooo
A. B. P. BURGER,
Coiffeur,
Wacft tolstraat 1,
Vrienden en begunstigers een gelukkig
Nieuwjaar toegewenacht.
Het Compliment van den Dag aan onse
Cliëntèle en Vrienden, zoowel binnen aU
buiten de stad.
Firma Gebr. VAN BUUREN,
Steenhouwerij.
Vü veratraat 11—12.
P. BURGER,
Sigarenmagazijn.
p. f. Spoorstraat 17.
FRANS VAN CAMP,
Heeren - Modemagazijn.
p. f.
Hotel Café Restaurant
DU COMMERCE,
Kleiweg 88,
A. van der Krolt.
P. f
GEZ. VAN DANTZIG,
Hoogstraat.
p. f.
AUTO-BBHTBLDIBNST.
p. f. RADDER v. GATSWEG 18.
AUTOBUSDIENST GOUDA—BODEGRAVEN—ALPHKN a. i. RUN.
p. f.
aCHOKNH A NDBL IN KKPAKATIE-1NR1CHT1NG.
p. f. NIEUWEHAVEN SM.