Adverteert in dit Blad.
io®io. I c. A. B. BANTZINGEK.
■Huisvrouwen, Leest ditl
De Hollandsche Huisvrouw"
Goedkoopste Geïllustreerde Weekblad van en voor de Huisvrouw.
POILKlMTt Corulliiiiijizija
CEREBOSZ
33
CADENA SIGAREN
Koopjes in alle afdeelingen. fJROOTE Q PRUIMING Alle Pelterijen moeten wegj,
alle artikelen die niet bll TKoopjes Overhemden en
W de Opruiming zijn n n 4 vmiTvm liiTi Men Sjaals.
rn tzrtilfiBMlÊMÊti'. ttvèk-koöp
J. W. PEETERS, Kleiweg
2v£ odevassohool.
L Voor uw Picknick Party f
A. BRINKMAN ZOON - GOUDA.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 3 JAN. 1924
TWEEDE BLAD
Heerenkleeding
.msimiMiA,
Geklopte Cokes f 1,25 p. H.L.
A. BOER H. STILTING
Ziekent wanhoopt niet!
Dr. Hommers' Geneeswijze.
Groote Jaarlijksche OPRUIMING.
RESTANTEN Ij
Voor Uwe
maaltyden in
de vrye natuur
moet't zout
volkomen
droog
Uitsluitend A contant.
Met ingang van 1 Januari a.s. zal het bekende halfmaandelüksch, reeds 10 jaar bestaande tijdschrift
dank z(j de groote belangstelling, die het bjj vele duizenden in Nederland en Indië ondervindt,
wekelijks gaan verschijnen.
In verband hiermede is de redactie belangrijk uitgebreid met de beste medewerksters en mede
werkers uit de practük, die er zijn. Buiten de gewone rubrieken zullen voortaan regelmatig bijdragen
verschijnen over alles wat de vrouw kan interesseeren: haar huis en de inrichting daarvan, hoe
het gezellig te maken, wat de gezondheid kan bevorderen, den tuin en de verzorging der bloemen,
over kleeding in huis en daarbuiten, handwerken en leuke dingen maken, aardige snuisterijen, waar
mogelijk door illustraties verduidelijkt; verder over de opvoeding in huis, en daarbü ook interessante
novellen en een pracht-roman, die alle lezeressen en lezers zal boeien.
De HOLLANDSCHE HUISVROUW zal door deze uitbreiding, die nagenoeg geen meerdere kosten
fï
van de abonné's vraagt, zijn het
Ondergeteekende
wenscht zich te abon-
neeren op het Weekblad DE HOLLANDSCHE
HUISVROUW ad ƒ1.25 franco per post bij vooruit
betaling.
Gratis proefno. van „De Hollandsche Huisvrouw".
Naam en Adres:
Lezers van deze courant, die de HOLLANDSCHE HUISVROUW
nog niet kennen, vraag een proefno. aan. Ge zult ongetwijfeld dit
Weekblad voor 1.25 per kwartaal willen bezitten. Zend daartoe
nevensstaand biljet ingevuld toe aan de Uitgevers
MARKT 31.
e
iegiöa .1
n(I .ffl.V
i lilt/ .111,1 til nil V 11 J ,1. tl'll'J
ifjLi'jW llVtyUjt'liqfjd VJH WMrtO)'j
iirnu H ngitftl JikUi-i/
•noti t/iimG i.o lumigoun
liaix abgiituimv lUuiHtid 1.1001.
tb JIH >.\(//r.UOU jl. ,-jiu gj.i
-«uuji nil. ji.uw/ no mo
-lllllUuj Ik*,]/1/iUl'J^ilO rjlTll Jon I
It. I.9U 11111 iUtJ-Oil lib J-Oll
-«•->Lifc/i(Li I 1.0/ iUIOii I.
-OollllllOU J
bi'JW Wioiiv^ii
llioWllO J'1.1
lOOll (lull 111./
ttu llliV 1/1 J
-MlA u(u\ tui
lilH)rtOr
O) lloyjlliotllllll
i loll 1 oil too
uiu ,11011 it».. ,ij
HO (lioll^l 'J,
yliiyoq oOiioli.
unoww c jiio«iiioy lO^nlii
.loi'l UbY y, i0oq«qjj
rjo 10//00.V i>rtn.,,orfoyl
«llll.iOiillO
1. .u JlU
Ook voor
Verschillende merken der
u vindt men in het magazijn van J0
<u oO Aangesloten bl| de Vereeniglng voor Modevakscholen te 's-Qravenhage.
j Opleiding tot Coitumière, Coupeuse en Leerares. Ook gelegenheid
Yf<*r eigen gebruik te leeren. Voor Leerlingen, die pas de school
WHtoten hebben; onderricht in Ondergoed enz.
Zich aan te melden aan de school: Gouwe 127.
1913 20 De Dames VAN HE1JZELENDOORN.
L '<I 31flll9H'
BamMnta Llehtfabrlakan Bauda.
franco thuis,
afgehaald van de fabriek (alleen des
morgens tusschen 912 uur) 15 ct.
per H.L. lager.
DE MEEST ZUINIGE BRANDSTOF
8663U
Dividend Bakkerij
„DE TOEKOMST"
lavart prima kwaliteit broodsoorten
20 Onder beleefde aanbeveling 15
A. d. Vtschmarkt 56 Katalstr. 38
ib'/o i e°/„
Talloaze genezingen zijn bereikt met
fitting iedere» Donderdag van 10 tot 3 uur
Lunchroom „Hollandia", Markt. Gouda
Urine-Onderzoek f 1,-
Volledige behandeling, f5,-
(met GRATIS medicijnen voldoende voor
één maand). 3145 20
Met bewijs van onvermogen kostelooze hulp
Tallooze dankbetuigingen ontvangen;
voor belangstellenden ter inzage! 1
GOUWE 17
TELEFOON 667
in CORSETTEN en KOUSEN, tegen zéér
I a|e prijzen. Op 'alle courante soorten 10
korting Verkrijgbaar Eau de Cologne „VAlJ
DÉLIS". Pj-oeffleschjes op aanvraag verkrijgbaars
1 A g J00 I
jtiuih
qo gnilli
i'öü
,iiM 1 i
/TT
(Dui<W|k ..V-P-)
MODEPRAATJE.
Kant.
Kaait echynt weer in de mode te komen
als (par nee ring voor costumes.
Reeds de groote najaars-revues, deden
zien dat er eenige poging gewaagd werd
niet paint-de-Venise en wel ter opluiste
ring van zwarte zijden toiletten.
Te laqg, schijnt de simpele zwart zijtien
japon gedomineerd te hebben.
Men verlangt naar andère wat deftiger
en statiger effï
dan i deze motie van
jeugdige allure
Het is de gewone krii
Wanneer ze strooken brt
woonljjk ook na eenigen
kanten strotfcen ih haar
Eigenlijk. ;als w« het
is loant Jimimer uit de
dragen Jjfem alleen in
mithe-kragen op effen kleedjes, als
9 ruches in jabots op gewild kleedkamer
kleed jj.
Hiet iangfmal'.e pufttveet, dat los op de
japon gedrifeen wordt, en tot ond^r het
heupceijituujSje reikt. is.
vormen VaJ) kantdrjteht,
dusverre def meest** kan'
gebracht iii» tee re weefsels, V«
en Blondes.
Thans zoekt de «node naar
fecten. zij brengt de rijke naald,
volle „kloskantj in origineele hal
voering en in welgeslaagde imi
niet alleen in de kleedim/branche /waagt
ze eert kostbare poging oih kostbar^
soorten ingang te doen vfinden.
tDe kant-industrie vindtJ nog rijker
plooi bij de woning-in richting. Het
wel of ze daarjieen
terrein verplaatst h
■Zie slechts (Ie schi
zette gordijnen en m;
De daarin tentoc
inderdaad ontzag'lijk.
In plaats van het voor /eenige
populaire Engelsche vil
thans voor de vensters
ter kantwerk.
Men ziet het fijne
glenne in de uitvoering der Engelsche
overs, tafereelen, waarin groote Middel
Eeuwsche figuren eene rol spelen.
iMen ziet de rijkste médailllons van echte
kant. geïncrusteeid in ragfijne streepjes-
tuil e.
Geheele banen van breede echte klos-l
kant fungeeren als dwarsbanden tusschen
de reepen tuile der effen mystères. Met
hunne kantfranje aan de uiteinden zijn het
een van de kostbaarste ruitbedekkingen
middelen, die maar wenschelyk zyn, wordt
Ook de producten der Zwitseruche kant
industrie mogen zich hoe langer hoe meer
in /le gunst dei mode verheugen.
Ragfijne linnen- of ninon ze aien zich
thans omzoomd met breede randen van fi-
lebkant.
Kanten ruiters met pluimen op de hoeden.
<le versierde lansen in de hand, zij laten
—hunne paarden steigeren- op kanten Loopers
en tafelkleedjes.
Men treft ze ook aan op gordijnen en als
middenstukken op de kleine Fransohe
brise-bises, welke ook ten onzent burger
recht verkrijgen.
Geheel kanten salonkleeden van iimitatie-
filet met in vierkanten verdeelde vakken,
allen versierd met voorstellingen van groo
te figuren, zij worden in menig heerenbuis
aangetroffen.
Kanten stoelkleedjes, kleedjes voor pre
senteerbladen doen hunne intrede in elk
oomme-il-faut gezin.
Wanneer nu ook, de kantgarneering voor
costume- tegen het voorjaar veld want in
de mode, dan is de tijd ndet meer verre,
dat de vrouw in fraaie kant gedoscht, zich
statig beweegt in eéne omgeving, welke mef
haar toiletten in harmonie is.
GRACE ALLAN.
MEPÏSCHE BRIEVEN.
De plotselinge dood.
II.
Bij een bespreking van bovenstaand on
derwerp zou ik onvolledig zijn, als ik niet
zou gevraagd
die wy vooral bij
het kind aantreffen.
Allereerst moet ik dan noemen dat kind,
dat lijdende is aan aangeboren syphilis, een
geslachtsziekte, die zooals U bekend is,
Voorts vinden wy een enkelen keer de
mort subita bij het jeugdige kind, dat lij
dende is aan een z.g.n. bronchiolitis, d.w.z.
aan een ontsteking van de allerfijnste
luchtweg-vertalckingen.
De laatste en wel meest frappante vorm,
die ik U evenwel wil noemen en waarbij
wy wat langer moeten stilstaan is die, wel
ke bekend is onder den naam van „Status
thy mi co lymphaticus", een toestand, dije af
hankelijk is van een te groote thymus of
zwezerik, ,ee® klier, die op jeugdigen leef
tijd vrij sterk ontwikkeld pleegt te zijn,
dbch later langzamerhand gaat verdwijnen.
De thymus ia, zobals U wellicht bekend Zil
zyn, gelegen vóór aan de hals en het ligt
voor de hand, dat men bij de sterke ontwik
keling van deze klier in dergelijke gevallen
als oorzaak voor het optreden van den plot-
selingen dood gedacht heeft aan een dicht
drukken van de luchtpijp of trachea op een
gegeven oogenbLik, dus m. a. w. het kind
stikkingsdood sterven,
ilanaibel deze verklaring ook lijkt,
zij niet toereikend gehleken voof
|et me (re ideel der gevallen en heeft men
naar a dele verklaringen gezocht, die be-
die een veel en veel te
;h|mus hadden, tev^is in 't bezit
al .fen buitengemeen gevoelig ze-
nuwstejid zoodat zy op prikkel^, die Van
buiten oF? ip hen losgelaten worden ongun
stig rek|#ren. Zoo is 't b.v. voorgekomen,
dat meh bij eefl dergelijk kind iv:
Van de tonsilleif afhalende, e§n zeer
échUlige
voorschijn
„stqetelig'',
terwyl de
ging. Niet
ig, ne mo|s subita f,
tot grootie önts^bltenis 1
zyn deze kinderen
op de straat de onaary
met zich mede
dan ook deze categorie,
ongeval om 't leven komt,
ibilK de motorrijder, de
der tram geheel vry ült
iuitend vinden wij deze toe
kind, doch ook by de vob
wy de z.g. „status thymico
lymphaticus"! Het zyn niet juist de snug-
gersten onder onze medemenschen, die aam
dit euvel lijden! Ook bij hen zien wij, da)|
sléchts de onbeduidendste ingreep den ploPj
selingen dood ten gevolge kan hebben. Zoo
kan b.v. een eenvoudige aanstipping varti
het neussJijinvlies den dood met zich mede^
brengen. Uit dit alles bljjkt dus wel vo\4
doende, dat wy niet uitkomen met een druk''
van dem te grooten thymus op de luchtpijp,
en al kan deze zonder twijfel wel eens het
zijne daartoe bijdragen, voldoende is deze
verklaring geenszins.
Op welke wijze, zoo zult ge mij dan vra
gen, treedt de daad van onzen patiënt dan
zoo plotseling in. De meest aannemelijke
verklaring, die ik u kan geven is wel langs
„reflectorischen" weg. Deze mexischen n.I.
zijn in 't bedt van een buitengemeen ge
voelig zenuwstelsel en zoo zou een zeer
lichte prikkel de alleronaangenaamste ge
volgen kunnen hebben, n.I. een plotselinge
stilstand van hart en ademhaling.
Uit onze verhandelingen nu zult ge ge
zien hebben, dat de levensdraad op tal van
manieren plotseling kan worden afgesneden
en het in een gegeven geval niet altyd even
gemakkelijk is zich aanstonds een denkbeeld
te vormen van de wyze, waarop dit geschied
is, doch hiervoor vaak een uitgebreid onder
zoek noodzakelijk is.
BINNENLAND.
Samenvoeging Veeartsenkundige Dienst
en Veterinaire Inspectie.
De Alg. Oed. Zuivelfoond heeft een
adres gesconden aan den Minister van-
BinnenJamdsehe Zaken en Landbouw,
warrin hij zegt met teleurstelling te
hebben kennis genomen van het be
sluit der Tweede Kamer, om den Vee-
artsenijkundigen Dienst der afdeeling
Landbouw' van het Dep. van Bln-
nenl. Zaken en Landb. en de Veteri
naire Inspectie der afd. Volksgezond
heid1" van het Departement van Ar
beid, Nijverheid en Handel (e reo.ga-
iiueeren tot één dieiult, en Jaarmede
den - Veeartseiujkuu iigen Dienst be
lang rijk in te krimipeij.
Hoewel doordrongen van de noodza
kelijkheid, dat op den Staatsdienst be
zuinigd wordt, is de Bond ervan over
tuigd da tdèt dey.00 maatregel de be
langen vangnet veenqudersbediijf zoo
danig geschajad worden, dat deze be
zuiniging veel te duur gekocht la.
Aan de bestrijding van enkele op
den voorgrond tronende bn jaar lij
aan onze veenouue/s miltioenen kos
tende veeziekten, zoouls net inonJ- en
klauwzeer en de tuberculose, zal in de
loek omstf ^ngetwijleld meer upor de
veehouders en hunne organisaties moe
ten worden gedauit, mga/ (le steun van
Staatswege, door middel eener gtjed
werkende voeart euijkundige -nspoctie,
is hierbij onmisbaur ue gezondhu.d
van onzen veestapel m trouwens niet
alleen eep boerenbelang, doch ook een
belang voor ons geheele vojk, en uit
d|en hoofde meenen wij <ia» [het de
tank dér Regeer.ng is, ecu èoyd lujic-
tionneerenden veeuHsenijkupdi! dieiist
té handhaven uit gos?lLiedtó|niet, wan-
ïiqei dé VeeartsenijkUÏ>Jige||uienst zon
dinig ingekrompen wordt thans 111
d^ bedoeling -ligt en vastgekoppeld
vv.oröt aan een uieiu-,t welkte een ge-
lièel ónder de|l beoogi.
Door de uitiprauk der i'weeJe Ka-
r, belicliaam.y jk in de tpo ïc-Uoiwjfi,
de san;6.)hljiflii ïg dei[ beide i|Ln-
aougen fbit woMpu
(Snin acht de Bojid
n Mjhiste.- er nog
dug deze samen-
|iu stiijd is met de
elky Uil een gezon-
In batrjMken, torwijl
loor d» Wirect belang
de'boer» niet aot
dan als eftn onrichtvaafdigheM
worden geveeld, waar zij door ue
diooge keuringsgelden, welke b»j
export van hel, viftH>soh worden
ven, een exLm-bell«|uig voor hun
vet hebben te beta jen'.ff
Prof. Dr. H. RemmeJts.
Naar aanlei-ing van het uan prof.
ar. H. Remineits verleend eervol ont
slag als directeur van den veeartseuij-
kündligen dienst, deelt de Vee- en
Vlj&esohhandel, die schrijfi, dat prof.
Remmelts eigenlijk tot heengaan is ge
dwongen, meJe, dat het vertrek uit
den staatsdienst niet geheel ongemerst
Voorbij zal gaan.
Le Bond van Vleesenexporteurs en
de Vereeniging van' baconzouters, wil
ton prof KemmeUft,. ais grondlegger
\an de vleeschoxpOrtkeurin^, 10 uezer
huldigen. Daarbij worut er op gere
kend, dat tal van organisaties, welke
dikwij.s met prof. Kemmelis in aanra
king kwamen, als liet Kon. Nederl.
Landb.-Uomi.t-, de Maat.->cnappij voor
Dierengenees..unde, bun medewerking
zullen verleunen.
De Kamerverkiezingen.
De afdeelinften van den Vrijheids
bond in den kieskring s-Hertogen-
Losch hebben voor de verkiezing van
leden der 'lwee.ie Ivamer in ltf25 in
samenwerking met de ufj. in de kies-
kr.ngen Aniiem, Nipnegen en Maas
tricht voor de voorloopige lijst de na
volgende candiau.en gesteld (in ulp.ia-
betisohe volgorde): mr. Booii, mr. W.
A. v. Bijje, Nijmegen mr. H. L'.
Ureeselhuys mr J. oij Jcmees-e.-, bur
gemeester Zutphemmr. A. D. H
i ockema Andrene, Arnhem H. Ter
Hal: ir. J. Koster, Heerlen L. J.
II. de Leyer, s-Hertogenbusch A.
v* J. baron van .vagen, burgemeester
Bnrneveld mr C. W. vuu ummeren,
Hcusden mr. A. G. A. ridder van
Papj>ard mevr. H. v. Riel—Smeenge,
Abr Staalman.
De vermindering van den belaatingdruk.
Naar wij vernemen, heei. de iege.-
ais een
verplicht.
op te w
Iting gehe
belange
veestapel
maatrweel
ring de reeds eenigeu tijd gereed lig-
gtnde wetHontwerpen, in zake de ver
mindering van dep druk der Rijksin
komsten- en Succy-siebelastlng en de
a sohaffing van eep der Vertledigings-
bcluatingen bij d^n itlaad van Stute
aanhangig gemaakt.
Nieuwjaarsreceptie ten Hove.
H. M. de ivoiuhgin heult gistermid
dag ten ld uur nieuwjuarsoutvan**!
gehouden te jvonijikttjke Palejze ua i
net Noordeinue, vpor de Hoofden en
yurdere leden oen Vreelnde Uezau
ftd.appen te s-ürayenhugo, met huiiue
dun»es. 1,1 P
Le diplomaten droegen uilen hun
schaterende umbtsdewudeiij el» het «au-
rij<len van uuos in rijtuigei» der vo»-
tegenwooïdiger» van do buit»j|»luud.iche
staatshootUon trék op het j|oorplc-in
van liet KonhurtiiaPaleis dw betuug
stellende aan laciu van Höel j|pubHet.
fcven latei werd j ook dntvijingun let
P»t manen te Lol van \jpiernutionale
Justitie. A
J-os namid .ags wi b urtj^|erkeii(ji'
11. M. nieuwjnargaii(di«^tiu uun ue hoo4
de autoritei iep te-'s-aValjoilttage, met
i.ame de Voorzittérs vón ''Jw bersie
en Tweede Kamer der« BUIRmi Gene
raal, de Minister», Hoolüen ^r Depar
tementen van Algemeen Bei||ur, oei.
vicejPresident van den Kau<rAan Bu
te^ den Commissaris der Koningin .n
Zi idwHo.land, oen Gouverneué uer Ue-
Bitientie, den uireoteur vai liet Kabi-
nei der Koningin oj^ den burgeai. es-
ter der Residentie.
lmarna stelue H- Mi de dames en
heeren Hartv Hofhoudiyg iii|de gele
genheid hunne gelukwenson|ki mei ue
jaarswisseling aan ty biedeio
Bij de ontvangst vén net L'orps ui-
pjomat.que waren ooa de ko.iuiKii»-
Moeder en de Pruis tegenwoordig.
De ontvangst van de oLvidie en mi
litaire autoriteiten geschiedde in te-
genw^ordi|gheid van Pifi|iseé Juliana
en vay (imi Prins.
De Mierissen ven kantoorpersoneel.
Het bondsbestuur van „Mercuiius
heèlt zicb toi de Nederlaiuisciie werk
gevers en weikgeveraveretni ain^0'1 ge
richt met een verzoéa, om Dij ue even-
tueele verbeienng uer salanssen van
de kantoorbe-uenden, ats uitgangspunt
te willen kiezen, de minima^sala.-isre-
goiing, die sinds eenige jaren uoor de
vakbonden van handels- en kantoorbe
dienden in gezamenlijk overleg word»
gepropageerd.
ueze regeling luidt als volgt
Voor eeiLouuigen kautoorurbeid,
v aarvoor vaakenni» vereisent wordt,
op 18 jaar L 900, op 21 jaar 1 LoOu,
op '2ö jaar I 220U en op 30 j. f 2500
Voor arbeiu, a.emeer vuicuennis »ur-
dert of zelfstandig worut verricht, rosp
f 1800, I Z.jOO, j 3000 en
Voer arbeid, d.e meer va.vkenni» vor
nis vordert ui omvat het geven van
leiding van beperkten omivang, resp.
f 3000, f 3ÖÖ0 vpenoaiu .e
verhoogüng van minstens f 100 per
jaair)
D« VrytwidHbond.
Dinsdagavoiiu b Januari a.s. zal de
afdeeling Amsterdam van don Vrij
heidsbond haar jaarlijksclu .i lge.ue. ne
vergadering uouuen. t)p de agenda
slaat behalve de bestuursverkiezing ue
ojLtwerp-camiiualenlijst voor de aan
staande Tweede Kamerverkiezing. Niet
alle opgegeveir tuiiaidatcii weruen er
op geplaatst ihans ziet zij er aldus
uit 1. mr. H. C. uresselhuy3, 2. Wal-
ravo Boissevaih, 3. mevr. Wijnaendts
I rancKen, 4. A. Staalman, 5. mr J.
(ierritzen, ti. J. H. Sotiedteina, 7. mr.
H C. Guépin, 8. dr. 1. H. J. Vos, 9.
mej dr. L- van Nierup, 10 mej. Joh.
Westerman, tl. n»r. J. L. H Bergsma,
12. A. Asscher, 13. P. Otto, 14. A. W.
Zonneveld.
Gedep. Staten van Zuid-Holland.
Gedep. Staten van Zuid-Holland ko
men op Maandag 5 Januari a-d.' dec
namiddags te 2 uur in het gouverne-
mentgebouw, Korte Voorhout in den
Haag, in openbare vergadering bijeen,
ter behandeling vuu de scüoolkwesliea
te Lange Ruige Weide
GEMENGDE BERICHTEN.
Uit de Kotterdamachc havrn.
Op 1 JanuTii1! waren in de Rotter-
dainsolie haven opgeteld L> Ne ierlund-
»che zeeschepoii met een g<»zanienUj-
ken inhoud van 88589 ton, n.I. de
„Maras" (I74t), „Wars/nwa" (4821),
.Stadsdijk" (0774), „Aloor" (8527),
„AlbJasseiHlam (1882), „IJsseldijk"
(7J757), „Fri^ido" (214), „KrieslainJ"
(1544), „Noordan»' (12431), „Admiraal
de tuyter' (5545), „Nieuw Amster
dam" (17149), „Beomsterdijk" (6889)
„Gaasterdijk '(88/8)j „Zeelund" (1544)
„Abbekerk" (8019) Venier zijn daar
nog opgelegd liet Noorsdie zeilschip
„Nerp", het Duilselie zeilschip ,^Ta-
mana" en tiet Engelsche stoomschip
„Grace FTeld".
Voof den fiscuti gevlucht.
Onlangs is m^legedeeld, dat de ge
meente Rotterdaqi het Rijk hud «un-
gtblugen voor ettelijke duizenden gul-
dèm in'de stniatb.l i»ti ig v »r m
|K)stkantoor De hongerige getneeniefi-
iianciën hadden UUjkbuur nog meer
billen noodig uit hel pus kant mr, wuiit
dijt werd dezer dagen ook aangeslagen
in de bedrijfsbelast.ng.
In de groote hal van het postHun-
tour had iiet Rijk u I aan de sigaren
fabriek Jutte en .aan de kioskeumaat-
sihoppij twee loketten verhuurd,
een of andere ambtenaar i bjijktjaar
op het denkb^'eld gekomen, dat jdiiar-
door in he postkantoor een bedrijf
werd uitgeoefend. He bedrag van de
bedrijfsbelasting schijn* zoo hoog ge-
woest te dijn. dat het Rijk het ijoodig
oordeelde on» de huur aan de beide
lokettenhouders op te zeggen Eu de
laatste dag van 1924 heeft de outrui.
ming deT loketten aansehouwd.
Nu mist het HIJk belangrijke baten
en de gemeente word'; er geen cent
rijker door.
Eea ongelukkige.
De 56-jarige eclutgenoote van »J. J.
van Rossom, caféhouder uan de Nieu
we Beestenmarkt te Leiden, weike
vrouw, in het krankzinnigengesticht En
degeest wordt vernoegd, en geduren
de eenige dagen bij haar man en doch
ter gelogeerd was, heeft gistermorgen
omstreeks ha li 8 ongemerkt de slaup-
Kamer, wuarin zij met haar n»an en
dochter sliep, weten le veruiten, en
heeft zich toen in do keuken, na zich
met petroleum te hebben overgoten, in
brand gestoken. Toen haar men brand
lucht bemerkte, besefte hij wat er aan
do hand wus, en hoelt^hij g traoht .iet
vuur te blusschen. Hij l op d taroi^ern
stige brandwonden aan de handen op,
doch slaagde er niet in de brundetuie
kleeren van zijn vrouw te blusschen.
Deze is dan oo.t geheel verbrand. De
hranuweer wa spoedig ter .naatse,
doch behoefde geen hulp Ve verleunen,
daar inmiddels het vmur, dat in de
keuken wus ontstaan, door emjher» wa
ter was gebluseht
Relletje» te Bei ten.
Bij de werkverscliaff.ng aau het ka
naal van Bei ten naar Nieuweroorl heb
ben zich er.tatige ongeregeldheden
voorgedaan De arbeiders van barak
ill die onlangs ook staakten, hebben
in deze baras groote vernielingen aan
gericht. Nagenoeg alle ruiten, naar
schatting een pau. honderd, zijn stuk
geslagen. De kaciiel wesli ook doot de
ruiten gegooid. De buras werd verdsr
nog zwaar besdiadigd.
Alle arbeiders van de bewuste ba
rak zijn nu van de werkverschaffing
uitgesloten.
Trein vertraging.
Gistermiddag t kwart over vijf heeft
Hat verraad van Hepman Maarten
Scheta.
Historisch® schets van Th. A. BOEREE.
(10)
Toen nam varf Swieten het woord, zeg-
„Gy Maerten Schets hebi»-altyd ge-
den tollenaar van Gouda goed te
of hy al of niet onder deze
Maerten, de mannen scherp aanziende,
wees met den vinger naar den tollenaar,
zeggend„Dat is de tollenaar. Nog eens
zei van Swieten: „Schets, beraad u goed.
zie nog eens of gij u niet vergist," daar
Maerten herhaalde nog eens: „Dit i« de
man, ik ken hem zeer .goed, hy heeft my in
zyn huis geroepen en met my gesproken."
Hierop barstte Dirck Gorneliszoon in
woede uit, schreeuwend: „Alles, wat je
daar zegt, heb je gelogen als een eerloos
boef."
Schets, zich oprichtend op het bankje
antwoordde slechts: „Ik heb de waarheid
gesproken, en daar bJijf ik by, ik weet toch
wel dat ik sterven moet."
De vier mannen mochten daarna heen
gaan, nadat ze allen onder eede beloofd
hadden alles wat ze zooeven gezien en ge
hoord hadden te zullen verzwijgen. Daar
na werd binnengeleid Cornelia Gielis, de
de deken. Nog eens werd aan Schets ge
vraagd, ook dezen man te bekijken en te
zeggen, of hij hem kende.
Maerten nam hem van het hoofd tot de
voeten op, en zei: „Ik ken hem niet en
heb hem nooit gezien."
De heeren, hiermede geen genoegen' ne
mend, gelastten den deken Schets aan te
spreken, en deze daaraan gehoorzamend
zeide: „Schets, kent gij my niet, hebt gij
mij nooit gezien, hebt gy my nooit aange
sproken?"
Schets schudde echter het hoofd en zeidé:
„Ik weet niet, dat ik U ooit gezien of ge
sproken heb."
Den volgenden dag nogmaals («der
vraagd over zijn commiasiebrief, wees men
er hem op, dat in het wapen van den graaf
van den Berg, zooals het op de brief staat,
de leeuw inwaarts klimt, terwyl hy op het
afhangende zegel uitwaarts klom, juist dus
in tegengestelde richting.
Schets haalde de schouders op, zeggend:
„Misschien hebben ze twee zegels."
Pas den volgenden dag, toen het verhoor
hem werd afgenomen zittend op de pijn
bank. terwyl alles in gereedheid was ge
bracht om hem opnieuw te martelen, be
kende hy, dat zijn lastbrief valsch was.
Onder bedreiging van pijniging vroeg
men hem, te zeggen, of er iemand was ge
weest, die hem geforceerd had, den tol
lenaar en Jan Gerrits te beschuldigen,
maar hy zeide alleen „Neen", daaraan het
volgende toevoegend.
„Gedurende mijn gevangenschap ben ik
eens door twee mannen bezocht, waarvan
de een zeide, een griffier te zyn uit den
Haag. Hij zei tot mij: Gij hebt den tol
lenaar beschuldigd, maar pils hy geen
schuld heeft, moet gij hem ontlasten, en
toen de heeren waren heengegaan, kwam
de griffier nog eens alleen terug zeggend:
Zeg, dat de tollenaar u alleen heeft aange
sproken, en dat gij niet meer weet, wat hy
tegen u gezegd heeft, en heengaande zei
hy nog eens: Als de tollenaar geen schuld
heeft, moet gij hem ontlasten, het is ;een
oud en degelyk man en ik kan er veel aan
doen om u te helpen."
Naschrift.
Het geheele voorgaande verhaal is tot
in bijzonderheden nauwkeurig ontleend aan
een bundel stukken, die zich bevindt in een
Portefeuille Crimineele Zaken van het Hof
van Hplland
De geschiedenis interesseerde mij en ik
zocht naar het vervolg.
Helaas leverde de bundel omtrent de
zaak Schets niets meer op.
Wat gebeurde er met Schets, wat met
den tollenaar, wat was het lot van den
burgemeester Stempels?
Hoe gaarne zou ik mijn verhaal ver
volgd hebben, maar (ie gegevens ontbre
ken om daarvan een juist en aaneengeslo
ten verhaal te leveren.
Van Schets is niets meer te vinden.
Walvis, de Goudsche kroniekschrijver, die
min of meer vrü de historie van zijn stad
verhaalt en feiten, vemoedens en praatjes
tot een geheel vereenigt, vertelt, dat Scheta
na zijn eerste verhoor, bang voor de pijn
bank. zich in zijn gevangenis heeft opge
hangen, dat hy op een horde naar het gal
genveld is gesleept en daar „ondergesto-
ken".
Bor, de groote geschiedschrijver, die als
regel uitstekend gedocumenteerd is, zegt
dat omtrent den dood va» Schets veel ver
halen in omloop zijn, maar dat hij eens
nauwkeurig naar alles heeft geïnformeerd
en tot de volgende conclusie is gekomen:
Na zyn eerste verhoor en bang voor de
pijnbank, tevens bemerkende, dat hij velen
beschuldigd heeft, zoodat er voor hem op
genade niet te rekenen valt, hangt zich in
zyn cel op, waarop de beschuldigden, wier
aanklager thans dood is, volgens Bor
.Jiaer proces schoon maeckten, en de sake
gesmolten werde." Maar voegt Bor er aan
toe: Er zyn ook anderen, die beweren, dat
Schets uit den weg geruimd is door de
mannen, die van den aanslag wisten en be
merkten, dat hy iedere» dag verdere o»t-
hullingen deed. Bor vertelt tevens nog, dat
de heer Van Swieten op 7 September een
brief schreef aan de manften van Schets
waarin hy hun berichtte, dat hun Hopman
een verrader was, dat zij natuurlijk daar
van niets wisten en dus de dupe van zijn
verraad waren geworden, waarop hij hun
de raad geeft, zoo spoedig mogelijk naar
hun haardsteden terug te keeren. Doen ze
ifit niet, dan zal er heel anders tegen hen
worden opgetreden.
De heeren lieten zich die vriendelijke
waarschuwing geen tweemaal zeggen, ze
kenden de gebruiken van den oorlog en
verdwenen zoo spoedig mogelijk uit de na
bijheid van Gouda.
Het jaar 1572 ia wel een der moeilijk
ste op het gebtod van rechterlijke naspo
ringen.
Het Hof van Holland was .steed» zeer
Spaansch gezind gefeest. Zetelend in den
Haag, rekende het op\de steun van de
Spaanse he troepen. Hev wa» geen pretje,
lid van dit college te xpn.
Was men Spaanseh gezind en bleek dit
uit de verhooren en vonnissen, dan stond
men bloot aan relletje» van de zyde van
het woelig gepeupel, helde men naar des
Prinsen zijde over, dan kon men er zeker
van zijn, dat men heimelijk werd nage
gaan door de agenten door Spanje beool-
uigd.
Toen in den zomer de roepen van Boasu
Rotterdam verlieten en via Haarlem en
Utrecht voor goed het land ruimden, misten
de heeren van het Hof hun laatste steun
en Cornelia Suys, de president besloot om
na de zomervacanti* te Utrecht te' verga
deren.
Slechts een paar leden bleven in den
Haag.
Het onvoltallig Hof kwam dus te Utrecht
bijeen, maar daar in dien zomer behalve
Amsterdam nagenoeg geheel Holland naar
's Prinsen zijde was over gegaan, werd er
niets meer aan de beslissing van dit col
lege onderworpen.
(Wordt vervolgd).
