fa. B. DE JONG.
BEÏREKKING&JOS
C. 1. B. BANTZINGER.
KHEUMAT1EK
CADENA SIGAREN
Formosa Oolong Tea
KJ eeding naar Iaat
I. van Slingerland,
Abonneert U op dit Blad
tem
Karpetten - Gordijnstoffen
Vloerzeil en Linoleum
Cocos-Artikelen.
J. W. PEÉTERS, Kleiweg
PEIJSVEELAGrING VAN TEOESIUA
J- L. HULLEMAN r
Goudsche Dienstverrichting
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 9 MEI 1925 - TWEEDE BLAD
4 o
voor
w4W*w
HeerengT
IMOMZBM STRIJD TVGEN Dl DUURTE
Dames
voor
Heeren
voor
Rijwielfabriek
A. SCHOUTEN,
le klasse HIJWJELEN
Gouwe 89 Telef. 47.
Blauw merk 39 ets. per ons
Ro°<l 35
MULDER OOMS - GOUDA - WIJNHANDEL.
Official Ford Daalar
Qouda Langs Tlandawag Tal. 3SO
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van
en naar alle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, eni^ enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
TkétrumA
Onze omgeving.
Uit ons Parlement.
I®»!
De*« MANTEL
(Heefenfa^on)
van prima Engelsche
tadioidessins
Dit COSTUUM
van prima Engelsche
«tof, in de moderne
radio-dessins
ms Wapen
9,L75 13.75 15.75
1750 19.75 22.50
19.75 22.50 27.50
29.50 35.00 39.50
5.75 7.50 9.751
DamM'Msntels
modern Hecrenfafon
DamecMantels -
ripMravcn en mouliné
Damcs«Costuiuns
ripsvtraTers en gabardine
Complets
japon met mantel
Dames-Jekkers
alle nieuwe itoffen.
675 9.75 12.50
15.75 21.75 29.75
4?° 5.90 6.75
2?° 3.25 4.50
8?S 11.75 15.75
Colbert Coetnume
moderne fantaaiestoffen
Whipcord Costnums
grijs, beige, bruin en otyf
Sport-Colberts
mooie moderne Tweeds,
Flanel Pantalons
effen en gestreepte dessins
Regenjassen g.bedin.
met mooie ruitvoering
latra ls|
N—m. —«Man
BOKLF^KADE 130 - GOUDA.
Beveelt zich beleefd aan voor de
levering van PRIMA
Alles wordt op eigen werkplaats ver
vaardigd. Concurreerende pryzen.
Reparatiën spoedig en billijk.
0(14 '20
1375 50
Verschillende merken der
vindt men in het magazijn van 191,
WILT RB IN DEN HAAG EEN
BETREKKING HEBBENT
Plaats dan Uw advertentie in de
Teven» Pension an Woninggids.
tSr3 Gedurende deze en de volgende
maand kosten dienstaanbiedingen voor de
lezers van dit blad slechts: 0.50 per ge-
heele advertentie.
Zoekt gij kamers of pension in den Haag
of Scheveningen, plaatst dan Uw adverten
tie in dit blad.
Vraagt proefnummer!
Abonnement per 3 maanden 0.50.
Bureau: NIEUWSTRAAT 6, DEN HAAG.
DRINKT VOORAL in ,5
Heerlijk en fleurig.
Vreegt Uwen Winkelier.
1370 lil
Moet II eens aan laten meten bij
KLEERMAKER, GOUWE 12.
Eerste klas werk, derde klas prijzen.
VRAAGT EENS STALEN TER INZAGE.
1373 16
jicht, spit in den rug, stjjve en stramme
ledematen, rugpijn, verstuikingen, spier
pijn, kneuzingen, zenuwpijn, lendenpijn
spierverrekkingen en verder alle rheuma
tische aandoeningen en pijnen die ontstaan
zijn tengevolge van gevatte koude geneest
mon met het heerlijke wrjjfmiddel Wortel-
boor's Olie van Jacobs Maria Wortelboer
Verkrijgbaar k f2.— per flacon bij de
verkooners van Wortolboer's ArtUrden.
per '/t flesch nu f 1.20
'A -0.65
OVIRAL VERKRIJGBAAR.
(Gratie Rietjes).
THE UNIVERSAL CAR.
a I'25-MODELLEN geven algemeen voldoening en trekken
ieders aandacht door de vele aangebrachte verbeteringen.
Vraagt inlichtingen en proefrit bij
Beleefd aanbevelend, L N. POLDERVAART.
PEPERMUNT KAUWGOM
Bet bevordert de q|o
vertering, luivart dee
•dee, verfrlecht dei
"»"d ee bewaart da
tagan bada*
Em zuk van Volktopvoading.
(ma, het veratoren en uithalen der nes
ten in de pnAen en plantsoenen oimer ste
den «aa" jaarlijks honderden broedsel» en
inwre vegels ten gronde en daarmede een
jtuk van het, dan stadsbewoner toch al niet
te ruim toegemeten, natuurgenot, vermin
derend de kans op levensgeluk Het ia daar
om dat de Goudsche Ornithologische Club
Hirunilo" aan den Knad der Gemeente een
Idre» gezonden heeft, waarin nog eeue de
aandacht op de talrijke nestverstoringen in
onie pariten en plantsoenen gevestigd wordt,
en verzocht woidt maatregelen te treffen,
ten einde liet kwaad tegen te gaan. Dat uit
halen van nesten nu geschiedt blijkens de
toelichting, die op het adres gegeven wordt,
i„ hoofdzaak door jongens van 12—17 jour
en dit maakt de zaak nog erger. Want nest-
verstoren leidt maar aj te vaak tot ruwheid
verruwing der jeugd. Daarom ia de opmer
king van Dr. Jac. P Thjtsse zoo goed en
juist „Vogelbescherming is een zaak van
volkaopvoeding". Aan die jongens moet
worden bijgebracht het besef, dat de nest-
jesuithalerü toch eigenlijk een zeer groot,
kwaad ip, omdat hierdoor, behalve dat aan
den mensch een economisch werker, wat de
vogel zonder twijfel te, ontnomen, een bezit
vernietigd wordt, waar allen gelijk recht op
hebben en dat allem gelijkelijk kunnen ge
nieten .Dit besef zal hun slecÜls kunnen bij
gebracht worden langs twee wagen, eener-
zljds door een versohenpt politietoezicht, wat
weliswaar slechts momenteel zal werken,
maar daarom met niet minder resultaten.
Omdat we nu eenmaal midden in het broed -
seizoen staan telt spoedige hulp dubbel. En
aan den anderen kant doordat ouders en
onderwijzers aan hun kinderen en leerlin
gen meer kennis en lieMe trachten bij te
brengen van en voor de voggls, door ze te
leeren van de nuttige diensten, die vele vo
gels, vooral diegene wier nesten het meest
worden veratoord ,aan de menschen bewij
zen, door ze wat te laten zien van leven en
bewegen der vogels. Helpt ze van de vogels
te gaan houden! ^iet opeens, maar lang
zaam aan zal dan misschien uit de verwoede
nestjesuithaler een geestdriftige vogelbe
schermer groeien. Vooral op de scholen
doet zich nu de goede gelegenheid voort
Waar het leerplan binnen afzienbarem tpd
ccnigo Wijzigingen zal ondergaan, is nu ze
ker de mogelüfcheid geschapen gehoor te
geven aan het verzoek van den Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
bp rondschrijven van Februari 1923 gericht
aan de Inspecteurs van het Lager Onder
wijs, waarin hij hen verzocht de hoofden
ven scholen en onderwijzers te verzoeken
bij Bun onderwijs in het blonder bij het
vak „Kennis der Natuur" de aandacht hun
ner leerlingen erdp te vestigen, dat en hoe
zij kunnnen mede werken tot bescherming
der vogels.
Voorts zal het aanbeveling verdienen
zoo schrjjft de Minister, dat by wyaiging
in de leerplannen van lagere scholen in het
gedeelte waar het vak „Kennis der Na
tuur" wordt behandeld, een zin wordt op
genomen die betrekking heeft op de be
scherming der vogels. Mochit hiertoe daad
werkelijk worden overgegaan dan Hjdt
het geen twijfel of de vogelstand in de
Goudsche parken en plantsoenen aal niet
alleen geen schade meer lijden van de jon
gens, maar van hun kant op een uitsteken
de bescherming kunnen togen. Van de re
sultaten van het onderwijs in deze kunnen
de verwachtingen voor de toekomst zeikei
niet te hoog gesteld worden. Mochten zich
bij dit onderwijs eenigerlei moeilijkheden
voordoen, dan is „Hirundo", als altijd, gaar
ne bereid met adviezen hierbij van dienst
te ztfn.u
Ook een meerdere medewerking van de
zijde van het publiek zal een krachtlgen
etoojt geven in de goede richting; laat nu
het „De parken en plantsoenen worden m
de bescheiming van het publiek aanbevo
len", eens niet langer een phrase, zondei
meer, zijn, helpt allen de vernieling van
den vogelstand bestrijden, ook in uw eigen
belang en voor uw eigen genot.
Als direct hulpmiddel zal echter het ver
scherpt politietoezicht in dienst van de
Vogelbescherming gesteld moetpn worden,
vooral op Woensdag- en Zaterdagmiddag,
op Zondag en na de schooluren; werd toch
op de beide Paasdukagen 90 der in het
van Bergen IJzendoorn Park aanwezige
Merel- en Zanglijsternesten uitgehaald. En
wat zouden onze zorgvuldig gecultiveerde
plantsoenen verarmd zijn als daarin de ver
levendigende vogels ten gronde zouden
zijn gegaan. Wanneer daarom eens de
overmatige aandacht nu besteed aan de
controle van vrijende paartjes werd over
gebracht op de «vogelbescherming, voor
waar, hiermede zou het gemeentebelang
niet weinig gediend worden.
GOUDA, 6 Mei 1925.
Ghr. P. G. J. SMIT, G. O. C.
iDe burgemeester van Amsterdam heeft
onlangs in een open brief aan alle Amster
dammers op de onhebbelijke gewoonte van
een deel van het Amsterdairiache publiek en
vooral van de Amsterdamsche jeugd gewe
zen, om bij de intrede van het voorjaar de
planten en bloemen in de openbare pariten
en langs de wegen te plunderen en te ver
nielen, en er de aandacht op gevestigd, dat
het publiek ervan doordrongen moe^ wor
den en de kinderen ervan moet doordrin
gen, dat de planten en bloemen voor het
genot van allen worden aangebracht en niet
dienen voor het bevredigen van de verniel-^
zucht van baldadige volwassenen en van
kinderen. Dit schrijven bewijst wel, hoe
groot de verwoestingen «yn, die de verniel
zucht, vooral van de j«ugd, jaarlijks in het
Btadsaohoon aanricht. Maar het lijkt zeer de
vraag, of het beroep van den burgemeester
op ouders en ouderen, wat dit' schrijven toch
in de eerste plaats is, wel het npodige suc
ces zal hebben. Ook de ouderen ®Üu z'°b over
't algemeen nog weinig bewust van de
waarde, die het stad-sschoon, het schoon on
zer omgeving, voor ons leven heeft en van
den invloed, die onze omgeving op ons en
daarmee op ons leven uitoefent.
Dat geldt niet alleen van bloemen en
planten, maar van het geheele aanzien van
I onze stad en evenzeer van onze woning en
haar onmiddellijke omgeving. En wy zou
den er dus by den aanleg onzer steden en
dorpen en den bouw onzer woningen reke
ning mee moeten doen. Dat wij dat zoo wei
nig doen en de overheid en alle officieele
en officieuze lichamen, als bouwvereenigin-
gen enz. daarbij zoo slecht voorgaan, be
wijst wel, hoe weinig die overtuiging nog
in ons allen en in ons openbaar leven is
Prof. Bonger heeft onlangs in een con
gres te Utrecht gesproken over den invloed
der woning op de criminaliteit en de volks
gezondheid en daarbij als zy'n meening te
kennen gegeven, dat de woningtoestanden
een buitengewoon groeten rol spelen onder
de'factoren, die tot misdadigheid leiden. De
slechte woning jaagt den man zoowel als
de vrouw de straat op en geeft zoo aanlei
ding tot kroegbezoek en drankmisbruik met
alle slechte gevolgen van dien, tot misda
digheid en prostitutie. Zy werkt veelal door
haar beperkten omvang demoral iseerend op
de kinderen. En zy bevordert in hooge mate
tuberculose en andere ziekten. Daarente
gen kweekt een goede woning, ruim, licht,
frisch, gezellig, zin voor huiselijkheid, ver
trouwelijkheid en een rustigen aard, die zich
veeal ook in den drang naar meerdere ont
wikkeling en genoegens van hooger en ede
ler gehalte zal openbaren.
Maar het inzicht, dat ook de
omgeving groote waarde heeft, ook in
sociaal opzicht, kan zich in de praktijk ge
woonlijk nog slechts zeer onvolledig laten
gelden. En deze waarde zelf wordt welis
waar niet geloochend, maar theoretisch
veelal tot geringere proporties terugge-
I 14acht ,wat in woning- en stedenbouw zeer
nadrukkelijk tot uiting komt. Men begrijpt
nog niet vokloende, dat ook de eenvoudig
ste mensch aenthetische behoeften heeft, al
is hij zichzelf van den aard en de beteeke-
nis dezèr behoeften soms zelfs nauwelijks
bewust, dat <be behoefte allereerst in zijn
onmiddellijke omgeving, den vorm en de
aankleeding van zijn woning en het aspect
van zijn woonplaats bevredigd moeten wor
den en dat deze bevrediging op zijn geest en
gemoed en op heel *Ün leven een verede-
1 end en invloed oefenen. Het mooi van huis
en tuin, dorp en stad ziet men nog veel te
veel als een bijkomstigheid, terwijl het voor
ieders leven, ieders karakter, ieders geluk
van invloed ia, dien wij veelal nog nauwe
lijks tot in bizonderiieden kunnen naspeu
ren. En van deze averechtsche opvatting
dragen de bouw van onze woningen, en van
de eerste vooral,""maar'al te vaak nog de
duidelijke sporen.
Kont geleden heeft een gezelschap Engel
sche architecten en anderen, leden van een
vereeniging voor volkshuisvesting en ste-"
denhouw de voornaamste steden van on.-*
land bezocht, einde ter plaatse te zien,
wat wjj op dit gebied hebben tot stand ge
bracht. Voor de grootte onzer praeetaties,
onzen woningbouw ter bestrijding van den
woningnood, wat zijn omvang betreft, had
den, men heeft dit ook in ons blad kunnen
lezen, ze alle respect. In dit opzicht over
troffen we Engeland en onze steden de veel
grootfere Engelsche steden. Maar over de
kwaliteit onzer prestaties, over de wijze,
waarop wij deze woningen gebouwd had
den en de nieuwe wijken hadden aangelegd,
over onze architectuur en onzen nieuwen
stedenbouw, waren ze niet best te spreken.
Van vele wijken, in den Haag b.v.,
hadden ze een troosteloozen indruk ge
kregen door den eenvormigen smake-
loozen bouw der,; huizen, die als huur
kazernes van een vroegere periode waren.
En onze tuindorpen in de onmiddellijke om-
geviftg der steden konden ze al evenmin be
wonderen met hun te smallen wegen en ge
brek aan bloemen. Daartegenover stelden
ze het Engelsche voorbeeld: breede wegen
en straten, diepè voortuinen, waarvan niet
meer dan 2 tot 6 denzelfden stijl hadden.
Het zal verstandig zijn, wanneer we dit
oordeel van vreemden niet maar zonder
meer naast ons neerleggen. Alleen de dom
me zelfgenoegzaamheid en eigengerechtig
heid wil van anderen ulsto leeren. De zorg
voor volkshuisvestingTtan Alleen haar volle
sociale waarde krijgen, zoo ze ook met de
aesthetische behoeften van den mensch en
daarom ook met de eischen der architectuur
bij den woningbouw en met de eischen van
den stedenbouw rekening houdt En onze
persoon, ons geluk en ons leven zullen er
slechts bjj winnen, wanneer onze huizen en
tuinen, steden en dorpen niet alleen ruim en
frisch, maar ook mooi, prettig en kleurig
zyn. K.
TWEEDE KAMER.
Nederland en de Olympische spelen.
Wij kunnen ons na de Vlootwet geen wets
ontwerp herinneren, dat zulk een belang
stelling heef» getrokken als dat betreffende_
den Regeeringssteun voor de Olympische
spelen.
„Het millioen" werd het in de wandeling
genoemd en men gevoelt dat een millioen
„voor sport" in deze tyden van bezuiniging
een dankbaar onderwerp la voor oppositie.
Nu was het meest treffende in deze oppo
sitie, dat zij het scherpst gevoerd werd door
die richtingen, die zelve dtf oorzaak zijn van
het feit, dat de Regeering bij de Sta ten-Ge
neraal om geld aanklopte. Immers, .het Ne-
derlandsch Olympisch Comité heeft zelf de
gelden willen bijeen brengen, gelijk ook by
de Olympiade in Zweden Is geschied, door
een verloting. De Regeering weigerde, naar
zij voorgeeft om „principieels" redenen.
Welk een ondoorgrondelijk» beginselen
hangt deze Regeering toch aan! Voor al
lerlei doeleinden geeft z(j verlof tot het
houden van een verloting; voor dit doel,
waarvoor zij wel een millioen Nederland
se he guldens in de waagschaal wil stellen
weigert se. Begrijpe het wie het kan! In
verband met haar weigering gevoekle de
Regèering zich nü verplicht op andere
wijze te stemmen, namelijk door de garantie
van ten hoogste een millioen.
Het was nu een quaestie van internatio
naal fatsoen geworden. Nederland had
steeds meegedaan aan deze spelen, wanneer
zij in andere landen weiden gehouden.
Tweemaal reeds stonden wij onze beurt af
aan door den .oorlog getroffen landen.
Thans hadden we zelf er om gevraagd en
nu wU de kans kregen (er waren kapers
genoeg op de kust) weigerde de meerder
heid van de Tweede Kamer esnlyislco daar
voor op zich te nemen.
Een risico.
Méér was het niet
Minister Colijn, voorstander van het wets
ontwerp (evenals trouwens het geheele Ka
binet) verklaarde onlangs in de Eerste Ka
mer, dat het z.i. niet anders was dan een
voorschot, dat zou terugvloeien; hij zou er
amders niet vóór geweest zijn. Doch ook al
zou de Olympiade ons land eenig geld ge
kost hebben nóg eens: door de schuld van
de Regeering en van niemand anders
hoe vele voordeelen zouden niet daartegen
over gestaan hebben, directe en indirecte
voordeelen. Schooner propaganda voor ons
land is niet denkbaar dan een dergelijk in
ternationaal evenement binnen onze gren
zen, een gebeurtenis die dyizenden vreem
delingen trekt en een drom journalisten, die
ons land bekend maken in de gehoele we
reld. De winst zou ongetwijfeld nog jaren
lang nawerken en het risico voor het Rijk
zou nog geringer zijn geweest, indien de
Regeering niet gemeend had de Zondagen
(ook de Zondagmiddagen) gedurende de
Olympiade-weken te moeten verbieden, een
typisch staaltje hoe een kleine minderheid
in ons land tegenwoordig de lakens uitdeelt.
Hoe de Regeering haar best heeft gedaan
de redeneering van minister de Visser
was keurig en overtuigend voor wie over
tuigd wilde worden het heeft niet
mogen baten. De meerderheid (grootendeels
dezélfde meerdoiheid) die ieder jaar mll-
lioenen vermorst aan onnoodige schoolsplit-
sing) heeft den Regeeringssteun, zelfs in
den vorm van 6en garantie, die dus in het
ongunstigste gevu' eerst in 1928 zou betaald
moeten worden, afgewezen. Met 48 stemmen
tegen 36 heeft de Kamer den memoriepost
afgestemd, onder groote spanning en tot
groote ontstemming van de Regeering en
van allen, die de beteekenis van de Olym
pische spelen beseffen.
Drie lange dagen heeft het debat ge-
duurjl en onze Kamer leek vaak op een dis-
puteerend theologen-college, die elkaar met
den Bijbel in de band bevochten alsof de
Schrift tfoor een wetsontwerp als het onder
havige uitsluitsel zou kunnen geven. Na
tuurlijk was dit niet het geval, hetgeen
reeds bleek uit het zeer merkwaardige feit,
dat alle Ministers vóór het ontwerp waren,
dat volgens sommige bestrijders onzedelijk-
heid, onschrislelykheid en wat niet al zou
bevorderen. Zelfs minister Colijn, het er
kende hoofd van rtc anti-ievolutiondre par
tij, was vöorstander, terwijl zijn geheele
gioep tegen stemde.
Is het niet treffend, cat een anti-revo-
lüUcnair Kamerlid als rijn meaning te ken-
nen heeft gegeven, dat het ontwerp zou
zijn aangenomen, wanneer er schriftelijk
(dus beveiligd tegen critlek van geachte
kiezers en kietereasen) had kunnen gestemd
worden
Men heeft reeds kunnen lezen, dat er al
lerlei pogingen gedaan worden om de
Olympische spelen voor ons land tt behou
den. W(j hopen zeer, dat deze wogingen
slagen en wU twyfelen er niet aan. Een hou
ding als door de Tweede Kamer aangeno
men, z#l de populariteit van deae groote
sportieve gebeurtenis slechts bevorvleren en
vele beurzen openen.
Ds. KerBten zei: de Regeering moest zul
ke spelen verbieden!
Zóó ver tUn wij echter nog niet, al zouden
vele politiek-kerkeiyken het wel willen.
WU noteeren met bU*omlere voldoening,
dat de Vrijheidsbonder mr. Boon terstond
na de verwerping van het ontwerp vragen
heeft ingediend, die de Regeering nog on-
pleisierige oogenblikken zullen bezorgen-
Mr. Boon vraagt toch wat de principiëele
bezwaren zUn, welke de Regeering er toe
bracht om het houden van een verloting aan
het Nederlandsch Olympisch Comité te wei
geren, terwUI allerlei andere verlotingen
wel worden toegestaan en of de Regeering
niet bereid is te bevorderen, dat alsnog
verlof wordt gegeven voor het houden van
een loteiU-
Een moei'.yk geval voor de Regeering.
Haar besluit was willekeur, onrecht Zal
zU hu den moed hebben er op tei^g te ko
men? Het zou een mal figuur zUn, maar
volharding in haar onrechtmatige houding
zou erger zUn.
De beantwoording dezer vragen, waart
voor in de Kamer gisteren zeer groote be
langstelling was, want men wilde wel eens
hooren welke^ameuze „principieele bezwa
ren" toch hadden gegolden voor het niet
toestaan eener verloting aan het Ned. Olym
pisch Comité, terwUI Minister Heemskerk
toelaat dat voor alles en nog wat loterijen
worden gehouden, heeft nog niet plaats ge
had, daar Mr. Boon wegens droeve familie
omstandigheden gisteren niet in de Kamer
was en de Minister bezwaar had, dat Mr.
Dresselhuys deze taak van Mr. Boon over
nam!
Minister Aalberse heeft »Un ontwerp tot
wU«iging van de Arbeidswet op rustige,
overtuigende wUze verdedigd. Met kracht
1 verweerde hU zich tegen de „onware en on
waardige agitatie", welke tegen dit, wüzi-
gingsontwerp was gevoerd, terwUI dit niet
anders ten doel had'dan zich aan te passen
by de eischen der praktük. Het verbod van
nachtarbeid heette nu in gevaar, precies
zooals de 8-urendag in.gevaar heette,+toen
de 45-urenweek in een 48-urenweek moest
worden veranderd. In beide gevallen was
minister Aalberse te optimistisch geweest
en de omstandigheden hadden hem ge
dwongen een stapje terug te doen.
Het ging hier men weet het om het
aanvangsuur voor allen op 6 uur in den
ochtend te brengen, d.w.s. om dit aanvangs
uur ook tee te laten voor de pl.m. 15 pCt.
der bakkersgezellen, die thans te 6 uur
bun werk beginnen. Daartegen was een
stormpje opgekomen en deze oppositie is
voor het wetsontwerp noodlottig geworden.
Een amendement v*n de antirevolutio
naire heeren Smeenk en ZUlatra wilde na-
melyk het aaavangsuur algemeen op 6 uur
stellen en in verband daarmede het ver
koop-uur van 10 op 10V4 uur brengen. Mi
nister Aalberse legde uit, waarom dit niet
kon: het zou millioenen kosten aan het volk,
daar het brood er duurder door zou worden
en slechter; een verlating van het verkoop
uur van 10 op 10* uur zou daartegenover
geen baat brengen en de distributie boven
dien in de war staren. De Minister wees er
op, dat ook in het concept-tractaat van Ge-
nève 6 uur als aanvangsuur was opgenomen.
De „democraten" wezen er echter op, dat de
internationale regeling met d« meest ach
terlijke Staten moet rekenen, welke bewe-^
TOONEEL EN LEVEN.
(Vervolg en Slot).
„Werner, ben jy het?" riep zy om te we
ten of het ook mogelyk haar man was, hoe
wel het niet te ontkennen viel, dat haar stem
daarby lichtelyk sidderde. Zy kreeg echter
geenantwoord en werd duidelyk gewaar, dat
de gestalte trachtte verder te sluipen. Vlug
besloten volgde zy het wezen en versnelde
hare schreden. Maar ook de geheimvolle
verschyning deed daarop hetzelfde. Steeds
verder voerde deze haar door een waar la
byrinth van nauwe gangen, totdat zU einde-
lyk in den hoek kwam, waarin uit 'een open
staande deur de deur der bibliotheek,
waarin zich de baron moest bevinden een
helderen lichtstroom viel.
Toen zy zich zoo in de nabijheid van ha
ren man wist, kende zy geen vrees meer,
alle drukkende angst was plotseling gewe
ken en snel sprong zU vooruit. Maar het
wap toch nog te laat. De spookachtige ge
daante was vóór haar in de kamer, waarvan
hy de deur byna geruischloos achter zich
sloot; de barones kon alleen nog maar hoo
ren, hoe hy voorzichtig den sleutel in het
slot omdraaide. Zy stond een oogenblik als
versuft, als had zy een hevigen slag op het
hoofd ontvangen. Maar een voorgevoel van
een dreigend ongeluk maakte zich van haar
meester en een onweerstaanbaar verlangen
om te zien wat daar binnen in de kamer
voorviel, verteerde haar. ZU rukte aan de
deur. Maar die bleek goed gesloten, gaf
zelfs geen beweging. Een paar meter van
de deur verwijderd stond echter een eiken-
hovrcen tafel en daarboven, hoog in den
muur was een klein venster, dat ii^ de bi
bliotheek uitzag en dat meermalen als ven
tilator dienst deed. Wanhopig sprong de be
angstigde vrouw op de tafel en drukte haar
gezicht tegen de met stof bedekte ruitjes
van het venster.
Wat zy toen zag, zy zou het geheel haar
leven niet vergeten. Menigmaal reeds heeft
zU ervan gedroomd en steeds weer doet deze
droom haar in angst en schrik midden in den
nacht uit den verkwikkender slaap ontwa
ken. „Werner, Werner," riep zy luid gil
lend, giraal je om! In Gods naam, pas op,
de gek." Zoo klonk haar kreet, terwyi zU
de ruitjes kapot sloeg en zich daarby ern
stig de hand blesseerde.
Haar waarschuwing kwam nog juist te
rechter tyd. Want reeds bevond de groote
witharige gedaante, in zUn hand een groo-
ten yzeren stang, welke hy tot slaan gereed
hield en in wiens oogen het verschrikkelyke
vuur van den waanzin brandde, zich vlak
in de nabijheid van haren man, op wien
hij langzaam was toegeloopen. De baron
stond bij den hoektafel over een hoop boe
ken gebogen en had, waarschUnlyk verdiept
in zUne navorschingen, den indringer niet
hooren binnenkomen. Toen hö echter de
stem zUner vrouw hoorde, sprong hy eens
klaps verschrikt op, zag om, greep in het
zelfde oogenblik den opgeheven arm van den
krankzinnige, ontrukte hem dien en "was
weldra met hem gewikkeld in een kamp op
leven en dood.
De barones werd het groen en geel voor
de oogen, maar zU behield hare tegenwoor
digheid van geest ZU sprong van de tafel
en rende zooals zU nog nooit geloope» nad,
den nauwen gang door naar het bewoonde
gedeelte terug. ZU lette er. niet op, dat zy
meermalen in de duisternis byna gestrui
keld en gevallen was; zy bekoinmerde er
zich niet om, dat zy op tegenstand stuitte;
zy voelde geen p(jn, haar eenig doel was
slechts haastig vooruit te komen. Maar toen
zy tenslotte het, salon waar hare gasten
rog vröolyk byeen waren bineenstormde,
yag zy er zeer opvallend uit. Haar hand
bloedde door de bekomen giaswonden en
ook op haar kleederen waren bloedvlekken
zichtbaar. Door haar hard loopen was haar
haartooi in wanorde geraakt en haar japon
was op vele plaatsen gescheurd. Wat konr
den haar echter op dat oogenblik zulke
kleine uiterlyke dingen nog schelen?
„De krankzinnige!" riep zy haar bezoe
kers toe, naar adem snakkend. De ontvluch
te gek. HU is in den linkervleugel... en
Werner... de baron, vecht met hem... over
vallen... WU moeten de deur openmaken.
Gauw! Gauw!
Allen zagen haar aan, de gesprekken wa
ren plotseling gestaakt, men drong zich roiid
haar, maar niemand bewoog zich van zyn
plaats. „BergUpt ge dan niet, riep de baro
nes handenwringend uit, er valt geen tyd
te verliezen. MUn man kampt om zUn leven.
Hy wordt vermoord. Waarom snelt ge hem
niet te hulp? Hebt ge het dan met ge
hoord luitenant von Lochwit»? Hebt toch
erbarmen, kom hem dan toch te hulp!
En als een wild dier sprong zU op den
officier toe en trachtte hem met geweld van
xyn plaats te krUgen. Alle» schenen haar
toe door een duivelsche tooverkraeht te zyn
bevangen, die hen voor haar smeeken on
gevoelig maakte. „Ge zult te laat komen!
schreeuwde zü, zelf den waanain ireeds na-
by. ZU voelde het, zU geloofde gek te zullen
worden op het zien dier vrienden, die oen
eersten menschenplicht, dien zU een onbe
kende niet zouden hebben geweigerd, niet
wilden nakomen by hem, wiens gasten zy
ware. „Wairner wordt gedood, nu misschien
al! Gewurgd door de handen van dien krank
zinnige, gewurgd, gewurgd!" Byna niet
meer wetend wat zU deed, herhaalde zU dit
woord meermalen achter elkander. Het bloed
vloog haar naar het hoofd, xii dreigde ach
terover tegen den wand te tuimelen en
sloeg krampachtig met de handen om aich
heen. Toen, plotseling hoorde tij een eipn-
aardig geluid, dat xii aieh uit reeda lang
vervlogen tüden nog meende te herinneren,
een geluid, dat haar eerat onteettend aan
deed, doch dot haar spoedig de waarheid
derer verschrikkelijke schne deed vermoe
den. Men applaudraeerde-, het wa» een storm
van bijvalsbetuigingen, die men haar toe
riep. Hare heaoekers geloofden dus, dat rij
coraedie speelde. Zü had hun immera een
verrassing beloofd; haar plotselmgweggaai.
had men gehouden voor een rich heimelijk
voorbereiden, haar opalenberend hmne«re
den haar verward toilet, het ongelooflijke,
van' het verhaal deden het overige.
De barones raasde, lij hrulde. boiwoer
hare toeschouwers met tranen in de oogen,
dat lij geen comedie speelde; hoe zo echter
uebeel baar talent als dramatische actrice
uitspeelde, hel mocht haar niet baten. Men
begreep haar niet. Zij Bmeekte, ao w^rp
rich oM. knieën en vecht «eed» tog«r ton
wvoel van onmacht en zwakte, dat baar
trachtte te overmeesteren. Eindelijk achter
intag, M l»" f*"**?
geefsch waren, hield zij ep met smeeken eo
huichelde met bovenrnenecheHjke Inspanning
een glimlach om voor den bUval te danken.
Dan deed zU haren gasten de mededee-
ling, dat zU hun in den oosteiyken vleugel
iet» wikle laten zien, eene kleine verras
sing, die haar man en zU hun daar hadden
bereid en nadat zU zoo aller nieuwsgierig
heid had opgewekt, gelukte het haar bet ge
zelschap uft het salon te lokken. Zy ging
vooraan, pratend, lachend en schertsend
volgden de overigen. Eerst toen de laatste
vertwüfeldo kreet van don baron hun hij het
nailewur der bibliotheek in de ooreo drong,
scheen luitenant von Lochwitz en een paar
andere heeren den waran stond van saken
halder to worden. Angst en schrik toeken
de» rich op hun gelnet nf, als door den dui
vel achtervolgd, snelden sü vooruit Jtoe
speet lig mogelük de deur vnn dahlblmtheek
te bereiken. Eindelijk bereikten zij lranr en
met behulp van Óen eikenhouten tafel
slangden sü er tn huur epen te breken.
De barones bevond zich als in een droom
en nog alochta duister kon zij zich lator het
volgende herinneren. Zü «1st nog slechts,
dat, toen zU de kamer binnen zag, meerdere
personen zich van een withnrige gestalte,
die waanzinnig brulde en om zich heen
sltog^Thtto» mrmater te maken. Duid.lük
ziet zü neg haar man uit .ie kamer «tonnen,
de gang In. Hü doodehleek. en hiukto
ook een htotje, maar hü l««hto van geMr
en snelde mét open orm» op l~r toe. En
zü, met inspanning h.rer laatste kmehtm.
Hop ham tegemoet, on verloor aan zijn horst
het bewustzijn.
