J Pï NI BUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN «AMBACHT, BERKENWOUDE, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, NIEl) ERKERK OUDERKERKOUDEWATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. «o. 15851 Woensdag 20 Moi 1825 lerioht* .4 (4 en Alpacca ÜERI zieken r Krachtpil geiw6clUetoeda| “81 s) Tel. «38. iftfa per 1 160. Ur'ol&jr-,. iding na ontvangst van •nt voor porto of onder Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen hot wal 1 senuwzwakte ?- Hebt niet kunt inslapen? fens by het opstaan bgÜ een gevoel dat s? Ontbreekt U de icht en de energie? dpyn; aan suizen in ooren? Zyt gy ze stig; zyt gy prik- irmoedig; dan moet hten; maar dadelijk jden en dier zwakte SANGULhlOSE is U stellig en spoe- Honderden by hoi- reeds ondervondeh. f van. Zy zal U ook DE TWEE HANSEN «D - i If Apo- !c/4. 0 4 I jtxngeu stond hem aan te kijken. Hij gen, duikelden de nevelbaUen omlaag, ii 1 i..< .1:» n>no maAsI u i if lu»l 1 klikt i nfr waren FEUILIETOM. en (Slot volgt). I El hist •n bij mi) gestold. Werp geen steen in de bron, waaruit &i gedronken hebt. (Arabisch spreekwoord). Minl^rl m FEMENTSPRUS: aal ƒ2.90, r post per het toch fver- Ai hU oi [pèrën: t ikeuze uil «sa aa gie', neerslachtigheid, inden, hypochondrie, rat is brochure van Frankenstraat 79, 1153 J8 Dr. S. 8. HXXMkSTRA. Gouda, 16-5’26. het antwoord aan Frankrijk teer verdeeld is. Een deel der ministers zou van oordeel «(ja, dat de Britsche regeering aan Frank rijk geen voorstellen kan doen tot wyxiging van den tekst der nota, omdat Engeland daardoor een zekere verantwoordelijkheid op zich zou nemen voor een nota, die van Frankrijk alleen uitgaat en niet als een ge meenschappelijke stap der geallieerden kan wurden beschouwd. Andere minister» vree* zen echter, dat de Fransch* nota van in vloed kan «ijn op het verdere verloop der onderbande lingen met Duitschland en ook dat het voor Duitschland zeer moeilijk, of ónmogelijk zou zijn, de eischen der Fran sche nota te aanvaarden. Men verwacht, dat het kabinet volstaan zal met het vragen van inlichtingen aan de piwen zUn M (zonden eetlust’'' ute verbetering krygbaar bij Hoofdstebg 7,s iding na ontvjn (/2.- by de meeste Drdgistert'. 1 OOR NAMAJWj IM1 Co„ 2c/'4. Dem Haag. 131ó\.3S J H Breedveld.) GOUDA. 4 - I r""3: per kwartaal ƒ235, per week 17 cent, met Zondagsblad per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80. Iémenten worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA. [agenten an loopers, den boekhandel en de postkantoren. bureaux zyn dagelijks geopend van 3—6 uur. Administratie Tel. Int 82; flTeL 545. j 6 li. 11.—, mm unmvr. Engeland en da Fransohe nota. Het debat over de rede van Streeemann» De financieele toestand der rijk sa poor wegen. De politieke crisis in België. De bijeenkomst van den Raad van Am bassadeurs, die gisteren «ou plaats hebben, is wederom uitgesteld, omdat nog geen vol ledige overeenstemming moet zijn verkre gen tusschen Londen en Parys over den vonn waarin het antwoord aan Duitschland inoet worden vervat. Volgens een Havasbericht confereerde de Fransche gezant te Londen gisteren twee maal met Chamberlain over de Fransche ontwerpnota aan Duitschland nopens het vei- ligheidspact, en in Fransche kringen zou men met voldoening constateeren dat de En gel scha regeering het duidelijk bewijs heeft geleverd dat zij de Fransche opvatting be grijpt Uit Londen wordt evenwel gemeld dat het kabinet dat vandaag zal beraadslagen over Rechten en Letteren kan bepalen «onder eindexamen Gymnasium of Staatsexamen te hebben afgelegd, «al het op den duur niet vol te houden zyn het jus promovendi in genoemde faculteiten te onthouden aan de iMwitters van het nieuwe diploma A, die b.v. in klasse 4 en 5 facultatief onderwijs in klas sieke talen gehad hebben. De mogelijkheid luervoor is opgesteld voor de nieuwe H. B. S., omdat «e rich in een tamelijk groote mate van vrijheid verheugen mag by de keuze van haar vakken van onderwijs. Zij zal eeu negental algemeen verplichte vak ken kunnen aanvullen met die, welke locale omstandigheden voor haar wenscheltyk ma ken. Veronderstel nu eens, dat er scholen komen, waar b.v. het Latijn „als vak van onderwys in de hoogste klasse der school, door elke school afzonderlijk te bepalen” als eindexamenvak wordt opgenomen, dan zal men toch aan de bezitters van «ulk een diploma al heel moeielyk bovengenoemd recht kunnen onthouden. In allen gevalle hebben zulke candidaten een niet te onder schatten voordeel by een eventueel noodig geoordeeld „aanvullingsexamen”. Wy twijfelen er)dan ook niet aan, of de nieuwe H. B. 8. «al zich in haar opgroei en verdere ontwikkeling een waardige lus ter toonen van de oude, beproefde, naast wie ze, eerlang „gelijkberechtigd**, haar eigen weg bewandelt. Zooals ik reeds in den aanvang zeide, heeft de Minister van Onderwys en», toe stemming verleend ïulk een afdeeling A aan de Rijks H. B. 8. te Gouda toe te voegen. Degenen, die met goed gevolg de 3e klasse der H .B. 8. doorloopen hebben, kunnen zich vanaf heden voor deze afdeeling laten inschrijven. Met het oog op de rege ling van den nieuwen cursus wachte men niet te lang met <ie aangifte. Ouders van zulke leerlingen, die nog nadere inlichtin gen mochten verlangen, vinden mij voor dit doel beschikbaar eiken Vrijdag van 2—4 u u r in het gebouw der Rijks H. B. S. te Gouda. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda sa omsUakaa (behooreade tot dea besorgkriw 1-5 regels ƒ136, elke regel neer ƒ035. Va® buiten Gouda ea den besorgkrii 1—5 regels 1.55, elke regel meer ƒ0.80. Advertentie ia bet ZaUrdagnummer 20 Inslag op dea prtje. Liefttedigheids-edrartecUto do helft vaa dea prfta. INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN 1—4 regels ƒ2.06, elke n«ei meer/MO. Op de voorpagina 50 booger. Gewone advertontite en ingezonden modedeolingen bÖ contract tot oeor goeodneeor- den prijs. Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertantüin kunnen worden ingezonden door tusechenkomst vaa «oliede Boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten on moote daaga vóór do plaatsing aan bet Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te «ijn. (Nadruk vwbod«n). Een roman uit onaen tijd. Uil het Duitseh van PETER ROSEGGER. Bewerkt door J P. WESSELINK—v. ROSSUM. Hans verkeerde in een merkwaardi ge stemming. Nu ben je vrij I Nu pas 6,1 geheel Je bent van allen plicht ontslagen, het medelijden is gestild, M geweien heeft rust. Zij heeft je vaa alles vrijgemaakt. Dat is een ge voel I Nu gaat het de wereld in. Waair «een, doet er niet toe. Het land, waar ih iemand nog niet heeft gezondigd goed zijn. ISindelijk voor hen de rai*i, waarboven de hemel lag en *aar achter een nieuwe wereld van ‘appoti en jtoeeuwvelden opdoemde. Z1Jstonden voor een toren, opgesta- uit ruwe steenen. Dat wae het tooken, het hoogste punt van den weg kW ba* zoodat in vijf minuten hel plotseling door storm doorgierde dal vol dichte, ijskoude nevelen was. „Waar zal mijn Mister Pidc nu zijnl Dat was de gedachte van den dokter. Zij «melden naar hui», waar de huis houdster juist licht aanstak. Zij zag Hans Scbmied niet het kind komen, schijnbaar zonder er veel acht op te slaan. Muar zij liet hem toch vragen^* toen hij aan een tafel in de geiagkat mor zat of hij iets wilde eten. Hiyat gekookte melk en hard, tweemtmrge- bakken brood. De jongen zat naast hem en at ook melk. Voor den pas toor wa*. ook een schoteltje gereei, maar hij was er niet. En toen men hem zocht, was hij in het geheele huis niet te vinden. „Hij is gaen zoeken, o mijn God, hij is zeker weer gaan zoeken!” hoor de Hans uit de keuken klagen. De nevelen stroomden rondom het huis, evenals een zee in den storm rond het eiland loeit. Door de reten der vensters, stoof de regen de kamer bin nen, die buiten tegen de ruiten werd geslingerd. HemNlvaarts* de Qoudsche «ZCHIJN»^ j; mom. tjellentie, <Je ep en Wetjinschapu ih neeft, toj. de ^schdiyk voor J in tfe lichten c ^dit nieuwe instituut. ij i Ginbeóke in 1862 beiiofcldtl l drukt hij •aldus uit id dA® wlichting” op dit weisA) omvat het tusschen beid«4Ï| Onderwijs) inliggende van die talrijke burge- e boven, M. 0. schoof de uitvoering van dit prac tised! plan telkens op de lange baan, totdat, en toch nog onverwacht, minister de Visser door ‘de K. B. van 13 Növ. en 21 Dec. 1923 het reeds vaker geopperde plan in werke lykheid omzette en den grondslag legde voor, pen nieuWe H. B,. S. naast de bestaan de. i f t - péte* nieuwe H. B. S. kan bestaan “Ls »f^ zowderlyke Gemeentelijke*1 of bizonderfc In richting en aan de Ryks H. B. S. alleep als^ aiding. Het nocslig, misschien zelfsjl niffl^wenschelyk.Bdat deae nieuwe inrichting1' reels' in de ia. klasse haar plaats inneemt paOJjt de ouwefcM. B. 8. Nd het 3e jaar komt de M>(itsing, wuabvoor dijie gronden zijp aan te iA'oèren: ten le. wofalt hierdoor de be- ^(^MSkeuze uitgépteld, ten 2e. omdat juist inWfe 3e klasse hfet gesukkel ^iet de wiskun- deMe^Int vo^r (leerlingen Wiet ge?ingeren aimleg ep t^n l3q. w(jl het ondeiwys in deze klM>se er zi^ioe leent, aadjdie leerlingen, cialom welkfc reden dan ook’de school gaan verlnten, ee(|>bewjjs van eindonderwijs uit te .reiken, waarvóór een 2-jarige vooiijerei- dipg niet geschikt zou zijn^ We krijgen dus een gemeenschappelyken onderbouw van 3 jaar, daarna splitsing in *n afdeeling A en B. Dt afdeeling B is de be staande H. B. S. voor die leerlinge», d’e in technische, wiskundige, natuurwetenschap pelijke, medische, landbouwkundige richting verder wenschen te gaan. Dit »s, of liever blyft dus de voortreffelijke inrichting van voorbereidend hooger onderwys voar deze vakken en het onderwijs in deze afdeeling ®al er zeker bij winnen, dat het niet langer gehandicapped wordt door leerlingen v=*n geringer wiskundigen aanleg. De afdeeling A wordt een H. B. 8., die aan haar leerlin gen, die daarvoor in aanmerking kc.men, een algemeen maatschappelijk vor mende ontwikkeling zal geven, zooals uie door de hedendaagsche maatschappij ge- ëischt wordt; dit is de afdeeling, „waar de grondslag gelegd zal moeten worden van een juiste kennis der tegenwoordige maat schappij” (Prof. Kernkamp). Het verschil in richting tusschen beide afdeelingen springt sterk in het °°E> wanneer men een vergelijking maakt tusschen het gezamen lijk getal uren voor de wis- en natui 'kun dige vakken en voor talen, letterkunde en economische vakken in beide afdeelingen: voor de wiskundige vakken in B 31, in A 10 uur voor de letterkundige en economi sche vakken in B 28 in A 48 uur. Men meene nu niet, dat de H. B. S. zich gesplitst heeft in een moeielyker afdeeling B en een gemak kalijker A, dat de eerste voor de „vluggertjes” bestemd is, de laat«te voor de sukkelaars. Op beide zal even hard gewerkt moeten worden, al loopen de we gen uit elkander. In afdeeling A zal, even als in B, ook litteratuur onderwezen wor den, meer zelfs dan in B, omdat hier meer uren zoowel voor het Nederlandsch als voor de moderne talen uitgetrokken zyn, maai de kennis van de taal zal hier meer op den voorgrond moeten treden, wat blykt uit de eindexameneischen voor de moderne talen: de candidaat moet alleen u i t de vreemde taal kunnen vertalen, maar ook Na dit plotselinge aïsdieid zij suel van elkaar gegaan. Toen beklom Hans, in gedachten verdiept, het getande hoogdal weer. De wind was geheel gaan liggen, de zon verdwenen. Het was ‘zeer stil Zondier te dwkt» keek Hans naar alle zijden. Mister Piek was er niet meer. Hij was alleen. Hij keerde naar geboorteland terug en was hier vreemd evenals overal. Bij de Drei Augen stond hij stil wat moet er nu gedaan Van de kerk woei een flauwe klank van het gezang der be devaartgangers tot hem. Ginds, om hoog, weidden de geiten, twee witte en een gevlekte- De herdersjongen was er bij en niet ver er van verwij dend liep het knaapje heen en weer, de kleine Hans nai stond hij stil keek rond En toen hij onzen eenza me opmerkte, kwam hij nader. Heel langzaam, besluiteloos, bevreesd. En kwam vlak bij hem- De ander had slechts staan wachten En nu greep hij den jongen met beide armen, trok hem naar zich toe en drukte den klei nen, rooden mond; de heldere oogen met bijna verwoede kussen. En toen hij hem lang en haitstoditelijk aan het hart had gednikt. nette hij hem weer op den grond. De. verschrikte |erwlj.s,l kt luping W J een a(W .ets nad|en I»,. ,^muria vla T< ontwerp„Het (Lager j en Hooger gebied: de ^vorming v— ry, welke het lager onderwys te naar algemeene kennis, beschaving en voorbereiding voor de onderscheiden bedrij ven der nyvere maatschappij tracht.” Een school voor algemeene ontwik keling dus, van algemeene voorberei ding tot een groote verscheidenheid van maatschappelijke betrekkingen, beroepen en ambten. Dat Thorbecke’s stichting op sjhitterende wy«e aan het doel van haar stichter beantwoord heeft, bewyien de dui zenden harer kweekelingen, die op het kan toor, ifi den handel, in het leger, op onze oorlogsbodems, bij het onderwijs, bij de Ge neeskunde, by waterbouwkunde, by post en telegrafieweaen, hoogere of lagere steeds eervolle betrekkingen bekleed hebben of nog vervullen. Door verschillende omstandigheden evenwel kreeg de H. B. S. in den loop der tijden een overheerschend wis- en natuurkundig karakter, dat niet in overeenstemming was met haar oorspron kelijke bestemming. Deae ontaarding werd vooral sterk gevoeld op kleinere plaatsen, waar de H. B. S. de eenige school was voor „algemeen ontwikkelend voortgezet onder wijs”. Wie voor zyn kinderen zulk onder wijs begeerde, zag zich genoodzaakt óók die kinderen naar de H. B. S. te zenden, die voor wis- en natuurkundige studie geringe- ren, ja soms onvoldoenden aanleg bezaten. Van haar kant kan de H. B. S. moeielyk aan zulke jongelui, die toch ook de wereld in moesten, allen toegang ontzeggen. Het gevolg was tobben, teleurstelling soms voor ouders en kinderen en... een na- deelige invloed op het peil van het onder wijs. Jaren lang is er in de kringen van het M. 0. een sterk verlangen geweest en zyn er pogingen aangewend om aan dezen on- gewenschten toestand een einde te maken. Sedert het laatst der vorige eeuw sprak men van en drong men aan op een splitsing Je 3e klasse in een letterkundige en een wiskundige afdeeling van de twee hoogste klassen der H. B. S. De wenschelykheid Ivan eene algeheele reorganisatie van het „vaardigheid bezitten In het juist overbren- rten van Nederlandsch proga in zie vrepmcle taal en in het stellen (ook van brieven) in die taal naar opgegeven onderwerpen.” Op het eindexamen der nieuwe afdeeling vervalilen de wis- en natuurkundige vakken en Het teekenen; daarvoor komen in de plaatst Staatsinrichting,verhoogde eischen v<jor Staathuishoudkunde, terwyl de han del stoeten.schappeiFeen uitgebreider examen- vakKvorden van belangrijk grooter ofevang; nar«|Hjkskunde en geschj^nis zullen zich meer 6an m afdeeling B bewegen in de rich ting!) $an economie, handel en bedry’f. Uit het geheele examenprogramma wordt dui delijk^ dat het de bedoeling is de nieuwe H. B. S. fce maken! tot een inrichting, „waarin (ie keinis van 'de maatschapy het centrum van het onderwys moet borden”, zooals de Inspecteur M. O., G. Bolkestein het uitdrukt. Dit eindexamen wordt afgenomen door Di recteur en leeraren der school ten overstaan van 4 gecommitteerden, die, voor zooveel de Rjjksscholen betreft, benoemd worden door den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, voor de Gemeentescholen door B. en W., voor de bijzondere inrichtin gen door het schoolbestuur, voor beide laat ste onder goedkeuring van bovengenoemden Minister. Rechten, verbonden aan het diploma der nieuwe H. B. 8., A. By Ministeriëele beschikking van 17 Dec. 1924 St.blad ijo. 246 werden de volgende rechten toegekend: a. het recht tot het volgen van de Studie aan de Nederlandsche Handelshoogeschool; b. het recht op toelating tot het Notariëel examen (K. B. van 9 April 1924 St.blad No. 180); c. Vrijstelling van het evypiti voor klerk ter secretarie der gemeentirAmsterdain; d. Vrijstelling van liet examen voor leer- ling-klerk by de Nederlandsche Spoorwe gen; e. het recht om mede te dingen naar eene plaatsing bij de opleiding voor officier van administratie bij de Koninklijke Marine (K. B. van 1 Maart 1924 No. 107); f. het recht op deelneming aan het schif- tingsonderzoek voor Candidaat-Ambtenaar voor Chineesche (en Japansche) zaken; g. het recht op deelneming aan het Schif- tingsonderzoek voor Candidaat-ambtenaar by den dienst der in- en uitvoerrechten en accijnzen in Nederlandsch-Indië; h. het recht op deelneming aan het Schif- tingsonderzoek voor Candnlaat-gezaghebber by het Binnenlandsch Bestuur in Neder- landsch-Indïë; i. het recht op vrijstelling van de toela tingsexamens voor en voorrang bij benoe ming tot de navolgende betrekkingen by den administratieven dienst tier posteryen, tele grafie en telefonie (kantoorbediende, tele grafist, telefonist, bureelambtenaar); j. het recht op vrijstelling van het examen, vereischt om te worden benoemd tot tydelyk klerk der Directie van deRykspostspaar- bank; k. het recht van toelating tot: 1. het examen voor Ontvanger der directe bemerkte wel, dat dit gmi vijand was Daarom slak hij het redilerhandje, dat lot een vuist was gebald, naar den man uit eft zeide: „Wilt u dat?” Daarmede opende hij de kleine vuist waariwi een verschrompeld struikje edelweisz was. Hans nam den kleine bij de hand en zeide „Nu helpt er niets meer aan, Haneeri, nu behoor je aan mij. Nu gaan wij naar je moeder.” In de kloosterherberg waren de weinige han den beaig de bedevaartgangers van voedsel te voorzien, die dan ook spoe dig, in éenl troepje vereenlgd «ich naar de kloof spoedden om nog voor het losbarsten van den storm de be schermende lagere streken te berei ken. De omgeving was duister gewor den, alsof de avondschemering reeds naderde. Pe jongen leidde zijn nieu wen vriend achter de kerk, waar op een weide met kort gras de houten kruisjes stonden. Daar stonden rijn huisjes. Zij waren uit witte steentjes gebouwd, en voor een volwassene, die geen fantasie heeft zijn het kinderlij ke hoopjes steen, wat voor een kind een herberg of een geitenstal ot een kerk is. Een windstoot was naar be neden gekomen, en van de berghellin- lusscheu het Zuiden en het Noorden. Merkwaardig de wind- was hier stil eu bijna plotseling stil geworden. Zij kon den gaan zitten om nog eens voor het laatst in de Zuidelijke Alpen te kij ken. Hans leunde tegen den toren, steun de het hoofd op mijn elleboog en keek omlaag. „Hij kijkt er nog eens naar”, dacht Mister Piek. „Niet ieder is zoo gelukkig hier elk jaar te ko men. Ginds de oogen open, de vuis ten gebald I Laat hem hier rusten- Hij moet nog wat droomen. Voor ’t laatst in het oude geboorteland.” Er gebeurde echter iets anders. Dokter- Hans Scbmied stond op- Hij ging voor zijn metgezel staan een andere klank lag in zijn stem, toen hij ^irak „Neem mij niet kwalijk, Mister Piek en reis gelukkig.” „Wat moet dat nu beteekenen „Ik keer terug. Ik kan niet weg. Ik kan niet. Gij waart goed voor mij, Mister Piek. Ik dank u 1” De Amerikaan bleef een «ogenblik onbeweeglijk zitten. „Zal ik u nog door bet gebergte vergeaellen Mister Pick reikte hem kalm de hand zacht, maar elke lettergreep rekkend, wide hij „Vaarwel”. belastingen, invoerrechten en accynzen; 2. het voorbereidend examen voor Surnu merair der directe belastingen; 8. het examen voor Surnumerair der grondbelasting; 4. het examen voor,adHpiront-verificateur der directe belastiiUfen, invoerrechten en accynzen; 5. het examen voor Surnumerair der re gistratie en domeinen; J. het recht op benoeming tot: 1. adjunct-accountant der directe belastin gen; p. Surnumerair by den waarborg en de be lasting der Goud- en Zilverwerken. Dit diploma A bedoelt te zyn een getuig schrift van voldoend voorbereidend of eind- onilerwys voor hen, die hun studie wen schen voort te zetten of reeds dadelyk een maatschappelyken werkkring willen kiezen, waarvoor niet een overwegend wiskundi ge of natuurwetenschappelijke vooropleiding noodig is. Het diploma B behoudt zyn rechten en faciliteiten, doch w« mogen wel uanneinen, dat voor de hierboven bedoelde beroepen of studierichting het diploma A op den duur een nog grootere aanbeveling zal zyn of als beter grondslag aanvaard zal worden. Het is bekend, dat de wet-Limburg aan het oude diploma btfiondere voorrechten heeft toegekend, wat betreft de universi taire studie in de faculteiten der genees-, wis- en natuurkunde. Of dergelyke rechten voor de studie in de Rechten, de Economie en de Litteratuur van het nieuwe diploma verbonden zullen worden, is thans nog een open vraag. In al. 3 van art. 133 der Wet op het Hooger Onderwijs (wet-de Kanter) meen ik hiervoor een goed voorteeken te zien. Hier wordt in principe erkend, dat een klassieke opleiding niet nood»ake- 1 ij k is tot het behalen van een academi- schen graad in eenige rlei faculteit, want genoemde alinea zegt, dat „«ij, die reeds een wetenschappelijke opleiding ge noten hebben, tot alle universitaire exa mens worden toegelaten.” Waar nu eenmaal in principe erkend is, dat men academische graden b.v. in

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1925 | | pagina 1