n
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEU
WERKERK OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK. SCHOONHOVEN, 8TOLWUK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
No. f5857
Donderdag 28 Moi 1825
85» Jaargang
WER KERK
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I
1
«HEID
NOSE. 1
zuiver plantaar-
aiddel. Het bevat
verbinding; héél
dat het gemak-
ipgenomen wordt,
derft. Dit is een
at de zwakste ge-
nose verdragen,
kortdurend door
n. Omdat men-
.e staal niet ver-
juinose zoo nierk-
daarom maakt
net den dag meer
4
voor
cents
-
Krachtpillen
rewichtstoename ver
pillen zyn «er ver
mden eetlust en doen
e verbetering onder'
rygbaar bü de
loofdstee» 7, R<>tte
Tel. 4588. Prjje P«r
1-50. Per 6 doosje*
ing na ontvangst van
t vobr porto of «ode'
osoer ƒ015. Op
O*
D. E. HOSSELAAR.
1420 165
rKAUWGOM
4
(Wordt verrptad)-
hmm;;
1st het beste mid-
gemeene versl^p-
rt de apfm
livort dam
■lacht das
iwaart do
n bederfc I
METHODEN,
SC0EN LICHAME
LIJKE ZIEKTEN,
iets ie
R NAMAAK.
Co„
'4. Den Haag.
1399 35
ver-
vnn
:r flacon van 300
12 fl. 21.—.
ithekers en goede
klerij te Burn t(jo
F. ten Otte, Spa
in:
9, 4e druk, 2.41
Er is meer ware grootheid in een goe
de daad dan in een mooi gedicht of in
een groote overwinning.
van Onderwijs het zal aandurven
dit onderwijs, dat in Nederland een naam
heeft hoog te houden, zóó radicaal te ver
anderen, als dr. Hoogstra zich dit vooratelt.
NOORWEGEN.
Amundeea heden terugverwncht.
Uit Kopenhagen wordt aan Hot „Berliner
TageWatt" gemeld, <lat de „Farm” de uiter
ste grens van het Poolijs nadert. Het weer
in het Poolgebied is beter geworden. De
lucht ia zóó helder, dat Amundsen tonder
meer naar Spitsbergen zou kunnen terug-
keeren en landen. De te Spitsbergen achter
gebleven leden van de expeditie hopen in
verband hiermede, dat Amundsen heden °f
morgen terug tal s(jn.
Indien hij morgen nog niet teruggekeerd
1», aal de Noorsche rogeering aan de Ame
rikaanse!» en Briteche regeertag verzoeken
een hulpexpeditie uit te tonden.
2 maanden de &e'
Neder-
of Hoogeschool, of
I li
aan
Bij de interpellaties in de Fransche Ka
mer over de gebeurtenissen in Marokko
heeft Minister Briand verzekerd, dat Frank
rijk niet met Abd' el Krim in contact ia ge
treden toen Spanje in moeilijkheden ver
keerde.
Briand verklaarde, dat het de plicht van
Frankrijk en Spanje is, hand in hand te
gaan, wanneer het er om gaat eventueels
incidenten in een van beide xones te rege
len. Indien wij bij Spanje’s delicaten toe
stand onderhandel ingne met de tegen
Spanje opstandige stammen hadden aange
gaan, zouden wy een slechte daad bedreven
hebben. De regeering ontkent formeel elk
contact met Alb-el'Krim.
bepalingen geen enkele principieel* beslis- 'Minister
sing bedoelen, noch bevatten.
Nogmaals ik deel de meaning van Dr.
Hoogstra omtrent de toekomst van ons
voorbereidend Hooger Onderwijs niet, doch
heb de vaste overtuiging, dat geen enkele
rmgmmringaorisis in Belgi*.
De plannen van Max. De oorlog in Fransch-Marokko. Fransche grie
ven. Ontruiming van de Keulsche zóne.
dracht bevredigend ten uitvoer te brengen.
(i(lll)SUIK (MINT.
Volgens een Reuter-telegram uit Fran
sche bron zal een lijst van Duitschland’s te
kortkomingen aan Duitschland worden aan
geboden en den eisch inhouden dat onge
veer veertig munitiefabrieken, met inbegrip
van Krupp, voor vredelievende doeleinden
zullen worden gereorganiseerd. De Ruhr,
eveneens Duisburg, Ruhrort en Dusseldorf
zouden den 16en Augustus worden ont
ruimd.
De geallieerde eischen inzake de bewape
ning, zoo verneemt Reuter verder, kunnen,
als Duitschland het wenscht, in enkele we
ken worden vervuld. Over het algemeen is
Frankrijk van oordeel dat Duitschland xtfn
verplichtingen ten opzichte van de vernieti
ging van wapenen is nagekomen, be Fran-
schen maken ernstige bezwaren tegen het
feit, dat Duitschland zulk een grooten gene-
ralen staf handhaaft en tegen de talrijke
Schupo naast de niet-formeele politiecorp
sen. Naar het Fransche oordeel kan Duitsch
land de eischen, die in de a.s. nota zyn ver
vat, einde September hebben vervuld, het
geen de ontruiming van Keulen ten gevolge
zou hebben.
FEUILLETOS.
De geheimzinnige verdwijning
ven ROBERT GRELL.
door -
FRANK FROEST
oud-dief der Recherche, Sootland Yard
(Geautoriseerde vertaling)
Nadruk Verboden.
misdaad wordt opgeschreven, bijeen
verzameld, geregistreerd en opgebor
gen, Mxxiat de heele geschiedenis van
het geval oogenblikkelijk op eiken
tijd is te overzien. Hij volgde de ge
wone routine.
Slechte twee dingen van eenig be
lang beloonden zijn onderzoek een
was een briefje van Sir Ralph Fair
field om den vorigen avond met hem
te dineeren in St. Jermyn's Club; het
andere was een miniatuur, in eendft-
Parallel met het raam was een bu
reau, keurig netjes opgeruimd1. Een
half dozijn stoelen itfortden in het
rond, en in een nis stond een sofa,
waarover de hoekige figuur van pro-
lessor Harding in een lanje jas was
gebogen. Hij keek op, toen de twee
mannen naderden.
u.“* Het 1» beslist een moord, aei hij
J“j is waarschijnlijk gedood tussdien
ben en elf in het hart getroffen.
VroemsooTtig wapen gebruTkt, kijk
Hij ging opzij en voor den eersten
«eer wierp Foyle een blik op het lijk.
Robert Greïl lag plomp neergevallen
°P sofa, zijn gezicht naar den muur
gekeerd een been over den vloer slo-
060 donkerroods vlek maakte
witte overhemd vuil en een kant Een zachte
over zijn lippen, terwijl bet net goed
je in pen Klein donker wolkje w^j-
Dlies. Allen in de kamer gingen er
omheen staan.
Afstekend tegen de witte oppervlak
te van het ivoor* waxen vier vingeraf
drukken. De vwee middelste waren
scherp en duidelijk, de buitenste wa
ren ilauwer en vager.
Lie»ve help, dat is goed! nep de
professor uit.
Foyle wreef zijn kin en stak Grant
zonder te antwoorden het wapen toe..
Laat een van uw mannen dit fo-
tografeeren en vergrooten. Het is in
elk geval iets om mee te beginnen.
Het zou ook wel goed zijn ze met de
registers te vergelijken, ofschoon ik
betwijfel of het veel aal helpen.
Hij haaide zijn horloge uit zijn zak
en keek er op.
Als ge mij nu wilt exdusaeeren,
hoeren, zou ik gaarne de kamer een
poosje voor mij alleen hebben. En,
Grant, zend Green en den fotograaf
naar boven en zeg Waveriey, Bolt te
helpen bij het verhoor der dienstbo
den.
De kamer liep leeg. Harding bleet
nog even om een paar woorden met
den detective te wiseekm.
Ik kan nieW doen, Mr. Foyle,
»el hij. Uit een nwdtafa oogpunt ia
alles in orde. Er kan geen kweaUe
ai^i omtrent tijd an ooraak van dan
BUITENLANDSCH NIEUWS.
IHJ1T8CHLAMO.
D. «rlM.r.in, dr. Jkaldu.
In aansluiting op het bericht betreffende
de schorsing van dr. JMnicke, omdat h(j in
het vreemdelingenboek van een hotel te Ca
pri een schampere opmerking omtrent de
verkiezing van Hindenburg had geschreven,
meldt d* „Berliiwr Börsenkurier”, dat dr.
Janicke erkend heeft, dat h(j dit inderdaad
gedaan heeft Op 13 Mei heeft h(j in het
gerlei faculteit, want genoemde
alinea zegt, dat, zy die reeds een weten
schappelijke opleiding genoten hebben, tot
alle universitaire examens worden toege
laten”.
Bewuste alinea heeft echter een geheel
andere strekking en een geheel andere be
doeling dan schr. erin meent te ontdekken.
Z|j luidt: „Van het bezit van een der in
het eerste lid bedoelde getuigschriften
(diploma Gymnasium en Staatsexamen)
z(jn vrijgesteld de bezitters van een ge
tuigschrift van met goed gevolg afgelegd
doctoraal examen aan een
landsch Universiteit
van een wettelijk erkend diploma van
genieur of veearts, verworven
een Nederlandsche Hoogeschool”.
De strekking ervan is dus, dat Kv.
een doctorandus in de wis- en na
tuurkunde, of in de medicijnen, zonder
eindexamen Gymnasium of Staatsexamen
moet worden toegelaten tot het candidaats-
examen in de faculteiten der Theologie,
Rechten en Letteren, en omgekeerd, dat
een doctorandus theologiae, juris of littera-
rum zich niet eerst zal behoeven voor te
bereiden voor het Staatsexamen B, alvo
rens hij examens mag afleggen in de fa
culteiten der Wis- en Natuurkunde en Me
dicijnen.
De bedoeling, waarmede zy 10 Juli
1922 in de H. O. werd ingevoegd, was geen
andere dan om in bijzondere gevallen
energieke mensohen van beproefde
wetenschappelijke bekwaam
heid, die op later leeftijd tot het in
zicht komen zich by de keuze van hun stu
die te hebben vergist, faciliteiten te verlee-
nen en het hun mogelyk te maken zich als
nog een ander levensdoel te kiezen.
Niemand zal echter beweren ook col
lega Hoogstra niet dat een dergelijke
wyze van studeeren normaal is of aan te be
velen.
Om op grond van een dergelyke bepaling
waarvan slechts uiterst zelden gebruik
wordt gemaakt, te verkondigen, dat reeds
„in principe erkend is, dat men academische
graden b.v. Rechten en Letteren kan be
halen zonder eindexamen Gymnasium of
Staatsexamen gaat il te ver.
Met hetzelfde recht zou men dan kunnen
beweren, dat in prinipe erkend is, dat
men voor het behAlen van academische gra
den in welke faculteit ook geen enkel
diploma meer behoeft, omdat men vol
gens de 7e alinea van hetzelfde art. 133 der
wet op het H. O. in bij zonde re geval
len tot de faculteiteexamena kan. worden
toegelaten, indien men slechts den leeftijd
van dertig jaar heeft bereikt.
Het is, dunkt me, duidelijk, dat dergelyke
dood. Goeden avond ol liever, goo-
uen morgen.
Dank u, Mr. IJardüig, goeden
morgen.
Zijn oogen dwaalden rusteloos dour
het vertrek, en hij gaf den fotograaf
nauwkeurige aanwijzingen omtresit zijn
,werk. Een half doei ju keeren
lichtte een verblindende vlam
magnesium poeder het vertrek. Foto's
ver verschillende deelen der kamer
werden genomen. Toen gaf hij den
fotograaf een kort bevel om onmiddel
lijk terug te keeren naar Scotland
Yard en zijn negatieven te ontwikke
len, trok een stoel naar de sofa en
begon de zakken van den doode me
thodisch te onderzoeken.
Green stood er bij, een opschrijf
boekje in de hand. Nu en dan dicteer
de Foyle snel. Hij was een man, die
du waarde van orde en regel kende.
Elke stap bij het onderzoek van een
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2^5, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad f 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomefi aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zfjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie Tel. 545.
Naar uit Oslo wordt gemold, acht de
Noorsche minister van Oorlog thans het
oogenblik gekomen, voorbereidingen voor
een hulpactie voor Amundsen te treffen.
Dese zal bestaan uit twee groote vliegtui
gen en vaartuigen van de oorlogamarine.
Zij sullen zoo snel mogelijk van Spitsber
gen vertrekken. De vliegtuigen zullen tot
taak hebben, groote Mctors van het pool
gebied af te patrouilleeren, om Amundsen,
incline hy genoodzaakt xou zijn geweest, op
den weg van Spitsbergen naar de pool een
noodlanding te maken, hulp te verleeden.
Dit besluit van den minister van oorlog i«
door het publiek met groote voldoening be-
inanteu Hjija, van eeu nroieje, donker
en met zwart haar, eeo onbeeduun-
de, pikante sdioontoefci.
Ik heb dat geMcfat M vroeger
gezien, peinsde Foyle. Groen, er ia
een „Who is Who" op den leeeeneer
voor je- Ik $r Ralph Fairfield
hebben. j
oitel doorliep hij d» regels, welke,
idem gedrukt, aan den baronet waren
gewijd. Zij vertelden hem niets, dat
hij niet reeds wist. Fairfield was in
zijn 4ttete jaar, wm negende baronet,
en had groote bezittingen in Hamps
hire en Schotland. Hij was een we
reldreiziger en een geleerde. Da Al
bany was opgegeven sb zijn stads
adres.
Je moest naar Fairfield’s woning
gaan, Green. Vertel hem wat er b
gebeurd en breng lienv dadelijk hier
heen.
Toen Green, een bedaard, norsdi
man, heenging, keerde Foyle tot zijn
werk terug. Hij begon zorgvuldig het
vertrek te doorzoeken, doorzocht zelfs
de papiermand Maar er was niete an
ders dat kon helpen het flauwste licht
op het treurspel te werpen.
i sa esMtrokaa (MhsMunds tot dm I
ftM. Van buiten Geuda m dm
OJft Advertmtita ia het Zate
advsrtmWb do helft vaa dm
IGENi 1—4 regels 2.05, elke
De Brusselsche burgemeester, de heer
Max, gaat het by de pogingen door hem
aangewend om te komen tot de samenstel
ling van een nieuw kabinet, niet heel erg
voor den wind. Dit was trouwens genoeg
zaam te voorzien. Max i# geenszins een po
litiek man van beteekenis, en men achtte
hem heelemaal niet gesdiikt om den ver
warden toestand op te helderen. Reeds is
hem ronduit gezegd, dat hem het vereischte
gezag ontbrak om den verwanden toestand
op te helderen. Desondanks hebben zyn
geestverwanten hem’ niet volkomen verloo
chend, doch daar deze hem maar zoo-zoo
steunen, is z(jn positie uit den aard der zaak
uiterst zwak.
Intusschen heeft Max zoowel bij de ka
tholieken als bij de socialisten aangeklopt,
doch het onderhoud, dat hy achtereenvol
gens had met den katholiek Vandevjjvere en
den socialist Van der Velde, heeft geen voor
Max moedgevende uitkomsten opgeleyerd.
De oplossing, die Max aan de hand doet,
kon niet de goedkeuring wegdragen van de
beide grootste Belgische partyen; de ka
tholieken hebben zich unaniem tegen een
voorloopig bewind, zooals door Max wordt
voorgestaan, uitgesproken; klaarblijkelijk
laten de katholieken zich leiden door de
overweging, dat, aangexien Max’ motie de
directe aanleiding was van den val van het
homogene katholieke ministerie-Vandevij-
vere en de liberalen dus het ministerie niet
hebben willen steunen, de katholieken niet
anders kunnen doen dan thans met gelijke
munt t« betalen.
Wat de houding der socialisten betreft,
ook dazen moeten niets hebben van een
extraparlementair kabinet, waarbij ook de
algemeene raad der werkliedenpartij zich
heeft uitgesproken tegen een combinatie die
Max zich voorstelde. Men kan dus wel rond
uit zeggen dat Max overal bot heeft gevan
gen. Daar hy inmiddbls nog steeds er mee
voortgaat extraparlementaire combinaties
te overwegen, krijgt men den indruk, dat het
er Max bovenal om te doen is te beletten,
dat er een Katholiek-socialistisch ministerie
tot stand wondt gebracht, hetwelk in de
oogen van Max en zjjn vrienden te vooruit
strevend en Vlaamschgeaind zou zijn. De
besprekingen wonden dus nog gerekt, maar
men moet niettemin rekening houden met
de mogelijkheid, dat Max, tenslotte inzien
de, dat hij niet de door het Belgische volk
in zyn geheel gewenschte persoonlijkheid is,
zich naar den koning begeeft om dezen me
de te deelen, dat hy niet in staat is de op-
Dt Nieuws H. B. S. A.
Met belangstelling, maar ook met veifoa-
zing heb ik de vorige week het artikel ge
lezen van de hand van Dr. Hoogstra over
bovenstaand terierwerp.
Met belangstelling, omdat ik my
er natuurlijk over verheug, wanneer voor
een inrichting van onderwijs in deze ge
meente nieuwe mogelijkheden worden ge
schapen, zoadat deze nog meer dan tot nu
toe het geval was, kan voldoen aan de
eischen, die haar worden gesteld.
Met verbazing, omdat aan het slot
van het artikel met vi'y groote beslistheid
zoo althans moet het den ter zake niet-
kundige lezers voorkomen omtrent de
waarde van de nieuwe diploma A ver-
wachtingen worden gewekt, die naar t
aich laat aanzien, voorloopig niet zullen
wonden verwezenlijkt. Daardoor kan het ge
vaar ontstaan, dat hun die afgaan op de ver
moedens, die Dr. Hoogstra heeft geopperd,
op den duur teleurstellingen niet bespaard
zullen blijven.
Het ligt niet op myn weg om over de
litterair-economische afdeeling als zooda
nig mijn oordeel uit te spreken, maar nu
Dr. Hoogstra de waarde en de betee
kenis van het diploma Gymnasium in
z(jn. betoog heeft betrokken, mag ik als
rector van het Gymnasium eenig^ onjuist
heden niet onweersproken laten.
In tegenstelling tot Dr. Hoogstra, die de
verwachting uitspreekt, dat binnenkort
het diploma GymnMium of Staatsexamen
niet meer zal worden vereischt voor hen,
die theologie, rechten of letteren willen
gaan studeeren, heb ik de overtuiging
gebaseerd op de adviezen van de tut oor-
deelen meest bevoegde autoriteiten dat
de afbraak van het onderwijs in ons land
niet op die wijze zal worden voortgezet.
Dr. Hoogstra’s prognose berust geheel
en al op de 3e alinea van art. 183 der Wet
op het H. O., een alinea, die echter on
juist wordt geciteerd en even on-
juist geïnterpreteerd.
„Het is bekend”, zegt schrijver, „dat de
wet-Limburg aan het oude diploma bijzon
dere voorrechten heeft toegekend, wat be
treft de universitaire studie in de facultei
ten der genees-, wis- en natuurkunde. Of
dergelijke rechten voor de studie in de
Rechten, de Economie en de Litteratuur
aan het nieuwe diploma zullen verbonden
•worden is thans nog een open vraag. In al.
3 van art. 133 der Wet op het Hooger On
derwijs (iwet-de Kanter) meen ik hiervoor
een goed voorteeken te zien. Hier wordt
in principe eikend, dat een klassieke
opleiding ni^t noodzakelijk is tot het beha
len van een academisohen graad in eeni-
vrecmdelingeboek vaa het hotel te Capri
waar hij’ logeerde genoteerd i ,,In dit ge-
moedelyke huis vergeten we God z(j dank,
dat een Hindenburg president van het Duit-
■che Rijk is geworden".
De „Vorwkrta” laakt deze houding van
dr. Janedce en zegt, dat men Juist van een
schoonzoon van den overleden rijkspresi-
dent meer terughoudendheid had mogen
verwachten. Het blad wijst er editor tege
lijkertijd op, dat-dezelfde ijver, die thans te
genover dr. Jhnecke aan den dag wordt ge
legd, maar al te vaak wordt gemist tegen
over reactionaire ambtenaren, die buiten
hun boekje waren gegaan.
De zaak-Natlnieiiia.
De Deiteche jnetKte verklaaM ten generaal
onachuklig.
Onmiddell(jk na den terugkeer van gene
raal v. Nathusius uit Rijsrol, waar hij door
den Fransdien krijgsraad wegena diefstal
van een tafelservies tot een jaar gevange
nisstraf was veroodeeld, heeft de .jOber-
reichsanwak” een onderzoek tegen hem in
gesteld wegens „Kriegsverbrechen". ln dit
proces werden alle personen, officieren, on
derofficieren en manschappen, die in 1918
met den generaal te Roubaix in het huis
van den fabrikant Motte woonden, ala ge
tuigen onder eede verhoord.
Do getuigenverklaringen leverden niec de
geringste aanknoopingwpunten op voor het
aannamen eener door Nathusius gepleegde
strafbare handeling. D* „Oberreichaan-
walt" heeft derhalve het proces tegen hem
gestaakt.
van zijn smoKiug was druipnat. Du
uolk stak nog in de woud en die Irak
Foyle’s anndadit. Hij stajHe snel naar
een van de nianaien bij de deur.
- Zend Mr. Grant bij mij, beval
hij.
Naar het lijk terugkeerend, trok hij
het mies eruit, net met de grootste
voorzichtigheid hanteerend.
Ik heb nooit te voren zoo iets
gezsen, zei hij. Vreemldl ding, niet
waar
Het was een knipmes met een lem
met van fijn staal, ongeveer drie duim
lang en scherp als een scheermes.
Het abnormale ervan lag in het feit,
dat een helt van glad wit ivoor hori
zontaal en niet vertikaal aan het lem
met was bevestigd, zooals bij de mees
te messen regel is.
Foyle bracht het op de palm van
zijn hand dichter bij het licht en be
keek luet van verschepende gezichts
hoeken. Een van de toeschouwen* ten
minste begreep zijn bedoeling. Maar
de detective scheen onvoldaan.
Ik kan niets nen, aei hij nijdig.
O, ben je daar, Grant? Ik wil aen
of wij hier iets uit kunnen maken.
Mag ik een 'beetje grafiet hebben?
De vingerdruk-expert nam een en
velop uit zijn zak en gaf het den in
specteur. Ftoyte steooMe een weinig
fijn, awart poeder er uit op het heft.
kreet van votdoening kwam
ADVKRTRNTIKPRU8: Uit Geste
1—5 regel* 11M, elke regel meer
1—5 rogete ƒ1.55, elke rem meer I
^inÏezondkSmededki
de voorpagina 50 boeger.
Gewone advertentiin ea
den prijs. Groote lottere en randen worden berekend naar plaaterulmto.
AdvertontUm kunnen worden ingeeoaten door hieerboeknnwt van ooUode Rookhao-
dolaren, Adverteteioburoaux on oase Agoatea oa moeten daags vóór de plaatsing
san hot Bureau sftn bgokomea, tensinte van spasme versakemd te sfta.