SkPRcl
FORMOSA OOLONG TEA
J. C. DORLAS,
J. SMIT
A. FOKKERS, Fluweelensingel 77. Telefoon 686 Jalouziën Markiezen en Rolluikei
fa,. onnen
UK UUUUKUE KKUmiANUKK
geïllustreerde
GIDS VOOR GOUDA
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 20 JUNI 1925 - TWEEDE BLAD
I-
J. L. HULLEMAN -
Geurig en Waterhoudend
hm De verrassende Genezingen
Geneeskundig Instituut
Ridder van Catsweg 38 hoek Graaf Flonsweg.
Oir. B. .1. da Vrlas Art». "S
GLASWERK „LEERDAM"
Verkrijgbaar bij Firma G. LUYERINK,
Rijwiel- en Motorhandel „Struisvogel"
Struisvogel-, Union en Brennabor rijwielen
FORMOSA 0L0NG TEA, bruinmfrk, 30 cents p. ons
oranjemerk, 32
roodmerk, 35
blauwmerk, 38
witmerk, 40
Probeert U ze ook eens!
50 cent
j|50 2?°
..mesmantels 6?J? 9?5 13?°
Nieuwste «w 0501175
ums
Q75 8?° 11.
£Q75 19.50 22.»
uums
Zwarte Rips en 4-450 1450 18
Ottoman Mantels U._
Nieuwste O75 4?° 6?°
Sport-jekkers
Zomer- 25 If0 25s
290 325 AT"
Kindermantels
ï[25 27-5
90ct 1?°
SOct90*
30ct
Mantel
kost in prima
Baddoek
Kousen en
Sokken.
Onderjurken
Nachtjaponnen.
Lakens en Sloopen.
Lange Tiende weg 51.
MODEVAKSCHOOL-
Adverteert In dit Blad.
l
THE UW IV EM AL CAR
DE 1925-MODELLEN geyen algemeen voldoening en trekken
ieders aandacht door de vele aangebrachte verbeteringen.
Vraagt inlichtingen en proefrit bib
Official Ford Dealer
Gouda Lange Tiendewen Tel. 3SO
van verschillende ziekten worden verkregen door de methode toegepast door het
JSÈP Geopend op Werkdagen van 's morgens 9 tot namiddags 4 uur. "^3
LANOE TIENDEWEÜ 27 - TELEF 313
hoeft in vooraad:
TAFELHEREN.
TAFELAI'PELEN.
SINAASAPPELEN. x
GOUDA
BLAUWE DRUIVEN.
PERZIKEN.
YERSCHE AARDBEIEN.
AALBESSEN.
KERSEN.
TOMATEN.
ANNANAS IN BLIK.
enz.
995 30
CITROENEN.
BANANEN.
NIEUWE VIJGEN.
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
enz.
I
MOOI I - PRACTISCH- VOOORDEELIGI
KLEIWEG 36 TELEPH 611. mi 20
I
LANOE TIENDEWEO 24 - GOUDA TELEFOON N. 326.
vanaf f 7B-, met Torpedonaaf en kast m» 20
is de
Verkrijgbaar bij Uwen winkelier In de volgende
verpakkingen:
GOUDA.
AMSTERDAM.
17M 00
Vraag in den Boekhandel en bij de Uitgevers A. BRINKMAN ZOON alhier:
bewerkt door G. J. J. POT
Secretaris-Archivaris der Gemeente Gouds
Dit fraaie boek, dat tal van interessante bijzonderheden bevat, zoowel uit vroegeren
als tegenwoord^en tyd en versierd is met 78 illustraties in en buiten den tekst
waarbij een fraaie VIERKLEURENDRUK van het KERKRAAM uit de beroemde
ST. JANSKERK, kost slechts
INHOUD: De oorsprong en de ontwikkeling van Gouda; De Goudsche Handel en
Industrie; De verkeersverbindingen te water en te land; De bedrijven der
Gemeente Gouda; Gezondheidszorg en Volkshuisvesting te Gouda; Kun
sten en Wetenschappen te Gouda; Het Onderwijs te Gouda; De lichame
lijke opvoeding te Gouda; Gouda als woonstad; De voornaamste monu
mentale gebouwen, enz.
Moderne
Damesmantels
uitsluitend van dit seizoen
Elegante
Dames
prima kwaliteiten, al Ie nieuwe stoften
tnTveè^,Cheviot en Gabardine
meest Rips,Ottoman en Mouliné
Cook groote maten)
mooie efftn stoffen,Tweeds en mod ruiten
mJ?iS!ten enfantasie-dessins
primakwaliteit.aücmod kleuren
Stoffen
Japonnen
uiven wolppima afwerking
Mod. Rokken
075 3?° 4
Kinderjurken
Blouses
ROTTERDAM
HOOGSTRAAT
NOIK KORTAMOOOSTRAAT
N i euwste
CHeerenfagon)
kost in prima ryso
Rips-trareis/.
kost in prima A75
Radió-dessinsft.
W//7"
AMSTERDAM ROTTERDAM DEN HA AC UTRECHT LEIDEN GRONINGEN LEEUWARDEN SNEEK ENSCHEDE ZWOLLE
Dames- Net Onder
en tfeeren j goederen.
van '1 stuk.
Wollen Mouselines
en Katoenen Zephirs.
1 Costuums
Zwem" 1 Broeken
1755 50
4.
Het Stembusprogram van den Vrijheidsbond
voor 1925 luidt als volgt:
1. Internationale ontwapening door versterking van den Vol
kenbond.
2. Verdediging der geestelijke vrijheid.
3. Verlaging van belastingen. Vereenvoudiging van den
Staatsdienst.
Verhooging van de welvaart van Nederland en de overzee-
sche gebieden en versterking van hun onderlingen hand.
Vrijhandel.
Vermindering van Overheidsbemoeiing. Versterking van
het particulier initiatief. Afbouw en vereenvoudiging van
de sociale voorzieningen voor de economisch zwakkeren,
waaronder premie vrjj Staatspensioen.
Verheffing van de Openbare School.
Versterking van den band tusschen kiezer en afgevaar
digde.
Vrijheid van arbeid, ook voor de vrouw.
Verhooging der productiviteit van onzen nationalen bodem.
Verbetering van ons verkeerswezen. Meer waardeering
van den landbouwenden stand.
9.
10.
Aangesloten bij de Vereenlflng voor Modevakscholen te 'a-Gravenhage.
Opleiding tot Costumière, Coupeuse en Leerares. Ook gelegenhe
voor eigen gebruik te leeren. Voor Leerlingen, die pas de scho
verlaten hebben; onderricht in Ondergoed enz.
Zich aan te melden aan de school: Gouwe 127.
1913 20 De Dame» VAN HE1JZELENDOORN.
Bdioud nil om nituurschoon.
iDe zomervacanties komen weer in zicht en
daamiee de tijd, dat een schaar stedelin
gen, volwassenen en kinderen, „als vrije
voog'len aan het duffe nest ontvlogen",
gioala <le Généstet het uitdrukte, uit de
steden uitzwermt over ons mooie land om
overal neer te strijken, waar ze een mooi
of rustig plekje te ontdekken weten Het
is de tyd van het buitenleven, van het kam
peeren, van het rustaoeken in bosschen of
langs de meren en van het mondainere le
ven in badplaatsen en de zomerlustoorden,
die op de mooiatetotekje» voor de menschen
met de best gpvuldlNfuulamonnaies in ge
leedheid zijn giebraoht. Het is de terugkeer
tot de natuur, waarin ook de stedeling zijn
drang naar buiten, naar de ongedwongen
heid en vrijheid en schoonheid van boijch en
duin en veld en van het natuurleven steeds
duidelijker en algemeener openbaart. Het is
de tijd, waarin (we meer dan ooit dè koele
heerlijkheid der( bosschen, de rust der on
gerepte hei, deschilderachtigheid van ons
mooie polderland, de eindeloosheid der zee,
al het schoon der natuur en haar levenwek- ij
kende en levenscheppende kracht waardee-
ren. En het is dus wel het geschikte oogen- |yj
blik om op de medewerking van allen voor
'bet behBud van hei natuurschooneen be-;
roep te doen en voor de desbetreffende cir-'
culaire, die de ministers van binnenland-
sche zaken en landbouw aan de cömmissa-'i
rissen der Koningin in He onderscheidene
hebbe\.
provincies
iDwen winter heeft het KamwM
Ravensteyn der regeering nog enkele
k gen gesteld omtrent het verdjvyj^ei
bosschen en buitenplaatsen en lanen
zooveel natuurschoon. En
Van
vra-
vart
i van
sring
heeft toen als antwoordleen ontsWfMende
lijst overgelegd van 'wat' de laatste'' jaren
in ons land aan schoons /gekapt en Vernie
tigd was, maar er teven» op geweichfl dat
zij zelf daartegenover vfywel machteloos
stond. Blijkbaar is zij z4lf met dat ant
woord niet tevreden gefeest en heeft de
omvang, die het kwaa<f Jiad aangenomen,
haar op middelen doen tfnnen om het zoo
goed mogelijk nog te keuren. En zij meent
die hoofdzakelijk gevondefi te hebben in een
beroep op de gemeentebesturen, voor wie
zÜ ten opzichte van het behoud van natuur
schoon een belangrijke taak acht wegge
legd. Door een nieuw wetsontwerp wil zij
de inkomsten uit opgaand hout aan de in-
komstenbelastmg-1924 onttrekken. Maar
veel meer verwacht ze van de maatregelen
der gemeenten om zich in het belang van
de bewaring van het natuurschoon, den
van boèsohen of andere houtop-
te verzekeren. Onteigening ten na
me van het rijk zal alleen kunnen gesohie-
den in zeer bizondere gevallen, als van een
groot algemeen belang gesproken kan wor
den, geen bizondere omstandigheden zich
verzetten en de zekerheid van het behoud
op geen andere wijze te verkrijgen is. Maar
voor de gemeenten maakt de Boschwet van
1922 de onteigening gemakkelijker. En
wanneer het dan ook niet ge'ukt door on
derhandelingen en koop eigenaar van bos
schen of landgoederen te worden, kan de
gemeente op deze wet een beroep doen,
waarbij art. 12 haar, eohter in bijzondere
gevallen, geldelijken sbeun van het rijk in
uitzicht stelt. Maar bovendien verwacht de
regeering nog gunstige resultaten van dp
oprichting van' plaatselijke vereenigingen,
die het behoud van het natuurschoon be
oogen. Al zal daarvan nu wel niet direkt
groote kracht uitgaan, vooral door de zorg
voor het plaatselijk natuurschoon, tijdig
bekendheid geven aan dreigende gevaren en
het wekken van belangstelling voor het na
tuurschoon, zal veel goed werk volgens de
regeering verricht kunnen worden. Vooral
in dit laatste opzicht zullen dergelijke ver
eenigingen een belangrijke taak kunnen
vervullen. Het is ongetwijfeld beter dan
vroeger, maar heel groot is over 't alge-
schoon vooral ten platten lande itker nog
meen de belangstelling voor het natuur-
niet.
Een atodere taak, waarop de regeering Sn
't belang van het natuurschoon de »an-
dacht dér gemeentebesturen vestigt, is de
zorg voir de bewaking van het particulier
bezit, djat op het land voor het publiek is
opengesteld door voldoende politietoezicht-
De regèering had daaraan tevens wel een
wenk aan de gemeentebesturen mogen toe
voegen om de in hun dienst staande politie
wat noteer van het belang van de 'zorg voor
het natuurschoon te doordringen. Over
't algemeen heeft )onze gemeentelijke poli
tie ten platten lande niet veel waarde, De
gemeente-veldwachter moet te veel met alle
mienschen goede vriendjes blijven dan dat
hy tegen de eigen dorpsgenooten anders
dan in getallen van besliste mipdadigheid
krachtig iou kunnen en willjfo optreden.
Maar tot de bescherming van
in particulier bezit, van bosoh
•tuin acht te zich gewoonlijk
kan daar
rij ving oi
(tering komen;
terp zullen er
tuurschoon kjijjr'
wonden.
Dat de regeerii
gemeentebesturei
hart bindfcen hunjMn w^g wijsi 01
zoo goed mogeljjg ,uit te oefei
wel, h#e duideiyk^d het belailg
houd van dit schoon voor het v-
Maar bü de middelen, die ze
houd aan de handkjdeed, heefit ze
vergeten. De directie van de Nedei
Kunstzyd^fabrièk te Arnhem heeftMnt ver
zuim aangevuld. Door haar vorstelijke vrij
gevigheid] die het aangekochte ZQpendaal
groo tend opis voor het Arnhemsche publiek
openstelten het daartoe aan de gemeente
ko|UlooS in bruikleen afstaat, heeft zij ge
toond, dat particuliere belangstelling en
burgerzin nog een ande^ middel 'is om be
dreigd natuurschoon voor de gemeenschap
to redden.
Mr. K.
^verplicht. jMissohj
Cnisteriëile aanj
tering komen/
a tuurschoon
lantsoen en
weinig
eenlge ver-
'e landelijke grondbezit-
profiteeren. En 'het np-
ongdtiwyfeld bij gebeftt
de |org daai
too nadrukkelj
die zorg
in/ie
THORBECKE.
Ons land heeft mai
wier grootheid hun
men voortgebracht,
naam onsterfelijk
is Jan Rudolf Thor-
Den 14en Januari 1798
werd hij te Zwolle geboren. Gedurende twee
jaar, van 1815 tot 1817, studeerde hjj te
Amsterdam, daarna drie jaar te Leiden. In
1820 promoveerde hij in de letteren en in
de beide rechten. In 1824, na een paar jaar
als privaat-docent té Giessen en later" te
Göttingen te zijn geweest, vestigde hij zich
als advocaat te Amsterdam, waar hy zyn
„Bedenkingen aangaande het Recht van
den Staat" schreef, die aanleiding gaven
tot zyn benoeming als hoogleeraar te Gent
in 1825. Hier bleef hij tot den Belgischen
Opstand. Daarna vestigde hy zich te Lei
den, waar hy verschillende brochures
schreef, o.a. „Over de verandering in het
algemeen statenstelsel sedert de Fransche
Omwenteling". In 1831 benoemd tot hoog
leeraar in de geschiedenis van den staat
en het recht, schreef hij zijn „Onderzoek
van de brochure" door Mr. Groen van
Prinsterer in het licht gegeven: „De maat
regelen tegen de Afgescheidenen aan het
staatsrecht getoetst". Maar vooral werd hy
bekend door zyn „Aanteekeningen op de
Grondwet" in 1839, waarin hy krachtig op
kwam tegen het stelsel van rechtstreeksche
verkiezingen. Want men vergete niet, dat
Thorbecke* aanvankelyk behoorde tot de
conservatieven en dat hy een fel tegen
stander was van de voikssouvereiniteit. In
1840 werd hy benoemd tot lid der Dubbele
Kamer, bijeengeroepen tot herziening der
Grondwet. In dien tyd verscheen van zyn
hand: „Proeve van herziening der Grondwet
volgens de Aanteekeningen" en vanaf het
jaar 1844 d>eflktent in 't bijzonder zyn
werkzaamheid op het gebied der practische
staatkunde. Met acht andere leden der
Tweede Kamer, de zoogenaamde „Negen-
piannfen", diende hij een Voorstel tot Grond
wetsherziening in, dat echter den SOen Mei
1845 met 34 tegen 21 atemmen werd ver
worpen. Reeds in dit voorstel waa te bemer
ken, dat Thorbecke's ideeën Ab anderen
kant uitgingen, tot hy sou won» de stry-
der voor de liberale beginselenpffliens naam
als zöbdanig nog heden door flHtn liberaal
met eerbied wordt uitgesproNb. In 1848
benoemde Koning Willem II Tn^rbecke met
Donker Curtius, de Këmpem
Storm in een commissie, die
een ontwerp tot grondwetshei
te stellen. Dit ontfwerp, di
Kamer aangenomen, werd di
ber 1848 als wet afgekondij
ziening is'zeker een der mi
te achten, welke in den looi
jaren hebben plaats gevbnd]
woordeiykheid der Ministers
de Koning wordt onsci
des Konings blijft dusÜfvoorj
politiek; de ministers syn
naren, maar worden Raadslii
Regeering wordt gevormd d<
pluff de Minister»; dezen
naalft den Constitutioneelpn
temder burgerij worden uit)
rëcht van vereeniging en
hfeid -vah godsdienst voor
schüppen, vrijheid van om
vooi het stichten van by;
^zonaar dat daarvoor.
eral
iflspf
met ,d
ig noodig was 1
,ortom, wat Thdii--—
Iwet van 1§48 j adepi
wyl Thor-
mMk\ tot
'f van staataÉeieid"1.
In 1W8 de ®er b^la-nJög
eninfj wpd ti^t stamWfj
'iniijiet^eJDdnkèr Gup
Dit Kab^et be|nl
-erw||ihtin|
adden ge\c\
[Ministerie,
rondweti
leze boschou
velerlei hervormingen. Schelp stond
genover de opvattingen vah het Mlnitjicnv,
dat geleidelyk conservatief we tri. Vooij hem
stond vist en ook voor zyn aanbangeri, dat
de grootp veranderingen in het bestuur van
staat, provincie en gemeente, die door de
Grondwet in algemeene trekken waren vast
gesteld, nader in wetten moesten worden
uitgewerkt en de staat volgens de liberale
beginselen hervormd moest worden.
Botsingen konden niet uitblyven; mee"
en meer bleek, dat een liberaal Ministerie
zonder TWbecke onbestaanbaar was en in
1849 werd hy belast met de taak, een nieuw
kabinet samen te stéllen. „Wacht op on
ze dade n", antwoordde Thorbecke, toen
men na zyn eerste redevoering in de Twee
de Kamer, waarin hy rrft-t een bepaald pro
gram ontwikkelde, er op aandrong, dat ev
alsnog zulk een program zou gegeven wor
den. En hy verrichtte daden zoodat het
wachten niet lang behoefde te zyn. Het is
een gevleugeld woord geworden, ook bij
sommige partyen in onzen tyd. Denk slecht*
aan de by herhaling gegeven verzekering
door Anti-Revolutionaire Ministers, die aan
de broederen beloofden invoering van de
doodstraf, afschaffing van verplichte vac
cinatie en andere principeele zaken en
de broederen w&chten werkelyk nog op hun
daden.
De macht der conservatieve party' vermin
derde zeer; doch aan den anderen kant weid
het kabinet van Anti-Revolutionaire zyde
fel bestreden door den grooten staatsman
en historicus Groen van Prinsteren, die in
de hervormingen van 1848 het volgens hem
revolutionair beginsel der voikssouvereini
teit verwezeniykt achtte.
Ér zyn zeker in vrywel geen enkel tyd-
perk van onze parlementaire geschiedenis
zooveel en zulke belangryke wetten tot
stand gekomen als onder Thorbecke. Een
nieuwe kjes wet regelde de verkiezingen;
de gemeente- en provinciale wet
organiseerden het bestuur van gemeente en
provincie op geheel anderen voet; en op dit
oogenblik nog worden deze bekle wetten in
hoofdzaak gevojgd. Postwet, telegraafwet
de wet tot afschaffing van den
accytï8 op varkens- en schapen-
tainffet) en tie
1 Gelukkig sta
gllee» De „Nat!
|a^rn4 met voo|
,Éch thups hela
ÜOftM&l óver ie
Het wil W dtl'
v I e e k,c h, waardoor dit vleoach meer on
der hed bereik van den minderen man kon
komen, scheepvaartwetten, legden alle ge
tuigen^ af van den grooten Uver, waarme
de gearbeid werd. Zeker mag hier aog wel
aan toegevoegd worden de wet op het recht
van e t cj u e t e.
Wat betreft de nieuwe Klesjfwet, al
had de Grondwetsherziening van IJB48 veel
verbeterd, het Kleurecht was nietj afdoen
de geregeld, vandaar ontevredenheid. Men
wensohte uitbreiding van het Kiesrecht
tot d«m „gexeten werkman". Want
wei had het kiesrecht van 1848 den Mid
denstand grooten ipvioed verschaft,
maar, daar de werkman te we g
belasting betaalde, was h{j er vrij
wel algemeen van uitgesloten, enhem
kon de politieke gang van zaken ook heel
weinig schelen. Maar, tengevolge van het
verbeterde volksondorwy», met als gevolg
verhoogde geesteiyko ontwikkeling, begon
nen de arbeiders langzamerhand meer be
lang in ,de politiek" te atollen; begonnen
invloed op het Staatsbestuur te begeeren
en hadden daarvoor noodig kiesrecht. Door
nu de minima te verlagen had men velen
arbeiders het kiesrecht kunnen geven, doch
men wilde een eind gemaakt zien aan de
samenkoppeling van Belasting en Kiesrecht.
Doch het zou nogy geniimen tyd duren, voor
dit verwezeniykt 'werd.
i Hs* niauwa Ministaria in B*lgia.
De Fransche IteRceiinK en de oppositie van links.
Of de lezers van de „Etoile Beige" een
rustigen nacht zullen jmbben, i» *e®r do
vraag; ln verband met het nieuwe ministe
rie h&eft het liberale blad zich inderdaad
aan zulke profetiën gewaagd, dat' ty, die
ze Rebben vernomen ,met| schrik moeten
zyn bfevangen. Het tot stand komen van het
kabiij^t-Poullet-Vanderveldffi beteekent niet*
dan de ondergang van België, voor- 1
ifgojjjjttan door cfn aantal rampen, die de
.len eerst zullen treffen,
'de „Ethille Beige" haast
Beige", die anders zoó
lellingen uitpakt, toont
tl'; het» blad wil zelfs geen
icuwft'jfahinet uitspreken,
ichten en dan ieders
|de ministers, vooral
in toom te houden/ hoopt
leun van een; stekkq
Ijtoarienfe^t. Die opposlti"
>»Hch ^an het nationalisti-
min^o^Mmecr |»pcniyke
nservwtieve ka-4
■ge" erkent,) dat er
Imannen yan( be^e-
nofnen en> omjer an-
i die <(e'socialisten
!e» beggallVot blad
at <fje vier ministers,
maar Wa^rschyn-
lyk generaal Kestens, janssen, yap <ie Vy-
vere en Rolin Jacfjuemyns zyn L- voet by
stuk Zullen weten te houdpn.
De meeste conservatieve bladen nemen
een geserveerdehouding aan; zy wachten
de regeeringsverkaring >af, die Dinsdag in
het .parlement zal worden voorgelezen. De
in de nieuwe
kenis zitting
dere een viehal'M
met zoo maar zt|j|
hoopt nu maarjj
die niet wordeh
ilukleiyk is het tc zien, dat zU een hevigen
stryd verwacht en dat zy bereid is eensge
zind de socialistische leden van de regee-
ring door dik en dun te venleitigen, een ge-
zfroiheid, die in de persorganen van <l« bei-
de andere partijen niet te zodken ia.
In -Frankrijk Is de interpellatie over de
Marokkaansehe quaeftle opnieuw uitge
steld. t
Blykbaar op initiatief van de regeering,
die gelegenheid xoch^ verklaringen omtrent
de Marokkaansehe 'quaestm af te logg*'" bm
door dit initiatief op het iibg aarzelende deel
der socialisten druk uit tijoefenen, waa van
.rwlicale zyde eén interpellatie over Marok
ko aaingekondufill I)i| w*s den hoc ia/li «ten
geheel niet fla^r den zinij zy zijn er Inweer-
wil yan hun ondirlingol besprekingen'! nog
niet'in geslaagdjnim ifyuiling ten aanzien^
van hot kabinet ie bepatdb en hebben daar
om In hun groep thans [ran referendum uit
geschreven waarvan del uitslag hiet voor
morgen bekeml zyn kam Dit, initiatief
bracht hun'plannen in d4>war. Valwlaar dat
bun leiders zich t^t de 'I groepen' van het
kjirtel hobl>en gewend e|i gedreigd hebben
:IÜLt, indien de interpellatie gehandhaafd
vp^rdt hun verlangens tegenover die van
egeering «ouden stellen en n^odjiMwon'
tegen het kabinet zokden stemmen. In-
gen
,ien de overige groepen dus het kartel wH-
Jen laten voortbestaan, moesten ze verhin-
ren, dat <1* regeering reeds thans zou
spreke.
Door d«ze redencering overtuigd en ge-
neigfl ajles te doen om den vrede te hand
haven, vaardigden de groepen van het kur-
---- tel afgezanten naar den interpellant Ber-
christen-ilemocratische bladen juidhen <le j thod, die dan ook erin toestemde de inter-
nieuw* regeering toe; onder deze bladen
onderscheidt zich de Brusselsche „Stan
daard", terwyl de socialistische pers kalm
pjes glimlacht. Zy wydt niet zoo heel vee!
woorden aan de nieuwe regeering, maar
pellatle in te trekken.
D* communisten stelden een motie voor
tot onmiddellyke behandeling over te gaan
tegen deze motie mtemden ook de socialis
ten.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
ENGELAND.
30.000 geldschieters van beroep!
De commissie onder voorzitterschap van
lord Darling, die belast is met het onder
zoek in verband met het wetsontwerp ter
bestryding van den woeker, d«t in het
Hoogerhuis is ingediend door lord Carson
en in het Lagerhuis door het conserva
tieve lid Wells, heeft heden vergaderd en
verschillende personen als getuigen of als
deskundigen gehoord. De commissie is
samengesteld uit leden van beide huizen.
De heer James, die als vertegenwoordi
ger van de geldschieters werd gehoord, be
toogde, dat door het leenen van geld tegen
boo ge rente veel minder ellende wondt ver
oorzaakt dan byv. door den drank en doo-
het spel en dat het daarom onrechtvaai
dig is den geldschieters te verbieden, cir
culaires rond te zenden, terwyl wynhande-
laars wel het recht hebben te adverteeren
en terwyl de tipgevers op alle renbanen
worden toegelnten. Hy zeide, dat de ben
kiers, die als voorbeeldige geldleeners wor
den voorgesteld, in vele gevallen 100 pCt.
winst maken en dat de pandhuishoiwlers
25 pOt. rente mogen vragen, terwyi zij
toch nog altyd het pand in handen krygen.
Met het oog op de weinige zekerheid, achtte
hij het niet mogelyk, geld tegen minder
dan 60 pCt. voor te schieten.
Hy verklaarde, flat indien een geldschie
ter 10.000 pond bruto-winst maakt, de helft
daarvan voor onkosten moet worden gere
kend, terwijl 25 pCt. van de vowleringen
oninbaar is, zoodat er niet meer dan 16
pft. netto-winst wordt gemaakt. Verder
verklaarde hy, dat van de 30.000 personen,
die in Engeland als geldschieter* van be
roep staan ingeschreven, er ten minste
25.000 hoogst eeriyke menachen zyn.
Ijord Darling merkte op, dat indien de
woekeraars inderdaaul niet meer dan 16
pCt. winst zouden maken, hun bedrijf tof
een der minst rendabele moest worden ge
rekend. Een andere vertegenwoordiger van
de geldschieters zeide, dftt het kwaad
moest worden gezocht by de agenten, die
10 k 20 pCt. provisie opetryken en die def
tig gekleed in auto's rondrijden om men
schen, die in het geheel niet aan leenen
denken, er toe over te halen, geld op te ne
men.
Deskundigen verklaarden, dat 76 pCt.
van de faillissementsaanvragen afkomstig
zijn van woekeraars ,die vaak ongevraagd
geld leenen. terwyl ze zeer goed weten,
dat hun debiteur niet in staat is te betalen,
in de hoop, dat hy zich later uit vrees voor
een faillissement, op de een of andere wij
ze het geld zal weten te verschaffen.
Een debat over. vlooien.
Terwyl gisteren in de wandelgangen van
het parlement druk en ernstig werd gespro
ken over het veiligheidapact, had in het
Lagerhuis eén debat plaats over... vlooien.
Behandeld werd oen amendement van net
Hoogerhuis op de wet betreffende vooratel-
Het avontuur van een
Zelfmoordenaar.
(Vervolg en slot.)
De avondbladen bevatten ellenlange
berichten over het duel en vermeld
den dat de gewonde den volgenden dag
J»iet meer zou beleven; ieder uur werd de
inrichting door nieuwsgierige reporters be
stormd, die allen hun brandend verlangen
naar nieuws wilden voldoen. Het publiek
beoordeelde den armen getroffene niet meer
»oo streng als het in het begin had gedaan
en zocht ijverig naar redenen, die tot een
«achter vonnis, eeq mildere uitlegging moes
ten leiden. De zoodoende ontstane gevoelens
van sympathie werden nog versterkt door
bet feit, dat Zyne Excellentie den met
eigen hand doodelyk gewonden patiënt nog
dienselfden avond persoonlijk een bezoek
berucht en den artsen daarby dringend ver
zocht al het mogelijke te beproeven om hem
te redden.
Johann Aezok veroorloofde zich de weel
de elf dagen lang in den toestand van ago
nie te vërkeeren en daarby twee-en-twintig
artsen de gelegenheid te schenken hem op
e geven. Dagelyks bleven de couranten
uitvoerige berichten over zyn toestand in-
hoedèn, doch Heten nimmer na hier aan toe
te voegen, dat hy den volgenden dag niet
meer tot de levenden zou beboeren. Den
twaalfden dag liet «ich eindelyk een der
beroemde en meest geleerde professorale
specialiteiten over het onderwerp intervie
wen en gaf onomwonden te verstaan, dat
de patiënt, die zulk een taai leven bleek te
bezitten, hoogstens den volgenden morgen
nog kon halen, om dan het tydelyke met
het eeuwige te verwisselen. En andere col
lega's in de groote cosmopolitische metro
polen der aarde zeiden het hem na, wan
neer ook by hen de redacteuren der mon
daine bladen zich aanmeldden.
Met groote belangstelling werden de
ziekteberichten allerwege door de couran-
tenleoers gevolgd. Aan het einde van den
twaalfden dag reeds begon men eraan te
gelooven, dat een spoedig herstel van Sieg
fried Mathos' vriend niet geheel uitgeslo
ten was. Eenige dagen later luidden de of-
ficieele berichten reeds zoodanig en ver
klaarden, dat de patiënt, dank zy de zorg
vuldige verpleging, als buiten gevaar kon
worden beschouwd en binnen eenige dagen
het bed zou mogen verlaten. Na de«e hoop
volle tydingen had men waarschynlyk van
Johann Aszok in het geheel niet meer ge
sproken en was zyn naam in het vergeet
boek geraakt, indien niet zyn boezemvriend
met het oog daarop, dat hU een hartstoch
telijk bloemenliefhebber was, de gelukkige
inval gehad had hem een fraaie tak bloemen
te birengan. Deze onschuldige liefdesgave
bracht hem weer Dp het wereldtooneel. Een
dagbladreporter^ die lets van de bloemen
had vernomen, dischte namelijk den volgen
den dag reeds het sprookje op, dat een lief
tallige gravin, die voor den jongen genees
heer een geheiW sympathie koesterde hem
dag op dag bloemen aan zyn ziekbed zond.
Daardoor kwamen langzamerhand allerhan
de romantische liefdesgeschiedenissen in de
bladen, waarvan hy de held was en weldra
was hy door een stralenden kring van le
genden omgeven, wat zooveel te gemakke-
lyker was, daar zoowel oude als jonge da
mes hem( bloemengaven toezonden.
iDe ontdekkingen, die de weetgierige re
porters echter in die dagen omtrent Johann
Aszok deden waren wonderbaarlijk en ver
rasten zelfs zyn vriend Siegfried, die van
deze kwaliteiten van zdn vriend nog nooit
iets had opgemerkt. Voor alles constateer
den de bladen eenparig, dat Aszok een
uiterst bekwaam geneesheer was, die reed*
veel van zich had doen spreken en zich een
wetenschappeiyken naam van niet geringe
beteekenis had veroverd. Daarnevens werd
ter algemeene kennis gebracht, dat hij den
minister niet geheel zonder aanleiding had
beleedigd, want beiden waren gecharmeerd
van een ©n dezelfde )<mge dame en de scène
in het restaurant was slechts een afgespro
ken en uitgelokte vertooning geweest om
gelegenheid te hebben eenige kogels te wis
selen, zonder het wondei achoone meisje in
kwestie te compromitteeren. Ten derde werd
der stad kond gedaan, dat Aszok een mid
del tegen de tuberculose had ontdekt en
dat hy het geheim met zich in het graf zou
hebben genomen, indien de geneeskundige
wetenschap hem niet had gered. En ten
slotte verraadde de pers het geheim, dat
hy tot een zeer voorname familie in nauwe
bloedverwantschap stond. Al deze verzinse
len deden zyn naam nog geruimen tyd een
plaats in de voorname kolommen innemen
en wyd en zyd was er zeker geen vrouwe-
lyk wezen te vinden, dat niet van hem had
gehoord. Velen hadden zelfs reeds vergeten
door welke zaak en op welke wijze zyn
naam in omloop was gekomen. Men meende
slechts zekerheid te hebben, dat hy in ge
heel de oude en nieuwe wereld de beroemd
ste en geleerdste arts, een sieraad der me
dische wetenschap kon worden genoemd.
Op den dag dan ook dat de patiënt het
ziekenhuis gezond en versterkt zou veria
ten, moest de geh eel e beschikbare politie
macht uitrukken om de geestdriftige jeugd,
die te zijnes- eere een demonstratie op touw
wibie zetten, in bedwang te houden. Daar
kwam nog by, dat de minister intusschen
zijne groote populariteit had verlaten en
men, om hem te ergeren, het door zyn hand
gevallen slachtoffer wilde vieren, ónder de
aanwezigen werden dan ook tal van oppo-
sitioneele afgevaardigden opgemerkt en de
bladen der nationale partyen maakten veel
beweging van zyn uittocht uit het zieken
hui» en stelden hem eenigsains voor als het
ongelukkige slachtoffer van de haat van den
gruwzamen bewindsman.
I Het behoeft 1iier waarlijk geen betoog,
dat Johann Aszok, nadat hij door middel
van de open kolommen van de bladen der
geheele wereld had aangekondigd, dat hy
zyn geneeskundige practyk zou hervatten,
door patiënten van heinde en ver, van bin
nen- en buitenland, en daaronder vabrna-
melyk door vrouwen en meisjes, letteriyk
bestormd werd. Ja, nog meer. By de up
per-ten van alle groote steden kwam hij in
de mode en toen de minister, wien hy een
oorveeg had gegeven en di« hem doodelyk
gewond had, aan deoe niet alledaagsche en
ook niet gezochte reclame nog daadiwerke-
lyker bijstand schonk dan hy reeds had ge
daan en zich door hem liet behandelen, kon
Johann Aszok met recht ®®n medicus ge
noemd worden, die met een slag zijn for
tuin had gemaakt en die ln de verwonde
ring en biydsehap over dit onverwachte ge
luk zyne plannen tot zelfmoord geheel uit
zijneherinnering wieehte, te althans Het
varen voor altoos.
