a
ötorta.
cn
Mej’s
mtzinger.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BB* Jaargang
Zaterdag 19 September 1999
Mo 19994.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
n buiten- v 'i
)laak.
1
«HEID
(rachtpillen
ewichtstocname ver-
pililen «tin zeer ver-
mden eetlust en doen
verbetering onder-
rygbaar by de Firma
ioofd steeg 7, Rotter -
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
4
voor
6
cenw
f
•L
1
aan si
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
e
s.
■2ö55
106 -
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
KAUWGOM
Mf.
(Wordt vervolgd).
het
aiuwoord. Zal ix ze overluid leizen
Zijn blik rustte een oogenblik op
Dzvk«_* nn
2 maanden de be-
Tel. 4538. Prijs per
1.50. Per 6 doosjes
ng na ontvangst van
t voor porto of onder
fiOlBSCHE ttHRAXT.
2656
95
trekt, zal bij ©enige opmerkingsgave spoe
dig zien, dat die oude stedekes op het plat
teland en die grootere provincieplaatsen in
hun verrassende stads-, gracht- of gevel
beelden, in hun markten en hun eigenaar
digheden locale bijzonderheden bezitten, die
hun stempel wel duidelijk merkbaar hebben
gedrukt op de stadeigen aantrekkelijkheid.
Het zijn typische onderscheidingen, welke
juist door hun locaal optreden van grooten
invloed zijn op het vreemdelingenverkeer”,
schrijft van der Ven heel juist in „Ken ons
land en heb het lief!”
De Gouwenaars zijn zich niet bewusit van
het bezit van die eigenaardige locale bij
zonderheden. De ontsiering van het stads
beeld bewijst dit; niet alleen de hooge hui
zen bederven het, ook de met bonte, schreeu
wende ileuren beschilderde gevels en de op
dringerige reclames hebben hier reeds menig
stadsbeeld ontsierd, en men gaat hiermede
nog steeds voort, ’t Gemeentebestuur schijnt
gewillig daaraan mede te werken. Wij deir-
ken bijvoorbeeld aan de plaatsing van de
benzinepompen langs den openbaren weg.
*t Plaatsen van een enkele mooie pomp
kan gemak opleveren voor de tou risten en
behoeft, indien oordeelkundig geplaatst, ’t
stadsdeel niet te ontsieren of het verkeer te
belemmeren. Maar wat hier in Gouda is ge
beurd, waar straten zijn waar op een toch
al smal trottoir twee pompen broederlijk
naast elkaar staan, en andere straten, waar
(We hebben toch alle gelijke rechten!) vijf
of meer pompen kunnen komen staan, kan
toch niemand als een poging om onze stad
te verfraaien bestempelen. Bovendien be-
4 1 emmeren ze ten zeerste het verkeer op de
trottoirs. De Kleiweg zal hiervan wellicht
binnen korten tij d 't bewys kunnen leveren.
We kunnen daar toch, als de caféhouders
van hun rechten geen gebruik maken, min
stens op 4 5 pompen rekenen. Nemen we
daarbij in aanmerking het buitengewoon
drukke verkeer op Zaterdagavond en Zon
dag, dan zal toch ieder wel overtuigd zyn,
dat die dingen daar leeljjk in den weg ko
men te staan. Bovendien hebben we kans
bij iedere opening van een rijwiehaak ook
het aantal pompen met één te zien ver
meerderen. Verschillende pompen, die nu het
verkeer belemmeren, hadden op particulier
terrein geplaatst kunnen worden.
En dan is er nog een andere reden om de
plaatsing van die pompen aan den openba
ren weg tegen te gaan. Een winkelier kan,
zeer terecht, zelfs op marktdag geen ver
gunning krijgen om zijn waren t y d e 1 ij k
op het trottoir uit te stallen en daarmee
reclame voor zyn zaak te maken. Voor ben
zinepompen, die niet tijdelijk geplaatst wor
den, voor een deel totaal overbodig zijn en
Reken nimmer op loon, wanneer gij uw
plicht vervult.
FEUI1XETÜB.
De geheimzinnige verdwijning
van ROBERT GRELL.
door
FRANK FROE8T
owl-che! dor Recherche, Scotland Yard
(Geautoriseerde vertaling)
Nariruk Verboden.
het stadsbeeld ontsieren, wordt wel vergun
ning gegeven. Hierdoor wordt een onbillijk
heid begaan tegenover andere neringdoen
den. Oogenschijnlijk heeft dit weinig met
het vreemdelingenverkeer te maken, doch dit
is geenszins te geval, wanlt de Gouwenaars
moeten zelf het vreemdelingenverkeer be
vorderen, in elk geval er sympathiek tegen
over staan, en daartoe isdeliefdevoor
de stad de belangrijkste factor. Als hier
nu onbillijkheden begaan worden tegenover
een aantal winkeliers en door plaatselijke
verordeningetjes de Gouwenaars aan banden
gelegd worden, zal dit de weinige liefde, die
ze nog voor hun Stad voelen, totaal dooden
en een bevordering van het vreemdelingen
verkeer zeer bemoeielijken.
’t Zou onbillijk zijn hier ook ni^t het goede
te noemen, wat in Gouda tot stand kwam.
Onze stadsparken dienen dan wel in de eer
ste plaats genoemd te worden. Deze staan
ook buiten Gouda “bekend als buitengewoon
mooi en goed onderhouden. De meeste Gou
wenaars beseffen niet wat een moeite het
kost om in onze lage landen, waar by een
fl inken regen heele stukken, blank komen te
staan, een park te onderhouden en iets moois
te maken zonder te beschikken over een
boschachtig of een effectvol heuvelachtig
terrein.
Het mooiste onzer parken is ongetwijfeld
het z.g. Oude Park. Sommige „modernen"
willen nog wel eens beweren, dat het nieu
we veel mooier is, maar ik vrees dat toch
weinig Gouwenaars het met hen eens zullen
zijn
Uit stijl-critisch oogpunt bekeken is het
Nieuwe Park ongetwijfeld beter, doch het
oude met zijn kronkelende paadjes, geheel
willekeurig van aanleg, zonder bepaalden
stijl, met zijn mooie vijvergezichten, heeft
voor ons, en zonder twijfel ook voor de
meeste Gouwenaars, als wandeling meer
aantrekkelijkheid dan het nieuwe, dat bo
vendien nog ontsierd is door leelyke villa’s
De vereeniging „Gouda Vooruit” heeft
ook haar sporen achtergelaten in den vorm
van de aan verschillende lantaarnpalen op
gehangen bloemenbakken, die haar doel,
’t stadsgezicht op te vroolijken, zeker niet
missen.
Door het oordeelkundig aanbrengen van
bloembakken aan de gevels kan ook een
ieder meehelpen te bevorderen wait „Gouda
Vooruit” met haar bloembakken beoogde.
Een winkelier op de Hoogstraat geeft door
een smaakvol aanbrengen van dergelyke
bakken een voorbeeld, dat navolging ver
dient!
Ook door plaatsing van de tuinvaas, ge
vuld en omgeven met bloemen, voor ’t sta
tion, heeft „Gouda Vooruit” bewezen voor
heid om met Gelden burg af te reke
nen. Het kostte mij niet veel moeite,
toen hij in Londen, kwann, mij met
hom in contact te stellen. Hij dacht
en ik moedigde die gedachte aan wow, ma«u u« mj mug wuw
dat ik, evenals hij, hierheen werd ge- zién of er geen overgebleven waren.
Hij verliet de kamer. Zoodra hij weg
was, speelde ik mijn troefkaart uit te
nen Goldenburg. Ik wist dat de tijd
voor fijn spel voorbij was, ik vertelde
hem, dat ik, tenzij hij de brieven te
ruggaf, Grell zou aanraden ,te verkla
ren dat de brieven valsch waren, en
dat ik hem hierin zou steunen.
Ik geloof dat aelfs Goldenburg schrik
te want de openbaring dat ik een
dubbel spel speelde, was een schok
voor hem. Eerst lachte hij, maar ik
kon zien, dat hij woest werd. Toen
schold hij mij voor Jeaebel en stond
half op, alsof hij mij wilde slaan.
Maar ik1 was hem voor. Er lag een
dolk op den schoorsteen. Een oogen
blik zag ik een rooden, gloed voor
mijn oogen. Toen ik weer denken kon
zag ik Goldenburg op de sofa liggen,
onbewegelijk en ik wist wat ik had
gedaan.
Ik trachtte mijn zelfbeheersching te
herkrijgen. Elk oogenblik kon Grell
terugkomen. Ik was- niet zeker wat hij
zou doen en mijn eenig idee was mij
v.elf te redden.
ven, die ik hem had geschreven. IK
wikte hem de kamer uit hebben. Hij
had zeket mijn blik begrepen, want
hij zei dadelijk dat hij ze had ver
brand, maar dat hij nog eens wilde
Gouda een nuttige vereeniging te zijn ge
weest.
‘t Gemeentebestuur heeft 4<k»or tijdige aan
koop van het huis „De Moriaan” en door
het besluit dit huis als museum in te richten
een belangrijke daad verricht, die zyn uit
werking op ’t vreemdelingenverkeer zeker
niet zal missen.
't Is echter te hopen, dat het besluit spoe
dig werkelijkheid worde, want hier is bewe
zen, dat van dit huis zonder verbouwing
geen aan de tegenwoordige eischen voldoen
de winkel te maken is. De daar geëxposeer
de artikelen met de moderne verpakkingen
passen nu eenmaal niet in den stijl van het
gebouw; alleen een buitengewoon kunstzin
nig persoon zou hier iets kunnen bereiken
en we zullen zoo iemand onder de winkeliers
echter wel zelden aantreffen, 't Lijkt ons
daarom gewensebt zoo spoedig mogeljjk het
besluit te verwezenlijken, temeer daar het
uiterlyk van het tegenwoordige museum
weinig aantrekkelijks heeft.
GOUiDA, Sept. 1925.
leven en ten slotte leerde ik Goiden-
burg kennen. Wij leefden, beiden van
bedrog. Het sprak vanzelf dat de groo-
te gelijkenis met Mr. Grell mij trot en
hij vertelde ritój van hun bloedver
wantschap. Andere mannen dan Grell
hadden mij brieven geschreven en ik
bad mijn eigen methode om hen te
dwingen mijn stilzwijgen te koopen.
In ronde woorden, ik leefde grooten-
deels van chantage, maar ik trad zeer
bescheiden op. Harry Goldenburg
drong zich in mijn vertrouwen en ik
kreeg het idee dat zöo een man een
onvergelijkelijke bondgenoot zou zijn.
Wij werkten een poosje samen.
Ik vergat te-^egg^n, dat wij getrouwd
waren en ik veitrouwde hem al de
brieven toe, die ikXhad ook die
van Mr. Grell. Zelfs Ve slimste vrouw
is somfe een dwaas. U\zult begrijpen
wat er daarna gebeurde. Hij zag geen
reden om de buit met mij te doelen
en verliet mij. Er was geen openlijke
twist, maar ik nam1 mij voor mij den
een of anderen dag te wreken. Bij de
enkele gelegenheden, dal! wij elkander
later ontmoetten was ik vriendelijk
jegens hemi. Ik hielp hem zelfs in
kleine zaakjes.
Toen kwam' de tijd dat Mr. Grell
mijn hulp 4ocht en mij betaalde om te
trachten zijn brieven terug te krijgen.
Ik greep de kans met beide handen
aan. want «flgesdheiden van het geld,
leek het mij een prachtige gelegen-
lókt door het vooruitzicht Grell te
brandschatten op den avond voor zijn
huwelijk. Ik stelde een eerlijke dee-
ling voor en hij gaf toe waarschijn
lijk in zijn vuistje- lachend. Hij had
volstrekt niet het plan om mij mijn
deel uit te betalen, maar ik dacht dat
ik nuttig kon zijn in het geval de be
dreiging van het publiek maken der
brieven nie! voldoende zou wezen.
Maar de brieven heb ik niet gekre
gen, ofschoon ik elk middel gebruik
te, dat mij inviel. Ik stelde zelfs voor
dat hij ze mij zotv toevertrouwen zoo
dot ik kon probeeren door middel er
van geld los te krijgen van Lady
Eileen Meredith. Hij wilde er niet van.
hooren. Ik stelde hem toen voor hem
te vergezellen bij zijn laatste, beslis
send bezoek aan Grell op den avond
voor diens huwelijk.
Ik zei weinig gedurende het begin
ven het gesprek. Beide mannen Afaren
vastberaden. Goidenburg verklaarde
dat hij de brieven niet alle wilde ge
ven. Grell was even vast besloten niet
te betalen tenzij hij ze in handen
kreeg.
Toen ik mij tenslotte in het gesprek
mengde, vroeg ik Grell om de bre-
Vroemdelingenverkeer.
n.
Naast het behouden van het natuurschoon
moet aan de bescherming van het stads
schoen de bijzondere aandacht geschonken
worden. Hiermede werd in Gouda nogal eens
vreemd rondgesprongen, wat we met eenige
voorbeelden zullen trachten toe te lichten.
Alles op te noemen is natuurlijk niet doen
lijk, iedereen kan de hieronder genoemde
voorbeelden met een aantal vermeerderen;
wy willen alleen hen, die zich voor het
vreemdelingenverkeer in Gouda interessee-
ren, op enkele feiten wy’zen, die niet erg
bevorderlijk zyn voor een druk vreemdelin-
genbezoek, en die de vreemdelingen wel
eens uit in plaats van in de stad konden
houden.
Gouda bezit, als de meeste oude stadjes,
n talrijke grachten, waar de Gouwenaars met
recht trotsch op gaan en die vele vreemde-
lingen lokken. Zeer terecht staat de Gouwe
met zijn, vischbanken en. op den achtergrond
de St. Janstoren, bekend als een van de
mooiste stadsgezichten uit Gouda. Maar,
hoe is dit niet ontsierd door het groote gele
gebouw, dat voor een groot gedeelte de St.
Janskerk aan het gezicht onttrekt.
Van de Karnemelkeloot komende genoten
we eertyds van het fraaie gezicht op den
Tiendeweg, met ook hier weer op den ach
tergrond de St. Janskerk en -toren. Door
het plaatsen van één hoog gebouw is dit
stadsgezicht totaal bedorven, wy kunnen ge
rust zeggen voor altyd onherstelbaar ver
knoeid!
’t Plaatsen van hooge huizen, is voor vele
oude stadsgedeelten, waar bjjna altyd lage
huizen staan, uit den booze, wat de ver
melde voorbeelden ten duidelijkste aantoo-
nen. Speciaal voor de grachten dienen we
de bouwhoogte te beperken. De architect H.
J. M. Walenkamp schreef in verband hier
mede: „Reeds meermalen wezen we erop,
dat het evenwicht der grachten niet van de
meerdere fraaiheid der afzonderlijke gevels
afhankelijk is in, de eerste plaats, maar
hiervan: dat de harmonie tusschen water,
walkant, boomen, huizenwanden, met de
luch daarboven, verwezenlijkt wordt Al
wat boven de boomenlynen te zeer uitsteekt,
verbreekt, vernielt dit kostelyk effect.”
’t Zooveel mogelyk ongeschonden houden
van het stads- en grachtenschoon is van het
grootste belang voor de bevordering van het
vreemdelingenverkeer.
„Wie zoo op den wandel door Nederland
DOCLXXX1I.
Het was wel een heel bizonder beeld dat
verleden week het Scheveningsche Kurhaus
en de Pier boden, toen de Algemeene Ne-
derlandsche Zuivelbond, beter nog bekend
onder de oude aanvangletters F. N. Z. zyn
zilveren jubilé vierde. Het was op één dier
dagen dat het onafgebroken regende en dus
een der ongelukkigste die men voor een der-
gelyk feest kon uitkiezen. Maar er was nu
ook een eigenaardige bekoring. De feestver-
gaderïng werd gehouden in het café op de
Pier. Daar was het propvol en wijl het aeer
woei bleef alles gesloten, zoodat het er om
te bezwymen was van den tabaksrook. Een
grauwe onheilspellende lucht hing boven de
zee en voortdurend klotsten de onstuimige
golven tegen het schijnbaar zoo teere on
derstel van de Pier. En daar vele meters
van het land, op zee zaten dertienhonderd
echte land-rotten, een merkwaardig men
gelmoes van allerlei types uit alle hoeken
van ons land.
Het is een aardig idéé geweest om de boe
ren eens te laten vergaderen midden op de
golven, en het was misschien nog wel zoo
interessant dat het nu eens niet zoo kalm
en rustig was. Het was alleen jammer dat
de gasten niets konden genieten van Sche-
veningen want het was er zeer guur en ge
heel verlaten, maar overigens was het in
teressant ook eens kennis te maken met
den minder aangenamen kant van het leven
aan zee.
Er waren er onder de boeren die zich
maar matig veilig gevoelden op het plan
ken vloertje zoo hoog boven de zee en we
hoorden hen wel opmerkingen maken die
Mijnheer,
Het zou nutteloos rijn, na hetgeen
dezen morgen is gebeurd!, langer de
juistheid te bestrijden van de conclu
sies, waartoe ge rijt gekomen. Ik heb
Harry Goldenburg vermoord en ik be
hoef geen ijdele praatjes om krent be
rouw te houden. Hij verdiende al wat
hij kreeg. Ik zelf was dwaas genoeg
in de val te loepen en daaruit is
slechts een weg. Ik had u eigenlijk
moeten de baas zijn, maar daar mij
dit is mislukt, kan het u misschien in
teresseer en de naakte feiten te verne
men.
Goldenburg was, zooals u hebt ver
moed', ftiijn echtgenoot, ofschoon wij
in langen tijd niet met elkaar omgin
gen. Voor ik hemi echter leerde keu
ken, had ik' Mr. drelll ontmoet. Ik ge
loot dat dit in Weenen was. Ik was
daar aan het tooneel en had een kring
van bewonderaars, van wie hij er een
werd. Brieven werden tusschen ons
gewisseld en ik bewaarde de zijne.
Na een poosje verdween hlj uit mijn
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, mat Zondaceblad
per kwartaal f 2.90, pér week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal f 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopere, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijk» geopend vaa 9—6 uur. Aximraistratie Tel. Int. 82;
Redactie, Tel. 83.
bewezen dat zij toch maar liever op hun
land wandelden dan op dezen griezeligen
bodem. Aan de stemming in de vergadering
deed het echter niet af: eenmaal achter de
veilige omheining van het Pier-café waren
allen weer op hun gemak. Toen de verga
dering was afgeloopen en allen zich op
maakten naar de zalen van het Kurhaus
woei een stevige bries dwars over de Pier,
zoodat allen diep in hun jassen gedoken
achter het glas wandelden en waarschijn
lijk wel bly waren toen zy den steenen bo
dem weer onder zich hadden.
Jn de zalen van het Kurhaus was het al
even eigenaa>rdig.s Daar waar het uiterst
mondaine leven pleegt hoogtij te vieren z
wandelden nu de gfmoedelyke boeren en
boerinnen over de dikke tapijten en ze ke
ken hun oogen uit op al het fraais dat er te
bewonderen viel. Het alleraardigste was
echter de algemeene maaltijd die de groot
ste werd die nog ooit in het Kurhaus is ge
houden. In de groote Kurzaal zaten 850
deelnemers en op de galerij nog twee hon
derd, een aantal waarover men niét gering
moét denken. Iedere huismoeder moet maar
eens narekenen hoeveel soep er alleen reeds
noodig is om ongeveer 1050 personen een
bordje daarvan te geven. Van de galerij af
gezien was het een zeldzaam aardig beeld
dat deze maaltyd toen allen gezeten waren,
gaf. Iedere deelnemer was in zün gewone
costuum en vele vreuwen droegen de tradi
tioneel kap. De feestelijke versiering, het
podium tot één grooten bloementuin, gaf
een zeer vroolijk decor en daartusschen die
uiterst gemoedelyke gasten met hun gezoff-
de, gebruinde en verweerde gezichten, met
hun ringbaardjes en hun oorversiering.
Er is nog al eens een antithese tusschen
het platteland en de steden maar nu zal
het eerste toch wel eens ervaren hebben
dat men in de stad ook nog wel iets kan.
We spraken eenige der aanwezige boerin
nen en ze erkenden volmondig dat het een
knap stuk was om meer dan duizend men-
schen tegelijk te eten te geven. Maar
Posthum* is een flinke kerel, beweerde er
één en die weet dat wel voor mekaar te
krygen. Inderdaad, de oud-minister Posthu-
ma die de leiding van dit groote feest had,
is een flinke kerel, die heel wat voor elkaar
weet te krygen. Het was vermakelyk maar
tegelijk een lieve lust om Posthuma hier
in actie te ,zien. Hij beheerschte de vergade
ring geheel en al, weet precies den juisten
toon te treffen en heeft altijd het juiste
woord by de hand. Dat is een kunst vooral
in een vergadering als deze waar zeer ve
len niet gemakkelyk het woord voeren en
dus licht in stilte gaan mopperen al» het
hun niet naar den zin gaat en daaraan geen
uiting geven. Er heerschtte voortdurend
een opgewekte geest en een genoegelijke
stemming. Jammer alleen dat ons volk ab
soluut niet zinfvn kan en dat men het zelfs
niet waagt het Volkslied mee te zingen. Al
leen de Limburgers maken daarop een uit
zondering en als hun provincie-lied gespeeld
Robert Grell.
Ga voort, zei Thornton.
Fo^’le legde de blaadjes op de talel
voor zich en begon op kalmen, uit-
dTukkiugloozen toon te lezen.
„Heidom Foyle, Ésq. Chef der
recherche, New Scotland Yard,
S. W.
*4*10^
l«ch» 4M
105)
Petrovska heeft zelfmoord ge
pleegd, riep hij uit. De vrouwetlijke
agent vond haar vergiftigd' in haar
cel, een minuut of zoo nadat ik Mal-
"iiester Row bereikte. Er was vergift
ja een van haar ringen. Zij heeft de-
brief voor u achtergelaten.
Zoo, zoo.
Er was noch verbaring noch eenige
todere aandoening in de stem van den
chef.
u~ Wilt u niet plaats nemen, Mr.
brell? Ongetwijfeld zult u ons eenige
Ogenblikken exouseeren? Ga zitten
Green.
Hij maakte den brief open en keek
^ver het nette, sierlijke schrift. Thom-
«m leunde nieuwsgierig over de tafel.
Mn bekentenis? vroeg hij.
Ja een bekentenis, was
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Goud* oowtrekam (behoorende toé den bexorgkrin»)
b-5 regels jUO, elke regel meer f 0.25. Van buitan Gouda en dan beeorg^ring
1—5 regda ƒ1 55, «Ika regel meer ƒ0.80. Advartantdin ia bat Zateudagnummar 20
bjjalag op dan prjj*. UaMadigheidn-advastebtiiD da helft vaa dan prtjz.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels /2.05, elke regel moer ƒ.0.50. Op
de voorpagina 56 hoeger.
Gewone advertentiën en ingezondan mededeelingen bjj contract tot aeer gereduceer-
den prjjs. Groote lettere en randen worden berekend naar pfaaterzlmte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden doos tuaeehenkomst vaa «oliede Boekhaa-
delaren, Advertentiebureaus en onze Agente* en moeten deeg* vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingokoznen, teneinde van opname verzekerd te zjja.