IX I üis 65® Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN No 15058. Dinsdag 22 September 1925 Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen «kleurendruk. Groot, GOUDA ES en. FEUILLETOB, Zooals de ouden zongen ILAAÜW GOUDA 11e soorten 578 10 en Lijsten ••read* prijaen. BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWDK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. lRTELD JEUK. Oe zesde Algemeens Vergidering m den Volkenbond to fionèoe. [betaling gist te blijven hangen op een “T kwartaal 2.90, 'ranco per poet per Oorspronkelijke roman door LOUISE B. B. Haag en DEN HAAG aties, Credieten der Procesrisico. n de Stations gië. BUITErtLANDSCH NIEUWS. DUITSCHLAND. De moord op prof. Rosen. De politie heeft te Breslau het testament i fiOUDSCHE WIIRANT IJ kunt niet ophouden n._ hben en wrijven gij wordt ir jeuk zoo geplaagd, dat gij zoudt gevoelen de braa ide huid van Uw vleeach te euren. Tenslotte kunt ge bel t meer volhouden het gaa! en Uw kracht nogmaals die zettende uren vol kwelling, verschrikkelijke nachten der slaap door te maken, ar luistert uitkomst is daar I cele droppels slechts *an nieuwe vloeibare middel en huidziekte genaamd >.D. hebben een verrassende werking. Van geluk weetje t In welke wereld Rij SUt, k en prikkeling zijn als door verslag verdwenen, en eln- ijk krijgt gij weer eens rust i Hacon reeds ie voldoende dit aan te tonnen. et D.D D-middel brengt Be ing doordat het in de porltn huid doordringt,en de ziekte oorzakende kiemen vemle- - Exzeem. schuilt, zweren, srbuiien, korsten, en alle lere «lekten der huldn>°*t*n spoedig tegen dit k*1"**.* de, zuiverende middel at« oopt nog heden een llesch 2.80 (proef Hesch f 055) ver- gbaar bij alle apolhekersen gisten. Vraagt oók de ge- iskrachtige DDD-»eep 3.D ancloenlnflon» Uit de aeev’len zal de dag Eenmaal zeker rijzen. De Oenestet. Intusschen is aan den stroom der wel sprekendheid in de Assemblée zelve een einde gekomen. Niet minder dan 42 van de 47 vertegenwoordigde landen hebben zich by het debat over het jaarlijksch rapport doen hooren en nauwelijks een zesde dezer derhalve eeuw 'de kantoren gevestigd waren van de oude kassiersiimap en dat van kelder tot vliering prijkte met de ouderwetsche kleine vierkante rui ten !n de ramen, die er waren inge zet teen het huis werd aangekocht, verbouwd en ingericht tot de bestem ming, welke het tot op den huldigen dag nad behouden. Heet boven, onder de kroonlijst, tus- schen twee lage, gedeeltelijk1 door blin den bedek1 o roWtempwen, wa» met cijfers in dik ijzer het jaartal der stichting van de firma aangebracht 1746. Zorgvuldig werden die eigenaar dige cijfers glimmend1 zwart en duide lijk in het oog vallend gehouden. Want juist die half verweerde ijzeren cijfers, die kleine ru:ten met haar weersctujn- glan®en, de ouderwetsche grijsgeslreep- te valgordijnen, die door touwen, ge haald door koperen ringetjes, op en neer getrokken werden, de vierkante groengeverfde horrerf voor de ramen der lagere verdiepingen, waarop in groote zwarte letters de naam der ïir- ma geschilderd stond, de antieke ge vel, de hards'oenen stoep, het somber sousterrain, en binnenshuis de met het uiterlijk van het oude huis overeen stemmende ouderwetsche inrichting, gaven aan het kantoorhuis, omringd als het langzamerhand werd door meer moderne pronkgèVels met reusachtige winkelramen waarachter luxe-étalagee lokten', dien strengen eenvoud, cfat 1) - Op het Noordcin.de in den stonden, naast elkander, het woon- het kantoorhuis van de kassiersfirma Van den Heymel en Bartels als een hoog, smal tweebnghuis, gebouwd on der één gevel, de beide eikenhouten deuren vlak naa,t elkaahr, uitkomend op hetzelfde smalle lange bordes bo ven de stoep langs het sousterrain. Dat bordes werd' aan de straatzijde afge sloten door een ijzeren balustrade met aan weerszijden hardsteenen trappen die naar de stoet> voerden. Onder het bordes zag men, donker en smal, de twee lage deuren, ook alweer vlak naast elkaar, die toegang gaven tot de somberd holle kelderverdieping der beide huizen. Door de spiegelruiten in de ramen, waarvoor kostbare crème kanten, gor dijnen glad neerhingen, zag het woon huis van de bankiersfamilie er moder ner u’t dan het huis, waarin sinds an- heeft het over het rapport zelf gehad; al de anderen over het Protocol, en dit niet in het verleden, maar in de toekomst. Wel een bewijs hoezeer Volkenbond en Protocol verbonden blijven! Genève, 20 Sept. 1925. De kwestie Wlosoel. Verzoek om troepen. Bevreesd voor een Turkschen inval. Naar men weet heeft de Raad van den Volkenbond geen beslissing genomen inzake de Mosoel-quaestie en door de verwijzing van deze aangelegenheid naar het Haagscho Hof een definitieve beslissing opnieuw uit gesteld. Het schijnt, dat deze nieuwe ver traging zoowel moet worden geweten aan het feit, dat het vredesverdrag van Lausan ne niet al te duidelijk is geredigeerd als aan de omstandigheid, dat de Turken een, laat ons zeggen, wat onberekenbare houding aannemen, De mannen van Angora hebben namelijk bedenkingen opgeworpen tegen de bevoegdheid van den Volkenbondsraad, bij welk laatste instituut de kwestie van de grensregeling aanhangig is gemaakt. Tot dusver gold vry algemeen de opvatting, dat, wanneer de Volkenbondsraad een beslissing zou nemen, deze bindend voor Engeland en Turkije zou zijn, hetzij de beslissing werd genomen met algemeene stemmen, hetzij met welke meerderheid van stemmen ook. De Turken blijken nu deze opvatting geens zins te huldigen; niet alleen zijn zij van oor deel, dat een raadsbesluit slechts bindend is, wanneer het met algemeene stemmen wordt genomen, maar zy eischen bovendien, dat ook Engeland en Turkije aan de stemming moeten deelnemen en beide partijen haar goedkeuring hechten aan de beslissing. Ge zien nu het feit, dat er tusschen de Turken en de vertegenwoordigers van andere lan den verschil van meening bestaat over de bevoegdheid van den Volkenbondsraad, heeft deze een resolutie aangenomen, waar van de strekking is het Haagsche interna tionale gerechtshof om advies te vragen omtrent zijn eigen, d.i. des Volkenbonds- raads, competentie, ^ooals wij reeds lieten uitkomen, wordt de beslissing over de grenskwestie dus nu opnieuw op de lange baan geschoven: Immers: het hof van inter nationale justitie zal nu weer tnoeten wor den bjjeerigeroepen en een en ander vergt weer vry veel ty'd, gedurende welken allerlei complicaties kunnen ontstaan in het be twiste gebied. Bovendien is de zaak nog des te moeilijker geworden, omdat de Turksche vertegenwoordiger in de zitting van den Volkenbondsraad, Zaterdag gehouden, on omwonden te kennen heeft gegeven, dat het Haagsche Hof wel-is-waar in een of an deren zin een advies kan geven, maar dat de Turken blijven vasthouden aan de op vatting, dat de Volkenbondsraad alleen een beperkte bemiddelende rol mag spelen, maar nimmer zal mogen optreden als arbi ter. De consequentie van het standpunt der Turken is dan ook, dat deze zich niet wib len verbinden hun goedkeuring te hechten aan deze of gene uitspraak van het inter nationale gerechtshof over de bevoegdheid van den Volkenbopdsraad. M. a. w.: wan neer het Haagsche Hof van oordeel ia, dat de Volkenbondsraad scheidsrechterlijke competentie bezit, dan weigeren zy zich neer te leggen by een raadsuitspraak. De Engelsche vertegenwoordiger heeft hierop Zaterdag onmiddellyk gereageerd door te doen uitkomen, dat, als Turkye zich wei gerachtig betoont om vooraf op zich te ne men zich neer te loggen by een raadsbe sluit hoe dit dan ook moge uitvallen Engeland eveneens niet langer gebonden wil zyn z’n goedkeuring te hechten aan een eventueele beslissing van den Volkenbonds raad. Men ziet dus, dat nu alles weer op los se schroeveij is komen te staaft en Turkye alleen genoegen wil nemen met een voor dit land gunstig besluit. Men mag dan ook zeggen, dat de toestand niet zohder gevaar is geworden, hetgeen o.a. mag blyken uit de volgende passage der rede, die de En gelsche vertegenwoordiger, Amery, in den Volkenbondsraad hield: „Engeland hoopt, dat, indien het ant woord van het Hof aan den Volkenbonds raad scheidsrechtelyke bevoegdheid ver leent, Turkye zijn zetel aan deze tafel ver der zal kunnen innemen. Mocht dit niet het geval zyn, dan zal Engeland zich alle vrij heid van handelen voorbehouden en de ge volgen, die hieruit voort zouden kunnen vloeien, zouden ernstig kunnen zyn.” Dat men in Irak zelve bevreesd is voor een Turkschen inval zou men kunnen op maken uit het feit, dat de Britsche regee- ring verzocht zoo spoedig mogelijk diverse Britsche troepen naar Irak te zenden, daar men bevreesd is voor een Turkschen irival. Dit verzoek is in politieke kringen in En geland met verwondering opgenomen. Baldwin zal, zoo verwacht men, echter eerst met den spoedig terugkeerenden Amery over deze kwestie confereeren. In een commentaar op de Britsche posi tie in Mosoel, merkt de „Westm. Gazette" op, dat Amery, die in April een bezoek bracht aan Irak, bij zyn toenmaligen terug keer zeide, dat het te betreuren zou zyn in- dien Groot-Brittannië afstand moest doen van zulk een belangrijke invloedsfeer. vroeg of de Volkenbond niet een te moei lijke taak op zich nam, men thans weet, dat hy geslaagd is. Inderdaad, in Oostenrijk, tot behoud van dit sympathieke land, heeft de Volkenbond gedaan wat nog in 1922 een wonder mocht gelijken. Alleen dit Oostenryksche werk dat in Hongarije op gelijken voet voort gaat reeds is, gelijk ook nu weer werd opgemerkt, het bestaan van den Volken bond bijkans waard! iDe derde commissie heeft na eenige minder interessante preludia over de confe rentie betreffende den internationalen han del in wapenen de Spaansche en Neder landsche ontwapeningsresoluties aangevat. De heer Loudon heeft de Nederlandsche re solutie verdedigd in eene niet lange, maar wel kernachtige rede, waarin hy zich bij den Franschep gedelegeerde Boncour kon aansluiten. Feitelyk straalde in deze in leiding in tegenstelling met de Neder landsche woorden in de Assemblee iets van ontevredenheid door met den gang van za ken betreffende het Protocol. In elk geval wenschte de heer Lopdon de voorbereidende studie van het ontwapeningsvraagstuk niet te zien opgedragen, althans niet bij uitslui ting, aan de z.g. Co-ordonatie-commissle, aie is ontstaan uit de bekende tydelyke ge mengde ontwapeningscommissie, in welke Cecil zulk een groote rol speelde. Hij vond den Belg Brouckère tegenover zich. Zonder veiligheid aldus het standpunt van Bel gië geen ontwapening. Dat houdt niets nieuws in, maar zou van voorbereidende studiën, gelijk jüist Boncour heeft betoogd, niet behoeven af te houden. Maar Brouckè re vreest blijkbaar, dat de inderdaad even tueel moeilijk te trekkfeji grens tusschen voorbereiding en doen, zal bereikt zijn vóórdat de veiligheid der Staten afdoende is verzekerd. En wat dan? Veel liever zocht hij daarom aanraking met het Fran- sche voorstel inzake eene economische con ferentie, wier taak hy heel ruim opvatte toen hy vroeg: wat helpt ontwapening, vermindering van bestaande kanonnen, ge weren e.a., wanneer men den handel vrij laat nieuwe te maken en te verkoopen Van zulk eene opvatting blijkt uit het Fransche voorstel tot dusverre niet, en, bovendien, is met de overeenkomst betreffende den wa penhandel er om zulke economische ex cessen tegen te gaan? De Fransche delegatie, by monde van de Jouvenel, heeft getracht den bemiddelen den weg te bewandelen door te doen uitko men terecht dat tusschen de Neder landsche, Spaansche en inmiddels daarbij gekomen Hongaarsche voorstellen geen strijd bestaat. Integendeel, zy vullen elkan der aan. Met Boncour verlangde de Jouve nel, dat met de technische voorbereiding der ontwapening zal worden begonnen, mits arbitrage, veiligheid en ontwapening als drie-eenheid blyven bestaan. Waarme de wel het beginsel gesteld, maar de pro cedure niet is vergemakkelijkt! I overige gedeelten van dat artikel moeten nu formeel met het geamendeerde deel in 1 overeenstemming worden gebracht. Maar Engeland deelde mede het bedoelde amen dement niet te zullen ratificeeren, en als 'één lid van den Raad dit niet doet, krygt zulk een amendement geen rechtskracht. Is het dan de moeite waard om formeele I fouten, door dat amendement te veroorza ken, te gaan wegnemen, Vroeg men, en te- recht.'De Commissie heeft nu eene zuiver juridische sub-commissie benoemd de heer Limburg behoort ertoe om het ge- i vat eens te onderzoeken! De tweede Com missie wordt met groot talent door prof, van Eysinga geleid. Deze commissie had vroeger een min of meer ondergeschikt karakter, omdat zy „maar” de organisaties i van den Volkenbond behandelde, en men deze tot min of meer secundair werk reken de. Maar,onder de organisaties is de finan- cieel-economische, en tot haar gebied be hoort het Oostenrijksch en Hongaarsch herstelwerk, reeds sedert lang een parel aan den .Volkenbondskroon. Vooral nu be- i stond voor dit deel van de agenda groote belangstelling. Want de resolutie van den Raad is zoo op te vatten, dat het met de directe controle op Oostenrijk binnenkort is gedaan. De Commissaris-generaal Mr. Zimmermann, die heel wat van zijne per soonlijkheid aan Oostenrijk heeft gegeven en wien men dit wel kan aanzien, zal, als de Assemblée weer samenkomt, zijn eervol maar moeilijk ambt hebben neergelegd. Vandaar eene als immer breed opgezette rede van zyn kant, die in het licht stelde, i dat er nog wel critiek te oefenen valt, maar dat het herstel van Oostenrijk is verhaast, doordat dit land ry'ker is gebleken dan men het aanvankelijk veronderstelde. Vooral de positie van Weenen met zijne banken en instellingen, die groote rijkdommen heb ben behouden in de z.g. Successie-staten (Bohemen, Polen, Yougo-Slavië e.a.) wordt door den heer Zimmermann en hy kan het weten als gunstig geschilderd; het tekort op de spoorwegen is bijkans ver dwenen, en byna 80.000 overtollige staats dienaren lijn naar huis gestuurd, al vindt de Commissaris-Generaal blijkbaar, dat er nog altijd te veel zyn’. Na hem sprak Ramck, de Oostenryksch’e kanselier en op volger van Mgr. Seipel, wiens woorden het beste doen gelooven voor de toekomst van Oostenrijk. Al blyft de controle preventief bestaan vandaar de ontevredenheid in Oostenrijk ,de controle te Wèenen zelf verdwijnt. En Oostenrijk, èn Zimmerman zyn door de Italiaansche, Engelsche, Fran sche en Boheemsche gedelegeerden harte lijk toegesproken. Terwyl Prof, van Eysin- ga er op wees, dat, terwyl men zich drie jaar tevoren niet zonder ongerustheid af- punt. Zwrjgend, een heele ‘poos reeds, naarstig zonder opzien werkend, zaten de twee half-zusters, Betty! van Eysin- gen on Sofietje Bartels over elkaar aan de groote tafel onder de 'branden de gasiLamp, in het midden vain de ka mer, schijnbaar slechts belang stellend in het handwerk in haar ijverige han den. En Betty van Éysingen, diep ge bogen over het werk, werktulgelijk de aangegeven figuren op het donkerblau we laken tusschen hare fijne slanke vingers volgend met het gouddraad dat zij er langs stikte met zijden draad, ga' zicih over aan hare gedachten.... Zij kon het niet nalaten - dit hand werk, bestemd voor den verjaardag van haar stiefvader, den baiikier Bar tels, bracht haar overpeinzingen van zelve op de huiselijke omstandigheden Morgen werd haar stiefvader vijf-en- zestig jaar. Eerst vijf-en-zestig...... en hij aag er uit als vijf-enwevenligl 'lot voor eenigen tijd was hij nog een. ge zond sterk man, wien men zijn jaren niet aanzag, met de energie en de vastberadenheid die hem' zijn geheele leven hadden gekenmerkt, zijn groote bloeiende zaak beheerend .en" beheer- schend. (Van onzen bijzonderen verslaggever.) IV. Er is in den regel een korte tijd, waarin slechts de zes commission arbeiden en de Assemblée niet samenkomt. Ditmaal zal die tijd heel kort zyn. Want terwyl anders de commissiën haar voomaamsten arbeid vonden in de agenda zelve, moesten zy dit- maal met uitzondering van de tweede onder leiding van Prof, van Eysinga eigenlijk wachten totdat het algemeen de bat ovér het jaarlyksch rapport van den Raad haar dezen arbeid bracht. Wat in rui me mate is geschied. Want naast de resp. Zweedsche en Nederlandsche resolutie* over verplichte arbitrage en ontwapening zijn er gekomen van Zwitserland over ver dragen van arbitrage; van Umgar over een onderzoek naar de werking van het Haagsche Hof, en tenslotte eene zeer uitr voerige Spaansche resolutie over al wat het Protocol gezamenlijk bevat. Die reso- 1 ities zijn naar 'de eerste, de juridische-, en de derde, de ontwapenings-commissle verwezen, welke laatste onder leiding van den Serviër Niusjitsj maar zat te wachten cn slechts had vergaderd om zich een pre sident te kiezen! Dan leverde het debat na een toege juich te redg van Lou- cheur eene Fransche resolutie op voor voorbereiding, op breeden grondslag van eene economische conferentie, terwyl Nan sen voor resoluties over de mandaten en zyne Hongaarsche en Esthlandsche colle ga's voor die over minderheden vraag stukken zorgde. Men ziet het: het is al weer een groot menu en wie wilden voor spellen, dat het ditmaal in twee, zeker in drie weken zou zyn afgeloopen, vergissen zich alweer! De eerste commissie, waarin de heer Lim burg het Nederlandsche element vertegen woordigt, had behalve een belangrijke Deensche propositée inzake Raden van Be middeling terzijde van het Haagsche Hof, twee oude voorstellen op te ruimen. Men herinnert zich, dat twee jaren geleden, ten gevolge van het Corfu-incident, aan eenige juristen een onderzoek naar de bevoegd heid van den Volkenbond is opgedragen, en deze juristen een vyftal concessies daar over hebben aanvaard. iNu had de Neder landsche delegatie reeds een vorig jaar het voorstel gedaan om deze conclusion aan het oordeel der Leden-Staten te onderwer pen. Zjj herhaalde dat voorstel, toen door tijdsgebrek niet behandeld, nu in dezen vorm, dat die leden van den Bond, die in de genoemde conclusion iets aantreffen van twyfelachtigen aard, dit aan den Raad zul len mededeelen, welke het dan verder on derzoekt. Welk voorstel werd aangenomen. Het andere plaatste de Commissie in wat zonderlinger positie. Artikel 16 van het Pact is een vorig jaar geamendeerd, maar dat is wat juridisch slordig 'geschied en de (Wordt vervolgd). ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt Franco per poet per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA. Dy onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zyn dagelijks geopend vaa 96 uur, Administratie Tel. Int. 82; Redactie, Tel. 83. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tok den bezorgkrioc) 1—5 regels f 1.30, elke regel meer /0>25. Van buiten Gouda en den be»oigfcring 15 regels 1 55, elke regel meer 0.80. Advertenties in het Zatendagnummer 20 ft bijslag op den prijs. Idefidadigheids-advei-teatiën de helft van den prtfa. INGEZONDEN MEDEDEELINGBN: 1-4 regels ƒ2.05, elke H«el meer ƒ,0.50. Op de voorpagina 50 booger. Gewone advertentiën en ingezonden mededcalingen btj contract tot «eer gerednceer den prijs. Groote letters en randen worden bewtand naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhan delaren, Advertentiebureaux en onze Agenten en moeten daage vóór de plaatsing het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. slag ooor hel gefteeie huis weerkun- ken deed. In het achterhuis, d>e geheeie breed te beslaande, was de huis- tevens eet kamer van den tegenwoordigen eige naar van het huis en> het kantoer, den bankier Bartels. Door drie hooge ra men zag men uit op den groeten tuin, achter de beide huizen. Over een ijze ren hekwerk, met klimop dicht be plant, bad men een inkijk op de iepen lanen en de gazons van den .,Prin- cessentuin'* achter het Paleis. Voor de hooge ramen hingeh don- kerroodo overgordijnen, nu. toet den avond1, dichtgetrokken over de kanten venstergordijnen. Ook’ de grondtoon van het verschoten Smyrna kleed, do overtrekken van canapee en stoeien waren rood. De massieve meubels, het buffet naast de gangdeur, een boeken kast daar tegenover, een étagérekastje naast den schoorsteen, de groote etens- tafel, do stoelen, het ,,stommeknech- tje”, waren van dat ouderwetsche ma honiehout, een vijftig jaren geleden in zwang, breed en rond en gebogen van vorm. Het was November, het avonduur na den eten en voor de thee. Een stil rustig uurtje, onv te peinzen, om ge dachten die komen en gaan, elkaar verdringend, te laten dartelen, trillen, zwenken, met vlindervlugheid, even te raken, weer heen te zweven, over ver- I schillende onderwerpen, nooit lang. aa-neien van oua-noljLandscne uegeujse soliditeit, die onwillekeurig door bet uiterlijK alleen reeds vertrouwen in boezemen. En al mocht net even oude woon huis dbor zijn spiegelruiten en kanten gordijnen uiterlijk wat verloren heb ben van zijn stemmige eerwaardigheid innerlijk was de deftige massieve ouderwetsche inrichting geheel in har- monie met het streng sober gehouden kantoorhuis. In het woonhuis lagen de twee „pronkkamers”, met hun ach- tiend’eeuwsch krullerig ornamentiekl aan plafond, wanden, lambriseering en sclioorsteen, geheel voor in het nu’s. Hoog, smal, lang, vormden zij een’-n- te. waarvan de.(voorste kamer, uitzien de op straat, salon en de achterste, de diepste van de twee, die haar licht ontving van een geheel wit gekalkt plaatsje, clej^anl werd geheeten. Aan de andere fljde van de plaats bevond zich de trap naar de bovenverdiepin gen. In de lange, smalle gang, waar elke stap door huis weer klonk, stond een e'kenhouten bank, zwart door ouderdom, vlak bij de voordeur en tegenover de gewelfde deur, die oln- nenshuis de communicatie vormde met het kan’oorhuis. Tusschen de bruinge- verfde dieuren van. de voorkamers stonde de eikenhouten kast waarin de hoeren hun jassen en hoeden hingen, en te genover de trap de oude hoog staande klok, die de uren met glashelderen en 20

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1925 | | pagina 1