18?
- Gouda
in Alpacca
LEN
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. ta«7t
65«Jaargang
-4
MEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
IT 42
IT 52
H. Breed veld)
ica -s
Speciaal Stoffenhuis
Markt IS
Zooals de ouden zongen
Zaterdag 10 October 1025
BERGAMBACHT, BBRKBNWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
9.90
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
I
TELEF. 734
Iioanwark
2788
16*2
IOUDA.
2769
80
waren
Omdat er
FEUILLETOB.
(Wordt vervolgd).
De onverschilligheid is een alleen
staande plant, die opschiet uit een moe
ras.
iblad
dadt
men
sim-
eenige
modellen
ide Stoffen
?roote roep
j het begin
ir, U krijgt
goedkoop.
zoo
van
om
Mharp concurriM’.nde prijzen
2778 20
Oorspronkelijke roman
door
LOUISE B. B.
vie.
„Als
gaat
GOIDSCHE COURANT.
Het vraagstuk is zeer moeilijk, het
geen men niet zou zeggen wanneer
leest, hoe in vergaderingen door een
pete motie breede scharen binnen
minuten overtuigd kunnen worden, van de
ware oorzaken van de crisis en de beste
middelen ter genezing!
met leuteren in koffiehuis-vergaderingen
en het uitdenken van bijna-volmaakte
maatschappelijke inrichtingen. Men zal aan
het werk moeten, of... arm blijven. Dit ie
de harde werkelijkheid, die wij, desnoods
morrend, hebben te aanvaarden. En laten
wij in ons, in economisch opzicht zoo kwets
bare, Nederland toch blij zijn dat er Weer
eenige opleving vastgesteld kan worden.
Het is het begin van... goedkoopere levens
middelen voor heel de gemeenschap.
n bij mij
gesteld.
MEDISCHE BRIEVEN,
DE Nervua Vagus.
1.
In de zoo bekende en belangrijke zaak
Muylwijk ligt behalve voor den jurist ook
voor den medicus zeer veel verscholen, dat
deae laatste tot peinzen zet Degenen uwer,
die de verslagen in de dagbladen hebben ge
volgd zullen hebben kunnen lezen, dat het
slachtoffer na op een bepaalde wijze beet
gepakt te zyn, vrij plotseling den geest
moet hebben gegeven en één en ander op re
kening zou moeten gesteld worden, wellicht
van den zenuw, wiens naam ik U hierboven
plaatste. De verdediger in deze zaak haalde
nog een merkwaardig geval aan, zooals ve
len uwer wellicht gelezen zullen hebben, dat
een Haagsche medicus een ouden vriend na
jaren ontmoetende hem vriendschappelijk in
den nek kneep en deze laatste na deze her-
nieuwde kennismaking plotseling zoo wit
werd als een doek, tot groote schrik van den
medicus. Velen uwer zullen'nu onwillekeu-
van zware offers ons productie-apparaat
hersteld hebben, d.w.z. dat alle bedrijven
weer met winst kunnen werken. Dan zijn
wij er nog lang niet! Want: wij zijn allen
armer geworden, hebben minder te verteren,
dan wij de laatste jaren gewend waren!
Om nu de verarming ongedaan te maken
en de mogelijkheid te scheppen, dat wij in
welvaart toenemen, is noodig, dat uit de
opbrengst van onzen arbeid een deel niet
verbruikt maar besteed wordt voor de ver
vaardiging van productiemiddelen. Hierop
komt het aan! Onze productiemiddelen
moeten niet alleen hersteld en aangewend,
z(j moeten ook uitgebreid en verbetero
worden. Welnu, hiervan is in ons land wog
geen sprake. Er wordt in het bedrijfsleven
nog lang niet zooveel winst gemaakt als
noodig is om onzen ondernemers de kapi
talen te verschaffen, die zij noodig hebben
om... hun plicht te doen, d. i. te zorgen
voor een voortdurend toenemende produc
tie. Maar wij zyn op den goeden weg, er
komen weer winsten, die bestemd kunnen
worden voor de aanschaffing van productie
middelen. Daarom zullen, aangenomen, dat
de opleving in het bedrijfsleven aanhoudt,
gedurende de eerstvolgende jaren, zware
aischen aan ons worden gesteld, wat be
treft besparing op goederenverbruik. Dit
is geen „kapitalistische” logica, maar zui
vere economische logica, die men ook in
Rusland eerbiedigt. Ook daar moeten de
productiekosten tot een uiterst minimum
neergedrukt worden om den voortgang van
de volksverarming te stuiten.
Wat wil nu evenwel de moderne organi
satie van de metaalbewerkers? Zij wil, dat,
gezien de verbetering van den toestand in
enkele gróote bedrijven, dat de minister
van arbeid zijn overwerkvergunning in
trekt en de 48-urige werkweek herstelt.
Zwicht de minister voor dezen eisch van de
socialistische vakvereeniging, dan zon het
onmiddeHyk gevolg zijn: wel vaartvermin
dering in de metaalindustrie. Onze econo
mische opbloei zou weer belemmerd worden
on in den concurrentiestrijd met het buiten-
land zouden wij een wapen minder te han-
teeren hebben.
Het spreekt van zelf, dat niemand „ver
slechteringen” in zjjn levensomstandighe
den gewillig aanvaardt. Zooveel gemeen
schapsmensen zijn wij nog niet en worden
wij waarschijnlijk ook nooit. Maar zij, die
verantwoordelijk zijn voor den gang van
zaken in het economische leven, moeten
verder zien dan den dag van morgen. wi|
zien hoe Duitschland zich inspant, hoe
Amerika en Japan zich economisch ver
sterken; wij kunnen er zeker van zjjn, dat
het Fransche volk zijn honderden millioe-
nen oorlogsschuld aan Amerika niet aflost
mooi te kunnen heet en. maar vol uit
drukking. De weetgierige blauwgrijze
oogen vroegen dringend om. antwoorê
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
DOGLXXXV.
/Wat de zomer in het eind van Augustus
en voor èen deel van September ons te kort
heeft gedaan, schijnt de herfst gedeeltelijk
te willen vergoeden. Terwijl wij'dezen brief
aanvangen, schijnt een bizonder vriendelij
ke zon en is de hemel helderder dan hij in
weken is geweest. De boomen in hun kleu
rige herfsttinten staan roerloos en geven
hun fijn filigrain-gebladerte in volle schoon
heid, afstekend tegen een stalen lucht. Het
is nu wonder mooi in het Haagsche Bosch,
in de Scheveningsche boschjes, het is nu
verrukkelijk in de duinen en aan de zee.
We stonden gistermiddag op de eenigen
duintop die langs den Scheveningschen
boulevard nog is te vinden. Het is het plek
je achter de gedenknaald 1813. Daar ligt
nog in ongerepte schoonheid een duin-
stukje. Natuurlijk is het al weer door prik
keldraad afgerasterd, maar de jeugd heeft
de welwillendheid gehad een opening te
trappen in de afrastering, waarvan wy
gaarne gebruik maakten om een oogenblik
te genieten van het mooie panorama dat
hier te aanschouwen valt.
In de diepte achter het duin ligt het oude
schoon mijn ouders niet in gtanec.i-
schap van goederen getrouwd
indertijd, omdat... omdat...”
„O, zeg hei maar gerust”, antwoord
de Betty, zacht en gelaten Omdat er
menschen waren die nog altijd preten
ties op het persoonlijk vermogen van
de weduwe van Eysingen konden doen
geiden.’
„Nu ja, door welken voorzichtig
heid smaatregel dan ook... Ik, vertelde
dat papa mij beloofd had, aoodra ik
meerderjarig werd of trouwde, wat op
netaeifde neer komt, dat hij liet dan
beschouwen zou alsof hij en mama m
gemeenschap van goederen waren ge
trouwd geweest, en dan zou hij mij
het gedeelte uitkeeren dat mij in dat
gevall toe zou komen „Zoodot/* zei
nicht Elize. wij schertsend onder de
kin strijkend,,dat kleine Sofietje
Bartels etene aardige aannemelijke par
tij is!”
„Ik houd niet van de nichten Hoog-
duynen”, stoof Betty op, ongewoon
heftig voor haar doen ,,ZSj spreken
altijd over geld.”
..Och,” antwoordde Fietje: ,,Zijheb-
ben het krapjes nu en vroeger kenden
zij weelde. Het zijn de verlangende
blikken naar het verloren Paradijs.”
doi-pje Scheveningen. .De lage huisjes met
hun roode daken staan hier in grillige groe
pen, de oude hofjes waarvan de meeste in
den loop der tyden zijn afgebroken, zjjn
hier nog duidelijk te zien. Dicht-opéénge-
pakt is het dorp, smalle stegen en sloppen
geven toegang tot kleine erven die als ge
meenschappelijke buurplaatsjes het terrein
z(jn waarop de gansche buurt in het open
baar leeft. Het is te begrijpen dat de be
woners die van jongsaf hier hebben geleefd,
noode scheiden van deze knusse plekjes,
waar het niet altyd even vreedzaam toe
gaat maar waar tenslotte toch een harte! tf-
ke saaan'hoorigheid bestaat, die in den
goeien ouwen tyd heel wat verdiensten had.
■Scheveningen is altijd arm geweest en de
armoede is in die afgelegen hofjes dikwijls
gezamenlijk gedragen. Er is heel wat leed
geweest in deze kleine dorpjes te midden
van het dorp zelf, maar door al dat leed iz
het gemeenschapsbesef ten allen tyde sterk
ontwikkeld geweest. De nieuwe tijd met zijn
opvattingen van hygiëne en volkshuisves
ting heeft veel goeds gedaan, maar hij heeft
daarbij ook iets aardigs kapot gemaakt,
dat onherstelbaar is en aan het dorp een
deel van zijn typisch karakter ontnam.
Hier op dit duintje ziet men nog even het
oude, antieke dorp, dat ongetwijfeld ten
doode is opgeschreven. De stoomtram van
de Hollandsche Spoor naar den Boulevard
begrenst het oude deel en het heeft den
uitbouw daarvan al sinds jaren tegengehou
den. Er is hier zelfs geen uitgang meer
naar de duinen en de zee. Op de binnen
plaatsjes zitten de Scheveningsche vrou
wen nog op hun stoepjes te breien, breien
altijd door, en hun naalden hebben even
weinig rust als haar tongen. De kleinere
kinderen spelen om hen heen, veilig in het
kleine plaatsje waar geen verkeer kan ko
men.
Nauwelijks kan een kinderwagen in het
nauwe toegangsstraatje manoeuvreeren en
het is voor de „modernere” een toer om er
een fiets te brengen.
Het uitzicht op dit oude gedeelte, het
verdere panorama van Scheveningen en
den Haag is zeer interessant. Op oude pla
ten ziet men dikwijls in primitieven vorm
een der gel ijk overzicht. Vóór-op ligt, aan
de zee, een klein groepje huizen, dat het
dorp heet, dan ziet men een kaarsrechten
weg die naar den Haag leidt en heel in de
verte schemert de St. Jacobstoren van de
Groenmarkt. Van af ons hooge duin kan
men zich voorstellen, hoe men tot deze
voorstelling is gekomen. Thans echter is
er geen gedeelte meer dat geheel vrij ligt-
Den Haag en Scheveningen zjjn geheel
aanéén gebouwd. De diverse torens lijken
zeer dicht by; het Vredespaleis verheft
zich vlak achter het oude dorp en aange
zien het juist aan den ingang van den ouden
Scheveningschen weg staat, bewijst dit al
dat van dien weg zelf niets bizonders meer
als zelfstandig stuk is te vinden.
Wie op Scheveningen komt, verzuime niet
op dit punt een oogenblik te vertoeven om
dat hij door een aardigen kijk op het vis-
schersdorp en zijn ligging ten opzichte van
den Haag krijgen kan. Wanneer zich dan
de gelegenheid voordoet om in de Zeestraat
het bekende panorama-Mesdag van Scheve-
ningen te bezichtigen dan zal men zich een
denkbeeld kunnen vormen van de wijzigin
gen die in de loop der tijden zijn aange
bracht.
Van het zelfde punt, achter het monu
ment 1813, heeft men een mooi overzicht
over den boulevard. Wanneer de hemel hel
der is, ziet men in de verte Katwyk liggen
met daarachter nog even Noordwyk, die
beide naar het schijnt een stuk vooruitsprin
gen in zee. Scheveningen ligt in een kleine
bocht en vandaar komt deze eigenaardige
verschijning.
Naar het Zuiden ziet men de befaamde
haven van Scheveningen met zijn beide
hoofden in zee vooruitspringend, daarach
ter de beide hooge masten van de draadloo-
ze, Station-Haven, gelijk het heet, even
verder het Badhuis van Kijkduin en dan,
met een kijker gewapend kan men nog meer
van de kust tot aan Hoek van Holland zien.
Heeft men er het trappenklimmen voor
over dan is een oogenblikje op den Vuur
toren vertoeven werkelijk de moeite waard.
Met een gewonen tooneelkijker kan men
dan, mits de lucht helder ia, een groot deel
van onze kust in «ogenschouw nemen en
inderdaad is dit zeer interessant. In het
buitenland heeft men er dagen reizen voor
over om een panorama te bekijken, hier
heeft men iets dat minstens zoo interessant
is, vlak bij huis.
Wie In Scheveningen komt, verzuime dit
punt niet. Mij misse Hever de Gevangen
poort of iets dergelijks dan één kykje van
dit hoogste punt aan zee op den Haag,
Scheveningen en de kust.
Hagenaar.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda ea ooatrokM (babooiwde tot dm beaorgfcrin»)
1—5 regels 1.30, elke regal meer /0J26. Vaa buiten Geuda en dm h—ni^riag.-
1—6 regels 1 M», elke regel meer 0.80. Advertentiësi ia hat Zateidagnummer M
bijslag op den prijs. Liefdadigheida-advertantKn da helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGHN1—4 regels /2.06, elke regel meer /JD.50. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën m ingesendan mededoelingen bfl contract tot wear gereducear-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentie» kunnen worden ingezonden door tuaschenkonwt vaa «oliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* m onze Agenten en moetm daaga vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomm, teneinde van opname varsakerd te rijn.
„Waaraan ik dacht Aan wait anders
kan ik denken, uan aan de wem g
vroolijke omstandigheden in huis 1
„Zal ik je wat vóórspellen,’
Fietje haar levendig in de rede: „ais
je ooit een fees .dag hebt zien in het
water vallen, dan caal liet morgen va
ders verjaardag zijnle* op mijn voor
spelling. Papa! loopt rond mat een ge
zicht zoo langZij breide ha/e
armen wijd uit, aan den middels'en
vinger van haar rechterhand schitter-
de>haar gouden vingerhoed. Zij droeg
dien dag voor het eerst eene helroode
blouse. De vurige kleur had haar va
ders groote ontevredenheid opgewekt.
Het was eten der uitingen van zijn
voortdjujrenden rouw over zijn vrouw,
langzamerhand ontaard in een zenuw
achtige hebbelijkheid, djat hij geen hei
lige kleuren of drukke geluiden om
zich en in huis verdragen kon. Zijn
jongste dochter ergerde hem dikwijls
door het een of ander. Toen hij voor
den eten binnen kwam en haar fel
roode blouse hem in het oog viel, had
hij met een pijnlijk gebaar de hand
naar die oogen geblracht „Kind, hoe
kom-je zoo’n onrustige kleur te kiezen,
hoe kan-je in dit huis van rouw, ple
zier hebben mo opzichtig gekleed te
gaan
En hij had aan tafel opzettelijk ver
meden haar kant uit te zien. Zwij
gend, maar schouderophalend, had
Fietje zijn ontstemming gedragen. Z
17) -
De thuiskomst van het vroolijke le
venslustige jongere zusje van kost
school een naif jaar geleden, de te
rugkomst van Jaap, eindelijk brachten
geen verandering.
En nu weer die nieuw opkomende
zorg. Jaap, die niet vergeten wilde
Betty, die over haar werk gebogen,
zuchtte zwaar....
Een hartelijk lachen deed haar op
kijken, vlak in de vroolijke guitige
oogen van hare jongere zuster.
,..Nu jij kan zuchten, en waar
die zucht heen, als ik vragen mag?
Betty glimlachte weemoedig, zag naar
het niet mooie, maar ronde frissche
gezichtje over haar, waarin zij
duidelijk' de trekken herkende
haar stiefvader en Jaap, te grof
ABONNEMKNT8P1UJ8: per kwartaal /2£6, per week 17 cent, met Za
per kwartaal f 2.90, per week 22 sent, overal waar de becorging per looper
Franco per poet per kwartaal f 8d6, met Zondagsblad 8.80.
Abmaamenim worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel m de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijJrs geopend van 9—4J uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie, Tel. 83.
Kinaeren wisten het nu eenmaal, Bel
li preekte het" hun dagelijks voor
tegeopver de nukken van hun vader
moesten zij toegevend zijn, hij was im
mers z.ek, zieker dan zij begrepen.
Nu was het alsof al het lamplicht
zich concentreerde op de vurige roo
de blouse, het gelkeele meisje hulde in
een lichten stralenschijn. Fietje met
naar roode blouse, haar kroezige blon
de haren, wijd' gekapt, het ladifndt
allediaagsclie gezichtje, was de eenige
lichte, vroolijke plek in de groote ka
mer, waar de hoeken in schemer ble
ven, niettegenstaande de helder licnt-
afstralende hanglamp midden in het
vertrek.
„Zeg, Betty, mogen wij nu eindelijk
eens wat praten. Mijn tong krijgt de
kramp van het zwijgen. Je hebt zitten
werken... zoo naarstig, dat je niet
eens hoorde ais ik je wat vroeg. Moe
ten wij nu ook al zwijgen als wij on
der elkaar zijn, daar dank ik je toch
voor. Als papa en Jaap er bij zitten,
leeren ze ons wel het zwijgen in ze
ven talen. Laat ons tenminste, als wij
onder elkaar zijn, ons hart luchten.’’
Betty zag glimlachend op .,Heb-je
dan zooveel op dat hartje?”
„Kan-je nagaan. Ik ben den gehee-
len middag ui1 geweest en heb nog
niets kunnen vertellen.”
Betty lachte, zij kende Fïetje’s eigen
schap gaarne uit te weiden over hare
indrukken, als ze was uifgew’eest.
Harde werkelijkheid.
Uit de laatste jaarverslagen van nijver-
heidsondernemingen en van onze Kamérs
van Koophandel blijkt, dat er in het econo
mische leven eenige verbetering is ingetre
den. Er worden winsten gemaakt, afzetge
bieden heroverd, omzetten vergroot.- Het
was te voorzien, dat deze mededeelingen in
breeden kring een stemming van optimisme
zouden opwekken. „Wy zijn er door heen,
eindelijk. Er wordt weer gewonnen.” Zoo
redeneeren velen onzer, nietwaar? Helaas
bestaat er op het oogenblik nog geen enke
le reden voor zulk een optimisme. Wat een
deel van ons nijverheid steven gelukt is, zjj
het dan ook nog In leer beperkte mate, is:
herstel van rentabiliteit. Dit is evenwel niet
voldoende om herstel van een welvarend
volksleven moge lijk te maken. Integendeel,
het is zeer wel mogelyk, dat in bepaalde
takken van nyverheid, tydelyk goede win
sten worden gemaakt, terwy'l toch het volk
in welvaart achteruitgaat. Dit is op het
oogenblik voor ons volk zelfs het geval. Zoo
lang wy een abnormaal groot aantal werk-
loozen moeten doen deelen in de opbrengst
van onze nyverheid, zonder dat zy aan de
productie hebben deelgenomen, is er van
volkswelvaart geen sprake. Voegen wij
hieraan nu nog toe, dat voortdurend onder
nemingen worden opgeheven, of ingekrom
pen, dan is het toch wel duidelyk, dat'er
nog geen sprake is van economisch herstel.
En wie even verder kijkt dan de grenzen
van ons land ontwaart, hoe overal alles nog
op losse schroeven staat. Wanneer Wy alle
verschynselen in het economische leven in
de geheele wereld willen samenvatten in
één algemeen verschijnsel, dan zou men
dit als volgt kunnen omschryven: De vol
ken pogen, elk op hun wy'ze en met eigen
middelen, hun industrieele apparaat weer
op gang te brengen om het zoo spoedig mo
gelyk op „volle kracht” te kunnen laten loo-
pen. Veel meer dan reparatie-werk is in de
moeste landen nog niet verricht en er is
nog zoo goed als niets van te zefcgen, hoe
op de wereldmarkt de verhoudingen tusschen
de landen zullen zjjn. Zeker is evenwel, dat
de landen, die lang geknoeid en gepeuterd
hebben, het loodje leggen!
Wat doen wij nu in ons land? Wij zijn
„aan het herstellen”. Aan dien herstel-
arbeid betaalt heel het volk mee, in den
vorm van loonsverlaging, arbeidstijdverlen-
ging enz. Wy zullen alles zoo eenvoudig
mogelyk stellen,, in de hoop dan begrepen
te worden. Stel nu, dat w(j ten koste
„Zeg, iK heb zxx>» Zaligen middag
gehad. Vainocluend eerst gefietst met
een paar leden vam de club, dat w&et
je. Nu vau middag hebben we club-
vergadering gehouden bij de De Gr co
lons. En weet je wat wij hebben af-
gesrprokèn wij houden den gebee-
len winter onze tennisbijeeiuoms en
vol, met slecht we^r zullen wij ui een
zaal spelen en anders op ons gepacht
veld bij het hotel de Witte Brug. Za
terdag hebben wij al de eerste 'bijeen
komst, overmorgen dus. Leuk hé 1
Daarna ben ik even aangewipt bij de
nichten Hoogduinen. Ruud s moeder
was alleen thuis. Ik heb heel gezellig
met nicht Elize zitten praten. En zij
stelde in alles belang uit mijn leven
tje, heel aairdig en belangstellend van
zoo’n oude dome, niet Zij vroeg, on
der anderen, hoeveel kleedgeld ik nu
kreeg van papa, en zij informeerde
zelfs of papa mij nog een bruidschat
mee aou geven.
„Nogal indiscreet van zoo’n oude
dame. En wat antwoordde jij?”
„O. louter moederlijke belangstelling
van haar kant, dat vat je 1” kwam
Fietje snel. De fijne ironie in Betty s
toon ging voor haar verloren. ,.En ik
antwoordde de waarheid hèIk zei-
de dat ik nu dtri'zend gulden in het
jaar kreeg, maar dat papa rekenschap
eisetite van eik dubbeltje dat ik uit
gaf. En wat aangaat^mijn vooruitzie*
ten daarop antwoordde ik, dat oL
97HN
2757