91 I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
310. 15979
Maandag 19 October 1925
B5«Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
«x^ii
MOERCAPELLE,
enz.
Zooals de ouden zongen
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
K.
BUITEN UANDSCH NIEUWS.
FEUILLETON.
Betty
(Wordt vervolgd).
CENTS
Er zouden geen martelaren zijn, als er
geen schare was.
•nfêfa
REN
heel wat grooter kunnen worden, dan zij nu
was. Indien waar mocht wezen, dat de kleine
staten door allerlei factoren meer dan tot
dusverre in een hoek geduwd worden dat
was de indruk van meer dan één kundig
toeschouwer is er dubbel reden om in
den vervolge op het samenstellen van een
gemeenschappelijke actie dier staten aan te
sturen. Late Nederland hiertoe het noodige
initiatief nemen.
Oorspronkelijke roman
door
LOUISE B. B.
Slowakye en Polen onderscheidenlijk weder
zijds garantieverdragen, waarbij «ich
wederkeerig verbinden, aan de zijde van
dengeen, die wordt aangevallen, te interve-
nieeren.
Deze conventies zijn "niet aan het eindpro-
tocol gehecht, dat ze echter voor gezien ver
meldt. De iDuitsche*regeering heeft aldus
officieel, ofschoon indirect, deze conventies
erkend, die bij den Volkenbond zullen wor
den gedeponeerd.
nemen, in samenwerking met anderen. Ziet,
daar raak ik, wat wellicht een zwak punt
van onze jongste handelingen in Genève te
noemen zou zijn. Het ontbrak aan de noo
dige eenheid tusschen en met die staten,
wier opvattingen men als eensluidend met
*- de onzen kende. Het ligt dan ook op den
weg onzer Regeering in de toekomst het
pad voor een deugdelijker samenwerking in
Genève te banen: dan zal de kracht door
de Nederlandsch en door b.v. de Scandina
vische en Zwitsersche delegaties ontwikkeld,
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboerende tot den bezorgkring)
1—6 regels ƒ1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring
1—6 regels 1 55, elke regel meer ƒ0.80. Advertentiën in het Zatondagnununer 2t
bijslag op den prijs. Liefdadigheida-adveitontien de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGHN: 1—4 regels ƒ2.06, elke ««el meer f.QM. Op
de voorpagina 60 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bfj contract tot «eer geredueeer-
den prjjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boekhan-
Iflaren, Advertentiebureaus en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ÜOIDSCHE OOIRAM.
„De Matin” meent in staat te zyn den
juisten inhoud van het Rijnlandpact thans
reeds te kunnen publiceeren. Het pact be
vat volgens dit blad 10 artikelen, waarin
verklaard wordt, dat tusschen Frankrijk,
België en Duitschlaad een toestand van
duurzamen vrede zal heerschen en dat de-
finief iedere oorlog afgeschaft zal zijn, uit
gezonderd in die gevallen, waarin Frankrijk
het recht van doormarsch door de geneutra
liseerde zone heeft, hetzij om op grond van
arti. 42 en 44 van het verdrag van Versail
les zichzelf te verdedigen of op grond van
art. 15 en 16 van het pact van den volken
bond zijn geallieerden in het Oosten te hulp
te komen. Deze uitzondering wordt in art.
2 genoemd. Verder wordt uitvoerig de pro
cedure omschreven, welke ter vermijding
van vijandelijkheden door den volkenbond
moet worden ingeslagen. De volgende arti
kelen hebben betrekking op garantie van
Engeland en Italië, welke landen Frankrijk,
indien een aanval plaats heeft, automatisch
te hulp zullen komen, indien de volkenbond
vaststelt, dat door het samentrekken van
troepen of andere manoeuvres binnen de ge
neutraliseerde zone oorlogsgevaar bestaat.
In de verdere artikelen wordt gezegd, dat
de toestand, door het verdrag geschapen,
van kracht zal blijven tot den dag, waarop
de volkenbond vaststelt, dat de veiligheids-
bepalingen van het verdrag overtollig zijn,
d.w.z. totdat het denkbeeld' van het protocol
van Genève verwezenlijkt is. Engeland ver
leent zy'n garantie onafhankelijk van de ga
rantie van de dominions, die deze kunnen
verleenen of weigeren. Tenslotte bevat het
verdrag een bepaling, dat voor opzegging
een termijn van 3 maanden in acht moet
worden genomen en dat het verdrag van
kracht wordt na het toetreden van Duitsch
land tot den volkenbond.
De vier arbitrageverdragen zijn gelijk
luidend. In de verdragen van Polen en Tsje-
cho-’Slowakije met Duitschland is echter
nog een preambule opgenomen, waarin ge
zegd wordt, dat alle conflicten aan arbitra
ge zullen worden onderworpen.
De overeenkomsten, tusschen Frankrijk
en Polen en Tsjecho-Slowakije getroffen,
zijn bestemd om de nieuwe verdragen in
ov ereenstemming te brengen met de vroe-
De verschillende delegaties hebben thans
Locarno verlaten. De Duitsche afgevaardig
den zijn gisteren reeds in Berlijn terug
gekeerd, en tegen heden is het Rijkakabi-
net bijeengeroepen.
Dinsdag hebben dr. Luther en dr. Strese-
mann een bespreking met de vertegenwoor
digers van het Rijnland, ten einde dezen
mede te deelen, welke faciliteiten in het be-
zettingsregime uit het veiligheidspact zul
len voortvloeien. Reeds verluidt, dat de
eerste zóne met de steden Keulen, Crefeld,
München-Gladbach, Luren en Aken op 15
Nov. zal worden ontruimd.
(Woensdag vergadert de commissie van
buitenlandsche aangelegenheden uit den
Rijksraad en tevens zal er dien dag een ge
combineerde vergadering van het rijkskabi-
net en de minister-presddenten van de ver
schillende Duitsche landen plaats hebben.
Ten slotte komt Donderdag de commissie
voor buitenlandsche aangelegenheden uit
den rijksdag bijeen.
Luther en Stresemann zullen dus voorloo-
pig nog niet veel gelegenheid hebben om uit
te rusten van de vermoeienissen van Locar
no.
De tekst van de verdragen wordt waar
schijnlijk Donderdagmorgen gepubliceerd.
24) -
h\etje stond op, kwam naar Betty
toe, viel haar onstuimig om den n&ls,
omhelsde haar hardhandig, een onge-
- waaraan Betty
bent een lieve-
meer
lert een geregelde
geeft een diepen I
oogopslag, krach-
ellen de goede ge- I
een goede gezond- H
vinden, zelfs voor I
iw geheele gestel. I
2836 40 I
Den Haag. J
/Voedzaam
ixh verpakt
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn degelijke geopend vaa 9—6 uur. Administratie Tel Int. 82:
Redactie, Tel. 88.
temationaal recht, die sinds het Korfoe-
incident van twee jaar geleden opdoemden
en nog onopgelost bleven, nog eens extra
aan een onderzoek zullen w;ord_pn onder
worpen, waarvan het resultaat wellicht
weer het noodige kan bijdragen tot een ver
dergaande ontwikkeling van het volken
recht.
Het voornaamste werk echter, dat door
de Hollandsche delegatie ondernomen is, en
wel b(j monde,van den heer Loudon, was de
poging om met spoed een programma van
werkzaamheden voor een ontwapenings
conferentie te doen voorbereiden. Niet de
ontwapeningsconferentie zelf, wilde onze
vertegenwoordiger als het ware zonder ver
wijl doen plaats vinden. Neen, dat heeft hij
wat ook anderen van zijn betoog ge
maakt mogen hebben geen oogenblik be
pleit. Doch wel wilde hij dat men met het
treffen, van voorbereidende maatregelen
niet langer zou dralen, terwijl hij ook ver
schillende verbeteringen in de commissie,
die zich met het ontwapeningsprobleem be
zig houdt, meende te moeten aanbevelen,
opdat die commissie doeltreffender werk
zou kunnen verrichten. Aanvankelijk sloeg
het voorstel-Loudon wel in, doch nadat het
eerst concurrentie had gekregen in den
vorm, van een ietwat afwijkend Spaansch
voorstel en daarna van Engelschen kant
tegen den betrachten spoed nogal wat ge
sputterd was, daalden de papieren aanmer
kelijk. Het eind van het lied was een com
promis, waarbij een resolutie tot stand
kwam, die aan de verschillende bezwaren
tegemoet trachtte te komen en dat ook deed.
In de praktijk zal er intusschen, zoo niet
alles tegen loopt, toch wel degelijk niet aï
te zeer met de voorbereidende werkzaam
heden, tenminste met het opstellen van een
werprogramma, getalmd worden. Al die
voorbereidingen helpen echter niets, zoo
lang niet de veiligheid vasteren bodem on
der de voeten krijgt: dan toch breekt pas
het oogenblik aan, om een ontwapenings
conferentie bijeen te roepen. Moge weldra
de betere organisatie der Volkenbondscom-
missie, overeenkomstig de \yenschen door
den heer Loudon geuit, haar toeslag krijgen
en moge ook spoedig het tijdstip daar zijn,
waarop men ter vaststelling van een inter
nationale regeling der ontwapening om de
conferentietafel gaat zitten. En de arbi
trage? Ja, ook daarvoor is menige lans ge
broken: opnieuw heeft men erkend, dat
voortaan veiligheid, arbitrage en ontwape
ning onverbrekelijk samenhangen. Jammer
genoeg kwam de Nederlandsche delegatie
in dit opzicht achter anderen aanloopen. Het
had toch zeker op den weg van d'e vertegen
woordigers van het land van Grotius gele
gen ookjiier een moedig offensief te onder-
Wit di Nidiriindsehi dilegitle
op di Jongste Volkenbond!-
vergadering gedaan heeft.
Nu de zesde Algémeene Vergadering van
den Volkenbond weer achter den rüg is, mo
gen wij het optreden van onze gedelegeer
den te Genève eens aan een korte beschou
wing onderwerpen. Op die manier toch
krijgt men een aardigen kijk op hetgeen er
van Nederlandsche ztfdle in'het belang van
den Volkenbond ondernomen wordt, terwijl
tevens de gelegenheid zich, voordoet een
oogenblik aandacht te wijden aan wat et
te dien opizichte nog mocht ontbreken.
Voorop zij gesteld, dat zeer zeker nie
mand de kundigheid van de heeren, die zich
onder aanvoering van Minister vin Karne-
beek in het begin van September naar dé
Volkenbondsstad opmaakten, in twijfel zal
trekken. Trouwens, onmiskenbaar is weer
gebleken, hoe men in het Volkenbondsmü
lieu de talenten en het inzicht der Holland
sche afgevaardigden op prijs weet te stel]
len. Zoo oogstte in het bijzonder Professor
v. Eysinga, als voorzitter van de commissie
voor technische volkenbondsorganisaties
door zyn medeleden aangewezen, in die
commissie welverdiende lof, zoo viel onzen
gezant te Parijs, den heer Loudon, die zit
ting had in de commissie voor de ontwape-
ningsproblemen, menige huldebetuiging ten
de^|, terwijl eveneens Mr. Limburg (lid deï
juridische commissie), Graaf v. Lynden v)
Sandenburg, die deel uitmaakte van de
commissie, welke zich met de politieke
vraagstukken had bezig te houden en Prof.
Francois, die in de commissies voor hygië
nische' aangelegenheden zitting had, den
goeden indruk, die men van hun capacitei
ten had, op nieuw ten volle bevestigden.
En Minister van Kamebeek? Wel, die
verliet de vergadering al heel spoedig,
scheen alleen de gelegenheid eens te hebben
aan gegrepen om een paar internationale
collega’s te ontmoeten en speciaal met den.
Belgischen Minister van Buitenlandsche
Zaken een meer intiem praatje te maken.
t)at daarbij het ontwerp-tractaat het hoofd
punt van het gesprek tusschen dit tweetal
zal hebben gevormd, ligt voor de hand.
Waar de samenkomst van de Volkenbonds
vergadering al niet goed voor is!
De overige leden der delegatie bleven op
hun post en hebben hun best gedaan om,
door hen verdédigde voorstellen in veilige
haven te loodsen. Prof, Francois kreeg ge
daan, dat in verband met het onderwerp
kinderbescherming tot de hygiënische
commissie ook het deskundig geluid van
kinderhygiënisten in de toekomst zal door-'
dringen. Mr. Limburg zorgde er voor, dat
sommige belangrijke vraagpunten van in-
snelle handgreep draaide ..e
deur open. Jaap s breede gestalte vul-
ae een oogenblik de deuropening als
een zwart massief silhouet tegen hei
licht dat brandde in de gang. Meteen
paar snelle scareden had hij de tatel
ui het mudden bereikt, en streng klonk
Zijn zware stem in de stilte van het
groote vertrek „Betty-jij, zoo laat
nog op.”
Betty zenuwachtig van spanning en
angst, riep boos „Hè, Jaap, nare
johgen, me zoo te laten schrikken.
Waar kom jij zoo op eens van daan.
Ik dacht dat iedereen al sliep in huis."
„Wel, ik heb zitten werken boven
op mijn kamer, ik hoorde Fietje naar
bed gaan en tneende toen, dat ook Jij
was gaan slapen. Dus, toen ik mijn
hamer uitging om op, mijn beurt naar
bed te gaan, was ik verbaasd nog
licht te zen branden beneden in huis;
ik sloop naar beneden om te zien wat
er aan het handje was. Wat doe jij
eigenlijk zoo laat nog op?”
Zij toonde hem haar handwerk, zet
te zich weer tot rusig werken, of
schoon nu de spanning voorbij was,
zij plotseling voelde haar moeheid
Zooals je ziet, dit handwerk afma
ken voor vader, voor morgen.”
De inhoud van het Rijnpact.
De indruk in Duitschland.
ger gesloten bondgenootschappen. De ver
klaring met betrekking tot art. 16 én het
opnemen van Duitschland in den volken
bond, bevat woordeljjk den tekst van het
rapport, dat dr. «Benesj verleden jaar daar
over heeft uitgebracht en waarin gezegd
wordt, dat alle Landen ,lid van den volken
bond, art. 16 van het pact van den volken
bond moeten uitvoeren, doch dat bij het
aanspraak maken op het verleenen van bij
stand rekening moet worden gehouden met
den bizonderen economischen en militairen
toestand van het betrokken land. Het pro
tocol maakt melding van alle Zaterdag ge
parafeerde verdragen en heeft zijn voor
naamste beteekenis door den moreelen in
vloed, welken de verdragen op Europa en
de duurzaamheid der betrekkingen tusschen
de volken zullen hebben.
Een „Havas ’-telegram deelt ongeveer in.
dezelfde bewoordingen den inhoud van het
Pact mede, en voegt er nog het volgende aan
toe:
Alle juridische conflicten zullèn worden
voorgelegd aan rechters, alle andere mee-
ningsverschillen aan een comité van verzoe
ning, met de bevoegdheid zich tot den Raad
van den Volkenbond te wenden, ingeval van
schending van het verdrag, of wanneer één
der partijen weigert hetzij over te gaan tot
arbitrage, hetzij tot uitvoering van een
vonnis.
Het pact randt noch het Verdrag van
Versailles aan, noch de aanvullende rege
lingen, noch de rechten en verplichtingen
van partijen voor zooveel zij leden zyn van
den Volkenbond.
Het pact, dat met de vier annexe arbi
trageverdragen bij den Volkenbond zal wor
den gedeponeerd, legt aan de Britsche Do
minions geen verplichtingen op. Het zal
eerst in werking treden, nadat Duitschland
tot den Volkenbond «al zijn toegetreden.
Frankrijk en Engeland teekenen verder
een verklaring, waarbij zij aan den Volken
bond de zorg overlaten voor de interpreta
tie van artikel 16 van het pact en erkennen,
dat de bijdrage, gevraagd van de staten,
leden van den Volkenbond, ingeval van een
aanval of bedreiging met aanval, tot hun
middelen beperkt moet blijven.
Ten slotte teekenen Frankrijk, Tsjecho-
AüggetniaKfjn, op de derde verdieping
van het smnlie, hooge huis.
Eindelijk... Betty voelde» zich einde
lijk alleen, vri| I Zij sprong op en
naastig, gejaagd, aisof aj iets ver
richtte wat niet meent, greep zij naai
de couranten, zocht zenuwachtig naar
net nummer, waaruit Jaap haar na
voorgelezen. He», duurde geruünen tijd
voor haar zoekende oogen in te groo
te gretigheid vonden wat zij zochten.
En toen eindelijk de naam van Rudolf
van Hoogduyneu haar in het oog viel,
popelde plots haar hart, bloosde zij,
ofschoon zij zich alleen wist. Tot twee
maal toe las zij het bericht van zijn
komst. Hjaar bevende vingers streel
den het courantenpapier waarop de
geliefde naam gedrukt stond. Zij liet
zich vallen op den stoel, waarop Jaap
had gezeten en die nog aan tafel stond
bijgesdhovenmet de armen op de
courant, het hoofd op de handen, de
vochtige droomoogen starend in de
ruimte, gaf Betty zich een oogenblik
over aan zoet gepeins.
Ruud kwam1haar lieve mooie
•Ruud. Misschien was hij er reeds,
dacht in dien eersten nacht thuis aan
haar, zooals zij aan hem, met onwan
kelbare trouw.
O, dit zalige, rustige oogenblik in
den stillen nacht, voor haar, voor haar
alléén. Haar daguren gingen voorbij,
voor zij ze teilen kon. in zorgen voor
het huishouden, voor haar stiefvader,
oo^en met dien streelenden, huweeien
bliK er in, morgen zou de druk van
zijn hand tiaar zeggen, hoe blijde ook
nem het weerzien stemde. Misschien...
zij hadden zoolang, zoo geduldig ge
wacht, misschien bracht hi^ wel de
zalige tijding dat het wachten uit was,
uat zij samen genukig moeteen zijn
voor de geheele wereld.
Met oogen stralend van stil geluk
stond zij op, ging weer tutten op naar
eigen plaats aan tafel, werkte aan het
handwerk dat Fietje haar had gelaten.
Natuurlijk, al wat Fietje gebazeld had
over Ruud dien avond, was onzin ge-
weest Fietje kon opgewonden door
slaan als een blinde vink en den vol
genden morgen niet eens meer weten
wat haar in extase had gebracht den
vorigen dag. Neen, van dien kant
dreigde geen gevaar.
Zij werkte, ijverig ging de draad
op en neer door het stramien. Plotse-
.ing hief zij het hoofd op, luisterend,
zij hoorde onverwachte vreemde gelui
den in diit stille nachtelijke uur m
huis. In de volstrekte eenzaamheid om
haar heen, verschrikten haar die lang
zame. voorzichtige schreden die de
trappen af daalden. Met bonzend hart
zat ze. wit van spanning, rechtop in
ha.ar stoel, klemde de handen waarin
t handwerk tegen de borst, de wijd-
c, ?n oo^en met van de kamerdeur,
wint die sluipende voetstappen nader
den.
wenedhte liefkoozing,
zich onderwierp ,J©
ling kan ik nu heuseh niets
voor je doen?”
„Zal je zachtjes de trap opgaan,
denk aan vader, die misschien al
slaapt!” vermaande Betty nog, achter
over geleund in haar stoel, elk van
Fietjes bewegingen volgend tot zij de
kamer uitging. Met trillende neusvleu
gels van haastig ademhalen leunde zij
nu voorover in hadr stoel, oplettend
luisterend naar de voetstappen die zich
buiten de kamerdeur verwijderden, de
trap opgingen, gedempter klonken over
t boven por taal, nog één trap op klau
terden, bijna onhoorbaar, ten slotte,
heel in de verte, het openen en slui
ten van een depr.Fietje had tóch
veilig en wel in haar slaapkamer te-
voor rietye zeluen had zij tijd, was
zij alleen, met haar dlruake beslomme
ringen. lu het gevoel van de schanae
are haar vader had gebracht, ook
o\ er haar hoofd, traditie zij zoo sin,
onopgemerkt miogelijk door het leven
te gaan, haar bestaan in huis tot uul
der anderen te doen sirekken. DeBar-
telsche eerzucht, overal als de eerste
op te treden, was haar vreemd, ook
de luidruchtige bewegelijkheid van een
Ftetje. Gewillig had zij afstand gedaan
‘van alle meisjesgenoegens, was beza
digd, ernstig geworden voor de jaren.
Zij glimlachte, een stille gelukslach.
Och, zij noemden haar a>rm. Daar wa
ren vrienden buitenshuis, die niet be
grepen haar vrijwillige opofferingen
en meenden dat zij in het huis van
haar rijken stieUvaderi achtergesteld
werd bij diens eigen dochter, omdat
Pieltje altijd) mooi gekleed ging, een
tikje te opzichtig, en zij zich, lang ver
toonde in dezelfde japon, donker van
kleur omdat Fietje overal werd ge
zien waar levendige, vroolijke drukte
lieerschte, en Betty gewoonlijk stil
•hiris bleef. Hoe weinig kenden zij het
stille geluk van dat leven, dat zonni-
gen schijn gaf aan haar innerlijk be
staan... haar liefde voor Ruud, en die
zalige wetenschap dat ook hij haar lief
had met dezelfde belanglooze trouw
en aanhankelijkheid. En nu brat- naar
gelukstijd weer aan. Morgen misschien
al. zou zij staren in zijn donkere
ENGELAND.
Du onderkoning van Br.-Indie.
De politieke medewerker van de ,»D*ily
Mail’ meldt, dat waarschijnlijk zeer bin
nenkort de benoeming zal worden bekend
gemaakt van een opvolger van Lord Rea
ding als onderkoning van Indië, die eerst
1 April zou heengaan, doch in verband met
den gezondheidstoestand van zijn, vrouw er
den voorkeur aan geeft vroeger naar Enge
land terug te gaan.
Daar zal hy een belangrijke functie in
de Staatsfinanciën gaan bekleeden.
Als opvolger van Lord Reading noemt
het blad Lord Peel.
DENEMARKEN.
Kijkje nemen in Rusland.
De Russische vakvereenigingen hebben
een uitnoodiging gericht tot de Deensche
vakvereenigingen gedelegeerden naar Rus
land te zenden ter bestudeering van den
verbeterden economischen toestand aldaar.
De uitnoodiging is, volgens een telegram uit.
Kopenhagen aanvaard, en waarschijnlijk