a
:t
nieuws- en advertentieblad voor gouda en omstreken
A
ElC
DEN
LAAW
ROUM
toortea 578 10
m Lijsten
r«ad« prijw*.
No.19982
68* Jaargang.
NIEUWERKERK,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
FEUILLETON.
4
1
Zooals de ouden zongen
De positie tan den Middenstand
door
zp No. 45
Donderdag1 22 October 1825
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
ONDERWIJS.
2914
381
Interessant is het voorts nog te lezen het
noouig
zoo
voor
I
Godsdienst is heimwee naar het verlo
ren paradijs.
'De minister van financiën heeft omtrent
de financiëele plannen verklaard, dat de on-
derhandelingen te Washington voor de con
solidatie der Belgische schuld de publieke
Oorspronkelijke roman
door
LOUISE B. B.
•metten en
•rand-, mij- en ver-
anden en voeten, ge-
huid, huidverschfl-
i, zweren, open bee-
ie in en uitwendige
m met Wortelboer’n
i Wortelboer.
>nt b{j de verkoopere
celen. 956 16
politieke beweging, welke zijn overtuiging
bevredigt enin heel veel gevallen komt
hij dan, mede als vertegenwoordiger van
een tak van handel, in den gemeenteraad.
In de provinciesteden Wordt de handel
drijvende en industrieele middenstand ook
meer dan in de groote steden als bron van
welvaart erkend en gewaardeerd. Op dit
eigenaardig verschijnsel hebben wij eens de
aandacht willen vestigen. Het doet zich na
tuurlijk niet overal, en niet indezelfde mate,
voor. Maar dat er van een vrij algemeen
verschijnsel in dit opzicht mag worden ge
sproken, gelooven wij wel.
ik wil
op
H. H. J. VAN DE POL.
De laatste jaren is in de kringen van den
handeldrijvenden en industrieelen midden
stand „de positie van den middenstand’
herhaaldelijk ter sprake gekomen. Hoe meer
uiterlijk en innerlijk de arbeidersstand in
beteekenis en waarde in ons land toenam,
hoe meer dientengevolge de arbeidersstand
de publieke aandacht op zich wist te vesti
gen, hoe meer de middenstand het gevoel
kreeg achter te blijven. De vooruitgang van
den arbeidersstand werkte daardoor'als een
prikkel voor den middenstand, zelf ook tot
grooter vooruitgang te komen. De zucht,
om zich meer in het maatschappelijk
leven te doen gelden, werd sterker bij den
middenstand. Hij wilde zijn beteekenis meer
in het publiek zien besproken. Hjj organi
seerde zich met het oog daarop krachtiger,
breidde zijn periodieken uit, deed daarin
meer en meer mannen aan het woord komen,
wier aandacht niet alleen het terrein van
den middenstand gold, maar dat van het
geheele maatschappelijke leven. Zoo werd
de beteekenis, de waarde van den midden
stand in ons land niet vergroot, althans niet
wezenlijk want de beteekenis van eer,
maatschappelijke klasse wordt niet (al
meent men dat in een zekere klasse wel)
bepaald naar de kracht en de langdurigheid,
waarmee men over haar spreekt en schrijft
maar zoo werd wel zijn uiterlijke positie
verbeterd. Immers, de achteruitzetting inde
publieke aandacht werd geringer, de in
vloed op het publieke leven daardoor groo
ter. Heel in het algemeen meenen wij te
mogen zeggen, dat dus in ons land de „po
sitie" van den middenstand ongetwijfeld is
verbeterd.
„Heel in het algemeen", zeiden wij. Daar
mede willen wij zeggen, dat niet overal in
ons land, in alle plaatsen, de middenstand
een gelijke positie inneemt. En het is op
één onderscheid, dat wij hier in het bijzon
der de aandacht wilden vestigen. In het al
gemeen, zoo komt het ons voor, verkeert de
middenstand in de provincie, in de
kleinere p 1 a at s e n, in een veel be
tere positie. Hy heeft daar namelijk veel
njeer invloed op, doet zich veel meer gelden
in het maatschappelijk leven. Het zou in
teressant wezen na te gaan, hoeveel zetels
In gemeenteraden in kleinere steden en pro
vincieplaatsen bezet worden door midden
standers. Op grond zijner werkzaamheid in
verschillende provinciesteden durft schrij-
Naar men weet hebben de Grieken in een
ultimatum van 24 uur van Bulgarije ge-
eischt een schadevergoeding van twee mil-
lioen francs, een betuiging van leedwezen
In Duitschland verwacht men van de zij
de der Duitsch-Nationalen geen algemeen
verzet tegen de resultaten vafl de conferen
tie te Locarno.
Een definitief besluit is door de D.-Nat.
tot dusver echter nog niet genomen, omdat
vandaag de algemeene vergadering van de
fractie bijeen zou komen en het bestuur
niet op de besluiten van deze vergadering
vooruit wilde loopen.
Naar verluidt, is evenwel van een alge
meene oppositioneele stemming onder de
Duitsch-nationalen geen sprake, kan men
alleen spreken van oppositie van den rech
tervleugel der partij.
en de bestraffing der verantwoordelijke of
ficieren.
Het Buig.’Tel. Ag. publiceert thans de
volgende lezing van het geval. Den 19den
October heeft er op de Grieksche grens bij
Desnirkapoe een incident plaats gehad door
het betreden van Bulgaarsch gebied door ’n
Grieksch soldaat, die een schot loste op den
Bulgaarschen schildwacht. iDe schildwacht,
die zich in wettigen staat van zelfverdedi
ging bevond, doodde den aanvaller. Het lijk
bleef op Bulgaarsch grondgebied. Er ont
stond een langdurige fusillade, welke tot
gisteravond aanhield. Op dat ©ogenblik
slaagde een officier in den Bulgaarschen
sector er in in contact te treden met den
Griekschen chef van Demirhissar met het
oog op het instellen eener enquete. De Bul-
gaarsche regeering heeft de Grieksche re
geering voorgesteld deze enquete onver
wijld te doen plaats vinden teneinde de ver
antwoordelijkheid voor het gebeurde vast
te stellen.
Hedenmorgen meldt een draadloos be
richt uit Athene dat naar verluidt pogingen
worden aangewend om tusschen Bulgarije
en Griekenland buitenlandsche bemiddeling
tot stand te brengen.
Volgens de laatste berichten zal in de gis
teravond aan de Bulgaarsche regeering
overhandigde nota geen termijn zijn gesteld.
opinie sterk hebben bezig gehouden, maar
de minister heeft den indruk, dat sedert de
goedkeuring van de overeenkomst van 18
Aug. alle bezwaren uit den weg zijn ge
ruimd. Vervolgens herinnerde de minister
er aan, dat sedert Juni de regeering c.a. 600
millioen aan schuld heeft afgelost, waarvan
250 millioen aan het buitenland. De liquida
tie van het saldo der vlottende schuld, dat
thans geheel is gedelgd, werd zonder infla
tie bewerkstelligd. De minister stolde vast,
dat zijn collega’s unaniem van plan zijn
geen nieuwe uitgaven op de verschillende
budgetten te plaatsen. Indien men het bud
get voor 1925 vergelijkt met de werkelijke
uitgaven voor 1925, dan toonen alle budget
ten ondanks de hausse van het indexcijfer,
een daling aan. De minister maakte vervol
gens gewag van de dreigende crisis gedu
rende de laatste weken op de wisselmarkt,
die, wanneer niet spoedig was ingegrepen,
het begrootingsevenwicht zou hebben ver
stoord, de markt voor de Belgische rente
ongunstig zou hebben beïnvloed en de schat
kist met inflatie zou hebben bedreigd. Ik
heb, aldus de minister, tot eiken prijs wen-
schen te voorkomen, hetgeeen de geesel
voor het land zou zijn geweest. De crisis op
de wisselmarktis thans overwonnen. Her
innerende aan zijn onderhandelihgen in het
buitenland voor een leening voor het her
stel van den financiëelen toestand, wees de
minister op de hulp van de voornaamste fi
nancieel© buitenlandsche markten, die den
gouden standaard hebben hersteld, namelijk
de Ver. Staten, Engeland, Zwitserland en
Nederland. De uitvoering van het regee-
ringsprogramma vereischt nog eenige
maanden en het staat aan het parlement
om zich in volle vrijheid uit te spreken. De
minister wees vervolgens nog op het gun
stige onthaal, te Londen ondervonden, van
waar hij is teruggekeerd met een goede
verzekeringspolis, dragende de handteke
ningen van vertegenwoordigers van finan
ciëele instellingen van den eersten rang en
behoorende tot diverse landen. Dit zal ge
durende de tusschentjjdsche periode een
stabilisatie der wisselkoersen verzekeren en
het budget houden op een basis van een vas
ten franc, een resultaat, dat onmogelijk zou
z(jn, verkregen met een üiet-stabielen franc.
De minister deed verder een beroep op het
publiek om zich te kalmeeren. De minister
zal bij het parlement alle financieele wets
voorstellen indienen, benevens de te nemen
maatregelen om aan de schatkist nieuwe fis
cale bronnen van inkomsten te verschaffen.
De 400 millioen aan belastingen, waarvan
melding werd gemaakt in de ministerieele
declaratie van Maart 1024, zijn werkelijk
onmisbaar voor het evenwicht der begroo-
ting. y
Hoofden v«n scholen.
Een nieuwe organisatie opgericht.
■Dezer dagen heeft te Utrecht een vergade
ring van schoolhoofden plaats gehad, die
vry druk bezocht was.
Door den heer K- van Gaasbeek uit
Utrecht werd een inleiding gehouden over
de vraag: „Hoe is verband te brengen en
te houden tusschen de hooiden van scholen
die een democratische schoolorganisatie
voorstaan; in het belang van den strijd voor
de openbare school en van hen zelf?"
Op deze inleiding volgde een uitvoerige
gedachtenwisseling, waarin hoofdzakelijk
tegenover elkaar verdedigd werd, het toe
treden tot het N. O. G. en de oprichting van
een nieuwe organisatie, uitsluitend voor
schoolhoofden en staande op het standpunt
van den odernen klassenstrijd.
Met overgroote meerderheid van stem
men werd besloten om over te gaan tot de
oprichting van een nieuwe organisatie.
Het voormalig bestuur van den in 1924
opgeheven Bond van Nederlandsche School
hoofden werd aangewezen als commissie ter
voorbereiding voor de noodzakelijk te tref
fen maatregelen. Deze commissie bestaat
uit de heeren: J. van Buren te Den Haag;
R van Gaasbeek te Utrecht; J. G.- Groot
hof f te Leeuwarden; W. Lodeizen te Am
sterdam en J. Meertens te Klazienaveen.
ver dezer regelen de veronderstelling te
wagen, dat naast de vertegenwoordigers van
den arbeidersstand in de gemeenteraden
van provinciesteden de vertegenwoordigers
van den middenstand het grootste aantal
zetels innemen. De verklaring voor dit ver
schijnsel is, dat in de provincieplaatsen een
flinke winkelier, eigenaar van een behoor
lijke zaak, een veel belangrjjker plaats In
<le gemeente inneemt dan zijn collega, met
eenzelfde soort zaak, in een groote stad. Hy
treedt eigenlijk als vanzelf in het openbare
leven zijner gemeente veel meer op den
voorgrond, doet veel spoediger mee in de
De ovai'aen komsten van Looarno.
De onderteekening van het pact. De Belgische leeningsonderhandeling.
Het grensconflict tusschen Bulgarije en Griekenland.
Het Britsche kabinet heeft zich gisteren
uitsluitend bezig gehouden met de maatre
gelen, welke ten gevolge van de overeenkom
sten van ’Locarno moeten worden genomen.
Vóór het einde der volgende maand zul
len 8000 Britsche officieren en manschappen
uit de Keulsche zone worden teruggetrok
ken. Deze troepen zullen dan voor korten
tijd tot aan de onderteekening van het
Veiligheidspact op 1 December naar Ko
blenz en Wiesbaden worden overgeplaatst,
doch na de onderteekening van het pact zal
het overgroote deel naar Engeland terug-
keeren.
Er worden inmiddels maatregelen geno
men om aan de onderteekening van het
pact te Londen een plechtig karakter te ver-
leenen. Men verwacht, dat behalve Briand
ook Painlevé naar Londen zal gaan, indien
zijn werkzaamheden het toelaten. President
Doumergue, die eveneens werd uitgenoo-
digd, heeft laten weten, dat hij zoo spoedig
mogelijk aan de Britsche regeering zal me-
dedeelen of h(j het mogelylc acht gevolg te
geven aan zijn wensch om naar Londen te
komen. Ook Mussolini werd uitgenoodigd
en het is niet onwaarschijnlijk, dat hij zal
komen, terwijl Duitschland behalve door
Luther en Stresemann, waarschijnlijk ook
zal worden vertegenwoordigd door een lid
van den Rijksdag.
oordeel van Dr. Wirth, den vroegeren Duit-
schen rtfkskanselier, over de te Locarno be
reikte resultaten.
Dr. Wirth toch sprak in New-York voor
een vereeniging van Duitsch-Amerikanen
zijn vreugde uit over hetgeen de gedele
geerden te Locarno bereikten.
Locarno is, zoo zeide hij, de belangrijkste
stap, dien Duitschland sedert 50 jaar heeft
gedaan. Wat de schadeloosstellingen betreft
is de vredesperiode thans ingetreden. De
problemen zijn uit de atmosfeer van misver
stand en haat gebracht pp een basis, waar
op alleen nog verstandige, gegronde argu
menten en economische overwegingen gel
den. Thans ziet ieder duidelijk in, dat de
voornaamste vraag, welke dient te worden
opgelost, het vaststellen is van de bedragen,
die naar Wet buitenland kunnétt gaan.
Duitschland moet eoporteeren en daartoe
moet het buitenlandsche markten scheppen.
Na dr. Wirth sprak generaal Dawes, die
verklaarde, dat zijn plan van duurzamen
aard is. „Ik verwonder mij over het gebrek
aan inzicht in de Vereenigde Staten,” zeide
spr. „Nog steeds hoor ik de meening ver
kondigen, dat mijn plan slechts een tijde
lijke regeling zou zijn." Ten slotte verklaar
de Dawes te gelooven, dat Duitschland zoo
veel mogelijk zal betalen. Doch indien
Duitschland betaalt, kunnen ook de andere
mogendheden betalen, meende hij.
Uit goede bron bevestigt het Belgische
Laatste Nieuws, dat de internationale lea
ning, waarover ministers Janssen en Van
de Vijvere te Londen, Amsterdam en elders
onderhandelden, 150 millioen dollar zal be
dragen, hetzij 8 milliard Belgische francs.
Officieel is te Londen nog geen enkele
verbintenis aangegaan door de Belgische
onderhandelaars. Dat zal alleen plaats heb
ben, wanneer het Belgische parlement er
zijn instemming mee betuigd zal hebben.
lag een handje
het eten een
IGLEY’S.
d gebit, prima
n goede eplje-
ijn de eerste
voor een ge
in.
re hulp hierbf
LEY’S
AUWGOM.
gbaar In pakjtt
>an IS ctnts.
B. Melnaertma.
Haag.
WH»
HET STATION
BO cent
loten Auto’s.
BARAGE
EO 101. 10
De 400 millioen aanbelastingen, waarvan
jes thee rondgegeven, of de huisknecht
met zijn gladgeschoren gezicht, in rijn
mor gen jas je van rood en wit gestreept
dril, klopte en opendo de deur.
„Meneer Daar is meneer Reyman,
om u het compliment van den dag te
brengen.”
De meisjes wisselden snel ’n vroo-
lljken Hik samen- Fietje bracht het
ontbijjtservetje aan den mond; die wel
bekende grappige voorlieftle van Hen
drik voor deftige frasen en namen, gaf
den eersten vroolijken toon aan den
somberen feestdag. Maar de knorrige
stemming van den ouden heer Bart eis
smoorde elke uitinfc van joligheid.
Driftig viel hij uit „Alweer zoo’n
gekke nonsens. Wat wil meneer Key
man hier- Zeg hem dat ik nog ont
bijt, over een uurtje kom ik op het
kantoor daar kan hij mij dan spre
ken.”
Zijn kinderen zagen elkaar verbaasd
aan. Reyman, den trouwen Reyman,
op die snauwerige manier afgescheept?
Weer was ’t Betty, die snel tusschen -
beiden kwam Wacht even Hen
drik.” Tegelijkertijd legde zij die hand
op haar vaders arm ..Vader...; waar
over verwondert u rich
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda m omatNtom ^boorwte tot <tea beaorgfate*)
1-5 regel© 1-30, elke iag«l meer /DJ5. Van buiten Gouda on dan beaergkrteg:
1—5 regels 1 55, elke regel maar ƒ0.80. Advertentie in hot Zaterdagnunaner M
ttjBlag op den pitje. Liefdadigheide-adverteatitn do helft van den prtyL
INGEZONDEN MEDEDEELINGHN: 1-4 regale ƒ2.05, elke wal meer fMl Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeolingan btf contract tot eeer garadaceer-
den prjjs. Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tiinwheniromst van aoUade Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze Aganten.cn moeten deep- vóór de plaatsing
aan hot Bureau zijn ingakomen, teneinde van opname varaekoed te
prijs, neuscn, maar... «hm..., noouig
was die inspanning toch niet direct-.,
dat zal je mij teeg even.”
„O, vader, uw pantoffels zijn
versleten.”
„Mama werkte ze nog indertijd”
kreten de meisjes1 als uit één mond-
„Juist”, antwoordde hij ongeduldig,
zich stijf voorover buigend om de ge
smade pantoffels aan zijn voeten te
bezien „je lieve moeder werkte ze
voor mij, ik zie haar nog er aan be
zig..., in die stoel, voor het raam,
ginds. En jullie overdrijft als ge-
'woonlijk ’mijn pantoffels rijn nog heel
goed.”
Fietje begreep, het vonnis over haar
wekenlang peuterwerk was daarmede
geveld. Zij ging naar Jaap, die, ook
ontevreden, zich verschool tusschen de
overgordijnen van het venster, en half
lachend, maar meer nog kregel, fluis
terde rij hem in „Zeg Jaap, hoe zeg
gen jullie kassiers de koersen staan
op het oogenblik beneden nul geno
teerd, zijn noo.llijdend. Daar hoort een
calamiteit toe, bijvoorbeeld mijn zelf
moord in een moddersloot, om, <iis
souvenir, mijn werk op eens waarde
te doen krijgen, op te drijven boven
pari. Een luguber vooruitzicht, wat?”
Intusschen had ook Betty haar ca
deau gegeven, aarzelend, schoorvoe
tend. Haar stiefvader ontdeed het lij
vige pak van het vel papier dat er
om heen gewikkeld was en hield den
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bfj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux rijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie Tel. Int. 82;
Redactie, Tel. 83.
t;e. Je hebt gelijk, jij en ik rijn Bar-
i eisen, vacler en wij rijn van hetzelfde
materiaal, da., trekt hem niet aan. t£n
dat is heel natuurlijk, Fietje; in Bet
ty’s gelijkenis met haire moeder vindt
b'j de schim terug van zijn blijde kin
derjaren, de illusies van zijn dwepen
de jongelingschap, den rijken steun
van rijn minnelijken leeftijd, onbewust
blijft hij in rijn riekelijken ouderdom
trouw aan wat hem is overgebleven
j van de liefde rijner jeugd, die zijn
geheele leven heeft beheerscht.”
Fietje zag verrast öp naar het man-
nelijke geriebt van den broeder, bij
wien ook rij onwillekeurig troost had
gttoooht, en die zoo vol Innerlijke
warmte sprak over de groote macht.
‘die zijn vaTers leven het meest had
geadeld. Hij scheen den ouden man
in dit opzicht wel te begrijpen.
„Jaap, ffetje.” Betty riep hen waar
schuwend aan de ontbijttafel, in haar
stem eene vergiffenis vragende aarze
ling en zachtheid, Zij zat reeds voor
het theeblad', ijverig bezig de kopjes
te vullen.
Op deren feestdag was het ontbijt
niet vroolijker dan andere ochtenden,
ieder gaf zich over aan rijn eigen
neerslachtige gedachten. In het mid
den op de tafel stond; vreemd) contrast
met We gedrukte stemming, de groote
koperen kom mef. den vollen rmker
witte sterretjes-bloemen.
Nauwe!i.lra had Reljy de laatste kop
voetenzak in ue hand, z.jn initiafceu
in gouidborduursel gewerkt op het
blauwe laken van het bovenstuk van
den bonten aak. Het oude, grimmige
gezicht verhelderde „Wel, Betty, juist
iets waaraan ik behoefte gevoelde, met
mijn koude voeten, tegenwoordigKom'
hier, lieve meid, laat ik je voor je
lief idee een kus gpven. Jij kind, bent
nel je moeder, altijd even attent.
Weer keerde Fietje zich tot Jaap,
nu toch met tranen in de oogen; haar
pantoffels liadden werkelijk zoo onein
dig meer werk gekost dan de voeten-
zak ,,de dé veine, Jaap, als men toen
dezelfde moeder heelt, geboren te wor
den met Bartelsche vergeet-n»j-niet
oogen, implants van met de donkere
cluirmeereiKje Hoogduynscihe. O, ik
ken de kracht van die oogen. Zeg, Jij,
Jaap, het stiefkind van mama, voelde
jij ooit verongelijking
„Neen, Fietje,’ nooit, integendeel* ik
had1 een wit, voetje baj mama, meer
nog dan bij mijn eigen vader. Je weet,
mama’s zoontjes waren gestorven, en
met haar voorliefde voor jongens, trok
ze mij, toen haar laatste kind) ook een
meisje was. voor, boven haar eigen
(tocht ers.”
„En kijk vader nu eens liefdoen
met rijn stiefkind’. Ik schiet altijd over,
hier in huis.” Een oogenblik vergat
Jaap zijn inner!ijken strijd en wrok,
en sloeg zijn arm om het verongelijk
te zusje. „Trek het je niet aan, klein-
27) -
Betty wenkte Fietje, het levendig,
weinig vervaard! zusje, dat zich onstui
mig hing aan liaar vaders hals en hem
kuste, klinkend; op 'beide wangen, hem
feliciteerde, luid en vroolijk, totaal
negeerend rijn gemelijke stemming.
Hij schoof haar van rich af, fronsend
het voorhoofd met verveeld gebaar
„Dankje, dankje, kind, ’t is goed.”
Terloops zag hij het-pakje in, dat zij
hem in de hand gestopt had, legde het
onverschillig uit de handen op de ont
bijttafel.
Betty kreeg medelijden met het be-
teuterdle zusje. „Vadter”, zei ze, „toe,
bezie deze pantoffels eens goed, zie
eens wat een geduldwerkje al die tïj-
nè kleine gobelinsteekjes) voor uw
wildzang zijn geweest.”
„Ja wel. ja wel, beste meid,
je graag gelooven, ik stel ’t ook
(Wordt vervolgd).