Tfrberf
Laatste Berichten.
Beurs van Amsterdam.
Maura's pöHtiëke actie heeft steeds nauw
verband gehouden met het «Marokkoansche
vraagstuk. Vijf maal is hy minister-presi
dent geweest «pi steeds weer berokkenden
'de moeitykheden' in Marokko hem de groot
ste zorgen. In 1909 onderdrukte hy op
bloedige wijze den opstand, welke in Bar
celona naar aanleiding van den Marok-
kaanschen veldtocht uitgebroken was. Toch
schijnt het dat Maura's diepste wezen «eer
zachtzinnig en gevoelig was en dat men
hem ten onrechte den naam. van tyran heeft
Begeven. Door zijn sterke persoonlijkheid
en onwrikbare wilskracht boezemde hij
groot ontzag in en werd hy door velen „el
restaurador" genoemd. Weinig staatslieden
echter waren zoo gehaat door de massa als
Maura, op .wien drie moordaanslagen wer
den gepleegd.
Maura was de zoon van een fabrikant
van lederwaren, die zijn opleiding op Mal-
lorca, het grootst» der Balearen-eilandenJ
genoot. Hy promoveerde aan de hooge-(
school tè «Madrid «in de rechten en trad toen
in het politieke leven, waarin hij aanvanke
lijk tot de zg- „liberale fusionisten" be
hoorde. In 1881 deed hy zym intrede in de
Kamer; vele malen was hy minister, hetzy
van koloniën en binnenlandsche zaken, om
in 1908 voor het eerst als minister-presi
dent op te treden van een conservatieve re-
Beering, Met groote voortvarendheid zette
hy zich aan den arbeid, en in zyrt verschil
lende ministerieele «ambtsperioden heeft hy
fieer dan 300 wetsontwerpen aan het Cor
tex voorgelegd.
BINNENLAND.
Voorschot Ryksvergoeding aan bijzondere
/iT lagere scholen.
De minister vttu ouderwijs, kunsten
en-wetenschappen brengt ter kennis
van de besturen der op 1 Jan. 192b
Bestaande bijzondere lagere schoien,
die aanspraak hebben gemaakt op de
jrijksvergoeding, bedoeld in artikel 97
der Lager-ondérwijswet 1920
-«■la. dat ovareenkomstig hot bepaalde
in artikel'7," tweede lid, van het Kon.
besluit van- 4 September 1923 (St.dl.
jio. 432), soolang het voorschot op de
Vijks vergoeding voor het jaar 192(5 nog
nrefc is vastgesteld, voor het eind van
elke maand! een vóorioopig voorschot
m\ wcarden betaalbaar gesteld, ten be
drage vadi 1/12 gedeelte van het voor
schot over het jaar. 1925
2o. dat de betaalbaarstelling van dit
voonloogig voorschot zal geschieden
per postgiro, indien althans het ver
langen dtiartoe is te kennen gegeven,
of anders per postohèque
3ö dat op het voorloopig voorschot
ÉUllen worden ingehouden de over 1924
verhaalde pensioensbijdragen op de
jaarwedden van het onderwijzenden
beambtenpeTson«eel en zulks overeen-
kemsi g zijn circulaire vaa 8 October
1925, n. 16605, afdeeling L. O. F.
Volksuniversiteit te 's Gravenhage.
ESn nationate congres.
De radd van bestuur der liSfcgsche
Volksuniversiteit heelt besloten da^r
èanieidiitg van hel 10-jarig bes taai
dezer v ^lksuniversiteatop '27 Mei ee
nationaal congres tè orgariiseeren voor
de bevordering van dé ontwikkeling
/aai volwassenen.
De leden dér Volksuniversiteit zul-
lèft he. congres hetzij als deelnemer,
hetzij als toehoorder kunnen bijwonen.
Nadere bijzonderheden zullen worden
medegedeeld in ,,De Mare" van 15
Januari. Een congrescommissie is ge
vormd, waarvan voorzitter is jhr. mr.
R. Feith, lid Vaal den Hoogeai Raad
der Nederlanden en secretaris der
Haagsche Volksuniversiteit, terw jl
eereleden zijn mir. V. H. Rutgers, mi
nister van Onderwijs, kunsten en we
tenschappen en mr. J. A. N. Patijn
burgemeester van 's-Gravenhage.
De vliegtuig-aankoopen voor Koloniën-
Een nieuwe bedreiging der Nederlandache
induBtrieele belangen 7
Men nneidi aan het Haagsen© Aneta-
kuntooi-, ctot die vorige weeia twee oi-
licieren der Nederlaodiscihe Marine naar
Italië vertrokken zijn om met de te
Fiaa gevestigd» Dorniervliegtuigenïa-
briek ovetr d«e spoedige levering van
vijf dubbel-motorige hoogzeevüegboo
ten van het type ,,Wai te onderhan
delen. 1 ew aankoop zou bedoeld zijn
als eon voor.ooper van later te plaat
sen grootere opdrachten.
Na i' aanleiding hiervan werd ge-
\upagd, ol het Departement van Kolo
niën don vaderlalndisChen vliegtuigbouw
de gelegenheid zal gunnen, binnen re
delijken leveringstijd met een duralu-
iriinvliegboot voor den dag te komen,
of dat onze induarfrie opnieuw de
smaad van een in den hoek duwen
zal worden aangedaan en opnieuw een
bedrag van vele tonnen naar den
vreemde zal verhuizen En dat dan
alleen, omdat ,,men" er nu eenmaal
zijn zinnen op gezet heeft, het lang
begeerde type longdiistamoe-vliegboot,
binnen den kortst mogelijken tijd in
Indïë te zen.
Het Haagsohe Aneta-kantoor ver
neemt in antwoord hierop uit zeer be
trouwbare bron het volgende
De geregelde aanschaffing voor ver
nieuwing en uitbreiding van het vl eg.
tuignrateriaal voor den Marine-lucht
vaartdienst in Ned.-ïndië werd ©enige
jaren onderbroken' in afwachting van
de Vlootwet, bij de aanneming waar
van dan die dienst volgens een be
paald bouwplan een weer groote uit
breiding zou ondergaan. Daar de in
diening daarvan vertraagd werd en
VUMn.*
tegen Keelpijn.
eindelijk d© vlootwet in zijn. verschil
lende vormen verworpen werd, heelt
liet vliegmateriaa.1 van den vliegdienst
een groot en achterstand! te boeken,
waarop o.m. in den Volksraad reeds
de aandacht werd gevestigd als te zijn
een onhoudbare toestand. Bij supple-
toire begrooting werdén daarom in het
begin van dit jaar gelden beschikbaar
gesteld voor de aanschaffing ter ver-
/nieuwing van verouderd materiaal van
6 groote lange afstand1-zieevliegtiïigen,
terwijl op de begrootnng 1926 weder
om 12 stuks wordén aangevraagd en
hef in het voornemen schijnt te liggen
het aantal vliegtuigen in Indtë verder
op te voereri.
Naar het schijnt konden de Neder-
landsche fabrieken, welke bij de ge
houden aanbesteding hebben inge
schreven welke wel eed grooten
naam hebben op het gebied van land-
vl'egtuigen. doch nog weinig ervaring
bez'tten in den bouw van zeevliegtui-
gen niet garandeeren binnen den
gestelden tijd een vliegtuig gereed te
hebben, dat aan de gestelde eischen
zou voldoen Daiarom/ werd blijkbaar
besloten een eerste aanvulling uit het
buitenland te betrekken en werd hier
voor gekozen het bekende Italiaan-
sche Dornier hoogzeev'iegtuig.
Spoorambtenaren by minister Bongaerts.
Gisteren had het dageLjkscii bestuur
van den Bona1 van Ambtenaren in
uienst bij de Nederlandsohe Spoorwe
gen, gelijk aoor dit bfestuur wordt
n edege^eetd, een onderhoud met den
mini3.er van Waterstaat. Hierbij wer
den slechts de meest belangrijke kw es
ties naar voren gebracht, n.l. het ver
langen om in hei R.D.V. een bepa
ling op te nemen, dat binnen den in
hét Algemeen Reglement van den
Dienst op de Spoorwegen vastgestel-
den termijn, geen wijziging in de ar-,
be* dövoorw aarden kan aangebracht
worden, zonder goedkeuring door de
organisaties om een omschrijving op
te nemen van het begrip kostwinner;
handhaving van het artikel, waarin
wordt omschreven, dat hel personeel
niet afgekeurd aal worden voordat het
één jaar ziek is geweest.
Vervolgens de ernstige bezwaren te
gen dé verslechtering van het verlof
het in handen der direct e leggen van
de bevoegdheid om kleinere straffen
al dan niet op te schorten, en ten
slotte de ernst^e grief tegen de fei
telijke opheffing van het georganiseerd
overleg.
Nadöt. de B.A.N.S.-afgevaardigden
hun r$&ds schriftelijk ingediende be
zwaren hadden toegelicht, verklaarde
de minister bij zijn beslissing daarmee
rekening té zullen houden.
Vervoheps werd nog besproken de
classlfc^tie der stan^'aatsen. en werd
de wenschelijkheid verdedigd, om de
ter .jake voor het Rijkspersoneel be
kend geworden verbeteringen ook« voor
het spoorwegpersoneel te doen gelden.
De minister verklaarde op een audi
ëntie geen beslissing te willen mede-
deelen, doch zeide dat deze spoedig
bekend zou worden.
Ten slotte werden de dienst- en
rusttijden nog besproken.
Jongeren in den Vrijheidsbond.
In de gisteren te 's-Gravenhege ge
houden jaarvergadering van de Cen
trale van .longeren in dien Vrijheids
bond werden als bestuursleden geko
zen in de twee vacatures de heeren
mr. J. Siertseuüa, Groningen, en J-T.
dé Buck te Vlaardingen, terwijl het
H.B. uitgebreid wgrd mei twee nieu
we leden, miej mr. S. C. Nedierbqrg -
te 's-Grav«nhage en mej. W. de Wijn
te Haarlet».
Tot leden der commissie van arbi!
trage werden herbenoemd mevr. dr.
M. .1. Baale te Amsterdam, prof. dr.
B. D. Eerdmans te Leiden en kapi
tein M. H Supheet te Haren bij Gro
ningen.
Besloten werd de volgende jaarver
gadering te doen houdén in Gronin
gen
Schenking voor het Architectuur Museum.
Uit den Haag wordt gemeld dat me
vrouw de weduwe W. de- Bazel—(los
schot uit de nalatenschap van wijlen
haar echtgenoot aan het Rijk geschon
ken heeft ten behoeve van het toe
komstige architectuur museum alle ar
ch itectuursehetsen en -teekemngen en
ontwerpen voor voorwerpen van ge-
bril iks- en sierkunst met de bijbehoo-
ronde archiefstukken, z.g. vrije teeke-
ningen, houtsueeb,lokken, een aantal
negatieven en lantaarnplaatjes van zijn
werk, benevens een verzameling tijd
schriften, op de bouwkunst betrekking
hebbend.
Als blijk van waardeering 's haar
deswege de gouden eere-penning voor
verdienste jegens openbare verzame
lingen, toegekend.
Prof. Hugo de Tries.
Weer ^en onderscheiding.
Prof. Hugo der Tries, die ook be
hoort, tot de zeer uitzonderlijke Neder
landers wier naam genoemd wordt,
voordat men „die besten Namen" ver
meldt, is in Luntereu nog steeds druk
bezig met den arbeid1, die hem de
Darwn" bezorgde.
Dat dit werk ook buiten onze gren
zen wordt gewaardeerd, bewijzen de
vele buiteuilandscihe onderscheidingen,
die hem ten dèel vielen efi die »iu
weer vermeerderd zijn cjoor een be
noeming tot buitenlandsoh lid van de
Académie van Wetenschappen te Fe-
t rog rad.
Herdenking. Hugo de Groot.
Te Antwerpen.
3ateraagnamiudag heeft men te Ant
werpen de nagedachtenis van Hugo
de Groot gehuldigd met eene tentoon
stelling het Plantin-Museum. Dr. Mau-
rits Sabbe, die de aanwezigen welkom
heette, gaf blijkens het verslag ir
T,Het Hbl. van Antwerpen" een
breedvoerige uiteenzetting van de fi
guur van Grotius in verband met Ant
werpen. Hij gaf te kennen, dat de ten
toonstelling als eene completeer ing
was te beschouwen van dde te 's-Gra-
venihage gehouden.
Nanions de Vlaamsche oonferent e
der Balie voerde mr. Muls het woord
en ten slotte sprak mr. M. W- F.
Treub, 'die liet blijven hoezeer men
in Nederland gevoelig is voor deze
huldiging van Grotius in den vreemde.
Ten Gerechtshove had een plechtige
bijeenkomst plaats. Er waren Advoca
ten, letterkundigen, geleerden, kunste
naar-, vele dames het bestuur van
de Vlaamsche conferentie der Balie,
waaTvan mr. Jules Franck voorz. is.
Mr. Treub was officieel aanwezig
en verder de Belgische minister van
W. en K. Kami el Huysmans, de bur
gemeester van Antwerpen Van Cau-
welaert en verschillende andere digni
tarissen.
Ms. Fr; nek opende de bijeenkomst
met een welkometrede, waarin hij in
herinnering bracht de komst van Hu-
go de Groot te Antwerpen na zijn
ontsnapping uit de gevangenis op Loe-
vestein. De geestdrift, waarmede hij
er ontvangen werd bracht spr. in ver
band! me' zLn geschrift over het vrij
heidsrecht der zeeën. Hij liet verder
uitkomen onder welke omstandigheden
Grot:us geleefd en gewerkt had, hij
die dé grootste jurist is, die de we
reld ooit gekend heeft, dé eerste we
reldburger en wn groot Nederlander
uit een grootetn Nederl andschen tijd.
Mr. M W. F. Treub, <f e vervolgens
het woord voerde, noemde Grotius
een voorlooper van Wilson, erf sprak
over hetgeen de Volkenbond reeds
was en nog before te worden in de
toekomst-.
Tenslotte sprak die heer Van Cau-
welaiert, die zeidie te herhalen het ge-
baiar destijds dóór zijn voorganger je
gens Grot us gedaan. (KSsg^van de
twee toenfnaligé burgemeesters bood
de vlucht ei' ng gastvrijheid in zijn wo
ning aan)Grothis was zeide hij ln
den loop zijnetzede een dier figu
ren die zich vérheffen boven bet in
ternationaal egdisme
Hij gaf ten slotte den wensch te
kennen, dat zij die verantwoordelijk
zijn voor het volkenrecht zich zouden
gedragen in den geest van Grotius.
Stedenbouw in Rusland.
Ir. J. B. v. Loghem door de Sovjetregeering
uit genood* gd.
De Haarlemsche architect ir. J. B. van
Loghem, is door de Sovjet-regeering uitge-
noodigd naar Rusland te komen. Hy moet
daar een stedenbbuwplan ontwerpen voor
den zich snel ontwikkelden mijn. en in
dustriebouw aan de Tom in MdddenwSibe-
rië. De heer Van Loghem aal in Februari
vertrekken en ongeveer tien maanden weg
blijven. Zyn bouwkundig bureau zal waar-
chynJyk naar Amsterdam worden overge
bracht.
Nieuwe vertrektijden der Indische
Met Jagang van 5 Jui. a.a
Reeds sinds geruimen Ljdi bestonden
er, gelijk bekend1, plannen tot wijzi
ging va« de vertrektijden der mail
schepen vkrf de Mij. Nederland "en de
Rotterdaoreehe Lloyd naar Indut. Naar
wij van de directie van éers.geuoem-
de maatschappij vernemen, zal Je
nieuwe regeling ingaan op 5 Januari
a s., den dag, waarop de Jan Pretersz.
('oen Brfar Javai vertrekt.
Van dien datum af zullen de mail
schepen van de „Nederland" in plaats
van 5hrterdag op D.nsdag van Amster
dam vertrekken, terwijl die van de
Lloyd op Woenadpg van Rotterdam af
varen.'
Dé NederténÜHMbepen vertrekken
Vrijdag van Genua, des middags om
12 uur, die van de Lloyd op denzelf
den tijd van Marseille. Zoodoende zul
len de wisselende tijdstippen van slui-
tihg dér Hallarfdsche mail vervallen.
Aanvangende 18 Januari a.s sluit üe
mail te Amsterdam steeds ap Woens
dagavond.
GBMBNGDK BERICHTEN.
kwart voor elven begaf hij zich ter
ruste.
Tegen kwart voor tweeën zag zijne
vrouw van uit haar bed; door de bo-
venruiten van een deur, naar zil meen
de, „lichtvlammen". Zij wilde zich
vergewissen of soms in vergissing door
een der kinderen vergeten _was, alle
lichten uit te draaien, en bemerkte
dat een rij van kleine vlammen lekte
aan dén bovensten schoorsteenrand en
aan den muur van een binnenvertrek.
Zij wekte haren echtgenoot, die on-
mddtellijk op onderzoek uitging. Hii
zag aanstonds, dat er een felle brand
woedde, we'.cte zijne kinderen, snelde
met een hunner, na1 emmers te hebben
gegrepen, naar de sloet, en smeet wa
ter op de lo'tkerod© vlammen, waar
door gedurende enkele oogeoblikken
een dïohte rookkolom opsteeg. Hij zag
tevens dat de roode haan sloeg uit het
achtergedeelte van het Weeshuis.
Ia zijn angs, gilde hij luidde: Brand
brand, eau kreel d«oor zijne vrouw en
kindteren herhaald.
Visser haaldé den sleutel van de
kerk die op een vaste plaats hing,
rendé naar het kerkgebouw, greep net
1« lokketouw, em gaf enücele „alarmsla-
ge.ii". r«| buren kwamen te hulp,
brachten mejuffrouw Visser en haar
kinderen in veiligheid en hielpen den
concierge, nog een en andier uit zijn
brandende woning te redden.
De in de nabijheid1 gestsationneerde
Purgerdïiimsohe handbrandspuit werd
gehaald, maar de spuit bleek delect;
het eerste straaltje water ter bestrij
ding van dezen brand mioet ditbrand-
blusschingsapparaöt" nog geven.
Wel werd nog een poging gedaan
met een tweede spuitje, doch ook dat
kwam niet in actie.
Dorpelingen nlarmeerdén intusschen
de Amsterdamiscihe brandweer, die
spoedig ter plaa'tse was, maar de bran
dende gebouwenniet meer kon red
den. De brandweerlieden bepaalden er
zich toe het kerkgebouw te bescher
men. Het kerkgebouw leed dan ook
niet de miinste schade, doch het Wees-
huiscomp'ëx brandde tot dén grond
toe af. Tot laat in den namiddag van
Zondag, bleven de ouirthopen bij de
brandweer in observatie
Een bankwerker van de S. S. gearresteerd.
Het was te Zwolle bekend, dat men
bij H. K.. bankwerker bij de Neder-
landöche spoorwegen, soms zeer goed-
lioap verschillende voorwerpen kon
oopen. 'l egen Sinterklaas gingen hij
en zijn vrouw weer op vrijbiljetten
naar Amsterdam, wat' herhaaldelijk
gebeurde Zij hadden dien dag reeds
een paar bezoeken aan de Bijenkorf
te Amsterdam gebracht, den dérden'
keer werd de vrouw betrapt op het
wegnemen van een doos vulpennen.
Beiden werden gearresteerd1. De man
V©rd in arrest gehouden, de vrouw
c'en volgenden dag vrijgelaten. De
staat van vrijbiljetten van K. is opge
vraagd, en gebleken moet zijn, dat
telkens op de dagen, dat hij naar Am
sterdam g ng, diefstal in de Bijenkorf
wend vastgesteld1. De directie der Ne-
derl Spoorwegen heeft K., die loco
motief-bankwerker was met een sala
ris van f 34, ontslagen.
Pluimveetentoonstelling «e '«-Qravcnz&nde.
De najaarsvergadering van den V.F.
Z.H (V ereeniging tot bevordering der
Pluimveehouderij en tamme konijnen
teelt in Zuid-Hollandl) wordt aanstaan
de Woensdag te 's-G ravenzan.de ge
houden.
Na afioop van deze vergadering heeit
de of'icieele opening plaats van de
provinciale] pluijnveétentoonstelling,
welke daar op 16, 17, 18 en 19 dezer
gehouden wordt. Voor deze tentoon
stelling werden medlai'les geschonken
door H. M. dé Koningin en Z. K. H-
den Prns, voorts dloor verschillende
organisaties^ een keur van wisselbe-
kers, médailles en andere eereprijzen
benevens een belangrijk bedrag aan
geld'.
De moei* in den Haag in Rotterdam.
Schipper J. S., wonende te Kraling-
scheveer, die ongeveer, drie maknden
geleden op een nacht in het logement
Het Centrum in d«en Hang in Rotter
dam juffrouw J. A. D., vrouw van De
M., mee een revolver heeft doodge
schoten en daarna aicJizelf zoo ernstig
heeft verwond', dat men dacht, dat hij
nog dén-zelfden nacht zou sterven, ia
thans hersteld uit het ziekenhuis op
den Cool singel aldaar ontslagen en
naar het huis van bewaring overge
bracht, ter beschikking van de justitie.
De schipper heeft herhaaldelijk ver
klaard, zich van het gebeurde niets te
herinneren.
RADIO-NIEUWS.
Brand te Dnrgerdam.
Het weeshuis platgebrand.
De u.ingvereepiging van het door
Arasterdam geannexeerde dorp had
tot even over tienen in bet zooge
naanide Weeshuis gerepeteerd zoo
als gewoonlijk deed de conciergé, die
uit zijne won ng door een binnendeur
het weeshuis met dé waarin gevestig
de consistoriekamer en vergaderzaal
kon bereiken, zijne ronde omstreeks
Concerten v*n heden.
.20. Londen, 366 M., 2LO. Dansmuzieek.
Birmingham, 479 M. 5IR. Concert, vervolg
van 4.86. Bournemouth, 886 M. 6BM.
Muzikale Intermezzo. Manchester, 878
M. 6iBM. The Majestic Celebrity Orchestra,
uitgezonden van uit Hotel Majestic St
Anne on the Seè, Barcelona, EAJ4 824
M. Koersen.
6.50. Vancouver, ONiRV 291 M. Concert,
uitgezonden van uit Hotel Belmont
Hamburg, 392 M. Engel ache Les.
7.20 London, Daventry, 866 M. 2LO en
1600 M. 5XX. Weerbericht en Tydeein van
de Big Ben.
8.—. Hilversum, 1060 M. Koereen van
wege het Persbureau Vaz Dias te Amster.
dam. MiHveraumsche Dmadioese Omroep.
8.10. Hilversum. Uitzendavond Kath. Ra-
dio^Omroep. -t
i 8.20. Londen, fiaventry, 365 M. 2LO en
1600 M. 5XX. Variété. Helena Miliary ac-
trice-voordxachtskunstenafres. Het Stations-
orkeat. Concert. Bret Hayéen, voordracht
kunstenaar.
9.20. Londen, Daventry, 465 M. 2L0 en
1600 M. 6XX. «Dansmuziek door" a Dadio-
Revel, uitgezonden van uit Olympia, uitge
voerd door Sydney's Firman's devour Dan
ce Band.
Hamburg, 392 M. Dansmuziek.
10.20. Londen, Daventry, 866 M. 2LO en
1600 M. 5XX. Tijdsein van Greenwich.
Weerbericht en persberichten.
10.80. Hilversum. Dansmuziek H. D. 0-
orkest o. 1. v. Lupgens. (Tusschen 11,05—
11.35 uitzending van het programma door
alle Britsche stations.)
Daventry zal Amerikaansche en Europeesche
programma's uitzenden.
Wy vestigen de aandacht van de radio
amateurs op de uitzendingen van Daventry
op hedenavond.
De British Broodcasting Comp. zal om
11.20, 12.20 en 1.20 A. T. programma's van
het vasteland en Amerika opnieuw laten
uitzenden door al haar stations. Hoewel de
ontvangst van de Engel sche kortegolfsta
tions op het platteland uitstekend is, komt
voor de groote steden alleen Daventry in
aanmerking.
Hilversum heeft voor die gelegenheid een
radiodansavond georganiseerd. Tusschen
11.05 en 11.35 A. T. zal een gedeelte van
dat programma door Daventry opnieuw
uitgezonden worden.
ONZE KOLONIËN.
Hoe warm het waa-
Op verzoek van het „Soer. Hbl." nam een
apotheker te Soerabaja op 'n dag op ver
schillende plaatsen aldaar de temperatuur
op.
In ee« geheel afgesloten laboratorium,
waar het zonlicht geen toegang heeft, waar
noch rechtstreeks, noch zydelings licht naar
binnen valt, bleek een temperatuur te heer-
achen van 92.8 graden Fahrenheit. Een si
tuatie, zoo gunstig als de boven aangegeve-
ne, komt natuurlijk nergens wor.
In een kamer, waar licht binnen valt,
weerkaatst door een aan de overzijde staand
witgekalkt huls, dus niet rechtstreeks
heerschte een temperatuur van 100,6 gra
den Fahrenheit. Men kan dus aannemen
dat over het algemeen ln de huizen deze
temperatuur kan worden vastgesteld.
Een thermometer, opgehangen op een
plaats, waar het zonlicht wordt weerkaatst
door roode tegels, wees als temperatuur
aan 96,5 gMuten Fahrenheit.
Indie's Olierijkdom.
Naar de ^Sumatra-Post" uit Pangkalan
Soesoe (O.-Jcust Sum.) verneemt, is daar
spuitende bron aangehoord met een capaci
teit van 240 250 ton per etmaal.
Het merkwaardige van dit geval is, dat
dit dezelfde bron betreft, die geruinwaï tijd
geleden "iti brand is geviogei» en Pangkalan
Soesoe uren van angst en gevaar heeft be
zorgd. Het is een gasbron, die dicht bij de
baai is gelegen by de bocht van den weg, en
die destyds groot gevaar had opgeleverd
voor de nabij liggende bronnen en tanks. De
brand werd toen gelukkig bedwongen «n
de put werd een tijdlang geabandonneerd.
Benige weken geleden is men echter weer
begonnen te boren, met het gelukkig gevolg
dat, toen de put aangesloten was en door
geboord werd, zy is gaan spuiten met de
enorme capaci.eit van 240 250 ton per
etmaal. Een mooi succes, dat er op wijst, dat
,in de lagen by Pangkalan Soesoe toch nog
heel wat olie als reserve aanwezig moet
zyn.
De andere spuiter, van welks aanboring,
eenigen tyd geleden melding werd gemaakt,
is in productie achteruitgegaan, maar le
vert niettemin nog een 70 tot 80 ton per
dag op.
KERKNIEUWS.
Ds. BerkeUbach v. <L Sprenkel.
Intrede te Rotterdam.
Ds. S. H. J. Berkelbach v. d. Sprenkel,
overgekomen uit Haarlem, die Zomk^och-
tend door ds. P. G. de Vey Mesdagh was
bevestigd als predikant by de Ned. Herv.
gemeente te Rotterdam, hield Zondagavond
in de geheel bezette Groote Kerk zyn in-
tree-predikatie.
By den «aanvang der godsdienst-oefening
werd gezongen zang 3, vers 1, 2 en 3.
Na het votum werd de geloofsbelydenis
gelezen, die door de gemeente staande werd
aangeboord. Na het gebed werd gezongen
psalm 138, verzen 1 en 2 en «gelezen 1 Jo
hannes 1, het eerste hoofdstuk en de twee
eerste verzen van het tweede hoofdtuk.
In zyn inleiding zeide de prediker, dat er
veel moeiiykheden te overwinnen zyn en
dat er contact gelegd moet worden tusschen
hem en de gemeente.
Hy hield vervolgens een predikatie over
Johannes 8 vers 16.
Aan het slot werden toespraken gehou
den: tot den bevestiger, kerke raad, gemeen
te, kerkelijke colleges en vrienden uit Haar-
lem. Ook herdacht hy zyn voorganger, wij
len ds. v. d. Giessen. De gemeente zong
haar nieuwen leeraar psalm 134, vers 3 toe.
Ds. N. van Schouwenburg, t
Ned. Herv. predikaat te Amster
dam.
In den ouderdom van 50 jaar ia na een
«kortstondige ongesteldheid overleden ds. N-
v. Schouwenburg, Ned. Herv. predikant te
Amsterdam.
Nioolaas v. Schouwenburg werd 4 Mei
1875 te Gouda, waar zyn vader directeur
van het Telegraafkantoor was, geboren.
Hy ontving zyn opleiding aan het
sche gymnasium en de Utrechtsche i
sitedt.
1 Mei 1900 werd da. Schouwenburg can-
didaat in Friesland, om 16 Dec. van dat
Utr te de Meern (U.) zyn intrede te doen.
Na 6 jaar vertrok hy naa«r Hien en Do
den waard, ln 1907 nh»r M y naheerenland
12 Sept. 10°Ö bevestigde ds. Doevendans
hem in do Nieuwe Kerk te Amsterdam waar
hy 15 Sept. d.o.v. zyn intrede deed.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 16 December.
Openbare verkooping gehouden door
Notaris Pitlo.
By de gisterenavond in het hotel „de
Zalm" door Notaris R. W. H. Pitlo, alhier
gehouden verkooping van onroerende goe
deren, zyn koopers geworden van:
flet woonhuis met tuin aan de Peper
straat no. 26, de heeren C. en A. C. Plomp,
alhier, voor 4560, en van de woningen aan
den Zwarten weg onder «Reeuwyk naby Gou
da nos. 702, 703 en 704 d)5 firma A. van
Erk, alhier, voor 3500.
HoMandache Maatschappij van Landbouw,
afd. Gouda en Omstreken.
De afd. Gouda van de Holl. 4 My. van
Landbouw houdt oen ledenvergadering op
Donderdag 17 December, in de „Harmonie"
des avonds te 7.30 uur.
(«Bespreking ^xmertyd).
deelingen. Verslag Algemeene Ve
te 's-Gravenhage. Verkiezing Bestuursleden.
Aftredend dte heer Adr. Moons. Het bestuur
stelt hiervoor candidaat de heeren Adr.
Moons en A. Visser. Aftredend de heer B.
Roos. Het bestuur stelt hiervoor candidaat
de heeren B. «Roos en G. J. Hupkes. Aftre- 1
dend de heer J. Moons. Het bestuur stelt
hiervoor candidaat de heeren J. Moons en C.
$ieuwert8en. Alle aftredende^ zyn terstond
herkiesbaar.
Nog wordt medegedeeld dat op deze ver
gadering zal tegenwoordig zyn de heer
Buisman, Secretaris van het Hoofdbestuur
in de eerste plaats ter kennismaking met de
leden en het doen van mededeelingen o^er
het werk der maatschappy.
Na afloop is er de gewone verloting.
Een Volksconcert.
De afd. Gouda van de 'My. tot Bev. der
Toonkunst heeft het voornemen een volks
concert te geven op Saterdag 19 December
des avonds 8 uur in den Schouwburg.
Medewerk«iJ& zullen zyn het orkest der
afdeeling, het Dames-zangkoor en de dames
Markus, zang en Ouweneel, piano.
Het leveren aan Duitschland.
Nederlandache ZuiveLbeurs.
Onder voorzitterschap van den heer M.
van Berg, uit Alkmaèr, heeft de Nederland-
sche Zuivel beurs gisteren te A msterdam
een algemeene ledenvergadering gehouden.
Opnieuw werden aan de orde gesteld «ar-
hitragereglement en handels voorwaarden
voor botërién kaas, zooaJ» «lpze in de vorige
vergadering, die wegens onvoltalligheid
geen rechtsgeldige besluiten nemen kon, be
sproken «yn. Zonder eenige discussie wer
den deze nu met algemeene stemme» aan-
genonven.
Vervolgens gaf de heer v. d. Most, uit
Bodegraven, opnieuw een uiteenzetting van
n bemoeiingen inzake de gevoerde rechts
gedingen betreffende de Arbeidswet 1919.
Naar «aanleiding van een in do vergade
ring van de Nederl. Vereeniging van Kaas
handelaren alhier genomen besluit betref
fende credietverleening aan Duitschlandgaf
die voorzitter een- overzicht van de gehou
den besprekingen. Verschillende exporteurs
van boter en kaas hebben aan den ly ve ge
voeld, welk een groote risico's aan verzan
ding naar Duitschland verbonden zyn, waar
door reeds verscheidene firma's zeer groo
te verliezen geleden hebben. Van de Nederl.
Vereeniging van Kaashandelaren is nu het
mititatief uitgegaan om gezamenlijk te
ïhten verandering in den bestaande»
1 te krijgen. Echter is daarvoor sa-
erking noodig tusschen alle belang-
dfeHbenden by den kaas. en botèrhandel.
tjvenals in de vergadering van de Nederl.
vereeniging van Kaashandelaren is geschied
Vroeg de voorzitter van de vergadering een
principieele toezegging tot medewerking in
die richting. Deze werd zonder discussie
riet algemeene stemmen verleend. Er zal op
een speciaal daartoe te beleggen vergade
ring van alle belanghebbenden besproken
worden, op welke wyze het contant ver-
koopen aan Duitschland: practaach «al kun
nen worden doorgevoerd.
Lezing Mr. Merchant.
In de „Réunde" trad gisteravond «mr. H.
P. Marchant op, als spreker voor een open
bare vergadering uitgeschreven door de
•fd. Goud» van den Vryz. Dem. Bond.
De Voorzitster, mej. Snoep, richtte het
welkomstwoord tot de aanwezigen en wees
op de groote spanning diie wy thans bele
ven in de binnenlandsche politiek. De ver-
Mejringen gaven een merkbare verschuiving
rtar links, in dtit verband noemde spr, de
terugkomst van het ministerie-Golyn een
groote teleurstelling. De belangryke pol
welke spr.'s fractie by de begrootangsge-
bflurtenissen vervulde is een groote genoeg
doening. Spr. richtte tot mr. Marchant een
Persoonlijk woord van dank voor zyn kloeke
houding tegenover minister Colyn. (ap
plaus.)
Spr. herinnerde aan de oorzaak van de
«riais, 't gezantschap by den Paus. Hoewel
de V. D. niet tegen het gezantschap zyn,
■len zy niets «liever dan een blyvende
breuk in de coalitie. Namens de afd. bracht
Spr. hulde aan mr. Marchant voor het hoog
houden van zyn beginsel om alles wat ver
band heeft gehouden met zyn opdracht tot
Kabinetsformatie, met de grootste open
baarheid te behandelen.
Hierna verkreeg mr. Marchant het woord
te spreken over de Kabinetscrisis.
°oi de vergadering een zoo dnidatyk
gelyk inzicht te geven van de herin
nerde mr. 'MarchafflHtmi de historie die aan
leiding heeft gegëven tot <len crisis. In
1816 is een diplomatiek vertegenwoordiger
by het .Vaticaan aangewezen tot 1872 toen
een Umendement-Dunbar, de ,/laplomaten-
vrater", werd aangenomen tot opheffing
va» het gezantschap omdat Italië den Paus
van zyn -wereldlijke macht had beroofd. Van
1872 tot 1916, zegt spr., heeft Nederland
gelukkig en tevreden kunnen leven zonder
gezantschap by den PauseRjken Stoel. Tóen
kwanj het voorstel een gezént te plaatsen
met een beperkte opdracht én wel in ver
band: met de omstandjdbid dat de Paus zou
pogen den wereldoorlog^^) spoedig mogelijk
te beëindigen. Nolens werd belast met een
zending naar Rome, om de vestiging Van
het «gezantschap voor te bereiden. De tyde-
lyke zending met beperkte opdracht van
den gezant werd van jaar tot jaar verlengd.
ln 1920 kwam de 'Regeering met de bood
schap dat de Minister van Buitenl. Zaken
het «noodig oordeelde het karakter van de
gezantschapspost als een blyvende te bew
schouwen. Toen kwam Lohanan opnieuw
met bezwaren der Protestantsche natie en
stelde voor het betrekkelyke artikel op de
begrooting te verminderen, welk voorstel
met groote meerderheid werd verworpen;
elk jaar werden opnieuw pogingen gedaan
de gezantschapspost te tornen. Wat ze
precies verstaan onder Protestantsche na
tie .practisch toegepast, heeft spr. nooit be
grepen. De consequentie van de politieke
beschouwing der C. H. en A. R. is, dat de
Katholieken de gasten zyn van de Protes
tanten. Dit karakter kunnen de Vryz. Dem.
er niet aan toekennen.
w\ zette uiteen waarom de houding van
de V. D. dit jaar een andere is geweest dan
g jaar, nJ. in de eerste plaats moet gelet
worden op de verhouding tusschen de par
tijen der rechterzijde; de verwydering tus
schen Katholieken en Protestanten was al
groot toen het noodlot der verkiezingen
kwam. Om de coalitie te behouden moest
men zooveel mogelyk zetels zien te krygen.
Spr. herinnerde aan den afbreuk door Dr.
v.,d. laar en Kérsten aan de coalitie ge-
daah. Dr .v. d. Laar, doe zelfs sociale nel
gingen-had, was met zoo gevaar! yk voor de
coalitie als Kersten en Lingbeek, die de co
alitie bestrijden, zeggen, Nederland is een
Protestantsche natie. Colijn heeft, zoo ging
spr .voort, in zyn deputatettrede gezegd de
stryd gaat tegen rood en Rome, er is «meent
spr. geen sterke verbeeldingskracht 'foor
noodig om te 'begrijpen dat die uitlating
geen gunstige aanloop was voor een ver
broedering na den stembusstrijd, waar de
Geer en Snoek Henkemans zeiden te coali-
seeren omdat zy anti-katholiek zyn om zoo
doende de Katholieken eiken dag op de vin
gers te kyken.
Dit is de coalitie van binnen meer en
meer verzwakken. Het is spr.'s vaste over
tuiging dan ook dat aan die coalitie van
daag óf morgen een einde moet komen.
Na de verkiezing kwam de vraag wie for
mateur zou worden? Geadviseerd werd
Colyn en de A. K.. hebben het beleid van het
vorig ministerie ook tpt inzet gemaakt. «De
C. H. hebben over dat beleid bij den stembus
strijd niet gesproken. By de Katholieken
was het alleen v. Wijnbergen die zeide het
gaat om het beleiid, van Colyn, de anderen
erkenden het ging om de coalitie in het le
ven te houden.
De A. R. party was de eenige van de co
alitie die de ergste klappen kreeg en tóch
vierden zy de overwinning in den Haag,
waarby Coiyn zedde dat hy de beg rooting'
voor 1926 sluitend had gekregen en Waarbij
Rutgers als medewerker werd gehuldigd
Zoo werd Colyn Kabinet-formateur. Éérst
later, 2 October, toen de kruitdamp opge
trokken was kwam de Standaard tot het
besef dat de Heere de party zachtjés ge-
kastijd had. Noch Colyn, Rutgers of H<
kea-k, zeide spr. lieten zich onder
van de kruitdamp brengen. Als zy
gezegd 't is een beroerde boel, dan hadi Co-
lijn geen fo«rmateur geworden in stryd met
het constitutioneel-parlementair stelsel en
niet in overeenstemming met de uitgeapro-'
ken volksovertuiging. Hoeveel liberalen en
C. H. hebben Coiyn gestemd omdat zy
lastingverlaging voorzagen en ondanks dat
verloren zy zetels tarwyl de S. D. en V. D,
zetels wonnen. Spr. schetste de scherpe wij
ze waarop zyn fractie positie
heeft tegen die regeering welke niet alteen.
by art. 40 maar in honderden «gevallen ^iet
Recht heeft vortéodén. In de tweede pteita
was de geefltg grief tégen dez<
de beastingen, alle nieuwe indirecte be
lastingen «over 35 mdilioen en nu het
stel tot afschaffing der VerdedigingabflJhE-'
ting II welke alleen hoogere aangeslégelten
treft. De derde grief is dat de Regeert»g1
zich ondergeschikt maakte aan de econo
mische macht. Inplaats dat de Regeering
zeJf haar jongelui opleidt, laat ze hét den
Indischen Ondernemersraad doen in rijn ei
gen belang. Groen v. Prinsterer enz, heb
ben zoo fel afgekeurd de exploitatie van In-
die door de liberalen en nu mee etende van
de taart handelen de Christelyken eveaeeo
en voeren een politiek door Dr: Kuyper ge
brandmerkt als een «Mamonistische.
Wij, zegt spr., komen op voor de. Chris
telijke beginselen der -politiek. Nolens heeft
in 1924 voor ons de deur op een kiér ge
zet met een verlighte kamer er achter,
het doel dat men goedlbu oppassen cn de
deur open zou gaan als nht met de coalitie
mis loopt, tevens om de C/NH. te laten ge
voelen dat zy «geen spelbrekers mochten
zyn.
In 1925, zegt *Pr-< waren we «ln een an
dere positie ,toen hebben de V. D. aan de
regeering gezegd niet meer te zullen mee
doen met het uit den weg ruimen van de
levensgevaarlyke kwesties, men was er dus
op voorbereid. Spr. herinnerde aan dén
van 10—11 November en aan de be-
Spr. zette voorts uiteen dat zyn fractie ge
noodzaakt was voor het amendement- Ker
sten te stemmen en zoodoende de coalitie
kapot te maken, had zyn fractie anders ge
handeld, dan zou men gevraagd hebben „of
het ons in de bol was geslagen" zegt apr.
De stemming gii% over het voortbestaan
der coalitie en daarom jverd tegen de coali
tie gestemd (applaus).
Spr. ging na de redenen waarom hem
een opdracht werd verstrekt tot kabinets
formatie n.l. omdat de V.D. een program
ma had ontvouwd, tegen hpt bereid van
Colyn, waar een meerderheid voor aanwe
zig is. De katholieken wilden evenwel niet
medewerken omdat zy den tyd nog niet
gekomen achtten met de S.D. een meerder
heid te vormen, en natuurlijk moet een re
dering gegroepeerd zyn om de bedde «groo
te partyen. -
Spr. noemt het als van zelfsprekend dat
een compromis-programma Met overeen
stemt met het programma van de Katho
lieke, S.D. en V.D. «afzonderlyk.
Het programma als zoodanig was niet
zoo kwaad andera had de Pers het wel
doodgeentiseerd. Spr. noemde het ergerlyk
dat de katholieken in hun antwoord over
het programma zwygen en alleen zeggen
dat tyd voor samenwerking nog niet geko
zen «achten. Met 15 tegeh 14 stemmen heb
ben zy het besluit genomen te publiceeren
wat «zy hadden besloten.
Een Belgisch pater hééft in Limburg ge
zegd dat 90 7r der arbeiders voor de kerk
verloren is gegaan uitsluitend tengevolge
van het niet luisteren door de Belgische
machthebbers naar de stem der Democra
tie. Als ze hier blyven steunen op het be
leid van Colyn, zegt spr., verliezen ze ook
hun 90 Nu kunnen ze bevreesd zyn voor
assimilatie met de S.D. maar da\jjevaar
zal geringer zyn dan nü en die Pater heeft
terecht het voorbeeld voor oogen gehouden.
Het 2e bedryf van de crisis was in een
minimum van tyd afgeléopen. Het 3e be
dryf is de opdracht aan Dr. de Visser voor
een extra parlementair kabinet. Spr. is er
erg benieuw naar, doCh heeft de overtui
ging dat het binnen énkele maanden weer
op het Binjtenhof staat. Om moeiiykheden
heen 1 oopen geeft niets.
Door de crisis he oft opr. party gewon
nen. De Chr. Hist., narty wist begin N«ö-
ember nog van «tets «aï, óf Colijn had
niets medegedeeld aan den G. H. Leider óf
die leidér had niets medegedeeld aan zyn
fractie omtront de voorwaarden van de R.
K. medewerking; een. geyolg van het bin
nenkamers in elkaar Jpibeien van baantjes,
zegt spr. Spr. overtuiging is laat hét volk
deelgenoot zijn van alles wat plaats heeft,
dan behoeft men niet zoo in angst te zitten.
Met deze crisis is dit gewonnen, dat hot nu
moeilijk geworden Is weer binnenkamers te
gaan knoeien (applaus).
Spr. heeft liever dat pi«n zijn program
ma uitvoert (fan dot hy hét zelf doet, hy zit
liever niet achter de rogeerigstafel waar
door men in zekeren zin cj£ actié zyner par
ty verlamd.
Spr. besloot met te z»gem dat hét noo
dig is te leeteit de demoéwte te dienen op
dat het volk eindelyk de óve^uiging krijgt
dat het door zyne regeejring wordt geleid
ten goede.
Na de pauze verkreeg Je heer Verbrug-
gen het woord, hy vond dat mr. Marchant
over dat gezantschap bij den Paus wat te
licht was heen «gegaan. Spr. ziet «in de 'be
sprekingen in het Vaticaan een gevaar, en
vindt Anti-papist geen scheldnaam. Zelf is
hy aan geen partij aangesloten.
Mr. Marchant antwoordde <ten heer Ver-
bruggen dat het gezantschap hem interes
seert omdat hij Met R. K, is,. HU is xriet
vreesd voor ver-roomsching, de Katholie
ken nemén niet toe in aantal en zou n»èn té
ver gaan dan Is er nog w»l een stokje voor
te steken. We moeten hebben een regeering
dde breekt met het beleid: van Coiyn, dat
veel gevaarlijker is dan Rome, anders zou
het uit zyn met de Volksvertegenwoordi
ging. De politiek van de «geldzak bedreigt
het Nederl. Volk, het gaat er om dat jiet
Nederl. volk «zelf zye regeering zal bepalen
anders raakt het zyn invloed op zyne
geering kwyt. (applaus.)
De Voorzitster dankte dé vergadering
voor de belangstelling en den heer «Mar
chant die ondanks zyn drukke bezigheden
die avond aan deze afdeeling heeft willen
wijden.
Agenda r
15 «Dec. 8uur. Groote Schouwburg. Film-
vertooning Ned. Fabrikaat.
16 Dec. 8 uur. Geboyw Daniël. Cursus E.
H. B. O.
16 Dec. Groóté Schouwburg. Openbare les
leerlingen Sftads-Muzieksehool.
17 Dec. IVi uur. «Bovenzaal Café Harmon*»
Lenvergadering Holt Mij. v. Landbouw,
afd. Goud».
18 Dec. 8 bur. Groote Schouwburg.
Abonnementsvoorstelling, door 't Schouw-
tooneel.
18 Dec. 8 uür. Raadzaal Stadhuis. Vergade
ring van de Kamer van Koophandel.
19 December 8 uur. Grdote Schouwburg.
Volksconcert van de afd. Gouda van de
My. tot Bev. der Toonkunst.
De apotheek van den heer F. A. Dee,
Westhaven, is deze week tot en met Vrijdag
18 December, benevens den daarop volgen
den nacht geopend na 8 uur des avonds (des
nachts echter alleen voor recepten).
D. Loeve. oud 24 J. J. Speksnyder, oud
29 j. N. Molenaar, oud 81 j.
OVERLEDEN: B. dén Ouden, oud 80 I..
weduwnaar van A. Koolwyk.
WOERDEN.
Ons natuurschoon.
Men schrijft aan de N. R. Ot.:
Naar wy vernemen, is vanwege' het
Staatabosch bekeer te Utreèht in verband
met de uitvoering der Boschwet een nauw
gezet oiiderzoek ingesteld naar <te boomen
in het plantsoen, die de gemeente voorne
mens is te vellen. De directeur van het
Staatsboschbeheer had het" gemeentebe
stuur verzocht, de «gunning dezer boomen,
die reeds verkocht waren, eenige dagen op
te schorten ,aan welk verzoek dit bestuur,
dat er grooten prijs «op stelt, dat het plant
soen en de-overige beplanting der gemeen
te zoo goed mogelijk worden in stand gehou
den, aanstonds heeft voldaan.
Uit «goede bron vernamen wy, dat het
Staatsboschbeheer geen termen aanwezig
heeft geacht, om aan den minister te advi-
seeren, het kappen dezer boomen te verhin
deren; integendeel, deze dienst schynt
meer dan gewoon gevaar voor ontworteling
van deze buitengewoon hoog opgeschoten
boomen aanwezig te hebben gevonden.
Thans heeft de gunning van deze boomen
dan ook plaats «gehad, en et zal wel spoedig
met het rooien worden «aangevangen.
Ten eindp by de vernieuwing een zoo mooi
mogelijk/^geheel te krygen, heeft het ge-
meentebestuur het advies van een onzer be
kendste parkarchitecten ingewonnen, over
eenkomstig wiens plannen, naar het hoopt,
een en ander spoedig zal worden uitgevoerd.
UIT DEN OMTREK.
STOLWJJK.
Burgerlijke Stand.
GEBOREN: Aletta Martyntje, d. v. A.
van Dam en A. Dekker. Téunis, z. v. M.
Burger. Janna, d. v. A. J. Zyderlaan en
J. van Lirriborgh. Paulus, z. v. B. Ver
sluis en M. A. Stoppelenburg. Adam,
z. v. A. J. de Jong en M. van der Spek.
Annie, d. "V.' G. J. Kleyn en A. P. B. F
GETROUWD! B. den Ouden, oud 29 fTm
F1NANCIEKLE BERICHTEN.
Alg. Centrale Middenstandsbank.
Commissarissen nenten ontslag.
Het officieel orgaan van <le Algemeene
Winkelieravereeniging te Amsterdam heeft
bearcht ontvangen, dat de heer «L. B. J. Gor-
ris per 1 December j.l. ontslag heeft geno
men als lid van den Raad van Toezicht van
het Hoofdkantoor, als lid van den Raad van
Commissarissen en als lid van den Raad
van Commissarissen van de afdeeling Am
sterdam, der Alg, Centrale Middenstands-
bank. "Eveneens heeft de'beer L. J. G. van
der Mae sen ontslag genomen als lid van den
Raad van Commissarissen van de afdeeling
Amsterdam.
Intusschen kwam ons nog ter oore dat de
geheele Raad van Commissarissen van de
afd. Amsterdam, verder nog bestaande uit
de heeren mr. Endt, Notaris Bonga, Kreu-
len, Frielink en Prinsen, secretaris, even
eens zyn ontslag heeft genomen."
Uit nader verkregen inlichtingen biykE
dat de ontslagaanvrage der commissarissen
niet zyn oorzaak vindt in den «gang van za
ken b(j de Algem. Centrale 'Bankvereend-
ging voor den Middenstand, doch in kwes
ties van meer ondergeschikten aard, waar
door meeningsverschil tusschen de hoofd
directie en dg» raad van commissarissen
van de afd. Amsterdam ia ontstaan.
KUNST.
Moiési.
Nair „De Rsb." verneemt zai 'de groot»
tooneelkunstenaar Moissi binnenkort weer
naar den Haag komen.
Ér
MARKTBERICHTEN.
Rotterdamsche Veemarkt.
15 Dec.
Aanvoer 428 paarden, 5 veulens,
1540 magere runderen, 550 vette run
deren, 351 vette graskalveren, 888
nuchtere halveren, 434 schapen ol lam»
meren, 39 v»r..ema, 129 biggen, bok
ken en geiten.
V«;te loeien te kw. f 1.20—1.25,2^
kW. f 1 101, 3e kw. f 0.90-0.80
Ossen le kw. f 1.20—1,22%.. 2© Kw*
f 105—0 90, 3e kw. f 0.85—0.75; Stie
ren te lw f 1—105, -2© kw. 10.9(
-0 80. 32» kw I 0 70—0.00; Kalve
ren le kw. f 1.75-1.95, 2e kw. 11.5(
-1.2), 3e kw. f 1.10—0.95.
Melkkoeien f 225—430, Kalkoeien
1 235—440. Stieren f 175—375, Pinlce4
f 155—175, Grask al veren f 00—140}
Vaarzen 170—210, Werkpaarden f 100
325, Sla dit paarden f 95100, Nuch
tere kalveren 14—21, FeVkalveren f 19
«r—32, Biggen f 12—21, Overloepers l 22
—40, Hitten f 195—180.
Vet vee en vet e kalveren handel le
kw. redelijk. 2e en 3e kw. matig, af-
tvijkendè prijfcén. redelijke aanvoer;
Melk- en kalkoeien redelijke- aanvoer!
matigen handel, goede soorten hooge
re vraagprijzen. Nuchtfere- en graskal
veren han fef en aanvaar matig. Big
gen en Ovcrlootpers handel matig, goe*
de soorten dirnr. redel «Jke aanvqer,
Pharden handel in sladitpaarden rei
delijk.
Kaasmarkt.
BODEGRAVEN, 15 l)ec. Aangevoerd
187 part) jen waarvan 147 m. r.m.
0564 stuks, 52512 K G. Prijs Goudschë
laas m. r.m le srt f 85—68, 2© *rt.
f 61—64, z. r# f «1—64.
Handel flauw.
(DRAADLOOZE DIENST.)
De Moaoetkwestte.
LONDEN, 15 Dec. De uitspraak van
den Volkertbomdsraari' inzake de Mo-
soelkwestio kan thans definitief be
schouwd worden als een beslissing
ten guns'e van Groot-Britt annië. l)é
officieeie bekendmaking geschied eerst
morgen.
Bart ling Siki
NEW VORK, 15 Dec. De bekende
neger bokser Hurtling Hikt is ver
moord.
De ontwapenJnffaverpHchthtfen van Krnpp.
ESBRN, 15 Dèc. Volgens eèm bericht
uit Keulen van de Ex. Telgr. wordt
officieel geweid dat de firma Krupp
haar ontwapen ngsverpIirtiMngen nage
komen is. zoadat de Geallieerde com
missie Ddhderdag Essen verlaten zal.
De opataiMÜft team der Mafuarte.
BEIROET, 15 Dec. De opqtand.ge
stam der Muguaris, die, zooa's gepield,
onderwef|>ing lifd aangeboden, heeii
alle Fransche voorwaarden nanvadrtl.
Een Franach-DuUsch haAdétéyerdrag.
PARIJS, 15 Tec. lYepdelénburg, de
leidér der Duitsche delegatie, welke
belast is met de onderhandelingen over
liet sluiten van een Fra-nsoh-Duitsch
handelsverdrag, is heden gearriveerd.
De minister van handel zal hem he
den ontvangen, teneinde het Duitaclia
antwoord op de Franeohe voorstellen
in ontvangst te nemen.
Dé plannen van Loochéur.
PARIJS, 15 Dec. De Ministerraad
heeft den finantieelen en politiekeu
toestand onder de oogen geeiea.
Besloten werd dat Ixnirfheur onder
handelingen zal voeren met de presi
denten der finawtieelè commissie uit
Kamer en Senaat, teneinde voorstei
len uil le werken lok hel in evenwicht
brengen der begroeting en het verze
keren der amortisatie.
De braad in het tankschip ap da
r Nad. Scheepsbouw My.
AMSTERDAM, 15 Deo. Ce braud-
weer was hedenmorgen nog -leeds be
zig met de biussching van de brand
op het terrein van dé Ned. Scheeps
bouw Mij. De resten van de helling
ondier hot verbrande tankschip briu-
den nog slee Ju, en slechts langzaam
wordt het vuuroppervlak kleiner.
Gemeld wordt dat de verzekerings
agent hedenmorgen te Amsterdam is
aangekomen. Het schip toch i» door
Lloyd® verzekert, bij Britsdie assura
deurs. Hep^chip zelve voor 120.0ÜÜ p.
sterling; de machines die reeds in het
-chip geplaats waren voor 80 (XKJ-j>. ;t.
Hat vltefkanhp Schiphol.
AMSTERDAM, 15 Dec. De gemeen
teraad heeft n zijn heden gehouden
zitting goedgekeurd1 dé voordracht van f
B. en W. tot het sluiten van eqn over^
eenkomst mot het Rijk dér Nederlan
den betreffende het gebruik van het
militair luchtvaartterrein te Schiphol.
Een nieuw mailschip.
AMSTERDAM, 15 Dec. Naar wij ver
nemen heeft de Kon. Ned. Stoomboot
Mij. den bouw van een mailschip voor
de Kolon-lijn van den Koo. West lnd.
Maildienst aan do Rotterd. Droogdok
Mij, opgedragen. De afmetingen van
hét nieuwe ma Ischip zijn 420 voet
lengte, en 58.10 bre-edte. Het schip
zal jangeveer 145 eerste, 56 tweede en
38 "dorde klasse passagier» kunnen
vervoeren.
WISSELKOERSEN.
14 Dee.
16 Dec.
Officieel.
Londen
12.07 54
12.07%
Beriyn
69.26
69.26%
Parys
9.02
8.96
Brussel
11J28M
11.20
(Zwitserland
48.02Mi
48.02%
«Wéenen
96.10
86.10
Kopenhagen
62.—
61.99%
Stockholm
66.66
66.70
Oslo
60.61
60.67%
«New^York
2.49
2.48%
Niet officeel.
Madrid
86.32%
36.22%
(Milaan
10.06
10.06
Praajr
7.37%
7.37%
Béuraavermcht.
De meeste aandacht ter beurze had
den de rubberaendeekn. In Amster
(hmtrubben; vonden groote omzetten
plaats. Nadat de koers zich bij ope- V
rting lager stelde, trad een herstel in,
waarop wee* een inzinking volgde.
De zwakke teodenz voor robbeffood-
sen werd veroorzaakt door de verde
re daling der rubberpr'Jzen.
Tabakken bewogen rich in overeen
stemming met rubbers. Voor de au-
nuitrasoorlen kWaflién algemeen lage
re noteer ing w tot stand.
In oliewairtWen ging weinig om. Ko
ninklijken waren maar weinig veran
derd. In GeconeoHdéerdén ging bijna
niets om.
Suikerwpardén en Indische Crediet-
waardén hadden een beperkte markt,
doch bleven goed op peil.
Scheepvaarten lagen buiten dé b©-
lansrstelling.
Ned. Ind. vertoonden niet veel bij
zonders. De trewone aandeelen Jur
geus warm klaarblijkelijk aan aanbod
onderhevig.
Amerikanen verlaten.
Prolongatie 4
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
A 15 Dee.
Hoogdk stand 771.3 te Valencia.
Laagstmayuid 754,8 te Memel.
VerwadfiHtag Zwakke tot matige
westen wind, weinig regen, toenemen
de bewolking met sneeuwbuien. Aan
vankelijk zartrer.
