lit
rr
S(S
EN!
NiEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
«o. 16124
Dinsdag 1
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
ïtten I
i«r nva,
FEUILLETON.
MOERCAPELLE,
enz.
en
BE MAANSTEEN
bergambacht, berkbnwoude, bodegraven, boskoop, -gouderak, haastrecht, moordrecht,
65*Jaargang
.C,-.
1
i 10
10.
SSO
ISO
o
98,
EN NEEMT U
GEVOELT U
zolgende
5 Minuten
ittrli MaaK
DEN HAAG
rogisten.
Geen stoel is ooit leeg, zoolang de her
innering dien zetel kan doen innemen
door hem of haar, die erop placht te
zitten.
wendsel zou daarvoro
aangevoeld, dat de
Jnitjeve hoiiding aan-
j
ontegenzegge-
Ier
LUt
van dankbare
N.
aanden tijd in
in.
ge-
Spannend romantisch verhaal
van
WILKIE COLLINS.
15
15
uur
'vrouw
beweging
•CMOOHHtIO
anoMDHUS
'puiaTJU
MUIDjItKTt*
ehandeling.
GD, DAT HET
KELEN WAN
VING’S GIST-
KIMUM AAN
GIST EN
END IN DE
Eerstdaags zullen »lzoo in Oedjda, een
plaats aan den door de Fransdhen aangeleg-
den grooten straatweg Rabat Fez-Oran, ver
tegenwoordigers van Frankrijk en Spanje
met afgezanten der Riff-stanwnen samenko
men teneinde te beraadslagen over eene
mogelyke beëindiging der vijandelijkheden.
Deze onderhandelingen worden in tegenstel
ling van de vroegere, waaraan men, omdat
ze mislukten, een meer serieuze beteekenis
heeft ontzegd, als „officieel" aangeduid. De
ze ommekeer is wel verrassend, wanneer
men bedenkt op welke wijze in de laatste da
gen van December van het vorige jaar de
Fransche minister-president Gordon Can
ning den afgezant van Abd-el-Krim, heeft
ontvangen. Toen heette het dat de oorlog
in het Riff voor drieltfwart was beëindigd,
alleen de regentijd V»
weest om er een slot
het verbot vjm Abd t!
(■OI IISIJIE 01111 NT
Het Belgisch-Nedèrlandsche verdrag.
Het komt ons niet overbodig voor nog
eens iets over dit verdrag te zeggen. Het is i
het allerbelangrijkste stuk op het gebied der
internationale politiek, waarin Nederland
sedert een lange reeks van jaren betrokken
is. Nederland mag?het verdrag, zooals het
aan de Tweede Kamer ter -beslissing is ge
geven, niet aanvaarden. Nederland mag dat,
niet doen, terwille van ■zijn nationale waar
digheid, wil het Ndeerlandsche Volk zijn
zelfstandigheid hoog houden en aanspraak
blijven maken op den eerbied van de andere
besdhaafde natiën, ook van België.
België kan evenmin als wie ook iets ge
voelen voor Nederland, wanneer ’t het zeer
te waardeeren verlangen, om in vriendschap
met zijn buurman te leven, zóó ver drijft,
dat het zyn eigen volk onnoodig benadeelt
en afstand doet van zijn souvereine rechten.
De internationale positie van Nederland zou
derhalve, wanneer ’t Vefdrag mocht worden
aangenomen, belangrijk worden verzwakt.
Niémand zal ontkennen den plicht van Ne
derland om de verdere economische ontw’iïc-
keling van België, met name van Antwer
pen, te bevorderen, voor zoover de medewer
king van Nederland daarvoor onmisbaar is.'
Maar uit dien plicht volgt niet, dat Neder
land ook in onredeljjke eischen moet toe
stemmen.
Waarborgen behooren te wonden gegeven,
dat op de Schelde geen werken zullen wor
den uitgevoerd, die de Zeeuwsche polders
kunnen schaden.
Toestemmen in het verbod van onderzoek
van op- en afvarende schepen op dte Stoelde
mag evenmin wonden aanvaard.
Het beloodsen van de Wielingen uitslui
tend aan België over te laten, is zeer be-
denkelijk. Binnen zeer korten tijd zou Bel
gië zich daar heer en meester gevoelen en
het buitenland zou weldra België als zoo-
jlanig algemeen stilzwijgend erkennen. Het
beloodsen van Wielingen en Oostgat kan I
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda *n omstreken (behooj-end» tot den bexorgkrin>)
1—5 regels 140, elke regel meer ƒ045. Van buiten Gouda en den bezorgkrinv
l5 regels 1 55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 2t 1
-yslag op oen prijs. Liefdadigheids-advertentiën do helft Tan den- prjjs.
INGEZONDEN MEDRDEE LINGEN: 1—4 regels ƒ2.05. elke regel moer ƒ0.50. Q»
de voorpagina 50 hiöger.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingen bij contract tot zeer geroducodr
den prijs Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soiled* Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze Agenten en moeten daags vóór de plaatsing
Ann het Bureau zfjn ngekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Volgens de „Manchester Guardian” zou er
sprake van zijn dat de bijeenkomst der
de Fransche troepen de strategische punten
aan de grens zullen bezetten.
In het officieele Fransche bericht is niet
medegedeeld, of en in hoeverre Spanje deze
verwaarden deelt en men moet dus afwach- (i
ten of Spanje ze niet, door afzonderlijke
eischen b.v. van een Spaansch protectoraat
over het Riff-gebied zal verzwaren.
BUITENLA^DSCH NIEUWS.
BELGIë.
De Vlaamscfre
De Vlaamscne beweging heeft
groot tekort aan zelfstandig den
kende moedige yrouwen.
In een brief in de N. R. Ct., getiteld- „Na
het griTöt Nederlandsche Studentencongres”
lezen wjj o.a. het volgende:
„De jonge Vlaming die zich geven wil
aan de werkelijke bevrijding van zijn volk
kan niet tegelijk de „gouden Eeuwer” zijn,
't volksbestaan kan niet worden opgeofferd
aan eigen belangen, het vraagt een offer,
dat offer is de jonge Vlaming Jselfde ge-
heele mensCh En Wanneer dan de Vlamin
gen klagen, dat die strjjd nu al bijna hon
derd jaar duurt, en nog* in voorloopige pe
riode is, past een wedervraag. In die hon
derd jaren liggen drie geslachten. Wijs mi)
de flamingantengesJachten met eigen tradi
ties zooals wij ze kennen in onze van ouder
tot ouder ingegroeiden koopmansstand, on
ze landbouwers,® onze domineesgeslachten.
Er zijn 0r misschien enkelen. Het tekort zit
aan een anderen kant, de Vlaamsche bewe
ging heeft een groot tekort aan zelfstandig
denkende, moedige vrouwen. De vrouw van
Borms is er eene. Borms gaat nu zijn acht
ste jaar in van levenslang. Hij heeft zes
kinderen. Heel die opvoeding van die kin
deren wordt al die jaren bekostigd uit vrij
willige bijdragen van de studenten. Borms
kan vrij komen, mits hij de belofte aflegt
nooit meer aan politiek te doen of te schrij
ven voor de Vlaamsche zaak. Hij heeft ge
weigerd lichamelijk vrij maar geestelijk ge
vangen te zijn. Die man moet een flinke
vrouw naast zich hebben die hem steunt;
zat zijn vrouw te klagen of te zeuren, hjj
zou bezwijken. Doch over het geheel zyn ‘I®
meisjes er „prulldger” den by ons, een flin
ke kordate geest van Werken en willen Kan
ook niet gekweekt worden met kantjes ha
ken en kleedjes borduren op de pensiona
ten; daar zijn vrouwen voor noodig, die <le
hardheid van* het bestaan ujt ondervinding
kennen, en daarom het leven Van ’t Vlaam
sche gezin bewust durven aanvaarden.
Tegenwoordig kan men al van zijn twaalf
de jaar af zich onder de Leeuwenvaan der
Vlaamsche beweging scharen. Reeds op de
schoolkinderen werken de Vlaamsche lei
ders. Onder al die Flaminganten zijn een
tweeduizend vrouwelyke véél te weinig.
Tegen een vierhonderd Vlaamsche studen
ten stondentwee meisjesstudentjes.
En al is nu niet overal de wanverhouding
zoo groot, een wanverhouding is er en blijft
dat op 18 Mei de voorbereidende bijeen
komst der ontwapeningsconferentie zal zijn
geopend. Dr. Kröller, die eveneens op uit
noodiging van den Volkenbondsraad lid ge
worden is van de voorbereidingscommissie
voor de economische wereldconferentie,
heeft thans ook de uitnoodiging tot deelne
ming aan het werk der gemengde commis
sie van bijstand voor de voorbereiding der
ontwapeningsconferentie aanvaard.
Het heèft den schijn dat men in Spanje
minder geneigd is tot den vrede, dan in
Frankrijk. In eerstgenoemd land schijnt
nien nog aan de mogelijkheid van een vol
ledige onderwerping der Riff-kabylen te ge-
loovenmet de hulp der Franschen. Wel
licht niet geheel ten onrechte vreest men
thans dat de eventpeele vredfjzal gesloten
worden ten koste van Spanje, want man
weet het, het Riff bevindt zich op Spaansch
gebied. In Spanje beweert men dat het Abd
el Krim geen ernst is met zijn voorstellen,
doch dat alles slechts een diplomatieke ma
noeuvre is, en zelfs gelooft men dat Abd el
Krim een nieuw groot offensief voorbereidt
en dat hy terstond tot een actie zou over
gaan, indien de vredesvoorwaarden hem te
hard toeschijnen Daarom voelt men er veel
VPUT. o® nog voor de vredesonderhandelin
gen een groot offensief te beginnen, tenein
de Abd el Krim tam te maken. In militaire
kringen wordt thans reeds voorspeld dat de
onderhandelingen tot geen resultaat zullen
leiden, omdat Abd el Krim van oordeel is,
dat Frankrijk en Spanje den vrede meer
noodig hebben dan hij, daar de ontevreden
heid in Frankrijk en Spanje wegens het wei.
nige succes van den ooriog in Marokko
steeds grooter wordt.
Er is in de bovenbedoelde sceptischige-
stemde Spaansche commentaren natuurlijk
een behoorlijke dosis tendenz. Maar dat de
onderhandelingen over de vredes- en wapen
stil stand svoorwaarden door een en ander
netelige kwesties zullen opjeveren dit is
zeker. Van Franschen kant zyn die voor
waarden al medegedeeld. Het voornaamste
beginsel van de onderhandelingen met der.
vertegenwoordiger van Abd el Kirirn zal zijn
dat Abd el Krim zich formeel onderwerpt
aan den Sultan. Abd el Krim zal niet wor
den erkend als hoofd van een souvereinen
staat, doch alleen als Kaid (stamhoofd).
Van de andere Kaids in het Riffgebied zal
een gelyke onderwerping worden gevraagd.
De wapenstilstandsvoorwaarden zullen in
houden, dat alle rebellen naar hunne res
pectievelijke gebieden terugkeeren, terwijl
kant. Daarby zijn de door de regeering me
degedeelde cyfers ongetwijfeld niet volledig,
zooals de meeste officieele verlieslijsten.
Het buiten gewoon hoöge aantal der door
ziekte uitgevallenen en Voortdurend nog uit
vallende troepen, waarvan men wel leest in
de oorlogscoriespondenties der Fransche
dagbladen, is tot dusverre in geen offlciee’
bericht opgegeven.
De geldelyke opofferingen voor den Ma-
rokko-oorlog vallen pioeilyk vast te stellen.
De grootte ervan kan men eenigszins 'af
meten aan die van Spanje voor een in we
zen klein leger. Koning Alfonso heeft het
vorige jaar medegedeeld dat <le veldtocht in
Marokko het land (lagelijks ruim 1 millioen
peseta’s kostte (1 peseta is 50 ets). Spaan
sche financiers hebben, evenwel uitgerekend
dat deze opgaaf te laag is.
go-eu genbiui. Vertel mdj eens hebt
gij ooit iels zonderlings bij mij waar-
genomieiL s avonds, ais ik naar bed
was gegaan Hebt gij oeit bemerkt,
dat ik opstond in nwju slaap
Betteiredge bleef staan, keek mij een
oogenblik aam en ging hoofdschuddend
verder.
..Ik vat thans uwe bedoeling, mijn
heer. .Gij wilt tl trachten te verkla
ren. hoe d>e verfsmeer op uw klee-
ren is gekomen, zonder daf gij er zelf
iets van weet. Het gaat niet, mijn
heer. Gij z.jt nog mijlen van de waar
heid af. In uw slaap ópstaan Gij
hebt nooit zoo iets gedaan.
Wederom gevoelde ik. dat Better/d-
ge gelijk moest hébben, en de oude
mfctn veraterltte mij in die meening
door te hervatten
..Laten wfo uwe verondlerstelling
eens voor aannemelijk houden, mijn
heer, en zien, in hoeverre zij ons hel
pen kan om de waarheid te ontdek
ken. Als wij geloof moeten slaan aan
de getuigenis van het nachthemd, (wat
Ik nog volstrekt niet doe), dan hebt
gij niet alleen de verf van de deur
gestreken, zonder het te wetetn. maar
ook den diamant, weggenomen. Is dat
juist tot zoo ver
Zeker. Ga voort.”
„Goed, nhjnheer. Wij zullen zeggen,
dat gij beschonken wgart of sliep, ter
wijl gij het juweel weg naamt. Dat
kan dienen ter verklaring van hetgeen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 245, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15 net Zondagsblad 8.80.
Abennementen worden dagelijks Aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ome bureaux zijn dagelijks geopend van 9—uur. Administratie Tel. Int. 82;
RedactieTel. 83.
het rijtuig, juist toen de tKhi m
beweging stelde. Het was» een verden-
ting voor mijn, geest, aan iets te kun
nen denken, dat. naar mijn meening
in geen betrekking stond tot de zaak,
die mij zooveel bekommernis en hooitI
brekens koste. In allen gevalle begon
ik mijn vervelende reis met te over
peinzen. hoe toevallig het was. dat ik
den man met het bonte hoofd twee
maal op één dag moest ontmoeten.
Het uur, waarop ik te Londen aan
kwam, was te ver gevorderd, dhn dat
ik zou durven verwachten, mijnheer
Bruff op zijn kantoor te vinden, ik
reed dUs naar zijn woning te Hamp
stead en stoorde den ouden heer, die
zat te dutten met zijn puckhondje op
zijn school en een Hesch wijn bij zich.
Ik kan het best doAuitwerking be
schrijven, welke mijnAerha.il op den
rechtsgeleerden had. m||^ji, mede te
doelen, wat hij deed.ttfen het ten
einde was. Hij beval lictu aan tO ste
ken en thee te brengen in zijn shi-
d'eervertrek en zond een boodschap
naar do dames, dat hii, onder geen
voorwendsel wenschte gestoord te wor-
dteni.
Vervolgens onderzocht hij eerst het
nachthemd en las toen Rosanna1 Spear
man’s brief. Daarna richtte hij het
woord tot mii in dezer voege
.iFranWin Blake, dit is een zeer
ernstige raak in meer dan één opzicht.
(Wordt vervolgd).
er op den avond van en den ochtend
na den verjaardag voorviel. Maar noe
zult gij dan ophelderen, wat er later
gebeurde De diamant Ls. aan mijn
heer Luiker in pand gegeven. Hebt gij
deze twed dingen eveneens gedaan
zonder het te weten? Waart gij be
schonken, toen ik u des Zaterdags
avonds mei: het rijtuigje heb zien ver
trekken En zijl gij in uw slaap naar
mijnheer Luker gewandeld nadat de
trein was aangekomen Verschoon mij
dat ik het zeg, mijnheer Franklin,
maar deze zaak 'heeft u zoo overstuur
gemaakt, dat gij niet langer in staat
zijl er zelf op verstandige wijze over
te denken. Hoe eerder gij mijnheer
Bruff in den arm kunt nemen, hoe
eerder gij misschien kans zult nebben
uit degxn doolhof te geraken.”
Wij bereiken het station slechts een
paar m*nuten voor den tijd. Ik gaf
Bettefedge in der haast mijn adres m
Londen op. dat hij mij zou kunnen
schrijven zoo hij iets had mede te
dealen, terwijl ik van mijn kant be
loofde. hem op de hoogte te houden,
wanneer er iets nieuws voorviel. .Juist
toen ik afscheid van hem nam, keek
ik toevallig naar hel boekenstalletje in
de wachtkamer- Daar slond dokter
Candy’s assistent te spreken mot den
boekverkooper. Onze blikken ontmoet
ten elkander.
Ezra Jennings nam zijn hoed af. Ik
beantwoordde zijn gröot en stapte in
De ontwapenings-oenferentie te Genève.
Een uitnoodiging aan Dr. Kröller. De vredesonderhandelingen
met Abd el Krim.
De Verkeersorganisatie van den Volken
bond noodigde onzen landgenoot dr. Kröller
te Rotterdam, uit als vertegenwoordiger
van de veriwyrsorganisatie lid te worden
van de gemengde commissie van bijstand
voor de voorbereidingscommissie der ontwa
peningsconferentie.
Deze gemengde commissie zal de groote
voorbereidingscommissie adviezen moeten
geven over kwesties, betreffende sociale,
economische en finandeele vragen en ver
keersproblemen, en zal volgens een bericht
uit Genève bijeenkomen eenige dagen, na-
zeer goed, b.v. voor 3 maanden, by beurte
I door Nederland en België geschieden.
De nekslag, die in het Verdrag aan Ter-
neuzen wordt toegebracht, behoort te wor
den voorkomen.
Uitgesloten fnoet zyn, dat, door lagere
heffingen de Belgische boven de Nederland
sche havens kunnen worden bevoordeeld.
Het recht van Nederland, om de Belgi
sche oorlogsschepen op denzelfden voet te
behandelen als de oorlogsschepen van alle
andere natiën, moet onomstooteljjk vast
staan. Beter, eerlijker in elk geval, zou het
zyn, de bepaling, dat Antwerpen geen oor-
logshaven mag worden, te handhaven. Zon
der recht van doortocht in oorlogstijd heeft
België er immers niets aan.
Al deze punten en nog meer behoo-
ren afdoende te worden geregeld in het
Verdrag zelf. Zoo ook de verdeeling der kos
ten van de kanalen. Met aanvulling der toe
lichtende memorie komt men er niet. Het
geldt hier een overeenkomst van zeer in
grijpend belang, wellicht voor een onafzien
bare reeks van jaren, De uitlegging van
zulk een Verdrag mag niet afhankelijk zijn
van de persoonlijke inzichten der toevallig
op zeker tijdstip zetelende regeering.
De openbar^ meening in Nederland zou
zeer veel kalmer worden, wanneer uit het
Verdrag inderdaad het verlangen sprak om
over en weer elkaar alles te geven,
waarop men recht heeft. j
Wanneer het Verdrag in de Tweede Ka
mer in behandeling mocht komen, behoort
derhalve vooraf te gaan: wijtzigmg van het
Verdrag, opdat het in overeenstemming ko-
me met Nederland’s souvereine rechten en
zjjn economische belangen niet meer kan
schaden dan onvermijdelijk is; aanvulling
ook om er het karakter van wederzijdsohe
concessies aan te geven. Op die wijze zal
zooveel mogelyk gevaar voor een minder
I .goede vërstandlhouding tusschen beide 1an-
I den worden vermeden!
HOOFDSTUK VI.
Ik wandelde naar het station, ver
gezeld door Gaibribl Betteredge. Ik had
den brief in den zak en het nacht
hemd' in mijn tasdhje, om beide, nog
voor de nacht inviel, te onderwerpen
aan het onderzoek van mijnheer Bruff.
Wij verlieten het huis onder diep stil
zwijgen. Voor de eerste maal, zoo
2ang ik mij herinnerde, vond Bette-
fedge in mijn gezelschap geen woord
om tot mij te spreifen. Daar ik van
mijn kant hem iets te zeggen had, be
gon ik er mee. zoodra wij buiten net
hek waren gekomen.
■Voor ik naar Londen ga”, zoo
ving ik aaïi. ,.heb ik u twee vragen
te doen. Zij hebben betrekking op mij
zelf en zullen u, denk ik, wel eenigs-
zins verwonderen.”
voorbereidende ontwapeningsconferentie,
die op 18 Mei was vwtgesteld, zal worden
uitgesteld. Als voc
het argument wordt
Randstaten geén'dt
gaande de ontwapening kunnen aannemen,
omdat Rusland niet aan de conferentie deel
neemt.
De „Manchester Graardian” betoogt ech
ter, dat dit argument fceei^steek houdt, om
dat de voorbereidende conferentie slechts
een theoretische oplowing van academische
problemen behoeft te geven en omdat de
eigenlijke conferentie in geen geval vóór
het volgend jaar zal by'een komen, zoodat
men wel, moet aannemen, dat er andere re
den zyn die tot uitstA nopen.
De auufe man spitste de ooren en
zag mij niet aandadht aan.
,,Mijn eerste vralag, Betteredge is
deze Was ik beschonken op den
avond van Ra chef's verjaardag
,,Gij beschonken”, riep hij uit. ..Wel
mijnheer Franklin, ik heb het al dik
wijls vreemd van u gevonden, dat gij
slechts bij het diner een glas wijn
drinkt en later geen druppel meer ge
bruikt.”
Maar het was een bijzondere gele
genheid en daarom kon ik
gewoonte zijn af geweken” y
.Betteredge dacht een oogenblik na$
LGij zijt afgeweken van uwe ge-
wbonte, mijnheer, en ik zaïl u zeggen,
irv welk opzicht. Gij zaagt er ver
schrikkelijk slecht uit en wij hebben
u een weinig cognac en water opge
drongen. om u wat op te vroolijken.
„Ik drink nooit zoo iets en dus
„Wacht even, mijnheer Franklin. Ik
wist, dat gij er niet aan gewoon waart
en échonk u dus een half wijnglas vol
van onzen vijftigjarigen cognac
dïen ik. tot mijn schade zij het
zegd, met een kwart liter water on
geveer had vermengd). Een kind zou
er geen hinder van gehad hebben, laat
staan een volwassen mensetj,’
Ik wist, dat ik mij in deze op zijn
geheugen kon verlaten, en ging aus
over tot de tweede vraag.
„Voor ik naar den vreemde ging.
Betteredge, hebt gij mij als jongen
een hinderpaal ge
il te maken. En met
rim zon het, gezien
de r toenemende afvalligheid van stammen
die hém tot dusver aanhingen, spoediger ge
daan zyn dan algemeen verwacht werd. Vre
desonderhandelingen met den Riff-aanvoer-
der zouden diens positie maar versterken.
Wanneer men thans, ruim drie maanden
later, nu de regentijd ten einde is, met ver
tegenwoordigers van Abd el Krim aan de
conferentietafel gaat zitten, dan blykt daar
uit dat de Franschen, ondanks alle verzeke
ringen van het tegendeel, er ernstig over
z(jn gaan denken of de voortzetting van oen
Marokkaansdhen oorlog de moeite wel loont.
De aanvallen in de Fransche Kamer op de
politiek inzake Marokko zyn in den laatster
tyd voortdurend sterker geworden, hetgeen
mag worden beschouwd als de reactie op
een stemming in breede kringen van het
Fransche volk, welke de groote verliezen
aan menschenlevens en de hooge kosten in
Marokko als nutteloos beschouwt.
Volgens de op 23 December j.l. door de
Fransche regeering gepubliceerde lyst be
droegen de verliezen op het Marokkaansche
oorlogstooneel aan dooden, gewonden en ver
misten 412 officieren en 11000 manschap
pen. Het aantal der gesneuvelde officieren,
140 vonmt een maatstaf voor de verliezen
aan blanke strijdkrachten aan Franschen