M
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN (OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDlC BODEGRAVEN,Z BOSKOOP, (joUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
10. 18162
65» Jaargang
99
I
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
Groot.
FEUILLETON.
DOOR GOÜD VERBLIND.
Zuinigheid met vlijt,
Zaterdag 20 Mei 1926
haal
itractie te meer.
41
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
gezocht1
IFSTAD.
BRIEVEN UIT
(Wordt vervolgd).
"■"t
)UDA.
8
Mezer huizen en
elyke vooTséhrif-
weer
In dat
een
de
1369
40
soliditeit, de degelykhd
de inachtneming der wi
ten van hygiënischen al
'Zoo is o.a. gestipuled
muren een ininimum-dil
van
f0.50;
jbaar
t
«nq-
voor
>eten.
Een veel bewogen leven.
Roman uit het Engelsch
van
Miss E. BiRADDON.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, i
x__i j, c. weej[ 22 cent, overal waai
Meermalen hebben iwy er reeds de aan
dacht op gevestigd tot welke gevolgen de
bouwpolitiek der na-oorlogsjaren leiden
moet. Het Woningbedrijf hier ter plaatse
toont dit in zijn uitkomsten duidelijk aan en
zal het in de komende jaren in nog sterkere
mate demonstreeren. Maar behalve den wo
ningbouw van overheidswege en die welke
door bouwvereenigingen met overheidssteun
is ondernomen, zyn er toch in de latere
jar^n in tal van plaatsen ook andere bouiw-
vereenigingen opgericht, die we zouden
kunnen noemen huis-spaar-vereenigingen.
Deze vereenigingen passen verschillende
methoden toe om den bewoner van een huis
na verloop van een bepaald aantal jaren tot
eigenaar daarvan te maken.
In verband hiermede willen wy er eens
de aandacht op vestigen op welke wijze in
Frankrijk dit sparen voor een huis door de
wet in de hand wordt gewerkt, en hoe daar
bij de groote gezinnen worden geholpen.
Deze bijzonderheden ontleenen we aan een
„Brief uit Frankrijk”, in „de Middenstands
bond”, opgenomen:
Neen, een „kasteel” is het niet, dat de
Franschman: spaarzame arbeider, kleine
middenstands-man, of (gepensioneerd amibte-
Haartje wenscht t® bouwen en aan zijn kin
deren, als hy die heeft, na te laten.
Wat hy wil, waar hy izijn heele leven aan
takt, waarvoor hy werkt, zich bekrimpt,
bom ligt, dat is een eigen woning, al is zij
ook van de meest bescheiden afmetingen, de
Ujne noemen, zijn eigen „propriótaire” we-
«en, en niet, tot aan het eind van zyn dagen,
jchatplichtig bly’ven, in de hoedanigheid
»an huurder, aan een grooten of kleinen
huisbaas.
En het is dit in het voorbijgaan!
kor deze „passion de la propriété”, prikkel
tot soberheid en spaarzaamheid, den stads-
mensch zoowel als den landbouwer eigen,
dat Frankryk, óf ook al hier en daar, dank
ZÜ de lafheid en de medeplichtigheid van
socialisten en radicalen, een communist tot
afgevaardigde wordt gekozen, behoed zal
blyven voor de doodelijke praktijk van het
Communisme.
Dank zy de in 1906 uitgevaardigde, maar
sedert dat jaar, het laatst in 1922, herhaal
delijk gewijzigde „Wet-Ribot” kan ieder
Franschman met beperkte geldelyke midde
len bezitter worden van een naar zyn eigen
plannen voor hem gebouwde woning.
De eenige financieele conditie, waaraan
hij heeft te voldoen is, dat hy beschikken
de badplaats het verschil tusschen een ten jongehitdtrbtfven?ndikwtjta-vèrboren
hun thee waren langs den ouden Scheve-
ningschen weg zwierden en met min of
meer ongelukken thuis belandden De tram
vervoerde ze niet en zy waren dus genood
zaakt op de beenen naar huis te komen. In
derdaad ziet men deze tooneelen niet meer.
Natuurlijk zegt dat niet alles en bewijst het
niet dat er minder en vooral minder per
hoofd wordt gedronken maar dat de onver
moeide strijd der drank-weerlieden daaraan
ook zijn deel heeft zal wel buiten allen twij
fel z|jn. Er wordt beweerd dat er in de hui
zen meer gedronken wordt, maar <lat is niet
te controleeren. Waarschijnlijk lijkt het ons
niet want dan zouden de drankwinkels het
(huk moeten hebben en uit die kringen
hoort men juist vaak dat de zaken heusch
niet best gaan.
Er zal nog wel een „slordige borrel ge
dronken worden maar naar buiten blijkt dit
niet meer zoo en de slechte invloed die van
de openbare verschijning der drankzucht
uitgaat is stellig verdwenen. Wie op drukke
uren in café’s komt, constateert spoedig d»t
het gebruik van andere dan alcoholhoudende
dranken de meerderheid heeft. Men kan
denken over drankbestrijding en geheelont
houding zooals men wil, niemand zal het
goede effect daarvan kunnen ontkennen. In
dien strijd ontmoetten de zonderlingste
uitersten elkaar. De kameraden Lan groan
dio-cultuur dn ons land heeft verworven.
Het nieuwste en het allernieuwste is er te
zien en te bewonderen en de liefhebbers
kunnen hier smullen en watertanden. Het
aantal bezoekers loopt in de ettelijke dui
zenden.
Natuurlijk hebben velen de Pinksterda
gen gebruikt om uiting te geven aan hun
innigste wensehen. Wy kwamen den twee
den Pinksterdag een optocht tegen van de
blauwe-knoopers, die als slot aan hun
blauwe-week-actie een groote demonstratie
hielden voor plaatselijke keuze. Het was een
zeer lange stoet met talloos vele vaandels
en banieren. Waarlijk imponeerde deze stoet
door omvang en samenstelling. Meestal
blijkt zoo’n wandeltocht minder goed te ge
lukken, omdat het nu eenmaal moeieljjk is
het onverbroken geheel te behouden, maar
ditmaal scheen het goed te slagen. Over de
vraag of het wel gewenscht is kinderen aan
dergelyke demonstraties te laten deelnemen
kan men lang kibbelen. De P. K.’ers heb
ben nieuwen moed gevat sedert de tegen
woordige Minister van Arbeid op zijn pro
gram heeft gesteld de invoering van het
door hen begeerde. Tot op zekere hoogte
heeft den Haag al een voorbeeld gegeven,
want wij hebben hier drooggelegde atroo-
ken o.a. in de omgeving van de Schevening-
sche hhven.
Eén ding moet toch ieder opvallen dat op
dagen als Pinksteren het aantal gevallen
van openbare dronkenschap uiterst gering
is. We herinneren ons uit vroeger jaren wel
hoe in de late avonduren van een tweeden
Pinksterdag groote groepen van opgeaoho-
De tijden zijn er nu niet naar om derge
lijke maatregelen, die de zuinigheid en de
volkswelvaart bevorderen, t<n onzent in te
voeren. Maar men moet to$h bewondering
hebben voor het feit, dat de zoo democra
tisch Fransche reegeeriag <|e vorming van
kapitaal sterk in de hand jferkt.
Dat dit laatste sdmee\gesohiedt door
spaarzaamheid en vlijt is kl&ar als de dag.
Het behoeft wel niet gezegd te worden
dat de beide Pinksterdagen voor Schevenin-
gen een leelyke tegenvaller zijn geweest.
Trouwens in dit opzicht zal onze badplaats
niet de eenige zijn geweest die diep teleur
gesteld is. Het was alsof wij allen vast ge
loofden, dat nu eindelijk met die feestdagen
het weer wel eens een beter humeur zou
krijgen en ons den iangverwachten zomer
zou brengen. Het liet zich de laatste dagen
eenigermate aanzien alsof de verbetering op
komst was: de barometer beloofde ons be
terschap maar het weerbericht van De Bnldt
bleef pessimistisch. Helaas kreeg De Bildt
ook ditmaal weer gelijk. Toen wij den eer
sten Pinksterdag eens poolshoogte gingen
nemen inderdaad deed de temperatuur
ons aan de pool denken hoe het er mee
stond, zagen wij al spoedig de Schevening-
sche trams akelig leeg rijden; het beste be
wijs dat de algemeene verwachting wel was
dat het beter was zyn schreden elders dan
naar het strand te richten. Er hing een
grauwe, onaangename wolken-lucht in het
westen en de wind woei schraal en kil langs
de duinen. Waar het anders druk pleegt te
zijn was het nu stil en verlaten en zelfs de
fietsrijders schenen het bpter te achten
maar thuis te blijven.
In den namiddag kwam er eenige trek
naar Sdheveningen, maar het waren voorna-
Die zyn huis verkoopen^wil, schildert
den gevel.
G0UD8CHE COURANT.
stuk k.usinen schrijven over de groene
weiden rondom' Hêdingham en het zich
wijd en rijd' uitstrekkende lommer van
oude kastanje- en reusachtige olmboo-
m&n, die de weilanden in t rond het
aanrien gaven van een park, daar de
boeren gelukkig nog niet de noodza
kelijkheid1 hadden leeren inzien om
iederen weligen boom af te knotten.
Dit bloeiende en welvarende dorp
lag niet ver van de zee. Van den top
van gindschen heuvel, die thans met
een gouden tapijt van heidekruid en
mos bedekt is, kan het oog achter
eene andere liefelijke vallei, den on-
afztaritiaren oceaan ontwaren. In dit
westelijk gedeelte van Engeland is
zelfs het zeestrand groen en de weel-
derige plantengroei van het land'schi jnt
zich zelfg tot iik het water voort te
zetten.
Aanschouw Hejdingham hedenavond
bij het schemerachtige licht der onder
gaande zon, die statig adhter het on-
doordringbare gordijn van taxisboomen
en cypressen op het-kerkhof wegzinkt.
Het eerste tooneel van dit drama wordt
geopend in een tuin, die slechts van
het kerkhof is gescheiden door een
lagen steenen? muur en oen dichte heg
van sierlijk1 aangelegde taxis, die hoog
en donker boven den grijzen muur
udtsteekt het is de tuin der dorps
school. Meester Carew. de onderwij
zer, zegt dat ’t alles behalve pleizie-
rlg is, zoo vlak naast het kerkhof te'
dat de buiten-
moeten hebben
35 centimeter, mdiflll zy zijn opgetrok
ken van natuurlijken steen, en van min
stens 25 centimeter, indaèn zij bestaan uit
baksteen of beton, in welk geval zy, boven
dien, met een laag van» „ciment batard”,
een mengsel van cement en kalk, bekleed
moeten worden. Verder, dat de venster
openingen minstens 2 vlerk. meter moeten
beslaan en de kamers, van den vloer tot
aan het plafond, een mfoómum-hoogte van
2 M. 80 moeten hebben.
De Comités de Patronages houden, over
het algemeen, gestreng de hand Aan de uit
voering dezer voorschriften, en de „Goed
koope Woningen” mogen, wat haar con
structie aangaat, gezien worden.
In ’t hartje van een der bloeiende
graafschappen van Engeland was het
terpje Hêdingham gelegen. De streek
W bergachtig en Hêdingham) lag aan
wn voet van een onregelmatig bassin;
ln den ganschen omtrek vond men dan
°°k geen half dozijn morgen vlakken
Boomgaarden en de boom-
van Hêdingham1 waren talrijk
uitgestrekt, tuinen, weilanden
velden, alles was hellend en gol-
alsof de machtige baren van een
t’*1' den. storm opgeaweepten oceaan
Reling in vasten bodem waren her-
•wpen. Groot moetep dan ook de
’’«anische schokken zijn geweest, die
het ontstaan van het dorp die
N*geteisterd hebben. De geologen
pikkelden daaromtrent verschillen-
maar bewoners van
«hngham bekommterden zich daar-
injt geheel niet. Zoolang deker-
moet, in baar geld of in grondswaarde
de waarde wel te verstaan van het een af
meting van 1000 vierkante meter niet te
boven gaand terrein, waq^fp zyn huis zal
worden opgetrokken over minstens een
vijfde van het totaal bedrag, voor de ver
wezenlijking van zjjn desideratum: zyn
eigen huisbaas te zyn, vereischt.
Wil hy, bjjv. op een reeds door hem ge
kocht terrein van, laat mij zeggen 6000 frs.
een huisje laten bouwen van vier en twin
tig duizend francs, totaal dertigduizend
francs, dan kan hy, hetzy door bemidde
ling eener bij ministerieel besluit goedge
keurde „Maatschappij voor Aanbouw van
Goedkoope Woningen”, hetzy van een der
daartoe gehabiliteerde credietbanken, waar
van er ongeveer honderd in het geheele
land zyn, achttienduizend francs, zeg 60
procent, voorschot krjjgen, een bedrag, dat
tot vier en twintigduizend francs of tachtig
procent verhoogd kan worden, indien hy
aan het hoofd staat van een groot gezin.
Deze wet noemt een groot gezin: man,
vrouw en vijf of meer kinderen.
Dit krachtens de Wet-Ribot toegestane
voorschot, waarvan de te betalen interest
bedraagt:
3.50 pet. voor gezinnen met minder dan
drie kinderen,
3.25 pet. voor gezinnen met drie kinderen,
2.50 pet voor gezinnen met vier kinde
ren,
2J5 pet. voor gezinnen met 5 kinderen of
méér,
wondt gewaarborgd: lo. door een hypotheek
op het huis en het terrein waarop het ge
bouwd is; 2o. door een levensverzekering bij
de Caisse Nationale d’Assurances, tegen
een zeer matige premie aangegaan.
In geval van overlijden van den huisva
der, zyn zyn vrouw en kinderen ontlast van
alle verdere betalingen, eventueel nog ver
schuldigd aan de betrokken crediet-instel-
lingen, waaraan de Staat, overeenkomstig
de bepalingen der WetJRibot, voorschotten
toestaat tegen een uniTormen interest van
2 pet.
De eigenaar eener ^.g.n. „Goedkoope Wo
ning (Habitation a (>on marché)”, geniet,
buiten en behalve zjjn andere voorrechten,
vrijstelling van belasting (grondbelasting
voor het bebouwde gedeelte van zjjn terrein,
belasting op deuren en vensters) gedurende
een periode van 15 jaar.
Het komt mij niet overbodig voor hier
aan toe te voegen, dat men, onder „Goed
koope Woningen”, niet moet verstaan:
slechtgebouwde, z.gm. „revolutiebouiw”-
woningen.
Want de Staat, in dezen vertegenwoordigd
door de departementale „Comités de Patro
nage", stelt hooge eischen wat betreft de
s jaar» vermeeirderd. Lange dienstja
ren worden door de overheid van He-
dinghanv niet geteld. En toch, er aijn
zelfs sommigen die James Carew zijn
schraal inkomentje misgunnen, en zich
beginnen te verwoïideren dat Carew
nog niet ongeschikt is voor zijn werk.
Eéne verandering heeft er echter in
die vijftien jaren plaats gevonden
eene verandering die een lichtpunt zou
hebben uitgeraakt in het leven van
een anderen man, maar James Carew
is er onverschillig voorgebleven. Zijn
eenige dochter zijn eenig kind te
vens is van kind tot een volwas
sen meisje opgegroeid. Zij was een
bloeend. blondharig meisje van 5 jaar,
toen hij haar naar zijne stille woning
bracht. Zij is nu eene vrouw, en de
erkende schoone van Hêdingham. Zij
zou zelfs in een grootere plaats dan
Hedingtiam opgang maken, want moei
lijk zou men een zeldzamer schoon
heid vinden, dan die van Sylvia Cu
re w.
Zij staat bij het tuinhek, bepohenen
door de stralen der avondzon, in ge
sprek met haar vaderze Ziet er
beeldschoon uit in haar helder gewas-
schen lichtblauw meteldoekseh kleed
je, en eenvoudige» zwarten stroohoed.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkriDf)
15 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den besorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummor 20
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeeiingen bij contract tot zeer gereduoeer-
den prjjs. Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
melyk de radio-liefhebbers, die zich op
maakten om de groote tentoonstelling op
het Kurhaus te gaan bezichtigen. In de late
avonduren was <le stroom van het publiek
in d< richting die ’s winters de bovenhand
heeft n.l. van de stad naar de buitendijken.
Tweeden Pinksterdag was het n\tt beter.
Ook toen was het in den <roormpMag verre
van' levendig en menigeen wattfide zyn vrye
dagen al gansch en al bedorven. Even na
twaalven brak de zon door en ongetwijfeld
herleefde het laatste sprankje hoop. Het
was merkwaardig om te uien hoe snel plot
seling de drukte en het verkeer toenamen.
Nauwelijks was het twee uur geworden of
er heerschte een aomersche drukte in gansch
den Haag. Waar dan plotseling al dat pu
bliek vandaan koent! Het lijkt wel alsof
ieder gekleed en gereed zat te wachten om
by de eerste zonnestraal uit te rukken. In
minder dan geen tyd was het vol, overal
waar je kwam. In de Scheveningsohe Bosch-
jes stroomden de wandelaars aan; de trams
naar het strand zaten tjokvol en de fiets
rijders vormden een eindelooze file. Men
wilde er nog even van halen wat er van te
halen viel. Gelukkig hield het weer zich goed
en al was het dan niet wat men noemt „lek
ker.” ET hing vooral op het vrije veld een
kille atmosfeer, waar een malsche zon en
een schrale wind samen om de macht kamp
ten.
’t Is dan maar kort geweest, enkele uren
dat wij van de Pinksterdagen iets hebben
kunnen genieten en de herinneringen aan
beide dagen zal daardoor niet worden goed
gemaakt. Het behoeft wel geen betoog dat
paar zonnige dagen en deee beide Pinkster
dagen heel groot is. We hébben ze wel eens
meegemaakt dat het er op beide dagen van
’s morgens tien tot ’s avonds elf uur prop
vol was, dat alle inrichtingen voortdurend
geheel bezet waren en dat daags daarna de
eigenaars daarvan konden verklaren: zie
zoo, een goed deel van den zomer hebben wij
binnen. Als het niet een onuitroeibaar ver
trouwen was dat wij op de een of andere
wyze, ’t zy door een mooien zocner, hetzij
door een langen nazomer schadeloos gesteld
zullen worden voor de bedorven Mei-maand,
dan zouden velen den moed verliezen en by
de pakken gaan neerzitten.
De eene z’n dood is de ander z’n brood,
zegit het oude spreekwoord. Als gevolg van
het voor de zee ongunstige weer, heeft de
kermis in den Dierentuin het dit jaar extra
druk gehad. Meer dan drie en zeventig dui
zend bezoekers zijn er geweest, d.w.z. vijf
en twintig duizend meer dan verleden jaar.
Natuurlijk is dit alleen aan dc weersgesteld
heid te danken, want voor een bezoek aan
deze vermaken is een beetje luchtig
niet kwaad, mits het niet regent .Ei
deed het niet.
IDe radio-tentoonstelling in het Kurhaus
heeft vele duizenden bezoekers getrokken
en wie het nog niet wist heeft het hier kun
nen zien welk een enormen omvang de ra-
sen ©n appel eu rijpten in de boom
gaarden, hetzij die door de' Zuider
zon gekoesterd of door de stralen der
Westeirzon waren gestoofd zoolang
alles goed ging in boerderij en schuiir,
varkenshok en kippenren, was de be
volking tevreden.
Het was een welvarend, goed on
derhouden dorp, aanzienlijk genoeg,om
onder gunstige omstandigheden kiel
licht tot een stad' aan te groeien, pir
Aubrey Perriam, wien het grootstege-
deelte van de omliggende landeriwn
toebehoorde, was een rijk en stfct
landheer. De gepleisterde mnjren van
al de woningen waren zoo wit Als
krijt. Geen enkelq schutting of Mek
bevond zich in vervallen toestand, ge
durende Sir Aubrey’s afwezigheid^—
en hij was dikwijl» afwezig van het
groote, sombere gebouw dat hij be-
wfoonde hield rijn rentmeester een
waakzaam oog over de bezittingen van
zijn heer. Niets? ontsnapte ooit aan zijn
scherpen blik, en zoodoende waren
onzindelijkheid en wanorde onbekend
in Hêdingham.
Men kon zich moeilijk een liefelij
ker plaatsje voorstellen, dan dit dorp
je op een zomerdag. Door de dorp
straat stroomde een breede, snelvlie
tend^ gracht, in wier1 helder water
vermoeide paarden hunnè leden dom
pelden en waarvan het gezicht en het
alleen den afgematten voetganger op-
frischte. Men zou een geheel hoofd-
- --per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82:
Redactie Telef. 83.
woiMst etu iederetn yiorgen bij t ont
waken uit zijn venster kijkende, niets
dan afgebrokkelde oude zerken, doods
koppen en beenderen te zien maar
meester Carew is iemand die ’t leven
altijd van de schaduwzijde beschouwt.
Een schilder zou zich moeilijk iets in-
drukwekkenders kunnen voorstellen
dan die oude kerk wier zware muren
en trotsche gevel door den tijd met
zulk een rijke veirscheidlenheid van
tinten rijn gekleurd dat ruime kerk
hof met rijn verschillende monumen
ten, rijn statige oude boomen en zijn
af gebrokkelde majjsoleujns, tusschen
dte losse steenen waarvan het kronke
lende klimop naar hartelust tiert
een groen levend' wezen, dat met zijn
frissdhe sappen in het sombere ver
blijf der dood en doordringt.
James Carew heeft daar echter geen
oogen voor maar t kan ook wel zijn
dat hij dat schilderachtige tooneel al
zoo dikwijls heeft aanschouwd. Vijf
tien jaar lang is hij al onderwijzer
te Hêdingham. Hij heeft de jongens,
die hij onderwees toen hij voor het
eerst zijn betrekking aanvaardde, tot
mannen zien opgroetaji en trouwen en
hunne zonen weder 5ian zijne leiding
zien toeivertrouwd'. Hij scherpt de eer
ste beginselen va» kennis in, aan een
tweede geslacht, en in al die vijftien
jaar is zijn eigen levenslot geen zier
verbeterd. In ai dien tijd is rijn ka
rige bezoldiging met geen vijf pond
6630