I i j. c.
Adverteert in dit Blad.
l.
SANGUINOSE.
EetVerburg's Brood
Wie verhuist
PUBLICITEIT
LIP'S BRANDKAST
P. BOND Pz„ Zeugestraat, GOUDA.
DE GOUDSUUK FRUITHANDEL
V.V.V. - GOUDA
Formosa Oolong Tea
J. C. DORLAS
Goudsche Dienstverrichting
Mofenaan
MILLIONAIRS
nieuwe uitvinding
A. FOKKERS
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 7 AUG. 1926 - TWEEDE BLAD
Fa. S. H. van Loon
Talkpoeder
Ait Insecten poeder
Scheren en Haarsnijden.
Jac. de Weger,
G. VAN DEN BEEG
VOOE DE VEOUW
BALT. A. DE JONG
A. BRINKMAN 4 ZOON
Inbraak te Gouda.
De Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer
stelt pogingen in het werk om te
verkrijgen
betere verkeerswegen
naar en van Gouda.
Dat is van enorme beteekenis.
Steun dat pogen door uw lidmaat
schap op te geven aan het Secreta
riaatMARKT 31.
2v£OIDE VAKSCHOOL
Het A. S. N. G. Rijwiel -
Luxe, Race, als Transportrijwielen.
T. C. REPARON, Kleermakerij, Keizerstraat 28
EXAMEN KOMMIES 1927
Opleidings-Instituut J. H. VAN DER VLIET - ZEIST
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van
en naar aOe plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
Beleefd aanbevelend.L. N. POLDERVAART.
Kindermeel
KINDEREN
zóó goedkoop
#DE LINDEBOOM
Zuiver plantaardig versterkingsmiddel.
SANGUINOSE
t^SkZr; een ^ndra eewust;
Mr. Timmerman, Fluweelensingel 77, Gouda JalOUSiëiï, Manjlliseil, Rolillikeil, ZoilSClieriliei]
Fabriek jTuinstraat 49
Telefoon 686.
Voor kleine tuinen.
Smakalijk vm'imm
SPIERINOSTRAAT 65 - GOUDA.
7186 6
DroglitarlJ „Da Boudtch» Dapar" Markt I
1M6 10
LOODGIETERIJ, ZINKWERKERIJ,
MASTIEKBEDEKKING.
Vraagt pry's. Goedkoop niet alleen
in prys, doch ook in kwaliteit. 6 w,
P«p«rstraat 140.
BEZOEKT U de Salon voor
van
N. MARKT 17
GOUDA
RIDDER v. CATSWEG 18
Bewaarplaats van INBOEDELS.
Zeer lage conditiën.
C.CKROM. Markt Gouda
Verkoopt voor iederen stand,
VERF, voor muur en wand.
STEENHOUWERIJ
A. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
HyflianiaohB artikelen -
PATENT GENEESMIDDELEN,
Suooea rarcekerd. IBl. gratis.
MAISON SANTÉ 1998 B
Sohiakade 165a ROTTERDAM.
Parfurieën - Toiletartikelen
OOSTHAVEN 20 GOUDA
Telefoon 118
Ieder, die reclame wil ""^gm
éoor middel ven advertentiëc.flBS
of om «ndere redenen adver
tentifa heeft te plaatsen in éénB ff
of meer dagbladen of tHd-Bgth1
schriften, bui dit, zonder dat|j]m|
het ook meer iet» meer koet*»®®
den bij die bladen rechtstreeks,B1
het gemakkelijkst doen deorf I
middel van ons Advertentie L
bureau, Markt 81, Gouda, dat 5»/^
maar één opgaaf noodig heeft
ook al is een advertentie
stemd voor meerdere bladen
Inlichting» worden gaarne nj$|sL
gratis verstrekt. u
GOUDA
Wanneer men zijn waarde bergt in een
is men zeker dat het veilig geborgen is.
Firma Wad. A. Rlatvald.
LANOE T1ENDEWEG 27
heeft in voorraad
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
ANNANAS IN BLIK
DIVERSE SOORTEN NOTEN
TELEF 313
BLAUWE DRUIVEN
PERZIKEN
MELOENEN.
AALBESSEN
PRUIMEN.
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
Husgroenten (merk «leutel.) legen „herp concnrreerende prijsen.
Aangcloten bij de Vereeniging voor Modevakscholen te 'a-Gravenhage.
Opleiding tot Costumière, Coupeuse en Leerares. Ook gelegenheid voor
eigen gebruik te leeren. Voor Leerlingen, die pas de school verlaten heb
ben; onderricht in Ondergoed enz.
Zich aan te meiden aan de school: Gouwe 127.
913-2 0De dames VAN HEIJZELENDOORN.
Een geurigs kop Thoa wind! U in
VRAAGT UWEN WINKELIER
GOUDA
AMSTERDAM
18 UIT8LU1TEND EIGEN GEBOUWD WERK.
- - WIJ BOUWEN ZOOWEL -
A. NIEUWENHUIZEN.
VERL0RBNK08T (nabij ingang Platoolfabriok). 643 30
Het behoudt voor Uw Costuum is het op tijd na te laten kijken. Uw adres is
Colbert Costuum model persen en ontvlekken f 2.50
M f 1.50
Mantel f 1.50
Mantel of Overjas model persenf l._
'678 M Pantalon model persen f 0.50
(*«-16 Jaar, Oagahuwd, Salaria I 1100-1 *400)
SCHRIFTELIJKE LESSER mat
RIOHDELIRGE CURSUSSEH te
OOHD*, voor KOMNICO, RIJKSKLERK. POLITIE aai.
Mondeling te spreken te Gouda op 19 Aug. van 11-1 in Hotel „La Station", t/o Station
Vraagt gratis prospectus met lijst van geslaagden.
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK, VAN 1803, TE ROTTERDAM
Van aha N*deriandaoha Lev.n.v*f7>k»rin(-MMtachipp1to«
verzekerd bedrag 300
wiskundige reserve 80
aandeelen kapitaal6
extra-reserves 61
mooiste winstuitkeeringenever 1028 3% vu de asm van aNa
betaalde |aarpremMn.
Baataat verzekering langer dan 33 jaren, dan overtreft winataandeat
het bedrag van Mn jaarpramla.
TjgfB!lrwPA>-y: -f
worden flink en sterk door het gebruik
van Molenaar's Kindermeel, terwijl Mole-
naar's Kindermeel toch
is, dat de armste moeder in staat is hare
lieveling dit beste kindervoedsel te ver
schaffen. 1938 48
Vraag gratis brochure aan P. MOLENAAR Co„ Westzaan.
met natuurboter»suiker en kaneel
>sfe/Z ons in staat de V
houdbaarheid!!/
aan Baperan/o-Wafèls
TE GARANDEEREN
BISCUIT» STUKS
(Wed.B v Doesburg)
-Amsterdam.
uit Kruiden bereid.
Voor allen die zwak en lusteloos gevoelen; die spoedig vermoeid zijn; HM»
aan slepende maagoatarti en slechte spijsvertering; die uitgeput zijn tengevolge
nto dtSS d vermoeienis; last hebben van slapeloosheid, hoofd-
pyn, duizeligheid, pyn in ruig en lenden, is
het aangewezen middel.
d. „ft^iï086 Teirtikt het 8P0edig h6f Moal' en kracht aan
Prijs per flesch 2.—, 6 fl. 11.—, 12 fl. 21.—.
Verkrijgbaar by Apothekers en Drogisten. 1902 60
WACHT U VOOR NAMAAK.
VAN DAM Co.,
Ce Riemerstraa* 2c/4. Haag.
FABRIKANT VAN
Frogmonten uit ds goschiodonia
van da Kaaabareiding en -handel.
i.
Kaaacontróle vóór tweehonderd jaar.
Geeselatraf en verbanning voor te
weinig vet in de kaas!
Naast de aloude kaasbereiding op de
boerderij, heeft zich in den loop der jaren
de fabriekmatige methode ontwikkeld.
Dezae laatste ontstond vooral in die «treken,
waar van oudsher de bereiding van leaks
aan die van boter gekoppeld was en men
dus in het algemeen een mdnder vet product
maakte. Al hebben beide bedrijfsrichtingen
naast elkaar een volkomen recht van be
staan, een oneerlijke concurrentie werd
door het fabrieksproduct de onvervaJechte
boerderijkaas aangedaan, toen men de eer
ste, hoewel uit vaak sterk aflgeroom.de melk
bereid, in denzelfden vorm ging maken,
waarin tot nu toe de uit volle melk ver
vaardigde Goudsche kaas steeds ter markx
was verschenen.
Geen wonder, dat de reputatie van ome
uitstekende kaassoorten ih het buitenland
al heel spoedig in het gedrang kwam, en
dat juist dn den tjjd, toen andere kaas
soorten op de wereldmarkt de Hollandsche
een ernstige concurrentie gang» aandoen I
Qm zich tegen knoeierij te beschermen,
vereenigden 'zich de bona-fide kaasmakers
in een kaascontrölestation, dat voor het
levéren van meerdere zekerheid aan-jhet
buitenland onder ryks toezicht stond, waar
door het merk waarvan de bij het station
aangeslotenen hun kaas mochten voorzien,
wend tot rijksmerk, het nu overbekende
caseïnqplaatje. Van de stations, die pro-
vinciegewijs .georganiseerd weiden, bestaat
het Zuid-Hollandscha nu ongeveer 20 jaar.
Wanneer men terug gaat in de geschie
denis, dan doet zich in de bepalingen, die
om de kaasbereiding en -handel geweven
zijn, hot mertcwaardige verschijnsel voor,
dat herhaaldelijk dezelfde voorschriften in
den loop der tijden zyn aan te treffen, die
langzamerhand hun (beteekenis verliezen,
ten slotte geheel hun uitwerking misten,
om later opnieuw weer krachtig te worden
doorgevoerd.
Zoo vaardigden de Staten van Hollanden
Westfriesland in 1723 uit een „Placaat, raa
iende het vervalschen van de soete Melk
en Kaas daarvan gemaakt." Ook hier om
dezelfde redenen waarom enkele eeuwen
later de kaasconrtole ontstond: omdat „het
debit van de soete Melks kaasen van dat
Quartier buriten 's Lands ter dlier oorzaak
merkelijk is vermindert, strekkende tot het
uiterste nadeel en ruïne van het voor-
9chreeve Product, en sulks meede van de
Landeryen, aldaar gieléegen."
IDe contröle, zooals die tegenwoordig op
de bereiding iter boerderij wordt uitge
oefend, is een tweeledige, en wel een con
trole op het product, naast een op het be
drijf. Vanwege het station zijn kaascontro
leurs aangesteld, die op ongeregelde tijden
monsters van de pasgeanaakte kaas komen
nemen en tevens toezien, dat tussdhen de
kaastijden geen melk, r<wm of aflgeroomde
melk voorhanden gehouden wóndt (behou
dens een kleine hoeveelheid voor huishou
delijk gebruik), noch aan de melk op*
eenige andere wyze vet onttrokken wordt.
De genomen monsters gorden dan in het
laboratorium van het station onderzocht en,
indien minder dan 46 vet in de droge
stof wordt aangetroffen, wordt aan de
aangeslotene het recht om van het kaas-
merk gebruik te maken ontzegd.
Tevens moet een bo<de van 19.worden
betaald. Deze adhoMng wordt weer opge
heven, indien enkele malen de bij het be
treffende lad genomen monsters weer aan
de gestelde eiadhen voldoen.
In die oude dagen, toen men niet over de
gemakkelijker lahoratoriummethoden be
schikte, meende men zijn toevlucht wel tot
zeer drastische maatregelen te moeten
nemen. Ook toen reeds werd kaas van een
soort oveiheadsmerk voorzien, maar juist
andersom als nu, n.l. de soort, die niet
aan de ailgemeene eischen voldeed. In het
reeds genoemde plakaat komt dan ook de
bepaling voor, dat de z.g. Hobibekaas, een
soort, die uit min qf meer afgeroomde melk
werd vervaardigd, in hetzelfde model als de
Leidsche komynenkaas .gemaakt moest
worden. En dat alles „op de boete van
vy-fhonderd guldens voor de eerstemaal te
verbeuren, op een boete van duiaend guldens
Voor de tweedemaal, en ten derdemmale
daar in overtreedende op poene van duisend
guldens, en booven dien sonder verschoo
rt in ge publiquelijk gegeeeelt, en voor altoos
dit deese Provincie gebannen te worden."
Inderdaad geen halve maatregelen! Er is
ten deze nogal eenig verschil met de hui
dige bepalingen; een treffende overeen
komst vinden we echter weer in het fUR,
dat ook reeds in die dagen een soort be-
drljfscontróle bestaan heeft. ALIe officieren
tan politie warden toch bevoegd vertelaard,
„om de Huisem en Bouweryen daar kaas
igemaikt word, te visiteereri", indien het
vermoeden bestond, dat hier of daar tegen
den inhoud van het plakaat gezondigd
werd. Stelt men hier eens tegenover de
moderne bepalingen met hun, bij de oude
vergeleken, geringe verpttiditingadwang!
En wanneer mes» nu in aanmerking
neemt, dat het aantal, overtredingen tegen
woordig slechts enkele procenten bedraagt,
dan zal het toch wel duidelijk zijn, hoe
onjuist de voorstel! ingswtyze genoemd moet
worden, die de zelf kanende Hollandsche
boeren als een achterlijke menschehklasse,
en het kaasmaken op de boerdery als een
verouderde bedrtjfsmetihode kwalificeert.
Men klaagt zoo vaak over zedelijke ach
teruitgang en toename der criminaliteit in
de moderne maatschappij, wij meenen, dat
weer eens een overduidelijk bewijs is ge
geven, dat wij nog niet aan den gang van
ontwikkeling en beschaving behoeven te
twijfelen.
GHiR. P. G. J. SMIT,
cand. 1. 1.
Gouda, Aug. 1906.
Prof.Treub over kapitaalvorming
en géldrulmte.
De geldruimte geen teeken van welvaart
en geen argument, dat kapitaalvorming
thans voldoende zou zyn.
In het jongste nummer van „Ec. Stat.
Ber." wjjdt prof. Treuib een beschouwing
aan de nieuwe belasting-ontwerpen. De
«chr. wydt zyn beschouwing voor een be
langrijk deel aan de quaestie der kapitaal
vorming. Hjj wijst op de schijnbare tegen
stelling tusschen de klachten over onvol
doende kapitaalvorming en den overvloed
van geld, sprekende uit den lagen rente
stand. Het staat echter vaat, dat het geld,
dat voor kapitaaliseering beschikbaar komt,
grootendeel afkomstig is uit Indië. Prof.
Treub noemt het een veeg teeken, dat de
bedrijven hier te lande een zóó krwijnewi
bestaan leiden, dat hun uitkomsten niet in
staat stellen aan de 'kapitaalvorming in
eenigtszins belangrijke mate deel te nemen.
In tyiden van slapte worden er geen nieuwe
ondernemingen begonnen, worden bestaan
de ondernemingen niet uitgebreid en vloeit
een groot deel van het vlottend kapitaal,
dat anders is gestoken in werken, die nog
niet gereed en afgeleverd zyn, naar de on
derneming terug.
Dit verschijnsel kan men thans in ver
scheidene zaken waarnemen. Het ««volg
hiervan is, dat er een niet te onderschatten
aanbod van kapitaal van de zyde van meer
of minder kwijnende ondernemingen aap de
markt ia, dat niet als een teeken van wel
vaart, maar van malaise is te beschouwen.
De hier bedoelde ondernemingen geven hun
geld op prolongatie, koopen schatkistpapier
of deponeeren hetgeen zy wegens de ma
laise in hun bedrijf niet zelf noodig hebben,
op korten termijn bij bevriende banken.
In welke bedragen dit aanbod van geld
kapitaal loopt, is niet na te gaan; maar
gering ie het zeker niet, en het heeft zonder
twijfel invloed op den rentestand en daar
mede op den koers der fondsen. Indien het
hierbij ging alleen om een malaise in za
ken in ons eigen land, »ou deze invloed op
de geldmarkt niiet van groote beteekenis
zyn. Daarvoor is de geld- en fondsenhandel
te internationaal. Maar Jhet is bekend ge
noeg, dat het met het bedrijfsleven in de
andere landen van Europa niet beter en in
vele daarvan nog heel wat slechter geste hl
is dan hier te lande.
Men kan er zeke* van zyn, dat al naar
gelang de zaken in Europa weer betere tij
den zullen beleven, het hier aangewezen
aanbod van geldkapitaal van de zijde der
tydelyk kwijnende ondernemingen zal afne
men en allengs weer zal plaats maken voor
een normale vraag van dien kant De lage
rentestand en de hooge koersen der effec
ten zyn —v in dit licht bekeken niet een
aawwyzing van overvloed van 'kapitaal,*
maar een der vele symptomen van den
treurigen economischen toestand van Euro
pa in het algemeen en van verschillende
Nedertandsche industrieën in het bijzonder.
Verder wyist de schr. op de groote betee
kenis van het hier (vermoedelijk tijdelijk)
aanwezig zijn van Fransöh en Belgisch
kapitaal en hij concludeert, dat een en
ander wel voldoende is om duidelijk te
maken, dat uit den lagen rentestand en
de ruimte van geld hier te lande onder de
tegenwoordig» omstandigheden geen argu
ment is te putten ten bewijze, dat de kapi-
taalorming hier voldoende zijn zou.
tPtrof. Treub behandelt dan de vraag of
men aan de hand der jaarcijfers van de in-
komateh- &n vermogensbelastingen kan na
gaan of de kapitaalvorming hier voldoende
Is te achten. De cijfers.als zoodanig geven
geen voldoende hoüvast, omdat g®» reke
ning wordt gehouden met de waardever
mindering van het geld. De schr. past
daarop de index-cyfers toe ter bepaling van
de verhoudingscyfers tusschen het aantal
aangeslagenen en inkomens en vermogens
In 1923/24 vergeleken met een vroeger
jaar. Daaruit blijkt bijv., dat het vertiou-
dingscyfer» van inkomsten boven 50.000
vergeleken roet 1916/16 108 bedraagt en
dat betrekking hebbende op het aantal aan
geslagenen 170. Voor vertttogens boven 1
millioen bedragen deze (voor de effectieve
aanslagen aldus gecorrigeerde) veit*ou-
dingiscyfers reep. 101 en 149.
Zakelijk beleid bij het spoor
wegwezen.
Dr. E. v. Raalte schrijft in ,<de Midden
standsbond":
Onlangs had' ik familie uit Berlijn op be
zoek en toen mijn gasten de terugreis voor
bereidden, kwamen zij en laat ik er di
rect aan toevoegen, ik met hen tot een
hoogst merkwaardige ontdekking. Ze wil
den van den Haag naar Berlijn, gelijk ze
het hierheen komende ook gedaan hadden,
twee plaatsen derde klasse reserveeren.
Doch ho maar, dit was onmogelijk, want bij
ons kan men in de derde klas geen plaat
sen reserveeren!!
Aanvankelijk kwam me dit zoo onwaar
schijnlijk voor, dat ik aan een misverstand
dacht en zelf nog eens informeerde, maar
belaas, het resultaat hiervan was niet an
ders dan een bevestiging van de mijn gas
ten reeds verstrekte mededeeling. Reizi
gers, die van Nederland naar Duitschland
(en ik meen, dat hetzelfde ook geldt als zy
naar andere landen gaan) derde klas rei
zen, kunnen zich niet van gereserveerde
plaaitsen verzekeren.
De grond' voor dezen maatregel is mij
niet bekend, maar dat zoo iets een slech
ten indruk maakt op ieder, die tot deze ont
dekking komt, staat vast. Een redelijk ar
gument is hiervoor niet denkbaar. Immers,
't is voor den 3e-klas passagier van even
veel waarde, dat hy zich in een internatio
nalen trein een zitplaats kan reserveeren,
als voor de passagiers, die een hoogere
klas reizffn. De mogelijkheid om plaatsen
a»n te wijzen, bestaat hier even goed als
in andere klassen getuige trouwens het
feit, dat van Duitschland uit zulks wel ge
daan wordt en het gaat ook niet op te
beweren, dat men zooveel moeite niet voor
de minder betalende derdeklassers hoeft te
doen, want het reserveeren kost nog eens
afzonderlijk geld, zoodat ook voor deze
klasse een evenredig bedrag in rekening
gebracht zou kunnen worden. Voorshands
krijgt men het pijnlijke vermoeden, dat de
heeren bij ons op die manier het puWtok M van wSdore ,trekkinr is, dan
willen dwingen tweede m plaats.van derde „Dv„m6„ voor enkele belan-
klas te reizen, een werkelijk ongehoord iets.
Bovendien, als inderdaad dit de stille over
weging is geweest, die tot den hier ver
melden wantoestand geleid heeft, dan zal
men er tenslotte waarschijnlijk geenszins
dat voordeel uit slaan, wat men gehoopt
zou hebben. Het derde klas reizend publiek,
dat van uit den vreemde ons land aandoet
en van hier weer verder trekt, is in de
laatste jaren ontegenzeggelijk sterk toege
nomen: bemerkt men nu, hoe hier door
onze spoorwegautoriteiten tegenover dit
publiek wordt opgetreden, gaat men ont
dekken, dat via Nederland naar elders
8e klas reizen bezwaren oplevert, die men
van andere landen uit niet zal ontmoeten,
dan ligt het voor de hand, dat Nederland
kalmweg van 't reisprogramma geschrapt
wordt. Men versta mij wel, niet alleen om
dit verschijnsel doch 't zal den beker doeni
overloopen. Maar bovendien, naast deze
praktische ove»*weging komt er een van
meei^lgemeenei^ar^ei^dieisdéze^dat
het niet aangaat degenen, die derde klas
reizen en daarvoor dan ook op minder
zachte banken zitten, buiten staat te stellen
van die algemeene faciliteiten, waarvoor
afzonderlijk betaald wordt en dit dan ook
wel van het buitenland met name in elk
geval van Duitschland naar hier be
staan, gebruik te maken. Moge men spoe
dig tot het inzicht komen, dat zulks niet
Van zakelijk, doch van een kleingeestig
krenterig en ons zelf tenslotte duur te
ataan komend beleid getuigt
De verlaging van de tarieven is een
goede stap geweest, dat dient erkend en
hiervoor komt ons spooijwegbeheer hulde
toe; alleen is het de vraag, of het niet ver
standig zou wezen de eerste klas met
uitzondering van enkele bijzondere treinen
-t- op den duur heelomaal op te heffen, ter
wijl voorts het verminderingspercentage
van de derde klas wel wat grooter had
mogen wezen, want nog is het reizen verre
Van goedkoop geworden. Daar zal het toch
keen moeten gaan, w;il men in staat wezen
tegen het toenemend intercommunaal auto-
busverkeer te kunnen concurreeren.
Zakelijk beleid is ook hoog noodig, ten
aanzien der dienstregeling. Nog onlangs
heeft de Rotterdamsche Kamer van Koop
handel in een schrijven aan den voorzitter
van den Spoorwegraad op verschillende
teer zwakke punten dier dienstregeling,
epnieuw, de aandacht gevestigd. Ik noem
b.v. het ontbreken van een snelle
Veelvuldige verbinding tus
schen Rotterdam en Amsterdam,
tia Gouda hoog noodig met het oog
op de belangen van den handel de ongun
stige nachtverbinding tusschen Berlyn, Bre
men, Hamburg eenerzyds en Rotterdam an
derzijds, terwijl verder in bedoeld schrijven
Ook nog eenige feiten inzake het goederen
tarief naar voren zyn gebracht.
Al dergelijke kwesties als hier aange
roerd zijn van groot publiek belang en ra
ken voor ons economisch leven uiterst ge
wichtige kwesties, want een snel, deugde
lijke en niet te kostbaar spoorwegverkeer
is, zeker voor een land als het onze, een
eerste vereischte.
Telken male nu, krijgt men den indruk,
dat het den betreffendën autoriteiten wel
^ens ontbreekt aan goed koopmansinzicht
en ook aan de overtuiging, dat de kritiek
Mie zy zoo nu en dan in ontvangst hebben
4.«UJam n4vn1r1pii1n> 1 tlon
alleen van het opkomen voor enkele belan
gengroepen. Reden te meer voor een ieder,
(lie dergelijke fouten ziet, de noodige aan
dacht daarop te vestigen, voor zoover zij
Van algemeene beteekenis zijn. Dat is niet
te beschouwen als een noodeloos gemopper,
maar juist als het resultaat van bijzondere
waardeering voor de beteekenis, die het
spoorwegverkeer ten onzent heeft. Het zijn
ook hier de beste vrienden, die op de feiten
Wijzen.
Als het weer daarvoor gunstiig is, maken
We een begin met het uitplanten van win-
ter-andy'vie. Planten en verplanten ige-
Schiedt in dézen tyd van het jaar bij voor
keur na een regenbui of bij betrokken lucht.
Van zware andyvietptanten snijden we het
loof gedeeltelijk af om sterke verdamping
tegen te gaan. Van de lange wortels snijdt
men vaak het onderednde af, om ze beter
te kunnen planten. De plantafstand moet
Een zonderling avontuur.
Een der zonderlingste avonturen van
myn leven, vertelde mij Kapitein Lorraine,
dank ik aan een biljet aan inkwartiering,
dat den soldaat dat eigenaardige recht
geeft, zich in te dringen in het bestaan van
hem geheel onbekenden, die hem het recht
geeft, hun nachtverblijf te vragen en hen te
storen te midden van hun vreugde of ook
hen lastig te vallen, waar zij in droefheid
verkeeren.
We waren tusschen twee manoeuvreda-
gen in Toul en tegen acht uur des avonds
begaf ik mij op weg naar het adres, dat mij
door myn fourier was gegeven.
Daar aangekomen, stond ik voor een
particulier huis met een netten gevel; al-'
leen twee der vensters op de eerste verdie-
ping waren verlicht.
'De oude dienstbode, wie ik naar den heer
des huizes vroeg, bromde een paar woor
den, die ik niet kon verstaan; niettemin
volgde ik haar de trap op en op het portaal
trof ik een ouden man aan, met grijze ha
ren, wiens oogen gezwollen vpuren alsof hij
pas geweend had.
Ik legde het doel van myn komst uit; hij
keek mij met onrustig dwalende oogen aan
en zei toen plotseling met doffe stem:
„Excuseert u my mynheer, dat ik u zoo
ontvang; u hebt mij echter, natuurlijk ge
heel onwillekeurig, een groote teleurstel
ling bereid. Mijn dochter is ernstig ziek;
zy is het hier geworden, terwijl haar man,
die evenals u, kapitein is by de artillerie,
zich voor Algiers inscheepte. En nu doet
de arme vrouw maar niets dan naar hem
vragen. Zij ijlt verschrikkelijk, zy herkent
ons niet meer, maar onophoudelijk komt
zijn naam over haar lippen... Wy hebben
hem bericht gestuurd en verwachten hem
nu hier, elk uur kan hij komen. Misschien
bewerkt zyn komst een wonder... Eri zoo
juist, toen ik uw sporen hoorde rinkelen op
de trap, dacht ik, hoopte ik..."
Hij zweeg en de tranen, die weer in zijn
oogen opwelden, veegde hy met de vingers
weg.
Terwijl ik enkele woorden van medege
voel mompelde en zei, mij te zullen terug
trekken, hoorde ik door de half openstaan
de deur een koortsstem, tegelijkertijd zwak
en lief, door de stilte van het huis klinken:
„Claude! Claude! kom gauw hier. Ja, hij
is het, papa, hij is het; ik heb hem naar
boven hooren komen. Kom, kom dan toch
gauw, Claude... ik wacht al zqolang op
je..."
Ik keek den vader aan. Hoofdschuddend
beet de arme man op zijn zakdoek.
De stem riep |og altyd, kort nu, afge
broken:
„Kom toch! Kom dan toch!..." vervol
gens gingen de woorden over in een zacht,
klagend snikken.
De ongelukkige man zei heel zachtjes tot
imy:
,;Zij denkt dat u haar man bent."
En eensklaps ontmoetten onze blikken
elkaar; belden schoot ons eenzelfde ge
dachte door het hoofd, een gedachte, dwaas
misschien, maar ingegeven door het ver
langen aan de stervende de heerlijke iUu-
sie te geven dat hij dien zij verwachtte,
nog tijdig was terug gekomen.
„Gaat u mee," zei ik tot den vader.
Hij hield mij tegen.
„Wilt u werkelijk naar haar toegaan? O,
hoe zal ik u danken voor uw goedheid! Wat
zal het mij gelukkig maken, als het bedrog
gelukt! Het arme kind wordt, zelfs in haar
ijlende koortsen, voortdurend gekweld door
haas verlangen... Het zal haar zooveel
kalmte geven..."
Ik was reeds op den drempel der kamer
en werkelijk had' ik mij reeds zoo inge
leefd in mijn rol, dat ik van angst het hart
in de keel voelde kleppen.
Zachtjes duwde ik de deur open; een
klein laimpje op een latafel verspreidde
een zeer flauw licht; in de lucht hing een
geur van aether.
Aanstonds viel mjjn blik op het bed; een
groot bed, waarop gesteund tusschen twee
kussens, een uiterst bleeke vrouw lag te
sterven; met hare handen verfrommelde zij
het laken, met haar lippen prevelde zü den
nagm van den afwezige.
Ik naderde, op de teenen loopend, het bed,
en toen mjju sabel tegen een der meubelen
stootte, sidderde de stervende; zij sloeg de
oogen op en de glimmende knoopen en het
goudgalon deden voor een seconde haar
herinnering terugkeeren.
Zjj mompelde:
„pol Eindelijk!" En met een zucht van
verlichting viel zij terug in de kussens,
zoodat ik my over het bed heenboog, vree-
j zende, dat die zucht haar laatste zou zyn.
Maar met droef-klagende stem hernam
zij:
„Ja, je bent het wel, mijn lieveling. Kottn
toch dichter bij. Mijn oogen zien niet meer,
weet je. Ik ben heel, heel erg zièk."
Haar vader zei zacht:
Jane, vermoei je nu niet, kindje."
Maar, zachtjes het hoofd off het kussen
heen en weer bewegend, ging zij voort:
„Ik heb je nog zooveel te vertellen, m'n
goeie lieveling..."
Na een kort stilzwijgen, dat me vrees
aanjoeg:
„Waarom geef je me geen zoen?"
Ik moest toen wel haar voorhoofd met
myn lippen aanrakes.
„En nu ik," hernam zy.
En op mijn wangen voelde ik haar koorts-
adem.
Ik herinnerde my dat ik my niet ver
wonderde alleen een groote droefheid
overmeesterde mij.
Maar haar gedachten dwaalden verder.
„Zie je, zeide zy, de priester is er al ge
weest. Ik ben verloren, er is geen redding
meer mogelijk."
Toen, niet meer in staat mijn aandoening
te onderdrukken, of myn uitdrukkingen te
wikken en te wegen, welden deze woorden
uit myn hart op:
„O! Jane, ik smeek je, spreek zoo niet.
We zullen je genezen, ik verzeker het je,
je zult het' zien.*
Maar zonder eenig teeken te geven dat
zij mij had verstaan, vervolgde zy:
„Je zult toch niet weggaan, wèl Ga dan
zitten en geef me je hand."
Ik mam haar gloeiende vingertjes in mijn
hand.
Toen mompelde ij:
„Ziazoo, nu voel ik mij gelukkig."
Zij scheen in te sluimeren. Haar vader
stond aan het voeteneinde van het bed en,
nu gewend' aan het halve duister in het
vertrek, zag ik, ingedoken in een leunstoel,
nog een andere gestalte, de moeder van de
zieke waarschijnlijk.
Op dat oogenblik dacht ik evenwel al
leen aan het zonderlinge van myn positie,
aan die jonge vrouw, een te voren mij nog
geheel onbekende en die nu mij in haar ijlen
haar Hefkoozingen gaf en mij al haar ge
heimste gedachten openbaarde. Ik dacht
aan den echtgenoot, die zou kunnen binnen
komen en mij daar dan in zijn plaats zou
zien zitten, de hand in die van zyn vrouw
tje.
Maar df gedachten aan jalouzie vervaag
den in verdriet: wat geeft tch dé nabijheid
van den dood een heel anderen kijk op het
leven!
Nu en dan schrikte de zieke op uit haar
rustige kalmte en hevig werd dan haar
geest bezig gehouden met allerlei herinne
ringen, die voor haar opdoemden
„Herinner je je nog onze aankomst op
Mont Saint Michel, na ons huwelijk? Het
was nacht en ons venster gaf uitzicht op
het vlakke land, herinner je het je nog
wel?
Zij trachtte te lachen een zielverscheu-
rende lach was het.
Ik vroeg haar zeer zacht, om zich niet te
vermoeien; ik deed wat ik kon, om haar
denken aan een verleden dat mij niet toe
behoorde, tegen te gaan, opdat ik niet die
per zou indringen in die intimiteit. Maar
tegelijkertijd meende ik, haar twijfel te zul
len opwekken, het zeer zwakke gebouw van
leugens te doen instorten, waarin haar laat
ste levensuren rustten.
„Het doet me zoo'n verdriet, dat ik je
geen kindje nalaat, niets dat ons beiden
lief was. Een jaar getrouwd wat is dat
nog kort!"
De lust kwam over mij, om laf weg te
loopen, zoozeer kwelden haar bekentenis
sen en haar herinneringen mij. En de uren
kropen zoo langzaam voorbij, die uren van
stilte, waarin niets gehoord werd, dan het
tik-tak der pendule. Ik voelde met de hand
waarin de hare rustte, het bloed door haar
aderen snellen, tegelijkertijd snel en zwak,
zooals het hart van een vogeltje slaat, dat
men in de hand houdt.
En ik werd zoo getroffen door die droef
heid, die bekentenissen, die Hefkoozingen,
dat ik mij langzamerhand met hart en a»el
in de plaats voelde van den afwezige, al de
angsten uitstond van den echtgenoot, het
waanzinnig verlangen koesterde, die vrouw
te ontrukken aan den dood.
Het sloeg vijf uur./ Ik moest nu weg,
want ik moeet op mijn post zijn bij mijn
batterij.^M«t oneindig! veel voorzichtigheid,
gebruik makend van een oogenblik van slui
mering, maakte ik mijn hand loe uit die
man de zieke en, zonder een woord te spre
ken de beide oude lieden, die mij met ge-
haren bedankten, groetend, verliet ik het
huis.en in de verlaten en grauwe ochtend
stemming der straten weende ik luide.
En toen?
Toen bracht de oefening van dien dag mij
op een plaats, tien mijlen verwijderd van
die waar ik den nacht wakend aan het
sterfbed eener jonge vrouw had doorge
bracht En toen later de manoeuvres ge
ëindigd waren, vroeg ik èen verlof van een
maand, om dat te midden van myn familie
door te brengen.
Eerst tegen het einde van mijn verloftijd
ging ik de menschen nog eens opzoeken,
met wie ik onder zulke eigenaardige om
standigheden had kennis gemaakt.
Ik kwam er aan, met het gezicht In een
droeve plooi, maar de vader kwam op mij
toe met een gelaat dat van vreugde straal
de en met uitgestoken handen: Zijn doch
ter was niet dood.
Alleen de echtgenoot van zieke die was
gekomen een paar uren nadat ik was ver
trokken, wist-iets af van het bedrog dat
iwy terwille van zijn vrouwtje gepleegd
hadden. De jonge vrouw wist van niets.
„Kijk," zei mjj de vader, „kijk, daar is
ze." Sn hij lichtte het gordyn op van een
der ramen die op den tuin uitzagen; ge-
kleed' in het rose, lag daar de jonge vrouw
op een langen stoel, gebogen over een rui
ker en met volle teugen ademde zij den
igeur der bloemen en het leven in.
Een geheelen nacht Had ik ha»r zwakke
hand in de mijne gevoeld; zij had mij Haar
vurigste wenschen toevertrouwd. Een ge
heelen nacht waren wy bij elkaar geble
ven, in het bijzijn van den dood... en zij
zou mij toch niet herkennen!
Ik herhaalde in mijzelf die woorden: „Zij
zou mij toch niet herkennen!" Ik zou my
niet de minste herinnering in haar opwek
ken.
En toen haar vader my vroolyk vroeg
„Wilt u, dat ik u aan haar voorstel als een
vriend van Claude?" antwoordde ik:
„Neen, dank u; ik ga liever heen, ais u 't
goed vindt."