I i j. c. Adverteert in dit Blad. l. SANGUINOSE. EetVerburg's Brood Wie verhuist PUBLICITEIT LIP'S BRANDKAST P. BOND Pz„ Zeugestraat, GOUDA. DE GOUDSUUK FRUITHANDEL V.V.V. - GOUDA Formosa Oolong Tea J. C. DORLAS Goudsche Dienstverrichting Mofenaan MILLIONAIRS nieuwe uitvinding A. FOKKERS GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 7 AUG. 1926 - TWEEDE BLAD Fa. S. H. van Loon Talkpoeder Ait Insecten poeder Scheren en Haarsnijden. Jac. de Weger, G. VAN DEN BEEG VOOE DE VEOUW BALT. A. DE JONG A. BRINKMAN 4 ZOON Inbraak te Gouda. De Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer stelt pogingen in het werk om te verkrijgen betere verkeerswegen naar en van Gouda. Dat is van enorme beteekenis. Steun dat pogen door uw lidmaat schap op te geven aan het Secreta riaatMARKT 31. 2v£OIDE VAKSCHOOL Het A. S. N. G. Rijwiel - Luxe, Race, als Transportrijwielen. T. C. REPARON, Kleermakerij, Keizerstraat 28 EXAMEN KOMMIES 1927 Opleidings-Instituut J. H. VAN DER VLIET - ZEIST Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van en naar aOe plaatsen. Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz. ALTIJD ONDER GARANTIE. Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling. Beleefd aanbevelend.L. N. POLDERVAART. Kindermeel KINDEREN zóó goedkoop #DE LINDEBOOM Zuiver plantaardig versterkingsmiddel. SANGUINOSE t^SkZr; een ^ndra eewust; Mr. Timmerman, Fluweelensingel 77, Gouda JalOUSiëiï, Manjlliseil, Rolillikeil, ZoilSClieriliei] Fabriek jTuinstraat 49 Telefoon 686. Voor kleine tuinen. Smakalijk vm'imm SPIERINOSTRAAT 65 - GOUDA. 7186 6 DroglitarlJ „Da Boudtch» Dapar" Markt I 1M6 10 LOODGIETERIJ, ZINKWERKERIJ, MASTIEKBEDEKKING. Vraagt pry's. Goedkoop niet alleen in prys, doch ook in kwaliteit. 6 w, P«p«rstraat 140. BEZOEKT U de Salon voor van N. MARKT 17 GOUDA RIDDER v. CATSWEG 18 Bewaarplaats van INBOEDELS. Zeer lage conditiën. C.CKROM. Markt Gouda Verkoopt voor iederen stand, VERF, voor muur en wand. STEENHOUWERIJ A. ROODBOL HARDSTEEN ZANDSTEEN SCHOORSTEENMANTELS GRAFWERKEN. ACHTER DE KERK - GOUDA. HyflianiaohB artikelen - PATENT GENEESMIDDELEN, Suooea rarcekerd. IBl. gratis. MAISON SANTÉ 1998 B Sohiakade 165a ROTTERDAM. Parfurieën - Toiletartikelen OOSTHAVEN 20 GOUDA Telefoon 118 Ieder, die reclame wil ""^gm éoor middel ven advertentiëc.flBS of om «ndere redenen adver tentifa heeft te plaatsen in éénB ff of meer dagbladen of tHd-Bgth1 schriften, bui dit, zonder dat|j]m| het ook meer iet» meer koet*»®® den bij die bladen rechtstreeks,B1 het gemakkelijkst doen deorf I middel van ons Advertentie L bureau, Markt 81, Gouda, dat 5»/^ maar één opgaaf noodig heeft ook al is een advertentie stemd voor meerdere bladen Inlichting» worden gaarne nj$|sL gratis verstrekt. u GOUDA Wanneer men zijn waarde bergt in een is men zeker dat het veilig geborgen is. Firma Wad. A. Rlatvald. LANOE T1ENDEWEG 27 heeft in voorraad SINAASAPPELEN CITROENEN BANANEN TOMATEN ANNANAS IN BLIK DIVERSE SOORTEN NOTEN TELEF 313 BLAUWE DRUIVEN PERZIKEN MELOENEN. AALBESSEN PRUIMEN. TAFELPEREN TAFELAPPELEN Husgroenten (merk «leutel.) legen „herp concnrreerende prijsen. Aangcloten bij de Vereeniging voor Modevakscholen te 'a-Gravenhage. Opleiding tot Costumière, Coupeuse en Leerares. Ook gelegenheid voor eigen gebruik te leeren. Voor Leerlingen, die pas de school verlaten heb ben; onderricht in Ondergoed enz. Zich aan te meiden aan de school: Gouwe 127. 913-2 0De dames VAN HEIJZELENDOORN. Een geurigs kop Thoa wind! U in VRAAGT UWEN WINKELIER GOUDA AMSTERDAM 18 UIT8LU1TEND EIGEN GEBOUWD WERK. - - WIJ BOUWEN ZOOWEL - A. NIEUWENHUIZEN. VERL0RBNK08T (nabij ingang Platoolfabriok). 643 30 Het behoudt voor Uw Costuum is het op tijd na te laten kijken. Uw adres is Colbert Costuum model persen en ontvlekken f 2.50 M f 1.50 Mantel f 1.50 Mantel of Overjas model persenf l._ '678 M Pantalon model persen f 0.50 (*«-16 Jaar, Oagahuwd, Salaria I 1100-1 *400) SCHRIFTELIJKE LESSER mat RIOHDELIRGE CURSUSSEH te OOHD*, voor KOMNICO, RIJKSKLERK. POLITIE aai. Mondeling te spreken te Gouda op 19 Aug. van 11-1 in Hotel „La Station", t/o Station Vraagt gratis prospectus met lijst van geslaagden. NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK, VAN 1803, TE ROTTERDAM Van aha N*deriandaoha Lev.n.v*f7>k»rin(-MMtachipp1to« verzekerd bedrag 300 wiskundige reserve 80 aandeelen kapitaal6 extra-reserves 61 mooiste winstuitkeeringenever 1028 3% vu de asm van aNa betaalde |aarpremMn. Baataat verzekering langer dan 33 jaren, dan overtreft winataandeat het bedrag van Mn jaarpramla. TjgfB!lrwPA>-y: -f worden flink en sterk door het gebruik van Molenaar's Kindermeel, terwijl Mole- naar's Kindermeel toch is, dat de armste moeder in staat is hare lieveling dit beste kindervoedsel te ver schaffen. 1938 48 Vraag gratis brochure aan P. MOLENAAR Co„ Westzaan. met natuurboter»suiker en kaneel >sfe/Z ons in staat de V houdbaarheid!!/ aan Baperan/o-Wafèls TE GARANDEEREN BISCUIT» STUKS (Wed.B v Doesburg) -Amsterdam. uit Kruiden bereid. Voor allen die zwak en lusteloos gevoelen; die spoedig vermoeid zijn; HM» aan slepende maagoatarti en slechte spijsvertering; die uitgeput zijn tengevolge nto dtSS d vermoeienis; last hebben van slapeloosheid, hoofd- pyn, duizeligheid, pyn in ruig en lenden, is het aangewezen middel. d. „ft^iï086 Teirtikt het 8P0edig h6f Moal' en kracht aan Prijs per flesch 2.—, 6 fl. 11.—, 12 fl. 21.—. Verkrijgbaar by Apothekers en Drogisten. 1902 60 WACHT U VOOR NAMAAK. VAN DAM Co., Ce Riemerstraa* 2c/4. Haag. FABRIKANT VAN Frogmonten uit ds goschiodonia van da Kaaabareiding en -handel. i. Kaaacontróle vóór tweehonderd jaar. Geeselatraf en verbanning voor te weinig vet in de kaas! Naast de aloude kaasbereiding op de boerderij, heeft zich in den loop der jaren de fabriekmatige methode ontwikkeld. Dezae laatste ontstond vooral in die «treken, waar van oudsher de bereiding van leaks aan die van boter gekoppeld was en men dus in het algemeen een mdnder vet product maakte. Al hebben beide bedrijfsrichtingen naast elkaar een volkomen recht van be staan, een oneerlijke concurrentie werd door het fabrieksproduct de onvervaJechte boerderijkaas aangedaan, toen men de eer ste, hoewel uit vaak sterk aflgeroom.de melk bereid, in denzelfden vorm ging maken, waarin tot nu toe de uit volle melk ver vaardigde Goudsche kaas steeds ter markx was verschenen. Geen wonder, dat de reputatie van ome uitstekende kaassoorten ih het buitenland al heel spoedig in het gedrang kwam, en dat juist dn den tjjd, toen andere kaas soorten op de wereldmarkt de Hollandsche een ernstige concurrentie gang» aandoen I Qm zich tegen knoeierij te beschermen, vereenigden 'zich de bona-fide kaasmakers in een kaascontrölestation, dat voor het levéren van meerdere zekerheid aan-jhet buitenland onder ryks toezicht stond, waar door het merk waarvan de bij het station aangeslotenen hun kaas mochten voorzien, wend tot rijksmerk, het nu overbekende caseïnqplaatje. Van de stations, die pro- vinciegewijs .georganiseerd weiden, bestaat het Zuid-Hollandscha nu ongeveer 20 jaar. Wanneer men terug gaat in de geschie denis, dan doet zich in de bepalingen, die om de kaasbereiding en -handel geweven zijn, hot mertcwaardige verschijnsel voor, dat herhaaldelijk dezelfde voorschriften in den loop der tijden zyn aan te treffen, die langzamerhand hun (beteekenis verliezen, ten slotte geheel hun uitwerking misten, om later opnieuw weer krachtig te worden doorgevoerd. Zoo vaardigden de Staten van Hollanden Westfriesland in 1723 uit een „Placaat, raa iende het vervalschen van de soete Melk en Kaas daarvan gemaakt." Ook hier om dezelfde redenen waarom enkele eeuwen later de kaasconrtole ontstond: omdat „het debit van de soete Melks kaasen van dat Quartier buriten 's Lands ter dlier oorzaak merkelijk is vermindert, strekkende tot het uiterste nadeel en ruïne van het voor- 9chreeve Product, en sulks meede van de Landeryen, aldaar gieléegen." IDe contröle, zooals die tegenwoordig op de bereiding iter boerderij wordt uitge oefend, is een tweeledige, en wel een con trole op het product, naast een op het be drijf. Vanwege het station zijn kaascontro leurs aangesteld, die op ongeregelde tijden monsters van de pasgeanaakte kaas komen nemen en tevens toezien, dat tussdhen de kaastijden geen melk, r<wm of aflgeroomde melk voorhanden gehouden wóndt (behou dens een kleine hoeveelheid voor huishou delijk gebruik), noch aan de melk op* eenige andere wyze vet onttrokken wordt. De genomen monsters gorden dan in het laboratorium van het station onderzocht en, indien minder dan 46 vet in de droge stof wordt aangetroffen, wordt aan de aangeslotene het recht om van het kaas- merk gebruik te maken ontzegd. Tevens moet een bo<de van 19.worden betaald. Deze adhoMng wordt weer opge heven, indien enkele malen de bij het be treffende lad genomen monsters weer aan de gestelde eiadhen voldoen. In die oude dagen, toen men niet over de gemakkelijker lahoratoriummethoden be schikte, meende men zijn toevlucht wel tot zeer drastische maatregelen te moeten nemen. Ook toen reeds werd kaas van een soort oveiheadsmerk voorzien, maar juist andersom als nu, n.l. de soort, die niet aan de ailgemeene eischen voldeed. In het reeds genoemde plakaat komt dan ook de bepaling voor, dat de z.g. Hobibekaas, een soort, die uit min qf meer afgeroomde melk werd vervaardigd, in hetzelfde model als de Leidsche komynenkaas .gemaakt moest worden. En dat alles „op de boete van vy-fhonderd guldens voor de eerstemaal te verbeuren, op een boete van duiaend guldens Voor de tweedemaal, en ten derdemmale daar in overtreedende op poene van duisend guldens, en booven dien sonder verschoo rt in ge publiquelijk gegeeeelt, en voor altoos dit deese Provincie gebannen te worden." Inderdaad geen halve maatregelen! Er is ten deze nogal eenig verschil met de hui dige bepalingen; een treffende overeen komst vinden we echter weer in het fUR, dat ook reeds in die dagen een soort be- drljfscontróle bestaan heeft. ALIe officieren tan politie warden toch bevoegd vertelaard, „om de Huisem en Bouweryen daar kaas igemaikt word, te visiteereri", indien het vermoeden bestond, dat hier of daar tegen den inhoud van het plakaat gezondigd werd. Stelt men hier eens tegenover de moderne bepalingen met hun, bij de oude vergeleken, geringe verpttiditingadwang! En wanneer mes» nu in aanmerking neemt, dat het aantal, overtredingen tegen woordig slechts enkele procenten bedraagt, dan zal het toch wel duidelijk zijn, hoe onjuist de voorstel! ingswtyze genoemd moet worden, die de zelf kanende Hollandsche boeren als een achterlijke menschehklasse, en het kaasmaken op de boerdery als een verouderde bedrtjfsmetihode kwalificeert. Men klaagt zoo vaak over zedelijke ach teruitgang en toename der criminaliteit in de moderne maatschappij, wij meenen, dat weer eens een overduidelijk bewijs is ge geven, dat wij nog niet aan den gang van ontwikkeling en beschaving behoeven te twijfelen. GHiR. P. G. J. SMIT, cand. 1. 1. Gouda, Aug. 1906. Prof.Treub over kapitaalvorming en géldrulmte. De geldruimte geen teeken van welvaart en geen argument, dat kapitaalvorming thans voldoende zou zyn. In het jongste nummer van „Ec. Stat. Ber." wjjdt prof. Treuib een beschouwing aan de nieuwe belasting-ontwerpen. De «chr. wydt zyn beschouwing voor een be langrijk deel aan de quaestie der kapitaal vorming. Hjj wijst op de schijnbare tegen stelling tusschen de klachten over onvol doende kapitaalvorming en den overvloed van geld, sprekende uit den lagen rente stand. Het staat echter vaat, dat het geld, dat voor kapitaaliseering beschikbaar komt, grootendeel afkomstig is uit Indië. Prof. Treub noemt het een veeg teeken, dat de bedrijven hier te lande een zóó krwijnewi bestaan leiden, dat hun uitkomsten niet in staat stellen aan de 'kapitaalvorming in eenigtszins belangrijke mate deel te nemen. In tyiden van slapte worden er geen nieuwe ondernemingen begonnen, worden bestaan de ondernemingen niet uitgebreid en vloeit een groot deel van het vlottend kapitaal, dat anders is gestoken in werken, die nog niet gereed en afgeleverd zyn, naar de on derneming terug. Dit verschijnsel kan men thans in ver scheidene zaken waarnemen. Het ««volg hiervan is, dat er een niet te onderschatten aanbod van kapitaal van de zyde van meer of minder kwijnende ondernemingen aap de markt ia, dat niet als een teeken van wel vaart, maar van malaise is te beschouwen. De hier bedoelde ondernemingen geven hun geld op prolongatie, koopen schatkistpapier of deponeeren hetgeen zy wegens de ma laise in hun bedrijf niet zelf noodig hebben, op korten termijn bij bevriende banken. In welke bedragen dit aanbod van geld kapitaal loopt, is niet na te gaan; maar gering ie het zeker niet, en het heeft zonder twijfel invloed op den rentestand en daar mede op den koers der fondsen. Indien het hierbij ging alleen om een malaise in za ken in ons eigen land, »ou deze invloed op de geldmarkt niiet van groote beteekenis zyn. Daarvoor is de geld- en fondsenhandel te internationaal. Maar Jhet is bekend ge noeg, dat het met het bedrijfsleven in de andere landen van Europa niet beter en in vele daarvan nog heel wat slechter geste hl is dan hier te lande. Men kan er zeke* van zyn, dat al naar gelang de zaken in Europa weer betere tij den zullen beleven, het hier aangewezen aanbod van geldkapitaal van de zijde der tydelyk kwijnende ondernemingen zal afne men en allengs weer zal plaats maken voor een normale vraag van dien kant De lage rentestand en de hooge koersen der effec ten zyn —v in dit licht bekeken niet een aawwyzing van overvloed van 'kapitaal,* maar een der vele symptomen van den treurigen economischen toestand van Euro pa in het algemeen en van verschillende Nedertandsche industrieën in het bijzonder. Verder wyist de schr. op de groote betee kenis van het hier (vermoedelijk tijdelijk) aanwezig zijn van Fransöh en Belgisch kapitaal en hij concludeert, dat een en ander wel voldoende is om duidelijk te maken, dat uit den lagen rentestand en de ruimte van geld hier te lande onder de tegenwoordig» omstandigheden geen argu ment is te putten ten bewijze, dat de kapi- taalorming hier voldoende zijn zou. tPtrof. Treub behandelt dan de vraag of men aan de hand der jaarcijfers van de in- komateh- &n vermogensbelastingen kan na gaan of de kapitaalvorming hier voldoende Is te achten. De cijfers.als zoodanig geven geen voldoende hoüvast, omdat g®» reke ning wordt gehouden met de waardever mindering van het geld. De schr. past daarop de index-cyfers toe ter bepaling van de verhoudingscyfers tusschen het aantal aangeslagenen en inkomens en vermogens In 1923/24 vergeleken met een vroeger jaar. Daaruit blijkt bijv., dat het vertiou- dingscyfer» van inkomsten boven 50.000 vergeleken roet 1916/16 108 bedraagt en dat betrekking hebbende op het aantal aan geslagenen 170. Voor vertttogens boven 1 millioen bedragen deze (voor de effectieve aanslagen aldus gecorrigeerde) veit*ou- dingiscyfers reep. 101 en 149. Zakelijk beleid bij het spoor wegwezen. Dr. E. v. Raalte schrijft in ,<de Midden standsbond": Onlangs had' ik familie uit Berlijn op be zoek en toen mijn gasten de terugreis voor bereidden, kwamen zij en laat ik er di rect aan toevoegen, ik met hen tot een hoogst merkwaardige ontdekking. Ze wil den van den Haag naar Berlijn, gelijk ze het hierheen komende ook gedaan hadden, twee plaatsen derde klasse reserveeren. Doch ho maar, dit was onmogelijk, want bij ons kan men in de derde klas geen plaat sen reserveeren!! Aanvankelijk kwam me dit zoo onwaar schijnlijk voor, dat ik aan een misverstand dacht en zelf nog eens informeerde, maar belaas, het resultaat hiervan was niet an ders dan een bevestiging van de mijn gas ten reeds verstrekte mededeeling. Reizi gers, die van Nederland naar Duitschland (en ik meen, dat hetzelfde ook geldt als zy naar andere landen gaan) derde klas rei zen, kunnen zich niet van gereserveerde plaaitsen verzekeren. De grond' voor dezen maatregel is mij niet bekend, maar dat zoo iets een slech ten indruk maakt op ieder, die tot deze ont dekking komt, staat vast. Een redelijk ar gument is hiervoor niet denkbaar. Immers, 't is voor den 3e-klas passagier van even veel waarde, dat hy zich in een internatio nalen trein een zitplaats kan reserveeren, als voor de passagiers, die een hoogere klas reizffn. De mogelijkheid om plaatsen a»n te wijzen, bestaat hier even goed als in andere klassen getuige trouwens het feit, dat van Duitschland uit zulks wel ge daan wordt en het gaat ook niet op te beweren, dat men zooveel moeite niet voor de minder betalende derdeklassers hoeft te doen, want het reserveeren kost nog eens afzonderlijk geld, zoodat ook voor deze klasse een evenredig bedrag in rekening gebracht zou kunnen worden. Voorshands krijgt men het pijnlijke vermoeden, dat de heeren bij ons op die manier het puWtok M van wSdore ,trekkinr is, dan willen dwingen tweede m plaats.van derde „Dv„m6„ voor enkele belan- klas te reizen, een werkelijk ongehoord iets. Bovendien, als inderdaad dit de stille over weging is geweest, die tot den hier ver melden wantoestand geleid heeft, dan zal men er tenslotte waarschijnlijk geenszins dat voordeel uit slaan, wat men gehoopt zou hebben. Het derde klas reizend publiek, dat van uit den vreemde ons land aandoet en van hier weer verder trekt, is in de laatste jaren ontegenzeggelijk sterk toege nomen: bemerkt men nu, hoe hier door onze spoorwegautoriteiten tegenover dit publiek wordt opgetreden, gaat men ont dekken, dat via Nederland naar elders 8e klas reizen bezwaren oplevert, die men van andere landen uit niet zal ontmoeten, dan ligt het voor de hand, dat Nederland kalmweg van 't reisprogramma geschrapt wordt. Men versta mij wel, niet alleen om dit verschijnsel doch 't zal den beker doeni overloopen. Maar bovendien, naast deze praktische ove»*weging komt er een van meei^lgemeenei^ar^ei^dieisdéze^dat het niet aangaat degenen, die derde klas reizen en daarvoor dan ook op minder zachte banken zitten, buiten staat te stellen van die algemeene faciliteiten, waarvoor afzonderlijk betaald wordt en dit dan ook wel van het buitenland met name in elk geval van Duitschland naar hier be staan, gebruik te maken. Moge men spoe dig tot het inzicht komen, dat zulks niet Van zakelijk, doch van een kleingeestig krenterig en ons zelf tenslotte duur te ataan komend beleid getuigt De verlaging van de tarieven is een goede stap geweest, dat dient erkend en hiervoor komt ons spooijwegbeheer hulde toe; alleen is het de vraag, of het niet ver standig zou wezen de eerste klas met uitzondering van enkele bijzondere treinen -t- op den duur heelomaal op te heffen, ter wijl voorts het verminderingspercentage van de derde klas wel wat grooter had mogen wezen, want nog is het reizen verre Van goedkoop geworden. Daar zal het toch keen moeten gaan, w;il men in staat wezen tegen het toenemend intercommunaal auto- busverkeer te kunnen concurreeren. Zakelijk beleid is ook hoog noodig, ten aanzien der dienstregeling. Nog onlangs heeft de Rotterdamsche Kamer van Koop handel in een schrijven aan den voorzitter van den Spoorwegraad op verschillende teer zwakke punten dier dienstregeling, epnieuw, de aandacht gevestigd. Ik noem b.v. het ontbreken van een snelle Veelvuldige verbinding tus schen Rotterdam en Amsterdam, tia Gouda hoog noodig met het oog op de belangen van den handel de ongun stige nachtverbinding tusschen Berlyn, Bre men, Hamburg eenerzyds en Rotterdam an derzijds, terwijl verder in bedoeld schrijven Ook nog eenige feiten inzake het goederen tarief naar voren zyn gebracht. Al dergelijke kwesties als hier aange roerd zijn van groot publiek belang en ra ken voor ons economisch leven uiterst ge wichtige kwesties, want een snel, deugde lijke en niet te kostbaar spoorwegverkeer is, zeker voor een land als het onze, een eerste vereischte. Telken male nu, krijgt men den indruk, dat het den betreffendën autoriteiten wel ^ens ontbreekt aan goed koopmansinzicht en ook aan de overtuiging, dat de kritiek Mie zy zoo nu en dan in ontvangst hebben 4.«UJam n4vn1r1pii1n> 1 tlon alleen van het opkomen voor enkele belan gengroepen. Reden te meer voor een ieder, (lie dergelijke fouten ziet, de noodige aan dacht daarop te vestigen, voor zoover zij Van algemeene beteekenis zijn. Dat is niet te beschouwen als een noodeloos gemopper, maar juist als het resultaat van bijzondere waardeering voor de beteekenis, die het spoorwegverkeer ten onzent heeft. Het zijn ook hier de beste vrienden, die op de feiten Wijzen. Als het weer daarvoor gunstiig is, maken We een begin met het uitplanten van win- ter-andy'vie. Planten en verplanten ige- Schiedt in dézen tyd van het jaar bij voor keur na een regenbui of bij betrokken lucht. Van zware andyvietptanten snijden we het loof gedeeltelijk af om sterke verdamping tegen te gaan. Van de lange wortels snijdt men vaak het onderednde af, om ze beter te kunnen planten. De plantafstand moet Een zonderling avontuur. Een der zonderlingste avonturen van myn leven, vertelde mij Kapitein Lorraine, dank ik aan een biljet aan inkwartiering, dat den soldaat dat eigenaardige recht geeft, zich in te dringen in het bestaan van hem geheel onbekenden, die hem het recht geeft, hun nachtverblijf te vragen en hen te storen te midden van hun vreugde of ook hen lastig te vallen, waar zij in droefheid verkeeren. We waren tusschen twee manoeuvreda- gen in Toul en tegen acht uur des avonds begaf ik mij op weg naar het adres, dat mij door myn fourier was gegeven. Daar aangekomen, stond ik voor een particulier huis met een netten gevel; al-' leen twee der vensters op de eerste verdie- ping waren verlicht. 'De oude dienstbode, wie ik naar den heer des huizes vroeg, bromde een paar woor den, die ik niet kon verstaan; niettemin volgde ik haar de trap op en op het portaal trof ik een ouden man aan, met grijze ha ren, wiens oogen gezwollen vpuren alsof hij pas geweend had. Ik legde het doel van myn komst uit; hij keek mij met onrustig dwalende oogen aan en zei toen plotseling met doffe stem: „Excuseert u my mynheer, dat ik u zoo ontvang; u hebt mij echter, natuurlijk ge heel onwillekeurig, een groote teleurstel ling bereid. Mijn dochter is ernstig ziek; zy is het hier geworden, terwijl haar man, die evenals u, kapitein is by de artillerie, zich voor Algiers inscheepte. En nu doet de arme vrouw maar niets dan naar hem vragen. Zij ijlt verschrikkelijk, zy herkent ons niet meer, maar onophoudelijk komt zijn naam over haar lippen... Wy hebben hem bericht gestuurd en verwachten hem nu hier, elk uur kan hij komen. Misschien bewerkt zyn komst een wonder... Eri zoo juist, toen ik uw sporen hoorde rinkelen op de trap, dacht ik, hoopte ik..." Hij zweeg en de tranen, die weer in zijn oogen opwelden, veegde hy met de vingers weg. Terwijl ik enkele woorden van medege voel mompelde en zei, mij te zullen terug trekken, hoorde ik door de half openstaan de deur een koortsstem, tegelijkertijd zwak en lief, door de stilte van het huis klinken: „Claude! Claude! kom gauw hier. Ja, hij is het, papa, hij is het; ik heb hem naar boven hooren komen. Kom, kom dan toch gauw, Claude... ik wacht al zqolang op je..." Ik keek den vader aan. Hoofdschuddend beet de arme man op zijn zakdoek. De stem riep |og altyd, kort nu, afge broken: „Kom toch! Kom dan toch!..." vervol gens gingen de woorden over in een zacht, klagend snikken. De ongelukkige man zei heel zachtjes tot imy: ,;Zij denkt dat u haar man bent." En eensklaps ontmoetten onze blikken elkaar; belden schoot ons eenzelfde ge dachte door het hoofd, een gedachte, dwaas misschien, maar ingegeven door het ver langen aan de stervende de heerlijke iUu- sie te geven dat hij dien zij verwachtte, nog tijdig was terug gekomen. „Gaat u mee," zei ik tot den vader. Hij hield mij tegen. „Wilt u werkelijk naar haar toegaan? O, hoe zal ik u danken voor uw goedheid! Wat zal het mij gelukkig maken, als het bedrog gelukt! Het arme kind wordt, zelfs in haar ijlende koortsen, voortdurend gekweld door haas verlangen... Het zal haar zooveel kalmte geven..." Ik was reeds op den drempel der kamer en werkelijk had' ik mij reeds zoo inge leefd in mijn rol, dat ik van angst het hart in de keel voelde kleppen. Zachtjes duwde ik de deur open; een klein laimpje op een latafel verspreidde een zeer flauw licht; in de lucht hing een geur van aether. Aanstonds viel mjjn blik op het bed; een groot bed, waarop gesteund tusschen twee kussens, een uiterst bleeke vrouw lag te sterven; met hare handen verfrommelde zij het laken, met haar lippen prevelde zü den nagm van den afwezige. Ik naderde, op de teenen loopend, het bed, en toen mjju sabel tegen een der meubelen stootte, sidderde de stervende; zij sloeg de oogen op en de glimmende knoopen en het goudgalon deden voor een seconde haar herinnering terugkeeren. Zjj mompelde: „pol Eindelijk!" En met een zucht van verlichting viel zij terug in de kussens, zoodat ik my over het bed heenboog, vree- j zende, dat die zucht haar laatste zou zyn. Maar met droef-klagende stem hernam zij: „Ja, je bent het wel, mijn lieveling. Kottn toch dichter bij. Mijn oogen zien niet meer, weet je. Ik ben heel, heel erg zièk." Haar vader zei zacht: Jane, vermoei je nu niet, kindje." Maar, zachtjes het hoofd off het kussen heen en weer bewegend, ging zij voort: „Ik heb je nog zooveel te vertellen, m'n goeie lieveling..." Na een kort stilzwijgen, dat me vrees aanjoeg: „Waarom geef je me geen zoen?" Ik moest toen wel haar voorhoofd met myn lippen aanrakes. „En nu ik," hernam zy. En op mijn wangen voelde ik haar koorts- adem. Ik herinnerde my dat ik my niet ver wonderde alleen een groote droefheid overmeesterde mij. Maar haar gedachten dwaalden verder. „Zie je, zeide zy, de priester is er al ge weest. Ik ben verloren, er is geen redding meer mogelijk." Toen, niet meer in staat mijn aandoening te onderdrukken, of myn uitdrukkingen te wikken en te wegen, welden deze woorden uit myn hart op: „O! Jane, ik smeek je, spreek zoo niet. We zullen je genezen, ik verzeker het je, je zult het' zien.* Maar zonder eenig teeken te geven dat zij mij had verstaan, vervolgde zy: „Je zult toch niet weggaan, wèl Ga dan zitten en geef me je hand." Ik mam haar gloeiende vingertjes in mijn hand. Toen mompelde ij: „Ziazoo, nu voel ik mij gelukkig." Zij scheen in te sluimeren. Haar vader stond aan het voeteneinde van het bed en, nu gewend' aan het halve duister in het vertrek, zag ik, ingedoken in een leunstoel, nog een andere gestalte, de moeder van de zieke waarschijnlijk. Op dat oogenblik dacht ik evenwel al leen aan het zonderlinge van myn positie, aan die jonge vrouw, een te voren mij nog geheel onbekende en die nu mij in haar ijlen haar Hefkoozingen gaf en mij al haar ge heimste gedachten openbaarde. Ik dacht aan den echtgenoot, die zou kunnen binnen komen en mij daar dan in zijn plaats zou zien zitten, de hand in die van zyn vrouw tje. Maar df gedachten aan jalouzie vervaag den in verdriet: wat geeft tch dé nabijheid van den dood een heel anderen kijk op het leven! Nu en dan schrikte de zieke op uit haar rustige kalmte en hevig werd dan haar geest bezig gehouden met allerlei herinne ringen, die voor haar opdoemden „Herinner je je nog onze aankomst op Mont Saint Michel, na ons huwelijk? Het was nacht en ons venster gaf uitzicht op het vlakke land, herinner je het je nog wel? Zij trachtte te lachen een zielverscheu- rende lach was het. Ik vroeg haar zeer zacht, om zich niet te vermoeien; ik deed wat ik kon, om haar denken aan een verleden dat mij niet toe behoorde, tegen te gaan, opdat ik niet die per zou indringen in die intimiteit. Maar tegelijkertijd meende ik, haar twijfel te zul len opwekken, het zeer zwakke gebouw van leugens te doen instorten, waarin haar laat ste levensuren rustten. „Het doet me zoo'n verdriet, dat ik je geen kindje nalaat, niets dat ons beiden lief was. Een jaar getrouwd wat is dat nog kort!" De lust kwam over mij, om laf weg te loopen, zoozeer kwelden haar bekentenis sen en haar herinneringen mij. En de uren kropen zoo langzaam voorbij, die uren van stilte, waarin niets gehoord werd, dan het tik-tak der pendule. Ik voelde met de hand waarin de hare rustte, het bloed door haar aderen snellen, tegelijkertijd snel en zwak, zooals het hart van een vogeltje slaat, dat men in de hand houdt. En ik werd zoo getroffen door die droef heid, die bekentenissen, die Hefkoozingen, dat ik mij langzamerhand met hart en a»el in de plaats voelde van den afwezige, al de angsten uitstond van den echtgenoot, het waanzinnig verlangen koesterde, die vrouw te ontrukken aan den dood. Het sloeg vijf uur./ Ik moest nu weg, want ik moeet op mijn post zijn bij mijn batterij.^M«t oneindig! veel voorzichtigheid, gebruik makend van een oogenblik van slui mering, maakte ik mijn hand loe uit die man de zieke en, zonder een woord te spre ken de beide oude lieden, die mij met ge- haren bedankten, groetend, verliet ik het huis.en in de verlaten en grauwe ochtend stemming der straten weende ik luide. En toen? Toen bracht de oefening van dien dag mij op een plaats, tien mijlen verwijderd van die waar ik den nacht wakend aan het sterfbed eener jonge vrouw had doorge bracht En toen later de manoeuvres ge ëindigd waren, vroeg ik èen verlof van een maand, om dat te midden van myn familie door te brengen. Eerst tegen het einde van mijn verloftijd ging ik de menschen nog eens opzoeken, met wie ik onder zulke eigenaardige om standigheden had kennis gemaakt. Ik kwam er aan, met het gezicht In een droeve plooi, maar de vader kwam op mij toe met een gelaat dat van vreugde straal de en met uitgestoken handen: Zijn doch ter was niet dood. Alleen de echtgenoot van zieke die was gekomen een paar uren nadat ik was ver trokken, wist-iets af van het bedrog dat iwy terwille van zijn vrouwtje gepleegd hadden. De jonge vrouw wist van niets. „Kijk," zei mjj de vader, „kijk, daar is ze." Sn hij lichtte het gordyn op van een der ramen die op den tuin uitzagen; ge- kleed' in het rose, lag daar de jonge vrouw op een langen stoel, gebogen over een rui ker en met volle teugen ademde zij den igeur der bloemen en het leven in. Een geheelen nacht Had ik ha»r zwakke hand in de mijne gevoeld; zij had mij Haar vurigste wenschen toevertrouwd. Een ge heelen nacht waren wy bij elkaar geble ven, in het bijzijn van den dood... en zij zou mij toch niet herkennen! Ik herhaalde in mijzelf die woorden: „Zij zou mij toch niet herkennen!" Ik zou my niet de minste herinnering in haar opwek ken. En toen haar vader my vroolyk vroeg „Wilt u, dat ik u aan haar voorstel als een vriend van Claude?" antwoordde ik: „Neen, dank u; ik ga liever heen, ais u 't goed vindt."

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1926 | | pagina 3