it Blad
VEN!
Ri’
ssssa
RKEN
ZOON.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN, OMSTREKEN
bergambacht, BERKENWOUDË, BODEGRAVEN, BOSKOOP, ÖOUDERAK; haastrecht, moordrecht, moercapelle,
MEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN* STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, eni.
Dit blad verschijnt dagelijks behtrive op Zon- en Feestdagen
16.00.
N
bletten I
dézer eeuw,
iet.
NG
He, I09M-
-s---Ii-
sten en hun gaston «een gakv-veoroteliingi
by. in Theatre Royal de Monnaie, georga
niseerd. door de stad Brussel ter eene van
den hertog en hertogin vap Brabant.
I De Reeuwijksche en Siuipwijksche
Plassen bedreigd!
5 10
fBRSCHILMO
Ma
CMR. P. O, J. SMIT.
8
én voor
billijke
eleverd.
industrie Mui1'.
DEN HAAG
en Drogisten.
10 15
1(T 15
24 uur
nnen van dankbare
STTEN.
18 maanden tijd in
A. JANSSENS.
jffien. Controleer s.v.jJ.
ip. Inlichtingen kost*
i behandeling.
ELEGD, DAT HET
WIKKELEN KAN
IRVING’S GIST.
MAXIMUM AAN
(96 GIST EN
BEKEND IN DE
genreenschappelijlw methode
bepaling van de otptjfreng&t met ©en
g«n-oen schappe lijk percentage van ver
tleeling tusschen loonen en wiiteten
een of ander nationaal organisme
oudt ontegenzegge-
weUtt-’1
do Perles"; de eerste acte van „LTEnfant
aux sortilègés” en het ballet uit Romeo en
Julia.
Parterre, parket en eerste balkon waren
voor' de genoodfgden gereserveerd, waar
toe ook het co»!» diplomatique, magistra
ten en civtófe eh militaire autoriteiten be
hoorden.
tfe genoodigden waren allen in hof- of
militaire kfeeding of in avondcoatuujn.
tn de Ipgps hadden de feden vpn het
corps diplomatique, dat geheel voltallig
was. 'plaats genomen; de leden der konink
lijke /amiljè, het jeugdig krnoaprinselyke
I 'rpiBTjn
■UIDl.tl
ABONNEMENTSPRIJS; per kwartaa. U6, per week 17 cent, mer Zondagsblad
pet kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de besorgfng por looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal 8.16, met Zww'agablad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen ^an ons Bureau; MARKT 81, GOUDA
bij oaze agenten en loopers, den bopkhande’ on de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
De intocht in Brussel.
In Brussel werden de vorsten opgewacht
door den Zweedschen gezant, burgemeester
Max, Gouverneur Beco en verdere mihtairé
en civiele autoriteiten, die aan de hooge
gasten werden voorgesteld; méfsjêS en'Zit-'
kenverpleegsters boden aan prinses Astrid
bloemen aan. Jn het met nood fluweelen
béhangel salon werden de ministers van
staat voorgesteld. Aan prinses Ajstrid werd
een prachtige bloemenkorf witte orchidee-
}en aangeboden.
Prinses Astrid droeg een japon van witte
crêpe de dhine met (zijde afgezet, een man
tel vap wit fluweel en een witten hoed.
Toen het vorstelijk gezelschap het station
verliet, vuurden 75 mm. kanonnen, die op
het plateau vanden Kpekelberg waren op
gesteld, een salvo saluutschoten, terwyl de
militaire muziek de nationale volksliederen
speelde. Vliegmachines vlogen boven de
Rogierplaats, toen de koningen, de prinsen
en het gevolg plaatsnamen in de hofrjj-
tuigen.
In open gal ar ij tuig reden de vorsten en
hun gevojg naar het paleis, waar de minis
ters, hoofden van de parlementen hen opt
wachten. Ondanks den piassenden regen
was er een luid enthousiasme van bale ons
vensters uit boomen, van af de daken en
achter de troepen met duizenden toeschou
wers.
Een oogenblik hebben zij vóór het graf
van den Onbekenden Soldaat stil gehou*
den. Prins Leopold en prinses Astrid heb*
ben bloemen neergelegd vóór het gret
Koning Albert en prins Karei stjn even
eens het graf komen groeten. •dj
Een compagnie Van hej elite-regiment
grenadier*, daarvan priijs Leopold <tM
Wih v ff*»
DELEN NEEMT U
IN U GEVOELT (J
SN.
het volgende:
in 5 Minuten
Mteit „Crinofloor”»
1, ROTTERDAM.
Hel bestuur der mijnweraers 1/gis
termorgen bijeengekomen om de voor
stellen tot bijlegging van bet küle«:on-
fiict op de basis van diterictsovereen-
kouislen onder de oogen te zien. Deze
voorsteden werden, naar men weet,
door de regeering ontworpen na de
besprekingen van Zaterdag met beide
partijen. Zij behelzen een reeks nati
onale beginselen;, te belichamen in dis
irictsovereenkomsten
In hun voorwaardelijk aanbod om
diflrirtaovereenkombten te aanvaarden
stelden de mijnwerkers de volgende
ev-chen
1. Een nationaal minimum) percents
g*. 2. een districts-beetaaneloon 3.
een gemeenschappelijke* methode ter
Het geschil in do Britscho mijnindustrie.
Een incident in den Duitschen Rijksdag.
Nog wordt gemeld, dat de rijksdag
wegens de verlenging d©r discussie
nopens da werkiooa&nondersieuniiig o©
agenda bedil gewijzigd. Vandaag be
gint de groote politieke di&desie vol
Donderdag zal dan de binnenlandsclie.
van Vrijdag af de bititenlandsdie po
litiek worden besproken.
Om te voorkomen dial de werkeloo
zen het slachtoffer werden van hei ge
beurde in de Rijksdag, besloot de Re-
..eering maatregelen te treffen om aan
hen de door de Regeering voorgestel
de verhooging van 10 en 15 te doen
uilbetalen.
WH
N Engdsche belangstelling.
Prins Henry aal koning George vertegen
woordigen bjj het hUweiyk van prins Leo
pold emprinees Astrid. ‘b
In den Muntschouwburg.
Gioterénrond had oe* groote ^atiA-oor-
steJIing plaats in den Muntschouwburg,
ten het fringe kroowprinw4^ke paar, door
de stad Brussel aangeboden prógfrim-
ma luteder^Do edr'doaote va* „Lé'PWIfeur
ADVERTENTIEPRIJS: Üit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.80, elke regel meer 025. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
l-*4 regels 1.55, «Ike regel mper 026. Advertentie in-het Zaterdagnummer 80 9b
bijslag op den prjja. Liafdiadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi 1-4 regels 2.05, elke regel meer 0J0. Op
de voorpagina 60 booger.
Gewone advertentifa en ingezonden mededeel ingen btf contract tot zeer geredneeor-
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatoruimte.
Advertentidn kunnen worden ingezonden door tusechenkomst van soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daagt vóór de plaataing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd to zfja.
was geheel kaal hoof- i
JS, veiklaar, dat mijn
alhoofdig was en door
4
van coördinatie.
D© regeering logde deze denkbeci
den aan de mijneigenaren voor in een
meer bepaalden vorm, welke beoogde
het nationale coördinatielidhaam te ver
vangen door een zorgvuldiger waarbor
gen van het naleven der nationale be
ginselen door de districten zonder dat
men zijn toevlucht, behoefde te nemen,
tot arbitrage of tot een nationaal li
dman» bij de wel in het leven geroe
pen. Naar gemeld wordt zijn de eige
naars het in zooverre met de regee
ring eene. dat zij er in stoesteuunen
hun districtsvereenigingen te vragen
hun voorwaarden te herzien en ze vol
gens een genveesischaippelijk plan te
vervormen tot districteovereenkomsten
waarover onderhandeld kan worden.
Het denkbeeld der regeering schijn»
op heit oogenblik te zijn, dat wanneer een
belofte van de eigenaare verkregen is.
deze belofte indien zij aan de mijnwer
kers wordt mieegedoeld met de» volle ver
antwoordelijkheid van de regeering er
achter, een voldoenden waarborg zal
vormen voor de mijnwerkers dat zij
rechtvaardig behandeld zullen worden.
Het welslagen dezer nieuwe poging
om tot een schikking te komen hangt
thanp voornamelijk af van het stand
punt in te nemen door het bestuur
van den mijnwerkersbond op rijn ne-r
den morgen te houden vergadering.
Hedenmiddag zal de uitslag aan do
regeering worden meegedeeld.
Of dan. indien er overeenstemming
wordt bereidt dé vrede.direct geteiekend
wordt, staat niet vast. Men verwacht
deze niet voor het einde der week
daar de distriotsvergaderringen der mijn
eigenaars er eerst hun sanctie aan zou
den moeten verleenen en de leiders
dei mijnwerkers een vergadering van
gedelegeerden bijeen zouden moeten
roepen, welke op zijn vroegst Donder
dag of Vrijdag kan bijeenkomen.
In de gisteren in Berlijn gehouden
lüjhsuagz. (Mig ouistouid na..ue> stem
aüng nopens de werkloozenondersteu
hipg een zeer moeilijke situatie. Dd
Duitach-nationalen eti de Völkisehen
stemden met de communisten voor het
scc.-dem. voorstel oni het bedrag der
ondersteuning met 30 te verhoogen.
De regeeringspartijen bleven in de
Winderheid, en de rijkpmnnister vancr-
b€id‘ verklaarde, dat de rijkpregeerng
aah een verhooging van dien mnvan»
geen uitvoering zou kunnen geven
Graaf v. Westarp verklaard» dat da
D -nationalen voor het eoc.-dem. voor
stel hadden gestemd otn de soc.-demo
craten in de gelegenheid te stellen de
verantwoordelijkheid voor hun eisoïien
°P ach te nemen.
De regeeriagspwrtijen sleJdtti eets(
'wr beraadslagingen af te breken
en daarna het voorstel naar de can-
“Mssie terug te verwijten. Belde voor.
ri.erd«n verworpen. De r^ee-
h™85fflrt,‘>eO ber6Htte“ 'en slofte sleeti'a
dM door de z.,1 t« v9r|a),.n J
?e ral^1 ri*k8<J“« -bewUuammflHg
M Jwed*T bijeenkomen van het
in.
Het Rapport van de ReeuwljkSfhe Stuiiiecomtpissie.
Op 24 Dec, 1923 kwam te Reeuwijk een Commissie bijeen,
onder voorzitterschap *an den heer L. J. Lucasse, burgemeester,
en verder bestaande öit een wethouder, een 4-tal raadsleden, met
als plaatselijke déskurfdigen de heeren P.'Kraan Sr., P. Verwaal,
M. Schouten en J. v. d. Lecq, ter bestudeering van de „voor
genomen” droogmaking der Reeuwijksche en Siuipwijksche Plas
sen. Deze Comniissie stelde een rapport samen, waarvan de
inhoud hier aan de feiten getoetst zal worden. Na een opsomming
van de diepten, waarop in de boringen door Ir. Paul in 1902
verricht, klei werd aangetroffen en in welke laagdikte deze aan
wezig was, komt de Commissie maar even tot het resultaat: „dat
de ondergrond van beter hoedanigheid is, dan in de polders
Tempel en Vettenbroek’Indien men wil nagaan of een dijk op
beter „staal" (ondergrond) ligt, of zal komen te liggen dan een
andere, moet men boringen uit den ondergrond vaiï beide dijken
of ’toekomstige dijken met elkaar vergelijken, nadat men van elk
de klei uit de verschillende lagen nauwkeurig onderzocht hééft,
om te kunnen constateeren in hoeverre de daar aangetroffen
grondsoorten eeh samenhangende laag vormen. Over $t alles
wordt in het rapport niet gerept. Ook vernemen wij niéts over
het begrip „klei" van deze Commissie. Wat men namelijk onder
klei wenscht te verstaan is afhankelijk van de grenzen, die men
trekt tusschen de verschillende korrelgrootten. En juist de kennis
hiervan is van het grootste belang in verband met de doorlaat
baarheid voor Water. ,En, last not least, ontbteekt iedere opgave
omtrent voorkomen, ligging en aard van het groote struikelblok
va» Vettenbroek: de bonklaag. Toch staat voor iedereen, wien
de geologie en het ontstaan van dit veenlandschap niet geheel
vréémd Is, onaantwijfelbaar vast, dat deze laag ook elders moét
vöorkqpten. Ecn'vegéhrtte Van rietachtige gewassen uit de resten
waarvan deze bonklaag isopgebouwd, is een noodzakelijke scha
kel gedweest in een veenvormingsproces, zooals dit zich hier heeft
afgespeeld. Wanneer wij dit alles beschouwen, zou met evenveel
of yeinig recht uit de door de Commissie medegedeelde feiten
geconcludeerd mogen worden, dat de ondergrond van veel slech
ter hoedanigheid is, dan in beide genoemde polders. De juiste
gevolgtrekking moet echter luiden, dat uit de in het besproken
rapport opgesomde cijfers geen enkele uitspraak omtrent de
onderlinge kwaliteit van. den ondergrond der „toekomstige" pol
derdijk eenerzijds en die van de polders Vêttenbroek en de Broek-
veiden anderzijds kan afgéleid worden. Voor elke dieper gaande
conclusie ontbreekt ten eenenmale alle grond.
Maar al waren de door deze Commissie op den voorgrond
gestelde gevolgtrekking jufst, er blijft dé uitspraak van den voor
tref felijleen polderdeskundlge PtOf. 1(. M. F. Visser I. i.: „Vetten
broek is de Beroerdste polder van Nederland." In het gunstigste
geval 2ou een toekomstige polder dan iets minder beroerd zijn!
Toch ieker wel een te spaarzaam resultaat, om een droogmaking
te kunnen rechtvaardigen. Vervolgens wijdt het rapport enkele
beschouwingen aan dé bpringen door Ir. Vijverberg uitgevoerd,
voor welke beschouwingen al hetzelfde geldt als voor de hier
voor besprokene, met één uitzondering, want waarlli’
uit één boring, zegge en schrijve één boring, ietér
jjiedegedeeld: dflt het van uitmuntende kwaliteit was. Hopelijk
heeft men bedoeld van een geringe doorlaatbaarheid voor water.
Dat er nu bij den Wiltenburg weinig-doorlaatbaar veen wordt
aangetroffen, is nog in het geheel geen grond om aan te nemen,
dat kwLzirnctiuA 3.«taal’*
Qe studiecommissie meent verder met de deskundigen, dat de
modderlaag vermeerdert naarmate de polder bedoeld is waar
schijnlijk de plas ouder wordt, maar yergeet echter de voor
waarde: indien er niet wordt gebaggerd, en dit wordt er wel
in verschillende plassen. En ligt dan de gevolgtrekking niet voor
de1 hand: laat deze Plassen dan ee^st nog maar eens wat ouder
worden. Want al zou uit de practijk gebleken zijn, dat deze mod
der in de droog te makén plassen, op meerdere plaatsen in lagen
ter dikte Van 2 A 3M aanwezig, goede teelaarde is, uit metingen
blijkt iets geheel anders. Volgens de’„Verslagen van Landbouw-
kundige Qnderzoekingeij der Rijkslandbouwproefstations" No. iR en onvoldoend»
XXX 1925 varieert de dikte van de bemonsterde baggerlagen
tusschen 4 en 14 d.M. En- al is, wij hebben er reeds vroeger op
gewezen, het aantal genomen monsters veel te gering, déze me
tingen geven toch meer houvast als de blooté, ï.g. op dé practijk
gebouwde veronderstellingen van de Reeuwijksche Studiecom
missie. !V "i' I i‘’
Wat de kwaliteit van de in deze Piasset) zich bevindende gron-
-V- I
uitmaakt, had aan den ingang van het pa
leis post gevat. Een afdeeüng Zweedsche
matrozen had daartegenover post gevat.
Terwjjl de troep^niijfdeeli^gen de militaire
eer bewezen, speelde de muziek de natio
nale volksliederen. Hier geljjk overal eM
ders was de geestdrift onbeschrijfelijk. Bü»
de aankomst in het paleis zejf stelde de
hofmaarschalk de presidenten vpn Kam er
en Senaat, de ministers enz- aan-het vor-
stejijk paar Voir. Vervolgens werd den
',OO‘^en P61,9®116/1 de^euTjer geser-
‘s. Awgi 4e w
HE COURANT
BUITENLANDSCH NlBUWb.
BKLG6&
Het huwelijk van prina Leopold.
De begroeting te Antwerpen.
Het B. T. A- geeft de volgende bijzon
derheden over de begroeting te Antwerpen.
Een flotilie gepavoiwerde jachten en
sleepbpoten waa den Zweedschen kruiser
„Fylgia" tegemoet gevaren, die, verwel
komd door sirenes, ter hoogte van de loods
21 op de Steenkade aanlegde.
De k^ming, de kxmingim, prins Leopold,
prins Karei, prinses Marie José, de burge
meester van Antwerpen, Vgn Cauwelaert,
baron Holvoet, de gouverneur der provincie
en luttenant-generaal Guff no y waren ter
begroeting aanwezig. Een detachement In
fanterie bewees de honneurs, terwijl de
muziek het Zwpedechê volkslied speelde.
Prinses Astrid ert hadf rtoe^er werden
bloemen aangeboden.
Daarna gingen de vorsten naar het stad
huis, luide door het publiek toegejuicht. Op
het stadhuis werden zij verwelkomd door de
autoriteiten; een kinderkoor zong hun toe
en de „Pucelle” bood prins Leopold en
prinses Astrid twee rozen aan, symbolen
der stad Antwerpen.
Toen de koninklijke stoet na de ontvangst
ten stadhuize naar het station terugkeer
de, was het enthóusiasmb onbeschrijfelijk.
De politiecordons werden doorbroken, da
schoolkinderen, die éen haag vormden,
weggedrongen. De stoet kon niet verder;
De personen van het gevolg der souverei-
nbn moesten een cordon vormeh om de ko
ninklijke gasten, maar werden op hun beurt
dpor de menigte teruggedrongen. Een groot
aantal personen werd onder den voet ge-
loopen; eereauilen werden omver geduwd.
Na ongelooflijke inspanning gelukte he<
den soldaten een weg te banen, eén haag
vormend met hun geweren.
iNog nooit zag men in Antwerpen zulk
een enthousiasme.
den betreft, men behoeft maar eens in Vettenbroek te gaan kijken
de daar wonende boeren hebben de gevolgen van de bedekking
yan hun land met een modderlaag uit deze Plassen helaat en
ze?r tot hun nadeel, aan den lijve moeten ondervinden.
Wanneer (men in den landbouw de gevolgen van een of andere
hultuurmaatregel eenigszins wil benaderen, legt men een proef
veld aan, bij de droogmaking van de Zuiderzee maakt men een
proefpolder. Welnu, het eerste jaar van ^een gedwongen proef
neming met plas-modder in Vettenbroek is funest voor de op
brengst van de in jiezén polder liggende landerijen gebleken. De
vraag naar de al of niet gelijkwaardigheid vari de eventueel
droogkomende gronden diet die van Middelburg, Tempel en tVet-
tenbroek is geen .kwestie van smaak, maar eene die slechts door
een uitgebreid en nauwgezet onderzoek kan worden opgelost.
Waar dit hier voikomep afwezig is moet deze redeneering zonder
meer voorbijgegaan worden. Merkwaardig is echter wel een
vergelijking van de uitspraak dejpy £<WWfolte»idie de nieuw te
vormen poldefr minder geschikt acht voor bpuwlaiid, met bet
reeds genoemde verslag van bét onderzoek van de bodemkundige
afdeeüng van het Groningsche proefstation, volgens welk het
gewonnen 'land, bij goede regeling van den waterstand en doel
matige bemesting, zoowel voor de uitoefening van den tuinbouw
als van akker- en weidebouw uitermate geschikt is. Heeft de
Commissie hier gevoeld, dat het met die goede waterregeling
niet zoo heel erg in orde zou zijn en juist het beheerschen van
den waterstand voor bouwland van nog grooter belang js dan
voor den weidebouw? Dit is dan toch wel zeer in tegenspraak
met de meenirtg, dat de bemalingskristwi ftag zouden zijn.
De waardebepaling van een technisch zeer goed onderzochte
bddem moet, ook nog bij aanwezigheid van gegevens over tal
van andere waatdebepalende factoren, altijd met zeker wan-*
trouwen tegemoet worden gezien. Zij is en blijft een zuivere
speculatie. Hoe moeten we dan wel oordeelen over een schatting
tot op 20 nauwkeurig in dit rapport, van gronden die sïechts
uiterst spaarzaam en in 1923 nog in het geheel niet onderzocht
waren, waarbij men dan pok landbouwtechnisch voor de grootste
verrassingen al kunnen komen ie eta^n. Ook als antwoord op
deze vraag had men moeten schrijven: „Wij weien het fwet”.
Sluisbouw wordt onnoodig geacht; éen eventueele ontwiktte^
ling van tuinbouw, die een gemakkelijk en snel verkeer ook tè
water eischt, wordt al in de Idem gesmoord door een zoodanig
plan, zij zou trouwens nog wel .andere bezwaren ontmoeten. Nu
is er volgens het herhaaldelijk genoemde rapport voldoende
grond aanwezig ter plaatse voor het leggen van een ringdijk;
men vergeet echtef dat in dien grond eén dijkrieuf zou gemaakt
moeten worden tot op een ondóorlatende onderlaag, welke sleuf
dan met ondoorlatend materiaal moet worden öpgevuld, wil In
de verste verte sprake (kunnen zijn van een eenigszins goede wa
terregeling. Mede daarom zou, indien men uit zoo ampele ge
gevens iets mocht concludeeren, eerder een zeer ongunstig fi
nancieel resultaat mogen verwacht worden, waarbij dan nog
komt, dat zware waterlasten door zware polderlasten zullén
worden vervangen: de les van VettenbroekI En dat alles als Net
resultaat van eeh geweldige kapitaalsverspilling, terwijl met ge
ringe kosten de opbiengpt van de Plassen in hun huldigen toe
stand gehouden, zeer belangrijk verhoogd zou kunnen worden,
fndien het verder werkelijk een bezwaar mocht zijn, dat de be
woners van Sluipwijk elders werk vinden, moet toch voor alles
w®rdf .Prpdircfji^'wrk gezocht worden, afgezien van het feit of zij
bvér het veen inderdaad op.-dat werk zoo gesteld zullen zijn, als zij elders
gunstiger arbeidsvoorwaarden vinden.
Uit dit rapport blijkt dan ook -niet, dat het algemeen, plaatse
lijk en provinciaal belang op eenigerlei wijze bij deze dro°g-
n- - making zou zijn gebaat, noch dat deze droogmaking.cen pr.oduc-
dat da-toekomstig* ringdijk op goed -fataal" za4 komewrte liggw». fjeT wéfk'Is.
Wel staat vast, dat
Ie. ook’al ga^t de waterstaatkundige toestand van Vetten
broek vooruit, de droogmaking van alle Plassen ettelijke malen
meer kost, en tengevolge daarvan «fe.begane fout nog duurder
zou te staan kom^n; f* 1
2c. de beoordeling van droogmakingsplannen als de hier
bedoelde niet alleen in handen vah waterstaatkundigen, maar ook
vooral iq die van landböuwtechpjci en» economisten behoort ge
legd te worden; I 'otel.1 tri' tol WW
3e. het rapport van de Recuwüksdie StisdiecommiaNe onvoiledis
-Je gefundeerd, ten deele onjuiet en volkomen
waardelooe. -:d I
Het dient dus epnvoydig ter zijde te worden gelegd. Wij zou
den ér hier niet zbo uitvoerige beschouwingen aan gewijd heb-
bén. ware het nie|, dat dit rapport aan al de leden van de Pro-
Vfhciale Staten was toegezonden.
Dat Zij willen lordeelenl
t.
it.
