Heden begint onze GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 27 NOV. 1926 - TWEEDE BLAD >4 25 Va« 't Haagscho Binnenhof. De Goudsche Waterleiding-Maatschappij. Wat wil dat zeggen Dat in alle Afdeelingen van alle zaken van C. A Neder land, uitsluitend goede en moderne kleeding. enkel en alleen van dit seizoen, wordt aangeboden tegen zoodanige Spotprijzen, dat U bij ver» gelijking ook' thans weer zult moeten erkennen:. C.& A. is toch voordeeligerl Ook voor Heerenkleeding Ziet hier eenige voorbeelden Waar vindt U ttn too chique en goede Fl». weelojapoa in mo deroe modellen eo meuwitt kleuren v den pm» van alecht» Dele keurige Veloiiri Mantel met mooi Blberette>b</ht op kraag en modern gegarneerd zijpand. ko«t U thans slechts 'Een chique Velour» Mantel met uitsto kend bont op kraag en zijpand, in versch aoderne modellen en euren. voor slechts Of" een keurige, ma derne Popeline Ja pon in groote keuz \an modellen en ver Moderne blouses 2.40 1.25 Vesten en Pullovers 3.50 1.90 Chique Rokken Deze moderne Ve lours Mantel met royalen Seal.bont- kraag en breeden rand ronJqm, in versch chique modell slechts Modern* Wlnteij A ponnen versch. dessins 2.75 n 1.50 Modern* Stof japonnen Nu de Feestdagen naderen Deze elegante Japon Deze zeer snoezige, zijden van uitstekende Ripsstof, Avondjapon Is in ver» welke in chique model schillende, zoo flatteerende in verschillende kleuren modelletjes en fijne tinten voorhanden is bieden reeds verkrijgbaar voor wij U reeds aan voor den prijs van slechts den prijs van slechts DU keurige «n warme Mooie Kinderituntal Kindermantal tja van mat modern grijs Tau. uitstekende winterstóf, pinettebont op kraaga kuitnen wij Jn lengte en manchetten. in van 55 centimeter U verschillende moderne reeds aanbieden voor kleuren, lengte 50 een» den prijs, van slechts timeter. kost slechts Keurige Velours Kin. dermantel met grjjse Astrakankraag en manchetten, in vepchil. lende kleuren en mo dellen. lengte 45 een. .(■meter, kost slechts IDezen keurtgen Vetoure* mantel met kraag, man. chetten en rand geheel rondom van, echt bont. kunt U kiezen in de mod modellen en kleutcn. voor den npi)' van slechts Deze chique Velours\ Mantel met een echt Bleutt.bont kraag en manchetten en gevoerd met Damast*, wordt U rcéds aangeboden voor den prijs van slechts .schillende, leuke kleu. •ren en aardige modellen reedt verkrijgbaar voor den prijs van slechts 8017 810 TWEEDE KAMER. Berootingen. Buitenlandsche Zaken leverde dit jaar al laai weinig op. Er waren nogal wat klach ten en wenschen (waarvan o.a. mr. Knot tenbelt de bekwame vertolker was) en mi nister van Kamebeek was weer de keurige diplomaat, die zoo min mogelyk losliet. Benig resultaat is nauwelijks van dit be- pootingadebatje te melden. iBjj Marine kwam er meer teekening in het debat Het was weer de oude situatie: de minister van defensie in het kabinet-de Geer, de heer Lambooy, staat tusschen twee vanen. Eenerzij da de anti-militaristen, juis ter gezegd de nihilisten, die sinds korten tijd van meening zijn, dat ons land en Indië niet beter te beveiligen zijn dan door af schaffing van leger en vloot, door openstol ling van ons grondgebied voor wie zich er het eerst van meester wenscht te maken; mocht daaruit een oorlog in ons land voort vloeien, wat schier zeker is, dan meenen onze eenzijdige-ontwapenaars blijkbaar, dat wjj dan kunnen blijven toezien! Met deze groepen valt niet te discussieeren. Het eenige geneesmiddel voor deze partijen lijkt ons hen voor de regeeringsverantwoorde- lijkheid te stellen. Het andere uiterste vor men de anti-revolutionairen en ©enigszins ook de chriistelijk-historischendie het be- zuinigingsstreven van het kabinet-de Geer op het terrein der defensie met wantrouwen gadeslaan. Lambooy moge de uitverkorene Colijn's zijn en Colyn-zelf moge zich op krasse wijze voor sterke inkrimping der mi litaire uitgaven hebben uitgesproken, men vertrouwde Col ij n van die zijde wèl en men vertrouwt de Geer van die zijde niet. In de Geer ziet men van deze zijde een verkapt anti-militarist en Lambooy, dezelfde Lam booy uit het snel verdwenen kabinet-Colyn, ia daarvan de dupe. Het is tot dusver nog niet tot een ernstig treffen gekomen, maar dit is een gevolg van het feit, dat de groote reorganisatie (de samenvoeging van de bei de militaire Departementen en de splitsing der Marine in een Indische, onder Koloniën vallende en een Nederlandsche, met het De partement van Oorlog vereenigd) nog ko men moet. Minister Lambooy, hoe ook be moeilijkt, schijnt op dit punt door te zetten een botsing kan dus niet uitblijven. En in de tweede plaats werd de Minister be- itookt door de defensie-nihilisten, die ook nu weer een poging deden om iedere ver vanging van opgevaren schepen door nieuwe te beletten, en dit, terwijl de aanvrage voor aanbouw verleden jaar en dit jaar nog in sterkere mate beperkt is tot een minimum. Natuurlijk verwierp de Kamer deze afbraak- amendemente#? alleen de linksche ultra-de mocraten stemden er voor, benevens de heer Braat, die wel eens meer vreemd doet. (Hij heelt nu voor de zooveelste maal hetzelfde voorstel tot afschaffing van den Zomertijd -ingediend.) Een pOgftlT V*r om nu reeds, terwijl de fcieuwe wettelijke regeling nog geen maand in werking is ge treden, verandering te brengen in de voor- aiening in den nood van z.g. oud-gepension- neerden, stuitte eveneens op het gezond ver stand der meerderheid af. Als tusschenspel zorgde de heer Winter- mans voor een debat over de winst, door het Rijk behaald op de keuringen van vee en l iltesch. Het resultaat^ bepaalde zich tot ©en tetegging van nadere overweging door den Minister van Financiën, die de ontevrede nen overigens naar zijn ambtgenoot voor Landbouw verwees. De Marinebegrootinig werd ten slotte met 48 tegen 28 stemmen aangenomen. Tegen: sociaal- en vrijzinnig-democraten en de heer Arts van de R. Kath. Volkspartij. Daarna begon Arbeid, waarbij voor de eerste afdeeling al aanstonds een dozijn sprekers ingeschreven stonden... Natuurlijk was het de heer Stenhuis die den Minister becritiseerde. De heer Veraart erkendle dat de Minister voor vele moeilijk heden staat, de- heer Joekes constateerde dat de Minister slechts vage aanduidingen heeft gedaan. De heer Schaper noemde de werktijden van kellners en koks enorm. Minister Slotemaker de Bruine zal Dins dag antwoorden. Het debat was den be windsman blijkbaar zeer meegevallen. Al thans hy zei met bijzondere opgewektheid zijn rede aan te vangen en zelfs zijn onwel- willeniste criticus, de heer Stenhuis, die naast zeer onvriendelijke dingen ook een enkele mildere uitlating in zijn rede had in gevlochten, kreeg daarvoor een bijzonder woord van dank. Zyn eigenlijke rede tot Dinsdag uitstellend, constateerde de be windsman, dlat er een sfeer van samenwer king was verkregen, waardoor iets goeds kan worden. Z. Exc. is dus wel optimistisch. Blijkbaar is men in de Kamer van mee ring;, dat de Minister nog niet geheel op eigen beenen staat. Van socialistische zijde waarschuwde men hem dringend voor lof van liberale zijde, alsof dr. Slotemaker de Bruine daardoor gecompromitteerd zou worden en omgekeerd waarschuwde mr. Boon den mi nister voor itp groote vriendschap met de koeren Schaper en de zijnen. En ook overi gens wordt deze Minister, die voor zooveel beslissingen staat, voortdurend heen en *eer getrokken. De heer Kersten bezwoer °P grond van de oude gereformeerde leer den Minister zich tegen medezeggenschap der hrbeiders 4e verzetten de heer Smeenk (die uit dezelfde leer zijn politieke beginselen put) adviseerde precies omge keerd. Kwam de staatkundig-gereformeerde bpreker, evenals mr. Boon en de heer Weit- kamp, op tegen regeling van den ariyids- duur van volwassen mannen in l&n/- en tuinbouw, het ontbrak anderzijds niet aan warme pleidooien vóór zulk een westelijke regeling. J Verbindendverklaring van collectieve ar beidsovereenkomsten? Verschillende spre kers van katholieken en links-deióocratische huize durven het aan en dringen er op aan de heeren Bakker, WeitkaMp, van Gijn, Boon en Kersten ontraden eze proefne ming met klem van argumenten. Zelfs de toezegging van een regeling'voor personeel in verplegingsinrichtingeiv,7waarvoor o. a Mej. Westerman dankbaar was, lokte nog een waarschuwing uit van dr. Beumer, die daarvan moeilijkheden vreesde voor som mige inrichtingen, welke de Minister ech ter wel ter wille zal zijn. Werd de verbindendverktering da door den heer Brautigam aanbevolen als een middel tegen wilde stakingen, mr. van Gijn steunde den Minister, waar deze voorzich tig wil zyn en de liberale afgevaardigde trok een parallel tusschen bescherming Van inlandsche nijverheid en verbindendverkla ring der C. A. O. waarbij bet verleidelijk is het belang van vragende groepen te die nen, terwijl allen, die buiten de geprivile- geerde groepen staan, de dupe van deze eenzijdige protctie worden. Ba regeling der schulden. De opstand in Albanië. be Ameffatamche ambassaueur Herlijn, Sohuuvian, hoeft, naar 't "bid. verneemt, tergelegenheid van den Anuetrikaaiie clnén Thanksgiving Day aan, een banket verklaard, dat Amerika be reid was, de schuilden, die Europa ten gevolge van den oorlog bij Amerika heeft, tot 60 te reduoeeren. Dat be- teekent dws, dat Amerika' van die 11J4 milliard dollar, die het aan Europa heeft geleend, slechts 7 milliard te rug edscht. Indien Europa dit feit voor oog en houdt, zeddle die ambassadeur, zal het leeren, die sObukienquaestie van een ander standpunt te bekijken Vtoorts kwam de ambassadeur op te gen de bewering, dat de oorlog de oorzaak zou ziijn van den eoonoq>ischein opbloei van Amerika. De Vereenigde Staten hebben alleen 50 mdllioen dol- lar verloren, waar geen herstel of lainduitbreiding tegenoverstaat. De eco nomische bloei is eenvoudig een ge volg van het feit, dot de Amerikanen, met inbegrip van de welgestelde klas se, veel meer ingespannen, werken dan welk ander volk ter wereld, de Chi neezen en Hindoes udtgeBondterd. Een enkel telegram heeft dezer da gen melding gemaakt van een opstand der katholieke Myftileteo tegen Almet Eey, dien president van Albanië. Over de achtergronden van deze ge beurtenis vertelt Robert Kemper een en ander in de Voosische Zedtung. In werkelijkheid gaat volgens hem de strijd niet om den presidentszetel, maar om de invloedssfeer langs de 300 ki lometer lange Albaneesche kust aaü de Adriatische Zee. Italië en Zudd-Slavie zijn bij de®e kwestie ten nauwste be trokken, maar ook Engeland en Rus land biijven bij deae gebeurtenissen niet onbewogen. Al twee jaar achter een is de vrije Albameegchi bergbewo ner van den diepeten haat bezield je gene het scherpe autokratische bewind Ahewet Bey -»* toch hield het stand Niet echter uit eigen kracht, maar dank zij de hulp uit het buitenland. Enge land en Italië hebben door het toe staan vain kapitalen en credieten de regeering van Ahmiet beveiligd', zoo zelfs dtat rij onafhankelijk is van de inkomsten uit het eigen land. Natuur lijk heeft Italië dat niet voor niets ge daan. De politieke invloed', dlie dit land op Ahmet's regeering uitoefent, is niet gering. Mussolini moet in de omgeving van Albanië's bewindvoerders verschil lende vertrouwenslieden hebben. Ah met zelf houdt zich uit angpt voor aan slagen r ees'.entijds niet in rijn hoofd stad Tirana op, maar aan de zee in Duraaao, waardoor hij ook geografisch gesproken nog dichter bij Italië is en in geval van nood hulp kan zoeken bij Italiaamsche torpedoboolen. De oftici eele wereld in Albanië protesteert clan ook niet tegen de bezetting door Ita lië van het eiland' Sasano, en Italië op zijn beurt brengt er zijn nieuwste onsterkste geschut, om zoodoende niet alleen den toegang tot tie Adriatische Zee te behetersdhen, maar bovendien het uitgestrekte achterland1 van Valona. Ip de buurt van Vailona bezindt zich het centrum) van de Engelsohe invloeds- zone. Meer dan 200.000 H.A. petro- leiunvelden behooren aan de Anglq Persian» Oil C. Ltd), te Londen. Talrij ke andere Engelsche maatschappijen hebben in Albanië hun nederzettingen. Bestratingen en huizenbouw rijn meer- malen gefinancierd met Engelsch geld. Ook in de politietroepen van Albanië heersdht aew sterke Engelsohe invloed. Daarentegen is de vriendschap tus schen Ahmet en d<e Zuid-Slaven, die hem in 1024 geholpen hebben om rijn zetel in te nemen, voortdurend meer gekoeld1 tengevolge van rijn leunen op Engeland en. Italië. De Albaneesche politieke vluchtelingen vinden in Zuid1- Slavië een toevluchtsoord, en het is geen wonder diat rich in Belgrado een broeinest vormt van- ontevreden Alba- neesohe emigranten. De verbitterdste vijanden van dien Mohammiediaamschen president rijn de Roomsche priesters van Noont-Albanië, daar zijn bewind die vrije uitleving van. een andere ge rindheid zoo goed' als onmogelijk maakt Overal n,u in Zuid-Europeesche centra hebben de vluchtelingen revolutionaire oomité's gesticht, en in Belgradlo schij1- nee de onvermogende leiders maande lijks gesteund te wordlen door de Re geering. De zonen der emigranten be zoeken de Rupsische hoogescholen op koeten van den Staat. Dej' opstandige Myrdieteo worden voortdurend geldelijk ga&tejind door de Albaneesche clubs in Belgrado, Wee- nen, Gemève, etc. Het is nu maar de vraag, of de buitemlandteohe mogendhe den die in deze zaak betrokken zijn, de Myrdieten financieel voldoende wil len helpen. Gebeurt dat, dan zullen rij vermoedelijk in hun opstand sla gen, gebeurt het ndet, dan zal Zuid- Slavië rijn invloed, in Albanië geheel verspelen ten bate van Italië en En geland.l\ BUITEN LANDSCH NIEUWS. ROEMENIE. De toestand van Koning Ferdinand hopeloos De Paris Midi bevat heden het bericht dait geruchten uit Boekarest en Belgrado melden dat de Koning Van Roemenië lij dende is aan kanker. Zyn toestand is ho peloos. De telefonische verbindingen tus schen beide hoofdsteden zijn verbroken. Men voorziet dat het overlijden van Koning Fer dinand ernstige binjenlandsche gebeurtenis sen ten gevolge zalhebben, en dat wellicht een burgeroorlog zi|»au tb reken tusschen de aanhangers van den ex-kroonprins Carol, een groot deel van het leger, de boerenpartij en andere partijen, waarvan Generaal Ave- resco en de ex-premier Brazino de leiders zyn. VEREENIGDE STATEN. Een tornado. Kanaas en Missouri geteisterd. Terwijl de feestelijkheden op Thanksgi ving Day in vollen gang waren, heeft een tornado in tal van steden en dorpen van de staten Arkansas en Missouri de grootste verwoestingen aangericht. Volgens de jong ste berichten zouden er Ongeveer zestig doo- den en honderdvijftig/gewonden zyn. Het staat reeds vast, datVin Arkansas negen personen werden gedo >d en vijftig gewond. Te Hebers Springs, ir het graafschap Cle burne, schynen de lerliezen zwaarder te zyn; men schat het aantal dodden daar op dertig, dat der gewonden opmeer dan vijf tig. Ongeveer twaaly lijken kunnen niet ge borgen worden, daan zij zieh- onder de puin- hoopen bevinden vai gebouwen, welke met die straat gelijk zijn gemaakt. Tal van huizen vlogen in brand, hetgeen het afgrijselijk kórakter van de ramp nog verhoogde. Te Brandsville in Missouri werden drie personen gedood en twintig gewond. De kerk en bijna alle magazijnen werden ver nield. BINNENLAND. Hofberichten. H. M. dei Koningin-Moedler heelt een aanzienlijke gift ten behoeve van be hoeftige Nederlanders in het Roerge bied geschonken. De Koninklijke familie wordt a.s. Dinsdagochtend per Soaatsspoor ten 10 u. 49 min. van het'Loo in de Re sidentie verwacht om haar winterver blijf in Den Haag te vestigen. Diplomatieke dienst. Naair wij verneuaen, ie net vertrek van den benoemden gezant te Washing ton, mr. dr. JH. van Koyen, in ver- oandi met den gezondheidstoestand van üi>evrouw van Ro^en, die nog niet ge- neel is hersteld1 van een in het voor jaar ondergane operatie, een paar maanden uitgesteld. De gezant zal ver moedelijk nog tot bebrueri op rijn post te Rome blijven. lot opvolger te zijner tijd van mr. van Royen als gezant bij het Italiaan- sche Hof zou bestemd zijn jhir. van Vredenburch, thans gezant te Brussel Oud-Gouverneur-Generaal Fock. Het Vaoeriand meldt dat de heer Fock geheel hersteld van rijn onge steldheid is en dat hij binnen enkele weken voor eenigec tijd naar Zuid- Frankrijk zal vertrekken. De Algemeene Centrale Bank voor den MMijjuntiiul- Het Tweede Kamerlid J. B. v. Dijk, heeft den minister van financiën de volgendie vragen gesteld Is de minister bereid! het «verricht van de baten en lasten van de Alge mieene Centrale Bank voor derft Mid denstand, met de daarbij behoorende nota, waarvan sprake is op bladz. 26 en 27 van de M. van A. van hoofd stuk VII B, en düe atls vartroöwelijk is nediergeiegdr ter Inzage van de le den, alsnog als bijlagef van de M. van A. tq doen verschijnen? Zou Z.E. bejreid rijn deze vraag ie beantwoorden voor de openbare be handeling van hoofctetufe VII B De minister heeft op deze vragen ge antwoord-, tot bedoelde overlegging niet -erochtigd to rijft. i I t Het onderzoek door de heeren J. Mo ret Sr. en lr. H. Polano ingesteld omtrent alles wat de Goudsche Watarieiding-Maatschappy betreft, ter beoordeeung van de bedenkin gen neergelegd in het rapport van 5 Juli 1926 van den heer H. M. van Triet, ac countant te Gouda, weika resultaat in de door genoemde heeren aan het eind van hun rapport genomen conclusie reeds is me degedeeld (Goudsche Courant van Donder dag 26 Nov.) heeft geleid tot de volgende beschouwingen, die wy hier onverkort weergeven: FINANCIERING. Onder dezen titel vermeldt het Rapport van Triet de volgende bedenkingen: K. Jaarlijks moest 5000.op de obligatie-schuld worden afgelost, waartegenover niet stond een min stens even groote eigen-kapitaalvor ming door winst-inhouding, waardoor voortdurende stijging van bankcre- diet, tot zulke hoogte, dat een nieuwe obligatieleening moest worden afge sloten, welk spelletje zich na verloop van eenige jaren herhaalde; Hierin zit een niet te onderschatten gevaar. Resei1 veeringen komen niet of by na niet voor. Wordt de financiering op de, in het Rapport besproken wijze (kapitaal, obligaties, oploopend bankcrediet) voortgezet, dan zullen op den duur financieels moeilijkheden niet uitblij ven. Ter toelichting worden in het Rapport van Triet verschillende beschouwingen ge geven, die in hunne algemeenheid een grond van waarheid bevatten, echter op de finan ciering van de Goudsche Waterleidings- Maatschappy niet van toepassing 2ijn. In een industrieel, commercieel, cultuur- bedryf zal het i" het algemeen aanbeveling verdienen .zooveel mogelijk met eigen ka pitaal te arbeiden, in sommige gevallen is dit zelfs geboden, verder om sterk af te schrijven ten einde by ongunstige conjunc tuur door een goedkoop (bedrijf gemakkelijk te kunnen concurreeren en door reservee ring of afschrijving de noodige liquide mid delen voor uitbreiding te verkrijgen. De Goudsche Waterleiding Mij. is echter een gemengd bedrjjf, met gemeentelijke deelname, met concessies tot 1946 en daar aan verbonden naastingsbepalingen, met een bijna zekere regelmatigheid in inkom sten en uitgaven ,en kan op grond daarvan en als monoplistisch bedrijf het best verge leken worden met een gemeentelijke ex ploitatie temeer waar waterlevering ook in de verre toekomst onmisbaar zal zijn. [Zooals de Gemeente de kapitaalsbehoef- te:i van het bedrijf uitsluitend in leeningen vindt, zoo is dit gemengde bedrijf zeer ze ker gerechtigd om een groot gedeelte van het noodige vaste kapitaalin Obügatie- 1 eeningen te zoeken. Zelfs tal van vrije bedrijven, die daarvoor in aanmerking komen, handelen zoo en te recht. Maar hier zyn nog bijzondere overwegin gen in het spel. De Waterleiding leent voor 6, 6, 7, thans vermoedelijk vooï 5 Op de aandeden keert zy uit van 10% 13 Uitbreiding van kapitaal in den vorm van uitgifte van nieuwe aandeelen inplaats van Obligaties zou dus meebrengen, dat zy aan hare nieuwe aandeelhouders een veel hooger dividend zou moeten uitkeeren, dan zy als rente op haar obligaties zou moe ten betalen, waarboven nog de dividendbe lasting zou komen, die over obligatie rente niet verschuldigd is. Wel zouden de nieuwe aandeelen by één groep van de oude aandeelhouders, in casu de Gemeente worden geplaatst, maar de Directie van de Goudsche Waterleiding heeft ais goed huisvader de belangen vari alle aandeelhouders gelijkelijk te beharti gen en zy zou daarin tekort schieten, wan- neeij.zij tegen de door haar thans gevolgde zeer verstandige fmancieringsjulitiek in, één bepaalde groep ging begunstigen, te meer nog wanneer de aaifpleelen zouden moeten worden uitgegeven tegen 100 terwijl de intrinsieke waarde, zooals nader zal worden aangetoond veel hooger ia. Dat 6e Waterleiding naast haar Obliga tieschuld ook nog een bankschuld heeft, is buitengewoon practisch. Wanneer immers geen bankschuld zou mogen worden aangegaan, zouden de vrij komende .kasgelden tot aan den datum van rente-, retributie-, dividend- en tantième betaling renteloos in kas liggen of tegen een lage rente deposito geplaatst zijn. Nu echter heeft men een iets kleinere obligatie- gehuld en daarnaast een by den omvang van het bedrijf werkelijk onbeteekenende kas siersrekening dus onmiddellijk rentegevend emplooi, omdat zij de rentekostende kas siersschuld verminderen. Slechts wanneer tengevolge van uitbrei dingen. de kassiersachuld die men een tijde lijk karakter wil laten dragen, te hoog stijgt, wordt die omgezet in een obligatieschuld. Dit is wel de meest economische wijze van financieren, waaraan mede de gunstige re sultaten van het Goudsche Waterleidingbe drijf zyn te danken, en waartegen geen be zwaren kunnen worden gemaakt, omdat <fit monopolistisch bedrijf met onbezwaarde eigendommen, nooit bang behoeft te zyn, dat het kleine kaseierscrediet zal worden opgezegd, of niet gemakkelijk doör eeft an der zal kunnen worden vervangen. Bovendien is het tot nu toe steeds gemak kelijk te plaatsen geweest Dat bij de Waterleiding, naast de afschrij vingen welke- zyn geschied, geen extra re serves xiji» gevormd, is ook te begrijpen. Als monopolistisch bedrijf, onderworpen aan de concessievoorwaarden, heeft het geen behoefte aan bijzondere reserves, die zou den moeten dienen om buitengewone tegen vallers door conjunctuurverwiseeling of an derszins op te vangen en zou integendeel het maken van zulke reserves, die bij inchu- trieele en andere Maatschappijen meestal hoogst gewenscht zijn, hier met zich bren gen, een geheel oimoodig benadeel en van de tegenwoordige aandeelhouders, waaron der de Gemeente Gouda in de eerste plaats en dus ook de thans levende Goudsche ge meentenaren, ten bate van de toekomst. Over de grootte van de toegepaste af schrijvingen spreken wij later ons oordeel uit, maar het jaarl|ks voor afschrijving vrijkomende bedrag, was meer dan voldoen de om daaruit de verplichte jaarlijksche af lossing-van obligaties te voldoen. Wanneer desondanks de obligatieschuki gestegen, inplaats van verminderd is, dan is dat uitsluitend het gevolg van uitbreidin gen die de opname van nieuw kapitaal vol komen wettigden. Van 1913 tot 1925 werd blijkens onze op making uit de boeken voor uitbreiding of verbeteringen uitgegeven 241.239.—* terwijl de schulden bedroe gen op 1 Jan. 1913: Obligatieschuld 70.000. Bank tegoed 1.414. Totaal... 68.686.— en op 31 December 1925: Obligatieschuld ƒ164.000. Bankschuld 18.486. Totaal ƒ172.486.— Tegenover het totaal van uitbreidingen bedragende 241.239.staat dus de toe name van de obligatie- en bankschuld van slechts 103.900.(na aflossing van 66.000.tusschen 1913 en 1926), verschil rond 137.600.wat te danken is aan vrij gekomen gelden uit afschrijvingen en nieu we kapitaalsuitgifte. Afgeschreven werd van 1913 tot en met 1926 128.671.—, nieuw kapitaal uitgegeven 21.000. 2e. Een groot, elk jaar gelijk blij rend of zelfs stijgend dividend, is het ver keerde kompas daarop gevaren wordt en waarnaar de solvabiliteit wordt bewMdeeld. AfgezieINhog van den dividendhongxr ten koste van de liquiditeit, wordt in het belang van aandeelhouders de in trinsieke waarde hunner aandeelen beneden 110 gehouden. In dit verband wordt in het Rapport-van Triet verwezen naar art 21 der concessie voorwaarden, waarbij de gemeente zich heeft bereid verklaard, te allen tijde elk aangeboden aandeel der Waterleiding te keopen voor minimum 1100.per aan deel, dat is 110 en tegelijkertijd wordt zonder omhaal het bestuur van d» Geué- sche Waterleiding Mij. beschuldigd, de Maatschappij zóózeer uit te putten door hooge uïtkeeringen, dat de waarde der aan deelen beneden pari komt en vreemde aan deelhouders, hun aandeelen aan de gemeen te aarfbieden a 110 naast de vroeger reeds ontvangen hooge dividenden nog een opbrengst zouden ontvangen, verre boven de intrinsieke waarde. Deze hoogst ernstige beschuldiging be rust op een veronderstelling, waarvoor elke redelijke grond ontbreekt, zoodat de be schuldiging niet alleen lichtvaardig, maar uit den mond van iemand die als deskun dige optreedt, buitengewoon onverantwoor delijk klinkt. Om alles te kunnen beoordeelen, moet men wel zeer nauwkeurig van de boeken op de hoogte zyn en niet gaarne zouden wij enkel op grond van gepubliceerde gegeven» een oordeel vellen. De schrijver van het rapport is zich, krachtens het voorbehoud, dat hij in de eer- ,ste alinea onder „Critiek" en in de voor laatste alinea van zijn rapport maakt, daar van zeer wel bewust, maar wat geeft hem dan de vrijheid om by zulk onvoldoend ma teriaal een dergelijk kras oordeel uit te spreken? Wy hebben de administratis van den aan vang af onderzocht en in het bijzonder die van de jaren 1913 tot en met 1925, hebben volledige schattingen gemaakt van alle ac tiva van het bedrijf en komen dan volgens by'lage tot de daargenoemde waarde-bepa ling, waaruit blijkt, dat de tegenwoordige bedrijfwaarde de boekwaarde met rond 90.000.overtreft. Telt men bij deze z.v. stille reserve in de activa ad ƒ90.000. de in de balans vermelde gewone reserve ad 4.500. Totaal ƒ94.500.— dan is op 281.000.geplaatst aandeelen kapitaal een meer-waarde aanwezig in.de stille en buitengewone reserve van 94.500, dat is 33% zoodat de intrinsieke waarde der aandeelen op het oogenblik mag gesteld worden op 1836.—. Hierbij is echter geen rekening gehouden met den Goodwill, die uitgaande van een rentebasis van 6 bij een dividend van 10%—13 zeer belangrijk kan worden ge acht. Slechts dan zou bezwaar kunnen worden gemaakt om den Goodwill té berekenen op grond van het dividend van 10%13 in dien de beschuldiging van het Rapport-van Triet, dat het dividend slechts is verkregen door te hooge uitkeermgen en te lage af schrijvingen, juist ware. Aan de berekening van den Goodwill zul len wij ons niet wagen, want die ligt met in onze opdracht eo zal t. z. t. in 1946' bij eventueele naasting onder de oogen moeten

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1926 | | pagina 3