I
II
1
I
If
Gouda als woonstad.
OOK - G9UDA.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD yqOR GOJÜDA EN OMSTREKEN
5*
Ho. >«394
Zaterdag 26
EERSTE BLAD.
jij
Jli
i dit Blad.
FEUILLETON.
Li
M-
1
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GÓUDERAK, r_±Z“ "TeLÉIZZ
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
igen
VLAMMENDE KATCHEN.
reerde
r Gouda
-
:nt.
frond
“7222.™/,™™ --- - - HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
enz.
r
ft
*4* t
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
1)
rt
•rworst
668 94
E
TTERDAM
f
ippljer
mlllioen
•om van alia
winstaandeel
T
Jieid herkrijgen
ML.
K
h. K. de Jong
BLES
Van de mij door U zoo welwillend geboden
gelegenheid Uiw vraag te beantwoorden over
staat, zal echter moeilijk zijn weg te nemen.
Gouda, 24 Februari 1927.
akte 3>
unnen volkomen
kwartaal 2.90,
aco per post per
als woonplaats
Gouda’s bui-
b e 1 a s t i n-
pijsverte-
eloosheid
t gebruik
Roman door
PAUL OSKAR HöCKER.
Uit het Duitsch vertaald
door
Hermine van Geerten.
(Nadruk verboden).
del verkrijgbaar:
door
POT,
er gemeente Gouda.
i aan te bevelen
t Jiet hartje van
fitren met groo-
Rotterdam en
medeleven het
ts dat ook z(jn
en profiteeren
Wiji geven hier, getrouw aan het devies
„honneur aux dames” allereerst het oor
deel van een bekend stadgenoote,
die Gouda kent en waardeert:
lardige stoffen.
Afd. D.E. 86,
ke ziekte, daar
Hen
•e binnen
lar eens,
Overal
’t Is mij een genoegen U als mjjn oordeel
mee te deelen, dat mij Gouda in vele op
zichten een zeer aangename woonstad lijkt.
Ik grond dit op een jarenlange ondervinding.
Waar de ligging midden in ’t land op zich
zelf reeds een voordeel is (al blijft ’t altijd
jammer, dat de S. S. er niet toe kan beslui
ten een late trein uit den Haag en (of) Rot
terdam te laten loopen) biedt Gouda veel
wat men redelijkerwijze kan verwachten van
een stad van deze grootte. Zelfs wordt voor
in antwoord op uw circulaire dato 21-2-
’27 zou ik alleen willen zeggen: Make the
best of it.
Afkraken is geen kunst helaas is de
belastingdruk veel te zwaar de gemeen
te leeft boven z(jn kracht de gemeente-
loonen zijn te hoog, ten nadeele van de in
dustrie. Gemeente-Ziekenhuis en Gymna
sium zijn luxe beestjes. Wij missen een ka-
raktersterke burgemeester.
1 van interessante
oowel uit vroegeren
en versierd is met
en den tekst waarbij
RENDRUK van het
eroemde St. JANS-
t slechts
rong en de ontwik-
Soudsche Handel en
verbindingen te wa-
•jjven der Gemeente
rg en Volkshuis
ten en Wetenschap-
erwijs te Gouda; De 4U
;e Gouda; Gouda als
imste monumentale
te Gouda.
5000
en vermelding van
en Instellingen
leuren uitgevot rde
■egeven hoe de ’r-
illandsche IJssel
vd zal komen.
0.75.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 125, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zoa^agsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel ea de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van ft—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
Een koopman, niet geboren
Gouwenaar, is over Gouda niet te best
te spreken.
Dat blijkt uit zijn hier volgende meening:
GOÏDSCHE tOlRlNT.
namen Heemstede enBÏoemeodaal
reu vervangen door Voorburg en Rijs
wijk en die van Haaklem- uoor oen
Haag zou letterlijk allies precies ge
klopt hebben. Precies dezelfde argu
menten van voor- en tegenstanders zijn
aangevoerd, die wij er in dien Haag
steeds over hebben gehoord. De kwes
tie at vooral hierin dat er in die lor
aamexaue geueemue gemeenten twee
categorieën van personen zajn die zien
vierz»et».en. Hert is in de eerste plaaM
bet groepje dorpspolitiek die nu eeu
rolletje spelen in de gemeente politiek
en moeilijk van hun podium aïgeoei
kunnen worden èn in de tweede piaats
het groepje dat in de omliggende ge
meente zich heelt genesteld omdat net
qp die manner twee voordeelen had,
eén gelegen in het wonen in de kleine
gemeente die de forenzen spaart en
eén gelegen in het gemak der nabij
heid met de groote stad.
Er is daarnaast een categorie die het
Siberisch koud laat of ze ingelijtd
worden of niet en onder hen zijn er
vele die als ze dan kiezen moeten nog
de groote stad1 prefereeren. Het groep
je dat zich verzet maakt het lawaai
maar de overigen zijn stil ea koest en
mooie vrien-
igrachten, sin
wanneer
—onder
kan men
omge-
rachtige plekjes
Ie oevers van de
de Oouwe, ter;
o Reeuwijk aog
don mooie pias-
toch niet aW
r -
|a van goed en
Begin dezer week hebben wij, zooals in
dit blad is medegedeeld, aan een aantal stad-
genooten, behoorend tot verschillende rich
tingen op politiek en godsdienstig terrein en
van diverse maatschappelijke positie, het
verzoek gericht ons hun meening te doen
kennen over de voor- en nadeelen van Gou
da als woonplaats, teneinde deze al of niet
met naam onderteekend, in ons blad te pu-
bliceeren.
De bedoeling daarvan is om op deze wijze
te-trachten te komen tot waardeering van
het goede dat Gouda biedt en tot verbete
ring van datgene wat als nadeel of bezwaar
voor onze gemeene kan worden aangemerkt.
Het is ons gebleken dat deze bedoeling bij
vele ingezetenen stof tot bespreken heeft
gegeven en het is verheugend dat ook ve
len, die het niet tot hun dagelfjksch werk
beschouwen in de krant te schrijven, de pen
hebben opgevat om over deze ook door hen
belangrijk geachte vraag hun meening te
uiten.
Wij ontvingen vele brieven, waarvan het
meerendeel der schrijver(sters) het beter
achten voorloopig niet met hun naam te
onderteekenen. Voor de vraag waarom het
hier gaat, is dat volstrekt geen bezwaar: wij^
zullen dan ook de anonymiteit van hen die
dit wenschen. stipt bewaren.
Wij zeggen dank aan allen die reeds zon
den of toezegging deden, dit nog te doen.
De gelegenheid tot inzending blijft open,
ook voor hen, die het gewenscht achten
naar aanleiding van de meeningen, welke
wij heden en vervolgens met tusschenruimte
van een paar dagen zullen publiceeren, de
hunne daarnaast of daartegenover te stel
len. Onze meening zullen wij daarna doen
volgen.
Me zwijgen kan, verdiend gehoord te
worden.
king ambiëeren, moet Gouda wel zeer af
schrikwekkend zijn; de meer onaangename
dan gevaarlijke op dit grasgebied schuil-
zittende adders schijnen den laatsten tijd
een ontoombare lust tot beweging te koes
teren.
Van wat er in Gouda op kunstgebied voor
valt, zou veel goeds te zeggen zijn en al
spreekt het vanzelf, dat grootere plaatsen
door hun grootere bevolking ons in dit op
zicht den loef afsteken, dan toch moge er
alle respect zijn voor het streven, dat van
meer dan ééne zijde op verschillend kunst
gebied merkbaar is, Gouda in dit opzicht
meer vooruit te brengen.
Resumeerende kom ik tot de slotsom, dat,
wanneer de tijd nog eens mag aanbrekOfc
dat eii in Gouda minder belastingen en min
der „kwesties” zijn, er geen zwaar wegende
argumenten zouden zijn, Gouda als woon
stad bij .andere soortgelijke steden,.wat
grootte betreft, achter te stellen, al zullen
er ook gezondere plaatsen te vinden zyn.
Het „te veel”, dat ook aan nattigheid.be-
ander en dan is ze iemand van betee-
kenis.”
„Wat voor beieekenis Wind je toch
niet zoo op, jongen. Een paar zonder
lingen die een zwaïk voor zulke din
gen hebben, zullen haar feliciteeren
en in die vakbladen spreken ze een
poosje over haar en over haar nieu
we bloem. Dat is alles.”
„Over ons spreken ze alleen als ze
ons in ieders oogen kunnen klein ma
ken.” Hij streek driftig zijn beide han
den door het haar. „Mama, ik begrijp
niet dat U het allemaal zoo kalm op
neemt. Oom Rispeter is nu eenmaal
een bekrompen man. Hij handelt in
bloemen,, zooals ze in Aken in stoffen
handelen. Maar in ons vak is toch een
mooiere opvatting Hogelijk. Kunnen
wij ons niet van hem losmaken
„Los maken?” Stotterend1 herhaalde
zij het woord. „Waar denk je aan,
jongen Waarom En met welk recht?
We hebben Zooveel aan hem te dan
ken. Vergeet dat niet.”
,,Te danken? Hij is hier naar toe
gekomen omdat hij inzag geld) te kun
nen verdienen, anders was hij heuse i
wel weggebleven. Maar wat hij gedaan
heeft was roofbouw. Aanzien geniet
onze firma tegenwoordig niet meer.’
„Wat bedek jou toch tegenwoordig?
Ik ken je niet meer, Viktor.”
„Och mama, ik heb zoo’n verlangen
om werkelijk leis tot stand te brengen
D aaien ben ik uit Aken weggegaan.
Maar het is hier al niet anuers aan
daar. Kruidienierswerk. En wat ik hier
te doen heb, kan iedere kantoorbe
diende.”
„Maar zeg dari in vredesnaam wat
je te doen zoudt willen hebben
„Ik zou voor de eer en het aan tien
van onze firmanaam willen werken
Voor een reputatie dat we goeae
snaait hebben en kunstzinnig zijn. Om
te beginnen al die gruw elding en uu
onze catalogus verwijderen, alles wat
oom Rispeter hier ingevoerd heeft en
waardoor hij zich zoo ontzaglijk veel
verbeeldt.”
„Dat zou toch hetzelfde zijn als je
geldbuidel opnemen en in de gracnt
smijtenu Je bent toch wel niet goed
wijs, jongen. En die onzin haal je je
alleen in je kop omdat die malle rna-
dram van hiernaast met haar anjelier-
derij begonnen is.”
Viktor haalde diep adem. „Misschien
hebt U gelijk. In elk geval schaam ik
ne voor haar.” A
„Nou wordt het me toch te erg. Die
nare meid zal me waarachtig hier
mijn rust ook nog verstoren. Ik wil
die praatjes niet meer aanhooren, Vik
tor. Versta je? Je zou je moeten scha
men als je op het oogenblik nog een
sikkepit om dat kind gaf, dat je de
bons heeft gegeven. Begrijp, je. Ik
hoop maat dat die kromme sprongen
van haar zoo gauw nwgeiijk uit zullen
zijn. Begint me daar met schulden van
Het oordeel van stadgenooten uit verschillende kringen* der bevolking.
al in de wintermaanden wel eens te veel
aan ontwikkeling en uitspanning geboden en
zou men als op zooveefl gebied, willen hopen
op meer samenwerking, meer onderling
overleg om zoodoende het peil van het ge-
bodene te kunnen verhoogen. Hierdoor zou
den Gouda en zyn inwoners slechts winnen,
daar ook in dit opzicht ’t beste niet te goed
kan zyn en de kwaliteit zwaarder moet we
gen dan de kwantiteit. Voor hen, die een
groote stad gewend zyn, moet ’t in ’t bejgin
moeilijk vallen in Gouda te wonen; maar
wie eenmaal de voordeelen kent en deze
heeft leeren waardeeren, zal in de vriende
lijke 'bejegening in de winkels, waar men
spoedig een bekende is, in den over ’t alge
meen zeer gemoedelijken omgang tusschen
en met iedereen, in dé betrekkelijk kleine
afstanden die trams overbodig maken, in ’t
drikwyls hartelijk meeleven van anderer leed
en vreugd, alle op zichzelf misschien onbe
duidende dingen, toch genoeg factoren vin
den om zich in onze pijpenstad op zijn
plaats te voelen. En als men daarbij nog
iets voelt voor het mooie van onze Holland-
sche steden, zal men misschien niet zóó en
thousiast zijn als twee van mijne Duitsche
kennissen, die Gouda mooier vonden dan
Arnhem, zooals zij Amsterdam veel meer
bewonderden dan den Haag, maar zeker zal
men, als vanzelf, dikwijls even stil staan
op een onzer bruggen of kijken langs onze
grachten en grachtjes, omdat men wel ge
troffen moet zijn door de schoonheid van
zulk een echt Goudsch stadsgezicht. Om nu
nog niet te spreken van onze prachtig on
derhouden parken met hun schat van bloe
men en hunne fleurige vogels.
Opmerkelijk is daarbij, dat vele vroegere
bewoners, die tijdens hun verblijf hier zich
eenigszins smalend uitlieten over Gouda,
zoo heel dikwijls in later tijden komen ge
tuigen: Een van de prettigste perioden in
mijn leven was mijn Goudsche tijd.
Laten we vertrouwen, dat deze uitspraak
niet alleen voortkwam uit de bekende eigen
schap der herinnering om alles, wat voorbij
ging, mooier te doen schijnen.
Een industrieel geeft ons in en
kele woorden zijn meening aldus weer:
Gouda is mX een stad,
is als woonplaats. Gelegd
Zuid-Holland, guiwtig vei
te steden als deii Haai
Utrecht kan men in Gon
leven in een kleine pl
eigenaardige bekoring he
van het groote stadsleve
Gouda vind ik een bizoijka-
delijke stad met z’n moots <g
gels en parken en bewerifc wanneer men
oog heeft voor het zéér iizonder schoon
van het Hollandsche polderland, ka
daarvan genieten in de ontoiddeljjke
ving, waar tal van schildy
te vinden zijn, zoowel aanji
kronkelende IJssel als aaft
wijl men naar den kant
heeft de bekende buitenge^
sen, drie naar ik vertrouir
zullen verdwijnen.
Voorts kan men in Gei*
veelzijdig onderwijs gonieii
W.-H. ur ft, ta. u. l. cRI
Stadsmuziekschool, Ambachtsschool, Han-
delscursus bieden goed onderwijs op ver
schillend gebied en door de gunstige ligging
kan men gemakkelijk gebruik maken van
het Hooger onderwijs in de zoo naby gele
gen Universiteitssteden. Verder wijs ik nog
op de belangrijke weekmarkt in Gouda en
de beteekeius van deze stad als centrum van
een breede kring van welvarende dorpen.
Alleen één nadeel heeft Gouda en dat is de
te hooge belasting. Dat is wel in meerdere
steden het geval maar wil onze stad aan
trekkelijk worden als woonstad dan zal de
belasting veel lager moeten worden. Van
harte hoop ik dat de welvaart in onze stad
aal toenemen en hierdoor, alsmede door
wijs beleid van het gemeentebestuur de be
lasting nog eeng op zoodanig peil za] ko
men dat dit voor niemand een beletsel zal
zyn zich hier te vestigen.
A. iD. VAN VREUMINGEN.
24 Febr. 1927.
Gouda als woonstad, zal ik gaarne gebruik
maken.
Een geboren Gouwenaar ben ik niet, zoo-
dat ik vanzelfsprekend door een anderen
bril kijk, dan vele, die met my Uw vraag
zullen beantwoorden. Laat ik U dan mogen
zeggen, dat voor my Gouda als woonstad
zeer weinig aantrekkelijks biedt, zóó weinig
zelfs, dat, wanneer ik de balans opmaak, de
nadeelen verbonden aan het in Gouda wo
nen by my verre de overhand hebben. Om
maar eens met de financieele zyde van het
vraagstuk te beginnen. De belastingdruk in
onze Gemeente is geweldig. Wat staat daar
tegenover
Als koopman wil ik gaarne weten, wat ik
krijg voor het geld, dat ik uitgeef, maar een
voor my bevredigend antwoord heb ik mij
zelf op deze vraag nooit kunnen geven. Men
wil toch zeker niet beweren, dat alles, wat
de gemeente levert, goedkoop is?
Dat belastingspook alleen toch is immers
al voldoende om eenerzyds iemand, die niet
zijne werkzaamheden in Gouda heeft, of er
ook om andere redenen niet behoeft te wo
nen, te doen besluiten zich nooit in Gouda
te vestigen, terwyl het anderzijds voor
iemand, die niet meer aan Gouda gebonden
is, gereede aanleiding is naar elders te trek- BRIK VEN* TUT DE
ken. Wat Gouda ook voor goeds ndoge heb» uccGLVlI
ben, fnuikend voor de omtwikk»)ing der stad
z'ynjde belastingen, zóólang jUéïidl «>B>et
•Il^nwoortiigp niveati bewegen.
^öp nataS&choop
Gouda ilièt bogenj voor
wate^pSjrt on^fschillii J
•Een ander oordeel, korten,1 Krachtig van
een ons onbekende, dit zyn naam niet-
vermeldde, en die wij verzoeken om die als
nog te doen kennen, luidt aldus:
De voordeelen van Gouda als woonplaats
moeten het afleggen tegei Gouda’s bui-
tensporig hoogtbelastin-
een'
De o ud-voorzitter>4an de Goud
sche W, i n k e 1 i e r s vé r e e n i g i n g
geeft hev volgend waardee^end oordeel over
de stad zijner inwoning:
’maakt heWbk riet
eens op wjÉlk vervoermiddel dan ook
op uit te trel?ken.
Er zyn er' alty’d zoovele, die zeggen:
„Maar Gouda ligt toch immers zoo gunstig;
vlak by den Haag en Sche^eningen en Rot
terdam.” Toont deze vraag niet duidelijk,
dat velen het juist buiten Gouda zoeken op
allerlei gebied en ligt in die vraag eigenlyk
al niet opgesloten, dat Gowla zelf weinig
heeft aan te bieden?
Neemt U in dat verband het winkelbedrijf
in Gouda in het genre, dat valt buiten de
gewone dagelyksche behoeften- van een huis
houding. Zal dat bedrijf er ooit in slagen
de vele klanten tot zich, te trekken, die nu
„even” naar Rotterdam of Den Haag gaan
om daar een keus te doen uit een sortee-
ring, die een Goudsche winkel u niet kan
voorleggen
Als fabriekscentrum is Gouda een stad,
die iets te beteekenen heeft. Die beteekenis
in aanmerking genomen, heeft het mij
steeds verbaasd dat hier nog niet gevestigd
is een Handelsschool met b.v. als onder
bouw een 3-jarige H. B. S., zooals die ook
in* andere steden te vinden zyn. Gouda, dat
op onderwijsgebied in het algemeen toch
goed voorzien is, schiet daarin wel "wat te
kort.
Voor menschen, die een openbare betrek-
fee. aanneming eet wetsontwerp#» I
’lot atuwKuie van omliggende ’fa
tea-’woer Haaitem au. nieuw eeetiUw
;eu uatieoa 4» Hasglaiaweta
4t lj>l wtltf nn LiW en uo
den aijn rondwandeling weer hervat
te. ,,U wee. wel, toen in Mei, daar
ben ik nu ook achter. Een zekere juf
frouw Stuohradt, die bij Katarina vo
lontaire is, die heelt een keer met de
Deensche gezelschapsjuffrouw op ue
Airselberg getennist en daarbij aller
lei gekletst. Katarina is een groote
anjerkiweekerij begonnen. Ja, stel U»
voor.... en niet ".eens voor snijbloe
men. Die worden maar als bijzaak
verkocht. Het is haar voornamelijk te
doen om kostbare noviteiten, die in
Duitsduland nog niet gekweekt wor
den. En om te beginnen wil ze* een
paar eigen specialiteiten op de warat
brengen. De eerste plantjes s.onden
juist buiten, toen het w>eer plotseling
oméloeg en er nachtvorst kwam, toen
in die nacht in Mei. En verbeeld U,
ze zijn heele nachten buiten geweest,
grootvader ook, en hebben kolenvuren
laten branden, meet dan twintig. En
24 uur was Katarina niet uit de klee-
ren beweest. Maar het had allemaal
niets gegeven do eene nieuwe bloem
is verloren.”
Mevrouw Dora Troilo maakte een
afwerend handgebaar. „Het draait toch
op niets uit. Wij hebben het toch- ook
geprobeerd; Het is veel beter en vei
liger anderen experimenten voor je te
laten maken...”
,.Het ergert me alleen maar dat zij
ze maken zal”, viel hem uit zijn mond.
Op een keer gelukt haar het een cf
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in-het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels 2.05, elka regel meer MO. Op
da voorpagina 60 hoogar.
Gewone advertentiën en ingezonden modedeelingsn Mi contract tot um geredueeer*'
den prijs. Groote letters en randan worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkorast va» solieda Boekhan
delaren, Advertentiebureau» en onze agenten en moeten daags vóór de piaataiag
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
voren en schulden van adderen oen
grootscheeppche oaidcrneming. Het hemd
dat ze aan haar lijf heeft, hoort nog
niet van haar.. En jij verlangt waar
achtig dait ik me geen raad zal weten
van respect voor haar. Let maar op
hoelang die heerlijkhjeid daar nog
duurt. Je arme grootvader heeft voor
haar al tweede hypotheek op zijn ter
rein genomen. Nu is ze aan het einde
van haar crediet. Wat gebeurt er?
Verdwijnen zal ze. Dat voorspelt
je oom haar al en dat ia een
knappe koopn an, al heeft hij dan geen
verstand van juliie artistieke tuinaan-
leggerij. Als je verstandig was, dan
zou je zeggen laat ze haar gang maar
gaan met die mooie kunsten met een
paar maanden is ze op de flesch on
koopen wij de heele boel voor een
appel en een ei op. En dan zijn we
meteen voorgoed van haar af.”
Katarina van huis en hof verjagen...
,,Tk wil haar ongeluk heelemaal
niet”, zei hij net moeide, „ik kan al
leen de idee niet verdragen, dat zei
ons allemaal overvleugelen zal.... Ik
gun haar de overwinning niet. Ik wil
niet door haar vernederd' worden.”
„Maar dat is toch zieketijk, Viktor.
Ik begrijp niet d&t je nog een oogen-
bfilaan die mre meid denkt. Ik kan
me gewoon doodergeren aan je.”
(Wordt wrveifd).
33) -
„Het werk is klaar. Af en toe 'komt
Katarina zelf of ze stuurt haar volon
taire of de oude Reuss of een van de
löerjongeng. De Engelschman schijnt ze
op het oogenbliik niet in de kas ie
kunnen missen. Ze schijnen daar bui
tengewoon geheimzinnige dingen te
doen.
Wentzel heeft verteld dat zoo een
anjerkas op die*, heele wereld nergens
bestaat.”
Mevrouw Troilo lachte hoouend
„Waar die oudé Wenzzel al niet door
geiirponeerd is. Maar van wat die zegt
hoef je je niets aan te trekken. Hij
heeft alfjd de partij van de familie
L Lutz opgenomen.”
„En die geschiedenis met die vil-
ren”, zei Viktor, terwijl hij opgewon-