1
id.
len
'fl
11
JG
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 16402
Dinsdag 8 Maart 1027
66* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Gouda als woonstad.
-45
-
sort
FEUILLETON.
Kill
“I
land I
ezing. I
VLAMMENDE KATOREN
V
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
De Raad van den Volkenbond bijeen.
s"
M
voor
mee-
Lg-
ezoek zal
o 70310
in haar nabijheid! te zijn.
(gel 80
niet.
ndeltfk-
Ah.)
‘■i
870
150
co toe-
doch
n
Wijze, tien weerleggen
Meer met zwijgen dan met zeggen.
we kracht
eene alge-
aliteit.
e, R’dam
vóór de plaatsing
zijn.
PREKEN
EN 55
Maar
Anaera
een
wor-
620 50
id zijn; ly-
zyn tenge-
peloosheid,
Roman door
PAUL OSKAR HöCKER.
Uit l>et Dullsch vertaald
door
ilermine van Geerlen
(Nadruk verbolen)
4
zeerste
irte en
(Wowit vervolgd).
boek in
Lemen by
sie, gelijk deze commissie dat wenschta.
De raad heeft, conform de wensch der
mandaatslanden dif hooren niet goedge
vonden.
Tenslotte hoorde de vergadering het rap
port over de wijze van stemming bij de ver
kiezing van niet-pei’nanente raadsleden.
Overeenkomstig een terzake gedaan voor
stel werd besloten de op deze kwestie be
trekking hebbende documenten aan de ver
schillende raadsleden ter inzage te zenden.
Om één uur werd de zitting gesloten.
LLENDEN
nco thuis,
n KOSTE-
68 uur.
Dr. Stresemann opende de bijeenkomst
en sprak ook verder de Duitsche taal, Stre-
semarm’g particuliere tolk zorgde voor een
uitstekende Engelsche vertaling.
In de namiddagzitting heeft Tituleacoe
een rede van ibijna twee uren gehouden, om
goed te praten, dat Roemenië weigert, de
rechtspraak van het gemengde Roemeensch
<Hongaarsch scheidsgerecht te Parijs te
aanvaarden in de bekende kwestie van de
onteigening van Hongaarsche grondbenit-
ters in Roemenië, ofschoon dit gemengde
inspireert daaatoe. Vmut u
i
leugenaobtig
’t iikA it
Alg industriestad met een vry belang
rijke weekmarkt, heeft Gouda wel eenige
beteekenis. Als woonstad kan het echter
niets bieden tegenover de abnormaal opge
schroefde belasting, wat aanleiding zou zijn,
Gouda als woonplaats te verkiezen boven
een andere plaats van gelijke grootte. Ieder,
die dan ook maar half kan, ontvliedt dit
oord om elders zijn rust to genieten, het
geen weder tot gevqlg heeft, dat de belas
ting voor de enkele overblijvende belasting
betalers van beteekpnis, nog weer hoogér
wordt. Het z0® dicht op elkaar liggen van
groote steden, als in Zuid-Holland het ge
val is, moet ongetwijfeld mede den groei
van de in de nabijheid liggende kleinere
gemeenten belemmeren. Toch kan een ge
meente in Zuid-Holland zich zelf tot een
belangrijk middelpunt opwerken, o.a. om
maar eens enkele punten te noemen, door
haar lichtfabrieken, waterleiding, inrich
tingen van onderwijs, zweminrichting, zie
kenhuis, marktdagen. Mtet enkele onzer in
richtingen zijn wij op den goeden weg, doch
kon er m.i. meer gebeuren. Het wegennet
rond Gouda b.v. is allerdroevigst en vormt
wel een van de grootste hinderpalen voor
een grooter verkeer met Gouda, Ook zou be-
vowlertt' moeten worden
ook, dat het ziekenhuis meer algemeen ge
zocht wordt, ook door onze buitengemeen
ten. Het blijkt wel uit het zich regelmatig
uitbreiden van de „Wijkverpleging”, dat op
dat gebied iets te doen moet zijn.
Conservatisme in deze straff zich zelf ten
koste van de belastingbetalers. Om te be
reiken, wat wij allen zouden wenschen, een
welvarend Gouda, is het 'n de eerste plaats
noodig, daf alle partijen samenwerken en
niet van de raadszitting een politieke pro-
pagandazitting maken, zooals thans maar
al te vaak, tot schade van het algemeen
belang, geschiedt.
G01ID8CHE (OIKA \I.
kwamen er zooveel en de versnippering der
hoeveelheden kaas werd zoo groot, dat vele
dier markten na een kwijnend bestaan spoe
dig verdwenen.
Toch hebben enkelen stand gehouden, on
der welke Bodegraven en Woerden zeker
wel de voornaamste uif de streek zijn.
Hoezeer dit voor Gouda te betreuren
valt moet men toch het belang niet over
schatten, nu het onder de kaashandelaren
meer en meer gebruik is geworden de kaas
bij de boeren op de woning zelve te gaan
koopen en het niet altijd de beste kaas
schijnt te zijn, welke ter markt komt Het
belang wordt op deze wijze verplaatst en
is het nu van meer gewicht dat hier ter
stede vele kaashandelaren hunne zaken
vestigen, dan dat er vele wagens kaas ter
markt komen.
Wat ('e overige landbouwproducten be
treft, zoo moge vermelding vinden, dat hier
ook een vrij belangrijke hoeveelheid boter
gemarkt wordt en dat op de Donderdageche
markten aanzienlijke aanvoeren van varken*
en biggen, schapen en lammeren, alsmede
van kalveren plaats vinden.
De koeienmarkt verkeert in kwijnenden
toestand en alle pogingen gedaan om hier
een dergelykei markf te vestigen hebben x
schipbreuk geleden, naar mijne meening,
door de zeer dïpjf: bezochte wekelijksch0
markt voor dit ve0> welke te Rotterdam,
dus in de onmiddellijke nabijheid, bestaat.
Eindelijk kan ik nog wijzen op de dage-
lyksche groentenveilingen, welke «hier wor
den gehouden en in belangrijkheid zeer toe
nemen en op de groote paardenmarkten,
welke in voor- en najaar tal van Fransche,
Belgische en Duitsche kooplieden naar
Gouda voeren en waarop de handels steeds
zeer levendig is.
Een ander vooraanstaand stadgenoot
vangt zijn oordeel over Gouda aan met het
volgende motto:
Ubi bene, ibi patria.
Dit geldt, zoo zegt hij, ook voor Gouda
als woonstad. Voor hen, die een vaste be
trekking of behoorlijke zaak hebben is deze
flinke provinciestad ook een zeer goede
woonstad.
Zij zal echter altijd wel in hoofdzaak pro
vinciaal blijven en nooit woonstad worden:
le. omdat Gouda te dicht gelegen is bij
R’dam, den Haag, Utrecht, Amsterdam,
waardoor groote uitbreiding van reeds be-
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0J0. Advertentiin lik het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
■ie voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingazonden mededeel in gen bij contract tot zeni geiwduceer
den prijs. Groote letter? en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst var, soliede Boekhan
delaren, Advertentiebureaus en onie agenten en moeten daags
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te
Het oordeel van stadgenooten uit verschillende kringen der bevolking.
V.
staande of vestiging van flinke, nieuwe za
ken haast ónmogelijk is. (Alleen al voor
het bijknippen van de pagekopjes trekken
veel dames naar Rotterdam en Den Haag).
2e. Omdat Gouda te weinig natuur
schoon biedt in haar onmiddellijke omge
ving (behalve het polderland en de plas
sen, niets) en de toegangswegen dus
tegelijk wandelwegen meestal (8 van de
12 maanden) in deplorabelen toestand ver-
keeren.
Zwarteweg! Vergelijk die IJseldijken (be
halve de Rottexdamsched(jk) eens met de
Lekdijken.
3e. Omdat de gem. ink. belasting 50
te hoog is, voor de middelmatige inkomens,
zootlat lemend, die zich door geen herinne
ringen of familiebanden tot Gouda voelt
aangetrokken, er niet over denkt, Gouda
als woonstad te kiezen.
Dit laatste is zelfs oorzaak geweest dat
tal van gegoede ingeztenen, Gouda verlaten
hebben om in Rotterdam den Haag, Utrecht
leiden enz. goedkooper te gaan leven en
tegelijk meer te profiteeren.
Voor hen die in Gouda moeten wonen,
is Gouda e'in zeer goede woonstad.
Men vindt er op ellerlei gebied bevrediging
voor allen.
Ik eindig dus met hetzelfde motto,
Ubi bene, ibi patria*
(Waar het goedi is, is mijn vaderland.
«asnteTrï» -■
Een oudrstadgenoot die zijn hart aan
Gouda heeft verpand en’die nog steeds
medeleeft met alles wat in zijn vroegere
woonplaats geschiedt, zond ons een nummer
van het Ned. Landb. Weekblad van Sept.
1909, waarin is opgenomen een oordeel over
Gouda van wijlen Mr. M. M. Schim van der
Loeff, die een reeks van jaren een zeer
vooraanstaand stadgenoot was.
'Deze stem uit het verleden zal zeker ve
len nog interesseeren. Zij heeft ook thans
nog waarde.
Wijlen Mr. Schim van der Loeff sprak
dit oordeel over zijn woonplaats uit op een
vergadering van de Holl. Mij. van Land
bouw. Wy laten het hier volgen:
Mag Gouda waar het slechts een 25 dui
zendtal inwoners telt, niet °P groote belang
rijkheid bogen, haar ligging is oorzaak, dat
het als markt- en stapelplaats wel van be
lang moet zijn gelijk het dit steeds geweest
is.
Gelegen aan het punt, waar de rivier de
Gouwe, de voor de geheel^ streek zoo zegen
rijke boezem, in verbinding staat met den
Hollandschen IJsel, heeff Gouda steeds een
voorname plaat ingenomen op het gebied
der scheepvaart. Mocht al tijdelijk die be-
teekenis eenigszins verminderd zijn door de
Mr. Gabb. Maar ai« men hem1 s mor
gens bij het spel zag, bleet er niet
\eel grond voer deae verdenkiug over.
Zijn palrtner had evengoed' een Eskimo
oi een Derwisch kunnen a.jti net
eenige wat hem interesseerde was,
hoe zij haar racket hanteerde en de
ballen maakte.
Voor mevrouw Rettberg was het, se
dert ze weduwe was, ook een nieuwe
gewaarwording dat een man, die met
tiaar in aanraking kwam, tiaar niet
het liof maakte. Ze kon het echter
.och niet goed' hebben dut. deze „File-
gende-Blatter-Engelsdiman”, dat deze
stijve hark, die niets anders kon dan
een racket vasthouden, haar behandel
de alsof ze een sportmakker uit Oxford
was. Zijn ongevoeligheid) voor haar
bekoorlijkheden prikkende haar be
paald, maar haar koketterie stuitte op
zijn onaandoenlijkheid af als op een
pantser. Als zij hem behaagziek aan
keek, merkte hij het niet.... met een
gezicht waarin geen spier verbrok sldteg
hij de ballen terug. Ze zou hem het
liefst in zijn gezicht gezegd! hebben
dat hij voor haar niet meer bet eek en
de dan een beroetpstrainer.
,,Hoe komt U toch aan die wonder
baarlijke rust, Mr. Gabb, dat U nooit
een bail mist? Ik geloof dat U in de
oogen van Uw partner leest, waar zijn,
bal terecht zal komen. Is het niet zoo?
Alweer mis. Waarom* let ik ook niet
beter op
Ze speelde inderdaad) sdhitcerend
het was een genot haar rake ballen
te zien. En een dubbel genot was het,
haar spel met dien jongen Engelschman
gade te slaan. Maar het was niet zoo
zeer 'sportieve belangsteel ling die de
heeren zoo n atineus deed' zijn, als wel
jalouzae. Ze vertrouwden elkaar niet
en mevrouw Rettberg evenmin. Hield
2!e hen allemaal voor den gek? Of had
ze m het geheim1 haar keus al be-
t paald? Wie was dan de gelukkige?
Men koesterde sterke verdenking tegen
Wederom volgen hier enkele beoordee-
lingen over Gouda als woonstad.
Het eerste volgt hier thans het oordeel
van een industrieel, geboren Gouwenaar:
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal M5, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 3.15, met iwwdagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen nan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bü onze agenten en loopers, den boekhandel an de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van ft—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
41) -
liet was verbazend luo-o mevr. Rel.
berg steeds weer nieuwe aanbidders
vond die bereid waren in die vroege
koele ochtenschemering in tenniscos-
tuiar. op de fiets of in een auto naar
den Amselberg te komen om ’n uurtje
,,Viouetta
ook niet?’
„1K vind het een ieugenachtig
ubuioreel stuk. 1 don t like it.
Waarom bent u er dan heenge-
garni?” r, I i I
,,lk kende het immers niet.
Overigens, U hebt mij gisteravond
in de schouwburg een beet,® gene
geerd Of heb. U me werkelijk niet
herkend?”
„Zeker wel, Mr». Reitbfrg.
moest mij toch eerst groeien,
kan men toch niet weten of het
lady aangenaam! is gegroet te
den.” fg
„Engelsche regel. U hebt gelijk En
U vindt ndunrlijk dat we hier net zoo
doen moeien ah bij U. Dan heb ik
vandaag alweer mijn eerste lesje ge
had.”
„Are you ready Serve.”
„Out again, damn it.”
Mevrouw Rettberg speelde erg slecht
Mr. Gabb schudde meermalen het twotct
Op een oogenblik hield ze, prikkel-
baar, plotseling op met spelen en
slamipvoette.
„Het gain, allemaal verkeerd van
daag. Mijn handen beven zoo.”
„Are you nervous?” vroeg hij op
tamtelijk onverschillige toon.
zei hij.
.on niet spelen en babbelen te
gelijk, zooals zij
„Maar U bent toch geen machine,
Mr. Gabb. U hebt toch bloed) en ze
nuwen. Die laten zich toch ook wei
eens geiden.”
„Bij mij nooilt
die grootste bok van deze
beweerde Feustell, toen hem
verhaal werd gedaan.
senjh Slaperig en nog m Kimono, met
een heescUe slem kwam vragen of ae
boy misschien even naar Mr. Gabb zou
loopen om hem* af te zeggen, Kwam
mevrouw Rettberg werkelijk ernstig in
de verzoeking om te blijven liggen
„We kunnen heus ooR zoo wel weg
sturen als hij komt, die goeie Mr
Gabb.”
Maar tetrwijl ze dat zei, was ze toen
al overeind gekomen. De nadeel en van
de uitspattingen van gisterenavond kon
den alleen maar door krachtig trainen
weer goedgemaakt worden. Dus schoot
ze haar tenniscostuum maar aan. Haar
haar maken deed ze pas later. Voor
Mr. Gabb was het goed genoeg als 7e
maar een wollen muls er overheen
deed*.
Afgrijselijk koud', zei ze, toen ze
iiï den tuin kwam. „Je kunt je eigen
adem /Jen, kijk maar Ze blies even.
Mr. Gabb, die na zijn eerste ontbi it
een bord havermout zijn eerste
pijp rooide, blies een blauw wolkje
ir de lucht. Indeed”, zei hij droog.
Hij klopte zijn pijp uit, haalde zijn
'racket uit et foudraal en maakte zich
gereed om te spelen.
„Single?” vroeg hj, naar het huis
wijzend.
„Juffrouw Sökeland slaapt nog den
slaap des rechtvaardigen, en van de
heeren zal zich wel mietnand' latent
zien. We zijn na de opera nog een
beetjp aan, den boemel geweest. De
„Hij is
eeuw”,
later dit
Behalve op de tennisbaan, kwam Mr.
Gabb niet in aanraking me. de vrien
den van mevrouw Rettberg. De En
gelscliman zat van den vroegen morgen
tot den laten avond tot over zijn ooren
in het werk- Een enkele keer kwam
hij in Wiesbaden in het Kurhaus o
in den schouwburg en dan keek hij
met zijn ontzaglijke, onverschillige bru
taliteit over ze heen.
Zelfs herkende hij op een keer me
vrouw Rettberg, die vlak in zijn buurt
zal en die hem verscheiden malen de
gelegenheid gaf om haar toe groeten,
niet.
Na de voorstelling ging zij met een
groepje vrienden en kennissen nog
raar een wijnrestaurant. Er werd cham
pagne gedronken en liet was ver over
middernacht toen het gezelschap naar
huis ging Toen de volgende morgen
w. »es uur de Deensche juffrouw vree
opening van het Merwedékanaal, de snelste
en kortste verbinding te water van Amster
dam naar Rotterdam Weef*die over Gouda
en daardoor werd het verlorene spoedig
terug gewonnen ,en dit aal stellig in nog
ruimer mate het geval zuil, wanneer de
normal iseering van de Gvhwe haar beslag
zal hebben gekregen, d. w. wanneer de
schildorachtige, doch voor) de scheepvaart
zeer lastige bochten zijn <weggenomen en
daarmede weder een hinderpaal voor snel
vervoer is komen te vallen.
Ook voor het verkeer te land is de lig
ging van deze gemeente eqn bij uitstek gun
stige. A
Aan de internationale routes naar
Duitachland en Engeland gelegen, 20 minu
ten sporens van Rotterdam, nog geen half
uur van ’s hage, ruim een half uur van
Utrecht en een uur slechte van Amsterdam
kan men zonder overdrijving zeggen te
Gouda in hef hart van Holland te zijn.
Gij vraagt wellicht, waartoe deze opsom
ming dient en of het wellicht is om u aan
te toonen, hoe gemakkel(jk men hier weg
kan komen. In gertien dcele. Mijn bedoeling
was er op te wjjzen Jioezeer deze mjjne
woonplaats bij uitstek geschikt is om de
landbouwproducten uit de^mgeving te ver
voeren naar de grootere dentra in en ‘buiten
ons land. Ik durf staande' houden, dat er
geene plaats in ons. land is, die gelegen is
in een zoo welvarende streek en door hare
ligging in die mate is aangewezen om als
marktplaats te dienen voor de producten
van hare omgeving. Helais, dat er aan dit
alles iets ontbreekt en dflf zijn de zoo noo
dig® verkeereipiddelen m#t <1® omliggende
dorp™. -
Men zou izoo verwachten, hier talrijke
tramwegen aan te treffen .welke dienst
deden om de producten van het platte land
naar de stad te brengen. Niets van dit al.
Wij bezitten een paardetram naar Bodegra
ven, door hare constructie en inrichting on
geschikt voor goederenvervoer. Wjj bezaten
een stoomtram naar Haastrecht en Oude-
iwater, die doqr gebrek aan levenskracht bij
haarzelf en bij hare moeder-maat schappij
het tjjdelijke met eeuwige heeft verwis
seld. En ten slotte bezitten wij nog de
ruïne van hetgeen eens beloofd had de
Krimpenemaaret-spoorweg te zullen wor
den. Een beschamend stukje Nederlandsche
lakschheid, een spoorweg van Schoonhoven
naar Gouda, waarvan de bruggen en sta
tionsgebouwen gereed zijn, de weg tot de
grens van Gouda zoo goed als gereed was
e.n waarbij men in het gezicht van het be
loofde land is verdronken.
Komt deze spoorweg nog eens in exploi
tatie, wanneer de rails voor zooven ze niet
door de landbouwers als onnutte hindernis
sen zijn opgebroken, weder uit hun zweef-
toestand zijn verlost en een berijdbare baan
onder zich hebben gekregerf, dan mogen
wij tevens de verwachting'uitsprékerl, dat
eene andere verbinding tbt stand moge ko
men, die nog wel «oo noodig is. Ik bedoel
Ze1 liet het racket aaikken.
„Men mag aan niets audere denken,
Mrs. Rettberg, dat is het heele ge
heim’, hif
Hij k<
eun tram- of spoorlijn via Waddinxveen
naar Boskoop.
Het moet verwondering wekken, dat
laatstgenoemde gemeente die jaarlijks hon
derden wagons- en scheepsladingen planten
verzendt, nog steeds geïsoleerd ligt van het
wereldverkeer. Wel is waar zijn er groote
technische bezwaren aan het leggen van
een dergelyke baan verbonden.
Het 's bekend dat de ve tnbodem om en bij
Gouda zeer slap en drassig is. Iemand,
die hier goed bekend was, heeft wel eens
beweerd, dat men hier geen grond aantrof,
doch slechts groc van grond zoozere als de
aarde hier met water was aangelengd. Maa'-
toch zijn deze bezwaren niet onoverkome
lijk, evenmin als het feit dat het land bij
Boskoop zoozeer in prijs is gestegen door
den vooruitgang der kweekerijen aldaar, dat
de onteigening efn zeer kostbare geschie
denis zou worden en daarom durf ik hier de
hoop uitspreken, dat binnen afzienbaren tijd
in het belang van land- en tuinbouw en van
de gemeente Gouda een goede tram- of
spoorverbinding met die streek tot stand
moge komen.
Ik duidde reeds eenige malen aan, dat
Gouda als marktplaats voor den landbouw
van beteekenis is en dit naar mijne
ning ook in de toekomst zal ztfn.
Het marktwezen is ieta, wat men kan be
vorderen en zulks op velerlei wijzen, doch
wat zich niet laat dwingen. Dit heeft Gouda
ook ondervonden.
Was Gouda vroeger de aangewezen en
eenige marktplaats voor de kaas dien
tengevolge wijd en zijd bekend als Goudsche
kaas er is eenige jaren geleden een tijd
geweest, dat men op schier alle dorpen
concurrent markten oprichtte. Ook bjj der
gelijke zaken keert de wal het schip. Er
De ontruiming van het Rijnland.
De Raad van den Volkenbond is gisteren
in Genève in openbare zitting bijeengeko
men. Dr. Stresemann presideerde; links van
hem zaten Sir Eric Drummond, dan Cham
berlain, Ishii, Vandervelde; rechtsf Biriand,
Scialoja, Villegas (Chili), Zalewski, Benesj
en anderen.
Hot allereerst kwam in behandeling een
.verzoek van Prof, van Hamel, commissaris
van den Volkenbond in Danteig, om zijn
honorarium over te brengen op de begroe
ting van den Volkenbond. Dit verziek werd
afgewezen, nadat Prof van Hamel en de
president van den Senaat van Dantzig Sahm
het wnord hadden gevoerd.
Het tweede punt: het vervoer en het op
slaan van oorlogsmateriaal voor Polen op
h<>t gebied van Dantzig werd naar de per
manente militaire commissie verwezen.
De Nederlandsche gedelegeerde Mr. Dr.
W. J. Doude van Troostwijk bracht vervol
gens in zijn functie van rapporteur het be
langrijkste punt van deze zitting te sprake,
n.l. het hooren van petitionarissen uif. de
mandaatgebieden door de mandatencommis-
