Sanitas 7 r irg’s Brood m voadaaam AT 65 RHE1D NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN N». 10406 65* Jaargang Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen EERSTE BLAD. FEUILLETON. Zaterdag 12 —aart 1627 BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx. VLAMMENDE KATCHEN. Gouda als woonstad. Dit nummer bestaat uit twee bladen. gewogen en te licht 715 225 GOUDA 1f in zou i (Wordt vervolgd). I Het leven is een som, die niemand twee maal kan overmaken. bij het Witte hele Telefoon 4SS8. UW BON tüTENDIJI :roam. dres voor N KOUSEN, eukbanden enz. Ü1IIIISCHE COURANT. Artikelen en heerea linboakje id f 1.26 el end: M. HUFKENS. asvormen door D. Fi. SCHE KRACBTPIL- 'ndej-bare Bustes. Ook zwakken. Bekroond en eer&-diploma’i. In >nd toeneming. Geg«- Door Artsen aanbe- 7ele dankbetuigingen. 100 stuks WW. 200 thuis onder rembourt'f postwissel. feestr. 21, Den Haag gezeten boerenstand Ze heeft, mede haar n dat platteland. Ze >men en kennelijk afkomst niet. Want Roman door PAUL OSKAR HöCKER. Uit het Duitsch vertaald door Hermine van Geerten. (Nadruk verboden). meermalen, niet Let minst in den Laatsten tijd, in opspraak was. Dit past niet bij haar komaf, strijdt met den aard hirer bevolking, is gedecideerd on-Goudsch. Mijn oordeel .geef ik U, Mynheer de Re dacteur, niet in den door U verlangden vorm van voor- en nadeelen. Ik hoop, dat gij dit wilt verontschuldigen. Ik vreesde zeer alsdan te zullen vervallen in een tellen en wegen van zuiver materieel© voor- en nadeelen, misschien zelfs met do uitkomst van een «Mene' Tekel”, wat Gouda even zeer gedecideerd niet verdient. R. RENSMA. Gouda, Maart '1927. („Mene’ Tekel” bevonden. Red.) BRIEVEN UIT DE HOFSTAD. DCCCLIX. In de laatste jaren zyn vel© nieuwe en groote gebouwen in de residentie opgericht. Verschillende groote instellingen hadden uitbreiding van haar lokaliteit dringend noodig en er komt in het systeem van ty- delyke voorziening door middel van aan koop van groote woonhuizen ten slotte een toestand in die bedrijven die het noödig maakt afdoende voorziening te treffen. De Handel-Maatschappy en de Rotterdamsche Bank bleven in het centrum der stad op de Kneuterdijk en wisten daar zooveel terrein te verwerven dat het mogelyk werd een monumentaal gebouw te stichten. Over het al dan niet mooie dier nieuwe kunstwerken zal wel altijd getwist worden. Er iB op deze twee heel wat kritiek geoefend en dat is begrijpelijk, want zy hebben iets aparts, iets nieuws, dat natuurlijk niet algemeene instemming vindt - - ^Ar<üïitect^^ -4ie~wvtób^4s voerh^ mo«e. wat mooi is en er zyn diverse richtingen in de moderne architectuur die gewoonlyk nogal vijandig tegenover elkaar staan. De leek buitenstaander verstout Z’CJ' niet 0611 oordeel uit te spreken maar heeft zijn eigen smaak, e/n begrip dat v€el beteekenis heeft voor kunstbeoordeeling. Gewoonlyk is die leek ook erg praktisch en hy vraagt rich af of de inrichting van het gebouw zelf vol komen goed is met het oog op het doe! waarvoor het bestemd is. En dat kan hy heelemaal niet beoordeel en. Er is een nieuwe wyk in de residentie gekomen die bizondere attractie schfynt te hebben voof het oprichten van kantoorge bouwen. Die wyk ligt langs de trambaan die van het StaaAsspoorstation naar Scheve- ningen voert. We,-vinden daar de gebouwen van de Koninklijke Petroleufri-Maatschappy en haar familielid de Bataafsche, het rijks- gebouw voor de Statistiek, het kantoor der Petrolea, de Indische Spoorwegen en thans als laatste het hoofdgebouw der Assurantie Maatschappij De Nederlander van 1845. Verleden week is dit laatste gebouw ge opend. Het is de jongste schepping van Mr. Berlage. Men moet dus beginnen met aan te nemen dat Let architectonisch een kunst- U vraagt myn oordeel over „Gouda a’s woonstad”. Voor mij is een woonstad, esn stad waar iemand zich zal gaan vestigen zonder er bepaald te moeten wonert uit hoofde van zijne werkzaamheden; een stad dus, die door zyne voordeelen speciaal mooie na tuur menschen tot zich trekt. Ofschoon Gouda my in de reeks van ja- ren die ik er woon .lief geworden is, moet ik tot mijn ®PÖt verklaren da* Gouda geen woonstad is en hef m.i. ook nooit zal kunnen worden, door gebrek aan voldoende mooie wandel- en fietswegen in de nabij heid. Zelfs zeer lage belastingen kunnen onze stad niet tot woonstad maken. Gouda is een prachtig mark t-centrum en kan zich als zoodanig ontwikkelen, wan- I neer men voor goade toegangswegen zorgt Ten slotte laten wy voor heden hier vol- ..ift uaiiK V uvvbwi-iiiuoiv- rend. ,.U hebt het zoo goedbedoeld Zij wachtte niet af of hij wat zou antwoorden. Hoofdschuddend gng Uj verder. Een vooraanstaand ingezetene geeft ons Zijn oordeel aldus: uei netn meeueeien. lun ik zal er dij- voegen ais de firnx Troilo zich ver plicht haar concuirrenie op 1 Uctober geen moeilijkheden in den weg te leg gen, dan zal Mr. Gabb miissonien zoo genadig zijn met mij te willen spelen. Is het zoo goed Nearly. Vrijwel’”, zei Mr. Gabb dOodJkaimi. Hij was allang weer met zijn werk verder gegaan. De jonge vrouw iaóhte zenuwachtig. ,,Üp stua van zaken was he. voor mij een kleine moeite geweest om aan jul- irouw Lutz die paar stuivers voor te schieten waar het oni te doen zal zijn. Maar dan had ik een verzoek van naar zelf verwacht, geen bedreigingen van naar vrend. Geen... afpersing. Met voldoening zag mevrouw Rett- berg de uitwerking van het scherpe woord. Katarina was doodsbleek ge worden. De Engelschman, die naast haar was komen staan, legde snel zijn hand op haar arm. als wilde hij haar van iets onnadenkends .erughouden. Met vlugge passen verliet mevr. Rett berg de kas. De beide ach ter olijvenden spraken langen tijd geen woord. Mr. Gabb nam een arbeidster een bloempotje uit de hand en toonde haar zwijgend hoe ze de aarde moest ophoopen en aandruk ken. EWelijk vroeg Katarina halfluid en bedeesd ,.Hoe wist U het dan „De oude heer had het gehoord. *u iwijiei beiaien over ae gevoi^en van net procesieeren van een wissel. ue- s.ag. nxecuioriaie vemoqp. zmu net werK m oun komenuen winter een even-enthousiaaieui vo.cooler vinden l ui zou er den nieuwen eigenaar niets aan gelegen zijn om' naar bloem tot bOKenuhpid te brengen Zou hij mis schien uit nijd al liaair moeizaaa werk vernielen Over Katarina’s bruingebrande wan gen druppelden heete tranen. Zelfs al zou ze zoo snel mogelijk ad naar voor raden vetKOOipen aan de F ranktorter [irma. dan zou de opbrengst met vol doende zijn. De zaak was niet te nou- den. Want wat voor moordprijs die haar bieden? Ze perste haar lippen, haar tanden Op elkaar. Ze had een prop in de keel; voor haar oogen kwam een slu er van tranen. Ze kon niet eens de omtrek ken van de gestalten herkennen, die bij de bloembedden omhoog rezen Met had zes uur geslagen. Langzaam ging ze op de deur toe. Toon ze langs Mr. Gabb ging, bleef ze even stilstaan en greep zijn met aalrde en sto> besmeurde hand. ..Ik dank U”. zei ze heesoh-flniste- ADONNEMFNTSPRUS: per kwartaal 8J85, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.—, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per poet per kwartaal 8.15, met Zoai’ag«blad 8.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomea *an ons Bureau: MARKT 81, GOUDA, by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van B—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82; Redactie Telef. 88. Postrekening 48400. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 1regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgknng: 1—regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën m-het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentië» de helft van den prij*. INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN i 1—4 regels 2.06, elke regel meer (L50. Op dr voorpagina 50 S> hooger. Gewone advertentita en ingezonden medodeehngen bf| contract tot zeor gereduceer de© prijs- Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst ras «oliede Boekhan delaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn. riet heeit hem ook erg verbitterd. Kiatariaa noest gaan zit.eti, haar knieën trilden. „Dat is het einde. Ik was juist bij h^jn advocaat. De bank, vaaroveir hij onlangs gesproken heelt, heeft die hypotheek geweigerd. „En uw Berlijnsche Geheimraad. „(Heeft nog met geantwoord. Rij heeit de brief van grootvader Troilo waarschijnlijk nde. eens gekregen. Eva heeft telegrafisch geimormeerd en heeit als antwoord gekregen dat hij met een studieoommiseie' naar Argentinië is. ,.What a shame. Ze stond voor de groote werktafel in het middenpad tusschen de bedden met de irooie, groote exemplaren van, de bloeiende „Vlammende Katchen’ waarvan de bloemen nu verwijderd weirden. omdat de planten nu alleen voor verdere vermeerdering werden gebruikt. Weik een verwachtingen had ze op de nieuwe bloem gebouwd. Hoeveel arbeid, hoeveel tijd, 'hoeveel geld was er niet aan gewijd. En nu. De data van de aianteekeningen. ge deelte! jk in het onleesbare gekriebel van Mr. Gabb. gedeeltelijk in haar eigen stijl schootaelisjeeschrift, eindi genden op 23 September. Vandaag. Ze liet haar oogen gaan over de open vakken in de agenda :ot 1 October Wat zou er wel op die dag-van-schrik cebeuren. als ze het accept niet kon betalen Haar advocaat had haar niet 45) -- .Zegt dan maar tegen de Lady, da1, het gezelschap, dat ik tegenwoor dig weer op den Amselberg aantret, tne niet aanstaat.” ,.Zoo, zoo.” Mevrouw Rettberg drar de rich op haar hakken om en rood van dkift keek ze Katarina recht in b«t geaictK. „Dat is afgesproken werk. Het gant tegen meneer Troilo. Dat is dus jullie wraak, nietwaar Katarina maakte een afwerend! ge baar „Maar mevrouw.. Mr. Gabb zette het bloempotje dat hij onderhanden had1, weer in de rij en wendde zich naar mevrouw Rett- berg. Zijn kaarsrechte houding had’iets dreigends. Hij zag er int om bang voor te worden „Bent U Waar Goed U wik dus hooren, wat U al heel goed stuk is al zal he^ nageslacht zich stellig voorbehouden om een eigen oordeel te vei len. Op dit oogenblik is het zóó dat men het mooi moet vinden omdat het van dezen architect is. Ons eigen oordeel telt dus niet mee en wij wachten ons er dus wei voor om te zeggen dat wy het niet 111001 vinden. Niet ver van dit gebouw staat het nieuMe Gymnasium waarover al heel wat is ge schreven en dat ook pas over een halve eeuw op ware waarde zal worden geschat. Tot op zekere hoogte hebben wy reden om tevreden te zyn dat deze bouwwerken wer den gesticht door de beste architecten die wy op dit moment bezitten en beter kon den wij dus niet afzijn. Over wat vroeger is gebouwd loopen de meeningen ook nog altijd zeer uitéén en dus zal het over ai deze gebouwen ook wel zoo zyn. Men moet het zelfs maar niet wagen te zeggen wat men wel mooi vindt want dan wordt men aanstonds ingedeeld by een soort kunst en daarmede is men dan af gehandeld. Er wordt nog altyd veel geklaagd over leeljjk bouwen ook van gewone woonhuizen en het staat heelemaal niet vast wat als leeljjk en wat als mooi is aan te merken. We hebben hier ter stede een Schoon heidscommissie maar door haar wordt men ook niet veel wyzer. Er staan in het villa park Zorgvliet vele villa’s, waaronder er zyn van de meest uitéénloopeside soort, diverse die men aanstonds heel mooi vindt en andere die wellicht foei-leeljjk zjjn. Een maatstaf te ontdekken waarmele al deze bouwwerken worden beoordeeld door de Schoonheidscommissie is niet mogeljjk en wie met belangstelling de bouwwerken ga deslaat, begrijpt er ten slotte hoe langer hoe minder van. Miaar dat ligt aan den leek, In ieder geval hebben wy reden om tevre den te zyn dat er zooveel gebouwen en hui zen bijkomen en dat gebroken is met het oude stelsel van bouw-maar-raak. We be grijpen heel goed dat men nu en dan moet schipperen omdat de menschen die een bouwwerk laten oprichten er ook iets over te zegigen moeten hebben. Velen kunnen zich even goed elders dan in den Haag gaan ♦estigen en menige kleine stad zou gaarne too’n villa of kantoor in haar territoir rien opgericht en daaraan geen enkele moeilijk heid in den weg leggen In de laatste jaren zjjn ook tal van ker ken gesticht en wy moeten zeggen dat men met dpn bouw daarvan .gelukkig is geweest. Het ®Ün wel geen luxeieuae kathedralen, maar daarvoor ontbreekt het geld nu een maal, maar als wykkerkjes zyn ze heel fraai en versieren zy de wjjken inderdaad. Aan het leelijke gepruts van lokaaltjes die even goed als garage zouden zyn fe gebrui ken is althans een einde gekomen. Met den bouw van moderne» winkels is men ook op den goeden weg. Er is een tjjd geweest dat ook daarin erg veel geprutst werd door het aantrekken van belendende perceelen die nün of meer werden gelyk Aan de reeds gepubliceerde meenangen over Gouda als woonstad voegen wy heden weder een drietal toe. Een in Gouda zeer belangstel lend stadigenoote schrijft ons het volgende: Gaarne wil ik u mijn meening doen ken nen over Gouda, als woonstad. U heeiit me^ uw verzoek een punt aange roerd, dat vaak het onderwerp van gesprek is bij vele inwoners en dkt in den regel in mineur is gesteld. Dat ie wel heel verveiend, miaar het is toch zoo,, Of hejt echter de geboren Gouwenaar is, die wedmg goeds van zyn oud steueke weet te vertellen’ en in. den bretde vaak de nadee len uitmeet, zonder het goede te erkennen, betwyfel ik. De geboren Gouwenaar en tot die groep behoor ook ik, weet wel dat er heel veei steden ©n mooi© kleine plaatsen zijn, waar het wonen veel genot zal opleveren, maar die waardeert toch ook het veie goed© en mooie dat Oouda biedt: he^ rustige van ons stadj© met zyn prachtige singels en typi sche grachtjes, zyn mooie parken en plant soenen, zyn goed verzorgde straten. Een fietstocht langs de Reouwijksche plassen, een tocht naar Boskoop, langs Wadddnxveen en oud-Waddinxveen., geeft mjj steeds bekoring. Ook een wandeling langs den Haastrecht- schen dyk en door de Willens terug en zoo zyn er meerdere is waarlijk een genot. Gou^a is rustig, het mist gelukkig de nadeelen van een zeer drukke woeiige stad: een sfeer, waarin het leven weinig is opge schroefd, heeft veed voor. De intense jacht naar genot, 'die men dn de gróotc steden aantreft, mist men hier gelukkig. Gelegenheid tot ontspanning is hier voldoende. Men kan in onzen mooien Schouwburg veel goede tooneelstukken zien. Werd zelfs in de afgeloopen week door het Hofstad- Tooneel hier niet een première voor het voetlicht gébracht? Twee bioscopen wed ijveren met de mooiste films. In de winkels is men zeer voorkomend en men bey vert zich om aan uw wenschen te voldoen Maar de winkeliers moesten er waf meer op letten, dat die dames tegenwoordig luxueuser zyr. aangelegd dan vroeger. Schenken zy bier meer aandacht aan, dan zal hun dit zeker voordeel opleveren. De onderwijsinrichtingen zyn hier uitne mend; voor lichamelijke ontwikkeling zorgt de sport. betreft. i ander kenmenk h in den aard harer bevolking als platfelandsstad, een stad omgeven door en welvarend© dorp» ontstaan te danken is daaruit voortg schaamt zjj zich ha in haar levenswijze ©n levensuiting heeft Gouda het karakter van het platteland voor een groot deel bewa^KL Ze heeft rich niet kunnen onttrekken Min den invloed van haar omgevjgg, 'ze maatschappelijk Het oordeel van stadgenooten uit verschillende kringen der bevolking. Vï. j Of ik dan geen bezwaren heb Zeer zeker. Natuurlijk vind ook ik de belastingen zeer hoog en adht het nooidtzakelyk, dat deze lager wordlen. Het ,,n* onbegrypeljjk hoé onze raadsleden dükwjjls over kleinig heden uren praten en zonder cen enkele opmerking hooge bedragen yoteeren alsof het niet de minste beteekenis heeft, dat het uitgaven-cijfér der gemeente belangrijk wondt opgevoerd en de schuldenlast der ge meente wordt verzwaard. Voor Gouda als woonstad acht ik het niet alleen gewen acht dat de belastingen »iet hooger worden, maar aanzienlijk deden. Ergerlijk vind jk het als huisvrouw, dat zomers het verbod van melk bezorgen op Zondag bestaat. Waarom wordt niet gedu rende Juni, Juki en Augustus dispensatie verleend En waarom is kier niet mogelyk wat el ders wel blijkt te kunnen, dat electriciteit ook kan worden benut voor verwarming? Practisch is dat thans door den te hoogen prijs uitgesloten. Er is voor Gouda als woonstad ongetwij feld nog veel te verbeteren al erken ik het vele goede, dat Gouda heeft. Of datgene wat werkelijk den bewoners ten nutte kan komen, tot stand kan wor den gebracht in een sfeer, als waarin de dat betwijfel ik. En dat betreur ik voor de stad mijner inwoning, die i'k waardeer, zeer gen het o<n^®el van Mr- R- Rensma, advo- caat-proeureur alhier: Als eerste bizonderheid meen ik te mo gen wijzen op de omstandigheid, dat Gvuda onder A. ligt. Dit Verklaart eerstens in de stad de vele gradften, singels de vele bruggen en schaldetachtige straten, als „Achter de Vischmaikt” en Zeugestraat met de vele ophaalbruggen; voorts bui ten de stad, de ve^ toevoerwegen naar Gouda te water, het mooie polderland, de fraaie land*wegen (Vijst), de a.ombekende Reeuwijksche plassen. Vervolgens kan Goqda bogen op een ryke historie, die vele stedin van hee' wat groo- teren omvang, ons iullen benijden. Of schoon klein is Goud* van huis uit ,stad” en is dit, ondanks den bescheiden omvang, dien zij bleef behouden, gebleven. Haar historische wording, haar voorname komaf, haar goede dagen, zijn haar not goed aalu' te zien op ons marktplein, en langs den eeuwenouden Sf. Jan, ons Zuidwaarts te richten naar de wijk der patriciërs, dit laat ste in veel opzichten het beelu van oud- Amsterdam opwekkw* Dit wat het uiterlij Er is echter nog Gouda karakteriseert' Den Gouwenaar ontbrak de gelegenheid zich op te wekken t°t den modernen stads- mensdh; hij bleef in hoofdzaak zyn verle den en zyn zoude tfraditiën getrouw, bleef conservatief (natuurlijk niet te "erwarren met hetzelfde woord in de politiek). Dafc Gouda haar contact met haar plat telandsomgeving niet heeft verloren, is te danken aan Goudla’s middenstand. In Gouda leeft e€n uitgébreide middenstand, en juist die middenstand wordt gevoed door het achterland, en omgekeerd voedt hy die om geving. Die middenstand in mimen zin te nemen, ook omfvattende den middelmati- gen ondernemer, den industrieeien en in- tellectueelen middenstander vormt Gou da's kern, bepaalt Gouda’ beeld, haar le- venstoon. En wil Gouda dit beeld niet ver liezen, (!an zal zij er op bedacht moeten z(jn haar contact m&t hef achterland niet te verliezen, nu tengevolge van de modemd- seering der verkeersmiddelen er gevaren duchten, dat de bronnen uit haar omgeving zullen gaan afvloeien naar de groote ste den. De voormelde punten treffen my het meest als inwoner. Doch onvolledig zou ik zeker zyn, indien ik verzweeg dat Gouda weei. wat leuereen ai weet. Alleen julfrouw Lutz nog niet. En haar hau lk het graag nog veirzwegea.’’ Kat&rina zag haar vriend! angstig vragend aan: „Maar nu zou ik zelf wel graag willen weten....” „Mr. Troilo heeft zich de vorderin gen uit Maan* laten cedjeeren, juffrouw Lutz. Hij wil U den eersten October moeilijkheden brengen, heb ik ge hoord. Ins ’t ft so. Mre. Rettberg? Ziet U van zulk soort zakenananieren boud- ik niet. Zoo handelt geen gentle man tegen de vrouw, waarmee hij eens verloofd is geweest.” Stom verbaasd had Katarina de han den in elkair geslagen „Dat zijn ze van plan?” Mevrouw Rettberg haaide apottend- glimiachend de schouders op „Maar beete Mr. Gabb. als uw aanklacht niet anders is... Ik weet natuurlijk niets van de verhouding van de beide fir ma’s. Het zou te ver gaan, dat ik in zage zou moeten nemen van de boex- houding van vrienden om te voorko men dnt ze zaken doen, die Mr Gabb niet aanstaan. Als ik Viktor Troilo ver el. waarom U niet wil meespelen, zal hij er hartelijk om lachen. „Misschien zal Mr. Troilo niet la chen misschien zal bij zich scha iren.” t Prachtig.” Mevrouw Rettberg from melde zenuwachtig aan een paar dra den van haar zijden manteltje. „Ik zal 79 34

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1927 | | pagina 1