sn
SPAARBANK
"wm,y
Droiistirij „IET ME KIUIS",
r~m
«ii i!
1111
jgg jg £g f
DOOL
Wri11
Likdoorns
uw-. w«c op ifcnueraiaus groan staat,
myii uaii botaogdn dat ait eigenlijk
lucuac 1» ail da1, de iauge ternujn.
Wkjuavoot cki onpuahl 1» veneend, voor
dou oezitter van hot huis gelijk staat
iii ci oi^enaotn, do praktijk is nu een-
rnvuti anders.
uozcn aankoop van gronden,
uic i'ocuö zijn besiag heelt goaregen,
ucaJii oen Haag weer voor veie jarei^
uw aenoouigdo uitbreidingstorreiü. het
■uu mot, tang moer duren 01 iujKüuin
.t>Oeu.eoi en al aan don. haag vustge-
ouuwu. Voor dit aardige badplaatsje
zuw-eii wij graag nog eens 11 goedwoor''
oden. Wio eens rustig en geateüig aan
zwe wu „vertoeven, hetzij voor lange
re» t'jd, hetzij voor oen week-end,
ovva-wego eens of hij niet aan Kijk-
aiim oio voorkeur zal geve», het is er
neg alleraardigst en gewoontjes he,
heetc er nog allea van een ouderwets h
btuu'piaiytöje. Het hotel is er goed, de
gei%cuiuioid tot baidteuL is er sedert
eenige jaren uitstekend in orde. he
duinen api er ongerept, hot strand is
ei breed en wat masaciiien het meest j
trekt, het is er niet overdreven druK.
het lijdt geeui twijfel of met ieder jaar
zat deze baplaais meer in trek komt».
Vvtnni£Y£ï men er het kwasunondaiue
geuoo van andere badplaatsen weet ie
weren en alles doet om het gezellige
gemoedelijke karakter te behouden,
ze voor veion te verkiezen zijn boven
andere, grootere, voornamere en druk-
aw badpiaatftÉL
'iie verbinding net dien Haag is zeer
gemakkelijk' en slechts een wipje om-
vu>i men ér ook de voordeel en heelt
van viak bij did residentie te zitten
v* ij zijn* vaoamtie hier eens gaat door
brengen, zal zich niet teleurgesteld
zen. Een poosje in of bij den haag
z.ijn is voor duizenden in den lande
een illusie voor hun vacantia. De hoo-
ge Koeten schrikken dikwijls af maar
hcusch als men eens goed informeert
naar prijzen van huur en logies* zal
dii alles nog wel meevallen.
HAGENAAR.
Reitindrukkcn uit Sovjet-
Ruiland.
Met «en «béklemd en angstig gemoed ver
liet ik Rusland. Het was aan de jeugd, aan
Ruslaud's toekomstig geslacht, dat ik dacht.
Twee fundamenteel e factoren in de opvoe
ding hebben de Bolsjewisten aan de jeugd
«ontnomen; «het ««loof in en den eerbied voor
God; den eerbied der kinderen tegenover
In een omslag ik zou haast schrijven:
in een don Bolsjewisten 'waardigen omslag
in de donkerrood© kleur van ossenbloed
wordt gratis een boekje uitgegeven, geti
teld: „Het AJLC. van het Bol&jewdsme".
Hierin is de grondleer van het Bolsjewisme
Hoo ongelooflijk het ook moge klinken,
de Staat heeft het gezag van de ouders te
genover het kind ontnomen; tot den acht
tien-jarigen leefijd van het kind hebben de
ouders niet ■meer het recht zich met de op
voeding te belasten. Na den achttien-jari
gen «leeftijd wondt het kind toegestaan een
keuze te doen tot welk geloofs-genootschap
het wenscht toe te treden. Wanneer men nu
dn aanmerking neemt, dat «het «kind geen
geloofsonderricht geniet, omdat op de scho
len de godloochenang verkondigd wordt, dan
ligt het voor de hand, dat. minstens 90
der jeugd niet meer tot een geloofs-genoot
schap toetreedt Van Bolsjewistische zijde
Wordt zorg gedragen dat die onderwijzers
cn onderwijzeressen op de scholen onder
richt geven, die Hvun ideeën hebben ovenge
nomen. De meeste dier lieden hebben het
om den broode moeten doen.
Men hoort wel eens spreken vol bewonde
ring, dat Trotzky in «zoo'n korten tijd een
rood leger als het ware uit den grond heeft
weten te stampen Dit was werkelijk gean
kunstl In een land, wtaar iedereen 'honger
leed, was het niet moeilijk jongelui te krij
gen voor het leger, omdat zij wisten, dat
«ij slechts déar te eten kregen. Ditzelfde
was het geval met de ambtenaren, de onder
wijzers en de onderwijzeressen. In het land
van het spi onnen-systeem gevoelde niemand
zich veilig, en het is dus zeer begrijpelijk,
dat geen onderwijzer of onderwijzeres het
aandurft, aan de jeugd eenjg geloofsonder-
wijs te geven. Velen hunner die ik gespro
ken heb, zien met leede oogen de volwas
senheid „van het opgroeiend geslacht tege
moet, dab volstrek^ decadent moet worden,
•^*~^>midat aan de jeugd ieder eergevoel, iedere
moagal ontnomen Wordt. De kleine kinderen
moeten reeds een paar uren per week on
derricht in de grondbeginselen van het
Bolsjewisme ondergaan, en van de lesse
naar van den onderwijzer of van de onder
wijzeres wordt verkondigd, dat het onwaar
is. dat er oen God bestaat.
Afs typeerend staaltje moge ik het navol
gende releveeren: Er bestaat te Moscou een
klein; bescheiden kerkje; aan den buiten
gevel is een «Moeder Gode-beddje geplaatst,
«waar omheen verschillende kaarsen bran
den. Dit orthodox kerkje wordt door vele
Moscouere als een heilig plekje god*? be
schouwd, omidat zij het Maria-beeldje als
een miraculeus beeldje vereeren, en vroe
ger, wanneer de Czaar in Moscou kwam,
hii zioh daar even in gebed kon afzonderen.
De Bolsjewisten, die tot nu toe weinig vrees
getoond hebben, durfden het echter niet
aan. dit kerkje te sluiten en het Maria-*
beeldje te verwijderen. Zy' vreesden het
volk daardoor tegen iich m te nemen.
Naast dit Moeder Gods-beeldje hebben zij
nu een groot plakkaat geplakt, waarop staat
„Het geloof is even gevaarlijk voor een
volk, als het gebruik van opium". «Dit kerk
je is nog het eenige, da+ om 12 uur het An-
gelusklokje raag luiden Maar een school
verordening gelastte, dat om 12 uur de kin
deren het perfide liedje moeten zingen,
waarvan de «tekst lttidt: „Wij stijgen ten
Hemel, om er de Goden uit te verjagen".
De leiders der Bolsjewisten hebben ge
voeld, dat zü meer vat op de jeugd konden
krijgen .wanneer zij deze aan de ouderlijke
macht konden onttrekken; want veel, dat
zü den kinderen op de school deden bü'bren-
gen, ging naituurlük verloren door het ware
en het goede, dat hun thuis <|oor hun ouders
werd voorgehouden. De koppen wefden bü
elkaar gestoken, en deze dienaren van het
anti-Christendom wisten ook hierop weder
om iets te vinden. Een nieuwe schoolveror
dening werd afgekondigd: alle kinderen die
middelbaar of hooger onderyrü's wilden ge
nieten, konden uit eigen beweging,
zonder toestemming van de ouders,
zich in internaten laten opnemen, waar zü
op Staatskosten vrij onderwü». vrÜe kost,
inwoning en kleeren konden genieten De
Russische jeugd scheen het wel aantrekke-
lijk te vinden om eens geheel vrij, zonder
ouderly'k gezag te kunnen gaan leven en
het getal kindm-en, dat naar de groote ste
den stroomde, werd zóó groot, dat he,f On-
derwüs-Mini&terie niet wist, waar ze allen
onder te brengen, en nog vee! minder, waar
al het geld te vinden, om de kosten te kun
nen bestrijden De ambtenaren van deze
nieuwe afdeeling zaten dan ook met de han
den in het haar. In groote gebouwen en
oude kazernes werden de kinderen onder
gebracht, en ik hoop, dat men mü zal wil-
«len gelooven, als ik verklaar, dat op één en
dezelfde slaapizaal jongens en meisjes la
gen. Alle 'zedelkheidsgevoelalle eerbaar
heid hielden in deze plaatsen op te be
staan. Ik acht het noodig als illustratie het
Gedurende mün bezoek te Moscou had ik
met een Russische familie kennis gemaakt,
dne buiten de stad woonde. Men had ons
uitgenoodigcl nnet te willen verzuimen, ook
bü haar eens een bezoek af te leggen. Toen
mün man en ik deze familie bezochten,
troffen wü de vrouw des huizes in een zeer
terneergeslagen stemming aan, 00 op mün
vraag, wat er graande was, deelde zü ons
weenend mede, dat haar zestien-jarig doch
tertje haar verlaten had, om te Moscou naar
een internaat te gaan. Niettegenstaande zü
als nioeder wist, dat haar kind daar geheel
zou ten onder gaan, was haar van Staats
wege «ieder gezag over ,haar kind ontnomen,
en kon zü als moeder haar eigen kind niet
van deze daad weerhouden. Zy verzooht ons
haar dochtertje te willen bezoeken, om te
trachten het kind tot inkeering te brengen.
Bü onze terugkomst te Moscou bezochten
wü het ons opgegeven internaat. Aan de
deur werd ons iedere toegang geweigerd,
maar toen mün man met een paar dollars
in syn hand speelde «n deae in do hand v*n
den portierster deed verdwijnen, werden wü
toegelaten. Ik kan hier niet vermelden, wat
wü daar te zien en te hooren kregen. Ge
noeg, wanneer ik «zeg, dat men beter gedaan
had, in plaats van aan dit huis den naam
van .Kinder-Internaat" te geven, de woon
den: „Sodom en Gomorra" er op te beitelen.
Uit dit z.g. kinder-inbernaat kwamen in
één jaar tijds 300 moedertjes, die eigenlyk
nog kind konden genoemd worden.
Gedurende de dagen, dat wü te Moscou
waren, werd «daar een vrouwen-congres ge
houden hetwelk door de vrouw van Lenin
gepresideerd werd. Een dame uif Groot-
Oekraïne, die wy' later presoonlük spraken,
deelde ons mede, dat zü een motie wenschte
in te dienen, wiaarin uitgesproken werd, dat
er een «wüziging in de opvoeding van het
kind moest komen, omdat in haar di^trikt
te veel vaderlooZe kinderen geboren worden
uit meisjes van 16 en 17 jsar. De indiening
van deie motie werd onmÉddellük door de
vrouw van Lenin gecoupeerd, doordat deze
opstond en zeride: „Ik groet met trots die
toekomstige moeders van Rusland
Nu nog een kort woord over
de atheïstische propaganda op het
platteland.
Het is bekend, dat de Russische boer
steeds een groote vereering voor God en
den Czaar gehad heeft. Het propaganda-
bureau van Radek besefte, dat het nutteloos
zou zyn, Bolsjewistisch® ideeën onder de
boeren te verspreiden, zoolang hun deze
vereering niet ontnomen was. Op de meest
perfide manier werd ook dit weer ten uit
voer gebracht. Vroeger had de orthodoxe
priester den boer te kennen gegeven, dat
wanneer hy' God «lasterde, een vuur uit den
Hemel zou komen, dat «hem vernietigen zpu.
De Russische boer met zÜn primitieve ge
dachten bleef steeds met angst aan deze
woorden denken. Daar de boer niet 'ezen
kan, begon men zeer vele illustraties gratis
op het platteland e verspreiden. Een der
meest versp reüe weekblad Sn droeg dei)
veelaeggenden tdte] van „De Godidelooze".
Op de meest onvoegzame wijze werd hier
in de Christus-figuur afgebeeld. By de
eerste oplaag zeiden de boe
ren onder elkander: „DmMmiifMkkdie deze
blaadjes uitgeven, zullen au* «ffrj&jMet ont
gaan en zullen door het Hemt^uur worden
vernietigd". (Maar toen week op week deze
zelfde illustratie bleef verachy'nen, begon
nen zü aan het bestaan van een God te
twüfelen, en zeiden zy tegen elkaar: „Maar
hoe komt bet, dat God dit alles toelaat en
dat deze menschen niet gestraft worden?"
Vele weken later was hun het geloof aan
God geheel ontvallen, want zü beweerden
dat, wanneer er werkely'k een God bestond,
Hü deze menschen zou gestraft hébben. De
Bolsjewisten hadden hiermede hun doel be
reikt: vele boeren geloofden niet meer I»
RENTE
van de
M
Handel*- en Landbouwbank
Saldo inleg op 1 Jan. 1925
V 1 Jan. 1926
1 Jan. 1927
f 1.443.845.-
f 1.624.025..
f 1.973.841.
een God. Op de stedelingen had dit echter
een tegenovergestelde uitwerking. Zü waren
meer ontwikkeld, en legden deze illustraties
als onwaardige kampmiddelen ter zyde.
Nu moest den boer nog de vereering voor
den Ozaar ontnomen worden. De bewind
voerders van Moscou droegen aan de ge
meentebesturen .op, steeds een aantal dor
pelingen op koeten der .gemeente naar Mos
cou te sturen, waar zü in den vorm van
een soort bedevaart het Mausoleum van Le
ning «moesten gaan bezoeken. Men had hun
wtysélyk verzwegen, dat het lü'k van Lenin
met aJle middelen der wetenschap gebal
semd was geworden en zich nog in den
oorspnonkelykwij toestand bevond.Zagen
nu de boeren te Moscou door het glazen
deksel der doo«dkist Lenin liggen, zooals
hü gestorven Was, dan vielen zü ontzet op
hun knieën peder en riepen uit: ,,'Dezöman
moet een Heilige geweest zün, want anders
zou zün lük niet ongeschonden zy'n geble
ven". Op deze wijze heeft men den boer de
vereering voor den Czaar ontnomen, en hem
tevens in de veronderstelling gebracht, dat
«hü een gratis reds gemaakt had, zonder dat
hü besefte, hoe de kleine gemeenten toch
wederom al die uitgaven door belastingen
moeeten dekken, zoodat hy toch indirect
zijn eigen reis betaalde; en verder, dat hü
het grootste wonder gezien had, dat hy
zich had kunnen voorstellen!
MEDISCHE BRIEVEN.
Tuberculose en trauma.
I.
Het woond „trauma" speelt in de genees
kunde een buitengemeen gewichtige rol,
ja zelfs in die mate, dat er büna geen ddg
voorbü gaat of wü, medici, nemen dit
woond op onze lippen. Deze voor one alle
daagsere uitdrukking, welke velen uwer
bekend zal zü», heeft een zeer wydsche
beteekenis. Trauma, een zuiver Grieksah
woord, wil zeggen: „wond" of „venwon-
ding". Wanneer iemand zidh dus met een
mes bü ongeluk in zyn vinger anydt, dan
kunnen wü deze. snywond betitelen met de
naam: „trauma". I» den loop der tijden
Veeft het begrip; „trauma" zich echter be
langrijk uitgebreid. Het behoeft ml. niet
een uitwendig- zichtbare «wonde te zij"»
«welke ons deed spreken van „trauma", doch
ook in die gevallen, waarin van een derge-
lÜ'ke uiterlyk zichtbare veirwonding niets
te zien was pla-chfc men zich te bedienen
van deze uitdrukking. Kreeg iemand dus
b.v. een alag tegen zyn been of arm,
waardoor dit lichaamsdeel pü-nlük getrof
fen was zonder dat er direct van een wond
sprake was, dan bezigde men in zulk een
geval toch het wooird „trauma". Ja, men
ging zelfs nog ©en stapje verder. Een wa
genbestuurder van de tram, een automo
bilist heeft 'het ongeluk gehad een voet
ganger te overrijden. Het gevolg van het
„trauma", dat de .bestuurder van 'het voer
tuig onderging, was, dat het hem niet meer
mogeJyk was voarloopig, misschien nooit
meer zün «beroep als zoodanig uit te
oefenen.
In dit laatste geval hebben we niet te
maken met ©e» wooide, zooals we dat zou
den verwachten en todh... het zenuwgestel
van den wagenbeabuunder, van den chauf
feur, heeft een dergelken schok gekregen,
is zoodanig „gewond", dat hy zyn bezig
heden niet meer kan verrichten. U ziet dus
welk een uitgebreide beteekenis het woord
„trauma" gekregen heeft in den loop
der jaren.
Nu wy' eenig inzicht hieromtrent beko
men hebben, wdl|en we m«t elkander' na
gaan het verband, dat er bestaat tussohen
eefi traumo en de tuberculose, te meer,
daar in den laatsten tü«d zeer nauwkeurig
onderzoekingen dienaangaande verricht
zÜn-
Wanneer wy nu spreken over de tuber
culose, dan heb ik niet alleen op 't oog de
longtubereulo.se, doch ook zien wü voor on
zen geest die t.b-c. processen, welke zich
buiten de longen kunnen afspelen. Het was
juist deze Laatste categorie, welke onze
aandacht niet zelden vestigen op het oogen-
schy'nlü'fce verband, dat er bleek te be
staan tusschen «een trauma en het uitbre
ken van heit tuberculeuse proces daar ter
Een val op de knie, een stoot tegen za-
ker lichaamsdeel bü het ietwat woest op
de fiets springen, veroorzaakt door een
punt van het zadel etc. etc. gaven nogal
eens eenige wieken later een t-b.c. proces
daar ter .plaatse en onwillekeurig bracht
de patiënt het reeds 'zelfs gr m«e in ver
band en kwam er een tyd, dat ook 4k
medicus vroeg bü het aanschouwen der tu
berculeuse aandoening: Is U hier soms
ook op gévallen of heeft u het ges«tooten
Neemt de leek in 't algemeen gaarne een
veiband aan tussohen twee dingen, de me
dicus is zeer voorzichtig. ScÜryft de leek
de verbetering of de weergevóng van de
ziekte toe aan één of ander medicament,
dat hü zich zelf heeft verschaft, of hem
zelfs door deskundige hand is toegediend,
zoo weet de medicus vaak wel beter.
Het bedrog ligt hier juist dubbel op den
loer, en het is in de paar laatste jaren ge
weest, dat de medici zich hebben bezigge
houden met het probleem of er werkelyk
een verban tkbestaat tusschen het ondergaan
van een trauma en het uitbreken der tu
berculose daar ter plaatse.
Oen volgenden keer hopen wy een en
ander uitvoeriger met elkander te be
spreken.
MODEPRAATJE.
Voorjaarsrevue.
Het modepaleis stelt zy'ne poorten wijd
open en leidt den stroom van bezoeksters
de marmeren trappen op, tot waar de rüen
blanke tafeltjes met keur van tulpen ver
sierd zajn. Geen plaatsje blüft onbezt,
haastig vuLt het kykgrage damespubliek de
ryen en het is maar even over ty«d als het
strijkje zich hooren laat en de rondgang
der gracieuse «mannequins aanvangt. Zij
staat in het teeken des voorjaars deze re
vue. Van meet af, ziet men het aan dep
kleurigen rijkdom der mantelpakjes, aan
wier zandbruine en bruinrose tinten, zich
ldeflük «het pastelblauw, het zilvergrijs en
het marine paren. Hoe slankgelünd en
smaakvol plooien zich de ruime 'losse en
toch correcte jasjes «om de tengere manne
quin-ledematen. Hoe onwezenlyk kort en
nauw zün de rokjes, die to°h bü al hunne
spanning, nog mogelykheid zien om hier
wat füne lingerie-plooitjes, daar eene stolp-
of harmonica plooi binnen he^ kader hun
ner ruimite te plaatsen.
Naast een bfeed-geceintuurde casaque
blouse, doet weer een ander nieuwtje zyïie
«intrede. Het iblykt dat de meeste jeugdig
'lieve mantelpakjes, voor sportdoeleinden
bestemd ook een büpassend mouwloos
vest bazittèn, nu eens van in ruiten gewenkt
fluweel, dan van zware zyde of ook van
losgeweven kleurige ruitjes stof die met den
prettigen naam van „pull-over" aangeduid
wiordt.
Na de mantelpakjes, de zomerjurkjes,
eerstelingen van het seizoen en zóó frisch
en fleurig, dat men by «dit zonnige voor
jaarsweertje zy'n zinnen erop zoude zetten.
Er ia daar een bleu chinéitje, schattig be
drukt en versierd met een kransjes rand,
waarop een los overkleed je «met gratie komt
plooien.
Er is veel izwart-wiit, veel vieux->rose. Er
is'" een bleu züdje, dat geheel met ^wart-
biais veraiend is. Deze biais hebben boven
dien de aardigheid aan ééne zyde af te han
gen, waardoor zy' het kleedje dus half om
lijsten. Er komen enseoribles van wondere
pracht. Eén in turquaiae imponeert zoozeer
door kleurend/u??, dat men he,t model ver
geet te beky'ken en nu bü de opsomming.
verlegen staat. lEr is nog meer turquaise,
o.a. een snoep1 nig deux-piëces, waarvan
lieflijk het nokje zich plooit en kransjes
bezaaid het aardige jumpertje uit den band
puilt.
Puntig ingezette stukken, ook in afste
kende stof komen aan vel® toiletjes voor.
Ook plooiengroepjes aan één kant, waar
heen zich dan de gansche wy'dte strekt om
in eene vlotte toisade opgenomen te worden.
Er zyn costuumpjes met boléno's en andere
met een breeden Russisch en overslag. Bei
de soorten hebben wel e«en dasboordje dat
van voren gestrikt wordt, doch in hoogste
instantie een chique, hoogen col, waaruit
bezy'den, coquet eene strik steekt. Een zeer
elegant blauw zy'den toilet was met witte
biesjes gesierd en had op den rug een
rechthoekig «décolleté, dat, als een brieven-
busje aandeed $n waarboven de haAsstrik
van \frit zich strekte.
Enkele practisdhe vioorjaarsBnantels de
den de groote kashamode eer aan. Miaar
een wy'de jas van een soort NMt-nsBocker
stof deed in zü«e herleving van het oude,
menige verstokte móde-minnar®8 nog meer
goed aan het hart
Als nouveauté oogstte ook veel by val, een
mantel van Veau-niertvé, oftewel natiiur-
lyke kalfahuad, welke met zyne bruin witte
vlekkerigheid eer typisch dan mood te noe
men was. Toen de maten der dansmuziek
onstuimiger werden en de trippelpasjes der
mode-dienaressen steeds sneller zich voeg"-
den, was het de beurt d^r avondjaponnen,
een simifonie van ly'nen, van kleuren, van
siereelen.
Mille-fleura en bamdfliuweel, satijn en
kant, crêpe de chine, crêpe Georgette en
penLages, dit waren de meeat-geziene asso
ciaties. Stralen van strass op zilvergrijs
crêpe Georgette, «puntjes, strooken, écharpe
van tulle met bloem van fluweel, is dat
niet een geheel om te vergelüken met de
rnnaan"?
En zün niet twee zwarte stüljaponnen
met wyrinitstaande heupen en 'n enkelen
bloemen toef op den wiegelenden rok, als
de zwarte na«dht, die verlicht wordt door
dfif zilveren maantoilet?
En ig alle verdere pracht niet schoon als
de sterren, waarvan de sprookjesprinsen
zich een feestelijk kleed weeft?
GRACE ALLAN.
Voor kleine tuinen.
Om vroeg erwten, peulen en tuin
booaie» te kunnen, oogsten, leggen we
nu die eerste aadlen in «een koudon bak.
Door 2» vooral een naoht ondier water
9e plaatsen (te weeken) zullen ze vlug.
ger ontkieaem. De zadfen worden door
muizen met graagte gegeten om y,t
dus te voorkomen, kan men ze ver
mengen met een weinig droge meni©
De plantjete wordlen, zoodra' 35e 7—
c.M. hoog zijn, uitgeplanU Vooraf moe
ten ze, door tijdig luKtvten, gehaTy
zijn- Met een ens zaad kiui men een
ri4 erwten of peulen va» pl.m. 10 M'
beplante»'. Verplante erwten, peulen
of tuinibooaien, worden minder hoog,
maar dtragen gewoonlijk rijker da» tér
plaatse geaaaidien. Bij gunstig weer
kunnen we van boven
ge
wassen de vro«ege soorten ook al spoe
dig buiten zaaien, Voor opvolgend
plant materiaal zaaien we in den kou
den baik ook oen weinig kropsla, b.v
Meikoningin'. De jonge plantjes wor-
den nog eons ondier glas verspeena,
en zijn oogst baar na de in den herfst
gezaaidle weeuweftplanten. Deze wor.
den in opbrengst weer gevolgd door
de in den vollen] grondj gezaaiden.
guiten zaaien we nu de eetrs'.e sipma-
zie. Bij voorkeur gebruiken we voor
dit vropge zaaisel rondi zaad', en zaai-
en we dicht. Een pond zaad! op lu
vierkante meter is niet te veel. Een
droog, rijk bemest rabat voor een
zuidnurur of, schutting «la voor alle
vroege groenten het meest geschikt.
Aan te bevelen is het, om dit rabal
nog eenige helling naar het zuiden te
gevien. Op het vilakke veld kunnen we
spinazie zaaien tussdim erwten en
peulenrijen. Zoodoende hebben we
geen grondverlies. Me» ka» ook reeds
de eerste overwinterde bloemkoolplak
teai op een beschut liggend rabat uit-
planten. De®e bloemkoolplanten geven
we een afstand' van pl.m. 70 c.M. Na,
een paar weken planten we er dan
nog kropsla tusschen in. De vroegste
bloemkool kunnen we oogsten van plan
ten, welke het vorige najaar werden
opgepot, en welke dus mi met potkluit
worden uitgeplamt.
BINNENLAND.
De crisis by de Kristalunie.
Protestvergadering te Maastricht.
Dandordiagavopd heeft de R.-K. Fa-
brieksarbeddiersbóiKl ,,St. Willibrordus
een vergadering belegd in die Domui
canenkerk te Maastricht, die buitenge
woon druk bezocht was.
De heer H. Hermans trad', na het
openingswoord door den heer P. Kaa-
nen, als eerste spreker op, en betoog
de met tal van argumenten, dat ©en
actieve handelspolitiek absoluut nood
zakelijk is, willen w« j. niet te grond©
gaan.
De heer J. Selntepkems van Rierapat
betoogd© eveneens dat Limburg recht
op bescherming heeft. Spr. griefde net
dat d© Nederlander liever in het bui
tenland belegt (300 millio-en te^en löO
mill'oeni)' en slechts 14 m/illigen over
heeft voor eigen industrie. Wij hebbbn
er recht op, dat Nederland ons ver
schaft .,ons diagelijksch brood". Waar
een wil is, is een weg. De regeering
heeft dit reeds vaak genoeg getoond
in uitzonderingswetten, die voor ons
grievend zijn, laat ze het nu maar eeas
doen ten onzen v oordeel o.
Tenslo te werd onderstaande resolu
tie aangenomen.
De bevolking van Maastricht, in groo
te getale vergaderd in de voormalige
Dominioanwkerk, gehoord de bespre-
king over de» buitengewoon groote»
invoer van keramische producten ;u
ons land', waardoor een noodtoestand,
voor de Maastrichtsohe industrie is ont
staan, die een ramp dredgt te worden
voor alle lagen dier betvolking, juicht
van harte toe, dat de R.-K. Fabrieks
arbeiders (stors) bond «met alle kracht
bij de regeering er op aandringt om
die n aatreg^Jem te treffen of voor te
bereidten, welke tot matiging of ophef
fing van dezen noodtoestand kunnen
leiden, besluit dit ter kennis te bren
gen aan de Nedelrlandsche pers.
Besloten, werd! daarna' onderstaand
telegram te verzenden
Aan den Raad van Ministers
De Ned'. R.-K. Fabrieksarbeiders-
(stersjbond ,,St. Willibrordus", werk
zaam an het belang va» het zedelijk
en stoffelijk welzijn der fabrieksarbei
ders (sters), dringt met klem! bij de re
gemring aan, om' voor d© Maastricht-
sche toorairische industrie die nvaatre-
gelen te treffen of voor te bereiden,
waardoor niet alleen onze arbeiders,
doch d© gehcele bevolking van Maas
tricht voor e©» ramp wordt behoed.
Na den watersnood.
Na de 17© verantwoording van giften
van het Nedori. R. K. huisvestingsco
mité, welk© in to> aal f 760 394.89/%
beliep, heeft genoemd comité nog gif
ten ontvangen tot een bedlrag van
f 1900.96, waardoor het totaail der door
het comité ontvangen giften is 8e8^
gen tot f 762.295.85%Hionned© wordt
de lijst gesloten.
'Tot dusver was aam de algemeen®
watersnood'oomnuissie te Amsterdam af
gedragen en verantwoord1 ©en bedrag
van f 750.000. Een nieuw© afrekening
van f 4418.39 is thans gedaan «en
bedrag van f 1200 is door verschillen
de sChenkers gegeven ter verdeel ing
dioor het R K. huisvestingscomité, zoo
dat net d© algemeen© watersnoodcom- r
miss'© nog een bedrag van f 6677^46%
zal moeten worden verrekend.
Dezer dagen zal in dlruk vereehijnen
een uitgebreid overzicht van d© hulp
verleeadngsactie van het Nedierl. R iv.
huisvestingscomité, samengesteld door
den heer J. Pastoor te 's-Hertogen-
bosoh, lid #van het hoofdbestuur van
genoemd! oamdté.
Polikliniek voor Asthma-lyden
T© Rotterdam heboon do plannen ie»
aanzien va» de s.iohtiug van een pop-
kliniek voor asthma-lijders thans vas
ten vorm' aangenomen.
Deze kliniek, ©en stichting van me
vrouw D Reese, is gevestigd in net
pand Baan no. 31b. De patiënten zul
len worden behandeld met de «en
laatsten tijd' meer en, meer in gebruik
gekomen vaccinaie-m'ethode. Als l»i-
diend ©n behandelend geneesheer zal
optreden dr. A. K. Bosman.
De polikliniek' wordt Zaterdagmid
dag officieel geopend.
De kwestie in de Arnhemsche
kieaveneeniging.
Geen dispensatie verleend.
GisthTon heeft in café Royal te Arn
hem het bestuur van den Bond van
R.K Kiesvereenigingen in Gelderland
vergaderd.
Men weet dat op d© laaitste vergade
ring van die R.K. Kies vereen. Recht
voor Allen" op 7 Maart j.l. eerst de
toepassing va» het tveee'lijstefl-stelsel
is verworpen. Daarna ie aamgenowen
een voorstel van den heer J. Reijers
te verzoeken: van de
verplichting der R.K. Kiesvereeniging
„Recht voor Allen", candidate» voor
den gemeenteraad1 te stellen.
Gisterenmiddag >1» dit vprzoek om
dispensatie te verleenen behandeld.
Door de heeren J. Reijers, J, J. W.
IJsselnuiden en J. v. d. Wamsemwerd
dit verzoek nadfer toegelicht en verde
digd. Vaai liet bestuur der Kiesver
eeniging waren atauwezg Jbr. Mr. H
C M. van Nispen tot Pannerdien en de
heer F. Pollman».
Het bestuur van den Bond' van R.K.
Kiesvereenigingen in Gelderland heeft
daarna beslissing genomen en gewei
gerd! te voldoen aan het verzoek om
de R.K. Kiesvereeniging dispensatie te
verleenen van de verplichting om can
didate» te stellen.
Het Nedérlandsche Java-Instituut.
Verspreiding van kennis omtrent
land en volk.
Te Amsterdams is opgericht aan bet
adres Afd«. Volkenkunde van het Ko
loniawl Instituut, het Nederlands chq
Java-Instituut, teneinde de in dezen
tijd n«eex dan ooit mondige keonis om
trent land en volk van Java' te heipen
verzamelen en verspreiden.
Het doel van het Ned. Java-Instituut
is, in samenwerking met dei Kon. Ver-
eeaiging .Kolooiaal Instituut te Am-
het verzamelen van zoo volledig
mogelijke gegevens betreffende' Java
b. het beschikbaar stellen van deze
gegevens ten behoeve van het welzijn
en van de stoffelijke en geestelijke
ontwikkeling van dié bevolking van Ja
va en van oojzo betrekkingen met haar.
Ter bereiking van dit doel zullen
één o' meer vaste werkers (laboran
ten) aan het Ned. Java-Instituut wor
den verbonden, zal te gewenschter tijd
steun verleend worden aan onderzoe
kingen ter plaatse, zullen des noodig
onderzoekers naar Java worde» gezon
den en zullen wijders worden aange
wend andere wettige mddldeden, die
geoordeeld worden aan het doelv be
vorderlijk te zijn.
De kosten word©» bestrede» uit de
bijdragen der stichters-led©», donateurs
leden en gewone leden en uit eventu
eel 0 andere inkomsten. Ieder, ook een
rechtspersoonlijkheid! bezittende ver-
eenigidg of een vennootschap kan toe
treden als stichter-lid, donateur-lid of
gewoon lid.
Hot directorium1 van he: Ned'. Jaiva-
Instituut bestaat voorshands uit mr. G.
Vissering (Amsterdam) voorzitter; dr.
f. W. Janssen (Amsterdam) onder
voorzitter prof. J. C. v. Eerde (Am-*
sterdam) secretarisDel Koloniale
Bank (Amsterdam) penning»». mr. 8.
Cohen ('s-Gravenihagte)^D. Crommelin
(He©ri4ed©), G.( H. Crone (Amster
dam), nr. J. H. v. Hasselt ('s-Graven-
hage), P van Leeuwen Boomkamo
(Amsterdam), A C. Mees (Rotterdam)
Mirand«oileüVoute (Amsterdam), H.
Rehbock (Amsterdam), Ediwin v. Rath
(Amsterdam), mr. W. Snerinondt Lzn.
(Rotterdam), Tiedeanan en v. Kerohem
(Amsterdam), A. Veder (Rotterdam).
De Arbeidswet.
Wekelyksche rustdag voor chauf
feurs en voerlieden. Een vrije
■uddag voor de winkelbedienden.
tWekeUjksche rustdag voor de
Toonkunstenaars.
In de Memorie van Antwoord op het
V. V. de Eerste Kamer betreffend©
<jie begrooting van Arbeid', H. on N
dooft d© minister betredende d© Ar
beidswet het volgend© mede
Invoering op korten termijn van de
^©«klfci jd'bepaiingieoi 1 der Arbeidswet
ritt» op alle onder die wet vallende
^drijven practisch onuitvoerbaar.
_i„ ,wo^ öe» algemeen© maatregel
ln 14 Arbeidswet
tat verzekering van
f***#*» rustdag aan chauf
feurs voerlied©».
QnUtoemt h©t
ontwerp-Verplegingsbe-
sluit zijn met het oog op de belangen
der z.ekte-verpleging de noodige amb
telijke gegevens ingewonnen. Dit ont
werp zal binnenkort die» Hoogen Raad
van Arbeid bereiken.
Ook ten aanzien van liet hotel- en
koltiehunspersoneel erkent de minister
de noodzakelijkheid van wettelijke re
gelingen, doch in verband met andere
voorzieningen op het g.ebied der soci
ale wetgeving, welke in voorbereiding
zijn, kan hij geen belofte doen om
trent het tijdstip, waarop voor de hier
bedoeld© arbeiders een regeling zal
kunnen worde» ingevoerd'.
De minister is van meening, dat voor
de niet onder de Arbeidswet en de
Veiligheidswet vallend© arbeiders werk
zaam« bij land- en tuinbouw, wettelijke
regelingen, strekkende tot bescherming
van kindleren, jeugdige personen en
vromwen. en tot beveiliging tegen op
gevallen, het eerst ter hand behooren
te worden genomen. Daarna zal ge
streefd worden naar een regeling van
den arbeidsduur van mannen, waarbij
veel invloed wordt toegekend' aan de
organisaties van werkgevers en arbei
ders in het bedrijf.
Van het aanbod! dier vakvereenigin-
gen om bij het toezicht op die naleving
der arbeidswet hulp te bieden, voor
zoover daartoe aan bestuurders dier
vakvereenigingen oomtroile-bevoegriheid
veTleemd! zou moeten worde», meent
d© minister geen gebruik te mogen
maken.
Ben vakantieweek, ho© wenschelijk
ook voor d© arbeiders en huisgezin
nen, acht dse minister thans nog niet
voor algemeen© verplichte invoering
vatbaar.
Fen vrijen middag voor de wins el-
bedienden' wenscht d© minister in het
vast te s.el'en Werktijdenbesluit voor
winkels voorgeschreven te zien.
Voor de toonkunstenaars hoopt de
minister krachtens art. 14 dier Arbeids*
wet 1919 een wekelijkschen rustdag te
A. W. Kymmell. f
Te 'o-Gravemhage is in den ouder
dom van 65 jaar overleden de heer
A. W. Kymmell, oud-directeur van den
Post,ch«'que- en Girodienst. De heer
Kymmell, die te' Assen geboren werd,
isf als surnumerair bij den Post- en
Telegraafdienst in onderscheidene plaat
sen werkzaam' gewees,. Al heel spoe
dig kwam hij als jong ambtenaar bij
het hoofdbestuur P. en T. in den Haag
waar hij het bracht tot dien rang van,
inspecteur in algemeenen dienst, in
deze functie heeft hij het Rijk verte
genwoordigd op onderscheidene bui-
tenlandsche postoongressen, o.a. te Ko
lf© in 1909 en te Madrid in 1919. Toen
in 1917 d© plannen rijpten tot het op
richten van den Postcheque- en Giro-
d'enst, nam d© heer Kymmell een
werkzaam- aandeel in de voorberei
ding. Toen d© Postcheque- en Giro
dienst qp 15 Januari 19l8 werd opge
richt, onder directie van de» heer De
Bloeme, werdi de he©r Kymmell tot
fumgeereud onder-directeur bgnoemd.
In Maart 1921 vodgd© hij den heer De
Bloeane als directeur oip, in welke hoe
danigheid hij werkzaam bleef tot eind
1923.
De thans overledlene was ridder in
de ord© van den Ned. Leeuw en dra
ger van verschillende buitenlamdiscbe
RADIONIEUWS.
Programma voor heden.
6.20 Londen. Dansmuziek. Newcastle.
Dubbel quartet. Aberdeen. Dubbel quar
tet, Glasgow. Concert.
7.Ü. -Langonberg. Solistenconcert en or
kest. Stockholm (455 M.). Radio-cabaret.
7.05 Weenen. Operette „Die' sieben
Scbwaben" van Carl. Mïllöcker. Daarna
7.20. Stuttgart. Kamermuziekavond en
cabaret. Oslo (462 M). Concert. Ko
penhagen (337 M.). Zweedsche poëzie en
muziek. Bern. Harmonica- en jodel-con-
cert. Hamburg. Komedie „Dat lieve
Geld."
7.35. Londen. Pianosonates van Mozart.
7.50. Berlyn. Voordrachten en orkest.
8.20. Rome. Uitzending uit een theater.
Londen. Orgelconcert. Fantastische ORe-
rette „The Arcadians".
8.50. Pary's (Radio). Galaconcert. Ko
penhagen. Dansmuziek. Brussel. Concert.
10.30. Langenberg. Dansmuziek.
10.50. Londen. Dansmuziek. Newcastle
Dansmuziek. Glasgow. Dansmuziek.
«Hilversum (1050 M.) 4.30—5 H. D. 0.-
ners; 6 u. H. D, O.-orkest; 6.45
les; 7.45. Politiebericht; 8.10. V. A. R. A.-
programma. Uitzending „Onder één dak"
van Jan Fabricus, voorafgegaan door een
toespraak van P. Hiemstra; 10.35. Filmmu
ziek.
Zondag 20 Maart.
■9.45 vJn. Dienst in de Geref. Kerk te Kra-
lingscheveer. Voorganger Ds. H. Veldkamp.
1. Orgelspel. 2. Votum en zegen. 3. Zang:
Pas. 100 1, 2. 4. Lezen: De Wet des Hee
ren, daarna Jes. 53. 5. Gebed. 6. Zingen Ps.
116 2, 3, 5. 7. Tekst 1 Penis 1 17b, 18, 19.
jb~le ged. preek. 4e Lüdenspredikatie. The-
Gna, Verlossing door... een lamp, of men-
schelüke krachten en goddelüke onmacht.
VTÊiilkn Ps. 146 6. 10. 2e ged. preek. 11.
Daidy^bed. 12. Zingen Ps. 2 7. 13. Zegen.
14. Orgfelspel.
1.30 Het Hawaiian Radio-vüftal, bestaan
de uit de heeren Chris de Vos Jr., Hawaiian
guitaar. Eug. Scholten, Hawaiian guitaar,
Jan de Vos, bas guitaar, Chris Seeger, uku
lele.
2.30 Namiddag-concert, te geven door de
Amsterdamsche Orkestvereeniging in „Ar
tie" te Amsterdam. Dirigent Frans v. Die
penbeek.
6.45 Vry'z. Uizending u. h. Gebrouw v. d
N. P. B. te Hilversum. Spr.: Ds. O. v. d.
Veen, Wieringen. Ferd. Kloek, orgel en het
V. P. R. O.-koor. 1. Praeludium en Fuga in
E, Bach. 2. Votum. 3. Lied 257 1 en 2 (Ps.
42 1 en 3). 4. Voorlezing. 5. Lied 47 1 en
7 (Gez. 273 1 en 11). 6. Preek. 7. Impro
visatie (orgel). 8. Lied 185 :3 (Gez. 180: 5).
9. Sluiting. 1
8.00 Persber^n sport-uitslagen.
8.10 Concert Apr het H. D. O.-orkest, 0.
1. v. Willem v. IwkmeJo. Werken van. Schu
bert, St. Saëns en Mendelssohn, Coba Ry-
neke, piano.
Daventry, 1600 M.
3.509.35 Zie Londen.
9.35 Beethoven's Miss in D (2e hlft). E.
Suddaby, sopraan. M. Fosttr, contra alt. P.
Jones, tenor. H. Heyner, bariton. Het Car
diff Musical Society's Koor. Het Cardiff
Symphonie-orkest. Credo, Sanctus en Bene-
dictus, Agnus Dei.
10.35 Orgelconcert door R. Goss Custard.
First Sonata in A, Borowski. Villanella,
Ireland.
10.50 Zie Londen.
Londen, 2 L O, 361.4 M.
5.35 Vertellingen*xA. Oudé Testament:
The flight from Egypt, Ex. XIV and XV.
5.50-^6.20 Kinder-Kerkdienst.
8.20 Studio-Kerkdienst van de National
Brotherhood Movement. Het Acton Brither-
hood mannenkoor. Het Hammersmith Bro
therhood orkest.
9.15 Causerie: Miss Tallular Bankhead,
the „Gold Digger".
9.20 Ty'dsein, weerber., nieuws.
9.35 Populair orkestprogramma. Orked.'
R. Palmer, bariton. D. Melsa, viool. Orkest:
Ouverture Cleopatra, Mancinelli. Tone Poem
„Finlandia", Sibelius. Bariton: Vulcan's
song (met c -F t), Gounod. Fair House of
joy, Quitter. King Charles,White. Orkest:
Balletsuite „Mascarade", Lacome. Suite
„Scènes Napolitaines", Massenet. Viool: l.a
Gitana, Kreisler. Nocturne, Chopin. G»ii-
tarre. Moskowski. Orkest: Twee gedeelten
van „In a nutshell", Grainger. Bartiton.
The floral dance, Moss. To Anthea, Hatton.
Annie Laurie, Lehman. Orkest: Prelude
„The deluge", St. Saëns. Spanish dances,
Moskowski.
Radio-Parys, 1750 M.
12.201.05 Koorzang onder leiding van
M. Jules Meunier. Preek. Nieuwsberichten.
1.06—2.10 Concert
5.05—5.55 Concert door de Radio Jazz
Symphonic. 1. El Granuja, Paso doble, Lo
renzo Orlando. 2. Coeur de Móme, Java.
Moreau-Ohobfllon. 3. Rocabey,Fox-trot, Bil
ly Fmy. 4. El Mamao, Tango, Pedro Sera*.
5 Symphonic, Fox-trot, G. Smet. 6. Mada-
bia, Tango, Genaro Eaposito. 7. Ay pays
du lotus cFor, Fox-blues, Bound. 8. Pipiolo,
Tango, Serroni. 9. Havana, Fox-trot, De
Bozi. 10. El Montanes, Paso doble,
8.00 „Radio-ouevre". Actualiteiten.
8.35 Nieuwsberichten.
8.50 Concert. In de pauzes: Nieuwsber.
Wat te doen met oude anodebatteryen?
De algemeene belangstelling voor den
omroep, en het daarmede verdwünen van
de gewone detector-apparaten, waarvo >r
langzamerhand alleen lampontvangers in
de plaats zün gekomen, hebben een enorm
gebruik van anodebatteryen met zich
gebracht. In Amerika b.v„ waar by'na uit
sluitend lampontvangers worden gebruikt,
heeft de stad New York een specialen
dienst in
loofelyke
langs specialen weg af te
de afvalproducten bevond zich n.l. steels
een groote 'hoeveelheid anodebatterüen
welke om technische redenen niet met het
vuil mede verbrand konden worden. Ook in
andere landen treedt dit bezwaar op,
weet men niet, op welke wyze deze batte-
ryen het best kunnen worden afgevoerd.
Men kan zich echter op eenvoudige wy'ze
van oude anodebatterüen ontdoen, en wel
als volgt:
Men werpt deze zooals ze zün, eenvou
dig in de kachel, en steekt het geheel aan.
Spoedig begint de battery' te branden, wel
ke een uitstekend verbrandingsproduct
vormt, en op deze wyze wel een half uur
brandt. Men behoeft er zich niet over te
verwonderen, dat de battery'en goed als
stookmateriaal kunnen worden gebruikt,
daar ze, zooals bekend, samengesteld zy'n
uit cokes, aardpek, enz. De geringe metaal-
deelen verbranden gedeeltely'k in de sterke
hitte en een deel ervan smelt tot een
slak tezamen, welke een zeer geringe plaats
inneemt en gmakkelyk later verwyderd kan
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
Programma voor Zondag 20 Maart 1927.
N. V. B.
Kampioenschap van Nederland.
Groningen VelocltasAja«x.
Afdeeling I le kdasse.
Den Haag VUC—Excelsior.
Dordrecht DFCRCH.
Afdeeling II le klasse.
Rotterdam Feijenoordl—ASC.
Haarlem EDO-HBS.
Zaandam ZFC-V0C.
3e klasse A.
Leidten Lugdtaum—LFC.
leiden: UVS-Fïllinen.
Alphen Alphieo—V9V.
3e klasse B.
Bodegraven BodegravenVDS.
Gouda Gouda»—Schoonhoven.
4e klasse C.
Rotterdam WesooDH8.
Afdeeling ill le klasse
Enschede Enschede— DOTO
Almelo Herade»—Go Ahead.
Afdeeling IV le kluese.
Breda NAC—PSV.
Roermond RoermionidWilhelmina.
Tilburg Willem II—BW.
Afdeeling V le klasse.
Leeuwarden FrisiaVeen/daa».
Groningen GW-GVAV.
Apsen Achillea— Lee-uwarden.
G. V. B.
le klasse A.
ON A 3—Wadddnxveen 1.
le klasse B.
Schoonhoven 2Gouda 3.
2e klasse.
Otympia 4—ONA 4, 12 uur.
GSV 3—Moordrecht 2. i
Alphja 2—Vitfanti 1.
8© klasse.
ONA 5— Alphen 4, 12 uur.
Gouda 5Alphia 3, 12 pur.
Overzicht.
Morgen word- een aanvang gemaaM
met de wedstrijden tusschen de eerste
klasse kampioenen. Velocitas, voor de
eerste maal kampioen van de eerste
klasse, ontvangt A fax. Dit beloolt een
belangrijk© e» spannende wedstrijd te
worden.
In afd I worden 2 onbelangrijke
wedstrijden gespeeld. In aid. 11 kan
l'eijenoord van A.S.C. winnön, waar
door de stoer© Rotterdammers defini
tie! de eerste plaa>.s zullen bezetten.
F.D.O.H.B.S. gaat om de 2de plaats,
d'io o.i wel aan E.D.O. zal worden
toegewezen. Z.F.C.—V.O.C. is van
geen belang.
Voor do 3e klasse A ontvangt Al
phen d© kampioenen. Mogelijk zal Al
phen' nog eens laten zien, waartoe zij
in staat is.
Voor de B klasse ontvangt Gouda
Schoonhoven en Bodegraven V.D£. Dat
zal
hüs terug gaat, staat vast, maar van
V.D.S. nemen we dit zoo maar niet
we, nat
waardoor
V.D.S. wel onderaan zal blijven staan 1
In de afd. van G.S.V. zal merged
h©t kampioenschap wel vallen.
Alphia III kampioen 3e klasse.
G. V. B.
Zondag j.l. is het derde elftal van
Alphia kampioen geworden, doordat
Bodegraven 3, die nog een, minimum
kans Kad, van Alphen 4 verloor. Zon
der te spelen is het khtpfwoeatechap
behaald, waa«nnede we Alph a lelici-
teeren.
In dte 1ste klasse A wordt. moVgen
de laatste wedstrijd' gespeeld'. De win
naar van O.N.A. 3—Waddtoxveen 1 is
tevens kamp oen, terwijl bij een gelijk
spel O.N.A. 3 dat zaïl zijn.
Ln de B klasse 4e voor d© zooveelste
maal Schoonhoven 3—Goud© 3 vastge
steld, terwijl voor deze klasse alleen
d© return-match nog rest.
In de 2e klasse is Alphia 2—Vivanti
van belang. Behalen de Aljhia-reser-
ves maar één puntje dan is dit reeds
voldioend© om' evenals het eerste en
d©rd«e elftal als kampioen té eindigen.
De overige wedBtrijden zijn van man-
RECHTZAKEN.
Het communistisch raadslid te Rot
terdam G. v. B. is ©endgen tijd gele
den nnet een partijgenoot, C. v. K.,
wegens wederspannigheid door (ten po
litierechter bij verstek veroordeeld lot
twee weken gevangenisstraf. Van dit
vennis zijn beiden in verzet gekomen
Gistermorgen is hun zaak opnieuw bo
neeren moet worden verstaan. Hefmctlonee-
rdh ia. aoo zeide «de deskundige, weten-
schapipelük vaststellen van de brekingaafr
wijkingen van het oog. Maay er kunnen ook
ander® afwükóngen van het dog mee gecon
stateerd worden. Indien dlf geschiedt door
een refractionist, bestaat de mogel(jikheid,
dat den patiënt een bril wordt gegeven, die
niet goed js.
Vervolgens werd -als deskundig getuige h
décharge gehoord prof. dr. Heséberg, di
recteur der «oogheelkundige kliniek te Es"-
sen. Deze verklaarde, dat onder ref^aetio-
neeren moet wonden verstaan de bepaling
van een brekingsafwüking van het oog.
Daarvoor is geen instrument noodig, en dit
kan ook geschieden eenvoudig door het
passen van glazen. Op een vraag van den
kantonrechter deelde prof. Hessberg mede,
dat het passen van een bril ln een winkel
moet beschouwd worden als een ruwen vorm
van refractie. Dr. Hessberg zei dat men
door refractioneeren de werkelüke gebreken
van een oog niet zuiver kan meten, daar
vooral bü jonge menschen. het accomodatie-
vermogen van invloed Is.
Volgens prof- Hessberg is refractioneeren
een z«uiver psychologische handeling.
Hierna we«rd als deskundig getuige dé
charge gehoord prof. Pistor uit Jena, die
een verklaring aflegde analoog aan die van
prof. Hessberg. Volgens dezen is refractio
neeren geen genezen, doch een zuiver na
tuurkundig optisch gebeuren, waammee
wordt vastgesteld de brekingstoestand van
het oog by uitgeschakelde accomodatie. Op
een vraag van verd. of een bril een oogge
brék wegneemt, antwoordt prof. Pistor ont
kennend.
Op verzoek van het 9- M. weid de ver
dere behandeling van de zaak 14 dagen uit
gesteld, om prof. dr. Zeeman als deskundi
ge te hooren.
Aan v. B. ei» K. is ton laste gelegd,
dat zij tóah op 81 December 1926 op
de markt aam den Goudschegingel we
derspammig betonnd hebben tegenover
den marktmeester, die verdachte v ti
wegens ordeverstoring en verzet voor
den hulpofficier vain jusdtie wilde ge
leiden.
Het bezwaar van v, B, tegen de ver
klaringen van den marktmeester bleek
te rijn, dat deze zich niet aan hem
heeft bekend gemaakt en zich ook niet
tegitimeeren wilde. Voorts ontkende
hij eenige der tem laste gelegde han
delingen. Dit laatste is ook hel geval
niet verdachte v. K.
De marktmeester bleef bij zijn pro
cesverbaal en de verklaringen in (ie
vorig©' zitting afgelegd Terwijl hij met
v B., die zich hevig verzette, bezig
was, is v. K. tussohen beid© gespron
gen. waardoor getuige den verdachte
v. B. moest loslaten. Daaroip heeft
K. den marktmeester tegen don muur
geduwd. v
Daar ter terechtzitt ing bleek, dat ver
schillende feiten meer opheldering be
hoeven. werd de zaak naar de zitting
der volledige kamer verwezen.
Een aantal aanhangers, van fv. B
volgden op die publiek© tribun^ den
loop van het geding. J
Mag refractionneeren door een opticien
geschieden? v
Een zaak voor het Delftsche kantongerecht.
Gisteren heeft voor 'het kantongerecht te
Delft berecht «gestaan de opticien L. M. Jvan
T., wegens «het doen plaatsen van adverten
ties in eenig® «dagbladen, waarin juj^ zich
refractionist noemt. Het kwanT'aan op de
vraag, of de heer v. T. recht heeft zich
zoo te noemen.
Dr. Halbertama, oogarts te Delft, zette
zeer uitvoerig uiteen, wat onder refractio-
INOEEONMif.
(Buiten verantwoardelükhdid lier Redactie
De opheffing der Huurwetten.
M. do Rod.
Veroorloof mij s.v.pl. het volgende,
naar aanleiding der opheff.ng der huur
wet door dio Regeering.
Mogen do huiseigenaren niet eenig
voordeel hierbij hebben Sfaam de-
eigenaars der oude, gelijk met die der
nieuwe huizen Van d© eersten is de
50 opslag gerekend van de huur
van voor eenige jaren, terwijl de huur
der nieuwe huizen die thans bepaald
wordt hooger is> en d© huizen weinig
aan onderhoud kosten. Indien de Re
geering de huiurwet afschaft, gunt zij
de eigenaren toch wel eenig voordeel
Laat dit 10 zijn en niet 50 Laat,
indien de huiseigenaar meer neemt
.dan 10 de plaatselijke oommissie
eT dan eerst tusschenkomen en dit be
lette».
Met dank voor de plaatsing,
Hoogachtend,
X.
DAMRUBRIEK
Onder redactie van de Damclub „Geuda",
Secretaris K. Tiendeweg 28, lokaal dor club
Markt 49. 4
Probleem No. 435.
Zwart schü'ven op: 6, 7, 35, dam 50.
Wit schüven <*p: 16, 17, 26, dam 24.
Probleem No. 436.
Z*wart schyven op: 7, 9, 12, 18, 17, 20, 22,
24, 39.
schyven op: 21, 29, 33, 35, 36, 38, 39,
47, 49.
Oplossing van Probleem No. 431:
Wit: 26—21, 32—28, 39 48, 29—23,
27 9, 48 43, 31 2. 4
Probleem No. 432.
Wit: 29—23, 21—16, 16 7, 26—2J,
37—81, 43 3.
ADVERTENTIEN.
Burg. Martensaingel 109, Telef. 739
verdwünen beslist na 3 dagen met my'n
tinctuur.
Per flacon met penseel 0.35.