TIER
1
anitas
IE1D
ira
No 16440
66a Jaargang
I
Wie
was de Moordenaar??
Hl
j ei
Zaterdag 2^ April |gg7
a van
had. zou dit haar
van streek gebracht heb-
blij, dut je er hiar mets
verte d hebt.”
en*.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
beh.in
FEUILLETON.
117b 80
juffrouw
Uit
niet
38
ikheid herkrijgen
et Witte hui»
Telefoon 4538.
ver-
op-
nog
ikelen
leeren
een
le
va i
lekje ad 11.25
I:
HlfKKBNS.
door
JUIN DAME.
het Engelsch vertaald door
Dicky Wafe.bakker.
lekte
kunnen volkome»
voor
OUSEN.
umden enz.
„Ik
•oeger
Dit blad verschijnt dagelijks behid ve op Zon- en Feestdagen
t Het is merkwaardig, dat in het leven
vooral zij altijd bij de overheid steun zoe
ken, die eigenlijk het levensrisico niet
oandurven.
en voortref-
en die zwak
oos en zon-
g vermoeid
iet hoofd, in
te moe zyn
o te slapen,
wekkend en
rvan de uit-
d ia.
otterdam
i, Brtukkand»
courant gratis.
wo 10
IWl» V «11 VW1 J».l
de aard, doch als zij p'.otsel ng
dien moord gehoord
zeer zetker vsn stföö
ben. Ik ben blij, dat
van verte'd hebt.”
taardige stoffen,
Afd. D.E. 85,
elke ziekte, daar
per flesch
21.-.
AM AAK.
moeste Apo-
en.
lo.
Den Haag.
Het Hikt ons dan ook heel dwaas, de oor
zaak der maatschappelijke ontreddering te
zoeken by het kapitalisme. Wij willen het
kapitalisme niet door dü en dun verdedi
gen. Maar in dit opzicht ly'kt het ons toch
al heel onschuldig Als ar g izocht moet
worden naar de schuldigen, dan zal men
deze wel in de eerste plaats moeten zoeken
onder de arbeidersleid®!®* Zij hebben een
ontstellend gebrek getoond aan inzicht in
zeer voor de hand liggende economische
waarheden. En daarmede hebben zij aange
toond, dat de tijd, om het kapitalisme te
vervangen door het socialisme nog lang
niet gekomen is en de hemel ons en de
arbeiders niet in de laatste plaats moge
bewaren voor medezeggenschap en sociali
satie.
kwanr. c i :e te l ij het lijk van zijn
le voren had hij een onge dame op
gewonden !:o'. gebouw zien verlaten.
Staple on wordt omwiel, vraag d door Cen
(elective Gr. y. %veinls Jacob (d*e por
tier). 'a Avon<s gaai hij cincercn bij
kennissen en word daar voorgesteld
aan Beatrice Airery. die hij herkent
als het meisje dht in den namiddag
zijn woning verliet. Hij zegt er niets
Van.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
DbCLLXV.
Dei Paaschdagetn ajn overweldigend
geweest. Geen diupjpei regen heen de
lees^vrougde verstoord en de zon neef,
tiaar best gedaan Zon er wel iemand
geweest zijn die deze dagen in huis
is gebleven Gp alle wegen van on
naar den Haag was het van 's mor
gens vroeg toil ’s avonds laat een on-
aigebroxen fiie van auto’s, motoren en
tiesers. He. paard hefeft Hnaail atge-
uaan en het percentage dat het in net
venveerscijleir nog le aeu geeft is zoo
gering dat he. niet meer meetelt.
Op een der allerdrukste momenten*,
Zondagmiddag tussdieé, vijl en zes
1_ 1 eniHpgpn optocht van
i.eiuiqn' naar den Haag meegemaak
t ij djn spoorweg-overweg aan die Vink
nuoest elven geSiqpl worden omdat een
trein passeerde en in enkele minuten
iiep het aantal wachtende aiu.o s u.i
meer dan zestig op. Even voorbij de
zen overweg mondt die weg van Haar
lem op den Le.dscheni straatweg u l
en na de samenvoeging der beide
st room en was het zoo. diat geen begin
ei geen eind aan de file was te zien.
Siechus enkele meters was er tusschen
de auto's en van de Vink tot aan en
ingang van ne‘. Haagscihe Bosch is hel
zoo meer dan een uur lang geweest
/ondier één seconde dat niets passeer
de. Volgens hen die op de drukste
dagen dezen optocht meermalen heb
ben gezien was het nog nimmer zoo
vol als op dil uur hol geval is gewees
Alles verliep in grooten regelmaat dame
zij ook de voirzichtigheidi van* alle
chauffeurs die geen moeite deden om
voorbij te schieten.
Bij het viaduct van den Electris hen
Spoorweg stonden dichte riten wande
'aars het schouwspel gade te slaan.
Het moet inderdaad overweldigend ge-
wees’, zijn o ii dezen terugtocht te zien.
ten door D. Fr
KRACIITPIL-
ire Bustes. Ook
ken. Bekroond
re-dip omak In
eneming. vega-
Artsen aanbe
•nkbet ui gingen
ruk» 3.50. 200
onder rembours
isse!.
21. Den Haag-
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (beboorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën iu-het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
•le voorpagina 50 booger.
Gewone advertentita en ingezonden mededeel lagen bty contract tot mot geredeeeer
den prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tuaechenkomst van soliede Boekhan
del aren. Adverted tiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaa. J per week 17 cent, met Zondagsblad
pev kwartaal 2.90, per week 22 cent, overn- «aar d« bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 8.15, met 2k«dagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen nan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA
bü onze agenten en loopers, den boekhande'* en de postkantoren.
Onze bureaux z.jjn dagelijks geopend van fc--6 uur. Administratie Telef. Interc. 82:
Reuactie Telef. 88. Postrekening 48400.
a. spree.4 vanzelf', riep hij
uit „Ik heb juffrouw Ameiy nooit
vroeger ontmoet. en zou dus een der-
gelijkc* Kwestie niet mei haar
celd hebben.
,.Ja. dat is zoo, en hit was heel
com van mij. dat ie* veronderstellen.
Zt is een van do liefste meisjes, d e
ik ken.
Hij glinkachte even
,.Oh. ik weet wel. wat je deakt
ei ze protest eer end
,.l' is een onve*rbeter.ijla- l.^pPe
j laarsjer. tante Heiei' ze hij p end.
maar. Jij bent ee liop.lo„s
*evaf. Haar n ceder is een verve en
de. onbeduidende vrouw ging
voort. ..Beatrice edhter... nu. de men,
d; e met haar trouwt, mag z.ch geluk
kig achten."
S a^leton antwoordde lüerop niet,
doch stond op om te vertrekken.
Lady DuinJas begeleidde hei. tot aan
de trap.
..Goedennacht. beste jongen", zei
Tje. Denk er maar niet te veel over na
en ik hoop, dat je goed slapen zsu.lt.”
G erf ld hoopte dit eveneens, doch
toen hij nair huis liep, was hij reeds
bij zichzelf van hel tegenovergestelde
overtuigd.
g imidde'.d de groothandelsprijzen 3 keer zoo
hoog ais voor den oorlog. De loonen waren
ongeveer in dezelfde verhouding gestegen,
zoo<lat er evenwicht was tusschen prijzen
en loonen en de arbeider, naar wereldmarkt-
thans. Het zou in goederen uitgedrukt, dan
nog «ven hoog zjjn gMwees^ als in 1920-
Handhaven van het gteldloon op het oude
peil, zou tot de ongerijmdheid leiden, dac
de menschheid voor haar inkomen twee
maal zooveel zou kunnen koopen dan zij
voortbracht. Wednu, dit ongeremde streven
om onder de gegeven omstandigheden het
geldinkomen van de arbeiders op het peil
van 1920 te houden, is door de sociaal
democraten als eene leus aanvaard, waar
mede zij misschien wel de arbeiders in het
gevlei kwamen, maar waardoor zij ten
slotte de hoofdschuldigen zijn van de ont
stane malaise. De menschheid kan nu een
maal niet meer verte ren dan zy voort
brengt. En als zy dit wil, dan wreekt zulks
zich door ontreddering der maatschappe
lijke machine en door werkloosheid. Men
kan daarby de quaestie kapitalisme-socia-
lisme gerust buiten het geding laten. Wy
weten niet precies, hoe eene socialistische
maatschappij er zal uitzien. Vermoedelyk
zal men daar echter ook wel zoo iets als
geld moeten hebben. En als door de eene of
andere omstandigheid de waarde van dit
geld plotseling ry'st en de goederenpryzen
dalen, dan zal men ook in eene socialisti
sche maatschappij den arbeid niet met ^e'
zelfde geldsom kunnen blijven bekronen.
Hieruit volgt, dat, oin de maatschappe- W jj den
lijke machine te doen doorloopen, ieders in
komen, in geld uit-gedrukt, ook tot de helft
moest worden verminderd', gemiddeld al-
pryis berekend, voor zyn loon althans
voor zijn uurloon evenwel goederen kon
koopen als voor den oorlog. Wie verder
zagen dan hun neus lang was, voorspelden
toen reeds, dat, zoo de goederen prijzen weer
gingen dalen en de arbeiders hun verhoogd*
loon wilden blijven b houden, dit zou leiden
tot economische ontreddering en werkloos
heid. Het is ook precies zoo geloopen. Ter
wijl in 1920 het indexcijfer voor <le groot-
handelsprijzen hier te lande, 1913 100
stellende, nog 292 was, daalde dit' in 1921
reeds tot 182. Deze daling heeft zich toen
met kleine schommelingen nog verder voort
gezet tot 145 in 1926.
Op de wereldmarkt was dus het jaarlijks
g 'produceerde goederenquantuun veron
dersteld, dat dit quantum gelijk was geb’e
ven, de halve som waard, die»4iet in 1920
waard was.
Het is ten slotte de waaide van hetg en de
arbeider voortbrengt, welke deze geldsom
bepaalt.
Deai dag. volgend op den moord,
verkeerde Stapleton nog steeda in een
onmatige, gejaagde stemming, liet
grootste gedeelte bracht hij door op
moes; met wee bijwagens worden ge
reden o*’ aiutxun» den stroom* van en>
naar Sdhevemingen te kunnen veirvoe
ren. Het was wel jammer dat deeiec-
rrisohe tram van de HohandBChe Spoor
naar Sdiuvenin^en nog met kfa*ar was.
Mei naargeestige traagheid is
baan aang*. iegd en men zegt dat de
d'oiiat pas 1 ,iu.i geopend zal worden.
Natuurlijk zal die tram weer heel wa
ü*c andiere lijnen ontlasten en in ai-
wacli.ing daarvan tracht de trainmaal
iscliappj uit het mater eel te halen wat
er le halen valt. Sedert Januari toen
het z.g. gemengd bedrijf is ingevoerd,
gemeente en particulier samen, is er
nog niets verbeterd. Er is hier en
daar wat verlegd maar wat voor ades
roodg is, een groot aantal mo.orwa-
gena daarvan is niets te bespeuren.
Up dagen als 1‘isehen ze dit jaar feaif.
valt dit tekort duidelijk waar te nemen
Maar er wordi dan weer aaird.g geld
ui het laatje geeleept met volle trams,
waarop het publiek l mg moet wach
ten. Het is echter al blij als het ie.i
siocio mee mag en nog tevreden ook.
VentteugeiKl bij den utUoeiU is hel
vooral a< het jongere geslacht zich
weer zoo sters voélt aangenrokkeu tut
he vrijere leven. Een twintigtal jaren,
e-ieden was dac nog heel anders. Wie
toen op dergelijke dagen in de duinen
verioetde. vond er haast geen pubiiex
ol het waren, ad een wandelaors. d.e
er altijd geweest 4ijn. stoere tippelaars
die uren aan één kunnen marcheeren.
‘ok da*, type beslaat nog en misschien
komt de gewone wandelsport er weer
meer in als gevo.g van de ontaaggefij-
ke drukte die nu ontstaan is door het
verhoer. Een rustig plekje is haast
niet meer te^ vinden of men moet er
een plevige wandeling voor over heb
ben die langs minder gebaande wegen,
vèr-af voer van de drukke hoo,daders
van het verkeer
nen groo.e verbetering voor t groo
te verkeer zijn legenwooruig de beide
v ogen uie naast liet llaagsehe Bosen
zijn aangelegd. Men kan vaai den kant
van Leiden konhenu zonder veel van
den Haag ie passeer en zoowel op den
weg naar toaerdam als die dien naar
het Westland kom*e(n. Daardoor is hei
verkeer n de stad zelf in de nauwe
straten heel wa» verbeterd. Trouwens
van dat heel oude centrum is niet veel
n eer over. an het station Hoi.a
i*che Spoor komend eai naar Sdhevenin-
gen willend*, doet men het bes^e langs
hc-i Staatsspuorsiaiiion te gjaan dat
slechts weinige minuten gaans is. Daar
is men aans onds bij den iugaaig van
hel Bosch ook op den besten weg
iuit het s rand. No,r te weinig is deze
weg bekend bij de fietsers die via
R jöwijk den Haag >ezoeken en dade-
10) -
Korte inhoud van het voorafgaande.
’•een de heer George Sapeton thuis
-- v ,e l ij hei lijk van
oi1(/c e
fa.<g voor ue bedienden en de lever
anciers.
Als jui.rouw Amery du» niet
urn de bewoners op de trap was
gengOAomun. bad uienaand ie.s
haar kunnen- bemerken, in gedichten
liet Slapie.on al de bewoners de re
vue passeert n.
Beneden woonde een oude invalide,
Robinson geheuten, die slocnts zelden
ui ring. en dan nog aLeen om een rij-
oer te ma .en op warme, zonnige da
gen. Hij had een bediende. Griffiths
genaamd, wiens ta ik overdag verlicht
werd door een gediplomeerd verpleeg
ster, die 'h morgens om negen uur
kwam en 's avonds weer wegging.
Als de verp.tegster er was. sliep
Griffiths gewooniijk, en ging deze
slechts laai in den namiddag uit om
wat frissche lucht te happen.
I -e eerste verdieping werd bewoond
door een zekeren kapitein Butler, die
op het oogenblik in he buitenland ver
toefde. Op de volgende étige w/ren
de kamers van Stapleion zelf, terwijl
Lord' Henry Rollestone. daarboven be
woonde. e*n zich verder nog op de
laatste ver doping tweel kleine zat-slaap-
kamers bevonden Eén daarvan was
op het oo;e«n^>lik leeg, terwijl het an
dere vertrek gehuurd wf»s door een
zekeren Carter. d*ie> een rijksbetrek-
king had, en d:e dus zoo goed als den
beelen dag afweeig was.
(Wordt vervolgd).
(jve en stramme
tkingen, spier-
itjn, lendenpijn,
er alle rbemna
ncn die ontstaan
le koude ftneest
Jfmiddel Wortei-
aria WorteBiaer
flacon b(j de
r s Artikelen
EERSTE BLAD.
Die nhioest toch beter weten
De heer Henri Polak behoort ongetwijfeld
tot de bekwaamste en hoogststaande figu
ren in <le Neder), suciaal-democratiischc
beweging. Het is daarom, dat wy met verba
zing eene passage hebben gelezen van het
verslag der rede, waarmede hy het deeer
dagen gehouden congres der S. D. A. P.
heeft geopend. Het was in verband met de
door hem af gekeurde algenneene werksta
king in Engeland, dat hij eenjge opmerkin
gen maakte, welke in de N. Itott. Crt. als
volgt worden weergegeven.
„Deze werkstaking was wedilicht het
„voornaamste incident in den kamp, in alle
„landen gevoerd, tegen de pogingen der
„werkgevers sinds 1920, de arbeidsvoor-
- „waarden omjaag te drukken. Wy hebben in
„dat 9treven der ondernemers niet t? zien
„een boosaarddgen opzet om de arbeiders-
„klasse te doemen tott 06,1 *even van ontbe
„ring, dbch een demonstratie van hun on-
„miacht, aan de crisis, door en na den oor-
„log ontstaan, een ein<le te maken van
„de onmacht van het zijn ondergang nade
rende kapitalisme, de voortbrenging op
„redelijke wyze in de behoeften der mensch-
.Jieid te <loen voorzien. De vakbeweging
„verzet zich uit alle macht tegen de ave-
„rechtsche middelen, met welke de werkge
vers pogen, opnieuw orde te brengen Ln
,4en wanhopiger toestand. De sociaaldemo-
..c rat ie verle.-mt daarbij haar steun, doch
maakt zich tevens op, om krachtdadiger
.xlan ooit, de afbraak van het uitgedeefde
..kapitalisme te bevorderen en te zelfder
„tyd de grondslagen eener nieuwe economi-
.„sche ordening te leggen ,die wij medezeg-
„genschap en socialisatie noemen."
Het waren niet deze woorden op zichzelf,
die onze verwondering opwekten. Men ver
neemt ze reeds enkele jaren lang schier da
gelijks uit den mond of uit de pen van 2de
en 3de rangs soriaaldemocratische propa
gandisten. En misschien gelooven zy. wat
zy z ggen. Dat een man als de heer Polak
echter niet beter weet, zie, dat wil er bij
ons moeilyk in.
Sinds 1920, zoo heet het, zyn de werkge
vers doende, de arbeidsvoorwaarden omlaag
te drukken. Ixiat óns, ten einde <le juistheid
van deze beschuldiging t1 kunnen beoordee-
len x*enfi even teruggaan tot het jaar 1920
daarby in het houdende, dat de grond-
s'ag van onze welvaart berust bij die be
drijven, welke voor de wereldmarkt werker,
en waarvan de loonen dus ook aan den in
vloed der wereldmarkt- of groothandels
prijzen zijr. ondeiworpen. In 1920 dan waren
..Nee, volstrekt niet. Het was van
zijn kant slechts iets v un voorbijgaan-
zijn kamers. e*i ging hij slec.its even
naoïr zijn club, waar iedereen vol was
van het bericht van Lord Heoir. Ro'.-
lestone’s dood*, welke tijding .ot in e
kleinste finesses, met de noodige I; n
tasie erbij,, in de ochtendbladen voor
kwam. Mahiesbury Mansions werd in
en loop van den dag be*zocht door
een metnigie versl iggevers. fotografen
ei. leegloopers. die echter door de po
litie op een afsiand werden gehouden,
waardoor geen der bewoners van ne.
huis eenig ongemak ondervond.
De moo;.i op zulk een beken) en
veel besproken ld vaat de „upperten"
lro'< natuiurlijkerwija? zeer de aandacht
Vooral het feit, dm deze hae plaats
gevonden in het centrum van Louden
op klaarlichten dag. en ook de andere
b'jzondierhe len, die er aan verbonden
waren, baarden heel veel opzien.
S'.aipieton moest verschillende' dingen
onder hei cog zien. Hij begreeip heel
goed, dat toen hij Gray niet vertelde,
dat hij een dame Lard Henry's kamers
had zien verlaten, hij iets verruimd
had, waarop hij iki niet meer terug
kon komen.
Het was moeilijk thans uit te leggen,
waarom hij dat verzwegen had, en
eveaimin kon hij zichzelf een verkla
ring hiervoor geven. Het was, alsof
een zekere mysterieuse kracht hem ge
dwongen had, dOze bijzonderheid voor
zch te houden, en toen hij aan jut
frouwAmery was voorgemeld en ont-
I uti.t had. nut zij de bewuste* i.anie
was. was nij meer dan ooit bereid un
stilzwijgen te blijven handhaven.
Wanneer, hij nog dtarht aan h l diner
bij Lady Dundas, on <:e conservatie.
I iiie daar had piaats gezonden, kwam
alle« hem ais een vreeselijke aicht-
merrie voor Waarom wist hij zeil niet,
doch juist hierdoor schaarde* hij zich
nog meer aan de zijde* van
Amery.
W»ar hij er niet toe had kunnen
kon en haar geheim aan den detect vo
ic openbaren, toen hij haar nog
ken e. was het hem, nu hij haar ont
moet had. totaal ónmogelijk d t te doen
H*j vroeg zch af. of behalve hij,
ienamd an ’er^ wist, of verinoefde, oat
zij dien da in htt gebouw had ver
toefd Wanneer Egan. de portier, op
zijn pos', was geweest, had naituurl.jk
nièn-and opge-merkt in- of ifit kunnen
gaan.
I -och Egan was mins ens vier en
tw’rtig uur voor den moord afwezg
j,ewee.-.t. en hoewel het tot Jacob s
plicht iiehootrde op de bel te letten,
war eer de portier er niet was. Iee><
het toch niet onwaarschijnlijk, dat juf
frouw Amery, niemand ontdekkende in
de hal. meteen de trippen op was ge-»
loopen, en onaangediend bij Lord Hen-
r was binnengekomen
Het huis lag op dén hoek van een
straat mi in het sousterrain. dat in de
zijstraat uitkwam, was een aparte in-
vuuidi ue u.otmijouen-vefueii Zijn «-•*.
attractie gcwkcsl ne,goen aan de tai-
ioozio met guirlandes versierde auio 3
viel te constateeren.
Misschien is IllI aantal inenschen dat,
per tie.s en per iram en le voet is
uilgelroiKlken nog veie malen *grooler
geweest dan diau van de auto s maar
z.j zaj-ii meer verspre.il, vermijden de
noofawegeni en zoeken n.eer de vrije
natuur. Op oen boulevard 111 Scht.e-
ningen hebbm wij den 2en Paasch ag
een kijkje genoimeia. Het was er vul
ais op een mooien zomerdlag. Hei n,eu
we parkeerterrein bij den boulevard
was in functie en liet deed uiisieken-
de diensten, 't Blijat nra wel wat een
enorm aa*ii.a. auto's daar geplaatst
Kunnieai worden, die anders langs het
trottoir moesten sjaan en daar het ver
keer en hel uitzicht beiemunerden. We
lelden er op hei oogenblik dat wij
passeerden neer dan vijl tig. Natuurlijk
waren er ook weer de bekende vracht
auto s, die in persoiiieiabussen zjn ge
il etemorloseerd en die een zeer eigen
aardig public*, plegen te vervoeren. In
elk geval zien wij er liever een vracht
auto aan gewaagd dan een paar stak
kerds van paarden zooals vroeger olj
Je wijdvermaarde Jan Plezier'» hte ge
val was.
Htt is toch wel een zeer gelukkig
verschijnsel dal op deze dagen zoo n
eikomi publiek lust gjevoelt om de stad
'e onivljiohlen eui de vrije natuur in
u- gaan. Al is d e uiiluiir niet zoo üeei
vrij mu*er, want overad warden de* vrije
wanJeiingexi inge^erkn, hel is er in
elk gbvaii lieei wal ruimer, frisschcr en
gezonder than in de steden. Cp u
groote nadeel dat de voorldiurende tres
naar de centra heelt, is de herleving
van dezen lust naar hei irissche ve.d
een zeer gelukkig correctief en e
overheid: moge* dil wei eons goed over
wegen bij iediezein keer als zij er over
denuvt weer een heJtje t*e piaatsen ol
een bordje mei verboden toegang aan
ie spijkeren.
Natuurlijk worst er heel wat
trapt eai vernietigd, maar in dil
z cht n.ojs. bel HoJandsdie volk
ce allereenvoudigste scholing hebben
in hel gen eten va.i de vrijheid en het
vertoeven* in de nwnur. Op den duur
zal dit wel beter worden on kan mis
schien een deel der thans geknotte
vri.heidl weer worden teruggegeven.
Hoe hel t.,*et heil vervoer per spoor
weg is geweest weten wij op dit
oogenblik nog niet. Het zou ons niet
verwonderen of di voelt zeer de con
currentie der auto's en trams, die van
den Haag uit naar Leiden. Katwijken
Noordwijk rijden. De trim inden Haag
had het zeer druk en hot gebrek aan
n'i'ter'aal bleek natuurlijk weer. Er