joa
GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 23 APRIL 1927 - TWEEDE BLAD
sti $975
B
De zwijgende moordenaar.
te kunnen toonen in Uw klee*
dine is geen kwestie van veel
geld U kunt het ookHet komt
er slechts op aan te weten, dat
U bij ons de meest
elegante Voorjaars»
Mantels en Japonnen
vindt tegen de bekende
lage C. A. prijzen
en in een keus |r~v
als U nergens
i anders gebo» j
yv den wordt.
zpnl fQQJ
Verrassend Is 't effect
der njden blokjes'
garneering op 't wit
rips vest. manchet en
overkraag dezer keu»
nge Rips Japon,
welke nog met kralen
is bestikt In Zilver.
Bleu. Sahara en Marl'
ne is dc^mX
prijs toch W M
slechts Mrf
Om even uit te loo»
pen is deze Rips
Fopeline Japon
keurig I Ze heeft 'n
vest inharmonieeren'
de tint en is rijk met
»Övtr bestikt. ook op
de leuk afgebiesde
kraag In alle kleuren
voorden ff 75A
prijs van M n
slechts M ft
Deze Crêpe Geor
gette Japon, met n
zelfde vest. vormtéén
keurig toilet De ia»
pon is langs t vest.
op de mouw en on
der rondom rijk m
goud bestikt. waarin
mooie zijden bloemp-
enZwartt^MÜ*
zakjes Open en ge>
sloten te dragen. In
verschillende tinten
slechts
Uw liefste droom
wordt vervuld met
dezen zijden Man«
tel van zware Rips
Turqus. geheel zij«
de gevoerd.met vol»
ten gebouillonneer»
,de kraag, manchet
en breede strook
Geheel zijde ge
voerd is deze flat.
teuseRipsMantel.
Onder rondom is
ten breedt baan
van modern bestikt
plissé ingezet, dat
ook kraag en man«
chet siert. In Beige,
Beech.
Mar.ne T/U
Zwart MÏlC/sfh.
rondom
•onder!
.Slechts
■F' Z'« 'P>H li ba InjW D, Ka»h«.ilnitK^j-ug.
krtstal'plluê op kraag, man. dig en ook U zeker goed!
chetten en tak van dezen Deze aardige twee rij'Mantel
BM Mantel in Heerenatof (ruit. met opgestikte zak. waarop
^B 'dessin). Dit chique stuk heeft leuke knoopgarneering. en
^B bok moderne schouders. In met ceintuur en diepe plooi
V verschillende tin.ffc JV) 'n den "ordj Q 'O
W ten voor d.n ptij, JUgewardeetd JW
f V«n llecbtl .-*.'■ Sr*. ball -'«b» WR»
U Vindt bij ons alle maten; ook de grootste 1
AMSTERDAM ROTTERDAM DENHAAG HAARLEM LEIDEH UTRECHT ABHHEM GRON.NGEH LCEUWAM^^EC^ZWOU^NSCHCD^
Verslag van de Gezondheidscom
missie voor.de gemeente Gouda
gedurende 1926.
Vewchenen is tot verslag van de Gezond,
heidscommissie voor de gemeente Gouda
van, tore bevindingen en handelingen ge
durende het kalenderjaar 1926.
W® onUeenem daaraan het volgende:
.fijjj den aanvang van 1926 bestond de
commissie uit:
Mr. H. P. C. M. de Wn Wymen. Voor-
W-Cl-U u\j
is Kat
lerbenojÊK
jd van nJf
zit ter,
A. H. Teepe, Secretaris en lid, apoheker;
p. d? Boer, arts, tevens gemeente-genees
heer;
Dr. H- W. Overbosch. dierenarts, en
J. Bokhoven, aannemer, alhier.
De heer Mr. de Witt Wijnen, die op 1 JuÜ
aan de beiurt van aftreding was, werd bij
besluit van den heer Commissaris der
ningin imet ingang van 1 Juli hei
als lid der commissie voor den tijd
jareii. Op 31 December 1926 was derhalve
lie samenstel ling als volgt:
J. Bokhoven, aftredend 1 Juli 1927; A. H.
Teepe. aftredend 1 Juli 1928; P. de Boer,
aftredend 1 JiuJd 1929; Dr. H. W. Over
bosch, aftredend 1 Juli 1930; Mr. H- P. C.
M. de Witt Wiynen, aftredend 1 Juli 1931.
Een deskundige als bed© lid bij art. 31
van het Koninklijk Besluit van 19 Februari
1920, St.blad 83 werd niet geraadpleegd.
In den loop van het jaar werden 12 ver
gaderingen (waaronder 1 buitengewone)
gehouden in het gebouw Spieringstraat 113;
in de maand Augustus werd wegens be
perkte agenda niet vergaderd.
Behalve d:ze vergaderingen woonde de
commissie op uitnoodiging een bespreking
bij ten Stadhuize van Burgemeester en
Wethouders met raadsleden en deskundigen
ter kennisneming van de voorioopige plan
nen voor een te stichten abattoir; woon
den Voorzitter en Secretaris tweemaal een
conferentie by van Burgemeester en Wet
houders met den Inspecteur Dr. Hulshoff
Pol, de vertegenwoordigers ^jer commissie
van toezicht op de zwemschool, den genees
heer directeur van het ziekenhuis, den Di
recteur van den Reiniging*- en Ontsmet-
tingsdiienst ter bespreking van maatregelen
te nemen naar aanleiding van dg
ting van het
terwyl voort» de secretaris op een verga
dering, in den Haag belegd door den Inspec
teur Dr. Hulshoff Pol terzake (ener zieken
fonds enquête, de commissie vertegen
woordigde.
Van den Directeur van den. Reinigings-
en Ontsmettingsdiienst ontving de commis
sie een uitvoerig verslag van een demon
stratie in Amsterdam inzake straatvui1-
bewerking volgens systeem Beccari. De
commissie oppert in haar dankschrijven aan
den directeur het denkbeeld by wijze van
j.roefnem.ng telken jare een grooter deel
van het straatvvril op deze wij-z» te bewer
ken.
Van het raadslid van Staal kwam in een
verzoek om eqn onderzoek in te stellen naar
«Ie gebleken van 4 woningen aan de Laza-
ruskade en 3 Onder de Boompjes. Waai
het onderzoek reeds had plaats gevonden
en ook een rapport van den Inspecteur van
het Bouw- en Woningtoezicht was ingeko
men, werd besloten aan Burgeme ster en
Wi-thouders adhaesie te betuigen met de in
bedoeld rapport voorgestelde aanschrijving
tot verbeteringen.
Besproken wei-den de wijzigingen in d« in
de ling der niéuwe varken-smarkt, waar
door in afwijking gan het oorspronkelijk
voltrokken plan nu hokken komen oip ge
deelten die me^ afdoende beschermd zijn
tegen de noodwendige verontreiniging van
den bodem.
Ingekomen was van Gedeputeerde Staten
de aankondiging van de behandeling van
e n bezwaarschrift tegen het uitbreidings
plan door Vingerling en Zonen. Het betrof
een "onderwerp, niet rakende de belange i
der Volksgezondheid, weshalve de Comm.
afzag van vertegenwoordiging op die ver
gadering.
Van den Hoofdinspecteur voor besmette
lijke ziekten. Dr. Terburgh, kwam een
schrjjiven in betreffende een in te stellen
enquête naar de ziekenfondsen ook ter
stede, waartoe de medewerking dei commis
sie weid ingeroepen. De commissie besloot
haar volle medewerking te verleenen en de
lijsten, zoo spoedig mogelijk te doen invul
len.
Een aankondiging van Gedeputeerde Sta
ten der aanstaande behandeling van een
bezwaarschrift tegen het ontwerp uitbrei
dingsplan door A. Verbruggen, wjji geen
verlenging der Kanaalstraat is geprojec
teerd, gaf de commissie aanleiding aan Ge
deputeerde Staten te berichten dat zy niet
tegenwoordig zal zyti by de behandeling,
doch dat hare meening is dat terecht die
grond niet aangemerkt als geschikt voor
bebouwing, blykens de telkens terugkee-
rende onkosten aan het bebouwde deel van
het aangrenzend terrein. In deze vergade
ring komt een schrijven van den geneesheer
directeur van het ziekenhuis ter sprake en
de besmetting van het zwembassin met spi-
rochaeten en de sluiting dientengevolge
daarvan door Burgemeester en Wethouders
zonder mededeeling van dezen maatregel
Naar aanleiding van het rapport der
raadscommissie ad hoe t?r bestudeering van
de instelling van een meer gecentraliseer-
den gemeentelijken geneeskundigen dienst
b 'sloot de commissie in samenwerking met
het bestuur van den geneeskundigen kring
te protesteeren bij Burgemeester en Wet
houders tegen de uitdrukking daarin voor
komende, dat gebrek aan objectiviteit by de
besprekingen onder meer met de besturen
zou hebben voorgezeten.
In bespreking is verder gekomen de hou
ding door Burgemeester en Wethouders
aangenomen by de afhandeling van het
aba ttoi rv raagstuk
Gebleken is dat door Burgemeester en
Wethouders een voorstel aan den Raad is
ingediend'' zonder dat het advies der Ge
zondheidscommissie is ingewonnen.
De commissie is unaniem van oordeel,
dat zoodanig raadsbesluit in strijd is met
art. 14 der Gezondheidswet.
In verband met andere gedurende den
laats ten tjjd genomen beslissingen, wel
ke eveneens bij eene ruime interpretatie
onder art. 14 dier wet zouden vallen, en
waarin de Gezondheidscommissie evenmin
gekend, is de oommissie van oordeel, dit
éclatante geval van schennis of verkeerde
toepassing der Wet niet te moeten laten
passeeren.
In ovei-weging wordt genomen zich tot de
Kroon te wenden, teneinde vernietiging van
het raadsbesluit te verkrijgen. De meerder
heid der Comimissie acht het echter ge-
wenscht alvorens andere maatregelen te
treffen zich eer.it tot deputeerde Staten
t» wenden. Aldus werd besloten.
In de laatste vergadering brachten Voor
zitter en Secretaris verslag uit van het
verhandelde op de tweede conferentie van
Burgemeester en Wethouders met den In
specteur Dr, Hulshoff Pol en gemeentelijke
commissies en ambtenaren ,voor zoover zij
by de zwemitirichting en hare ontsmetting
ayn betrokken. Waar het gedurende de be
sprekingen meer en meer duidelijk werd
dat de mogelijkheid niet uitgesloten is dat
bij het a.s zwemseizoen de zweminrichting
nog niet geopend zal kunnen worden of ge
sloten zal moeten blyven, daar meende de
commissie dat het goed zou zijn Burge
meester en Wethouders nog cms te wijden
oh de nadeel en hieraan verbonden voor de
volksgezondheid en he^ belang er van reeds
spoedig voorbereidende maatregelen te ne
men, opdat na e n eventueel nog besmet
verklaring in Maart onverwijld begonnen
kan worden de noodige verbeteringen daa>"
te stellen.
Het verslag wijst er op dat gezien een
gering aantal sterfgevallen dat in 1926
miinder voorkwam dan in 1925 de gezond
heidstoestand niet ongunstig is te noemen
Het sterft cyfer is voor 1926 11 lager dan
voor 1925; het aantal sterfgevallen op de
1000 inwoners verminderde van 9.9H over
1926 tot 9.40 over 1926, het sterftecijfer bij
kinderen van 15 jaar verminderde van
4.39 V. in 1925 tot 4.20 in 1926.
In 1926 stierven in deze gemeente °p een
bevolking van 27847 ziele», 262 personen».
A. Waterloo pen en slooten, enz.
Verschillende slooten gaven de commissie
aanleiding de gemeente-reihiring ter hulp
te roepen, of door aansctoijving van Bur-
ge meester en Wethouders de eigenaren tot
reiniging te noodzaken. Hieronder behoo-
ren de sloot langs de westzijde Zwarte weg,
tusschen Spoordijk en Karnemelksloot, die
langs de Eerst» Kade en fabrieksterrein
van de fa. Dercksen, the langs den Graaf
Flcrisweg tusschen Darde Kade en Jt.K
Begraafplaats, die langs het terrein van het
van Iterson-£ieken!huis en de Chr. de Wet
straat, die langs den Burgemeester Mar-
tenssingel, die achter en voor de woningen
der Vierde Kade, en by den Goejaaverwel-
k-ndyk woningen 3, 4, 5 en 6, die achter
den Boschweg en Heerenetraat en ten laat
ste die bij het van Bergen IJzendoqrnpark.
Op de sloot om de Algemeene Begraaf
plaats werd door Burgemeester en Wet
houders de aandacht gevestigd, ter onder
zoek naar de bron van verontreiniging. De
comm. gaf als onze meening te kennen, dat
in te weinig uitbaggeren en doorspuien en
bemalen de oorzaak was te zoeken. Ook by
de andere genoemde slooten werd tydelyk
verbetering aangebracht door uitbaggeren,
voor zoover bemaling en rioleering werd
voorgesteld, ondervond dit geen 'gunstig
onthaal by Burgemeester en Wethouders.
Verzamelingen en afvoer van vuU
(Mestvaalten, goten, enz.)
Herhaaldelijk werd de hulp der commissie
ingeroepen voor 't doen herstellen en rei
nigen van huisriolen. Door aanschrijving
op verzoek van de comm. werd meestal door
de eigenaren dan de gewenschte verbete-
r.ng aangebracht. Een enkele maal behoef
den Burgemeester en Wethouders den di
recteur van Gemeentewerken de opdracht
daartoe te geven.
Een mestvaalt achter Heerenstraat 63 op
't land werd door onze bemiddeling bereids
opgeruimd; een vuil ru soph ooping op een
pad tusschen Groeneweg en Spieringstraat
op een gerioleerden zijl gaf ons aanleiding
Ön politie èn gemeentereinigiagdoor be
middeling van Burgemeester en Wethouders
tot verbetering van den toestand te doen
ingrijpen. Zoo gaf ook een mestvaalt in een
tuin aan den Graaf Florisweg aanleiding tot
ingrijpen door Burgemeester en Wethou
ders, waardoor terstond verbetering .ntrad.
Minder gemakkelijk tegemoet te komen is
aan een klacht betreffende de lucht, ver
spreid door de gemeentelijke vuilnisbelt in
de Achter Willens, wel ver van de bebouw
de kom, doch ook hier nog last veroorza-
k»nd. Toepassing van het Beooarisyrteem
zou, hoewel kostbaar, zeker de eenige af
doende oplossing zijn.
Verontreiniging van de lucht (stank
van fabrieken, enz.).
De klachten over fabrieksschoorsteenen
bleven op dit jaar niet uit, dank zij het in
de kom der gemeente vooricoroen van ver
schillende en talrijke fabrieken en bleeke-
rijen. Dat ook klachten daaronder zyn van
varkensmeateryen langs Hark en in Voor-
willens is zeer te bejammeren, wijl door her
ziening der grenslijn van de bebouwde kom
met de verordening een eind hieraan was
te maken. Burgemeester en Wethouders
wachten h: ermede echter tot het uitbrei
dingsplan is vastgesteld. De Qomiyis§ie
spreekt den wensch uit, dat in dit jaar deze
aangelegenheid, waarop door haar bij her
haling is aangedrongen, eindelijk haar be
slag zal krygen.
Een klacht over stank van een slacht
plaats Achter de Vischmarkt is opgeheven
met medewerking van den gemeentelijken
Reinigingsdienst. Met de oprichting van een
abattoir zuilen deze klachten wel spoedig
verdwijnen. De nieuwe veemarkt houdt de
aandacht van de Commissie nog steteds. Ter
wille van een verruiming in de indeeling
heeft men ook hokken geplaatst op niet vol
doende beschermde bestratingsgedeelten
van het marktplein. De commissie ontving
toezegging van Burgemeester en Wethou
ders dat hun aandadht hieraan geschonken
zou worden. Het is gebleken, dat de vervui
ling van den bodem op deze plaatsen dooi
betonbekleeding wordt voorkomen.
Omtrent begraafplaatsen is niets te mel
den. De onderhandelingen over het verplaat
sen der Israëlitische begraafplaat» zijn zon
der resultaat gebleven.
De Commissie ontving 120 afschriften
van vergunningen tot het bouwen of ver
bouwen van woningen hierin is betrok
ken den nieuwbouw van pl.m. 244 woningen.
Tweemaal werd haerby dispensatie ver
leend voor het bepaalde in art. 37 der
Bouw- en Woningverordening. Waar nog
steeds behoefte bestaat aan goedkoope ar
beiderswoningen, besloot de gemeenteraad
wederom tweemaal tot verlenging met zes
maanden van de» ontruimingstermyn voor
de onbewoonibaarverklaarde woningen. Van
de in het vorig verslag vermelde 29 onbe
woonbaar verklaarde woningen als zijnde
de slechtste en het eerst voor ontruiming in
aanmerking komend, bleven nog 11 be
n de 149 bleven nog 44 onbe-
verklaande woningen bewoond.
Van zes woningen werden na verbetering
en vernieuwing de onbewoonbaarverklarin-
gen opgeheven, n.L van de perceelen Wyde
Poort 7, 9, 11, 13 en Boomgaardstraat 25 en
27. De verbeteringen aan woningen, door de
Commissie voorgedragen of op voorstel van
het Bouw- en Woningtoezicht ook door de
commissie aanbevolen by Burgemeester en
Wethouders, werden meestal aangebracht;
enkele malen waren waarschuwingen noo-
dig of moest den directeur van gemeente
werken opdracht gegeven worden door Bur
gemeester en Wethouders tot aanbrengen
der verbeteringen op kosten van den eige
naar.
Het verslag maakt melding van een reeks
klachten bij haar ingekomen over vervuilde
sloten en dergelijke en merkt daarbij op
dat de wensch van de Commissie om tot rio
leering en demping van de sloot langs het
Ziekenhuis over te gaan, niet vervuld is.
Burgemeester en Wethouders stelden zich
voor een plan tot bemaling voor te dragen.
By het opmaken van dit verslag was hier
van echter nog niet bekend by de commis
sie. Even wenig succes kan de commissie
boeken in haar pogen het urinoir op de
Nieuwe Markt, klacht no. 27 te doen ver
plaatsen. De andere klachten worden door
Burgemeester en Wethouders overeenkom
stig haar wenSfch, door aanschrijving tot
verbetering opgeheven, een enkele maal
door de verbeteringen door gemeentewer
ken te doen daarstellen op kosten van den
eigenaar.
Het aantal woonwagens dat naby het Zie
kenhuis tot een woonwagenpark zich heeft
uitgebreid, gaf aanleiding tot klachten en
zal daartoe nog meer aanleiding gaan ge
ven, naarmate de Kruge r 1 aanbebou wa ng dit
terrein steeds meer nadert. Met het oog op
de nabijheid van het ziekenhuis, vestigde de
Commissie de aandacht van Burgemeester
en Wethouders op den nadeeligen invloed
hiervan en gaven verplaatsing in ernstige
overweging. Hoewel Burgemeester en Wet
houders overweging in 't vooruitzicht stel
den, vernam de Commissie nog niets van
eeA plan hiertoe.
Na de verbèifwiing van de school op de
Nieuwe Haven, waarin de R. K. U. L. O.
School werd overgebracht, had geen ver
bouwing van scholen meer plaats en vol
doen ze allen aan de te stellen eischen.
Fabrieken en werkplaatsen.
De klachten over asch en roet uit fa-
brieksschoorsteenen, voor zoover deze zich
vaak bevinden binnen de bebouwde kom der
gemeente, blyven voorkomen. By de behan
deling van het Uitbreidingsplan werd de
aandacht gevestigd op een terrein buiten de
kom der gemeente en waarvoor wy ter be
vordering van fabricksbouw aldaar Burge
meester en Wethouders in overweging ga
ven meer soepele bouw bepalingen vast te
stellen voor dat gedeelte, ten opzichte hier
van.
Besmettelijke
Gevallen van Aziatische Cholera, pest, ge
le koorts, dysenterie, pokken en typhus
exanthematicus, kwamen, voor zoover de
commissie tokOT<i, niet voor, terwyl ook
scabiesgevallen, meningitis cerebrospinal^
en diphthenegevalien dit jaar evenmin te
onzer kennis kwamen. Van den Gezond
heidsraad, alsook van den Gemeentelyken
Ontsmettmgsdienst, ontvingen wy opgave
van 2 typhusgevallen (het vorig jaar 12 ge
vallen), waarvan 1 werd verpleegd in het
Wyikgebouw en afkomstig was u
en 1 in 't ziekenhuis afkomstig uit 1
wyk. Voorts nog 2 paratyphusgevallen (ver
leden jaar 1) beiden verpleegd in 't Zieken
huis. Omtrent de vermoedelyke oor
zaak der verschillende gevallen werd
onderzoek ingesteld. De commissie kan
slechts voor bet eerste geval vast
stellen dat het gebruik van ongekookte
melk als zoodanig kon worden aangemerkt.
In verband met het toenemend gevaar voor
V olksgezondheid Dr. Hulahoff Pol een ben
spreklng met de fcofttmisaie ter vaststelling
van de maatregelen die genomen konden
worden in verband met de artikelen 5 en 8
van 't Algemeen Beeluit bij de Warenwet
en art. 21 van 't melkbesluit, waarby aan
den keuringsdienst macht wordt verleend,
maatregelen te treffen om by tyhpusgeval-
len waarby een melkbedryf is betrokken,
dit te sluiten, de producten uit te schake
len uit de directe cdnsumptie en de perso
nen uit een gezin waarin typhus voorkomt,
werkzaam in een melkbedryf, hiervan uit
te sluiten.
In verband hiermede werd door de com
missie telkens na aangifte van een typhus-
geval onderzocht of omstandigheden als bo
vengenoemd in 't gearn zich voordeden, ten
einde door bemiddeling van den Burgemees
ter den keuringsdienst ten spoedigste hiei-
van op de hoogte te brengen en ook den In
specteur ervan in kennis te Btellen. Geen
der gevallen gaven blykens het onderzoek
aanleiding zich tot den keuringsdienst
te wenden. Voor het geval uit Reeu-
wyk ingevoerd, stelde de commissie zich in
verbinding met de Gezondheidscommissie
zetelend te Bodegraven, echter ook deze kon
haar geen aanwijzing doen omtrent de ver-
moedelyke oorzaak. Voorts deden zich' 13
roodvonkgevallen voor (verleden jaar 16)
verspreid over het geheele jaar vanaf
Maart, twee ervan werden in het Ziekenhuis
verpleegd.
De inrichting van dezen tak van dienst
bleef ongewijzigd. Ze gaf geen aanleiding
tot klachten. In het rapport der raadscom
missie ad hoe wordt le. de wenschelykheid
uitgesproken, echter met de noodzakelijk
heid tot invoering van een gemeentelyken
geneeskundigen dienst erkend, in verband
met de financieele gevolgen. 2e. aan den
Raad verzocht de wenschelykheid uit te
spreken tot geleidelijke invoering van een
centralen gemeentelyken geneeskundigen
dienst als bedoeld m het rapport en ver
volgens in principe te besluiten tot weder
invoering van het schoolartsen-instituut.
De commissie voelt voor de veramhtelij-
king van den geneeskundigen dienst in on
ze gemeente niets, gezien den goeden gang
van zaken, zooals hij thans werkt, geen klach
ten over, doch lof voor de vervulliiyj der
taak door de gemeente-artsen, maar onder
schrijft wel de wenschelykheid om by gun
stige financieele omstandigheden van de ge
meente allereerst het schoolartsen-instituut
wederom te herstellen.
Drinkwatervoorziening.
De watervoorziening door de Goudsche
Waterleiding Maatschappij laat mets te
w'enschen over. Mocht in den aanvang van
het jaar nog een enkele maal een duffe
smaak aanleiding tot klachten gegeven heb
ben, sindsdien verdween ze voor goed. Ook
door onze commissie, die gedurende eenige
maanden in den aanvang van dit jaar het
water stelselmatig proefde, werd geconsta
teerd, dat het water geheel smaakloos was
geworden.
Daarby voldoet het water aan alle eischen
in de concessievoorwaarden gesteld; zoowel
op chemisch als bacteriologisch gebied vol
doet het aan hooge eischen.
L«ven»- en genotmiddelen, gebruiks
artikelen.
Voor de resultaten van den Keurings
dienst met zetel 's-Gravenhage, verwijst
het verslag naar het verslag van dezen
dienst aan het gemeentebestuur.
Uitvoering en handhaving vam wet
ten en verordeningen.
De commissie spreekt hare teleurstelling
f heeft
weUks
i:ch ,n 1
Rotterdam
De sneltrein naar VHssingen staat ge-
raed aan het station D.P.... de locomotief
he^ft al gefloten en de stationschef is op
1^ punt het sein tot vertrek te geven.
Daar nadert met haastige schreden een
groote forsche man... nog juist 'bytyds
heefj. hij een portier open gerukt en nau
welijks sit hij in de coupé, of de trein zet
aioh in beweging.
HoUwel het een gure winteravond is, heeft
het harde loopen dezen reiziger warm ge-
maak t en even wryft hy me( zyn zakdoek
over het voorhoofd.
Hy is niet alleen. Schuin tegenover hem
zit een klein mefeig mannetje, met aluwe
oogjes en een scherp gezicht
Hurverend, diep weggedoken in de kraag
van zyn Winterjae, neemt het kleine kerel
tje den binnengekoamene op.
Deze heeft zich in «ijn hoekje geïnstal
leerd en sluit de oogen. Ziezoo, daar zat
hij... nog bijna te laat. Jongen, jongen, wat
zou zijn vrouw ongerust geweest zijn als hij
niet ttuMs, was gekomen. Die dacht altyd,
dat hy in zeven slooten tegelijk zou loopen
Donders, zoo keet de groote zware man,
18 kruidenier op een klein dorp-
Je in lderland. H(j is er geboren en geto-
ReTi- 8 kind ai had hy er gespeeld... als
Jonge man zich verloofd met zijn buur
meisje. was er getrouwd.en was er ge
bleven.
Als men hem zoo achter zyn toonbank
zag staan, blakend van geeondheid, groot
en krachtig gebouwd, een Hercules gel ijk,
dan maakte hy den indrak van een be
roepsworstelaar, dis na jaren van triomfen
in den ring ten slotte een kruidenierszaak
was begonnen, immers... sic transit gloria
hoorde
Maar Donders had nooit geworsteld...
zelfs nog nooit gewoon gevochten. Hy
maakte den indruk van een geweldenaar,
die met een slag een oe zou kunnen vellen,
doch zij (fee hem beter en langer kenden,
wisten, dat deze groote stoere man een heei
klein hart had... een hazenhart.
En behalve dat, had hy nog een gebrek,
dat in zekeren zin verband hield met zyn
blooheid, hetzij oorzaak of gevolg... hy
stotterde.
Stii zit hij in zyn hoekje en opent de
oogen weer.
Ellendig slecht licht was het toch in die
treinen. Van lezen was geen sprake.. en
slapen... hy had er niet veel hi9t in, omdat
hij niet ®lieen in de coupé zat.
Rare oogen had die kerel., niks betrouw
baar.
Zyn vrouw was altijd bang, dat hem iets
overkomen zou in den trein... je l&s zoo
vaak van beroovingen. Niet dat hy daar
bang voor was, hij lachte er om... Maar
ved lust om te slapen zoolang die vent by
hem zat, had hy toch niet.
Weet je wat, hy zou maar
of hy in den goeden trein zat
hy zyn stern tenamnste. En met meer
moeite dan anders bracht hy dr de woor
den uit.
GgffgSgg- graat... d... d... deze trein
nnmrnnaar. A...a...a...msterdam?
Het kleine mannetje met de sluwe oogjes
schrikt even op... kykt hem aan, maar
Donders is verbaasd, dat hy nie^ ver
staan wordt. Zyn stem is als zyn naam...
erven krachtig en groot... een geduid als
Nog eens herhaalt hy zijn vraag, maar
ook nu weer met een lange aanloop voor
elk woord, alsof elke beginletter een on-
overkomelijke hindernis vormt.
Schuw ziet zijn reisgenoot weer op...
doch wendt zich weer af.
Donders wordt wit. Wat scheelt dien ke
rel Doof is hy niet, anders zou hij niet
direct hebben opgekeken. Maar wat dan?
Hij heeft wel eens e«n spannend verhaal
gelezen van een geweldigen boef, die ,J>e
Zwijgende Moordenaar" werd genoemd, om
dat hij «ooit sprak, om te belette», da^
nen. Gek, ho© lowam hy op eens op dat
idee? Zou zoo'n mannetje...?
Donders hegi»t 1 nu werke4yk be
nauwd te krygen want telkens als hy op
ziet, kykt hij in die sluwe, kleine oogjes,
maar dan wendt het kereltjezich dadelyk
weer af.
De reus wiordt koud... hij rLu Ellendig,
dat hij nu juist weer zooiets moest tref
fen, vooral rvu hy nogal veel geld hij zich
heeft.
Zou die man misschien toch doof zyn?
Maar neen, dat kon niet. Dan had hy niet
opg(keken. Maar wat dan7 Toch een boef?
Donders rich* zich mei een ruk overeind er
op het zelfde oogenbliik gaat het kleine
mannetje verzitten.
Alle dekse's, wat een toestand
De forsche kruidenier wordt beurtelings
wit en rood.
Wa^ möet do€T1?
Daar!... langzaam gaat de rechterhand
van het kerel lje naar diens borstzak. een
revolver?... of een mes? De spanning wordt
or.dragel ijk cn Donders reseft opeens, dkat
bij iets doen moet. Aan de noodrem trek
ken? Als hy dat doet, is hij op dat mo
ment volkomen weerloos. De vent kan
naar hartelust en nog
als de trein langzamer
gaat rijden. Het kleine mannetje kijkt nu
uit het raam. zeker om te zien of de plaats
gunstig is voor zyn miadlryf Donders weet
geen ander middel om zi>n zenuwen tot be
daren te brengen, dan nog eens zyn vraag
te herhalen, zoo iuid mo-jelyk om vooral
verstaan te w-irden
Maar in zyn ar.gst valt het opreken hem
nog moei 1 ijker... hij struikelt over elk
over elke letter en hy kan nog
acbts losse klanken uitstooten.
De moordenaar kijkt nog altyd naar bui
ten en zyn hand is nog steeds in zyn
borstzak-
Er moet i«ts gebeuren. Zyn doodsangst
•geeft tem iets, dat op moed lykt. Als... als
hdj eens den eersten sprong deed1... om hem
vóór te zyn... Nóg aaraelt hy-
Maar ale het mannetje amh volledig af
gewend heeft... dan geschiedt het wonder
baarlijke. De kruidenier met het hazen-
hart springt op, stort zich als een lawine
op zyn reisgenoot... grypt hem by de keel
en pakt den arm, due in den binnenzak zit.
In zyn doodelijken angst schroeven zyn
ringers zich om den bals vhn zyn tegen
stander... van den irZwygenden Moorde
naar". Met een ruk haalt hy diens hand uit
den jaszak. en ziet, dat daarin een siga
renzakje g klemd zat, met twee kapotte
sigaren er in.
Verbaasd laat Donders los en hoestend
en schrapend komt de kleine man overeind-
W...W...W... waarom... zzzzzeg. je
niks? vraagt Donders.
Én dan komt er iets, dat op een ant
woord lykt.
ik wwwwwwou g-..g..-
g...g...een p...p...pak slag hebben.
De oogen van Donders worden onnatuur
lijk groot.
...i...i...i...i... ik sssssstotter ook e...
e...e...e...e en u bent in de...de...d® ver
keerde trein.