RIT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Zaterdag 21 Mel 1927
Ho. 18464
68* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behtfive op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
A. BRINKMAN ZOON
FEUILLETON.
t
ngel 91,
OTTERDAM,
ijs en Rome.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
MEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*
Wie was de Moordenaar?*?
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
HAND ELS
DRUKWERK
BESTE ADRES
Gemeenten
ƒ330.40
tkten.
HAGENAAR.
„Jei bent
nee
infor-
tus-
34)
.ets te zeggen.'
7
itWEDE
1154
25
inkomt en
i is al lang afge-
tweederangs-ster-
»r het overgroote
ikend zijn, nu dit
5.16
4.-
„17.68
12.30
7.68
7—
10.26
10.86
6.30
4.05
451.50
286.30
736.56
707.30
„466.—
„450.—
458.87
„486.18
„436.10
671.45
ttdUIISUIE COURANT.
loorten Haar-
Attesten van
en wij gaarne
bezit. Inlich-
.G van 10—3
953 30
OR”. Sedert
Aantal ge
meentelijke op
centen op
net per-|dc vorm
80
-KW
20
nihil
100
100
100
50
50
20
nihil
30
len zijn eenige straten in de buurt genoemd
draai straat, wiekstraat, stuwstraat enz.
Toevallig is een der tramverlegingen ten
slotte terecht gekomen in de Stuwstraat.
Alzoo prijkt die naam op het bord van de
tram. Zevenachtste deel van den Haag be
grijp de beteekenis van het woord „stuw"
niet en verhaspelt dientengevolge het woord
natuurlijk telkenmale.
in het midden van het kruispunt een alge-
meene handwijzer werd geplaatst waarop
alle wegen waren aangegeven. In dit op
zicht “zou er nog heel wat goeds zijn aan te
brengen mits men het eens oordeelkundig
ging bezien. Vooral voor de vreemdelingen
is het zoo noodig dat ze wat gemakkelijker
worden voortgeholpen en iedere bewoner
van een groote stad is in een anderen hoek
dan waar hij woont altijd vreemdeling.
Vóór het zomerseizoen aanvangt is het de
tijd der tentoonstellingen. Er zijn er vele
op dit oogenblik. Zaterdag'j.l. werden er op
hetzelfde moment twee geopend, de ééne van
de Islamitische Kunst in het Gemeentemu
seum, de andere van schilderijen in de kunst-
zaal van Kieskamp. Den volgenden dag
werd in de Gothiscche zaal eveneens een
zeer groote en belangrijke schilderij en-ex-
positie geopend. Reeds eenige dagen te vo
ren had Pulchri Studjo zijn deuren openge
zet speciaal voor de bezichtiging van werk
der oudere leden, met name van de zeven
tigjarige. Er zijn dus een driehonderdtal
schilderstukken te bewonderen op deze drie
exposities. Er is heel veel moois te zien en
de liefhebbers kunnen hun hart ophalen.
Eigenaardig is dat juist de gemeente weer
onderdak biedt aan de buitenlandsche kunst
en dat de HollaiMers zelf maar moeten zien
dat ze terecht komen.
De Gothische zaal is niet zoo algemeen
bekend), hetgeen jammer is, want het is een
der mooiste zalen van den Haag. Deze zaal
maakt deel uit van het paleis van Prinses
Juliana op den Keuterdyk. De ingang er
van is aan de achterzijde tegenover het pa
leis in het Noordeinde. Oorspronkelijk wa
ren deze paleizen met elkaar verbonden,
maar dat is een veertig jaar geleden veran
derd.
’t Blijkt, voor wie het nog niet wist, dat
er nog heel wat geschilderd wordt in den
Haag en er is werk onder dat heusch de
moeite waard is. Het is een moeilijke tijd;
voor de artisten. en wjj hopen gaarne dat
deze exposities hun wat opleveren. De „con
currentie” is echter wel heel groot, maar
waar is ze dat op dit oogenblik niet?
ui v tnooi
in (ook ii
Te en pa
le binnci
8.
üc AA uOk getoUHLAl.» UUMtalli u00
■ue. gekomen Ik ben zeer benieuwd;
om het ue hooren.’
Slmaiie giuiiuacnte. „Je bent erg
nieuwsgierig, dowter1 zei h.j. „Kiia
je me garaiiuocren, dat, als iK je Iwt
geheim vertel, je dit voor je zult hou
oen
„Ui ik1 het kan.... probeer
maar een» riep de ander un.
„Dat is prachtig, maar ik
heel weinig voor proeinemingen.
ADVERTENTIEPRIJSUit Gouda «n omstuk® (behoorande tot d«a bezorgkring)
15 regels 1.80, alke regal meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—6 regels 1.55, elke regel meer 9.80. Adrertentifa io- het Zaterd&gnununar 20 'A
bijslag op den prjja. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regel, 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina M booger.
Gewone advertentita «o ingezonden mededoelingen bü contract tot zoor gereduceer-
den prijs. Grote letter* en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentita kunnen worden ingezonden door tusechenkomst van aoliede Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te lijn.
Gtmeentelljka Balastlngdruk.
Dezer dagen verscheen als eene uitgave
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
het overzicht over het belastingjaar 1926/27
van den belastingdruk, rustende op het in
komen en het vermogen van de inwoners
der verschillende gemeenten: Voor zoover
die .belastingdruk is gelegen in de Riks
en Provinciale belastingen is er uit den aard
der zaak alleen een klein verschil tusschen
de eene provincie en de andere. Reusachtig
groot echter is het verschil in druk der ge
meentelijke heffingen. Deze bestaan in op
centen op de personeels en vermogensbe
lasting en in eene gemeentelijke inkomsten
belasting. Deze laatste kan wonden geheven
in den vorm van opcenten op de Ryksinkom-
stenbelasting of van eene speciale gemeen
telijke inkomstenbelasting of wel van eene
combinatie van beide.
Van de 1081 in 1926/27 in Nederland
bestaande gemeenten waren er 5 zonder
eenige gemeentelijke belasting op het in
komen. Van de overige hieven, al of niet
gecombineerd met opcenten op de vermo-
moet worden
ikomen van
I f 10 000
ƒ887.22
per-ldc v<
neel bel»
nihil
nihil
50
15
50
100
50
nihil
nihil
nihil
80
toekomst en voor de 'belastingbetalende bur
gerij allerbedroevendst uit.
Ook wat betreft de aanslagen voor ge
huwden' met twee kinderen spant Gouda den.
Kroon. Wanneer wjj Gouda en Gorinchem
daar nog eens tegenover elkaar willen stel
len, dan zien wij de volgende verschillen:
1000 2000 8000 4000 5000
Gouda 6.01 71.03 147.47 229.31 316.72
Gorinchem 5.58 43.34 91.49 141.17 191.76
En daarbij moet dan nog worden opge
merkt dat Gouda heft 80 opcenten op de
Personeele belasting en Gorinchem 50. Voor
de opcenten op de Vermogensbelasting zijn
beide gemeenten nog gespaard gebleven,
vermoedelijk wijl zeer tetecht van die hef
fing in Gouda althans meer nadeel dan
voordeöl moet worden verwacht.
Op mooie praatjes komt het niet aan,
Het js beter, zwijgend aan het werk te
gaan.
Metdat al is het voortdurend noodig
weer nieuwe namen te zoeken en men gaat
er dan ook mee voort. De voorraad is on-
uitputteljjk wanneer men eenmaal alle vak
ken een beurt wil geven. Met het dieren
en planten-rijk zijn we niet gauw uitge
praat en zoo goed als we de onderdeelen van
een schip en een molen kunnen vernoemen
kan- men ook de onderdeelen vaneen dier en
een plant als peetoom en peettante gaan
aanwijzen. De kopstraat ende staartstraat,
de meeldraad- en de stamper-straat, heusch
het klinkt lang niet onaardig. En waarom
zouden wij ook niet een* aan huishoudelijke
artikelen denken, de koekepanstraat, de
buffetstraat en het eierlepeltjesplein.
Vroeger is men wel eens karig geweest
met namen en daardoor de straten veel te
lang gemaakt; ook al werden zij door dwars
wegen onderbroken dan ging toch de zelfde
naam maar altijd door. Om ’t zoekende pu
bliek te helpen zijn nu onder de naambord
jes van de straten hier en daar pijltjes ge
plaatst, die beteekenen dat de straat nog
verder doorloopt. Dat lijkt aardig maar het
heeft niet veel zin omdat de vreemdelingen
de bedoelingen van de pijltjes niet weten
en zjj nimmer de beteekenis ervan kunnen
bedenken.
Wanneer dit stelsel algemeen werd inge
voerd zou het misschien nut hebben. In den
Haag meende men aanvankelijk dat die pijl
tjes de richting aangaven waarin het ver
keer moest gaan. Men begon met ze aan te
brengen en toen er al heel wat geplaatst
waren, kwam men pas op de gedachte om
toch eens door middel van de kranten mee
te deelen wat de bedoeling ervan was. Op
het oogenblik is men bezig al le straatnaam
bordjes veel lager aan de hoeken der stra
ten te plaatsen. Vroeger zaten ze zóó hoog
dat een kippig mensch ze haast niet kon
lezen en 's avonds zaten ze precies boven
de lantaarns zoodat ze alle in het pikdon
ker schuil gingen. Nu worden ze tenminste
zoo geplaatst dat ze nog in het licht vallen.
In de nieuwere wijken worden ze vastge-
hecht aan de lantaarn zelf, zij zijn dan zoo
gesteld dat ze 's avonds duidelijk verlicht
zijn. Over het algemeen is men nog uiterst
zuinig met het aantal bordjes. Het ware ge-
wenscht dat op ieder kruispunt duidelijk
alle namen der kruisende straten worden
aangegeven, hetgeen nu allerminst het ge
val is. Je zoekt je dan ook „gek” gelijk men
het populair pleegt uit te drukken, omdat er
ook geen vaste lijn zit in de wijze waarop
men de indeeling der straten heeft gemaakt.
Vandaar dat het gemakkelijk zou zijn indien
t-vr ivv'.pci Acer pijiinja en ueucaui
waren. Maar wat motst juli rouw Ame
ry van Stapieion denken? Unge^wij-
.eld zou junrouw La i'robe vertellen,
«at zij mem geraaapieegd had, iets
wat Tremaine waarschijnlijk aan. net
n.eisje zou overbrengen,, waardoor zij
zich iwutuurlijK onmixildellii,k hun eerste
ontmoeting herinnerde en ook zijn po-
^ingen om Ireanaine niet te laten be-
iLeriven, hoe zenuwachtig zij d.en mid
dag was geweest, toen ze in de
schenKiamer was.
Stapieton kon ónmogelijk
gansbelasting, 51 alleen opcenten op de
Rijksinkomstenbelasting, 77 eene niet-pro-
gressieve gemeentelijke inkomstenbelasting.
304 opcenten op de Rijksinkomstenibalasting
4- eene niet-progressieve gemeentelijke in
komstenbelasting en 645 alleen eene pro
gresssieve inkomstenbelasting.
Het zal onzen lezers, vermoeden wij, in-
teresseeren, hoe het staat met den belas
tingdruk in de gemeente Gouda a. ver
geleken met de omliggende gemeenten, b.
vergeleken met den toestand in het geheele
land.
Allereerst zij opgemerkt dat het aantal
aangeslagenen in de Ryksinkomstenbelas-
ting 1924/25 bedroeg 6367 en in de Vermo
gensbelasting 1925/26 529. Van dit aantal
in de Rjjksinkomsten aangeslagenen had
39.45 een inkomen van 800ƒ1400,
33.83 een inkomen van 1400ƒ2000,
21.99 een inkomen van 2000ƒ5000
3.33 een inkomen van 5000ƒ10.000 en
1.40 een inkomen van 10.000 en hoo-
ger.
Hieruit blijkt dat Gouda zoo goed als niet
beschikt over belastingbetalers met groote
inkomens, en het dus zeker geboden is, de
enkelen, die daartoe nog kunnen worden ge-
rekpnd, in Gouda te houden.
Gouda ƒ15.07
Ben44w«
Vooriburg
Rijswijk
Leiden
Delft
Breda
Nijmegen
Gorinchem
Aliphen
Bodegraven
Boskoop
De vergelijking met de omliggende ge
meenten valt in elk opzicht ten ongunste
van Gouda uit. De aanslagen door Gouda
geheven, bedragen het dubbele en meer dan
het dubbele dan in de gemeenten in onze
directe omgeving, waar mede handel en in
dustrie een bron van beteekenis der inwo
ners vormen. Ook een vergelijking met Go
rinchem, de gemeente aan het hoofd waar
van burgemeester Gaarlandt tal van jaren
heeft gestaan, valt zeer ten nadeele van.
Gouda uit en zeker ligt hier voor de hui
dige burgemeester van Gouda een taak, om
in dien ongunstige belastingpositie van
Gouda te pogen verbetering te brengen.
Dit is te meer noodig wanneer een ver
gelijking wordt gemaakt met andere groote
BRIEVEN UIT Dl HOFSTAD.
DCGCLXIX.
Onder de vele puzzles die op te lossen
zijn bij de voortdurende uitbreiding van de
stad behoort ook (het puMle-tje van de be
naming der straten. Men kan zich daar ge-
makkelijk van af maken en voor elke straat
maar iets verzinnen, raak of niet raak, als
het kind maar een naam heeft, maar men
kan ook trachten eenige. lijn te brengen in
de benaming.
Alles wat Nederland in het algemeen en
den Haag voor zich speciaal aan helden op
allerlei gebied heeft gehad, is zoo zoetjes
aan al vernoemd en nw
daald tot de groepen dei
ren, waarvan de namen I
publiek heelemaal niet
al sukkelt met die der eersterangs figuren.
Toen men aan het eind der helden en ge
leerden, staatsmannen en kunstenaars was
gekomen, heeft men de leerboeken voor
plant- en dierkunde opgevat en daaruit na
men van vogels en planten opgedoken. Het
was al weer niet genoeg, andere namen wa
ren noodig en men ging hoe langer hoe
meer in details. De Camera Obscura van
Hildebrand viel op een goeien dag in han
den van den straten-dooper en hij putte er
de namen der meest-bekende figuren uit om
ze aan nieuwe straten te geven. Maar zelfs
die voorraad is beperkt indien men althans
niet te veel de bij-figuren naar den voor-
grondi wil brengen. Er moesten dus allerlei
andere middelen te baat genomen worden.
In Schevendngen worden de visschen ver
noemd: de schol, de griet, de zalm en de tar
bot en nog veel meer kwamen aan de beurt.
En toen kwam er een andere poëtische in
val n.l. om de onderdeelen van een schip
ook tot peet te maken van straten op Sche-
veningen. Zoo ontstond er b.v. een windas
straat. Het is al eens gebeurd dat iemand
er naar informeerde wie Windas was ge
weest, een burgemeester of een reeder?
Aan een ander eind van de stad stond
'n molen. Naar de onderdeelen van dien mo-
door
JOHN DANE.
Uit het Engelsch vertaald door
Dicky Wafelbakker.
zich precies voorstellen hoe dte
zou
.>?er
..4S4T „•«HM-
40.16
26.40
79.56
65.30
„44.48
45.—
50.13
39.60
40.15
40.95
voel
IK
wil er zetKer van zijn, dat ais iK het
je zeg, je het net verder zult vercei-
«cn. En vooral met aan Gray en con
sorten.”
..Daarvan kun je overtuigd zijn,
ik heb niet het minste verlangen üray
.ets te zeggen.”
„Ults.ekend)’vervolgde «made'
„Luister dan en vai me niet in de
rede.”
„Wanneer ik een onderzoek in-
siel naar de daden van een man
ging hij na een oogenblik voort, tracht
ik me zooveel mogel jk in zijn plaats
te stellen. Niet alleen geestelijk, doch
ook lichamelijk, en probeer ik alles
door zijn oogen te bekijken. Toen ik
reet Jacobs voor het eerst in Lord
Henry’s flat kwam, begaf ik me on
middellijk naar de voorkamer, waar,
volgens Jacobs, Lord Henry zich be
vond, toen de bedi ende met het thee
blad binnenkwam'. Op aanduiding van
Jacobs, plaatste ik mij in precies de
dal zijn vriend1, zonder er verder over
na te dienden, een diergelijhe mede-
deeling vol verachting van zich at zou
gooien Zondier iwijfei zou hij ®anid-
dekijk om raad bij Stapleton aiauiMop-
pen, maar in elk geval, zou hij zeer
zeker zijn meisje vertellen, wat juf
frouw La Trobe gezegd had.
Wellicht herinnerde hij zich dan ook
den duidelijken .egenzin van het meis
je om over den nuoord te spreken,
waarop hij Stapleton reeds tweemaal
attent had gemaakt. Wat zou juffrouw
Amery in dit geval zeggen of doen
Zou zij Tremaine een verklalring van,
haar bezoek geven, dit ontkennen, oi
»lfs weigeren een, nadere explicatie
gevein En hoe zou Tremaine zich
dan tegenover haar gedragen
Er konden verschillende verwikke
lingen uit voorkomen, welke allen zon-
176.38
„114.40
292.18
287.30
179.20
185.—
196.88
„150.96
167.51
255.20
provinciesteden, maar vooral met den Haag,
de vorstelijke residentie, en het naburige
Voorburg en Rijswijk, die blijken op de
Gouwenaars, die het maar eenigszins kun
nen, een geweldige aantrekkingskracht uit
te oefenen.
De hier afgedrukte cijfers spreken een
duidelijke taal. Ze zeggen het onomwonden
dat de belastingbedragen voor een gemeen
te als Gouda met weinig draagkracht veel
en veel te hoog zjjn en dat, worden de uit
gaven niet verminderd, en door de niet-vok-
doende toeneming van het aantal volwas
sen inwoners van buiten, waardoor nieuwe
welvaartsbronnen van elders niet tot ons
komen, het aantal draagkrachtigen ook ver
mindert, die Gouda verlaten, dan ziet de
ABONNEMENTSPRIJS: pw kwartaal U5, par week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.96. per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zoadagablad 8.88.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel mi de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend va» b—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Reuactie Telef. 88. Postrekening 48400.
xutx, ver van» *.0ua nuury vc.n.j-cri'
was, sioiuu iuj rniet znjn ..ai. Uauj1
uem loegeweud. Hij luieeume oemeirxi
ue neboeu, uac iuj geurri.eerd was auor
u-en muouu van een uier epiaie.s, waul
ui' iiooiue nem btimeiusmviuus zx*o iets
am ,,ua<, is velrdiuiveïd brutaal mom-
peien.”
,,Zea hij dat werkelijk?”
...eerde de dokter.
„Jacobs is doof, doch stond zoo
vrnk bij Lordl Henry, di.t hij er bijna
ze.aer van is die woorden te heooen
opgevangen, n.eitegensiaande hij er
aesujds niet veei aandi «chc aan scEouk.
hij verbeeldde zich ook, dat Lord Hen
ry een brie, van zim afschoot, terwijl
hij spraK. Ik maakte uit gebaar na, en
vroeg am Jacobs, of hel op deze ma
nier was gesch.ed. Daar hij echter op
uat moment geen bijzondere aandacht
aan Lord Henry had' oesteed, kon hij
zich niet volkomen diens bewegingen
herinneren, maar hij had beslist den,
indruk gekregen, dat, terwijl de woor
den „datis verduive.d brutaal” geuit
werden, hij den brief van zich af
schoof. Nu staat er op den schoorsteen
een Chineeseh ornament, een groote
draak voorsellend, waarin hij pijp®-
schoonmakers bewaarde, en waarin ik
taverns nog wat papieren on dekte. Ik
baalde die tevoorschijn en bemerkte
dadelijk, dat één stuk daarvan van
groot belang kon rijn.”
(Wenlt ▼•rvolfd.)
ar-iiue nouuing, waarin uoru xxtnry op
ua-, oogenbia. stond. ,,ik was voor uei
Haardvuur, ge.eond tegen den scnoor-
steenmantel, en alles in de kamer was
precies zooals op den middag van aen
nxxirdi. Ik liet Jaieoos net het the^biau
binnenkomen, en zich gebragen, even
als hij toen gedaan had.”
„Wil daarmede zeggen rietp
Shea uit, die met be1angsteihng bet
verhaal volgde, ,,dat hij naar de thee-
talel ging en deed, alsof hij al net
theegerei in orde maakte?’
„Ja, maar eerst gebeurde er no$T
iets anders.”
„Wat was dat?”
„Hij overhandigde Lord Henry
op een blad eenige brieven. Je zu.t 'e
herinneren, dat er drie stuks op het
bureau in de andere kamer werden
gevonden, twee invitaties, en een re
kening. Ik vroeg Jacobs, of hij zeker
wist, dat er slechts drie waren ge
weest, en hij zei, dat hij zich dit niet
juist meer kon herinneren, doch dat
er ook wel vier hadden kunnen zijn.
„Ik verzocht hem mij te zeggen, wat
Lord Henry deed, toen hij die brieven,
in ontvangst nam. Hij opende euet,
wierp de enveloppen in het vuur en
las de brieven door. Toen hij hier
mede klaar was, ging hij naar de an
dere kamer. Maar voordat dit echter
plaats vond, schijnt er iets anders ge-
beuvrd te zijn. Jacobs was bezig met
de theetafel, en niettegenstaande hij
r- een ant-
fcitapleron kon zich niet voorstellen, woord vinden op al die vragen, noch
«vIIm -.1.—..^.mz4>^m I '/ipli oa rrvzvi'kjt'/i11 Iizvzk zlln Z33 1
veirloopen. Hij was er echter ze-
van, dat geleidelijk het mysterie
van Lord Rollestone’s dood een oplos
sing naderde en dat daarin betrokken
werd een vrouw, voor wie hij onbe
wust een groote belangstelling was
gaan koesteren.
Den dag, volgend op het bezoek van
Tremaine en juffrouw Amery op Sta
pleton’s kamers, zaten doktelr Shea en
Oliver Smalle in de kamer van den
eerste te rooken. en alls gewoonlijk
kwalm het gesprek weer op den moord
in Malmesbury Mansions.
..Zeg”, zei Shea plotseling, „je
hebt me beloofd, dat je me den een of
amderen dag zou vertellen, waarom je
volstrekt niet verbaasd was over de
aanwezigheid van de revolver Acht
Gemeentelijke inkomatenbelaating, welke betaald mc
door gehuwden zonder kinderen bij een zuiver inl
~T f 1000 f2000 f5000
ƒ15.07 ƒ81.97