tik
ll
km
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
MEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
r No16402
Zaterdag 25 Juni 1027
06* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Wie
was de Moordenaar??
2EF I
EI
ÜAKT
ETTEN I
d. per stuk I
inden.
stelten I
Peleph. 12q I
feuilleton"
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee Haden.
HOOFDSTUK XVI.
■4-
<3
Uit
in uram, um xjicvy
luidfdle het antwoord,
G
|L£EN5tWEDE
door
JOHN DANE.
lice Engelsch vertaald door
Dicky Wafêlbakker.
t en
oude
van
Hen-
in-
„En
t is
voor
AH
ver-
BON
ENDfJK
AM.
Die luistert aan de wand, hoort zijn
eigen schand.
is
ruim1
en
D* HOFSTAD.
-XXIV.,
iei<Jt die' residentie
Stapleton stelt een vraag.
Het resultaat van Gerald Stapleton s
verblijf In de bergen, was, dat hij
thans eerst ten volle 'begreep, hoe ont
zettend! veel hij van Beatrice Amery
was gaan houden. Tot nu toe had een
gevoel van Iqyaliteit tegenover zijn
vriend hem niet alleen nog doen zwij
gen, doch had hem zelfs ook verhin
derd zichzelf te bekennen, hoezeer hij
aan liaar gehecht wus. Nu Tremaine
echter met een ander meisje ging trou
wen, was zijn eventueele terugkeer tot
Beatrice Amery, waarvoor Staipleton
altijd bang was geweest. natuurlijk uit
gesloten, hierdoor was hij dus vrij om
het meisje voor zichzelf te zien te
winnen.
Het bericht van. Lady Dundas toon- vriend,
de hem maar al te duidelijk, in welk 1 dan
gevaar het jonge .meisje verkeerde.
Het was al erg genoeg, dat het ge
heim van haar bezoek dien bewust en
middag aan Malmesbury Mansions niet
alleen hemzelf, doch ook aan Tremai
ne en juffrouw La Trobe was bekend,
want een geheim, dat dOor drie per
sonen gedeeld) wordt, kan nimmer vei
lig geacht wordjen.
Klaarblijkelijk was thans echter reeds
huif Londien ervan Op de hoogte, dus
maakte bet eigenlijk! bitter weinig ver
schil, of het van juffrouw La 'Trobe of
ischep 5.
3.90, zilver
5.75, zilver
r Slalepel en
ertjes 2.50.
Iplein 8
1527 18
adres. -
voorwaarde is en dus opoffering van het
welzijn niet van één individu, maar van het
individu, van de individueele kracht, ook
het welzjjn van den staat aantast. Zoodra
de staat de innerlijke levenskracht der in
dividuen aantast en de mogelijkheid voor
groei en bloei van de individueele levens
krachten vernietigt, tast hy zyn eigen le
vensbelang, zijn eigen levensmogelijkheid
aan. En dat heeft Mussolini blijkbaar niet
begrepen.
De verhouding tusschen staat en individu
is een zeer delicate en teere. Het belang
van den staat domineert het belang van het
enkele individu. Zoo zou soms de vernieti
ging van* één of van meerdere individuen
noodzakelijk kunnen worden. Maar het is
duidelijk, dat de vernietiging van alle indi
viduen de vernietiging van den staat zelven
zou beteekenen en dat daarom ook de ver
nietiging van dat, waaruit de individuen
hun levenskracht trekken, het aantasten
van de levensvoorwaarden van het individu
de levensvatbaarheid van den staat aantast.
Een der eerste levensvoorwaarden voor
het individu is, dat het vrij kan uitgroeien.
Wanneer men iemand in een hok opsluit,
te laag en te eng, dan dat zijn lichaam zich
natuurlijk ontwikkelen kan, schrompelt hij
langzamerhand ineen en kan^iiet tot een
normaal mensch met de natuurlijke levens
kracht uitgroeien. En met den geeste
lijken groei is dit in sterker mate het ge
val. Geestelijk groeien kan een mensch al
leen in vrijheid. Maar in nog sterker mate
geldt, hetj dat_het geestelijk leven van een
volk alleen in vrijheid naar alïexanten kan"
uitgroeien.
Deze noodzakelijkheid van vrjjen uitgroei
maakt juist de verhouding van den staat
tot liet individu en daarmee de regeertaak
zoo moeilijk. De samenleving maakt de in
perking der persoonlijke vrijheid reeds nood
zakelijk. En terwille van zjjn eigén belang
moet daarom de staat deze vrijheid van het
individu aan bepaalde voorwaarden binden.
Maar die beperking moet zich nooit verder
uitstrekken dan strikt noodzakelijk is. Da
den, die de rechtsorde verstoren zijn ontoe
laatbaar. En tot tal van daden, die mee
werking aan de staatstaak bedoelen, moet
het individu gedwongen worden. Maar die
dwang moet zoo weinig mogelijk (Is
dwang, enkel als een noodzakelijkheid der
behartiging van de gemeenschapsbelangen,
die ook de eigene1 belangen zijn, gevoeld
worden. Daarom is het zoo goed, dat de
individuen zelven de wetten vaststellen, dat
ztf dus de dwang niet voelen als de dwang
van anderen, maar als zelfdwang, dat dus
de staat democratisch geregeerd worde.
Maar bovenal is ook in een zoo geregeer-
den staat alleen die inperking van de per-
mime ffliimr.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken (behoorende tot dan bezorgkring)
1—5 regels 1.80, elke regel meer OM. Van buiten Gouda en den bazorgkring
15 regels 1.55, elke regal meer 0.80. Advertentittn in-het Zaterdagnummer 24)
bfjalag op den prijs. Liefdadigheide-advertentiën da helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 rogels f 2.05, elke regel meer B.50. Op
de voorpagina M hoogar.
Gewone «dvertentiln en ingezonden medodaalingen bfj contract tot zoor gemduceor
den prijs. Grocte lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomst van soliedo Boekhan
delaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
banketbakkerij
i kwaliteit.
flstr.65, Gouda
60S. s
weer uit een. andere bron kwam. Hij
wist, dat thans twee detectives bezig
waren te trachten achter het mysterie
van Lord1 Roll est one’s dood te komen,
en zonder twijfel was Beatrice's be
zoek hun ook reeds lang bekend.
De aanwezigheid van den heer Jones
werd hierdoor ook verklaard. Hij was
natuurlijk een spion, die- er op uit
was gezonden hei meisje na te gaan.
Onder de gegeven omstandigheden
veelde B.apleton, dat hij niet langer
kon en mocht aarzelen. Hij moest Bea
trice AmeiV zijn liefde bekennen, hoe
wel hij, daar hij een zeer bescheiden
man was, niet de minste hoop had, dat
zij hem zou acoepteeren.
Hij beschouwde, nietbegens aande al
les, Harry Tremaine, toch nog als zijn
gevaarlijkste mededinger, want zoo
groot was zijn bewondering voor zijn
■~:“id', dat hij niet anders verwachtte,
dat Beatrice nog steeds tot op zijn
zekere hoogte onder zijn invloed stond
Maar onverschillig of ze hem zou
aannemen of niet, hij moest haar toch
wijzen op het gevaar, waarin zij ver
keerde, en hij hoopte, dat ze hem
zou willen toestaan haar met raid en
daad bij te staan. Vermoedielijk was
het het beste, wanneer zij zoo spoedig,
mogedijk den autoriteiten (onverschil
lig, wat zij te zeggen had), alles ver
telde, door welk feit zij hem natuur
lijk voor zou zijn.
(Wordt vervolgd).
zien, en hoewel het
-.uet’g is dit precies te
kunnen constateeren, be w eest het meis
je toch, dat het de juiste maait was,
«n ook de kleur, welke juffrouw Ame
ry altijd placht te dragen. Bovendien
verklaarde zij pertinent, dat juffrouw
Aarery op ongeveer dien datum een
handschoen verloren heeft.”
„Heb ik ooit van mijn leven
rep Shea» uit.
De detective klopte hemi plagend op
oen schouder. ,,Ga je al weer ver
wakken, dokter, en twijfel je er aan,
cl Blake nu wel de noordenaar is l
Luister dan nog verdter. Het meisje
herinnert zich duidelijk, dat juffrouw
Amery op «en avond, waarop Ze naar
een diner moest,, doodsbleek en blijk
baar erg in de war, was thuis geko-
teivens mede te deielen, wat jij omtrent
Blake ontdekt hebt. Hij heeft mij ech
ter verteld, dat hij wachten zou, totdat
de Aihiery’s naar Londen terugkeer en.
zoodat er nog niet bepaald haast bij
is hem te vertellen, wat wij weten.
Intusschen kan ik voortgaan net mijn
onderzoekingen om' nog iets naders
van Blaks te weten te komen. Het is
mij gauw genoeg bekend, wanneer de
Amery's of Stapleton weer naar Enge-
Innd terugkomen.'’
Ik/ veronderstel, date Gray je dit
alles verteld heeft?” vroeg Shea.
„Het grootste gedeelte ja, doch
ik ben ook heel wat van Lord) Rolle-
stone, met wien ik zoo juist een
eenigszins stormachtig ondlerhoud heb
gehad, be weten gekomen. Ik ben bang
dat hij me bijna op één lijn met Gray
stelt voegde hij er glimlachend aan
toe. „Hij besdhoutwte ire als vrijwel
nutteloos.” Even keek hij peinzend
voor zich uit. „Dat zullen we echter
eens zien, dokter”, zei hij plotseling.
„pn je houdt me van alles op de
hoogte, nietwaïir, Smaile?” vroeg Shea
gretig. t
„Natuurlijk, dokter, daarop heb
je het volste recht. En mijn ontdek
kingen, zooals jij die noemt, zullen
jou, en misschien ook nog Lord Rol
lestone, eenjgszins, verbazen. Au re
volt.
<62)
Ze hebbetiT liaar den handschoen,
welke in Lord Henry’s kamer gevon-
den werd, laten zien 1
natuurlijk heel lastig
soonlyke vrijheid toelaatbaar, die het alge
meen belang, het staatsbelang onvermijde
lijk maakt. Hierdoor w<<dt alle beperking
van de geestelijke vrijheid onvoorwaardelijk
veroordeeld.
Dergeljjke beperking is nooit strikt on
vermijdelijk, omdat het denken nooit recht
streeks het staatsbelang kan aantasten.
Maar ook al kon het dat, dan zou die be
perking nog zoo groote schade toebrengen
aan den groei van het geestelijk leven, dat
zij indirect het leven van den staat zelven
aantast.
Daaraan heeft Mussolini niet gedacht.
Hy meent, dat het mogelijk is het leven in
een dwangbuis, dat hij heeft uitgedacht, te
boeien. Ten einde de ontwikkeling van den
staat, zooals h y die wenschte, te verzeke
ren, verbiedt hij elke gedachte zelfs, die
niet met de zijne strookt. Dat moet zich
onvermijdelijk wreken. Oogenblikkelijk mo
ge wellicht Italiëë in dat dwangbuis een
flink en manhaftig figuur maken, het leven
sterft er in. En wanneer dan ook het fas
cisme zich lang zal weten te handhaven Is
óf revolutie, een géwelddadig stuk breken
van het dwangbuis door den groéi van het
leven óf een verschromping en versteening
van dat leven, dat wil zeggen, een verstee
ning van Italië het onvermijdelijk eiride.
K.
bespaard! blijven. Natuurlijk komt net
(nog wel eens voor dat bandagge jeug'i
zien binnen de afra&tetring waagt maun
wat wij er van kunnen oonslaieerea,
is dit niet veel meer het geval, net
blijkt hierbij ook al weer dat het op
den duur er aan went. In, de volKswij-
<en is zjoetjes-aan ook' wel van oe zij
de van het pubtie» een bescauerming
der plantsoenen ontst^ani en dat
natuurlijk van veel belang ook i
de andere pleinen die door de jeugd
bij voorkeur worden 'bezocht.
Dp aanleg der plantsoenen
iraai, ~!~l --
Brisoh,
BUKVKN UIT
DOCD1
In veel onderseti
fttxdWMre. in ons land
met name dlan de groétere zij heelt
o.a. dtt voor dat zij over een schat
van fraaie pian.sojenen beschikt
zelfs tot in het hartje van de
stad' „groen” heeft. Het is beWend, d^j
den Haag zidh aan den aanleg en het
onderhoud daarvan zeer-veel gelegen
laat liggieai. Nu op dit oogenblik de
trelk naar den boulevard en naar de
L-diJe|nstire(k'en nog nicji grdot is, is een
kijkje biji af het mopis dat uen Haag
iu ziijn diverse pleinen oplevert, ue
moeite waard! Over het algeraieen sluit
hnen de perken met ijzer-gaas ai en ai
heeft dit het nadeel dat het aanzien
Wordt verminderd, het heelt het groote
voordeel, dat de perken ook onaange
roerd blijven.
(Het stelen van bloemen schijnt vrij-
Iwel te zijn opgehouden de plantsoen-
d enst i beeft Uiardnekkig volgenouden
n et het systeem» dat onmiddeiiijk werd
hersteld als er iets vernield was zoo-
oat naar buitejn van evlentueele. balda
digheid niets blijkt. De afrastering is
ook zoo hoog dat de honden niet aan
stonds er ovpr heien kunnen springen
en wi.j dus voor de liefelijke vernie
lingen van, deze geachte huisvrienden
niet overdadig maar ruim1 &a
niet veel gras er in en een
kleur van mooie, zelfs bizondere bloe
men en planbeai, Ben toonbeeld
Iraaien aanleg is het Wederik
Lrikpdedn dat een bezoek overwaard is.
Het is zoo jammer dat zij dief de»,Haag
eens even bezoeken niet de kans waar
nemen om de buitenwijken van den
Haag eens te bezoeken. De aulo-tocn-
ten die men tegenwoordig, in de groo
te toer-wagens kan maken geven een
goede gelegenheid om de mooie pun
ten eens te bezoeken en wij ^oydeii
allen die den Haiag van den zomer
niet een bezoek vereer en aanradien van
die gelegenheid eens gebruik te ma
kten. Het stereotype tochtje langs de
mddenstad, de Sclievemugsclie bosen
jes en als einddoel het stram kan op
aardige wijze gevarieerd worden door
een tochtje in een open auto langs ie
voornaamste wijken, die voor een
vreepnaeling anders niet zoo geu akiae-
lijk zijn te bereiken' of het zou hen
te veel tijd kosten.
In de qude snd hetjoen in den loop
dier tijden vele oude plantsoenen nei
moeten afleggen omdat het verkeer'er
/beslag opJiegde, maar wat mogeuijk was
is gespaard en zelfs is daarmede een
j^oed werk gedaan. Bij de jongste stor
men hebben drie reuzen op de rlaam
het algelegd. We zullen er me. hard
om treuren want eieriijk gezegd sten
oën ze er wat armoedig omdat zaj net
restant waren van een gansche rij
waarvan de rest al is gevallen,
gevolg van den aanleg van de
keerswegen komen sonöimge boónien
zielig op den weg ue staan en net
lijkt alsoi zij daar met aarue kunnen.
Door het harde plaveisel komt niet
genoeg water in den grond en het
eind ie daai o^a. aiiijd om de grootere
boomen blijken ondervoed, te zijn, ver
molmd en dus ten doode opgesenre-
ven. Dat was ook weer het geval mei
de dlrie die nu Zondag j.l. zijn ge
sneuveld. Er zijn in dien loop der tij
den gansche rijen gevallen als gevolg
van deze omstandigheid. Eén der typi
sche grachten in het oudste gedeelte
van de stad», het Srnid»wnter, is er
ABONNEMENTSPRIJS: p«r kwartaal U25, par week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.9f, per week 22 cent, overal waar de bezorging par looper gaaeUadt
Franco per post per kwartaal 8.15, met Eoa/agablad 8.81.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKI 81, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhanda’ an de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
Staat en individu.
Mussolini, de Italiaansche dictator, heeft
onlangs weer eens in een uitvoerige rede
het fascisme verdedigd en de kracht van
dat fascisme in het licht gesteld; En niet
lang geleden nog hoorde ik van een Hol-
landsch letterkundige, die veel in Italië ver
toeft, insgelijks een zydelingsche verdedi
ging, feitelijk meer een lofspraak op het
fascistische stelsel. Dit stelsel is het stelel
van den dwang, de onvrijheid. Het heeft
zijn grondslag in de absolute negatie van
de menschelijke persoonlijkheid, die niet
meer als een levende kracht wordt gezien,
maar als een zuiver mechanische in het ge
meenschapsleven wordt ingeschakeld en als
zoodanig rechtstreeks en volkomen aan de
belangen van den staat, meer nog de staats
macht, wordt ondergeschikt gemaakt. En
•wanneer anderen dan Mussolini en consor
ten den lof van dit systeem zingen, dan is
het, omdat het in het vei’zwakt. en geestelijk
ontredderd Italië ongetwijfeld enkele goede
resultaten heeft weten te bereiken. Derge
lijke tijdelijke resultaten zijn trouwens ner
gens uitgesloten. Het is altijd mogelyk, dat
de krachtige overheerschende wil v/in één
man tot verbeteringen weet te dwingen, die
anders wellicht achterwege waren geble
ven. Maar de fout is, dat dergelijke dwang
tot een systeem wordt en daardoor de vrije
bloei van het leven bebemjufirtjux. tea. slotte
dat leven onvermijdelijk moet dooddrukken.
Mussolini heeft zelf erkend, dat het fascis
me een dergelijk systeem is en zich daarop
benoemt. Zyn fout en die van zyn mede
standers, Hollanders of Italianen, is, dat ze
de juiste verhouding tusschen staat en in
dividu niet zien en niet begrijpen^ dat in
"dieperen grond het individu, de menschelij
ke persoonlijkheid de drager is van alle
♦hooger leven, ook het leven van den staat
‘A*en dat daarom zonder de gezondheid van
die persoonlijkheid, alle leven, in welken
vorm zich dat ook moge openbaren, moet
ineenschrompelen en verdorren en ook een
bloeiende staat onbestaanbaar is.
Wanneer we Mussolini’s persoonlijke
eerzucht uitschakelen en aannemen, dat hij
enkel het belang van Italië op het oog
heeft, dan kunnen we zeggen, dat hij van
jdezen regel uitgaat, dat het belang van het
individu ijan het belang van den staat on
dergeschikt is. Die regel is in zyn alge
meenheid ongetwijfeld juist. Maar het bo
ven gezegde verklaart al, dat zij dat niet
is in haar uiterste consequenties, immers
dat het welvaren van het individu voor het
welvaren van den staat onvermijdelijke
door oiUkrooiidDat ik ook één dur
merkwaardige pwMieo in den Haag di c
vreemdelingeai nooit eens bekijken.
Het is een nwkainit gracitifcje vlak
tegenover de Koninklijke» Schouw buy
gelegen. Wie diaar over wandelt k.a|n
zich, haast niet indenken dat dit dep
|Haiag is. Het doet veeleer aan Amsler-
dam denken, waar men op de grootje
grachten nog vele leuke» ouderwetseqe
gedeelten heeft. Er is iets aristocra
tisch, iets deftigs in dit grachtje; nif?»
strikt oudMlollandsch is het meer wajtil
rieatvoor i» er ad te veel aan geknoei,!
en gemiodieriiiseerd maar ails geheel is
het toch nog aantrekkelijk. En er ligt
nóg die merknyaardSge rust over het-
geheel, zoo’n aChtek-af-g(elegen stal
hoekje waar het verkeer haast niet
kon t Toen die boomen er nog stonden
was het bizonder mooi maar ook nju
nog valt het ons altijd' op hoe veel
goeds er in he. geheel schuilt.
Bijna alle grachten in den Haag zijn
overigens verdwenen en wat eir ndg
over is, is te modern dian dat het aar
dig is. Voor het verkeer hebben al|e
grachten moeiten wijken, een redding
tenslotte voor den tegenwoordigen tijd
maar een verlies uit schoottheidsoog-
punt is het ongetwijfeld. De oude
prenten van don Haag zijn even idyl
lisch als de modOrne iolo’s leelijk
zijn. Wat er bijvoorbeeld van de prach
tige Prinsegracht is overgebleven, is
wel heel triest. In oudje tijdlen was
deze gracht de nieuwe dieftige wijk
die even buiten het centrum» van de
stad de eerste uitbouw daarvan was
net groote monumentale hoerenhuizen.
Enlele daiarvan zijn nog terug te vin
den,. waarvan het gaafste diat is waar-
in het beroemde Bredius-museuni is
gevestigd. Alle overige zijn voor kan
oren,, winkels, pakhuizen en verga-
djer^üen ingericht waialr door het as
pect van de huizen natuurlijk zeer 's
veirfemliaaid1. Het geheel op deze gracht
die bovendien Maandag en Vrijdag a.s
markt wordt gebezigd, is zeer sjofel
gewerden Het is nu een rommelijke
breed© straat, die als toegangsweg naar
ue arbeiderswijken geheel ongeschikt
is voor woonplaats van gegoede fami
lies. 'Trouwens die zijn al lang naar
Zorgvliet en de nieuwe lanen op Duin
oord verhuisd», ook al omdat de oude
huizen ook te groot waren vooral met
he( oog op dh moeilijkheid! van perso
neel te krijgea.
Zoodra do grachten gedempt zijn
verandert het wetzen van die straat zseer
omdat er plotseling een enorme bree-
de verkeersweg is ontstaan die voor
het door-verkeer aanstonds druk tn
gebruik kont. Vanzelf verdwijnen dan
de Ou.de bewoners die er juist heen
getrokken waren om» het drukke staoa-
rumoer *e ontvluchten. Zelfs de mom
men.. Dien avond at ze bij Lady '*un
das, een groote vriendin van Staple
ton, die zelf ook aanwezig was. Juf
frouw Amery kwam omriddellijk na
aflooip van het diner naar huis, daar
ze zich niet goed1 voelde. Het meisje
zegt, dat zij daarop een heel slechten
nacht heeft gehad'j Ze kon precies den
datum opgeven, daar ze dien avond
juist was opgezegd geworden. Het was
de 20ste» October.”
„Groote hemel, dat rs heel
ieressant”, riep die dokter'ut.
Gray denkt dus....?”
„Hij vermoedt, dat hij voldoende
bewijzen tegen juffrouw Amtery heelt
om haar te laten arresteeren, ofschoon
ik denk, dat hiij dit nog niet zoo on-
middell’jk zal doen. Voor het oogen
blik laat hij haar overal nagaan. Je
zult dus moeten toegeven, Shea, dat
wij niec alleen aan Gray en rijn even
tueel e vergissingen iriogon denken doch
in hoofdzaak rekening moeten houden
met den pijnlijken toestand voor juf
frouw Amery, ais rij werkelijk1 on
schuldig is.”
,,Je zegt: als rij onschuldig isi’,
vroeg Shea. „Wat is jou opinie Smai
le
„Ik denk, dat Gray het mis
heeft”, luidfdle het antwoord, „en wan
neer hij werkelijk het plan heeft haar
te arresteeren, beschouw ik het niet
meer als een staaltje van nrijn plicht
den dreigbrief bekend te maken en