WHERRY REGENJASSEN
PAKKISTEN
Booe Azijn
VOLKSKLEEDING MAGAZIJN
lÏDDseerl D jp I ld
•^en/
saras
Koffie
Maison Para
BE GOUBSCBE FRUITHANDEL
Gij behoeft niet te klagen
Voor Lip's Brandkasten en Slotenfabriok
GERO
Alle ziekten van Urinewegen en blaas
ALLE DRUKWERKEN
A. BRINKMAN ZOON.
nieés cutders a.u.b.
VALET"
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 3"SEPT. 1927 - TWEEDE BLAD
Een uitmuntende kwaliteit
prlfzen van 29 en 37.SO.
GOUDA. A. L. J. v. d.
De Ajour-inrichting
DANSINST. H. FRENK (Diplomé)
Motorbootdienst Gouda-Oudewater-Utrecht
Vertrekuur: Maandagavond 7 nor Woensdagmiddag 2 uur Donderdagmiddag 12 our
Geïllustreerde
Gids voor Gouda
Plattegrond
H. BRINKMAN ZOON - GOUDA.
om ,o IS DE AGENTP. ROND Pz„ GDTJDA
ZILVER
Slijpt
Zichzelf
eiligheidsscheermes
EC-
-r ------ v I 1 i_ 'V
GEDEPONEERD MERK
2356 150
Moderne Slof. Chlcj Model.
en RAAMHORREN in diverse
maten TE KOOP.
A« SAS, Molenwerf 1£.
Door het gebruik van Mehemetl Ali krij
gen uw grijze haren hun oorspronkelijke
kleur terug; kost per flacon 5.ver
krijgbaar by BALT. A. DE JONG,Oost
haven 29. 2308 5
Brood- en Beschuitbakkerij
H. BROUWER DE KONING
Spiering,straat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 's-Bosch 1924, R'dam 1926,
Dordrecht 1927.
Laat uw japonnen, onder kleeding, lakens,
kussensloopen, enz. MACH. AJOUREN
door Ja. E. VAN DONGEN BOLDING,
B. Martenssingel 154, bij het viaduct. 1927
Jonker Fran.str. 21 ROTTERDAM Tel 12433
Heeft vorige jaar in Café „CENTRAL" ingang Zeugestraat met sue-
»es dansles gegeven 2336 22
AANVANQ der 'essen op ZONDAG 4 SEPT. en volgende dagen. Inlichtingen
en prospectus GRATIS te bekomen aan het Instituut van 10—10 uur.
De Ondernemer: FIRMA WED. K. A. VAN DEN HEUVEL
K0 Ligplaats i GOUWE bij de Groanendaal. Tel. 4S7
Goederen worden dagelijks aangenomen GOUWE 184.
STEENHOUWERIJ
A. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
In eiken Boekhandel verkrijgbaar:
bewerkt door
G. J. J. POT,
Seoretaris-Archivaris der gemeente Gouda.
Dit fraaie boek, dat tai van interessante
bijzonderheden bevat, zaowel uit vroegere
als tegenwoordigen tijd en versierd is m«
iti illustraties in en buiten den tekst waarby
een fraaie VIER-KLEÜrLnDRUK. van het
LL'JiltkAAM uit de beroemde St. JANS
KERK, kost slechts
50 CENT.
INHOUD: De oorsprong en de ontwik
keling van Gouda: De Goudsche Handel en
Industrie; De verkeersverbindingen te wa
ter en te land; De bedrijven der Gemeente
Gouda; Gezondheidszorg en Volkshuis
vesting te Gouda; Kunsten en Wetenschap
pen te Gouda; Het Onderwijs te Gouda; De
lichamelijke opvoeding te Gouda; Gouda als
woonstad; De voornaamste monumental*
gebouwen, en*.
der Gemeente Gouda.
Schaal 1 5000
met STRATENLIJST en vermelding van
Bijzondere Gebouwen en Instellingen
Op deze in fraaie kleuren uitgevoerde
plattegrond is ook aangegeven hoe de 3 ar-
binding tusechen de Hollandscke IJssel 'H
de Gouwe tot stand zal komen.
PRIJS f 0.75.
UITGAVEN VAN
Firma Wad. A. Rletwald.
LANOE TIENDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN
PERZIKEN
MELOENEN.
PRUIMEN.
AALBESSEN.
SINAASAPPELEN
CITROENEN
Heeft in voorraad
TAFELAPPELEN
TAFELPEREN
TOMATEN.
BANANEN
VRUCHTEN in blik.
DIVERSE SOORTEN NOTEN
enz.
TELEF 31
over gal, slijm, maaitijden, traga ontlasting, slechte sdüaverts-
toortshSt T- ee""ft!/evatta koude, influenza, lusteloosheid
van de duizeligheid, hoofdpijn, enz., want door 't gebruik
Wortelboer's Kruiden of Wortelboer's Pillen
Ma"a ^«rtdboer Van 0llde 2„t biim(m
*ïp.n wffr f™«h en opgeknapt. Probeer ze maar eens,
ge zult tevieden zijn over de heilzame uitwerking Overal
verkrijgbaar a 60 cent. vyvciu.
AU4" enz<
BUSGROENTEN (merk Sleutels) tegen scherp coincurreerende prijzen.
Wist U, dat zich in azijn kleine diertjes
ontwikkelen? Daarom is het onverstandig
en onsmakelijk, lossen azijn bij het eten
te gebruiken. Koopt daarom uitsluitend
I verzegelde flesschen BOOG-AZIJN, die
geheel gezuiverd is. Hij kost slechts 25 cent
per groote flesch.
Fa. De Wed. HERMAN DRAVEMAN, HAARLEM
Jyp ^Fenigefabrikante <jïa£L-
Voor engros verkrijgbaar bij Fa. RENEMAN v. d.
2197 74 HEIJDEN, Boelekade 17, Telefoon 265, fciouda.
6en JLaardevol
lgeschenk
kunnen spoedig GENEZEN worden nieuwe geneesmiddelen uit planten-,
extracten. Onverschilig dus aan welke ziekte dezer organen gij' lijdt, man
nen of vrouwen, acute of chronische ziekten, aarzel niet om een uitvoerige
beschrijving Uwer zriekte, of alieen den naam daarvan, op te zenden aan
den uitvinder dezer behandeling, G. DAMMAN, doctor in de medicijnen, bij
M. Snabilié (Afd. S 85) Groote Markt 7, ROTTERDAM, die U alle
aanwijzingen zal toezenden omtrent de wijze van behandeling, met de
bewijzen van de verkregen merkwaardige resultaten.
voor den Handel, Vereenigingen én voor
Particulier gebruik worden tot zeer billijke
prijzen accuraat en vlug door ons geleverd.
ik wensch koffie HAG. Wii ziin
mo" I, f'Jne kwaliteit van dit
«ï.m£*wend „en het is nood-
Rotterdam
Hoofdsteeg 7
iferpfeglngsartikefen, Corsets, Gummikouson, Breukbanden
Warmwoterzakken. Geill prljecourant gratis
HUMMIWAHEH 2670 20
ln den kop van het apparaat bevindt zich een
eenvoudige, practische en onmiddellijk wer
kende aanzet-inrichting, waardoor men in 10
seconden het mesje voor het scheren kan
aanzetten.
Een paar streieèn over den riem, dat is alles
wat noodig is, om die scherpe snede te herstel-
l' yaar^°°r de Valet mesjes over de
geheele wereld beroemd zijn. Scheren met
een Valet" apparaat is «ven gemakkelijk als
▼eilig.
Ftrkrtjgbaar in alle prima mlftn.
"aSS 12.50
•lark iwrirt alui. bevat vemi
apparaat. 3 Valet" mesjss
qualiteit aanzetriem. t rn
Priia FL 3.50
Bijkantooi voor Nederiaad i
Firma B Meinderama,
Den Haai,
11 J
Qljsbart Karei over Qouda.
Na afloop van d» te Brussel gehouden ge
wone vergadering der Staten-Generaal van
1818/19 vertrok Gijabert Karei van Hogen
dorp eind Mei weder naar zijn woonplaats
's-Gravenhage. Hy nam den weg over Gor-
kum en Gouda, omdat hjj, zooals in zyn
.Bijdragen tot de Huishouding van Staat"
(deel IV, bist. 239) wordt medegedeeld, ver
nomen had, dat men hem te Dordrecht en
Rotterdam met een bijzondere huldebetoo-
ging wilde ontvangen, waaraan hy zich
wenachte te onttrekken. Zoo zag hy dus
Gouda, waar hy in dertig jtfar niet geweest
was, weèr. Belangstellend in 's lands wel
vaart als steeds, heeft hy by zyn kort be
zoek aan Gouda zich zooveel mogelijk van
den economischen toestand van onze stad op
de hoogte gesteld. In genoemd deel van zijn
„Bijdragen" schrijft hy over dit bezoek het
volgende:
„De dorpen Haastrecht en Moordrecht trof
fen my evenals te voren. Iets zoo schoons
en zooveel blijk dragende van welvaart,
ontmoet men in geen ander land. De ge
meenschap te water is er een voorname oor
zaak van en rivieren, vaarten, slooten zyn
hier als uitgestrooid op den grond. Het wa
ter, de scheepvaart, de goede woonhuizen,
ziedaar het onderscheidend kenmerk van het
platte land van Holland in tegenstelling van
Braband. Mijn hart gaat open, wanneer ik
water en scheepvaart zie; de welvaart is
dan genoegzaam zeker, en de schoone hui
zen zyn er het eerste blijk van. Maar uit
dit bloeiende landschap, waartoe nog het
uiterlijke -van Gouda behoort, de stad inrij
dende veranderde het tooneel.
Uiterlijk maken de groene wallen, het
breede en klare water, de hooge boomen,
die zelfde grootsche -en vrolijke vertooning,
als de meeste Hollandsche steden. Maar
inwendig is de stad in verval. De pypen-
fabrieken en pottenbakkerijen zijn niet meer
hetgeen zij waren. Zeven duizend zielen
heeten ervan te bestaan; maar dit bestaan
is gedeeltelijk al zeer gering. Ik heb onder
de menigte al veel ellende kunnen gewaar
worden en eenigg uitgehongerde lichamen.
Dit is wel geen zeldzaam verschijnsel in
fébryksplaatsen, doch hier evenwel treffen
der dan elders.
Des te meer achting verdienen de brave
fabriekanten die de zaak met kunde en ijver
aan den gang houden. Het is toch geen
geringe zaak, de grondstof van verre te ha
len, uit een goedkoop óord, en waar ook de
«elfde fabrijken te vinden zijn, om de stof
midden in het dure Holland zoo te bewer
ken, dat het fabriekaat naar alle werelddee-
len verzonden wordt. De kunde, de handig
heid, het beleid, de zuinigheid, doen hier al
les af. De Regering heeft deze nyVere lie
den geholpen met een goed reglement om de
orde en regelmatigheid te bewaren en zy zal
zeker nog verder waken tegen het namaken
van de Goudsche werken, hetwelk een ware
..diefstal is. Deze diefstal is inmiddels een
scne 'fabriekanten toegebracht. Niet alleen
by de pijpen heb ik deze kunst bewonderd,
maar ook in de pottenbakerijen.
In deze heb ik een bejaard man de leem
zoo eenvpudig en zoo behendig aan de draai
bank zien behandelen, dat de stukken als
bij tooverij uit zijn vingeren kwamen. Doch
wat helpt de volmaakste kunst den f abrie
kant wanneer de smaak verandert en zyn
werk minder gezocht wordt?
De cigaren worden veelal gebruikt in-
plaats van pijpen, en als het zoo voortgaat,
zullen vele pypenfaibrieken stilstaan, de
beste echter het laatst.
Eene andere fabriek, daar tegen, is hier
en elders op het platteland zeer werkzaam,
namelyk de steenbakkerijen, en was dit
eenigen tijd geleden nog meer.
De eerste grondslag van de oude welvaart
van Gouda is de markt van de vruchten des
omliggenden lands. De welvaart daaruit ge
boren, neemt gestadig toe met den bloei des
landbouws.
Sedert eeuwen zijn boter en kaas de voor
naamste landvruohten, en deze worden alom-
me over zee verzonden. Ik heb meermalen
aungeteekend dat er in de bereiding van bo
ter en kaas iets fabrieksmatigs ismn zoo kan
rtien de schoone boerenwoningen, rondom
Gouda al» fabrieken beschouwen wefck# door
clen vrtfen handel bloeien, en die het Verval
van andere opwegen of lenigen.
I Eene andere brdn van welvaart is dfe ge
legenheid der stad tusschelf het Noorden en
het Zuiden van handeldrijvende gewesten,,
Noord-Holland, Amsterdam,. de óude Rijn,
Varen over Gouda naar Rotterdam, Zee
land, Antwerpen. Het staat er nooit stil met
achepftp, goederen, reizigers Ook de post
wagens brengen levendigheid aan. Doch de
hoofdgemeenschap is te Water, «n de zee-
sdhépen zijn wel eens Over Rotterdam de-
haven van Gouda binnengevallen.
Met zulke middeleh van bestaan -kan deze
stad nooit geheel te niet gaan: neen; roaar
zij moet noodzakelijk een zekere mate van
Welstand behouden, en blijft vatbaar voor
alle vermeerdering van dezelve.
In de dagen van de Republiek bracht zy
een stem uit in de vergadering van de souc
vereine Staten van Holland. Vandaar dat de
Zitting in de Vroedschap derzelve gezocht
Was; dat inwoners ook van andere steden
het burgerrecht aldaar verkregen; dat er
aanzienlijke geslachten te huis waren, en
dat er kapitale huizen gebouwd ztfrr; Dit
alles is reeds vyf en twintig jaar anders;
en, om de laatste omstandigheid slechts
aan te stippen, eenige van die huizen zijn
gesloopt, en andere zullen nog gesloopt wor
den indien men langer by verkoop derzelve,
geen derde van de penningen bekomen kan,
die de bouwstoffen den slooper zouden op
brengen. Daartegen schieten middelbare
huizen tekort; een blyk van wassende wel
vaart in den middenstand.
Behouden wy een tyd lang den vrede, of
althans de opene zee, zoo zullen landbouw
en fabrijken ook gedurig meer bloeien
rondom en in deze stad. Zy heeft altoos
geen verbodswetten noodig en begeert die
ook niet, om ten koste van andere plaatsen
en gewesten onrechtvaardige voordeelen te
plukken."
Bovenstaande beschouwingen over Gouda
eh zyn economische hulpbronnen verdienen
njiet enkel uit historisch oogpunt de belang
stelling. Niet alleen toch geven zy inzicht
ih de economische verhoudingen van hon
derd jaar geleden, maar in principe geldt
hetgeen Van Hogendorp met zyn scherpen
blik toemaals opmerkte, ook nog voor onzen
tijd.
Gouda is in de eerste plaats het centrum
vpn een welvarende land- en tuinbouwstreek
en geen plaats, waar in 't algemeen ge
sproken een industrie van meer dan lo
eiden, hoogstens van nationale beteekenis,
zich zal vestigen. Scheen het of vóór den
oorlog de industrie zich zoo zou ontwikke
len, dat deze de grootste plaats zou gaan
ihnemen, na den oorlog treedt de oude bron
van welvaart: landbouw- en veeteelt en de
daarmede verwante takken van nijverheid
-tfétf voorgrond. De toenemende
bsteekenis van den kaashandel, v.an den
tuinbouw, van den veehandel en van het
marktwezen zijn even zoovele bewyzen voor
dsze ontwikkeling.
Hoewel onze landbouw en veeteelt stellig
met niet minder moeilijkheden hebben te
kpmpen by den buitenlandschen afzet van
producten dan de industrie, toonen
rtgenoemden todh een sterkere uitbrei-
j dan de laatste, waaraan de toenemen
de intensieveering van den landbouw wel
niet vreemd zal zyn. Voorzoover men op
grond van de huidige omstandigheden een
oordeel kan vellen, mag men een verdere
ontwikkeling in die richting verwachten en
maatregelen welke die ontwikkeling bevor
deren, zooals b.v. verbetering van het markt
wezen, bouw van een export-slachthuis, ver
dienen toejuiching. Gouda heeft door de eco
nomische crisis zwaar geleden. Het moge
thans op den grondslag van de oude wel
vaart, zooals Van Hogendorp het noemt,
een nieuw tjjdperk van bloei tegemoetgaan
Da wargadering wan dan Volkenbondarnad.
De bezetting: van bet RDnland, Russische vredelievendheid.
Hogendorp doelt hier voornamelijk op
i graanrechten.
De Volkenboi*d#raad, in vergadering bij
een te Genève» heeft gipteren in geheime
zitting behandeld de kwestié van het opont
houd van Poolsche oorlogsschepen in dg ha
ven van/Danzig en ten tweede om de "Pool
sche opslagplaats van munitie op de Wes-
terplatte.
DÉ Poolsche vertegenwoordiger Sc|p
stelp voor óq beide kwestiejr van de agenda
af te voeren. Wat ligt vraagsfuk betreft van
het oponthoud van Poolsche oorlogsschepen
in de haVfti van Danztg, motiveerde h(j zyn
voorstel door efop te wijzen, dat in verband
met den beperkten tyd de Poolsche regeo-
ring de zaak niet voldoende had l^nen
voorbereiden. De voorzitter 'van den senaat
der vrye stad Ranzig, «Ir. Sahm, die ontbo
den was in verband met de bespreking del
Danzigsche Waagstukken, protesteerde te-
rSokal's voorstel en drong erop aan, dat
Raad eindelijk een beslissing zot^ nemam,
daar iedereen ter wereld nu zoo langzamer-
W^pd al Mot, wat a«n' de «aak vastzat, tffet
tö te begrijepn, dat dr.'&tresemann zip^vqU4
komen, by dit standpunt aansloot en den
Raad' adviseerde de aangelegenheid niet
weet- opnieuw uit te, stellen en zich'niet
bloot te ate Hen aan het gevaar, dat'men den
Raad zou verwyten, dat hy terugdeinsde
voor een beslissing ineen aangelegenheid,
die voor Danzig van zoo groot belang is.
Volgens de berichten uit Genève aan de
Duitsche bladen moeten de verklaringen van
dr. Sahm en dr. Stresemann nog al indruk'
hebben gemaakt op de vergaderden. Een be
slissing werd nog nieit genomen.
Moeilijker dan de bespreking van deze
kwestie was de behandeling van het vraag
stuk» der Poolsche minutie-opslagptaatsen
op de Westerplatte. Het gaat hier om een
besluit, dat de Raad in 1924 heeft genomen.
De Poolsche vertegenwoordiger beweerde,
dat het voorstel niet op zyn plaats was,
daar het neerkwam op het verzoek om op
heffing van een raadsbesluit en raadsbe
sluiten volgens zijn opvatting en ook krach
tens de tot dusver geldende usances als de
finitief moesten worden beschpuwd eh dus
niet ingetrokken konden worden. Dr. Sahm
van zijn kant teekende hier protest tegen
aan, waarna zich in den boezem van den
Raad een discussie ontwikkelde, of raads
besluiten werkelyk onveranderlijk zijn en
voor alle tijden zullen gelden, of dat zij, in-
I dien de voorwaarden voor hun totstandko-
ming zich hebben gewijzigd, kunnen worden
I opgeheven. Aan deze bespreking namen bij
na alle leden van den Raad deel, daar het
hier inderdaad een kwestie van groote, prin-
cipieele beteekenis betrof, die een veel ver
der strekking heeft dan haar geldigheid in
het geval van het geschil tusschen Danzig
en Polen. Na lange betoogen, die hoofdza
kelijk draaiden om de juridische voorwaar
den voor een dergelijke beslissing, werd op
voorstel van den Italiaansohen afgevaardig
de Scialoja besloten deze kwestie te verwy-
zenzen naar een commissie die uit 14 leden
zal bestaan. Ieder Raadslid benoemt daar
voor een jurist. Indien het mogelijk is, zal
de commissie nog tijdens deze zitting van
den Raad een rapport indienen, dat onder-
tusschen den Raad zelf nog de vrijheid laat
eener eigen beslissing te dezer zake. De
Duit&che pers betreurt het inmiddels, dat,
gezien de groote principeele beteekenis der
kwestie, de Raad zyn besprekingen, die,
naar verzekerd wordt, op een uitmuntend
juridisch peil sitonden, niet in het openbaar
heeft gehouden.
Naar aanleiding der a.s. onderhandelingen
der geallieerde ministers van buitenlandsche
zaken met den Duitschen minister van bui
tenlandsche zaken, dr. Stresemann, wordt
van betrouwbare geallieerde zyde gemeld:
Briand heeft gedurende zyn onderhoud
j.l. Woensdag te Parys met Chamberlain,
het Fransche standpunt ten aanzien der
Duitsch-Fransche problemen ontwikekld.
Briand zal, naar hy met den Engelschen
minister van buitenlandsche zaken is over
eengekomen tegenover Stresemann verkla
ren, dat de Fransche bezetting van het J$y>n-
landi Jn de eerste plaats als een garantie
voor de veiligheid van Frankrijk dien* te
worden (beftchouwd. Daardoor kan de ontrui
ming van het Rijnland slechts etappegewys
geschieden V Wel "parallel met de reorga
nisatie van Ret Fransche leger en den uit
bouw van den'fr&nschen vestinggordel aan
de Oost^lyke grenzen.
Daar met deze maatregelen refeds een be
gin iti gemaakt, bestaat de mogellfkheid van
een ontruiming van het Rijnland reeds voor
den daarvoor in het verdrag van Versailles
voorziehen t«rmljn.
Er is tussen de Engelsche ea Fransche
regeering eenove4èetekomst getroffen, waar
in wordt vastgelegd, dat de Rijnlandbezet
ting niet als een garar#tie voor ede vervul
ling van het Dawesplan of de Westelijke
fbolsohe' grénzen zal worden bebouwd. De
Franache negeering staat echter ojp het
standpunt, dat <ïe afsluiting van een Ooste
lijk Locarno in het belang van de veiligheid
fan Frankjyjk geweuscht.is.
Evenwel dient men»de./k«zetting van het
Rijngebied niet als pressiemiddel té dezen
opzichte ten aanzien d^ft Duitscbe »egeering
te be
Volgens de Daily J^lail heeft het ttritsche
ministerie van Buitenlandsche Zaken" ialich-
tingen J^kregen, dat in Rusland levendiger
voorbereidingen worden getroffen voor al
le soorten van gasoorlogen dan in eenig
andfr land ter wereld.
Het ia bekend, dat het Russische prógFano
streeft naaf da samenstelling van een mili
taire vloot van 3.000 vliegmachines, gerug
steund door een groot aantal handelsvlieg-
tuigen, welke voor oorlogsdoeleinden zouden
zyn in te richten.
In welk stadium van uitvoering dit sche
ma verkeert, staat op het oogenblik niet
vast.
Het is bekend, dat er in de vervaardiging
van geheel-Russische vliegtuigen en moto
ren stagnatie is geweest, maar de laatste
berichte# wijzen uit, dat de stemming van
voorbij gaanden aard is en de productie snel
ler ter hand zal worden genomen. Van
Fransche zijde schat men, dat de so-vjets
buiten de reserve veel meer dan duizend
vliegtuigen bezitten; men baseert dit cyfer
op den stand van zaken van eenigen tyd ge
leden.
Deze uitbreiding van de militaire lucht
vloot moet "gepaard gaan ntet een aanzien
lijken groei van 'de Russische burgerlucht
vaart, wolke door de roode leiders1 louter als
een hulp in oorlogstijd wordt beschouwd.
1HJ1TENLANDSCH NIEUWS.
DU1TÖCHLAND.
Gevaarlijke oorlogsmonumenten.
De legende van Dinant vereeuwigd.
De Duitsche officier3bond heeft een be
roep gedaan op den ryksweerminister „om
voor de eer van het leger op te komen, in
verband met de oprichting in Belgip van
opphitsende gedenlcteekenen en de daarby
gehouden toespraken".
Ook de democratische „Frankf. Z." be
spreekt, in trouwens zéér bezadigde woor
den, deze aangelegenheid en herinnert er
aan, dat op 23 Aug. I.L te Dinant aan de
Maas twee oorlogsmonumenten zijn opge
richt ter herinnering aan de gevechten, in
Aug. '14 om het bezit van,dit. bruggehoofd
gevoerd tusschen Fransche en puitsche
troepen. Het eene monument is gewijd aan
de daarbij gesneuvelde Franschefi ,het an-
dej-e aan de by de catastrofe als slachtoffer
gevallen Belgische burgers. Op dit laatste
gedenkteeken is de legende, die zich sinds
'14 om den slag by Dinant gevormd heeft,
in beeld gebracht; zoo ziet men een groep
vrouwen en kinderen, waarop drie Duit
sche soldaten onder bevel yan een officier,
die order geeft, de gewaren aanleggen.
De „F. Z." geeft dan het relaas, van het
Vtbn van vrouwen en kinderen {ookjÉer kan
de eventueel in te stellen neutraMlommto»
sie van onderzoek blijkbaar goed werk
dqen!) en stelt dan zeer terecht de vV'aag,
of nu elfe treurige legende van Dinant, in
erts vereeuwigd, voor alty'd moet ^voortle-
ven, om den haat onder h^t Belgische volk
tegen DuitachlafiU !«wulg te houden
In het belang ,van' de toekomstige goede
verstandhouding tusschen beide volken be
pleit het bltul daq ook de verdwijning van
het betreffende hei'/lonze relief in het oor
logsmonument te Dinant.
Een liefdésdrama.
In eéyi hotel in de Friedricbstrasse te'Ber-
Jyn heeft gisternacht een koopmart uit Dres
den, die {(daar met een filmfigurante zyn
intrek bad'. fgjiomen, na. een woordenwisse
ling een paar flehoten het meisje gelost
en vervolgens getracht zelfmoord te plegen.
Toen de poMtie het vertrok binnendrong,
vond zy t^en man bewusteloos op den grond
liggen m'et érnstige verwondingen aan den
linkerslaap. Het meisje was eveneens ern-
CTevomd dooV een kogel in den linker
schouder en de rechterhand. De man zou in
eenaanval van yiverizucht hebben gehandeld,
„.zijn toestand is bedenkelijk.
ROEMENlë. k
Hevige onwederg. f
Groote schade.
Hevige oaweders hebben in Roemenië
giroote schade aangericht, 'öy^a alle tele
foonleidingen zijn gestoord. Te Boekarest
sloeg de bliksem in in het gebouw van de
handel shoogesgh ooi waarvan het dak in
brand geraakte.
In de voorsteden van Boekarest, waar nog
geen n«leering ligt, kwamen geheeie'wy-
Ken onder water te staan.
Verscheidene huizen zyn ingestort.
In het district Moreni sloeg de bliksem
in een petroleumtoren met het gevolg, dat
de petroleumbron in brand geraakte. De
aangerichte schade is zeer belangryk.
GALIOIE.
De overntroomingen.
Honderden dorpen iretroffen.
Voortdurende was der rivieren.
Door de overstroomingen in Oost-Gal icic
zyn, voor zoover tot nu toe kon worden
vastgesteld, 847 dorpen en steden getroffen.
De rivieren in het overstroomde gebied ble
ven tot vannacht toe sty gen, terwyl in het
petroleumgebied de rivieren sedert gister
avond nog verder gewassen zyn." Het red
dingswerk kon door de troepen niet spoedig
genoeg wonden aangevangen, aangezien de
meeste troepen uit de garnizoenen, di daar
voor in* de eerste plaats in aanmerking ko-
Olll
itstaan van de legende van dit tloodschie-
VEREEN1GDE STATEN.
Een geheimzinnige moord.
Verleden week Donderdag is "in de baai
van Gravesend de ryke New-Yorksche Za
kenman Benjamin Golstein verdronken. De
politie, die vernomen had, dat Goldstein
kort voor zyn dood twee verzekeringen had
gesloten, van te samen 70.000 dollar ten
name van zyh compagnon, vond de zaak
verdacht. Die verdenking werd nog ver
sterkt door de verklaring van een visscher,
dat Donderdag in de baai een roeibootje met
drie mannen voorbygevaren was en eenige
oogenhlikken later gezien had dat een van
de drie in het water spartelde, terwijl de
beide anderen geen hand uitstaken om h<%
te redden. De politie wist daarop de beide
mannen, die Goldstein op het noodlottige
roeitochtje yergezeld hadden, op te sporen
en aan te houden. Zy werden door den vis
scher herkend en bekenden toen, dat *ij door
Goldstein's compagnon gehuurd waren om
den rykaard om te brengen. De politie hoop
te gisteren ook dezen schurk gevangen te
nemen.
De twee gehuurde moordenaar» zijn de 13-
jarige Harry Greenberg ep de 20-jarige Ir
ving Rubinzahl. Zy verklaarden, dat zij met
OP DE FILM.
De bekende juwelier Goudsmit stond
achter de toonbank van z'n prachtigen, rui
men winkel, toen een heer binnentrad.
De heer was tip-top gekleed. Hy zag er
uit als een correcte gentleman. Z'n manie
ren waren even beschaafd als z'n kleeding,
en terwyl hij den hoed afnam, vroeg hy be
leefd: „Heb ik het genoegen den heer Goud-
smit te spreken?"
„Uw dienaar, meneer!"
„Mijn naam is Verhaghe. Ik ben de
vertegenwoordiger der bekende filmfabriek
Neerlandia, die hier ter stede gevestigd is.
Wilt u misschien even zien?"
De heer overhandigde aan den juwelier
zyn kaartje en een brief,van de film-direc
tie, waarin de identiteit van haar vertegen
woordiger werd vastgesteld.
„Waarmee kan ik u van dienst zyn,
meneer Verhaghe? De directeur van uw fa
briek, meneer van der Sandt, is my welbe
kend!"
„Dat weet ik. Daarom zou ik het zeer
op prijs stellen, wanneer u den heer van der
Sandt even zoudt willen opbellen, om van
hem de bevestiging te krijgen, dat ik hier
werkelijk in zyn naam kom!"
„Maar meneer, uw kaartje, die brief,
en bovendien: uw woord-"
„Ik stel uw v^trouwen zeer op prijs,
meneer Goudsmit, maar het verzoek dat ik
u moet doen is zoo eigenaardig en van zoo
veel belang, dat ik het werkelyk zeer aan
genaam zou vinden, indien u van den heer
van der Sandt nog eens persoonlijk zoudt
hqoren, dat ik hier namens hem kom. Men
kan niet te voorzichtig zijn".
|De juwelier gaf zyn verzet op, ging naar
de) telefoon en voerde een kort gesprek met
dejn heer van der Sandt. Lachend kwam hy
tejmg.
h- 't Is in orde, meneer Verhaghe. Mijn
vriend van der Sandt heeft uw zending be
vestigd. En waarmee kan ik u nu van dienst
zy!n?"
Toen vertelde de bezoeker.
I— „Wy laten een groot Hollandsch film-
wérk in elkaar zetten, meneer Goudsmit.
Een drama. Wy hebben er voor noodig een
inbraak bij een juwelier, op klaarlichten
dag. Nu is ons verzoek, of u ona d&arby de
behulpzame hand zoudt willen bieden. Zoudt
u goed kunnen vinden, dat onze operateur
eep dezer dagen by u komt, met eenige on-
zej: artisten? De bedoeling is, dat behalve
de, operateur, een heer en een dame zullen
kopen. Zy treden binnen, zy zullen u iets
vragen, u pakt het een en ander voor hen
uit), plotseling zal de heer u aanvallen, over-
H, een paar handboeien aandoen,
zooveel mogelijk in hun zak stop-
1 het kostbare dat ze hier zieh, en
zicji ylings verwijderen. Onze operateur
nepnt het zaakje op, (hi er, in uw ruimen,
licjiten winkel gaat dat prachtig), en wan
néér de inbrekers eenmaal gevlucht zyn, ia
dej opname afgeloopen. Zy komen terug,
majken de boeien los, geven u al uw eigen
dommen terug en de zaak is gezond!"
t)e heer Goudsmit, die met aandacht ge
luisterd had, barstte aan het eind in een
schaterlach uit.
„Dus ik zou film-acteur worden, als ik
het goed begrijp?"
„Een oogenblikje maar. U hebt niets
anders te doen, dan een beetje tegen te
stribbelen, maar u zult er niet veel gele
genheid voor hebben, want de inbreker zal
u gekneveld hebben voor u het weet. We
zonden dit zaakje natuurlijk wei in scène
kirnnen zetten op onze terreinen, maar de
nieuwe film-richting is om alles zoo na
tuurgetrouw op te nemen. Hebt u De Laat
ste Man gezien, van Emil Jannings? Ter
plaatse opgenomen, meneer!"
De juwelier, die het geval niet alleen
van den komischen kant begon te bekijken
maar er ook een akelige reclame in zag,
stemde toe. Dag eiJBuur werden bepaald.
De zaak die iets bijzonders beloofde
te worden lekte uit. Het plaatselijk
dagblad, publiceerde een sensatie-wekkend
nieuwtje.
Inbraak by een Juwelier.
Naar wij vernemen zal a.s. Donder
dagochtend 11 uur by onzen stadgenoot,
den bekenden juwelier L. Goudsmit,
een opzienbare inbraak plaats hebben,
waarby tal van kostbaarheden zullen
worden ontvreemd."
En dan vertelde het blad verder, hoe de
vork precies in den steel zat: een film-
braak. Nieuw en pikant
Donderdagmorgen 10 uur stond de juweJ
lier weer achter de toonbank in z'n ruimen,
frisschen winkel, toen de operateur binnen
trad met het groote toestel. Hy veront-
scb&digde zich, dat hy een klein wirtje te
vroeg was, maar misschien mo-est dt scène
eenige malen worden vertoond. Dtf inbre
kers stonden al op den stoep, als «ïeöeer
goed vond kon de affaire beginnen- Vroo-
lyk zette de juwelier zich in postuur. In
een hoek van den winkel had dè operateur
zich opgesteld, en gaf een teeken naar
buiten.
De winkelbel klonk. Een deftige hoer,
van'een jonge vrouw vergezeld, trad bin
nen, vroeg om dames-horloges te zien.
De heeF Goudsmit, die zich zoo ernstig
mogelijk hield, bukte zich
Op dat «ogenblik w*s de heer me^ een
sprong over de toonbank, hield hem een
revolver voor
„Schrik niet, meneer! Het ding is
niet geladen!" riep de operateur vroolyk.
De juwelier deêd of hy hevig tegenwor»
stelde, maakte wanhopige gebaren, maar
reeds klikklakten de handboeien..».
Ondertusschen was de jonge jrrouw be
gonnen handenvol kostbaarhed. »n ip haar
tasch te stoppen. Zij speeldèn het' pra(jht5g-
En de operateur draaide.
„U steelt myf arm!" gfappij {de d* jpr
weiier, die gebonden lag.
Met een paar sprongen waren de twee
den winkel uit en op straat.
Toen:
zag de juwelier, dat de opera tour blik
semsnel hen achtervolgde. Zeker 'de rol van
een bediende, die komt toesaelk m.
Een minuut verliep. Twee mi outen. I*e
vrouw van de juwelier, die uit. de kamer
naast den winkel het heele "bed rijf grinne-
kend had gadegeslagen, kwam naderbij.
„Doe jy vast de boeien af", zei de heer
Goudsmit, die opgestaan was. Zij kon 'er
niet mee overweg.
„Te deksel, waar blyven die kerels
dan
Maar niemand kwam terug. Eli achter de
toonbank stond de geboeide juwelier. En in
een hoek van den winkel stond het toestel.
Eindelyk had het peuteren van mevrouw
succes. De boeien vielen af.
Mynheer schudde de handen.
De klok draaide over hklf 11 en niemand
was teruggekomen. Toen ging de winkel
deur open, en de heer Verbaghen kwam bin
nen, met een mali, die een toestel droeg, een
heer en een dame.
„Is het niet goed "gegaan?" vroeg de
heer Goudsmit.
„U bedoelt?"
Een vage vrees kwam by den juwelier
.op. „De eerste opnanae". En de goudsmit
wees naar den hoek, waar het toestel
stond.
Tien seconden later zat hy verpletterd
op zyn stoel. De film-fabriek wist van die
opname "niets af. De politie werd gebeld.
„Dat is het gevolg van de publicaÉe
in dé krant," zuchte de heer Verhaghe. „Die
is «buiten ons onv gegaan. Slimme bedrie
gers hébben er gebruik van gemaakt. En
dat toestel daar is niets waard. Slappe
imitatie".
De juwelier heeft yooit meer voor de
film gèspeeld.
I