kt
ng
hater.
HF ffl
l bekende en
4IEKEN tre-
wste sensatie-
2390 60
imissaris
an begin tot
tars.
irssxr
1827
de
Dit blad verschijnt dagelijks behitive op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
en
m 198.
FEUILLETON.
rlJ
Ml Matinee
ummer
rmont
in ademlooze
n waarin U
tste moment.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP,
«IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCH<
88* Jaargang
TDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
HOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
Htt Imparlallsme en de
Eurepeeeehe erbeldere.
De Gouden Heuvelen.
♦8) - j
Dit nummer beataat uit twuu bladen.
iNDEL".
staan en in-
I
Ki
zeker
van geen
den gevel weg. Het is natuurlijk
oorzaak
Ook een
enlntfen*
HOOFDSTUK XIII.
60 cent.
:h Filmwerk in
de in de mis
in New-York
1 de bekende
Pillen
irtelboer van
spoedig weer
Het is een schoane beschikking der na
tuur, dqt slechts die dingen vreu gde ver
oorzaken, die men met zorg en moeite
verkregen heeft.
rebeurd was
i tomwalag
jnaardige
i, dat het
trage ontlas-
glïeid, maag-
;Iust, slechte
i dan
ruiden
haar een Ifakneel*
j, en bij
3U
-het zx>u
zijn als wij
kunnen
IEST
r een prima
stratie.
'DAG 2 uur
en FEESTE-
nglnnedag.
langzamerhand te vergelen. Hl
ken C-1--
waarin die karavaan het eenig teeken
rer
Ie zien,
lekken-
ke wij-
et hier
te toeb
veftie-
m. Donderdag
lummers
ooi der
Toen Dick aan het hoofd van rijn
„safari” langs dien weg van Makonda
reed, legde Sungara, die naast ban
liep, een hand op rijn schoen.
„Meester, w« moeten hot noor
delijk pad door het bosch nemen.”
een groot deel van zyne bevolking niet den
hongerdood zien sterven.
Een merkwaardig bewjjs van het gebrek
aan inzicht in de eigenaardige economische
positie van landen als Nederland en Enge
land leverde dezer dagen het hier te lande
bestaande landelyk comité van actie voor
Sacco en Vanzetti. Het zond aan het Neder-
landsch Verbond van Vakverenigingen een
telegram, waarin dit verbond verzocht werd
onverwyld het initiatief te nemen tot het
organiseeren van een algemeen boycot van
Amerikaansche waren als protest der ar
beidersklasse tegen den moord op Sacco en
Vanzetti.
Tot zekere hoogte zou men moeten wen-
schen, datlhet tot een dergelijk boycott was
gekomen. De arbeiders toch zouden daar
door een geheel anderen kijk hebben gekre
gen op de' positie van West-Europa en het
imperialisme.
Amerika had tot zekere hoogte om een
dergeljjk boycott kunnen lachen. Het kan,
als het er op aan komt, zich zelf redden en
heeft Europa niet noodig. Met Europa staat
het echte» anders. Dit heeft Amerika wei
noodig. De schade van een dergelyk boycott
zou dan ook niet in de eerste plaats Ame
rika, maar Europa hebben getroffen. Daar
om zou men in Europa van dit boycott al
heel spoedjg terug moeten komen en zeer in
de knel raken, wanneer Amerika ons onze
vijandige houding betaald ging zetten, door
het ruilverkeer met Europa definitief te
doen ophouden. Het zou zich daarmede mis
schien aanvankelijk wvü «cuuren iawv w.
oorzaken, maar het bestaan van zyne bevol
king zou er niet door in gevaar worden ge
bracht. ^Menige Europeesche arbeider zou
zyn boterham echter moeten missen, wat
hem ongetwijfeld op deze dingen een ande
ren kijk zou geven dan hy er tegenwoordig
op heeft.
Heit is nu eenmaal aoo dat de ar-
chi teelten er op uit zijn* aardige gevefe
t~ --
Uenkien aan gertehe^ijtaheidi
'bewoner. Deae laad zeer veel
schen over en het I
met te verwondenep
bewoiMSTH uit do g<
trekken ails zij elders iets kunnen vin-
Het
HAGENAAR.
MBDKCHE BRIEVKM.
Bedwelmende middelen.
XL
Was de aether een. ideale stof en
bracht deze in ’t midden van do vori
ge eeuw een ware verademiug te weeg
en bleek deze slof van zulk een on-
scLaitbare waarde te zijn, dat ook zij
nog heden ten dage toepassing, vindt
in die Heelkundle, toch heef* men de
voelhoorns hier en daar uitgestoken,
aether met zich medebrengt en heelt
men uitgerien naar een middel, dat
vo. nlaiaikter was dan de tot op heden
gangbare bedwelmende middelen. De
energie van den mensch, drie zich wijdt,
aan zulke onderzoekingen moet op
Imogen prijs gesteld! worden. Jaar en
dag wordt gewerkt en het resultaat is
soms niet ail te schitterend. Wat nu
betrat het middel, dat beter zou zap
in velerlei opzichten dianl die aether,
hiierover zijn de meening en zeer ver
deeld. Eenèrziijdö is men enthousiast,
anderzijds bewaart men een meer ge-
Jreserveerde houding.
Zooails u wellicht wel eens vernomen,
zult hebben, worden de spieren, wan
neer iemand zich in een rustigen be
hoort-jken diepen narcotischen toestand
bevindt geheel en al ontspannen. Wan
neer wij'een arm) of een been bewe
gen, wanneer wij met onze hand op
de buikspieren drukken, dan nemen
wij geen weerstand) waar. De opera
teur ziet een dergelijken toestand zeer
gaarne, want spierspanningen plegen
hen niet weinig :n zijn werk te hin
deren. Voojrai bij buikoperaties werkt
dit veirschijnsei zeer storend Bedwelmt
ADVERTENTIEPRIJS» Uit Gouda omstrek» (bekoorsndo tot dM breonkriaf)
1—6 recall 1.30, alka re<el meer D-26. Van buiten Gouda en den SrearrirrW
1—6 regale 1.55, elke regel moor SAO. Advwtentün toornt Zateidagnummer M
bjjelag op den prjj*. UefdadigbeidMidvertentiin do helft van don prfj».
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN» 1-4 racete 05, elke regel moor 158. O»
de voorpagina M booger.
Advertentiba kuuna» vonlu mg-ModM door toMdhukumt na nitod. H—
(Uitren, Adnrtotdrimmiix ai oom agwUsi as molden dM*o ,ódr d. pluMw
aan het Bum ril» laa^omea, teneind. na opname nneind te ril».
JfflSWWE
ABONNBMniTSPBU8> por kwartos. t M, p« wMk 17 eest, nat Zoaduuritlnd
pu kwartaal AM, pu wuft SA wat, onnl waar de beauxiac pu loopu «Mohiodt
Fnneo pu poet pu kwartaal 8.14, mat InariafAlad f AM.
Aboamementan worden dafrijka aaaveaoaaaa aan ess Bataan: MABK1 11, «OUDA.
ril onze agenten as loopara, den boekhandel ea de poetkaatonn.
Onze bureaui ril» darelljke geopend n» »~t nu. Adadniatmtia TtM. latere. 82;
Radactie Trial. 88. Porttekontag 484W.
BRUEVKN UIT DE HOFSTAD.
DCCCLXXXV.
Wij hetoben hiqr betaoek gehad' van
de buitenlandbche ardhitoeten, d*ie het
stedenschoon in oogensöhouw namen.
Over het allgemeen prezen zij den bouw
hier ter stedlei maar helaas hebben zij
hier geen kijkje genomen in die wo
ningen, die de laatste tien jaar ge
bouwd' zijn. Ze bekéken die alleen
van den buitenkant. In Anrsterdlain zijn
ze in de „beroemde" arbeiderswonin
gen van den architect De Klerk ge
weest en hun oord'eel over die interi
eur-bouw was niet malsch. Het is jam-
mer diat zij die Halalg»sölie woningen ook
niet een» van binnen hebben bekeken
want dhn zouden zij evenmin gunstig
geoordleieldl hebben, wamt de kolossale
fouten die zij in Amstendlaml hebben
geconstateerd, zijh ook bij de Haag
doodskreten van de geslachte bedien
den. Physieke afkeer en een groote
vejnnfoeieniis maakten zidh zoodanig van
haar meester, dat zij niet in staat was
aan iets andere te denken.
Laat in de» middhg van den vier-
dlen dag lag de woestijn achter hen
en kampeerden zij ep een grasvlakte
aan de berghellingen gelegen. In de
verte zagen zij dunne rookiwplkjes uu
landlege kampvuren opstijgen in de
boonien boven hun hoofidl zongen vo
gels en rondom klonken teekenen van
leven, zpodat zejlfs dje zjwiögelndie pries
ters, die zidh leni|iddon|i der matten
hutten bewogen, meer op mensdhelij
ke wezens geileken, nu de doodfeche
woestijn achter hen lag.
Ze kreeg een onweerstaanbaar vier-
langon tot iemand! te kunnen spreien.
Ze wenkte en een der priesters kwam
dadelijk op haar toe.
„Waarheen word ik gebracht
vroeg ze.
De man schudde met zijn hoofd en
maakte een gebaar met del handen,
alsof hij haar te kennen wikte geven,
dat hij haar niet verstvnd.
,,Wae|r is dte Bwana Mkali
De oogen van den meh vlamden,
zjijn armen vipl|en lapgs ziljpi zijden
neer, en hij barstte los in vloeiend
Swahili. Hij sprak zoo sttel, ^t tój
„Bwana Mkali... dief, rijk-
bron is
slagen, nu er een feest in het voor-
luitziaht was. Na het eten wierp Ren
ton zich in efeln groten kampetoel
neer, stak zijn pijp aan, e»i was van
plan een uurtje van die helerlijke r
ie genieten, welke altijd komt, nadat
men een hard werk achter dén g
heeft. In gedachten liet hij hetgeeu
dien dag gebeurd1 was, aan zijn geest
voorbifj gpan. Miangp was vroeg 'U
d en loohtend kreupel geworden Pesaro-
bl; was naar Luango teruggekeerd i et
het paard van hem en Kionga had zich
aoo lastig geul,ragen, dat verder de
zweep gebruikt meest worden. Morgen
zouden ze de eerste bronnen in f'e
woestijn bereiken. Vrotegar was hij
reedfe zoo ver gekomen, en vroeg zich
af. wat er achter lag. Sungura scheen
het blijkbaar wel te weten.
In gedachten ging hij de door hean
gevolgde gedragslijn na.
„Ik zal een aller-idiootat figuur
slaan, alb die iSungurp' me in een val
strik lokt”, zei hij toil zichzelf. ,,Met
a’ de moeilijkheden, die er op hot
oogenblik zijn, 'zou het sommige men-
scheni heel wat waard! zijn, als ik
voor een tijdje van het tooned ver
dween. Aan den anderen Vanl. komt
de jongen ire betrouwbaar voor.
(Wordt vervolgd)
Er bestaat een communistische liga tegen
koloniale onderdrukking. Het bestuur daar
van hield dezer da^en eene vergadering te
Keulen. Henry Barbusse beschreef daar het
doel dezer liga, dat bestaat in de samen
werking van alle onderdrukten en uitgebui-
ten, om aan alle volkeren het recht te ver-
schaffen, zelf over hun lot te beschikken.
Met behulp van den Volkenbond zal dit doel
naar zy'ne meening niet kunnen worden
bereikt, wel echter door de solidariteit van
het proletariaat van de gansche wereld.
Als tweede spreker trad op Brookbray,
de secretaris van de Engel sche Independant
Labour Party. Hy sprak over Engeland als
onderdrukker van Afrika, Amerika en Azia
tische volkeren. Het imperialisme maakt
zich/zei hy, nu als vroeger, kenbaar in
den strjjd om de grondstoffen. Het oorlogs
gevaar wordt steeds dreigender en intus-
schen neemt ihet verzet der gekleurde ras
sen tegen de imperialistische mogendheden
toe. De onderdrukte volkeren, zei spreker,
kunnen rekenen op den steun van de Engei-
sche arbeidersklasse.
Op het oogenblik gaat de geest der Euro
peesche arbeiders inderdaad in deze rich
ting. Zal dit echtër ïft-ïfó toëkomst ook hot
geval zyn? Ziedaar eene vraag, waarbij wij
een oogenblik willen stilstaan.
Thans heerscht nog ongetwijfeld in ar
beiderskringen in West-feuropa de meening,
dat de koloniale politiek der West-Europee-
sche landen een kwaad is, hetwelk wortelt
in het kapitalisme en evenals dit laatste
door de arbeiders dient te worden bestreden.
De oorzaak van dit standpunt ligt
voor een groot deel in de dwa ing, door
Marx in de hoofden der arbeiders geha
merd, dat de arbeid de primaire
van het menschelyk bestaan. Toch is dit on
juist. De arbeid is den mensch
nut, als hy niet beschikt over den bodem en
zfjne schatten, waarop hy dien a'beid kan
aanwenden. En nu is dit het eig
van de structuur van West-Europa
arbeid te veel en land te weinig heeft, ten
gevolge waarvan het voor het onderhoud
van zjjn bevolking voor een belanfrryk deel
is aangewezen op de bodemschatten van an
dere werelddeeleti. Hierin ligt de
van het imperialisme. Dit zal dan ook niet
met het kapitalisme verdwijnen,
communistisch of socialistisch Wpst-Euro-
pa zal imperialistisch moeten zijni wil het
keersverbindimgeii Daardoor moeten de
ze scliaorsch en duur worden en dat ig
dan ook in den Haag al het geval.
We Ikebben er dikwijls genoeg over
gesproken hoe men die tracht te be
perken in koeten door een deel van
het gemak dat zij zouden kunnen ge
ven op te offeren.
Me bujitenlandBche architecten heb
ben vuD bewondering de oude kunst
werken in one land! bezichtigd! maar
over de moderne zijn rij niet te spra
ken. Nu zal ’et wel altijd' zoo .ijn
dal hot -nieuwe evenveel bestrijders
ais bewonderalaire heeft maar hoe komt
het dam dat juist op dit punt het oud»
slechts bewondering wekt? En wee
den stoutmoedige die het waagt ieta
thans te bouwen in oud-HoUandsche
stijf. Dait schijnt wel het grootste
misdrijf te| zijn dat men thans kan
plegen. Dat heet plagiaat maar elkaar
na-apen in het moderne dat heet uiting^
van nieuwe kunst.
Wat zal men er over vijftig jaar
van zeggen?
et slapen?
i Ö.D.D.
kwikkende
lijke siaapkuunertjes bestemd maar hec
is bekend dai, s avonds al weer
's winters de bedden doodkalm iu
de woonkamer worden gesleept, omdat
het daar lekker warm is.
Lp die wijze blijit er van de iheo-
rutisciltiq bespiegeiiHigen op iiyg^cmsca
gebied in de praiKtijk niets over. Men
sciirijut het keurig-net voor maar ae
luensahen willen hun huis iairichten
zooaJs zij dat wetaBohen. ue mooiste
kamer in hel huis wordt tol „mooie
kamer gemaakt dl. z. leitelijk aan
het gebruik onttrokken men zat veel
liever knus en warm bij ekoak in een
kamer dan dial men alles gebruikt wa.
er is. De leiders verge,en altijd dal
de wintertijd' het langst duurt eu dat
alles zich dan eomceiureeirt om de
whrm|le|bron in het huis. Men meent
oe inensclien te| kunnen veranderen
uoor hen in, andere omBtaitehgbeden te
brengen maar dat is een illusie, t is
er mee als wi Laatst schreven over
de tentoonstelling van, huis-inrichting-,
wat men ook doet om het betere eji
mooiere op te dringen, het baat niet,
want liet past niet bij de algemeen e
opvatting en de voor alles gevraagde
knusse geiaelliglieid’, die maar al te
zeer met de hygiëne in strijd is.
Het is op het gebied van den wo
ningbouw nog een zoeken en tasten,
'zonder dat men den uitweg beeft ge
vonden. Men wil geen kazernjersysiteem
gelijk in bet buitenland voorkomt,
miaar al dadelijk wordt de bouw dan
veel duurder omdat veel meer opper
vlak noodig is en omdat de stad zich
aanleg eischt? 'betere
len, meer voorlichting, meer toezicht,
meer) gemiejen^j?iersopeeil enz. Men
heeft ons verzekerd dat oip het zelfde
met huizen bezette oppervlak ais den
Haag heelt en waar op vierduizend
iiiensalien. wonen in Parijs en in Lon
den meer dan het dubbel aantal in
woners vertoeft. Het is te begrijpen
welk een enorm verschil dail maakt.
Menschen die in Parijs op de vierde
en vijlde etage zouden huizen hebben
hier een popperig eigen huisje met
één verdieping er op. Het gemeenle-
behieer moeit dus wel heel duur wor
den om. al die straten te onderhouden
en alle werkzaamheden te verriebten
die aan helt grool’.e oppervlak onat-
sche^telijkt iverbdWden zijn. Bouwde
men nu nog goedkoop zoodait alle geld
aan de huizen zeflf werd besteed’ maar
een deed ervan gaat aan verfraaiing
van den gevel weg. Het is natuurlijk
niet gemakkelijk te becijferen welk
deel dat wel is maar dat het veei is
m vergeli jking van de totale kosten is
wel zeker het gevail.
Eén van de eigenaardige gevolgen
van de uitbreiding van het bdrouwde
oppervlak is dO moeielDldteid der ver-
„Nee, we gaan eerst naar het
westen om Doka Faitemula le ontmoet
ten, daar hij n’euws voor me kan »web-
ben.”
„Dit is nu niet noodig, we staan
op het pad, en Meester, spoed is thans
noodtoakeliik.”
Dick keek in het besliste kleine ge
zicht van den inlander,
„Dat is genoeg, Sungara, we gaan,
naar het westen.” 1
Er kwam een eigenaardige bevelen
de blik in SungUra’s oogenRenton
kreeg dadelijk het gevoel, dot de jon-
gen moeite deed hem zijn wil op te
dringen, en het vermoeden kwam eens
klape bij hem op, of die inl’.atnder het
waars hijnlijk niet beter wist. Evei
tóvraeido hij', toen eisohte rijn prestige
als „bwana*’ dat hij zijn beval zou
handhaven.
Doka Fademula voegde zich op de
afgesproken plaats bij de „safari”, 1 ij
rapporteerde, dat een karavaan ka-
Hieelen de woesti jn naar het noorden
tod had* doorkruist. Vetrdier had1 hij
geen nieuws.
Ze wendden zich naar Itet Noord
oosten door de bpssctien. Hierop volg
die het gewone kampeeren en loopen
door het eeuwig wisselend landschap,
totoet de rand van de woestijn was
bereikt. Den nacht brachten zij door
tonder de schaduw van een grooten
berg. Repton was zoo fortuinlijk ge
weest dHe zebra’s te schieten, en Iet
kamp werd vlugger dan anders opge
sdie woningen t« vil
daarop wel eerd)er g<
De oogen
hij barstte los in vloeiend
slechts hier en daar een woord' kon
opvangen. „Bwana Mkali... dief, rijk
dommen van den Rcoden God), wraak
Z« schrikte van zooveel heftig’ n t
'■^a-
inde* Wij bebbei
;ewe®en en het zoi
ons aamgenaaam gew<
ons aan hun critieki
refereeren.
Heit is nu eenmaal aoo dat de
Irtntas* a—».4< ren
te bofutwen en‘pas in dei tweede, ptaate
- y00fdeO)
veel .te-wejn-
left dan ook
voortdurend
entewoningen
den dat beter naar hun zin is.
ergste van de, Himie-geveiLjies-woniii-
gen i» wel het te kort tóan licht da.*
er in heerscht. Zoo ernstig is het
euvel dat nuen zeiis sdbojeii heeft ge
bouwd', waaraan dit kiwaiad) niet out
breel t. Hel is haiaut ongelooflijk nuuir
bet is zoo. Groote ramen maken het
mnedlijik e,en aardige jfwel-Verdeeling
te kragen omdat er dan veel te veel
eenteu.|ghe4I in komt en weinig ruipde
voor omamen|ije& en vereieiringeu. En
van die laatste rijn er helaas maar ai
te veel.
Men söhimpt bij voorkeur op de oude]
huizen die in lange rijen staan en in-
derdealdi allesbehalve firaai van uiter-
lijk zijn maar zij Luebben dat voor, dat
zij geriefelijk zijn ingoricht ep, tad van
gen akten hebben die jn die nieuwe
ontbreken. In die nieuwe ri^n bijvoor
beeld veel te weinig kasten, een on
gerief waarovjer huismoeders terecht
niel te spreken zijn. VÖfder zijn ze
veel te hokkerig ze hahbeti vde ka-
si uk w«ü «enigen last ver-.. .^wami^aairnBe kw»
voor het gebruik. Aardige hal, dWara-
gangetjes en meer diergellijke fraaiig*
heden vindt men er in die al dadelijk
veel te veel ruimte verslinden die nut
tiger besteed kan worden. Eigenaar
dig is het dat mie|n niet schiijn|t te wil
len of te kunnen bouwen een type dat
zeer vee)! gezocht wordt maar niet is
le vinden d. z. de klein-gezinswonin-
gen met drie groote kamers, een keu
ken en1 een badicalmer. Van dit type
knndfen er een paan duizend! onmiddel-
lijk te gebruiken rijn voornamelijk
voer lien die ijrouweai gaan of voor
hen die geen of slechts heel weinig
kimdletren hebben. Mieh1 viertakt het een
voudig om dat type te bouwen. Het
gangbare type is twee kamers, drie of
vier hokjes en een keuken.
In de arbeiderswoningen heeft men
het keukentje zoo klein gemaakt dat
het ónmogelijk als woonvjertrek is te
gebruiken. Men wildle daarn ede dwin
gen dat de wponklalmer gebrdikit werd.
Dat lijkt aardig maar men heeft er d!l
Oijee 'bereikt dat de woonklahiier tevens
als keuken werd' gebezigd, vooral des
winters als daarin de eenige kachel
staat dien men in huis heeft. Voor de
oudere en de kinderen zijn afzonder
en sloot liaar oogen toen ze deze
wear opende, wap hij verdwenen.
Voedsel werd! haar gebracht esi na
dat ze dit gebruikt had, ging ze op
dien drempel van haar ruwe verblijf
plaats liggen.
Ze keek over de vlakten, en naar
de lage heuvelen aan den horizon. Een
gnauwadtotige nevel was zichtbaar te
gen het blauw van de lucht, en lang
zaïmerhaixli nam deze vage omtrekken
aan van een groenen berg.
Haar oogen werden gevangen gehou
den, en als ze voor een oogenblik af
dwaalden, werden ze door een on-
zichtbare macht teruggedreven naar
dien mjsterieupen berg, die elk oogjen-
bli vasteren vorm scheen aan te ne
men.
Het /visioen duurde slechts kort, toen
vervajagden de omtreMken weer, en
losten op in de duisternis die langza
merhand' verscheen. Een enkele glin
sierende ster vertoonde zich boven de
plek, waar zij den berg gezien had.
Dien nacht sliep Maureen rustig en
werd haar slaap niet verstoord' door
drooimeni.
Roman van
F. A. M. WEBSTER.
Uit bet Engelsch vertaald.
Terwijl ze gedurende den eindieloo-
zen dag verder reden, begon ze die
.1Ilakr blik-
diwaalden over de dorre Woestijp,
van leven was. Ze trachtte oyer de
lange rij van kameelen heen t'
om iets van Periera te onto
Zelfs mompelde ze op kinderlijl
ze tot zichzelf „Maar hij mo^
toch ergens rijn, want hij wa
bij ons, toen wij die bungalow
ten.”
Een priester wierp haar een 1
haren mantel om de schourilers.
rijn aanraking stond al het verschrik
kelijke wat dien nacht ge1-J
op die „shamba!” Wis bij
voor haar geest. De herinnering daar
aan bleef haur bij gedurende d)e lan
ge geforceerde mrirschen, welke volg
den Zei*® in haar slaap hoorde rij de