«r
NIEUWS- en advertentieblad
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop,
1 i Ivoor gouda en omstreken
f No. 16599
ber (927
66» Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
I
I
De openbaarheid van de
Familie-Vennootschappen.
FEUILLETON.
Zaterdag 29
- ---®UDERAK, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
JEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWDE, SCHOENHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
in fm
Het dubbele vraagstuk.
een
les
(Wordt vervolgd)
17)
.,11 aio. dat
werp. Alleen, wanneer zij daaruit vervallen
is, zou het ont^jprp, indien althans met an
dere bezwaren werd rekening gehouden,
aannemelijk worden.
de mannen
doek bracht
,dit on-
vJ ge-
Het verzet daartegen vooral een belang
van den middenstand.
Nu het niet zoo lang meer kan duren, dat
de Eerste Kamer het wetsontwerp gaat be
handelen tot wijziging van de Wet op de
Naamlooze Vennootschappen, komt het ons
gewenscht voor, aldus het Alg. Weekblad
„De Middenstandsbond”, hier ook nog eens
de stem te laten hooren van den midden
stand, die zich hoofdzakelijk richt tegen die
bepalingen in de nieuwe wet, welke de strek
king hebben de openbaarheid in familieven-
nootschappen te bevorderen. Op het einde
der vorige maand is in Den Haag een groote
protesfvergadering gehouden tegen de tot
standkoming van dit wetsontwerp, welke
eenig mag worden genoemd in de geschie
denis van ons handelsleven. Zooals het ge-
woonljjk in zulke gevallen gaat, zijn de
belanghebbenden bij dit wetsontwerp pas
goed wakker geworden, toen de Tweede
Kamer het al hoog en breed had aan
genomen. Dat wil niet zeggen, dat zij zich
geheel en al onbetuigd hebben gelaten. In
tegendeel, zeer ernstige beschouwingen,
deugdelijke wijzigingsvoorstel en, hebben
'KSniBf vcbFite" öpöffb'ure'U&lWn-
deling van het wetsontwerp bereikt, maar
dat heeft allemaal niet mogen baten. De
Tweede Kamer heeft het wetsontwerp met
een vrij- belangrijke meerderheid aangeno
men. Toen staken de belanghebbende groe
pen in handel en industrie de hoofden bijeen
en vormden een comité, waarin voor den
middenstand ook de 'heer Ed. G. Schürmann,
als voorzitter van de Koninklijke Vereeni-
ging „De Nederlandsche Middenstands
bond” zitting heeft. Het demonstratief con
gres, dat dit comité te ’s-Gravenhage op
het einde van September, heeft gehouden,
moet bij de regeering wel den indruk heb
ben gevestigd, dat het thans in de kringen
van handel en industrie ernst is geworden
met het verzet tegen het wetsontwerp op
de Naamlooze Vennootschappen. Daar heb
ben, op dit congres, eerste rangs mannen
uit die kringen het woord gevoerd, om te
getuigen „tegen dit monstrum van wetge
ving, dat zooveel gevaren in zich bergt voor
het bona-fide zakenleven", zooals „De Ne
derlandsche Werkgever” het zeer terecht
heeft genoemd. Dit getuigenis heeft ge
klonken door het gansche land. De dagbla-
den hebben zeer uitvoerige verslagen opge
nomen. En op iedereen heeft dit congres den
Bij hei vermeiden van de gerechte
lijke onderaookingen van nvijiv vriend
Ebvnezer Entwistle, dien ouden apothe
ker ven Pimilio. die van edele geboor
te ia. maar die. niet in staat zijnde
om aan.' zijn verlangen, om dokter te
worden, te voldoen, den lagere» taak t
der wet ons dap van Aesculapius geko-
Izesi had. vind) ik zooveel dat verschrik
kelijke en afschuwwekkend is. als.;n
l&et geheim, van den Zingenden Scne-
del. dat het mij som» een vterlicftiting
zou min. om dieet te nd «en in eje» niet
■zoo zware phase van zijn opsporingen
..We gaan onder voornam d menschen
verteer en. m'n waarde Hicks", waren
de woorden, waarmede hij nrj op een
avond begroette, toen ik den kleinen
winkel 'nkwa,m op den hoek van de
Tolnody Street.
ADV ERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnumi^er 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
verdrongen en geschaad. Hel is er ver
re van. De afstand tusschen de loto en
het geschilderde portret is en blijlt
zoo groot diat ze zelfs niet in één adem
genoemd kuiuiefti worden. He. ware te
werschen dat mesi dit nog veel meer
taag en opgeit wijl edd| zonneten velen lie
ver hun geld besparen om eenmaal
eep blijvend-pchoön stuk te koopen in
plaats vani tieai maal de afgezaagde por
treijes die medhaaiisch worden gemaakt
De portret-sciiildprkunst is een der
oudste kunstvormen. maar juist ook
die welke een eeuiwige bekoring houdf
'In eiep schilder ails Haverman heeft ons
land een der grooten op dlit gebied
van die kunst Talloos zijn mummi
en vrouwen d|ie hij, op het
on tot in lengte van dagen aal hun
conterfeiitsel bewaard Wijven.
Wij hopen gaarne dat hem nog vele
ja ren de volle gave van zijn talent be
spaard) blijven Voor de goede kune*.
kan dit niet dan een aanwinst zijn
want hij is één der eersten est besten
ondanks aijn hoogen leeftijd).
HAGENAAR.
a*°- ,dat gij sterk gelood aan
o,iVV 0611 dler ge^hor e, majoor”.
OM Ebbie ,.ik nwan aan, dat dlit
l red'ei! te, dat gij voorkomen hebt,
uw vrouw uw broeder niet mocht
en. die jk ben er zeker Van, aan
i Pra Tuberosa leed', mie1 de vreeselij-
e<&ich)Hvervoirmüng, bekend ai'.s Fa-
(]^lzJjCOninai’ we?enH de woeste uit-
ZÜÏu d,iel aa)n 8e,aia't gegeven
door (]e 7ware en gegroe'de in-
‘“‘ujging in de poriën van de ka1'en
en het voorhoofd.”
6rW*'' Ebbie sprak beschouwde
majoor hem met steeds toenemen
de verbazmg.
g’ji dit alles ontdekt hebt, gaat
ui ^€®leo1 te boven’', zei hij, ..maar
of mlededeelingen
W beslist juist. Herbert was medisch.
aan het Leprozen Ateyl te
Lumpur in vereendgde staten
""u Malakka. gedurende vele jaren
BRIEVEN UTT DE HOFSTAD.
DCCCXCI
Als eten man van beleekenis den
leefHjd van zeventig jaar bereikt, dan
grijpt mie» d.e gelegenheid hoogst-
waur&cihijnlijk de laatste die zich in
zijn leven zal voordoen, aan om hem
te hiuddigen. liét leven va» den seven!
t-gjarige kan in den regel ausalgeslo-
ten wioirden besdiouwdl en wat er na
dien tijd nog van hem komt, is een
r eeyalaer. Toch zijn er onder die dit
meevallertje nog keel 'wat doen mee
vallen. Het lijkt alsof zij de laatste
twintig jaar niet veel zijn veranderd
en nog de voile kracht van dien vijfti
ger betritten.
Zoo één is die zeventigjarige schil
der Haverman, wiens feest wij in on
zen brief niet onvermeld 'willen laten.
Hiavepman’s geest is nog in volle fleur.
Hij is ongetwijfeld van eien s.evig ras,
maar ook behoort hij tot degenen die
het talent betritten die s^evigte te be
ware», op peil te houden door juist
voor hij naar Central Afrika ging maar
de melaatschheid openbaarde zich bij
l.em niet eerder dan tot na vier jaar,
hetwelk algemeen voor de langste pe
riodie vaü uitbroeiing word* gehouden.
„Woorden van zijn krankheid —'malar
niet vjan zijn lippen bereikte mij te
Nacrolu en ito ging met Karaimanga
het land in. om heon te halen. Hij wil
de eerst nief meegaan, maar gaf ein
delijk toe, toen ik hem verteld had,
da* onlangs een geval van meiaatsch-
heid met succes behandeld werd door
een dokter, die Cliaidmoograolie ge
bruikte.”
„Die* uit de zadien van de Gynocor-
dia-Odoralta-noiot geperst wordt,’ mom
pelde Ebbie. zich tot mij wendende.
,.We kwaïren goed en wek in Enge
land aan”, ging majoor Holmes, de in
terruptie ter zijde aaiende, voort.
..maar mijn arme broeder, die vreese-
lijk gevoelig dvel? zijn vetreefbijning
was. want reeds namen zijn gelaats
trekken^ bet aanzien van een leeuwen
kop aiaini verzocht mij, hem* ergens te
verbergen, totdat wij den dokter, die
van te voren een diergelijk1 geval van
tmelaatschheid sucoesvol behandelde. te
pakken konden kfrijgen. maar die, naar
wij bemerkten, in het buitenland was.
Ik was ten einde raad, tot Kalramanga
mij atemraadde, mijn broeder in een
huis dlidit b?j het mijne, te verbergen.
Ik gaf irrjni bediende 100.voor
meubelen, en nam zijn raad aanen
nlR' diat wij eenige Chaulmlöograolie.
„vvefcKU nep ik uil.
..Dat iedere factor in-een geval een
zekerp beleekenis heeft. Eerst geloof
de ik. dat die beschrï|Ving van mevr
Holmes, van een dierlijk geaicht. dat
naar haar loerde vanuit hert boven
raam. het p'oductf was van een over
spannen verbeeiding afwisselend* kon
<ie indruk .veroorzaakt zijn, door_ een
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal /-8.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Teïef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
Me» zegt zoo gaarmie diat kunstenaars
excentriek zijn Is het dan met zoo dat
kum gaaischc leven buiiteH het centrum
van net alleiaagsdhe leven ligt en is
het da» te óerwonderen dat zij, the
hun eigen leventje leiden, excentriscn
denken en doen? Hun materieele le
ven is dikwijls heel moeilijk omdat de
wereld hun werk nog altijd als een
luixe beschouwt en slechts weinigen
liet geld er voor over hebben om iets
moois te koopen. Er kan niet de min
ste malaise in de wereld zijn oi' zij
zijn die eersten die de gevof.gen er öan
onderöinden en in de dagen van be.e-
re economisclue toestanden komen zij
eerst achterapni bij het ondervinden
van de betere situatie waarin anderen
verkeeren.
,Hoe slecht is de wandversiering in
het meerendeel oaizek woningen- Voor
alles geeft men hoopen geld uit maar
deze afdeeling öan het huis wordt al
tijd stiefmoederlijk bedeeld. En juist
’aardoor wordt de kunst reeds duur
der omdat het ,,alzelgebied/k, om nu
eens zeer mercantiel te spreken te
klein ia. Daarnaast krijgt alle prullaria
een goede kans van gekoicht tö worden.
Fr zijn er in hun naiviteit die mee-
nen dat de foto- die portreKuaist heelt
figuur bij uitnemendheid Havelaar is
er een die hem in dit opzicht nabij
Komt. Voor Pulcljiri is hij m dh opweh-
evemails door zijn werk een daauwer-
kerijket steun.
Ondanks zij» zeventig japje is hij nog
Kloek en frisch en men nuag van hem
nog eert zeer grooten meevaller ver
wachten.
Het leven van de sdiikders, waarvan
wij zeo even reedy iets verbelden, is
zoo merkwaardig en slechts zij die liet
nabij hebben leeren kennen kunnen
zich er een denkbeeld van vormen.
Wie zijn befreijKiing. Zijn „bpantje
heeft, dal hem dagelijks volop werk
geelt Qn waarvoor hij op den eersten
dag van de maand zij» vast salaris
ontvangt, kan zich moefilijk indenken
in hel geestes Zoowel als het materi
eel e leven van, den kunstenaar. Bij
beeft niet zijn vaste werk en kent het
maandelijksch salarisbeuren niet. On
langs schreef in één der woelioladen
de heer A, H- van der Feen (de Sin
clair) iets over de schilders en hun
werk Zelden, lazen wij in zop n bestek
zooveel omwe.endheid en dus zooveel,
onz)». Deze schrijver berekieaid hoe-
veiel lijd een schilder noodig had voor
een schilderij en Ivoeveel onaosien aan
verl, doek en lijst. Up grond van die
berekening stelde liij vast wat de prijs
moest zijn van een schilderstuk Men
moet we. nooit één süap op een schil
dersatelier gezet heoben en nooit één
seconde gesproken liebben met een
scldldetr om zulke dwaasheden le kun-
Maak anderen blijde en gelukkig, en
zelf zult ge het ook zijn.
OLD EBBIE.
Spannende Detective-roman.
van
F. A. M. WEBSTER.
(Nadruk verboden)
dringen zou, naar hem toe te. gaan, en
dai gij half tot kraiikzinaigheadgebraiebt
werd, uit vrees, dat zlij zich de ver
schrikkelijke ziekte op den hals zou
halen. Ik denk, dat gij ook zult vin
den, dat die uitlegging de zaak voor
liet oogenblik scliiKSn zal, vooral daar
ik een privégesprek met Sir Robert
zal heDben en later, nadat het kind
geboren is, kunt gij kaar de heele waar
heid meedeelen.
.Gij *ijt zeer goed”, zei majoor Hol
mes ,Ik moet hier vdor enkele dagen
blijven om voor de schikkingen voor
de begrafenis te zorgendaarna zal
ik naar Londen lenig keer en.
Intusschen kunt gij allies aan mij
overlaten' zei Old Ebbie, toen hij zijn
Meg door de deyr naar buiten nam.
Toen de nachttrein ons naar het wi
den bracht, lag Old Ebbie, die naar
mevrouw Holmes getelefoneerd had, dal
alle» in orde was. achterover in een
hoek, terwijl hij mul enk end aan zijn
pijp trok.
..Gij weet Hicks,” zei hij.
derzodc heeft mij een groote
leerd.”
,.Wefcké riep ik uit.
uaigene ie doen Wat gjea voor hen is
en na te laten wal s.og&hd Kan inwer-
Ken liet groote puulit^ meA zich <uea
Kunstenaar en nuc, nattie oen kunst
sd.ilder nog altijd \por ais een zon
derling, met even zo&leniiige Ld<,ean
aks haren, even tMuteuSsuge gv'woonjen
als kleeren, even abpraiaie levens,
methoden als upu.erlijKÈ Het beeiu js
als regel zells onjuisi.*Lr loopen er
nog wel rond met ^Knen-mouel-ver-
eckijning maar zij ztjH schaarsth.
Iets bizondors iu hpn aard hebben
ziH meest nog we^ maar dat behoed
geen veirwoinidering te weaken. Hun le
ven is bijna steeds gefeeel anders daa
al van anderen. Zij gaian mei s mor
gens om kwart voor ■•ègeii naar hun
kantoor, zij ontmoetenmet honderden
niienscheai, veirKeercn niet den ganscht|n
dag te midden vap graote groepen col
lega a. Het grootste adel van uen dag
brengen zij in eenzaainjheid dwor. Kenl(
ge düei eigenaardige bluer van een
sckildersKaitelier Het is beroemd om
zijn wa|nordelijkli|ud, jhum overiadeu-
zijn me|t» honderd en e n yoorwtrpen,
maar de sfeer die er hangt is aiuja
die van rust en ingetogenheid. Hei is
voor dien bewoner eeflf wereld op zich
zelf. Bijna altijd is het er zeloizaam
sld. De schilder zloebJt lieij rusuge ple -
je waar hij niet gestoord wordt ui ge-
neel op kan gaan in jÉcbzei) en zijn
werk. Het is daarom te begrijpen aai
z.jn geest zich geheel canoeis omwi
r e.t tl» uit dan van heln due den gan
j.x scheu dag in het, roQffOezige teven
I. meaisSteii flter neerscliirljveft. -
jen evenzoo is het te begrijpen hoeveei 1
gevoeliger zij voor alle indr ikken z ;n
en blijven^
Er z'j» er onder de schilders e
's mlorgens in de vroegte, voor nog bei
stadsgewoel een aanvang neemt, hun
wandeling makten en hun indrukken
opdoen. Zij zijn terug ia de stihe van
hun atelier Voor het stadsleven begin-..
Eén van deaniken is opk Havermanen
het is misschien het geheim van zijn
leven dat hij deze, levenswijze- vol
hield. H«|t werk stelt hooge en zware
eischen aan den ^eest van den kun
stenaar en zij kunnen daaraan alleen
voldoen als zij alleen zijn met zichze.f
in de volstrekte stilte- van een stem
mmgsvoil atelier. Alleen ander diet a
standighedén kan de geest vaardig wor
den en in dien rust en dien vrede zijn
de kunstwerken geschapen.
Haverman is ons het liefst als por-'
trotschilder. Hij behoort dan tol de
ktiimeke^school len geelt het beeld
zkxxils h* het ziet zander de tierlan
lijntjes én göwilde veiuraaiing diefde
modernisten er bij en aan hangen.
Niet zoo lang geiedlen herdacliiten wij
den overleden öoorzitter van hel schil
dorsgenoolscliap Pulcbri Studio, Willy
Martens. Hij was de represen.atieve
zout voor zijn baden en sodiiiw chlori
de om door zijn even ie mtngen, uad-
den aangeschaut. wachtten wij zoo ge
duldig n ogeHjk den. tdug)^eer van tien
specialist af.
liet was mijn pjin, om mijn vrouw
l.e zijner tijd» van Herberts krankheid!
te verhellen, maar het was een ver
schrikkelijk gevut, waarover ik niet
durfdle spreke^,toen ontdeKt© ik, dat
Wij eien kleintje wactui ende waren,
waarna ik besloot, mijn vrouw, he‘
kopte wat het wil. onkundig te houden
van het feit, dat mijn broeder met
zooh ontzaglijk leeuwachtig gelaat oe-
hebt was. Ik was inderdaad bang. dat
de geiaaüstrekken in het kind weerge
geven konden worden.
„Ja”, zei Ebbie. ,in dit opzicht
waart gïj verstandig.
,.Toenj ik zag. dat de achte.rdlocht van»
mijn vrouw was opgewekt, wist ik niet
wat ik) het beste doen zou, want het
was nu duidelijk onimogelfljk. iets te
verklaren. En dus bracht ik mijn broe
der en Karanvainja naar deze verlaten
plaats, in de hioop. hem te verbergen
Maar nu is mijn broeder aan tering
overleden, zooals dikwijls het geval is
bij leprozen, maar hoe ik de dingen
aan Kathleen zal verklaren, is iets
wat ik niet kan zeggen.
..Als u mij toohtabi wilt, dat te doemt
raadde Old Ebbie aan. ..zal jk haar
slechts vertellen, dat uw broeder tering
hp‘d. en dht gij bang waart, dat, als z;J
van zijn krankheid boorde, z’j er aan
MODEPRAATJE.
Bontmantels.
Ofischoon hel nog niets lijkt paar
v. idcrwieder en de lieiriUtwnid, die dooi
de boomen waait, meer laiwaai maakt
dan koude aanprengt, begint bel pu
bliek toch mei h<^ voor den dag. halen
of aankoopen van bonllmanteib. Zelfs
bij bet broekVige ww der laatste
*la^en wenden xa gealragen en werden
lot een teefcen dai bet tijd werd, er
eene bespreking aan te wilgen.
Er wordt weer veed nieuws gebracht
in bontmantels, nieuws, vooral in mo-
dehau, in combinaties, want nieu'we
houtsoorten zijn er bijna niet meer in
te voeren. Wanneer we ons tot de bé
tere houtsoorten bepalen moeten we
constateeren, da,t vooral Persianer bij
zonder gewild is voor bontmai.itels di‘
seizoen. Iedereen weet dal Persianer
etne tamelijk kostbare bantsöorl is,
lang niet voor iedereen bereikbaar en
daarom/ moet het verwondering baren,
da. ze zeer vele Pensioner miantels die
men geëxposeerd ziet, wijzen op de
groote verwachting en, welke men van
deze houtsoort koestert. Nu moet hel
gezegd, dat Persianer er is iu vele
.kwaliteiten ejii dat, wie dlit bont al niet
precies bekomen kan, zich best tevre
den stelt met Perstöner-palte. eene
bontsoort verkicegen door aaneen voe
ging der pioothuidjes van het Perzisch
lain en dat zich in zeer goede kwali
teilen verheugen mag Zijn leder en
liftir zijn bijna nog sterker dan 'He
van het eigenlijke Persianer. alleen
daar het bont uit vele smalle reepjes
bestjaat. heeft men dikwijl Tast van
het loslaten der naadjes.
marker, door Kararanga aangewend
als een voorwendsels om indringer» te
verschr&ken Het was liet zien en 'e
reuk van Qiaulmoogiraiolie, de tegen
woordigheid van zoutkristallen in hei
bad en sodium Cfajlorjide in de keuken
kast, die rij in staat stélden, de con
necties op te maken, tujsschen den broei
der van majoor Holmee, die medisen
zendeling was, on den man met het
leeuwengezicht, die meyrouw Holmes
luit bet raanJ van het 1 uis in de Friar
Still Road had zien kijken.”
(i(iriMHD0ll!l\T.
indruk gemaakt van een krachtig protèst,
een laatste waarschuwing aan de Eerste
Kamer om het voorbeeld van de Tweede
Kamer niet op te volgen.
Wij .behoeven niet meer uiteen te zetten
op welke gronden de middenstand vooral
zich kant tegen de openbaarheid ten aan
zien van familievennootschappen, welke in
dit wetsontwerp wordt geeischt. Dat is, zoo
wel in de Tweede Kamer als op het boven-
bedoelde congres, benevens in tal van dag
bladartikelen, reeds op zeer verdienstelijke
wfjze gedaan. Slechts memoreeren Wy de
mededeeling Van den heer Schürmann op dit
congres, dat er in ons land meer dan 17000
naamlooze vennootschappen zjjn, die geen
beursnoteering bezitten. Daaruit kan men
afleiden, hoe weinig recht het publiek heeft
op kennis van zaken, die feitelijk alleen aan
de deelhebbers in deze vennootschappen toe
komt. De middenstand verzet zich met
kracht tegen dit wetsontwerp, omdat in zijn
kringen vooral tallooze malen een zaak in
een familievennootschap werdt omgezet,
met den financieelen toestand waarvan de
buitenstaanders weinig of niets te maken
hebben.
De Middenstand is niet gewend te wor
den vertroeteld. Moge de Eerste Kamer
thans echter bedenken, welke economische
schade aan het middenstandszakenleven zal
worden toegebracht, wanneer dit wetsont
werp door haar tot wet zal worden verheven.
De openbaarheid ten aanzien van de familie-
