J. L. BRUNS,
K
GAS
Wi
erteert in dit Blad.
Manufacturen, Dames- en Kindermantels
BAZAR
t GOEDKOOPST
i
DE G0UDSCDE FRIJlTHAflfDE]
Kinder mantels en Hoedjes
West-Indische Bananen
Café Restaurant „Neutraal"
VERWARMING
IVoor Lips' Brandkasten en Slotenfahriek I
4'|a °/o-Pandbrieven a 99'/2 °/0
Genezing door de Planten
GOUPSCHE COURANT - ZATERDAG 29 OCT. 1927 - TWEEDE BLAD
Turfmarkt,
hoek Gouwe
GROOTSTE MAGAZIJN voor
Bed 5 Gulden
Remonstrantsche Kerk
Zaal „Kunstmin"
West-Indische Bananen
C. T.
5 et. per M\
ff jE AGENT; P. RONE Pz.. BlïïTDA.
De Ajour-inrichting
ZENUW-
IRVING'S
Utréchtsche Hypotheekbank
MOEDERS POËTEN WETEN
WIE PROEFT DIE ROEMT
Uit ons Parlement.
Nevel, koude, regen - en als gevolg
een catarrh, die maar niet wijken wil.
wanneer U uit de warme feestzaal
in den kouden winternacht komt.
Onze aanbieding overtreft alles, wat tot heden in dit seizoen
gebracht werd.
vindt bij ons een groote collectie MANTELS en JAPON
NEN, en een ruime <(sorteering
tegen zeer voordeelige prijzen.
t
Groote verscheidenheid in VESTEN en PULLOVERS.
Bij onze lage prijzen, garandeeren wij goede kwaliteit en
prima afwerking.
2 persoons kapokbed 11 guld. Veeren
bed 25 gulden, matrassen f2.75. Filiaal
Rotterdamqphe Beddenfabriek, Peper
straat 16 6 2396
Liever voorkomen! Een paar Wybert-
Tabletten in de zaal als bescherming
tegen infectie.
Eenige voor het naar buiten gaan en
het dreigende gevaar eener langdyrige
verkoudheid is bezworen.
Wybert-Tabletten werken niet slechts
slijmoplossend en kiemdoodend, doch
zijn ook verfrisschend - en geheel
Onschadelijk voor maag en tanden.
ten voordeele van de herstellingen aan de
op Dinsdag 1 Nov., Woensdag 2 Nov. en Donderdag 3 Nov. s'avonds van 8-10
uur en Woensdag 2 tyov. en Donderdag 3 Nov.. 's middags van 2-5 uur in de
der Sociëteit „ONS GENOEGEN".!
Opening Dinsdagavond 2 Nov. te 8 uur precies, entrée f0.50.
Verdere avonden entrée 1 0 25, 's middags entrée f 0.10.
HET COMITÉ "IJ
Wanneer U rijpe
koopt, vraagt dan Uwen wirjkeiier ze in BANANEN ZAKKEN te
verpakken. Op deze zakken zijn verschillende letters boven den
tekst gedrukt. V
Wanneer U met deze letters het woord BANANEN bij eikaar
hebt gevormd, levert U de zakken in aan het adres op een der zak
ken vermeld, U ontvangt hiervoor een boek in prachtband
geschreven door Jan Feith
„DE DRIJVENDE FLESCH"
Koopt niet anders dan rijpe 2837 50
West-Indische Bananenhandel W. SLONT
Rotterdam - Korte Hoogstraat 28 - Tel. 7418
VERQUNNINO -» BILLARD
VANAF HEDEN 2413 40
WlntorsiGtiotels Erwtensoep
°-80 met en zonder garni.
LUNCH 1.25
VAN
- DINER 1.25, 1.75, 2.50
Aanbevelend,
VOLLENHOVEN'S BIEREN.
VAST RECHT 2.50 P. MD.
VOOR DE HUISHOUDING EN INDUSTRIEËN
GASVERWARMING IS GEMAKKELIJK EN
HYGIËNISCH EN IN VELE GEVALLEN I HET
Vraagt inlichtingen ten Kantore der Gem. Lichtfabrieken
188 10 IS
STEENHOUWERIJ
A. ROOD BO L
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
Brood- en Hese hui! bakkerij
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, '.-Bosch 1924, R'dam 1926,
Dordrecht en Utrecht 1927.
Ouderwetsch gekruid St. NICOLAAS
.16 cent per ons.
BOTER ST. NipOLAAS
18 cent her ons.
PRIMA HONINGKOEK
45 cent per stuk.
Gabr. Kamphuizen.
Laat uw japonnen, onderkleeding, lakens,
kussensloopen, enz. MACH. AJOUREN
door Ja. E. VAN DONGEN BOLDING,
B. Martenssinpel 154, by het viaduct. 1927 8
CtNUwta
UUIZELIOHE
AANDOENINGEN
Zenuwen doen zich te
meer gelden als het
lichaam verzwakt is;
slechts een algeheele
versterking zal dan
resultaat hebben.
Irving's Gist-Tamine
Tabletten zijn in hun
uitwerking bijzonder
krachtig, daar iij het
bloed volkomen zuive
ren en 't geheele zenuw
gestel gezond en krach
tig maken De vitami-
nen zijnbijz. heilzaam.
Garantie. Probeei een doos
indien Uw zenuwgestel
zich niet op wonderdadige
wijze herstelt, betalen wij
U Uw geld terug na ont
vangst der ledige doos.
y^/Uzbaar in oozen van
«75, f 1.50 en I 2.50 bil de
voornaamste Apothekers cn
Drogisten
bid* Imf*m -
N V ALOEM. HOLLANDSCHC
HANDEL- EN INDUSTRIE MIJ
(Aidreling „Yïas! Vile"!
Dennrwvg i in - Den Haag
GIST-TAMINE
TABLETTEN
BIJ alle Apothekers en Drogisten
verkrijgbaar 45 en 65 Cts.
UTRECHT
Pnndbrievan f 45.000.000.-
De BANK stelt beschikbaar:
in stkkken van flOÖO. f500.— en f100. -
2570 40 DeDirectie:
Mr. A. J. S. VAN LIER Mr. P. R. HOORWEG.
Firma Wad. A. Rletvald.
LANGE TIENDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN,
PERZIKEN,
SINAASAPPELEN,
CITROENEN,
TAFELPEREN,
TAFELAPPELEN,
TELEF t
heeft in voorraad
BANANEN,
TOMATEN,
NIEUWE VIJGEN,
VRUCHTEN IN BLIK,
DIVERSE SOORTEN NOTEN.
enz.
RUSGROENTEN (merk Sleutels) teg dn scherp concurreerende prijzen.
van alle hieronder vermelde ziekten, nieuwe en oudere gevallen,
zelfs wanneer ongeneesbaar verklaard.
EEN SPECIAAL
en verschillend geneesmiddel voor elke ziekte.
Suikerziekte Onmacht Bloedarmoede, Zwakte, Bleekzucht
Kiwitziekten, Nephritis Asthma, Hoest, Bronchitis Maag of
ingewanden (sluchte spijsvertering, verlies van eetlust, zwaarten in
de maag, krampen, beladen tong Huidziekten (uitslag, roode
puistjes m t aangezicht, ekzema, jeukte, steenpuisten enz. op elke
rd'.. hare?L Spataderachtige zweren Rheumatiek,
Jicht, zenuwpijn Slagaderverkalking Pijn aan de lever, leverstee-
nen, nieren of blaas Aambeien Verstopping Alle ziekten van
de waterwegen en de blaas Het keeren der jaren
Zelfs indien gij alle vertrouwen verloren hebt inde geneesmidde-
len, moet gij met aarzelen een der kostlooze brochuren te vragen aan
den uitvinder (dezer behandeling G. DAMMAN, doctor in de Medicjj-
ROTTERDAM SNABIL1E (Afd. D 85) Groote Markt 7,
_Men_gelieve precies aan te geven aan welke ziekten men lijdt.
N™
St"" da',r Br- itrdi, an ichet-
mnaige ran net Kanton Bazel, hel volgende bewezen hehh<>.<
lebrufkt %aat na'üfiMua">CC> ii0ir moedcrs o' minnen
i* Sedef,'e|lik over In het zog en de onruit
knrni <!in?h" 'e w'i,en «en te sterk
koflle- ol theegebrulk van moeder ol min. Da
gevolgtrekking hieruit Is voor elke verstaa-
-lf® moeder gemakkelijk, want da
c*JfeJne-vrlJe koffie HAG verschaft
hatrel/de genot en fa onseftada-
Ulk vaar moeder en kind.
tweede kamer.
F Communistische interpellaties.
Wetsontwerpen.
De heer L. de Visser heeft achter elkaar
twee interpellaties gehouden, een over de
vervolging, veroordeeling en interneering
van communisten in Ned-Indië en een over
justitieele maatregelen gënomen tegen
eenige hier studeerende Indische studenten,
die verdacht worden van deelneming aan
een verboden vereeniging (namelijk een ver-
eeniging, welke ook met gewelddadige mid
delen er naar streeft om Indië los van Ne
derland te maken en van opruiing.
Terecht is in het debat opgemerkt, dat de
bat met een communist over doel en mid
delen van zijn beweging vruchteloos moet
zijn. Wat een gewoon mensch moord en
doodslag noemt, is in de oogen van den sov-
jettist het middel om volken te „bevrijden"
(men denke aan de vrijheid in Rusland). De
interpellant staat automatisch aan de zijde
van hen, die tot ^revolutie, opstand, burger
oorlog aanzetten en hij buldert tegen de
wreedheden van... de Overheid, welke tot
elementairen plicht heeft om ofde en gezag
te handhaven en niet te bukken voor op
stand, roof en moord. Dat het daarbij hard
tegen hard gaat, niemand ontkent het. Het
zijn de communisten, die het geweld ver
heerlijken en de inlanders door allerlei on-
4 zinnige en schijnheilige beloften tot mee
doen overhalen. Zij zeker in de laatste
plaats hebben het recht om te klagen wan
neer de Overheid geweld met geweld keert
en de oproerkraaiers straft of interneert.
Mocht hier of daar onnoodig ruw zijn op
getreden, de Regeering was bereid het te
onderzoeken. Daarmee kon een ieder vol
daan zijn, behalve natuurlijk de communist,
die het in hoofdzaak om de propaganda te
doen is en de socialisten, die ook in Indi
sche zaken voortdurend met de communis
ten moeten concurreeren. Zeker, de socialist
keurt de middelen der communisten niet
goed, maar zijn doorloopende felle critiek op
de Indische regeering in deze moeilijke tij
den, terwyl nauwelijks iets gezegd wordt
van degenen, die tot opstand aanzetten, stelt
hem meer naast den communist dan aan de
zijde van het gezag, dat voor zulk een zware
thak staat. De liberale afgevaardigde mr.
Droogleever Fortuyn heeft hierop met na
druk gewezen en niet h\j alleen. Daarom
was het ook zoo onjuist van de sociaal-de
mocraten, om bij deze gelegenheid, waar het
uitsluitend over communisten ging, een ac
tie te voeren voor afschaffing van de dood-
straf in Indië. Indië zelf zal hierover het
eerste woord hebben te spreken, maar ln
ieder geval wekke men niet den indruk, ol
er eenig verband bestaat tusschen de op
standen en een strafmiddel, dat iederen
moordenaar in Indië, hij 2>ij communist of
kapitalist, bedreigt. De heeren Kleerekoper
zagen dit tenslotte te laat zeiven in
en hebben hun anti-doodstrafmotie inge
trokken om er bij de Indische begrooting op
terug te komen.
Twee dagen lang hebben de roode inter
pellaties de Kamer bezig gehouden. Het re
sultaat was natuurlijk n i hi 1. Maar bij zul
ke propaganda-interpel laties is het ook niet
om resultaat te doen. Het gezag van.de Ne-
derlandsche regeering is door den interpel
lant op de grofste wijze omlaag gehaald,
den revolutionairen in Indië is een hart on
der den riem gestoken en voorts zijn er twee
dwaze communistische moties' verworpen
met 80 stemrtien tegen
In de eene motie vroeg de interpellant on
middellijke algemeene amnestie voor alle
veroordeelden, in de andere een commissie
van onderzoek terwijl het gebeurde reeds
van alle kanten is onderzocht waarin nota
bene als direct belanghebbenden de commu
nistische Internationale (Moskou) twee le
den zou aanwijzen. Een nieuw record van
communistische malligheid! De S. D. A. P.
kwam met een „eigen" motie een onderzoek
naar elk interneeringsgeval, hetgeen niet
andqrs dan een afkeuring, althans een wan
trouwen in het Gouvernementsbeleid inhield,
een gebaar waaraan gelukkig geen enkele
andere groep (ook de vryz.-democratische
niet) meedeed.
De tweede studenten-interpellatie was er
heelemaal „naast". De zaak van deze stu
denten is in handen van de justitie. Reeds
daarom kon de Minister van Justitie niet ln
bhoordeeling of detail-mededeelingen tre-
dén. Hoe foutief de geheele interpellatie
was, bleek het best uit de motie, waarmede
de heer L. de Visser ze besloot: een uitnoo-
diging aan de Regeering (na de gebruike-
lyke verontwaardiging en protesten) om de
invrijheidstelling van de gearresteerden te
bevorderen. Iets wat uitsluitend aan de
rechtbank en in geen enkel opzicht aan Re
geering of Parlement te beoordeelen staat!
Natuurlijk behaalde <$>k deze motie niet het
minste succes, maar de vereischte revolu
tionaire propaganda was weer gemaakt en
ddarom is het te doen
Wij hebben nog te vermelden een wets
ontwerp tot wijziging van de Provinciale
wet, waarbij het groote twistpunt was of de
Provinciale Staten het recht moeten behou
den een recht dat de Grondwet van 1887
reeds heeft afgeschaft, maar dat in de Pro
vinciale wet is blijven staan om Gedepu
teerde Staten te interpelleeren over hun toe
zicht op de Gemeentebesturen.
Bij het afhameren van een serie klein
goed vormde hèt wetje tot instelling van een
Marineraad voor het instellen van een open
baar onderzoek omtrent rampen en ongeval
len, overkomen aan Nederlandsche oorlogs
vaartuigen, een halte. Vooral mr. Knotten
belt achtte dit nieuwe colege onnoodig, ter
wijl de heeren Brautigam en Oud er al even
min veel van wilden weten. Na een misluk
te poging tot amendeering door mr. Knot
tenbelt (waarbij het zuiver Rechts tegen
Links ging!) werd het wetje aangenomen
met 45 stemmen tegen 35, op een enkele
exceptie na wederom Rechts tegen Links.
De oude coalitie herleeft!
In een avondvergadering noodig ge
worden door het onvruchtbare geïnterpelleer
van den Moskoviet zijn een drietal wets
ontwerpen aan de orde gekomen betreffende
opsporing en ontginning van aardolie in ver
schillende deelen van Ned.-Indië. Hierbij
kwam natuurlijk de aloude tegensteling
staatsexploitatie-gemengd bedryf-particu-
liere exploitatie naar voren.
Gisteren heeft de Kamer met een meer
derheid van 15 stemmen, namelyk met 47
tegen 32, aangenomen de wijziging van de
Provinciale wet in dien zin, dat het interpel-
latie-jecht van Provinciale Staten t. a. v. 't
toezicht van Gedeputeerde Staten op de Ge-
erg: de mogelijkheid van een vrouw als grif
fier was nog te verduwen, de (geringe) mo
gelijkheid dat deze ook nog gehuwd zou zijn,
deed de deur dicht. De katholieke „demo
craat" Bulten motiveerde op dezen grond
zyn stem tegen en 13 zijner geloofsgenooten
volgden hem, vooral „democraten". Dank zy
9 katholieke en 4 christ-hiatorische voor
stemmers-kwam de Linkerzijde tot 50, te
genover wie de tegenstanders het slechts tot
32 wisten te brengen.
By de stemming over het wetsontwerp
kwam nu ds. Kersten verklaren, dat de mo
gelijkheid van een vrouwelijke griffier hem
(en zyn vriend ds. Zandt) tegen het wets
ontwerp zouden doen stemmen. Djt bracht
de anti-revolutionairen die het meest de
concurrentie van de Kerstenianen hebben te
vreezen in een moeilijk parkbt. Gelukkig
volgden de meesten de verstandige leiding
van mr. Heemskerk, terwijl slechts de hee
ren Bjjleveld en Zylstra den op dit terrein
lichtelijk onevenwichtigen heer Beumer
meenden te moeten volgen. Dat laatstge
noemde anti-revolutionair mee had gepleit
om het interpellatierecht af te schaffen,
maakte zyn stem tegen het ontwerp te op
merkelijker. Hyper-principieel, of... beducht
voor de concurrentie van den „aankomen
den staatsman", dien dr. Beumer by de
laatste interpellatie zoo in het zonnetje zet
te Er waren nog drie leden die in een wei
nig benijdenswaardige positie verkeerden,
drie dames-„democraten". Twee harer, me
vrouw Bakker-Nort en mej. Groeneweg,
hadden den vorigen dag voor de vrouwelijke
Statengriffier gepleit en nu eischte de „de
mocratie" die het volk vrij wil maken
maar de volksvertegenwoordigers vaak tot
onvryen maakt dat de damesleden der
sociaal- en vrijzinnig-democratische fracties
tegen heel het ontwerp, dus ook tegen de
vrouw als griffier stemden.
Hetgeen ze deden!
Onmiddellijk daarna kwam de geheele
wetsherziening in stemming. Daarijy heeft
vóór het interpellatie-recht, d. w. z. vóór het
amendement-van Aalten, uitgesproken de
sociaal- en vrijzinnig-democraten, twee Ka
tholieken (mrs. Veraart en van Schalk) en
de eenlingen Braat en Arte, bij de eindstem
ming over het wetsontw^p kwamen zich bij
de meeste voorstanders Van het interpella
tie-recht voegen de felste tegenstanders van
de vrouwelijke Statengriffier.
De mogelijkheid van een vrouw als Sta
tengriffier was geopend door de aanneming
van het betreffende regeeringsartikel, waar
toe de Kamer met 50 tegen 32 stemmen be
sloten heeft. De meerderheid zou nog groo-
ter geweest zyn, indien niet daags te-
varen had mr. Schokking er reeds op gewe
zen het ontwerp de mogelijkheid van een
gehuwde vrouw als Statengriffier openliet,
door te bepalenmet wie zulk een griffier niet
zou mogen huwen. Dit nu was sommigen te
Bulgarije en da Ma*
De MaoedioiüaBGhe kwestie is ééa van
de Dnmiienste kwesties, due op bet
oogemblik dien Balkan in beweging hou
den. Hei is deze kweetie, die ten slot-
le ook de Bulgaiairsche politiek voor
Xgrooi gedieeiie bejiaalt. De Deut-
AIJg. Zeituaig heeft op d«xe zaak
in aan gedooumenteerd beloog de aan
dacht gevestigd in verband mat de bui-
teniamaobe politiek va» üu,gaiije.
Do autonomie van MaeedonitS zou
nauwelijks als aan oplossing van de
Uaaedonische kwestie zijn te besohou
wen. Het is nzeer dam twijietadhtig ot
een autonoom Macedonië tuseoben Grie
kenland, Bulgarije an Joego Slavic, en
bij de politiek der groote mogendLe-
dem, d|ia steeds k,aar staan zich steun
punten op dan Balkan te varzoaeren,
op den Ba,kan rust eo veiligheid hreu-
gait zou. Up zijn muwt genomen Bjkl
bet waarschijnlijk, dul Ue zelfstandig-
beid van Macedonia lot met» anders
leiden zou dan Int een aansluiting van
Macedonia aan Bulgarije.
Dit jaai-ale land) zou in bet geval van
een autonoom Macedonië ot een ver
gelijk inzake de Macedonische kweatta
in 't algemeen, zijn deel van Macedo
nië dadelijk aan de Maoeüoniers a[-
Staani. In Bulgaaruch Mlaoedonié zijn
nu de Macedoniër» ai de eigenlijke
heeren Minder duidelijk is, ol ook die
Macedoniër» die zich een dusdanige
positie in Bulgakije hsbben weten te
verschalken, geneigd zouden zijn, deze
vrijwillig af ta staan, zoodra ze naar
Maccdnniië konden terugkearein oo» hier
de tengel» in banden te nemen.
De buitengewone eo schijnbaar 011
losmakeüike intimiteit van de betrek
kingen tusschen deze beide voJcen, is
ook een factor van bgteekenis, wen-
hear men de aelfetarehgiteid van Moce.
donië in 't oog vat in het kolder van
een Zuld-Slaviech Rijk. Zij is nauwe
lijks omdtere denk,baar dlan ineen Zuid-
Slavië, dat ook Bulgarije eunvat. Zoo
dat zich twee vragen voordoen: welke
veorudtziciiten een autonomie van Ma
cedonië op zichzelf heeft, 2e. welke
vooruitzichten biedt een Joeg ai-Slavisch
Ëulgaarsche staat
Een decentralisatie in Zuid-Slavië
wordt zonder twijfel 'beoogd. Zonder
die kan deze staat zich ook niet ont
wikkelen. De onmiogeiijkheiidJ om' het
bestuur van dén staat in Belgrado te
ooti cent roeren m de ongeweinschtheid
om del dfeelian 'vam den Staat door Ser
viërs te laten besturen, zijn te écla
tant. Een autonomie van Macedonië,
aan een centrale) eenheid) atangepas',
moet 'wil ze werkelijk verzoening
brengen een opgeven van de pan-
oedoniaoh» kwaatia.
lierviaohie politiek in zich aluiicn oen,
terugtrotviHon van de Seirviaoho atmüie-
nareu int me öotwjol, de kern en v de
overheid.
Ditiaan echter een stap van ongewo
ne draagwijd,te aijn, politiek zoowel
als iHOreet. ie nveor waar oe ^eirvkja
overtunga aijn, dat biupen een u-en-
Bchenieemyf' iVlaqedouiij geheel door
beu is „omgezet".
Slediitfcj de bi^ivealaaidache toeatauid
zou hen tot dezen ataip nopen liet
van Italië over Albanië heen dreigend
gevaar, en hot uitzicht, dit gevaar le
kunnen siuiteo door «en machtig Zuid-
Slavisch rijk.
Groot 2ajn de veranderingen in liet
Zuid Slavisch staatsverband, dae een
opmennen vam Bulgarije met zaoh mee
zou brengen. Bijvoorbeeld is bet zeer
mogelijk dm adeen hij een repuDh-
keinsohon staatsvorm der Bulgaren tot
aana-uflting te brengen aouoen z.jn-
Maar dan nog al zonden alio
moeilijkheden overwonnen zip blijft
het de vraag of een üroot-Zuid-Slavië
wferküiijk 40p machtig zijn zou, als
het zich oppervlakkig voordoet, door
dat me. de onderlinge aaneensluiting
ook het getal politieke puzzles onrust
barend zou stijgen. Zouden ook voor
Italië niet tal van bondgenooten ui'
den grand rijpen, eri'Engeisohe zorgen
Voor het Slavendom aan de Middelland,
sche Zee dreigend hun kap opsteken?
Ziedaar in vogelvlucht wait zich aan
bezwaren opdoet /Wjl verwezenlijking
van die leuze Maoedionië voor de Ma-
oedoniëra. iiet is naiuv elijks dienkbaar,
oat de leider» van dieA jongen Zuid-
Siaviachen staat besluiten van een der
gelijke djraagwi'jdte zujlen nemen.
Zoo ziet men bij het afschouwen van
dien wijdsten horizon' geen oplossing
voor het Macedoaiisch probleem. Daar-
p ipe vervalt ook die kans op een Zuid-
Slavisch-Bulgaarsohei toenadering. En
daaruit resulteert, dat zooails de zaken
thansi liggen, een amiti-Zuid-Slaivische
pcnibinatie van de Bulgaajrsche vriend
schap zeker kan zijn
BUITËNLAND6CH NIEUWS.
ZUID-AMERIKA.
De ramp van Prinses Mafalda".
Nog 325 personen zoek.
De agenten van die ,,Principessa Ma-
fafida" ramen op grond! van de totnog-'
too ingekomen berichten hel aantal
overlevenden van de schipbreuk op
932. Daar in totaal 1256 personen aan
boord waren, bedraagt het aantal ver
masten 324. Men hoestejrt echter de
lioop, dart andere schepen nog overle*.
vendfen hebben opgepikt. Bovengenoem
de cijfers kon en ongeveer overeen met
een bericht van het Itatlaanfehe ge-
izaa jtscbap te Kio de Janeiro van gister
avond, dat 925 personen zijn gered.
Vernon, de gezagvoerder van het
stoomschip „Avelona uitte terugkee-
rendl vpm het tooaieel van de ramp van
de „Mafalda" he^ geloot, dat op zijn
minst tweehonderd pereonen, voor oi
meereooeel vrouwen en kinderen, zijn
omgekomen. De „Avelona'', kwam te
laat om aan hert reddingswerk deel te
nen en, doch de geoagvoerdey acht, op
grond van draadlooze berichten, ai-
kotpsiig van andere schepen, de voor
naamste oorzaak van die raimp het bre
ken van de schroefas en het onderloo-
pen van de dynamo's, waardoor duis
ternis intrad en een paniek ontstond
Toen de „Avelona" n|a tien uren op
het toomeel van de ramp verscheen
heerschte er volstrekte kalmte en was
er geen spoor van overlevenden te ont
dekken. Volgens een draadVop» bericht,
van de „Avelona" ontvangen, verkeer
den de reddingsboot en van de „Ma
falda" in slechten staat en was die zee
pis bezaaid niet haaien
Kapitein Gugli een dapper zeeman.
Alle 'berichten brengen hulde aan
den gezagvoerder der ,,Mafaldai', Gu
gli, dae gelijk wij reeds meldden
het reddingswerk leidde van al de
commandobrug.
Een correspondent van de „Evening
Standard kreeg een verslag van hei
gebeurde van twee overlevenden, dae
werden opgepikt door het Grieksche
ss. „Pera"
Daaruit blijkt, dart het vtoorsohipt-snel
wegzonk, nadat drie ontplotlingeu han
den plaats geiiad. Oftioieren en be
manning deden alles om een paniek ie
voorkopen. De juast aan tafel zijnde
derde klasse-passagiers stormden naar
de dekken, waarop d« gezagvoerder
I riep „Kaïn blijven. Er is geen ge
vaar."
De eerste) ontplooiing liad plaats
even na vij' uur en was hert hevigst.
Op die zenuwachtige vragen der passa
giers antwoordden kapitein en oliioie-
reu „Er is *een kleine averij in de
machinekamer, die spoedig hersteld
zal zijn.'
Even voor het geweldige drama plaats
had, beersolïte overal aan board leest,
voorad onder de landverhuizers. Ge.
lach on danspartijen maakten echter
weldra plaats voor angstkreten en tra
nen....
Maar acliend en grappemnakeud gin
gen de schepelingen rond te midden
der naar de booten snel lende passa
giers, pogend hen allen gerust te stel
len. En tusschen, het weenea an kreten
der vrouwen en kinderen klonk plot
seling het volkslied' op, de Mareia
Re&le, gespeeld door de echeepwkapel
LichLsignalen gingen omboog, de
marconist zond' S. O S.-seinen uit.
Maar het duurde lange minuten alvo
rens een antwoord werd ontvangen.
Eindelijk antwoordden de „FormOpe
en dei „Alhena1" en daarna kwam het
draadloos sein der „Empirestar"
„Keep cheerfull. We are coming."
Boven allies uit, hooig op de com
mandobrug, stond kapitein Gugli, 1p5-
diing gevend, aansporend', Walmeerend
En voilgens de» berichten ging hij kor
ten tijd later onder met zijn nu snei
zinkend schip, juichend: „Levb Italië
„Het 'was een verschrikkelijk schouw
iel" verklaarde met tranen in de
oogen kapitein Privef van die ,,Moee(-
la". Toen verten reeds een veilig
plaatsje in de booten hadden gekregen.
DE SPREEKMACHINE.
Met twee gevulde petroleumblikken aan
weerszijden van zijn lichaam, 'n beetje door
gezakt in de schouders, stapte hy de voor
galerij van het eprste-rangs-hotel binnen en
boog een weinjjf verlegen.
Er zaten weinig gasten, doch daaronder
was er één, die een bijzondere belangstel
ling voor den aangekomen reiziger aan den
dag legde. Hy keek en keek, ja, waarempel,
hy was het! hy stormde op den man met
de petroleumblikken toe en sloeg hem op de
schouders.
Twee oude vrienden hadden elkander, na
eenige jaren van scheiding, weer e«ns ont
moet.
Een half uur later zaten ze te vertellen,
hoe het gegaan was. De nieuwaangekomene
liet zyn vriend maar eerst vertellen, die was
het vlugst klaar. Hij had drie 'jaar gedanst
en des morgens gewerkt. Dat was ejgertiyk
alles. Op den dansvloër had hy een juffrouw
ontmoet, die al .spoedig zyn naam ging dra
gen, toen had hij een stuk óf drie kinderen
ontvangen en nu wachtte hfj op zyn tweede
verlof.
Nadat de vriend dit verteld had, bestelde
hij een witte port en vroeg: Nou ben ik
heusch benieuwd, wat jij in den rimboe alle
maal hebt meegemaakt! Dat zal heel wat
zjjn!
De rimboe-vriend glimlachte een weinig
verlegen, er kwam juist een vrouwelijk we
zen voorbij en hy voelde zich nog niet op
m gemajj en vertelde: Ik hal het
roe veel erger voorgesteld. Je weet, da: ik
vier jaar geleden uit Holland vertrok. Zoo 1
van de groote stad naar het kleinst-ï ge-
hucht op een der Indische eilanden. Wat had
'k allemaal niet by me! Voor-ajle gevallen
«heen ik iets te hebben meegenomen. Ik
hoksen in mijn vryen tijd, iagen, ten-
rossen, had een schitterende reis-nécais-
saire en prachtige koffers voor de tou/n 'm's,
ik had pakken voor de koele Indische avon
den en voor de snikheete twaalfuurtjes.
Wat het geestelijke betrof, was ik nog
veel beter voorzien. Een halve bibliotheek
zat in myn kisten verborgen. Bijbels en de
tectiveromans, studiewerken en ontspan
ningslectuur. Tegen de eenzaamheid.
Myn ouders zouden geregeld de kranten
zenden. Ik zou ze, naar het bekende recept
van Fabricius, op een rytje laten liggen en
den jongen instrueeren er eiken dag een op
myn tafel te komen leggen. Voor de illusie.
Ik had, volgens hetzelfde recept, een spie-
gei meegenomen. In dien spiegel zou ik, zoo
dikwijls als ik dat wilde, levensgroot een
Europeaan kunnen zien, wanneer ik my te
eenzaam voelde.
Er kon my, om zoo te zeggen# niets ge
beuren.
Op mijn standplaats woonden slechts tien
Europeanen. Sommigen waren het dohun
geboorte, anderen rechtens staatsblad. Zij
spiaken vreemd Hollandsch. Een gestrande
Doitscher, een Australiër, een volbloed Am
sterdammer en -eenige Indische typen zar-en
op deze plek der aarde by een. Er heerschte
groot wantrouwen en myn komst werd met
gemengde gevoelens opgemerkt. Ik besloot
mij bij myn werk en myn boeken te houden.
Na de kennismaking wist ik al waar de
keuze lag. Je kon twee dingen doen. Na je
werk in een soort sociëteit gaan zitten en
drinken tot je vol was, of naar huis gaan
en in je eentje blijven.
Ik koos het laatste, legde de kranl
gens recept op een ry, keek eiken dag tl
in den spiegel (voorloopig alleen om
haar te kammen) en zocht myn troost :i
boeken. Een enkelen keer ging ik op
We hadden een aardig dorpshoofd, van wien
ik de taal leerde. Die taal was zonderling
en kinderlijk.
Men teTde met de vingers tot nege 1 en
daarna was het op. Boven de negen ging
het hier nog niet. De dingen van de streek
zelve waren razend goedkoop. Ik snuffelde
overal rond en vond vrouwen, die biddend
aan een mooi doek werkten, maanden' ang.
Er waren mannen, die als hun hoogste le
vensdoel zich een onfeilbaar „schot" met het
blaasroer wilden verzekeren. Wat zy daar
allemaal voor deden was interessant.
Toen ik de taal kende, zat ik dilcwy'D in
den kring, om naar het vertellen te iuistë-
ren. Verhalen van koningen, die wanhopig
werden omdat het steeds „feen meisje was",
geesten, die de menschen plaagden, gelui
den, die van spookachtige wezens afkomst'g
waren.
Dat zal je wel niet lang hebben vol
gehouden, merkte de luisterende vriend wy's-
geerig op.
Toch wel. Ik heb het eerste jaar cn nog
een poos daarna niet over eenzaamheid ge
dacht zelfs. Maar iedereen had het mij ge
zegd ik had alles voor de eenzaamheid mee
genomen en wachtte steeds, verlangde ten
slotte zelfs, dat zij einldelyk komen zou.
Wat zeg je me nou?
Ja, heusch. Ik verlangde tenslotte, dat
zyi komen zou. Iedereen zei het immers, dat
je je zoo eenzaam voelde in de rimboe. Ik
begon het vreemd, abnormaal te vinden,
doch er kiwam maar niets. Eindelijk er
waren btjna twee jaar om daar begon het.
Ik bleef thuis, smeet de krant in een hoek,
meed de vertellingen der inlanders en zocht
uit baloordigheid het kletetafeltje op. Da
delijk zeide de Australiër, dat hy het wet
had zien aankomen. Wie hier niet kwam en
gezelligheid zocht, was verloren. Het is niet
goed, dat de mensch alleen is. Met een ge
voel van weerzin liep ik weg.
Toen was je naftiwrlijk heelemaal uit
de gratie.
Gelukkig genoeg wel. Ik zocht mijn
koffers ijverig door om iets te vinden, dat
mjj weer zou afleiden. Het was er niet bij.
Alles was geprobeerd. Ik had den zoon van
het dorpshoofd leeren tennissen tot het my
verveelde, boeken verveelden mij, kranten
kpn ik niet meer zien, omdat het nieuws
nergens meer bijpaste en het mij niets sche
len kon of er eenige diplomaten waren, die
elkander de hand hadden gedrukt en vleien
de woorden tegen elkander hadden gespro
ken. Des avonds trok ik een Europeaansch
jasje aan om mij wat meer in het Westen
te voelen, maar niete werkte mee. Nare ge
luiden waren om je heen, je. voelde een dood-
sche stilte hangen en toch»scheen er overal
iets te zijn, dat je bedreigde. Elk geritsel
ergerde je" en het weemoedig gezang uit de
kampongs werd ondragelijk. Zwoele nach
ten worstelde ik door, ik begon te verlan
gen, te verlangen om hier uit te gaan en
piekerde, piekerde.
Toen schoot mij itets groots te bianen. Een
spreekmachine. De spiegel waf niet voldoen
de. De man, dien ik in den spiegel zag, wan
neer ik er voor stond, kon niet spreken. Ik
had geen irluziek, omdat ik niets kon bespe
len. Dat was het.
Drie maanden later Jtwam er een spreek
machine. In den tjjd, dien ik met wachten
had doorgebracht, was ik al wat opgeknapt.
Het vooruitzicht maakte my bly. *Toen
kwam het instrument, met vijftig platen.
Den eersten avond draaide ik ze allemaal
af. Ik zette de deur open en liet de eigen
melodieën naar buiten zweven. Buiten was,
het donker, doch ik onderscheidde vaag een
gekrioel van menschen in het begin. Maar
zoodra de muziek goed ên wel in mij was
binnengedrongen, zag ik niets van de een
zame werkelijkheid. Ik zweefde in gedach
ten naar buiten, ik liep daar rond, ik legde
mijn hand in de hare, ik kuste haar, ik
dronk uit haar oogen, vertelde "van myn
eenzaam leven... k
De verteller was in extase geraakt. De
luisterende vriend vroeg een bon en schreef
een biertje op.
Kon je het toen ineens wel uithouden
vroeg hij, met een zwak, wereldsch glim
lachje.
Ja, zei de ander, toen ging het weer.
Ik had hoe langer hoe minder platen noo
dig om myn zelfvertrouwen te herwinnen.
Tenslotte was het voldoende, wanneer ik
even, een enkele melodie, door de kamer liet
zweven. En ejndeljjk kwam het zoover, dat
ik de spreekmachine heelemaal niet meer
noodig had.
Toen waren die vier jaar zeker om!
lachte de ander cynisch.
Neen, toen begreep ik, dat de eenzaam
heid niet buiten, maar in jezelve zit. Dat je
heel eernaam kan wezen temidden van een
meyigta en heel gelukkig, ook al blyf je ja
ren alleen.
Maar dan moet je d'r toch blijkbaar
altijd een gramophoon bijnemen, schamper
de de vriend, die het schuim van zijn biertje
blies.
Soms, antwoordde de ander droomerig,
soms moet het een spreekmachine, soms iets
anders zijn...
rus
Er heerschte een" kort stilzwijgen.
Dat is dus jouw verhaal! zeide de een. <-
Ja, dat is ongeveer alles, wat de groote
lijn betreft.
H'm, meende de vader der drie kinde
ren, het heeft tenminstev^meer inhoud dan
het mijne. Ik heb thuis vier spreekmachines
en ik voel me nog eenzaam. De eene zeurt om
nieuwe japonnen en de ander om sehoone
luiers. Ik loop er meestal maar uit. Kom,
ouwe Jongen, zullen we maar allebei hier
blijven eten
De muziek van het hsfcelstrykje speelde
de eerste step...
