99'1. Nieuws- en advertentieblad voor gouda en omstreken bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle, JEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en* 4 N dagen No. IB 8i fl—? Dinsdag 22 November 1927 86» Jaargang I- Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen ekbank FEUILLETON. I ■reus Mexico, het land van rijkdom en revolutie. Wat een oud-stadgenoot daarvan vertelt. SR is zeer zeker l. HOORWEG. T KRUISKADE daar- 2948 28 I H band der ndife .merika. n 103 en 68 uuiy wat uit- gen' «ie 1 deiooe op het blik. ite spjjsverte- lusteloosheid oor 't gebruik het eerste dan val het laatste. Op een was, f100. - eer de juffrouw ge le verbranden, iiOiiNHE courant. ZONNEWEELDE. Romen van OLGA WOHLBRüCK. Met autorisatie vertaald) door Mevr I P. WESSELINK—Van Roesum (Nadruk verboden) LIA THEATER, n worden. deeding der films. bekende groote teer dan men in Mexi- Jvordt gemuilband en aten van El Sol, een iiBht van de vroegere .Heel wel mogelijk, 'keer zeker de bedoe- niet noodeloos te zyn tendenz- r 3B gezegd. den journalist, die izjjn meening durft .daarmede beoogt de «en en zoo misstan- i, maar dit oog' jkéh. Het is de groo- die ons uit eiken IgN’een afspiegeling rtjtefling, die er be- Ajfen? Elk volk Ois.vöor een groot ■Kanndigheden. I'aanden ’tijd, toen i doodgeschoten is iet omdat zij priester •aan het hoofd ston- lorstelling. zant vanaf heden lo-Cellist van het 3021 60 ECTIE. Zien we nu naar het Zuiden. Toen Cortez met zijn kleine schaar landde aan de kust van de Mexicaansche golf vond hij hier geen zwervende stammen, maar Konink rijkjes, die alle schatplichtig waren aan den grooten keizer Montezuma die troonde in het dal van Anahuac waar nu de hoofdstad ligt. Onmetelijk rijk waren die vorsten en vooral de schatten van Montezuma lokten onze avonturiers naar het binnenland waar hun een hevige strijd wachtte. Hun betere bewapening verschafte hun ten slotte de gravin „heden tot haar leedwezen verhimerd wap ie ontvangen. Dezen Refer ging de gravin nog verdicir, ziij liet „haar leedwezen spreien, cin zond) dad|e|iijk daarup Mondei de dames op de trap na „De gravin laat u vriéndelijk ver zoenen, het 'was een vergissing. En toen de dames, een beef je bui len adem- door het vele trapponkim - men, de roserood verachte kamer bin nenkwamen, sloeg de oude vrouw met Itaar van ringen schitterende vingers op die vergulde leuning van haar st 1. Waarom loop, u dadelijk weg, lie ve vorstin Mende', wordt oud. Zij (Monde Hörselkamp aan. En toen was ik er niet dadelijk in. Dag, lieve Klei ne.’ ,,M|evrouw.” Dat priesters wer/ie volkomen waar, doch waren, doch omdat zij den van rebellen. Ma^r, zegt onze journa list, er gebeurt veel m*~ co zelf weet. De pers I hij haalt aan het slui blaadje van de kra „Goudsche Wekker”. 1 maar dan is het toch' ling de openbare meeigng verontrusten, iets wat. van artikelen niet kan wotdei Ik heb eerbied voorfjfe desnoods ruw en grof*zT verkondigen als hij i da massa wakker te schudde den uit den weg te ruimen, maar dit oog merk is hier ver te zq"31^ J te antipathie tegen Me regel tegen straalt ef is- van de groote tegl staat tusschen beide 1 zoo goed als elk indiv| deel het product vai> i Denken we even terug- aan aen vya, loeu Amerika nog grootendeels braak lag, alleen bewoond door jagende en visschende In dianenstammen. Daar kwamen vanuit Ier land, Engeland, ons land en nog zoovele andere, de eerste kolonisten opdagen, arm, maar met den ernstigen wil om daar in dat nieuwe land vooruit te komen. Wat al ont bering, wat al moeite en inspanning moet het hun gekost hebben by het vellen van eeuwenoude bosschen, in den stryd tegen wilde dieren en vijandige Indianenstam men. Doch die strijd heeft hun krachten gestaald, hun energie verdubbeld, maar ook, en dat is het gevaar voor elke- over drijving, hun oog te veel gericht op het ma terieels Amerika, het land van den intensieven arbeid. Daar is het niet de mensch, die de machine dryft, de machine drijft den mensch, teneinde in den kortst mogelijken tyd de meest mogelyke energie productief te maken. Alles is gerjfht op het materieele, want geld is macht.... Kunst? Uncle Sam laat zijn dollars Tinkelen en van heinde en ver komen ze toegesneld. Operazangers uit Mexico, uit Italië, kunstenaars uit Oosten rijk, Rusland, een Urlus, een Mengelberg uit Holland, wie neemt het hen kwaljjk? Kunst moet ook leven! Doch wat presteert Amerika zelf op dat gebied, behalve dat het de wereld met zyn Jaszbands heeft ge lukkig gemaakt? De Amerikaan werkt zich ryk en als by ryk is werkt hy nog. De Mexicaan abonneert zich op dé wekelyksche loterijen en droomt zich rijk. In dat opzicht heeft de journalist vol komen gelijk; de Mericaan heeft groote en grootsche plannen, maar tot voltooiing brengt hy weinig! De nationale opera zou het mooiste operagebouw worden van de 8 Pillen - sijt ge binnen te maar eens. Icing. Overal Van de Zuid-Amerikaansche Staten heeft Mexico zeker wel het meest de aandacht op zich gevestigd. En zeker niet in den meest gunstigen zin. Wat omtrent dit land in Nederland bekend is geworden, vooral in de latere ty'den door de publicaties welke in de Telegraaf zijn verschenen, is zeker niet geschikt om eenigen goeden indruk om trent land en volk en de zeden en gewoon ten daar te vestigen.. Die publicaten hebben ook hun weg gevonden over den Oceaan en zyn in handen gekomen van een oud-stad genoot, die thans in Mexico verblijft en die door zijn onbevangen kyk op de toestanden in dit woelige land, wel tot oor/leelen be voegd is. Deze oud-stadgenoot nu, schrijft over uit Tacuboya het vojgende: d.d. 17 October 1927. Toen ik de artikelen in „De Telegraaf" las, waarvan enkele mjj reeds door onzen Consul waren toegezonden, dacht ik onwil lekeurig aan den bekenden Hollandschen journalist De Veer, vroeger Hoofdredac teur van het N. v. d. Dag, die ook deze lan den bezocht en een groot werk heeft ge schreven over Mexico en het viel my op hoeveel hoo'ger onze journalist stond boven zyn Amerikaanschen Collega. Daar een objectieve beschouwing over land en volk, toestanden en ook wantoestanden hier een opsommen van feiten, geruchten vaak, grove aanvallen o,p regeeringspersonen, met geen andere blijkbare bedoeling dan om sensatie te vemekken. Prachtig materiaal voor de Amerikaansche pers, maar waarvoor ik meende, dat onze groote bladen te hoog stonden. Die zyn toch, dunkt my, de tijd ontwassen van Da Costa, die de pers van dien dag geeselde als de groote haat en nyd- en oproervlam-ontsteekster! De antipathie tusschen Amerika en Mexir co is toch al groot genoeg en dagteekent minstens al van den tyd toen na een opge- d rongen oorlog Amerika gelegenheid kreeg haar de heste staten in het Noorden af te nemen ,terwyl het nu misschien v’ gevoelt, het geheel met zyn petroleumbron- nen, zyn goud- en zilvermijnen en nog zoo veel meer, niet te hebben ingepalmd. Of er dan niet veel waars is in zyn bewering? Zeker, maar de waarheid gezien door een Amrikaanschen bril en vanaf een geniepig laag standpunt. Als hij van presidents Cal les minachtend spreekt als van een half bloed, kan hy gelijk hebben, maar waar vindt hij 't ras van vreemde smetten vrij? Is er dan niet één woord van waardeering voor den man, die in 2% jaar van zijn re- geering tal van kostbare irrigatiewerken heeft tot stand gebracht, verscheidehe prachtige autowegen heeft laten aanleggen die in schoonheid en aanleg de vergelijking met de highways door de Fransche Alpen Tracht het noodzakelijke zoo licht mo- gelijk te dragen. 13 Boos, otschooai Lou eiken, kreei on derdrukte, wierp mevrouw Sina de fecluerven weer op den grond. gerust kunnen doorstaan, die enorm veel heeft gedaan voor het onderwys, in het bij zonder voor het industrie- en landbouw onderwijs, banken heeft opgericht enz. en dat alles zonder de staatsschuld ook maar met één peso te verhoogen. en stiet dichte rookwolken voor zich Uil. ,0£ die juffrouw zich wilde aanklee- den, mevrouw gaat een bezoek afleg- a"i' zei de knecht nog, daiainia veeg- hij de stukken van hel beeldje liel- ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring): 1—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: i 15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnununer 20 bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.05, elke regel meer f 0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone qdvertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn. kunnen worden ten .zegen van het land. Blijkbaar was de rege ring meer overtuigd van oogenblik, dat de secM aresse alleen werd een inval gedaaïj in het kantoor van de vereeniging en nog legenheid had de lys en werd ze overmand en I 1 de papieren en be scheiden vielen in ham sn van de regeering. De straf was zeer zei tr te zwaar en werd dan ook in zooverre .ge Vjjzigd, dat al de in gezamelde gelden moe ten worden afgedra gen aan den Staat. wereld; de opzet was prachtig en een rjjke Amerikaan heeft te vergeefs een millioen dollars geboden voor den gevel, maar men twijfelt of ’t wel ooit geheel klaar zal ko men. Het doorzettingsvermogen van den Amerikaan ontbreekt hem en zoo komt het, dat alle groote ondernemingen onder vreemd beheer zijn. Electrisch licht, water leiding, trams, exploitatie van petroleum en van mynen, alles is in handen van bui- tenlandsche maatschappijen. Maar de erg ste kwaal waaraan Mexico laboreert, is de onbetrouwbaarheid van het leger .Tenge volge van al die binnenlandsche onlusten en de enorme uitgestrektheid van het land is de groote wantoestand ontstaan, dat het aantal kolonels en generaals legio is ge worden. Die wantoestand is oorzaak van veel wryvipg en veel corruptie. Men zal al reeds weer hebben gelezen, ook in de Hollandsche bladen ,met groote vette letters: „Opstand in Mexico, het ge- heele land in revolutie, acht en twintig ge neraals gefusilleerd!” En na al de lieflijk heden, die ie voren „De Telegraaf” reeds had verspreid, zal misschien de gedachte by U opgekomen zyn: „Wat toch een <jhao» daar ginds, hoe kan iemand daar nog rustig wonen. Stel U gerust, de regeering was lang te vtJren gewaarschuwd en heeft haar maatregelen zoo genomen, dat nu, een week na dien coup d’état de zaak zoo goed als bedwongen is en 't is maar te hopen, dat nu meteen een algeheel® reorganisatie van het leger een eind maakt aan dergelyke wantoestanden. Het land is nog in zijn kinderjaren* en heeft krachtige leiding noo- dig, maar dat het doodbloedt, zooals de re porter beweert, kan ik nigK, toegeyen.Eed vergelijkende Statistiek* oVèr dé eerste drié maanden van het jaar wees aan, dat in dien tyd 60 millioen minder was uitgevoerd aan petroleum dan in 1925 en 30 millioen min der dan in de eerste 3 maanden van 1926 tengevolge van nieuwe petrol eumwetten. Ook de lagere prjjaen van zilver, hennep en katoen maakten een aanzienlijk tekert en ondanks dit alles bedroeg de import slechts 50.5 van den totalen uitvoer. De export van versch fruit was verdriedubbeld en^r werd Voorspeld, dat de uitvoer van lanu- bouwartikelen eerlang de mindere uitvoer van petroleum zal dekken. Dit zyn spreken de cyfers en wanneer het de regeering ge lukt desnoods met strenge hand rust en vei ligheid te scheppen, dai^twijfel ik volstrekt niet aan de toekomst van het land. Het heeft groote schatten in den grond, maar dat maakt een land gewoonlyk niet geluk kig. Wat van veel grooter belang is, dat is zijn vruchtbare bodem en zyn by uitstek gunstig klimaat. Goed gezien vind ik het daarom van deze regeering, dat ze zich toelegt op flinke verbindingswegen, sporen en vooral irrigatiewerken, want de toe komst van het land moet het zoeken op landbouwgebied. Dat was ook de bedoeling van de agrarische wetten en van de land- ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82; Redactie Telef. 83. Postrekening 48400. TUMiiie niet uitstaan, dan weer had mien aicli verstout haar tegen te spro ken weer een ander hield niet de i'iixiste rekening niet haar eigenaardig- hexien of oest een knecht verdwijnen enkei 'wijl herin de violette livrei nioi stond'. Meestal motiveerde zij hbt op zeggen van den dienst met de woor den ,,het menscb)' of ,,de persoon vtx- veelt mij.-’ Zij h eld er van «steeds nieuwe ge- zichten om haar hewn te hebben, ver beeldde zich door nieuwe inenschen beier bediend te worden. Lou s vroegere kindermeid, de oude Seraiphine, had heel waV te stellen om hei kedkenpersoneel tenminste to be schermen tegen de ,,veranderingkoi>rts> van mevrouw ziij trad dan sotrs seer v krachtig op, als de onbetamelijkheid te ver ging. c Met vuurrood gezicht en rinke'en den sleutelbos zag zij nu toe op het te).ten van de dlrie eetserviezen. Zij kon ternauwernood staan op haar door j cht gezwollen voeten, rukte driftig aan de korte einden van dien zwarten kanten doek, dien zij over hplair wide hoofd droeg. „Ga maar. Phientje, ik zal wel op paKen”, zei Lou. nog eer zij zich van hoed en mantel ontdaan bad. j (Wordt vervolgd^. vrouw Lou boog zich over de oude dame. De zware, geparfumeerde lucht benam haar bijna den adem. Op den terugrit viel het mevrouw Si na plotseling in, dat «ij gasten te dineeren had gevraagd „Verschrikkelijk, Lou met die nieu we meinschen die in 't geheel niet vetert lioe ze doen moeten. Je moet er een beetje bij toezien. Ik zend je dan ook de kamemier om je te kleeden. De „menschen” wisten heel dikwijls niet, hoe ze doen moesten. Mevrouw Sina zei haar personeel elk oogenblik zonder veel omslag den dienst op. Nu eens kon zij „de vreeselijke phys’o- overwinning. Montezuma viel en met hem nondeiden van de voornaamste vorsten en piinsen, maar de schatten waren verdwe nen, verzonken in het diepe meer, zooals men zei, en men kan nog aan de Fasco de Rei'orma bewonderen het prachtige stand beeld van Uuautemoc, den vorst, dien men had vastgebonden boven een vuur, doch die zich langzaam liet roosteren, liever dan het geheim van die schatten te verraden. In- tusschen had het gerucht zich verspreid, van de fabelachtige rijkdommen en vanuit het moederland Spanje kwamen ze bij drommen opdagen, geen stoere werkers, neen avonturiers, de verarmde adel zocht daar zyn geluk. Onder hen werd ten slotte het land verdeeld en onderwijl eik hunner heerschte als een koning in zyn staatje, moesten de Indio’s voor hen werken. Het gros van het Spaansche leger vermengde zich met de inboorlingen en zoo is langza merhand ontstaan het Mexicaansche ras, het volk waarin zich nog altijd afspiegelt het fiere vrijheidslievende van den Kasti- liaan en het vadzige en gebrek aan energie van de Indio. Zij duldden geen vreemde overheersching, dat heeft keizer Maximi- Laan ondervonden, dat bleek in menigen stryd tegen de Spanjaarden, de Franschen en de Amerikanen. Na de oorlogen tegen de buiteniandsche mogendheden kwam de inwendige stryd. Lang was door de ijzeren hand van Porfirio Diaz het volk onmondig gehouden, totdat het zich organiseerde en na een bloedige revolutie in 1917 Voor ’t eerst een consti tutie verkreeg, die eerst langzamerhand is uitgevoerd en waarbij aan de geestelijkheid een groot deel van haar macht en invloed is ontnomen. - - Waar dus beide volken onder zoo geheel verschillende omstandigheden zijn opge groeid moesten ten slotte de raseigen schappen wel uiteenloopen. „Ölkl zal denj kiuecht zemde©., Die kan, Wies opirapen, a>bs je zoo onbeleefd txnt om mHj niet te hielpen.” ponder om te k'ijken, verliet zij het vertrek, de gobelin driftie achter zich toetrekkend „Werkt, u nog, papa ,Neein. Hörselkhinp wenddlc zich af, zijn tan den zoo in zijn onderlip drukkend, dat ze bloedde. Zijn handlein speelden ze huwaiaht^ met de sleutels en geldstuk- ken in zijn zak Zonder Lou aan te kijken zei hij ^.^„De Heksensabbath galat naar Ame Een lichte zucht, het klonk als evn herademing, trilde door de stilte. Nu ja. dat sprak van zelf, het meiisje was er ook blij over. Die had zich natuur Als verlamd stond Lou op haar plaats De uitdlrukking van haar fijn, zach. gezicht toonde welk een marteling zij onderging. ,,Ik kom morgen bijtijds”, fluister de zij. Ilörselkaimp knipperde met de oogen terwijl zijn blik langs baat heen- yleedi „Waarom? Voorzorgen bestel ik Gusia Muller, die is zeer bruikbaar.” Hij knikte Ijjaar toe, niet onvriende lijk, iraar toch wenschto hij onmisken baar een eind aan het onderhoud te maken. De aanwezigheid van den kneD t miaakte aMe verdere vragen ónmoge lijk. Een half uur later zat Lou naast haar stiefmoeder in de auto. Het was Vrijdag en evrouw Sina moest *op zijn minst vier jours bijwonen en een v site maken bij gravin Oberwall. De gravin ontving eiken dag. maar niet eiken dag werd men toegelaten. Ook dat behoorde tot de emotie® der oude vrouw achter do op een kier staande deur er naar te luikeren, als haar kamenier te Rennen gaf, dat de En dan generaal Cruz, hoofd van den veiligheids- en gezondheidsdienst in de hoofdstad. Geen woorden zyn erg genoeg om zijn haat en afschuw lucht te geven en hij eindigt met de bedreiging, dat spoedig het uur der wrake voor hem zal slaan! Dat niet allen er zoo over denken, blijkt wel uit het feest, dat onlangs werd georganiseerd te zjjner eere en uit een artikel in de Uni versal, het grootste dagblad van Mexico, waarin werd gememoreerd onder welke moeilijke omstandigheden hy ruim 2 jaren geleden zijn taak waè begonnen. De jaren lange revolutie had vele gegoede bewoners van het platteland naar de hoofdstad ge bracht, maar meteen ook een massa schuim naar hier gelokt, zoodat aanrandingen en misdaden aan de orde van den dag waren. Daar was noodig ’n krachtige hand en ’n on- bejperkte macht om te kunnen ingrijpen. En met groote voldoening constateerde het blad, dat de criminaliteit thans in de hoofd stad niet grooter was dan in welke andere stadi van die grootte. De ergste misdadigers zond hjj naar Islas Maria’s, door oni&en journalist ironisch „Duivelseiland” ge naamd, waar ze volgens hem in zoutmijnen onder een ondragelijke hitte moeten wer ken, twee ideeën, die mijns inziens moeilijk vereenigbaar zyn. Intusschen de „rateros” zooals ze hier genoemd worden zjjn er als de dood voor en blijkbaar heeft de schrik wel wat uitgewerkt. Ik zal op die persoonlijke aanvallen niet verder ingaan, ik laat ze voor rekening van onzen Amerikaanschen reporter. Dat nu ruim een jaar geleden ook aanzienlijke ka tholieken naar Islas Maria gezonden zyn, is waar, evenzeer alsdat ze na enkele da- wel spijt gen weer zyn ontslagn. Toentertijd waren -t- gemOederen opgewonden doordat een ar tikel der constitutie in werking werd ge bracht waarbij alle kerkgoederen moesten worden geïnventariseerd en dus de kerken tydelyk werden gesloten. De priesters wei gerden mee te werken en gingen over tot staking en om het algemeen verzet aan te wakkeren werd de boycott geproclameerd van alle weelde-artikelen en amusementen, zoodat heel de katholieke bevolking in rep en roer was. Onder hen was het vooral de „Liga de la defensa religiosa”, een andere naam voor Jezuitenorde, die in het geheim de noodige middelen trachtte byeen te krij gen, met het kennelijk doel de regeering omver te werpen. Onze journalist zegt, dat deze vereeniging een groote kracht had lijk door haar nïoédler~iiïerTei moois- hl verband met de huwaijKögift laten wijanake©. Misschien werd het uitzet al besteld. Dait ging bij de vrouwen immiers ajlieauoiai zioo gauw ia iijn werK Hij allee© wist niets. Hij be- htoieidle! ook mets te weten Maar dan zou izij ook niet meer ji aijn ate ’er kowien, en geen kritiek meer uitoele- nen op wat hij schiep. Hij lachte plotseling kort en bitser en strekte de hand uit naar den F as- sisGlien juchtleeren zak met de najr honing riekende tabak. „Wat sta je daar nog. ik beloo. je honderdduizend mark) krabbel ik bij elkaar. Daar kan men toch een man voor 'Tijgen wat zeg jij er van Hé im als liet een 'laitsoenhj|< man is, zat hij mij toeistaan in termij nen te betalen. Vij tigduizend dit jaar en vijftigduizend het volgend), ^en deurwaarder zal hij mij niet zenden, of denk je van wel?’ „Wie? Van wien spreekt u?” Lou keek haar vader, die zijn eigen handig gedraaide sigarette aanstak, me. haar groote, g|rijze oogen Verbaasd' aan. Een vurige blos steeg langzaam tot aan haar voorhoofd, verborg zich in ue krulletjes van haar vlasblond haar. De knecht kx^am met schuier en blik. „De vorstin heeft getzegd, dat ik op moest vegen.” „Veeg dan op zei Hörselkamp hard

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1927 | | pagina 1