RADIO TUKKER
1
iekhuis „Luxor"
Bahlmann Co.
Kasha en Zijden Japonnen
Th. J. NOBEL
M. J. OOSTERLING ZONEN
flET JUpina.
RORLOGEL.
Th. BINNENDIJK,
WILT U IETS BIJZONDERS, KOMT DAN BIJ ONS.
Komt U in onze nieuwe ingerichte gehoorzaal eens luisteren geheel zonder verplichting
l\ EEN JCHEPPIMG-
OP 1ZIQH /ZELF"
LET OP MET
WERELMMERI^
DEROODEÜiPRIEnO^
Voor Lips' Brandkasten en Slotenfabriek
GOUWE 228
HEERENHUIZEN
MAAK ÏÏW KAMER GEZELLIG.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 24 DEC. 1927 - DERDE BLAD
ACHTER DE WAAG
GOUDA
VRAAGT ONZE DIVERSE SOORTEN
Punch, Rum, Cognac, Wijnen en Likeuren
Wed. A. Uitten bogaard, Oosthaven 3
IS DE AGENT: P. ROND Pz„ GOUDA.
Firma G. J. BIK
Hearen Mode-artikelen
Levertraan
Scott's Emulsion
Anton Coops
Voor HULST, KERSTBOOMEN,
KERSTSTUKJES -
KERSTBOOM VERSIERING
naar Firma 6. LUIJERINK - Kleiweg 36-38
TUINSTR.73
Van 't Haagsche Binnenhof
WMTERTUD IS RUHOTUD!
WENSCHT U EEN GOEDKOOPE RADIO, KOOPT DAN BIJ ANDEREN.
J?,( '?,TER NIETS DUURDER DAN ANDERE RADIO-TOESTELLEN VAN BEKENDE MEKKEN. IN ROTTERDAM EN DEN HAAG IS
ONS GKOOTE SUCCES TE DANKEN, DAT ONZE AGENTEN DE MEEST BEKENDE MERKEN VOORRADIG HEBBEN EN ONZE
DE G R O O T E PERS,
Velen versterken de ontvangst zoodanig, dat misschien een oogenblik de illusie van „echtheid" wordt gewekt, maar waarbij weldra dan toch blijkt, dat
neer afzonder,ijk samen klinken, doch in elkaar verward raken en een geluidsuitbarsting in den weergever te weeg brengen, waaruit dikwijls niet eens
voorwaarde voor melodie, te voorschijn komt.
SONORA LATEN
VERGELIJKEN MET DEZE TOESTELLEN,
IN ROTTERDAM BIJ DE N.V. COUZY, HENEGOUWERLAAN 29, WERDEN IN DE AFITBAdoPEN MAAND 52 SONORA RADIO-TOESTELLEN DOOR DEZE
DEMONSTRATIES VERKÓCHT.
ONZE AGENTEN DEMONSTREERDEN ONS TOESTEL OOK IN VERGELIJKING MET DE ANDERE VOORRADIGE MERKEN VOOR
WAARVAN WIJ EENIGE GEDEELTEN PLAATSEN.
Rotterdamsch Nieuwsblad, 3 Dec. '27: -
de forti, de verschillende instrumenten niet
meer een tonaal gemiddelde, primaire vóórvuwauwil
van de NLV f06^1 llen handel hetwelk in de kwestie „muziek of namaak-muziek" een hartig woord mee te spieken heeft. In tie gezellige gehoorzalen
{'e Henegouwerlaan 29, hebben wy het nieuwste toestel hooren demonstreeren.
o-I°fr ZO°Vfr ,WIJ( hoord*n' wondt niet weergegeven, doch „overgeplaatst" en er worden werkelijk magisch mocie tonen gevormd.
it vJf z^n bartonen der verschdlentle instrumenten, die even warm doorklinken in het vertrek, waar de ontvangst tot stand wordt gebracaht, als in het studio waar de muziek geprodu-
htfLrt"«iZ muz,ek kun»™ noemen plastisch, stereometrisch en volumineusde moeite waard kennis te maken met deze plastische radiomuzdek, die men niet „hoort" maar
„beieett alsof men in de concertzaal zit, in het coloriet van't wezenlijke.
RldilapWcR nUSr,v19iQ97~ ihet ïarfk?r deTr ^ï^nten ™rdt verras-sen<t weergegeven, 'zelfs by forti bijjft de toon zuiver, vol en alles waarneembaar.
7^, SjiXI>ert (le hefi J. CORVER schrijft in dit blad o.mdat we onder den indruk zijn gekomen, iets gehoord te hebben van nog onbekende kwaliteit.
Kn?rS t uT spmak Vol^aakt en verstaanbaar, is wel iets dat bewondering afdwingt en dat prerteert dit toestel.
Wy kunnen slechts getifigen van hetgeen ons oor heeft waargenomen en dat was buitengewoon.
vavft van S°n°ra is opvallend van weergave, door de volheid en diepte van geluid. Zelfs bij ovchest forti zyn aflle instrumenten waarneembaar door de zuivere weei-
weeuirlve i '"^rumeriten verrassend is de kracht der muziek, zonder het z.g. rammelenGroote moeilijkheden levert het, een zoo selectief toestel te bouwen met een dergelijke
DEN BBRT lïii v V6? nieuwe versterkingsmethode die alle frequence's gelyk versterkt. Qe tot nu toe toegepaste vmsterkingsmethoden faaffden daar mar. of meer m, wat tie Heer VAN
UEN 1SUWG, Directeur van Ratno Hofstad, door vergelijkende proeven aantoonde. I
(buiten. l' 27 N°V' 1927' Na een oogenblik kwam Daventry met een concert en zangprogramma. Wat wy toen te hooren kregen gaat werkelijk alle perken van geloofwaardigheid te
alle instrumenten zuiver waarneembaar cn zoowel hooge als lage en middeltonen kwamen absoluut onvervormd over
do L i' hebben geluisterd, critischer dan ooit, omdat verschil in radiomuziek vaak moeilijk te beluisteren is en wy konden zonder aarzelen constateeren, dat
€Teiuid produceerde, zuiverder en volfer <iar. wij ooit hooiden. Wy spraken by Radio Hofstad toevallig een ingenieur die de laatste Britsche Radio-Tentoonstelling bezocht heeft. Deze
had zelfs daar geen enkel toestel gehoord, dat in de schaduw van de Soiodyn-Sonora kon staan.
Bouwer en handelaar zullen ongetwijfeld succes van dit wonderkind beleven.
PRIJZEN VAN T. H. T. SONORA RADIO-TOESTELLEN, INCLUSIEF LAMPEN, VANAF 175.— TOT 1050.—, ALLE MET 5 JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE,
DOOR EEN OVEREENKOMST MET ONZE BANK ZIJN WIJ VAN AF HEDEN BEREID, NA OPGAVE VAN REFERENTIE'S DE BETALING IN OVERLEG MET
1
DEN KOOPER TE REGELEN.
GOUDA
Hoogstraat SO, Tal. 64.
Uitsluitend verkrijgbaar voor Gouda en Omstreken by
AMSTERDAM
3289 45
LANGE TIENDEWEG 52
Opnieuw ontvangen een
mooie sorteermg
Hoeren-Hoeden
ook in fantaisie nieuwste
modellen, alsmede een
smaakvolle collectie
Chique modellen - Lage prijzen
bji: 3308 10
DROGIST. WIJDSTRAAT 31.
Diractaurvan daPrstaat. Bagrafaniaaan
over de Centrale. 01
KEIZERSTRAAT 58 GOUDA.
De Gramaphoonbouwer.
Rechtstreeksch uit eigen fabriek f>
aan kooper.
Concurrentie onmogelijk.
Ook op termijnbetaling.
PRIMA. PRIMA.
Geldbelegging of igenbewonlng.
TE KOOP AANGEBODEN van teekening de laatste 20 nieuw .té
bouwen MIDDENSTANDSWONINGEN a. d- Kiugerlaan te Gouda, be
vattende begane grond:
Twee kamers met suite, elke kamer bevattende schoorsteen met mar
meren schoorsteenmantel; Vestibule met tochtpui en tegelbezetting; Gang
met open trap en tegelibeaetting, W.C. met closet en tegelbezetting; Keu
ken met tegelbezetting; Keuken, Gang en Vestibule terrazzovloeren.
Ie Verdieping:
Vier slaapkamers waarvan een met balcon; Gang met aan- en afvoer
van water. Daarboven groote ruime zolder. Alle kamers en gangen voor
zien van electrisch licht met de noodige stopcontacten.
Mooi voortuintje afgezet met ijzeren hekwerk, mei 150 M2. achter
tuin met schuur en tegelvloer. Blanke teakhouten voordeuren.
Alles keurig netjes en solide afgewerkt.
Dit alles voor de prijs van Vijfduizend Negenhonderd gulden per stuk.
Ruime hypotheek beschikbaar.
Voorts te koop aangeboden nog vier nieuw te bouwen
aan de BURG. MARTENSSTRAAT.
Te bevragen bij
G. J. v. WINGERDEN, Ridder v. Catsweg- 3, Tèlef. no. 99.
G. v. d. HORST, Turfmarkt 42, Telef. no. 815.
ONTVANGEN^ DE NIEUWSTE MODELLEN
8 287 80 m
■oo<xxx>ooo<>o<xx>ooooooooooooo<xxxx>o<xxx>oooooooooo^oo<xx>oooii
krijgt men de Hoogste Waarde voor Hazen- en Konijnenvellen en bovendien
geven wij aan eiken SOslen brenger of brengster een groot KONIJN CADEAU
PU» aUHN TUINSTRAAT 7-3
ALLEEN BIJ
GOUDA
T elefoon Interc. 532
Indië" noemde hij interessant; de gecnti-
seerde .passage over sommige regenten
npemcj^ de bewindsman een ontsiering, doch
zóó ver als mr. Joekes, die op dien grond
het boekje van mr. Treub uit Indië wilde ver
bannen, ging de minister gelukkig niet; wel
verklaarde hy uitdrukkelijk, dat de regenten
tot de trouwste vrienden van Nederland be-
hooren, een verklaring die in Indië begrepen
en gewaardeerd zal worden.
De replieken leverden een motie op, in
gediend door mr. Joekes en woordvoerders
van de socialistische en de drie rechtsche
groepen en gericht tegen voortzetting: van
de doorvoering der bestuurshervorming, al
vorens de Kamer in de gelegenheid zal zijn
gesteld over de resultaten van de eerste
proeven van deze hervorming te oordeelen
en eventueel de wettelijke bepalingen te her
zien.
De motie zal later in behandeling komen.
Een andere motie, door den heer Kleere-
koper voorgesteld, komt eveneens later in
behandeling en (betreft de doodstraf. De mo
tie was zeer gematigd gesteld, vroeg slechts
in overweging nemen van afschaffing van
de doodstraf en daaftoe overleg tusschen
minister en gouverneur-generaal te openen.
De Kamer heeft tenslotte gisteren het
Vaccinatie-wet je gewijzigd aangenomen.
De wettelijke reg«l „geen school bezoex
door niet-gevaccineefden" is dus voor een
jaar buiten werking gesteld.
D, Raeuwijlwche Plassen.
Van vogels en droogmaken.
Dat ons kleine berichtje in de verschillen
de Goudsche bladen van 9 Dec. over de
vogelrijkdom van de Reeuwyksche en dluip-
wyksche Plassen zoo'n aandacht zou trek
ken, lag absoluut niet in de lyn der verwach
tingen. Van liefst twee zijden wordt er door
de droogleggings-voorstanders, als de be
kende (bok op de bekende haverkist afge
stormd! Waarom ook niet? Alle gelanceer
de argumenten tegen drooglegging zyn ai
door de fanatieke droogleggers onderhan
den genomen en, gegrond of niet gegrond,
terzijde gelegd: wordt er gewezen op de
noodzakelijkheid van grondonderzoek, 1
goed recht van iedere belastingbeta
lende Nederlander die er óók aan
moet bijdragen 1, 't wordt volkomen gene
geerd. Wordt er gewezen op de mogelijk
heid, dat dit grondonderzoek wel eens kon
doen blijken, dat de bovenkomende gronden
voor landbouw of VjBeteelt ten eenenmale
ongeschikt zouden kunnen z^n, geen nood er
wordt ter vergelijk gewezen op de uitste
kendei polders Vettenbroek en de Broek-
velden, waarvan Prof. Ir. M. F. Visser Li.
beweerde: „Vettenbroek ia de beroerdste
polder van Nederland." Wordt er attent ge
maakt op het feitj dat de jagers- en
visschersbevolking van Sluipwijk en omge
ving niet één-twee-drfa om te tooveren is in
ter zake kundige en kpitaalkrachttge land
bouwers, dat deert niet; de een of andere
goede genius zal t hun wel bijbrengen. Die
zelfde goede genius zal eveneens voor de
gelden moeten zorg dragen, benoodigd voor
de schadeloosstelling aan de eigenaars dér
huizen die door t leegmalen gaan verzak
ken, waarmee in de begrooting absoluut
geen rekening is gehouden. De Reeuwijk-
sche en Sluipwyksche bevolking schijnt
maar al te veel te denken: eerst wordt de
plas leeggemalen en dan kunnen wy op de
perceelen water, nu land geworden, naar
hartelust boeren. Daarin zouden ze nog wel
eens bedrogen uit kunnen komen!
Vooral de argumenten der tegenstanders:
natuurschoon, natuurreservaat en water-
sportterrein worden keer op keer over den
hekel gehaald, 't Lust ons niet om uit den
treure weer eens al de namen van de meest
vooraanstaande personen op te sommen, die
de bijzondere schoonheid van de plassen wel
degelyk als 'n argument voor behoud voe
len. Kolommen druks zyn hierover al ver
schenen en 't zou tot niets voeren dit weer
eens uit den treure uiteen te gaan zetten:
Liefde voor de natuur laat zich
nu eenmaal niet aanleeren!
By tientallen zyn er argumenten aange
haald, die, wy geven toe, soms op zich zelf
genomen geen voldoende motief zijn om te
gen de drooglegging der piaseen te opponee-
ren, maar die als complex niet zullen nala
ten hun invloed te doen gelden by de behan
deling van de plassenkwestie.
In het hoofdartikel van de N. Z.-H. van
22 Dec. j.l. wijdt de heer S. C. J. van Tol
enkele zeer gewaardeerde regelen aan ons
berichtje, waarin hy o.a. beweert, dat wy
enkel de omgeving der plassen schijnen te
bezoeken. Stelt u echter gerust, geachte heer
van Tol, wy bezoeken niet enkel ae omge
ving der Plassen, al jaren zwerven we door
ons polderland en we zyn volkomen op de
hoogte van de talrijke mooie plekjes, dln
onze kultuursteppen ons bieden. En zooveel
ervaring hébben wy wel opgedaan, dat wy
U mede kunnen deelen, dat *n roerdomp,
kiekendief, purperreiger of zaagbek heusch
niet naar de boerderijen zal Komen om er
graankorreltjes op te pikken, zooals U ver
onderstelt. En de boschjes tusschen de wei
landen herbergen 's winters hoogstens een
paar waterkipjes of bonte kraaien; van 'n
intens vqgelleven is daar werkelijk niets te
bespeuren. Ook kunt U er van op aan dat
de vogelbeschermers niet zullen rusten,
maar waken zullen, dat 't weinige oerland,
dan ihen nog voor vogelstudie en vogelbe
scherming rest, niet valt als prooi van de
landschapvernielers, die zich blind staren op
'n droogmakingsplan, dat aan de gemeeh-
schap schatten zal kosten zonder de min
ste zekerheid te geven, dat de opbrengsten
later maar eenigermate de geweldige uit
gaven zullen dekken. En dat dit maar geen
klakkeloos neergeschreven bewering is,
blykt voldoende uit de opmerking van Dr.
A. C. A. Hoffman, in de N. Z,-H. van 19
Dec. j.l., die meent, dat de conclusies vervat
in het „Rapport der Commissie voor onder
zoek naar de rentabiliteit der bij droogma
king onzer plassen vrijkomende gronden"
niet gunstig luidt voor de financieele gevol
gen der plrfnnen!
'n Geheel andere geest ademt het inge
zonden artikel van den heer de J. in het
zelfde nummer van de N. Z.-H. 't Is den
heer de J. eenigszins onduidelijk, wat wij
schreven over het overwinteren der meer
koeten op onze „Goudsche meren". Hy stelt
de vraag of het Reeuwyksche of Goudsche
Plassen zyn! Och, om U eerlyk de waarheid
te zeggen was 't meer 'n „dichterlijke vrij
heid" die ons van „Goudsche meren" deed
spreken. Maar nu U toch de knuppel in 't
hoenderhok gooit, willen wij U wel mede-
deelen, dat de officieele benaming luidt:
Reeuwyksche en Sluipwyksche Plassen.
Maar al hadden wij nu neergeschreven:
Sluipwyksche of Bodegraafsche of Lange-
Ruige-Weidsche meren: „Els ist alles einer-
lei!" 't Komt maar hierop neer, dat natuur
schoon geen gemeentebezit is, maar natio
naal eigendom; wy allen kunnen er naaT
hartelust van genieten, wy als Nederlanders
kunnen zooveel wy willen bestudeeren de
schoonheid en vogelrijkdom van onze Neder-
landsche Plassen en 't is ons aller goed
recht te strydep tegen 'n plan, dat zooveel
schoons ibeoogt te vernietigen, en dat boven
dien om oeconomische en financieele rede
nen te verwerpen is. Evenzeer is t Uw goed
recht om op te komen voor de drooglegging,
waarin de voorstanders nu 'n gouden toe
komst zien, zonder te letten op de vele en
van autoritaire zijde tegen het plan inge-
Hat harstal dar warwoaa
Al is het reeds meeir dan tien Jaren Stele
den, niettemin ligt nog versch in elks ge-
heugen, daf tengevolge van de oorlogsope-
raties vooral in Noord-Frankryk verwoes
tingen zyn aangericht, die ontstellend wa
ren. Een enorme schade is aangericht en
de opbouw van wat in zoo betrekkelijk kor
ten tijd werd vernield, vergde vele jaren
ingespannen arbeid en verslond bovendien
Gelukkig zijn er echter op het oogenblik
zulke vorderingen gemaakt, dat de sporen
der vernieling grootendeels zijn verdwenen
en uit een statistiek, dae inlicht over den
toestand van de herstelwerkzaamheden in
Frankrijk, kunnen dienaangaande belang
wekkende cijfers worden geput.
De totale schade, die door de vernielin
gen, welke aan de oorlogsvoering vast za
ten, werd aangericht, bedroeg niet minder
dan 85.7 milliard francs, een geweldig be
drag, waarvan op 11 October reeds 72.6
NIEUWE ABONNÊ'S
die zich met ingang; van 1 Jan. a.s.
voor minstens een kwartaal op de
Goudsche Courant abonneeren ont
vangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
brachte bezwaren.
Natuurlijk is, zooals wjj reeds boven be
toogden, het motief: „vogelstudie en vogel
bescherming" absoluut niet voldoende om
daarop 'n actie tot behoud der plassen te
gronden; maar dit argument gevoegd bij de
tallooze anderen, door massa's opponenten
van de meest velschillende richtingen en
maatschappelyken stand in alle mogelijke
tijdschriften en dagbladen naar voren ge
bracht, is wel degelijk aanleiding om met
nog meer intensiteit te strijden voor 't be
houd van natuurmonumenten als onze Plas
sen, die in ons steeds meer gedraineerde cn
verkavelde Nederland 'n bron van groot ge
not voor talloozen en talloozen uitmaken.
Leest U maar eens de „Fttlle" van artike
len, waarin de flora en fauna en speciaal de
vogelwereld van onze Plassen besproken en
beoordeeld wordt door biologen en leeken!
't Doet ons buitengewoon veel genoegen,
dat de heer de J. zich méér dan oppervlak
kig voor de vogels interesseert. Meestal gaat
't interesse van den buitenman niet veel ver
der dan de kwestie: nut en schade; maar de
heer de J. maakt hierop *n gunstige uitzon
dering. Zyn observaties over de naar voed
sel zoekende meeuwen zijn werkelijk heel
juist en nauwkeurig omschreven, maar nu
de heer de J. blijk geeft meer en beter naar
de vogels te kijken dan 'n doorsnee-buiten
man, zal hy toch wel met ons eens zijn, dat
de avifauna van 'n weidelandschap in de ver
ste verte niet te vergelijken is met die van
een uitgestrekt plassengefaied. Te voorko
men, dat onze moerasvogels, die toch al in
de laatste kwart-eeuw geweldig in aantal
reduceeren, nog niet méér uitgeroeid wor
den door hun geschikte broedplaatsen te
ontnemen, is 'n plicht, die ernstigê vogel
beschermers zich tot taak moeten stellen.
Duizenden genieten nog thans van de veel
vuldige en veelzijdige uitingen van het vo
gelleven, laten er ook duizenden in de toe
komst van kunnen genieten!
Op onze (beurt kunnen wy den heer de J.
niet volgen als hij beweert, dat 'n stedeling
na 'n wandeling op het platteland plotseling
zou moeten zeggen: „de plassen dienen zoo
spoedig mogelijk droog gelegd, daar toch
een ieder zal moeten bekennen, dat in de
meeste gevallen van drooggelegd land,
vruchtbaar land is te maken." 't Verband
tusschen deze twee gegevens ontgaat ons.
Zeer terecht merkt de heer de J. op: „in de
meeste gevallen". Voor de Reeuwyksche en
Sluipwijksche Plassen is nog nooit en nog
nergens aangetoond, inderdaad onder dit
water zoodanige grond ligt, geschikt om te
gebruiken voor landbouw of veeteelt. Ge
gevens hieromtrent ontbreken volkomen en
zoolang deze blijven mankeeren kunnen wU
het gezegde van de heer de J. varieeren:
Wat water is, blijft water
Gouda, 22 Dec. 1927. M. P.
gebieden in Frankrijk.
mdliard aan schadeloosstelling was uitge
keerd. Een eenvoudig rekensommetje doet
ons zien, dat dus nog een schade, in totaa'
13,2 milliard bedragend, moet worden ge
regeld.
De bevolking van het departement der
Seine, het gebied, waar de oorlog in al zyn
verschrikking woedde, was op het oogenblik
dat de wapenstilstand werd gesloten, tot
2.1 mdllioen gedaald. In den tusschentijd is
zy weer aanmerkelijk toegenomen, het
geen blijkt uit het feit, dat zy momenteel
4.6 millioenen zielen bedraaagt. Dit is, ver
geleken bij het jaar 1914, toen de oorlog
uitbrak, slechts een vermindering van
144119 inwoners. Zooals men weet, hebben
vooral de openbare gebouwen van den oor
log ontzettend te lijden gehad. Van de
17616 vernielde gebouwen zyn er 13236 op
nieuw opgetrokken, terwijl ook overal weer
fabrieken zijn verrezen. Van 9332 fabrie
ken, in elk waarvan meer dan tien arbeiders
TWEEDE KAMER.
Onnoodige scholenbouw. Oorlog. Ver
laging Inkomstenbelasting. Accijns op
het geslacht.
Zelfs op het gebied van het bijzonder
onderwijs weten de oude coalitiepartijen
niet altijd meer één lijn te trekken.
Vijf jaar geleden waren de voorwaarden
voor de stichting van bijzondere scholen
verzwaard. Bezuiniging was het motief en
daarom was een termijn in de wet opgeno
men: 1 Januari a.s. zou de bepaling verval
len. Nu is Minister Waszink bezig geweest
met een meer ingrijpende wijziging, maar de
Onderwijsraad adviseerde hierover afwij
zend en minister Kan, tydelyk Onderwijs
minister gedurende mr. Waszink's ziekte,
oordeelde het correcter de bezuinigingsbe
paling één jaar te verlengen, opdat in dien
tijd de Staatscommissie-Rutgers en (of) de
Minister van Onderwijs met een voorstel tot
wetswijziging zou kunnen komen. Een on
schuldig en verstandig voorstel dus, dat
niettemin ter Rechterzijde ontstemming en
verdeeldheid bracht. De roomschen wilden
er niets van weten; de volle vrijheid om
„minder noodzakelijke" bijzondere scholen
te stichten, moest nu eindelijk in vollen om
vang genoten kunnen worden. De helft van
de christ. historischen die soms zoo om
1 bezuiniging kunnen roepen ging onder
leiding van den heer Snoeck Henkemans met
de Katholieken mee; de andere helft onder
leiding van dr. de Visser stemde vóór en van
de anti-revolutionairen stemde alleen prof.
Visscher tegen. De overigen gingen met de
linkerparty en mee en zoo kon dit wetje met
45 stemmen tegen 30 in veilige haven wor
den gebracht.
Over een jaar krijgen we dus de «^uaestie
terug, als er niet eerder door minister Was
zink een definitieve oplossing is voorgesteld.
De Oorlogsbegrooting is afge
daan. Natuurlijk hebben de rood-rose een
zijdige ontwapenaars by de eindstemming
weer tegen de begrooting gedemonstreerd
(wat zy wel zullen blijven doen tot zy zeiven
achter de groene tafel .plaats nemen). Dat
behoort er zoo by!
Eerst is er nog gestemd over een motie-
K. ter Laan voor de mobilisatie-invaliden.
Het was hiermee al weer precies zooals met
de z.g. oud-gepensionneerden en... als met
de eenzijdige ontwapening. Zeven maanden
geleden was ar pas een speciale wet voor de
steunverleening aan deze menschen tot stand
gekomen en er is een ton gouds voor hen
uitgetrokken. Niettemin vonden de roode en
rose democraten het oirbaar om per motie
om een betere regeling te vragen. Vanzelf
sprekend wees de Kamer deze verkeerde po
litiek af: met 52 tegen 28 stemmen.
Er was nog een motie-K. ter Laan, welke
tojt. strekking had het rapport van de Com
missie van onderzoek naar de toestanden
bij de Luchtvaartafdeeling te Soesterberg in
handen te stellen van een commissie uit de
Kamer, aan de hand van wier conclusies de
Kamer daarover dan later zou kunnen be
raadslagen. Alleen de socialisten en de heer
Braat stemden voor deze motie (6620),
waarna de Oorlogsbegrooting aangenomen
werd op de tegenwoordig meer en meer ge
bruikelijke wijze, ditmaal met 52 tegen 24
stemmen. Tegen: de sociaal- en vry'zinnig-
democraten. "':R®
Hierna is de Kamer begonnen aan een
wetsontwerp, dat ongetwijfeld bij onze le
zers in den smaak zal vallen, de verla
ging van de Ryksinkomsten-
belasting met een vijfde van het tegen
woordige bedrag, waarvóór in behandeling
kwamen de moties-Oud en van Rappard tot
afschaffing van den vleesohaccijns.
In 1919 was de Inkomstenbelasting om den
nood, vah de schatkist sterk verhoogd, de
progressie was er zeer door verscherpt en
de kleine man was toen tevens ontlast. Wét
natuurlijker dan dat, nu de schatkist het
missen kan, deze belasting weer wat ver
laagd wordt? De ultra-democraten waren er
tegen, wilden andere belastingen laten voor
gaan, óf het geld houden om voor andere
doeleinden te kunnen uitgeven. Ten onrechte
o. i., wyl verlaging „van den te hoog opge-
voerden, belastingdruk een sociaal belang is
Het broedseizoen 1927 in het van
Bergen IJzendoornpark.
In het voorjaar van 1927 werd door de
Goudsche Ornithologische Club voor de 7de
maal met de controle van de nastkasten in
ons stadspark begonnen. In tegenstelling;
niet de voorafgaande jaren was nu een
groot aantal kasten buiten de eilanden op
gehangen, welke proefneming uitstekend
geslaagd mag worden genoemd.
Van de 18 nestkasten werden er 11 be
woond, terwyl drie daarvan nog voor ver
volg- of tweede broedsels gebruikt werden.
In bijna alle nestkasten had het broeden en
het grootbrengen der jongen een normaal
verloop; alleen de Spreeuwen waren de
eenigsten, die ons weer voor problemen
stelden. Totaal werden er 4 Spreeuwenkas-
ten bewoond. Op een der eilanden bevatte
een kast op 26 April 3 eieren, by de volgen
de controle op 2 Mei was er geen ei meer
te bespeuren, terwyl uit niets bleek op wel
ke manier ze verdwenen konden zyn. De
week déérop lagen er weer 5 eieren in de
kast, die door de oude vogel bebroed wer
den. Alles liep nu vlot van stapel, tot dat
plotseling op 27 Meö er weer twee eieren
kapot in het nest lagen en door ons ver
wijderd werden. Nog ging t geheimzinnige
verdwijnen der eieren verder, want op 13
Juni waren er nog maar 2 te vinden, die
echter zoo bedorven waren, dat ze door ons
verwijderd moesten worden.
Zooals elk jaar, deed de „Spreeuwensterf-
te" zich ook nu weer in onze kasten voor.
van den eersten rangen wyl de directe be
lastingen in en door den oorlog véél meer
verhoogd zyn dan de indirecte. Maar de
socialisten, die der Inkomstenbelasting hee-
lemaal niet wilden verlagen, wilden nota
bene deze gelegenheid aangrijpen om de
minst belasten nog meer (ten koste van de
zwaarst (belasten) te gaan ontlasten. Dat
noemt men tegenwoordig democratische po
litiek 1
Er is scherp over gestreden en het resul
taat is het volgende geweest. De moties tot
afschaffing van den vleesoh-accyns hebben
geen meerderheid kunnen behalen, maar
de Minister van Financiën heeft wel te ken
nen gegeven, dat ook naar zijn meening van
de accijnzen deze het eerst voor afschaffing
in aanmerking komt; het gaat echter om 10,
met het bybehoorende invoerrecht mee om
ruim 11 millioen 's jaars en die zijn althans
voorloopig nog niet beschikbaar. Een po
ging van de socialisten om de gaheele ver
laging van de Inkomstenbelasting te torpe-
deeren, is met 56 tegen 21 mislukt; een po
ging van mr. Oud om deze verlaging voor
ongeveer de helft te laten plaats maken
voor afschaffing van den vleeschaccyns, mis
lukte met 57 tegen 28 stemmen; een amen
dement van de socialisten om het geheele
tarief van de aftreksommen te veranderen,
met 66 tegen 17 stemmen. Aangenomen
werd een amendement-van Vuuren-Fleskens
om den kinderaftrek met !4 te verhoogen
voor die gezinnen, welke met meer dan 4
kinderen gezegend zyn en daarna werd het
aldus aangevulde regeeringsontwerp, dat
een verlaging met 20.9 millioen 's jaars
brengt (20 millioen voor aftrek met een
vijfde voor alle aangeslagenen en 9 ton voor
de gezinnen met 5 en meer kinderen) aan
genomen met 61 stemmen tegen 18.
Tegen deze belastingverlaging hebben
gestemd de communist, twee radicale Ka
tholieken en alle' sociaal-democraten, die
hier de laagst-aangeslagenen nog meer en
de hoog-aangeslagenen minder wilden ont
lasten, terwijl zij zoo pas in eigen party de
rykeren hebben ontlast, zonder aan de
armste leden, die zwaarder belast zyn dan
door het Rijk, te denken. Welk een verschil
tusschen de roode theorie op het Binnenhof
en de practyk in eigen party!
In een lange, goed gebouwde redevoering
heeft de minister van Koloniën gisteren het
Indisch beleid verdedigd, en zich daarbij ge
heel achter den G. G. gesteld. 'Z.Exc. wees
erop, dat de verhouding tusschen den mi
nister van Koloniën" en den G.-G. door de
nieuwe Staatsregeling moeilijker en delica
ter is geworden en dat de minister niet op
den stoel van den G.-G. mag gaan zitten.
Het beleid van jhr. de Graeff heeft 's minis
ters instemming en dê Indische regeering
zal zonder aarzelen op den ingeslagen weg
voortgaan. Van verandering van koers is
geen sprake geweest by het optreden van
dezèn G.-G. Alleen de omstandigheden zyn
veranderd en daarmee heeft het regeermgs-
beleiid te rekenen.
Jhr. de Graeff is ergens een tragische fi
guur genoemd. Met warmte kwam minister
Koningsberger hiertegen op. Veeleer ziet hij
in den heer De Graaff een heroïsche figuur,
die inziet dat er in Indië groote dingen te
doen zyn en als voornaamste taak van den
G.-G. noemde de minister een bevredigend
accoord, een verzoenend compromis tot
stand te brengen tusschen West en Oost,
tusschen het Westen dat te veel hangt aan
het oude en het Oosten, dat op het heden,
maar vooral op de toekomst let. Hoort men
den opstandigen communist, dan is verzoe
ning uitgesloten. Hy en de zijnen willen in
Indië verzet, opstand, losscheuring van Ne
derland. De Regeering bestrydt daarom te
recht deze beweging, weert communisten
van buiten, zelfs hun parlementairen ver
tegenwoordiger, die zoo dolgraag een „stu
diereis" naar Indië zou willen maken. Maar
niet izy alleen staan verzoening in den weg.
En de minister heeft zonder een scherp
woord te gebruiken, zeer duidelijk te ver
staan gegeven, dat hij de houding van een
deel der Europeanen in Indië en van een
deel hunner pers afkeurt; maatregelen te
gen de excessen dezer laagste zyn trouwens
in overweging. Tot de uitersten behoort dr.
Koningsbergen ook te dezen opzichte niet.
De brochure van mr. Treub „Het gist in
Tot een bepaalden leeftijd der jongen gaat
alles goed, dan ineens gaan alle jongen
plotseling dood en in de kast wordt 't een
vieze stinkende boel, zonder dat iets er op
wijst of die sterfte door parasieten veroor
zaakt wordt of aan uitwendige oorzaken te
wyten is. Door ons is reeds gedacht aan een
te diep zyn der kasten, maar proeven hier
over door de GX).C.-oontroleur8 in den tuin
van de Stichting „Bisdom van Vliet" te
Haastrecht genomen, hebben huna inziens
uitgewezen, dat in die richting de verkla
ring van het verschijnsel niet gezocht moet
worden. In het Stadspark werden de drie
Spreeuwenkasten, toen ze jongen van eeni-
ge dagen oud bevatten, door ons met mos,
hooi, stroo e.d. opgevuld en 't is wel frap
pant, dat juist in die kast, die het minst op
gehoogd wénd, 5 jongen om 't leven kwa
men, terwijl uit de andere twee de jonge
vogels keurig uitvlogen. Maar men moet
niet uit het oog verliezen, dat ook de be
schikbare'ruimte als schadelijke factor ge
werkt kan hebben, daar uit ieder van deze
twee laatste kasten maar 3 jongen uitvlo
gen; gezien de resultaten te Haastrecht
verkregen, is de kwestie toch niet zoo een
voudig, als ze er op het eerste gezicht uit
ziet.
Buitengewoon gunstig is het percentage
van het aantal uitgevlogen jonge vogel® ten
opzichte van het aantal gelegde eieren, in
vergelijking met de resultaten verkregen
by de „vrij", Ais niet in de nestkasten,
broedende vogels. In de kasten werden 88
eieren gelegd, terwijl 62 jongen uitvlogen:
dus 70 van het aantal gelegde eieren le
verde vlugge jongen. By de „vrije" nesten
was de verhouding bijna andersom! Daar
moesten 177 eieren gelegd worden om 80
jonge vogels te verkrijgen; hier ging dus
55 meer dan de helft van de eieren ver
loren! Waaraan deze ongunstige verhouding
te wyten is, zullen wij direct zien.
De Meezen-cultuur ging buitengewoon
goed dit jaar! Totaal werden er 39 jonge
Kool- en Pimpelmeezen grootgebracht: een
aantal, dat nog nooit in het park bereikt
werd. De meezen haddien in de vorige sei
zoenen hun „domicilies" op de beide eilan
den, dit jaar broedde er geen mees meer op
de eilanden, maar wel waren de kasten bui
ten de eilanden met meezen bevolkt.
De overige kasten werden bewoond door
Grauwe Vliegenvangers, die echter dit jaar
minder talrijk waren dan de vorige seizoe
nen, een enkele Rmgrmrsch en een Huis-
muech.
De controle van de z.g. „vrije nesten",
du« nesten gelegen in de struiken en boo-
men van het park, gaf minder bevredigen
de resultaten.
Van de 45 door ons gecontroleerde broed
sels vloog slechte 38 uit en liefst 62
werd door een of andere oorzaak vernietigd.
Was in de voorafgaande jaren de mensch
als de grootste „vernietigende factor" voor
de vogel legsels in het park te beschouwen,
dit jaar was hierih eenige verbetering te
bespeuren en was de destructieve invloed
van het „denkend deel der schepping" min
der groot dan géwooniijk, wat wel hoofd
toezicht in het park, voornamelijk uitge-
zakelyk te danken is aan het verscherpte
oefend door de rijwiielagentón. Een woord
van hulde aan de politie is hier dus wel
op zijn plaats, maar... wy zyn er nog lang
niet! Want, dat in een park als het onze,
waar voortdurend verkeer is, nog 24 van
de broedsels uitgehaald kan worden, is toch
eigenlijk een grof schandaal. En waren 't
nu nog maar kwajongens, die eieren voor
hun collectie verzamelen, nu ja, we zou
den kunnen denken: zy zyn immers niet
wijzer!" En, laten wy eerlyk zyn: wjj heb
ben toch allemaal in onzen schooltijd wel
eens nestjes uitgehaald! Uit zoo'n oorspron
kelijke verzamelwoede kan dikwyls een
groote liefde voor de natuur ontstaan, ze
kan zelfs de basis vormen voor een eerst
dilletantistische, later wetenschappelijke
beoefening van de ornithologie! Maar dat
opgeschoten lummels en kerels op leeftijd
zich niet schamen om heele nesten vol jon
ge Merels en Zanglijsters mee naar huis te
sleepen, waarvan ze vooruit weten, dat drie
vierden of alles van dood gaat, dét ia toch
werkelijk te dwaas. Tegen dergelijke indi
viduen, bewuste verarmers van onzen vo
gelstand, die toch algemeen bezit is,, moet
niet kracht worden opgetreden. Als het pu
bliek wil medewerken, zyn wjj al een heel
eind in de goede richting!
Want al lijkt 't zoo op 't eerste gezicht
héél wat: „142 jonge vogels uit nestkasten
en vrije nesten uitgevlogen, wanneer wij
bedenken, hoeve!en er daarvan nog veronge
lukken, voordat ze volwassen zyn, boeve-
len er nog naar andere gebieden trekken,
dan schiet er toch nog maar 'n akelig-klein
gedeelte over om de kleine plekjes van onze
kuituurstreek, waar wij nog eens intens van
de natuur kunnen genieten, eenigszins te
verlevendigen en op te vrooljjken.
Zooals wy reeds zeiden, werd er ddt jaar
24 van de nesten uitgehaald 38 vloog
uit, zoodat de overige 38 door andere
invloeden ten gronde moet zyn gegaan. Het
zyn vooral 4 kategoriën van factoren, die
dit laatste veroorzaken: n,l. Ie. de ratten,
2e. de katten, 3e» de kraaien en 4e. de weers
invloeden.
Het „rattengevaar" is vooral op de eilan
den van belang. Men kan veildg aannemen,
dat elk nest, dat niet op zeer behoorlijke
hoogte boven den grond zit, een buit van de
ratten wordt, soms nog met de broedende
vogel erby. Wel wordt door het ijverige
tuinpersoneel van ons park op de ratten in
tens jacht gemaakt, maar veel effect sortee-
ren doet dit niet, daar 't aantal ratten te
groot is en de meesten veel te „gehaaid"
zyn, om in den val te geraken. Ongelooflijk
brutaal treden die ratten op; ze knagen
soms gewoon den bodem van een zanglijs
ternest door om bij de eieren te komen.
Het verstoren van de nesten door katten
zou met een klein beetje goeden wil van de
omwoners van het park best te voorkomen
zyn, getuige 't feit, dat een vriendelijke be
woonster van het Nieuwe Park gedurende
den tyd, dat er in de buurt van haar huis
jonge zanglijsters waren, de „lieve poes"
angstvallig in huis hield. En met succes, de
hun collectie verzamelden, nu ja, we zou-
