Beeld uit Ouden Wintertijd,
11 h'Yf. /iJi) A f: nor nv:.y
sc tsc a\\ tn/x/Mirr)
«ie,i ófi f
Raadsels voor de Jeugd.
n
Goudsche Gemeenteraad
PREDIKBEURTEN.
■Nederland'
>*,j(iïhfkfjrti 'r LHKUW'UfiJGX op ilvn
r?" r:i *V tekrUAir «iea faur* i8oli.' V
gebruiken. Van de gesteldheid van den
grond hangt het af, welke stalmest we «ui
len gebruiken. Op stjjven kleigrond zal men
de voorkeur geven aan ruige mest, daar
hierdoor de grond meer hol komt te liggen
Ook werkt men hier de mest niet te diep
coder, wyi alleen by voldoende luchttoetre-
ding in den bodem een gunstige omzetting
piaats vindt. Op meer droge Iqv. zandgron
den, geven we de voor^eiur aan rotte mest,
en hier wordt de mest ook dieper onderge-
werkt, daar niet alleen toetreding van k*cht,
maar ook voldoende vociit voorwaarde i»
voor een goede omzetting. Ooede composi
is voor beide grondsoorten ook uitstekend,
maar is minder ryk aan plontenvotdsel.
Oeze compost móet liefst geen onverteer
bare stoixen als: steen, glas, yzer enz. be
vatten en in geen geval resten van zieke
pianten of onknndzaüen of andere hinder-
lyite wortelkruiden.
Nu 't winter is en de bladverliezende
houtgewassen weer kaal staan, komen de
groenniyvende houtgewassen het voordee-
ugst uit. Vooral deze zyn het, welke dei.
siertum gedurende bet winterhalfjaar aan-
trekikeiyik maken. Yvel missen de meesten
de toioeiryknead van de bladverliezende maar
dit genus wordt vooral nu ruimschoots ver
goed. inzonderheid in stadstuinen dient
ginen biermede by den aanleg wel rekening
te houden. Het ia toch van bet meeste be
lang, dat deze ook van November tot April,
dua niet alleen gedurende den zomer een
groenen aanblik vertoonen. By bepianting
van deze tuinen zorge men dan ook, dat
steeds do helft, of althans minstens een
derde van bet pianten-materiaal groen bi y-
vend ia en dat deze planten, verspreid door
den turn staan. By een wèldoordachte be
planting zal men bladverliezende exempla
ren, die op het naakte bout bloeien, tevens
een groenen achtergrond kunnen verschaf
fen, zoodat bloemkieur en vorm beter uit
komen. Up deze wyae bloeien nuSreeds too-
verhazelaar en wanterjasmyn, en baraks in
het vroege voorjaar volgen veie ahperen.
Wanneer we bet over groenblyvende plan
ten hebben, denken we in de eerste plaats
aan dennen en oom f.ren, en vooral onder
laatstgenoemden is zeer veel moois en va
riatie, wat betreft vorm v^n de plant en
kleur van het loof. Maar behalve deze ge
woonlijk nogal kostbare planten zyn er nog
vele andere. We denken hierby aan de be
kende groenblyvende ligustrum, aucuba,
rhododendron, karslauner en hulst. Mis
schien minder Wtend ^yn planten als:ma-
hom a, groenblyvende bebheris, fortugee-
sche laurier^kieinbladexige dotoneaste e.a.
Het uitelumend gebruiken van groenbly
vende plant» ja ook weer niet verkieselyk
daar dan de tuin gedurende de zomermaan
den een te somber aailzieh krygt- Om iets
te noemen^men niikt dbn bet ontluiken van
bet teere groen aan <le bladerlooze takken,
alsook de in sommige gevallen zoo mooie
najaarstint even voor het afvallen der bla
deren. De beste tyd voor het aanplanten
van 't meerendeel der groene planten is
October of MaartApril. Byna alle soor-
ten worden^T^drltHt yeiplant.
NIEUWE UITGAVEN-
C. A. van der Gen, Zomerbloemen;
id., bangs wegen en dyken. Uit
gave P. N. van Kampen Zoon,
Amsterdam. Pirys 1.75.
Kr verschynen tegenwoordig in ons land
veei uitgaven over pianten en dieren, oie de
moeite van net aanschaften niet loonen.
Veel geleuter, ai ol' niet geïllustreerd,
van die boekwerken. De
kost noodig. Geen kletspraatjes, maar in
structieve goed gefikistreeixie uitgaven, die
ben tot voorlichting kunnen zyn, wanneer
zy feta naders willen weten van wat zy op
hun wandelingen in de vrye natuur hebben
gezien. Dergetyke boekjes zyn echter zeld
zaam en 't is ons daarom een genoegen de
Goudsche natuurliefhebbers te kunnen wy-
zen op eemge kortelings verschenen uitga
ven van de firma van Kampen, die in alie
geslaagd moeten worden ge-
j heer van der Gen te Amsterdam
heeft telkens bij een serie van 25 bl<
foto's door hem zelf vervaardigd
tende t^jssten, geschreven, die tot «le twee
bovenvermelde boekjes werden gebundeld,
't Zyn precieuse uitgaafjes geworden; op
het fijne kunstdrukpapier komen de foto's,
die zonder uitzondering uitstekend geslaagd
zijn, goed uit. Allerlei gewone planten, die
men op z'n omzwervingen door bosch ea
heide, strand en duin, langs dyken en we
gen kan vinden zyn erop afgebeeld. Wy
noemen o.a. cichorei, wilgenroosje, clema
tis, kattestaart, weegbree, reigersbek, zil
verschoon, waterlelie, melkdistel, sneeuw
klokje, els, speenkruid, klein hoefblad, paar
debloem, enz. Zyn de artistieke foto's een
lust voor het oog, de tekst is mede zeer
boeiend en lezenswaardig. Ze is vlot en
rustig geschreven, eenvoudig en helder. Al
lerlei interessante feiten en verschijnselen
omtrent de plantJdnyïrb^wordt afgebeeld,
windt men erin vermeld. Na2St/ïïe botani
sche zyn het voofcal de mfcerpaSante histori
sche folkloristisVhe ^zonderheden, die de
volle aandacht van 3en schrijver hadden. De
boekjes zyn er ons te liever om. Wy hopen,
dat vele bloemenliefhebbers zoch deze mooie
en betrouwbare werkjes zullen aanschaffen.
Déze uitgaaf zullen ze zeker niet betreu
ren.
Ci vim der Linden eb
Met Hr. lVfo,.Jv. Xip naar Neder-
landsch-IuuUfc, IJitga^e Schelfena
Giltay, Amsterdam. I*rys: Ingen.
5.26. Geb. 6.50.
Dit in groot formaat uitgegeven, met
kloeke letter gedrukte boek bevat het reis
verhaal vap de onderzeetocht vtan me<?r dan
20.000 mijlen aan boord van Hr. Me. K.
btUL".-
uuae noitanasche Hrenten. - tiararijavrqvoor vrouwen te Leeuwarden 1 Febr. 1805
XIII, die indertijd voor wetenschappelijke
onderzoekingen van Prof. Dr. Ir. F. A.
Vening Meinesz is uitgevaren. Met toe
stemming van de regeering en met mede
werking van Prof. Vening Mteinesz hebben
een tweetal officieren van het vaartuig dit
boeiende reisverhaal, getuigend van écht
Hollandsche durf en doorzettingsvermogen,
geschreven. Prof. Vening Meinesz zelf
heeft een afzonderlijk hoofdstuk gewijd aan
het wetenschappelijk deel der tocht: <J»
zwaartekrachtmetingen op zee. Er zyn in
de laatste jaren vele reisverhalen geschre
ven, maai- dit boek neemt daaronder een
uitzonderlijke plaats in, omdat hot oor
spronkelijk Hollandsch werk is, dat niet al
leen prettig en vlot leest, maar wetenschap
pelijk op hoog peil staat en ons op interes
sante wijze vertelt van velerlei landen en
volken, waarmee op reis werd kennis ge
maakt: van de drooglegging in Amerika
tot het ontstaan van de Stille Oceaan toe.
Niet alleen voor oudaren, maar ook voor
jongeren zal dit boek met z'n Isaj-flome
tekst en vele fraaie illustraties een koste,
lijk geschenk zyn met de komende feest
dag*
uit de Plaggenhut
door Tine BrinkgreveWicherink.
Een verhaal van een paar jong» kinderen,
groot gebracht in een omgeving die gewoon
lijk voorkinderen weinig aanlokkelijks biedt,
vooral als de grootvader-opvoeder een man
„met een verleden" is. Zoo oogen schijnJjjk
geen interessant gegeven, maar de vorm e»
inhoud vaa de lotgevallen van Bob en Trees»
ke zyn zoo weergegeven, dat men met
noegen het boek leest Ge^n overdre\
braafdoen, maar een leven dan kinderen,
zich in de bekrompen orastandighed<
waarin zy verkeeren, niet achteruitgezet
vselen, maar tevreden hun tijd doorbrengen
in de plaggenhut van grootvader of blinde
Dries, den mandenmaker. Een goed boek,
geschikte kwfcgur voor kinderen van 12 tot
14 a 15 jaar.
Alleen de illustrates kunnen ons maar
matig bevallen. We zyn fik laatste jaren wel
•wat anders en o. i. wat beters gewend. De
uitgevers-maatschappij Legon te Amers
foort 3*>rgde voor flinken, duidelijke» druk-
jJapan, het land van de Lotus, door
i, Verbruggen.
Serie-Hiibliotheek voor Cultuur en
van de Uitgevers-Vennootschap
.Amsterdam verscheen
reisverhaal. Het is de be-
van een correspondent, die de
Russisch-Japanschen oorlog «%n 1904—'05
heeft meegemaakt. Hij heeft langen tyd in
Japan vertoefd en naar de inhoud doet
blyken, zooveel moois in het land van de
Lotus waargenomen, dat hy veel kon geven
wat in geen andere boeken te vinden wa$
Na een kort geschiedkundig overzicht va®^,
de totstandkoming van het hedendaagsehe
Japan, geeft hy uiteenzettingen van het le
ven d«r Japanners met hun liefde voor bloe
men, bun godsdienstige overdenkingen, en
iem<le*i v«h het huiselijk leven der inwo
ners, wat maar zelden in boeken te vinden
is, omdat een Vreemdeling slechts zeer zel
den het huis van een Japanner zal bezoeken
en nóóit gedurende eenige dagen als deel
van het huisgezin zal worden opgenomen.
De mooie streken worden ons voor oogen
getoovesod, de culturen worden ons getoond
en waar het woord tekort mocht schieten,
helpt een 70-tal illustraties den tekst ver-
hpldftren- Ai mag misschien de voorstelling
yftii zake» s0WJ» gen beetje optimistisch zijn
gekleurd naar opzg fwpénjjig, wie Japan wil
leeren kennen en 18
het in persoon te bereAen, kap in dit twk
een schat van gegeven-, omtrent 'end en
volk vinden.
P. Guilonard en G. Spit, De weg door
de lucht. Uitgave Schel tens Gil-
Amsterdam. Prys: ingen.
8.76, g**; j:90.
De vliegtochten Ned^jflftdsch—Indaë
en over de Atlantische Oceaan hebben #vgr
fh jyeheele wereld en in ons land ook in niet
geringe ffi#ts, (je belangstelling voor vlie
gen en de vLiegteelwd^jf verlevendigd. Van
daar, dat de firma Schel t^en^ /h. QHfoj ertoe
kon besluiten dit royal^ boejt, rijk versiprjf
met een groot amt*J fotó'f op kunstdruk
papier uit te geven. Het samenge
steld ctoor de technische leiders d#r 14- ly-
M. en de lezetr kan er dus van overtuigd
zUft pep alleszins deskundige voorlichting
te pptva^gp», De heer A. H. G. Fokker
schfijft jn eep uidijend woord, dart dit
boekwerk veel zH kunnen pijf/Mger} om het
luchtverkeer tot \ijn recht te brepg^n, yi»-
dat het veel verduidelijkt wat den buiten
staander tot nu tog misschien duister was
en geeft in T4)aag-.stukken, welker op
lossing slecht» fjp^fderd kan worden door
meev algemeene bekewkwiiii ervan, 't Is
onmogelijk in korte trïOdf'rtjkv
ym M boek weer te geven; wy stippen
daarvan aan dfyt het wetk in twee
deelen is geepiitsrt, ^n 'flet perste wordt het
vliegtuig zelf, constructie, type"'
instrumenten uitvoerig en toch 'pp YQSjf
den niet-technisch aangelegden leek hekf®"
re wijze beschreven (een technicus zal na»
tupriijk dit deel pas goed kunnen waardee-
ren); -het tweede stuk gaat over het lucht
verkeer en is me^e zeer interessant, de ont
wikkeling vpn het verkeer, de zorg voor de
veiligheid, radiodienst, nanÉg^, vliegvel
den en luchtlijnen en nog yeel meer ^^bben
in dit deel hun behandeling gevorwisn. yejn-
slotte geeft J. Scholte hierin een relaas
van de vliegtocht van Mr. van Lear Black.
„«De weg door de lucht" is een prachtig
b^ek, voor oud en jong, en een monument
voor de dyrf, ondernemingsgeest en be
kwaamheid van de Nederjandsche vliaigers
en vliegtuigbouwer.- Een prpchtlg Kerst
geschenk!
ONS PLUIMVEE7
Ten eerste: Slechts betrekkelijk weinig
hoenderhouders maken winst, velen hebben
moeite om quitte te spelen in hun bedryf,
de meesten ruïneeren zich.
Ten tweede: Hoenders-houden is een vak
en vereischt een kennis en ondervinding, als
plscjtfs weinig andere vakken.
Ten derde: met het hpuden van hoender*
is slechts dan, op den langen duur iets te
bereiken, als men van zeer klein-af begint.
't Is duidelyk, dat we de juistheid onzer be
weringen niet in het bestek van één artikel
kunnen aangeven, maar deze rubriek zal
geregeld -worden voortgezet en wie haar
trouw volgt, zal omtrent het houden van
kippen alle tijworxU^he kannj* Ofidften, dj?
noodig is om van zyn kippen het grootst
mogelijke voordeel te trekken. Daarmee is al
veel bereikt. Immers, de meeste fyoender-
K«
HOENDERS HOUDEN.
De gouden eieren onzer kippen.
't is merkwaardig hoe stevig zich een pu
blieke opinie vestigen kan, zonder dat daar
toe eenige schijn van reden aanwezig is
Zeer algemeen verbreid b.v. is de meening,
dat kippenhoudefS gouden eieren van hun
dj&Ken rapen, waarmêê men te kennen wil
geven* dat het houden van kippen weinig
of geen kosten met zich brengt en de prijs,
dien men v*n de eieren maakt, dus zoo goed
als zuivere verdienste is. En een tweede
rotsvast geloof IWCMM*. dat kippen-houde)
geen kunst is, deze bron van inkomste
dus open ligt voor iedereen, die zin heeft 01
zijn inkomsten te vermeerderen.
En nu de waarheid.
veeteelt
veraangenaamd wordt, wanppef pieh zijn
zorgen beleend aitA in d««H vt»m van "n goéd
gevulde eierenmand. En 't prettigste is, dat
die betere resultaten niet verkregen behoe
ven te worden met behulp van meerdere uit
gaven of door middel van grooter arbeids
prestatie. maar enkel en alleen door ratio-
Zortder ook maar te pogen om den lezers
in dit eerste artikel al iets te leeren omtrent
de kippen-houdery, willen we liever trach
ten ptó ze duidelyk te maken, wat er al zoo
aan vast zit, opdat ze de noodzaak zullen
ïwfcn deze rubriek steeds trouw te volgen.
Valnii, er sta senj fpn
voorbeeld te noemen, dié yan het gouden
vaJ hoenders genoeg meenen'te weten door
heiaanvaarden der stelling, dat Witte Leg-
"hoflS de beste legsters zijn. Ze schaffen zich
zulte diefen aap, prytsen een hok iq elkaar
gojfeu den dieren dagelijks een bak mais
enjfcen hoop oud-bakken brood voor, om na
epigen tijd, als ze zich in hun verwachtin-
dn teleurgesteld zien, te besluiten, dat met
lppen-houden geen voordeel is te behalen,
iét welke conclusie ze meteen een einde
péllen aan hun liefhebberij,
i Laten we denzulken nu even vertellen, dat
llfj 'witte kippen nog geep Witte Leghorns
fijn, dat uit Witte Leghorns wel goede leg-
*ters gefokt kunnen worden, evenals pit
inde re rassen, wanneer dat op de juiste me
thode door teeltkeuze, valnest-contrple en
bl van andere middelen geschiedt, maar
fat raszuiverheid alléén, nóch van Witte
^eghorns, nóch van Barnevelders of welk
as ook, niet de minste waarborg geeft voor
ien groot legvermogen. Legvermogen is een
irfelijke eigensohap, die door teeltkeuze^
/door fokmethodai, van ouder op ouder in
een stam of fanulie moet zyn vastgelegd.
Qnder velerlei raisen heeft men op die ma
nier legstammeiy gefokt en de meeste wel
onder de Witte Leghorns, maar het feit al
léén dus, dat men Witte Leghorns heeft loo-
pen, zegt op zichzelf niets.
Maar, gesteld np verder eens, dat u kip
pen van zoo'n goeden legstam hebt, bent u
dan verzekerd, voordeel te zullen behalen
door middel van een hoog» productie? Nog
lang niet.
Daartoe is h.v. nog benoodigd:
le. Dat de dieren op den juisten tyd van
het jaar geboren zyn. Zware rassen b.v. in
Maart, lichte rassen in April. Dat ia noodig
om een behoorlijke productie van winter-
eieren te krijgen, waarmee de vraag omtrent
het behalen van voordeel, staat of valt.
2e. Dat het opfokken der jonge hennen
oordeelkundig geschiedt.
3e. Dat de huisvesting volkomen in orde
is, waartoe verelscht wordt, dat met de oude
theorie van hokkenbouw, of liever met de
vroegere anarchie daaromtrent volkomen
gebroken wordt.
4e. Dat den hoenders steeds naar leeftijd
en jaargetijde een voeder verstrekt wordt
van zoodanige soort, samenstelling en hoe
veelheid, dat de eierenformatie mógelijk 1».
Een kip is ten slotte geep pierenautomaat,
die alles wat m$n in stopt tot eieren ver-
wprl$. $o Hoödlge grondstoffen moeten wor
den toageyoerd, eerstens om het lichaam tot
het prpdpceeren van eieren geschikt te ma
ken en te houden en tweedons om daaruit
de stoffen te betrekken, die voor het „ma-
kfrn'' iter eieren noodig sijn, zoodat het da-
gel ijkseh rantsoen een bijna nauwkeurig be
rekenbare hoeveelheid eiwit, vet, zetmeel,
asch, «out, e.d. bevatten mo^t.
Noch hy derhalve, die rashoenders of zelf a
kippen van een goeden legstam hóóft, kan
van een hooge productie Yewkerd zijn, noch
hij, (Uft Pó? «Modelhokken bescihkt, noch
hfj, qw aan de voedering der dieren alle mo
gelijke zorgen besteedt, noch hy, die. Gaat
zoo maar voort. Noodig is een schakel van
voorzorgen en zorgen, terwijl het ontbreken
van één schakel voldoende is om alle ge
wekte verwachtingen te verijdel^
Moeilijk of kostbaa^ U h*t eohtcr niet
om ho?.nd«S te houden op de juiste wijze, al
leen regelmaat en oordeel zijn veoeischt.
BINNENLAND
Huldebetuiging aan Prof. J. H. Gunning.
i or ^ei^eiifse'iü van zijji aitror-«ii
a,» leaüicteur van „Het Kind neen
iaën etoi oomile gevornuU, om proieesor
•Jt. j n. uunn.ng Wm. oeax bsijkvau
vr.von.eiuijKlieaa te geven. Veilen heb-
oen, nawr wij verneeaeai, bijgedrag on
om uii mogeiijK te maken. De keus iu
gevaiieu op een nugave van een Kiap-
peï op de laatste twaalf jaargangen
\an het ujdbahxift „Het Kind
De heer P- L. v. de ooder-ui-
lec.emy^in he»t Schoolmuseum heelt
de samenstelling op zioh genomen en
ae heer J. Pioegsma heelt het uitge
geven.
Hef eerste exemplaar, gebonden
door mej. De Graaff, kimstaijvere le
s Gravenhage, is hedlein aaai processor
Guniniing aangebodjen namens het uit-
V. oerefid oamdté.
Overneming der Rotterdamsche tram door
de gemeente.
Daar de liquidatiewaarde van de
aandeden detr Rotterdamtedie Electxi
sche Tram-Mij. op f 3.200.000 wordt
geschat en de Maatschappij leeningen
hpeft loeien fot oen bedrag van
f 1.713:000 zal do ovemetmingssom die
de genoeente Rotterdam heen te beta
ien ongeveer 8.000.000 bedragen.
Indien die gemeente het taxatiebe
drag van dleekundigen niet aanvaart t,
zou bet taf een procedure tu«K*Kn
beidie partijen moeten komen.
Voor de Jeugd.
De Raadsel redactie van de Goudsche C
rant ontving op verzoek van eenige kin.
tjes, die tot de getrouwe oplo
van onze Raadsels, het vol,gei
voor allen bestemd is. We hebben 1
om vandaag in de krant.
Bij de intrede van het nieuwe jaar.
Weer is een jaar ten einde
Het nieuwe is weer daar,
Veel oplossingen zijn ingestuurd
Van raadsels, met elkaar.
Wij willen weer ons best doen
Zooals in het verleên,
Opdat ook die redactie
Daarover is tevreên.
Reeds menig nut'loos uurtje
Ging daarmee niet te loor,
Omdat door raadsels zoeken
t Verstand gescherpt wordt hoor!
Zy waren wel eens moeilijk
Doch met ee
En hulp, Tc wed men ze vindt.
Soms ook wel eens een foutje
•t Bracht ons dan van het pad,
Maar wie is zonder fouten?
Geen mensch, 't is nogal glad.
Wij spreken dus den wensch uit
Dat in het nieuwe jaar,
De Goudsche Courant als altijd
De raadsels weer heeft klaar;
Waarmee zy vele Idnd'ren
Een groot genoegen doet,
t Is nuttig en ook leerzaam
En voor het denken goed.
Bovendien, wint men een prijsje,
Men is den prins te rijk,
Een ieder moet het weten,
Dat geeft ook schijn en blijk.
De raadsel redacteuren,
Van onze Goudsche Courant,
Dus veel geluk en voorspoed
In t Goudsche pypenland.
Gaat op dien weg maar voorwaarts,
Het kan volstrekt geen kwaad,
Kind-'ren en de Goudsche Courant
Zy zijn er mee gebaat.
Door week'lyks iets te geven
Voor onzer kind'ren jeugd,
Verschaft de Goudsche Courant
Nog velen uurtjes vreugd.
Al zes en zestig jaren
Is reeds dit blad, het blad,
Dat ondanks alle etroomen,
Veler sympathie toch had.
Het is voor de redactie
Een spoorslag voort te gaan,
De Goudsche Courant beveel ik dus
Opnieuw bij allen aan.
A. Is. DE MINK.
Raadsels van vorige week.
2. varken, Marken, harken, pariten, terwyl
Warken een halte is aan de lijn Zutphen-
W inschoten.
8. Harlingen (ar, Linge, hen).
4. Iemand die «gooit in 't water valt.
5. Omdat het al driekwart water is (zee-p).
6. Eerlyk duurt het langst.
De prijs is gewonnen door NE LIE DE
MINK, Spoorwegstraat 51, alhier.
Nieuwe Raadsels.
1.
- X «en vrucht.
- X een meubel.
X een brutale vogel.
Xeen maat.
X -— om mee te eten.
X deed het pikmannetje om
schoon te worden.
X «en insect uit den zomer.
Xligt op de vloer.
Xniet het dichtst bij maar
het
Mijn geheel is een schfijfbenoodigdheid.
2. Mjjn eerste is een jong diertje, van
vroeg in t voorjaar, mijn tweede is eeq
kleedingstuk, mijn derde is een maat
voor een algemeene vloeistof en mijn
«geheel Is iets uit de slaapkamer.
8. X medeklinker.
X -* familie vin broer.
-4 Xjongensnaam.
Xiets waar kinderen
graag naar luiste
ren.
XIets waar je mee
prikken kunt.
X niet zwart.
X medeklinker.
Op de kruisjeslijn een woord, dat zegt,
waar jullie in de vacantie allemaal eenigs-
zins aan lijden.
4. Een lichaamsdeel -f een verstandig
mensch -f r geeft aan wandelaars en
fietsers veel gemak.
Wat is dat?
5. Welke steden kan ik majcen uit de let
ters „tevreden" en „Harmen"?
MARKTBERICHTE^, r
Kaasmarkt Utrecht.
30 D«C.
Aangevoerd waren 13 wagens met
t 1850. rijkamerk van f 51—56.
3570 K G geen le kW. 2e fcw. v«ti
EEN TERUGBLIK.
Wanneer we op den laats ten dag des
jaara een terugblik werpen over hetgeen
het afgeloopen jaar in Gouda heeft plaats
gehad, don is 1927 zeker een jaar dat voor
óe geschiedenis Van Gouda van bet eekenis
kan worden genoemd.
Geven we in grove trekken weer wat tot
het voornaamste mag worden gerekend wat
in den afgeloopen jaarkring passeerde, dan
denken we allereerst aan de burgemeesters-
wusseling, die heeft plaats gehad.
Burgemeester Mys, een man van erkende
groote bekwaamheid, verliet in den aanvang
van het jaar onze gemeente omdat hy zich
niet langer met dein gang van zaken in deze
gemeente kon vereenigen en daarvan dan
ook de veraatwoordeUfkheU niet wenschrte
te dragen. Zyn gezondheidstoestand leed
hieronder en noopte hem tot heengaan. Na-
niigen tyd de toenmalige
Muylwijk als loco-burgemeester
het ambt had waargenomen heeft Burge
meester Gaarlandt op den 2en Mei dezes
jaars zijn intrede in deze gemeente gedaan.
Het was een „feestelijke binnenkomstc",
die burgemeester Gaarlandt en zijn gezin
ten stadhuize is bereid., een ontvangst die
demonstreerde dat het gemeentebestuur en
vele ingezetenen het op prys stelden dat een
burgemeester, die zich in zyn vorige ge
meente een bekwaam en energiek bestuur
der had getoond en daar een geziene per
soonlijkheid was, de moeilijke taak heeft
willen adnvaarden, die hem hier ®ou wach-
Nu, na 8 maanden het burgemeesters
ambt te hebben vervuld, zal burgemeester
Gaarlandt zeker gaarne erkennen, dat, toen
hem bij zijn installatie en in de pers, is ge
wezen. op de moeilijke taak, die hy zou heb
ben te vervullen, daarmede zeker niets over
drevens is gezegd.
Wy herinneren on# hoe, toen burge-
maenter Gaarlandt op den 22en Mei van
dit joér zyn eerste raadsvergadering leid
de, er een zekere spanning was in en buiten
den Raad. De publieke tribune was overvol.
Men was nieuwsgierig. De nieuwsgierigheid
is snel bevredigd, toen deze eerste zitting
kalm verliep en de voorzitter zich een waar
dig leider toonde. Men had het ongetwijfeld
anders verwacht, daar deze zitting werd,
gehouden aan den vooravond der verkiezing
voor den Raad, die met zoo geweldige sensa
tie en felheid door de S.D.A.P. was ingezet.
Zooals by de daaraan voorafgaande Staten
verkiezing was ook de uitslag der Raads
verkiezing in Gouda door de gevoerde felle
actie beïnvloed en bracht ook deze wir.st
aan de groepen der democraten, waarbij
door de gewijzigde kieswet-bepaling de klei
ne groepen geheel uitvielen. Zoo viel die
winst bij de raadsverkiezing ten deel aan de
S.IXA.P. 2 zetela, de R.-K. 1 zetel en de
Loom. Groep 1 zetel, waartegenover een ver
lies stond van 2 zetels voor de liberalen, en
de zetels voor de V.D. en de man van de
Prot. Volkspartij. Dat een zoodanigen uit
slag is verkregen ós te wijten aan de toe
passing van het stelsel d'Hondt by de toe-
uitge-
de S.D.A.P. niet op r het
zou hebben gebracht.
De strijd, welke ook in dien kring van zich
noemende liberalen is gevoerd en welke tot|
gevolg heeft gehad dat een der beste can
didates. den Raad is ontvallen, wordt thans
reeds in memgen kring betreurd.
Nu het ve'ririeaingsrumoer verstomd ii
en men tot bezinning is gekomen, ge
voelt men wel, al wil men het niet algemeen
openlijk erkennen, dat het beter ware ge
weest dien strijd niet te ontketenen.
Ontviel den heer M. J. Oosterling door
den dood aan den Raad, de verkiezingen
hebben in het college ook nog al wijziging
gebracht.
Van den ouden Raad zyn hetzij door
eigen wensch of door den verkiezingsuitslag
in den nieuwen Raad niet teruggekeerd de
hih. Goedenwaagen, Oostingh, van Hofwegen
Perdyk, Van der Brug en Zanen, waartegen
over als nieuwe leden zijn opgetreden de
heeren Van Wynen, Dr. de Raadt, die thans
weer heeft bedankt en vervangen wordt door
den heer M. C. Verkerk, Heerkens, Fokkers,
Prevoo, Van Vliet en Mevr. van Dantzig
Melles. De soc. democraten hebben itu dus
ook een vrouwelijk lid in den Raad gebracht,
en hebben daarmede het voorbeeld van de
steeds zoo reactionair genoemde liberalen
gevolgd.
Als gevolg van den verkiezingsuitslag is
ook een andere samenstelling van het col
lege B. en W. gekomen. De S.D.A.P. heeft
met de democraten van rechtsche zijde uit
gemaakt hoe het college zou zyn samenge
steld en ook de commission van bijstand. Dit
is, zooals men zich nog wel zal herinneren
op zoodanige wyze geschied] dat in elk dezer
colleges het democratisch element den bo
ventoon voert. Slechts politieke overwegin
gen hebben hierby gegolden.
Zooals in 1926 heeft ook 1927 in het tee-
ken gestaan van allerlei geruchtmakende
zaken. Bracht het vorig jaar de Waterlei
dingagitatie de geheele stad in beroering o.
a. in de bekende meeting in Ons Genoegen,
waar de heeren Duys en Van Staal het
woord voerden en is er sindsdien nog wel
een en ander over gehoord, het heele zooge
naamde „waterieidingachandaal" is thans
vrijwel van de baan.
Zoo zijn ook van het tooneel verdwenen al
de met zooveel ophef opgeblazen quaesrties
over het Zwembad, dat droog heette te zyn,
de Veemarkt welker overkapping dreigde in
te storten, maar die thans dagenlang een
zwa're sneeuwlost heeft getorst, de Riolee-
ring van dé1' Korte Akkeren, waarover we
thkhs ale wethéuder Van Staal zijn partyge-
ïtöot QÓerhiiHd'- ilt?de maling neemt. Dan
hangt al tijden de quaestie inzake Gemeen
tewerken, waarover een geheime commissie
ad hoe geheim heeft gerapporteerd, waar-
1 O-mi 11e zijn verknoeid, waaraan
medtt^n
maar geen eind schijnt te komen. Dat zijl
nu alle voorbijgegane zaken, die tot het ver
leden behooren, maar dae op den laatsten
dag des jaars ons voor oogen staan als schry
tiende beelden eener gevoerde agitatie-poli
tiek.
Zooals 1927 aanving met een nog niet
goedgekeurde begrooting der gemeente zoo
zal ook in 1928 dat het geval zijn. Het nieu
we college, waarin de wethouder Van Staal,
een dubbele positie inneemt, door de afdee—
lingen Financiën en Gemeentewerken tot
zich te trekken, waartoe geen noodzakelijk
heid drong, is er niet in geslaagd de begroo
ting voor 1928 gereed te doen zyn, teneinde
die, zooals behoort, voor het einde des jaars,
door den Raad te doen vaststellen. Wy gaan
dus ook thans, evenals in 1927, met een niet-
goedgekeurde begrooting 1928 in.
Wat deze begrooting bieden zal is nog
niet bekend. Wat er van verluidt, is niet op
wekkend. Wij wachten!
Moge 1928 niet al te zeer teleurstellen.
Het afgeloopen jaar bracht een groote
beweging in onze gemeente voor het behoud
der Reeuwijksche Plassen, een actie die door
sommige politieke partijen helaas ook tot
inzet van de verkiezingen is gemaakt 'en
daarbij absoluut niet hoort, daar deze aan
gelegenheid er eene is van zuiver econo
misch en cultureel belang. Behalve deze be
langrijke zaak trok de beweging voor den
afbouwen van den spoorweg GoudaBos
koop—Alphen veler belangstelling. Het mag
thans wel als vaststaand worden beschouwd
dat aan den afbouw dezer lijn wordt voort
gegaan en dat de totstandkoming over
eenige jaren kan worden verwacht. Boskoop
bereidt zich al voor om ter gelegenheid van
de opening dezer lijn een groote internatio
nale bloemententoonstelling te organiseeren,
die al het tot nu toe gebodene zal overtref-
Naast dit belangrijke werk wijzen wij op
een en ander uit den geweldigen sluizen
bouw, die IJssel en Gouwe verbinden en een
goede doorvaart hier verzekert. Deze groote
verbetering voor het verkeer te water naast
de verbeteringen, die Ryks- en Provinciaal
Wegenplan voor het verkeer te land gaan
brengen, zullen in de komende jaren voor
Gouda's ontwikkeling van groote be teekenis
zyn. Het is te betreuren dat de deze week
overleden hoofdingenieur van den Prov. Wa
terstaat, den heer Ir. van Elzelinge niet het
eindresultaat kan zien van den arbeid,
waaraan hij zich met zoo groote belangstel
ling heeft gegeven.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 31 Dec. 1927.
Ijsbaan Rotterdamsche dijk.
Op de ijsbaan van de af deeling Gouda van
den Zuid-Hollandsohen Ijsbond aan den Rot-
terdamschen Dijk organiseert men heden-
te 2 uur voor de leden, huisgenooten
n ringrijdfery voor paren.
Als prijzen worden kunstvoorwerpen be
schikbaar gesteld.
Aanmelding kan geschieden hedenmiddag
aan de baan vanaf half twee.
Hedenavond is de baan gesloten. Zondag
avond wordt ze verlicht en is er optocht met
lampions, die aldaar tegen zeer billijken
prijs verkrijgbaar zyn.
Het ijs in de omgeving
Volgens bij o
het ijs in de omgeving
voorkomen van de vele
baar. Voor het
uiterste voorzie!
ouwbaar
berichtenis
door het
onbetrouw
te bevelen.
Carillonbespeling. V
I By de jaarwisseling.
Programma van de carillonbespeling, te
geven hedenavond half 12 door den stads-
beiaardier, den heer G. van Zuilen.
1. Wilt heden nu treden voor God den
Heere.
2. Boven de sterren.
3. Oude jaar, o laat ons rusten, Omzien
eer wy verder gaan. (Dit lied komt voor in:
„Kun je nog zingen, zing dan mee, 25ste dr.
blz. 188).
4. Uren, dagen, maanden, jaren, Vliegen
als een schaduw heen. (Lied, eveneens in vo
rengenoemde zangbundel voorkomende, blz.
190).
5. Lof en aanbidding zij onzen God.
6- Lied van Lof en dank.
7. Dankt, dankt nu allen God.
8. Dat 's Heeren zegen op U daal. (Wijze
Pe. 134 of Ev. Gez. 114).
9. Aan U, o Koning der Eeuwen. (Lied
uit de Leeuwerik, blz. 51).
10. De Heer is mijn Herder. (Nieuwe me
lodie, komt voor in Ned. Volksliederenboek,
2de bundel, 7de druk, bdz. 96).
11. OP bergen en in dalen. (Ev. Gez. 7^)
Een geval van roodvonk.
Ten stadhuize is in de afgeloopen week
aangifte gedaan van een geval van besmet
telijke ziekte roodvonk.
Bemiddeling administratie peoConfW.
B. en W. deelen den Raad niar aAlei-
diinig van een ingekomen adres'van de al-
deel ing Gouda van den Nationalen Bond van
Handels- en kantoorbedienden „Mercunus"
mede hoewel dit, wegens het niet-geze-
geld zyn feitelijk niet voor behandeling in
aanmerking komt dat by tijdelijke be
hoefte aan administratief personeel ter ge
meente-secretarie, zoo eenigszins mogelijk
steeds bij de gemeentelijke arbeidsbeurs
een aanvrage wordt ingeschreven.
Nog onlangs werd dé aanvraag om een
tijdelijk stenotypiste ter secretarie door de
arbeidsbeurs op hert dagelyksch bericht der
Centrale Rijks Arbeidsbeurs geplaatst het
geen usance is, wanneer de gevraagde werk
kracht niet bij de arbeidsbeurs staat inge
schreven. Publicatie dezer berichten vindt
geregeld plaats aan het gebouw der beurs.
B. en W. adviseeren den Raad in boven-
staanden zin aan adreasante te berichten.
Voortzetting van de geschorste vergade
ring op Vrijdag 30 December 1927, namid-
dags 8 uur.
Na een besloten zitting, welke van 8 tot
hart elf drnmle, werd de openbare vergade
ring door den waarnemend Burgemeester,
Wethouder J. A. Donker, geopend.
Afwezig zijn de heeren Muilwijk en Wet
houder Lafebor; er is édn vacature: Dr. B.
Ais eenig puut komt in behandeling:
het voorstel van B. en W. om by de
Amsterdamsche Bank aan te gaan
een obligatieleening van J 500.000.
tegen een rente van 4 li
Dr. A. C. HOFPMAMN (rJc.) verklaarde
dat hij in verband met de omtrent dit voor
stel in de geheime zitting verkregen inlich
tingen, zijn stem aan het voorstel zal ge
ven. Deze leening is noodzakelijk voor dek
king dor kosten van de groote werken, wel
ke thans in uitvoering zijn. Spreker hoopte
bij de algemeene beschouwingen bp tie ge-
moentebegrooting 0928 nader op de lee-
ningspolitiek terug te komen. Hij drong er
echter bij B. en W. stark op aan in het ver
volg tydiger dergelijke belangrijke voor
stellen ter nauwkeurige bestudeering te
mogen ontvangen.
De heer VAN STAAL (a-d.) als Wethou
der van Financiën, d,eelde mede dat derge
lijke voorstellen in den ragel eerst op het
laatste oogeniblik worden gedaan, en dat de
betreffende Banken steeds aandringen op
aan zeer snelle bös'jisainB-.
Spreker meende ook dat de algemeene
beschouwingen bij de begrooting zich beter
Jeanen tot het bespreken van de leenings-
politiek in het algemeen.
Het voorstel van B. en W. wordt vervol
gens zonder hoofdelijke stemming aange
nomen, evenals het voorstel aan den make
laar een provisie van 500.toe te ken
nen. v
De VOORZITTER wenechte den leden
voor rich en hunne gezinnen een gelukkig-
Nieuwjaar, waarop de vergadering werd
Zaterdag 31 December 1927.
Oudejaarsavond.
GOUDA.
Remonstr. Kerk 7 u. n.m. D®. P. D. Tjals-
ma. s
Luthersche Kerk, 6V4 u. n.m. Ds. J. J. Si
mon, Coll. v. h. Bijbelgenootschap.
Geref. Kerk, Turfmarkt, 7% u. n.m Ds.
Herm. Knoop.
Ver. „Calvyn", Nieuwe Zaal, Turfmarkt 142,
7 u. n.m. Ds. Bouthoorn te Zeist.
BERKENWOUDE.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. n.m. Ds. L. R. v. d.
Broek.
BERGAMBACHT.
Ned. Herv. Kerk, 6Vè u. n.m. Ds. Dekking.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. run. Dr. P. Glas.
Remonstr. Kerk, geen dienst.
Evangelisatie, 7 u. n.m., de heer Lyklema.
GOUDERAK.
Ned. Herv. Kerk, 6% u. n.m. Ds. Luteyn te
Vlaardingen.
HAASTRECHT.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. n.m. Ds. A. Landstra.
Geref. Kerk 6% u. n.m. Ds. L. Smilde.
MOORDRECHT.
Ned. Herv. Kerk, 6Mi u. n.m. Ds. B. Nieuw-
burg.
STOLWIJK.
Ned. Herv. Kerk, 6% u. n.m. Ds. B. J. Ka
nis.
Evangel iesatiegebouw 6Mi u. n.m. Ds. Lek-
kerkerker te Delft.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk 7 u. n.m. Ds. de Geus.
OUDERKERK a. d. IJSSEL.
Ned. Herv. Kerk, 6% u. n.m. Ds. Enkelaar.
NIEUWERKERK a. d. IJSSEL.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. n.m. Ds. N. Luyendyk.
REEUW! JK.
Ned. Herv. Kerk, 7 u. n.m. De heer C. Mul
ler te Bodegraven.
Zondag 1 Januari.
GOUDA
Remonstr. Kerk, lO'/z u- D®- f-
Tjalsma.
Kleine Kerk, 10 u. v.m. Ds. J. Börger.
Luthersche Kerk, 10 u. v.m. Ds. J. J. Simon
Inr. nieuwe kerkeraadsleden.
Herm. Knoop.
Geref. Kerk, 10 u. v.m. en 5% u. n.m. Ds.
Herm. Knoop, Bev. v. Ambtsdragers.
Ver. „Calvjjn", Nieuwe Zaal, Turfmarkt
142, 10 u. v.m. en 5% u. n.m. Ds. Bout
hoorn te Zeist.
Geref. Gemeente Turfmarkt, 10 u. v.m. en
5% u. n.m. Ds. R. Kok.
BERKENWOUDE.
Ned. Herv. Kerk, 1Q% u. v.m. Ds. L. R. v. d.
Broek.
BERGAMBACHT.
Ned. Herv. Kerk, 9% u. v.m. Ds. Dekking.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk, 10 u. v.m. Dr. P. Glas.
Bev. v. Kerkeraadsleden.
Remonstr. Kerk, 10 u. v.m. Ds. W. N. van
Nooten.
Evangelisatie, 9Vfc u. v.m. en 6 u. n.m. De
heer Lyklema.
GOUDERAK.
Ned. Herv. Kerk, 2 u. n.m. Ds. P. Zandt te
Delft.
HAASTRECHT.
Ned. Herv. Kerk, 10 u. v.m. Ds. A Landstra.
Geref. Kerk, 9tt u. v.m. en 6% u,, nay-
Ds. L. E. Smilde.
MOORDRECHT.
Ned. Herv. Kerk, 10 u. v.m. Db. R. Nio»w-
burg.
STOLWIJK.
Ned. Herv. Kerk, 9Hu. v.m. Ds. B. J. Kanis.
Evangeliesatiegebouw 9% u. v.m. De heer
KI. Maatjes, H. d. ach. te Vaaasen o. d.
Veluwe.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk, 9Mi u. v.m. en 6 u. n.m.
Ds. de Geus.
OUDERKERK a. d. IJSSEL.
Ned. Herv. Kerk, 9% u. v.m. en 6Vi U. n.m.
Ds. J. Enkelaar.
NIEUWERKERK a. d. IJSSEL.
Ned, Herv. Kerk, 9 V4 u. v.m. en 6% u. n.m.
Ds. N. Luyendyk.
GEMENGDE BERICHTEN.
ongciulug se nol.
Bij oen le tuu*auOi«e*, gemeente
Bamevewl, geüouu«u (inj-jauit, *ee.:
ten <4-jarige jagor-joolilopzaenex tl]
oiigeiuiK eon 20 jarigen dir^ver in bei
bouui geeoiioteii en uuneujK ernstig
verwond Ook de zich in de nfloi.no.«
van deu drijver bevindende 41-jarige
zeou van den schiutier woud door een'
ge hagözKorrei* getroüen.
i wee muieMOS umuiuskerd.
ue uuipeoieur van ponLe te Zwol ie
de lieer ri. W. ntuminok is er in
geslaagd twee inugenera te ouuuaane
ren. vv oeussdngjouuiuag uieuddjen ziui op
L-et pon ut; our eau twee mannen, die
oui oveiriocnu vroegen naai heoreuVeeii
Zij gaveö op te Roeten de georoouors
W. en J. de V. en zeiden een bank
biljet van r 10 vecioren te heuuea. i'e
inspecteur, die wejng vertrouwen
sctionK aan ue verklaringen van de
verdacht uit ziende landioopers, onder
wierp li en aan een scherp Veruoor
.spoedig kwam aan heit licht, dat zij
i era eerde namen hadden opgegeven,
en bovendien bekende de jongste (ier
twee dat zaj schiuldag waren aan diOz-
fctai met braam gepleegd in een kap
perswinkel te Marssum bij Lee uw ar
den. Up aanwijzing van zijn broer had
de jongste met een mes de winkeldeur
geforceerd, waarna de oudste binnen
trad en uit de toonbanklade ongeveer
t 80 ontvreemdde, hierna zijn zij op
reis gegaan, kochten verschillende
voorwerpen, doolt in een paar dagen
was de buit verteerd. Van Amersfoort
gingen zaj te voet naar Zwoike, waar
zij bij de politie oin overtocht ver
zochten met het gemelde resultaat.
Proces-verbaal werd opgemaakt waar
m de individuen, de V die in Fra-
heker woonaich|tig zijn, ter beschikking
werden gesteid van den burgemeester
van Menaktumadeel.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
DAMMEN.
Om het kampioenschap van Nederland.
Aan dien wedstrijd om het kamp»
oenschap van Nederland nemen deel
R. C. Keiler (titedhouder)J. Vos, A.
K. W. 1 lamme. P Jutv. Dartelen, 1.
J. de Jang. C. J, Loohtwtbwg. allen
tc Amsterdam, W. C. J. Polman in
l>en Haag en de kampioen van Zuid-
Holland W. H. Nieetadlt te Vlaardiu-
gen. De le ronde wordt gespeeld op
Zondag 8 Januari te Amsterdam, de
laatst© op 22 Januari.
WETENSCHAPPELIJK NIÉUWS.
nankerPpVWdmg.
hem vooruitgang int de kankerbesinj
üjig is uwerwniiu geweest, de autue*-
jving door h. Mayex, uat hei gezwel
uoor een injectie met suffer m de
aders geejemsiiibeeid wordt, d.w.z. ge-
voeug voor invioedi van medicamenten,
beo Blaar Beul vond dat zware ineta
ieu, b.v lood, gunstig en invioed op
ae kanker oeienaen.
Nu berichten H. Kahn en H. Wirth,
Karisrutie, van verrapaeoiue genevtm
gen van inoperabeLe ernstige kanker
door een nieuwe combinatie vaindeze
beide meUioaon. Ze bezigden wismtuh
in niet giftig en doch zeer acueven coi
loidalen vorm. Het wisnuitii werd ge
mengd met een oplossing van druavea-
suiker en twee a driemaal per week
ingespoten. Verder werden bestratin
gen toegepast He(t getinkte n et de te
behandeling ernstige kankergezwellen
welke ai inoperabei waren gefwornen
en talrijke meiartasem, (woekeringen in
andere iicfaaamsdeden) gezaaid hau
den, te generen.
Kalm en Wirth hebben een heeie
reeks ziektehistoTies aangevoeld aio
bewijp van die goede werking van hun
geneesmethode, vrijwel aide gevaiien
welke waren opgegeven) en waarin
groote verbetering of genezing kon
worden bereikt. Zeer groote geawei-
ien verdweaueoi. Eén dier gevallen be
tref' een vrouw, die een groot, ette
rend, inoperabei borstgezwel had, met
me tartaren in de okselkliereo. 11 Fe
bruari werd ze voor het eerst behan
delf' 18 Maart had het ettereode
zwel zich gesloten, bet was afgenomen
gelijk de klierennretartasen 15 Aug.,
dus zes maanden later, as bet ge
zwel ai eelemaal plat.
Natuurlijk bewijzen deze voorloop,
ge resultaten nog volstrekt niet dat de
methode inderdaad afdoende help*
W.e maken er slechts melding van om
te toornen iji weilke richting bij de be
strijding van dieze ziekte w<*dt ge
werkt. De twee Karlsruher medici eb
ben medegedeeld, dat ze op grond van
hetgeen ae tot dusver hebben bereikt,
nu hun methode weer zuilen verbete
ren, bewijs dus, dat 't nog maar een
eerete voorzichtige stap is
RADIO-TELEGRAFPSCH WEEKRERTCKT
V1 e rw aent in gi Méést zwakke Ooste
lijke tot Zuidelijke ttimfr'Nevelig' tot licht of
half bewolkt, waarschijnlijk droog weer.
Matige vorst des nachts, overdag lichte
vorst, tot om het vriespunt.
