1
Gemeenteraad van Gouda.
Gemeenteraad van Gouda.
i
1
Beurs van Amsterdam.
Zitting van Maandag 2 April 1928,
des namiddags 2 uur.
II.
GEMEENTEBEGROOTING 1928.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De heer Verkerk aan het woord.
De heer VERKERK wyst er op dat deze
begrooting geheel staat in het teeken der
xlnancieen, waarom spr. een motie heelt in
gediend.
Spr gaat op deze motie in... "Spr. zegt
dan dat wanneer meer geld noodig is voor
belastingheffing men eerst het batig saldo
neemt dat reeds te veel is betaaid. De
wethouder wil re servet'ren 196.000 voor
1929 en' 1928 een post van 81.000. Spr.
noemt het de grootst mogelijke inconse
quentie om zooveel te réserveeren om daar
voor nu de belasting op te voeren. Spr. ziet
in deze reserveering een middel tot .lekking
van nog niet aangenomen voorstellen: de
ophaaldienst, daarna de gemeentelijke hy
potheekbank:
De ophaaldienst acht spr. onnoodig,* daar
debfeetaling al zeer gemakkelijk kan geschie
den, aan de postkantoren en aan de Karne-
melkslóot." De hypotheekbank beoogt <p>
eigendom te vernietigen.
Spr. wijst op de te hooge ramingen der
bedrijven. In 1928 raamt men 40 21
lager dan de vermoedelijke opbrengst, ten
einde ook op deze wijze ruim geld te krij
gen.
ln de Inkomstenbelasting hebben B. en W.
•erkend een meevaller van 56.000.Het
is vreemd dat niet direct aan de buirgerij
is gezegd dat de belasting zou worden ver
laagd. Spr. noemt het opzet dat dit bedrag
al weer gereserveerd is. Het is een rad voor
de oogen draaien van de burgerij dat er
zooveel geld noodig ia.
De VOORZITTER maakt bezwaar 'tegen
deze opmerking.
De heer VERKERK (a.r.) neemt de uit
drukking terug, al is de bedoeling juist.
Spr. wijst ook op de stijging der Verma
kelijkheidsbelasting, die ook aan de belas
tingvermindering wordt onttrokken. Op alle
wijze wordt het belastingcijfer door B. en
W* opgevoerd. Spr. gaat na dat ook de an
dere belastingposten te laag zijn geraamd
en toont dit met cijfers aan. Spr. betwijfelt
of men wel de begrootingsvoorschriften
goed kent. Aan gewetensgeld zou volgens
Spr. 4000.— kunnen worden geraamd.
Spr. meent op grond van becijferingen dat
dit jaar gekweekt wordt een saldo van
120.000.—. Spr. zegt dat Gouda verdrinkt
in de reserves en acht elke belastingverhoo-
ging onnoodig.
De heer Fokkers aan het woord.
De heer FOKKERS" (B.d.) wijst er op dat
mat de verkiezingen een felle, strijd tegen
de S. D. Al. P. is gevoerd, en in 't bijzonder
tegen den heer van Staal. Spr. zegt daarbij
dat de felle actie door de S.D.A.P. is ge
voerd in hoofdzaak tegen het beleid van den
wethouder Bokhoven. Spr. wijst er op dat
die groep maar met 2 leden is teruggekeerd,
mede door de splitsing in eigen groep.
Dan wijst spr. op de a.r. groep die de de
mocratische leden niet de plaats hebben ge
geven, die zij behoorden je hebben, vandaar
ook hun verlies. Van de democratie van den
a.r. heer Muilwijk is trouwens niet veel
meer gebleken.
Ook wijst spr. op de r.k. groep, thans
samengesteld uit conservatieven en demo
craten, welke laatste met de S. D. A. P. sa
menwerking weet te vinden.
Ten slotte herinnert spr. aan enkele klei
ne groepen, om vervolgens een overzicht te
geven van de stembusuitslagen, waarbij de
vooruitgang en teruggang der partijen in
procenten uitgedrukt werden weergegeven.
Daaruit concludeert spr. de groote vooruit
gang der S. D.A. P., die leeft in de arbei
dersklasse. Sur zet uiteen hoe het komt dat
het socialisme zich baan heeft gebrokep.
Spr. verfoekt, waar hij niet is een ge
schooid smreker, hem niet door interrupties
van de wjj^toiirengen. Spr. heeft maar een
opleiding geihad op de gewone christelijke
school.
Allerlei interrupties.
De VOORZITTER verzoekt den spreker
aan het woord te laten.
De heer FOKKERS (s.d.) gaat voort met
een uitvoerige beschouwing over de betee-
'kenis van het socialisme tegen het kapita
lisme in algemeenen zin. Spr. erkent daarbij
dat onder de kapitalisten natuurlijk ook goe
de mehschen zijn, maar het stelsel wordt
door spr. bestreden.
Spr. wijst op de beteekenis voor Gouda
van het Instituut voor Arbeidersontwikke
ling en wat op het gebied der sociale wet
geving is geschied. Dan wijst spr. op het
beginselprogramma der S. D. A. P., wat door
hem nog wordt toegelicht.
Spr. komt vervolgens tot de wethouders-
benoeming en zet uiteen hoe deze benoeming
is geschied. De S. D. A. P.-fractie was van
oordeel dat deze fractie 2 zetels zou moe
ten bezetten. Spr. verhaalt van de bespre
kingen rrfet den heer Muijlwijk gevoertr,
waaruit blfeek dat deze zich niet wilde bin
den aan 2 S. D. A P. wethouderszetels. Ver
moedelijk meende de heer Muijlwijk het zon
der de f>. D. A. P. te kunnen halen.
Spr. zegt dat wanneer de S. D. A. P. niet
had kunnen slagen, ze als oppositiegroep
zou zijn teruggekeerd. Dat is niet noodig ge
worden, dank zij de breuk in dë" R. Kf groep,
waardoor samenwerking is verkregen met
de R. K. democratische groep. De S. D. A.
P. is tevreden over derf uitslag der wethou
dersverkiezingen. Aan rechtsche zijde was
men dat niet. Spr. citeert hetgeen in de N.
Z.-H. daaromtrent is vermeld en ook in de
Goudsche Post. Spr. noemt den inhoud van
dit laatste blad niet getuigend van christe
lijke naastenliefde en noemt het kleine mid
delen die men toepast.
Spr. wyst er op dat de sociaal-democraten
hebben meegewerkt om den heer Donker tot
wethouder te benoemen en .vdorts dat zij
doen wat zij achten in het belang der ge
meente. Spr. herinnert aan andere gemeen
ten, waar de soc.-democraten door andere
groepen worden geregeerd. Spr. zcu wel
willen weten waar hier, de soc.-democraten
wel anderen in de commissies hebben be
noemd, waarom deze die wergaderingen niet
hebben bygewotAd. T
Vervolgens bespreekt de heer Fokkers het
adres der Middenstands-Centrale betreffen
de de belastingverbooging.
De heer BOKHOVEN (v.b.) komt ter ver
gadering.
De heer FOJCKERS (s.d.) noemt dat adres
dotn. Het is spr. uit den brief van den In
specteur van de belastingen gebleken dat
het een deel van den middenstand toch wel
goed gaat. Spr. wijst er dat de midden
stand oneconomisch werkt, men loopt ei
kaar in den weg. Spr. noemt het motief van
den middenstand een smoesje. B. en W. zul
len niet "met een belrffetingvoorsteL komen
aAs het niet noodig en gemotiveerd is.
De heer FOKKERS bespreekt thans het
beleid van het college van B. en W, Spr.
\erheugt zich daarover. Spr. brengt huide
aan het ooilege als geheel, maar m 't by-
zonder aan den weunoud.br zijner eigen
partij. -
Spr. verdedigt de reiserveerLngspolitiek
van Ren W. tegenover net financieel be
leid van vroegere colleges.
S|pr. heeft zich er over verheugd dat de
heer Van Staal het departement van pu
blieke werken onder zien genomen hoewei
hy leek is op dat terrein. Spr. geert aan wat
reeds door hem is ge-laan m cuè qdltiiteit,'
hoe hy heelt meegewerkt tot zuivering vaij
toestanden.
het onjuist dat er belasting-
Die vertrekken widen,
gaan toch. Spr. beschouwt het als een boe
man. Wellicht terugneming straat-
en rioolbelasting Ae^tot andere reden bren
gen. Wanneer kapitaalkrachtigen willen
vertrekkkn verspelen ze meer direct door
verlies aan opbrengst van eigendommen.
Spr. meent dat er wel degelijk hier gelegen
heid bestaat industrieën hier te vestigen, al
ziet men dat aan de andere z-ijde wellicht
wel gaarne. Spr. wyst op de publicaties ter
zake.
Spr. vraagt naar het Rapport van B. en
W, inzake den geneeskundigen dienst en
naar het waterleidingbedrijf. Spr. heeft
weer vernomen dat er een winst is van
50.000. Voorts vraagt spr. ho^hM staat
met de publicatie yan het rapport vhn ïr.
Mejj,er over de Ridleering en ook of thans
niet de tijd is gekomen tot samenvoeging
van gemeentewerken en Bouw- en Woning
toezicht. Kan dan niet worden benoemd een
ingenieur in algemeen dienst zooals den
Ook vraagt spr. naar de juistheid van een
door Dr. Overbosoh ingediende rechtsvorde
ring.
Verder Ijespreekt spr. de vragen in Het
verslag gedaan inzake de politie. Spr. acht
het niet noodig dat' de inspecteur in uniform
loopt. Spr. acht de subsidie voor de land
storm onnoodig en wil dat bedrag geven
aan de reclasseerirtg.
V Aan het slot zyner beschouwingen con
cludeert spr. dat al zijn de levensbeschou
wingen verschillend toch met waardeering
van elkanders overtuiging het gemeentebe
lang kan worden behartigd. Het ia nu kalm
gegaan, ihet is niet noodng daarvoor oprui
ende vergaderingen, te hebben, als men meer
respect heeft voor elkaar's overtuiging.
Daarvoor is allermedewerking noodig.
Ingekomen voorstellen.
De VOORZITTER deelt mede dait zijn in
gekomen de volgende vooistehen:
De Jan Kattenbrug.
De heeren L.. Overhand en J. H. Prevoo
stellen voor het Raadsbesluit van 22 Dec.
1925 luidende:
„de Jan Kattenbrug op Zondag opwn te
stellen", in te trekken.
De rioleeringsquaeatie.
De heeren L. Overhand, A. Fokker® en T.
van Vliet stellen voor:
1. opheffing van geheimhouding en vol
ledige pubiiceering van rappor ten- Meijer»
betreffende de onderscheidene rioleerings-
werken;
2L opheffing van geheimhouding van de
verdere bescheiden, genoemd in de eerste
alinea van het „vertrouwelijk" schrijven
d.d. 1 Nov. 1927.
Rioleering Korte Akkeren.
De heeren L. Overhand, A. Fokkers en T.
van Vliet stellen voor B. en W. uit te noodi-
gen, ten spoedigste met voorstellen tot ver
betering der geconstateerde fouten in de
rioleering in het stadsdeel „Korte Akkeren"
te komen, eventueel als is aangegeven door
Ir. Meijer op blz. 128 van het rapport van de
Commissie ad' hoc, zoonoodig in overleg met
hem.
Rioleering Kort-Haarlem.
De heeren L. Overhand, A. Fokkqrs en T.
van Vliet stellen voor B. en W. uit te noocli-
gen, ten spoedigste te komen met voorstel
len tot rioleering van het stadsdeel Kort-
Ha&rtem.
De heer Van Dnntzig over ziekenhuis-
verpleging.
De heer VAN DANTZIG (s.d.) bespreekt
de in de afdeelingen gestelde vraag om sub
sidie voor ziekenhuisverpleging. Spr. ie met
het antwoord van B. en W. niet tevreden en
bepleit opnieuw subsidie, wijl er voorde
vereendging is periculum in mora.
hulp is dringend noodig. De exploitatie
kosten der vereeniging zyn te hoog. Als er
door B. en W. geen beslissing kan worden
gegeven, dan heeft spr. liever dat B. en W.
maar zeggen of er iets van komen kan of
niet. Spr. wy'st er op dat de vereeniging ia
ontstaan uit spieculatie op de eerzucht van
den arme, om' hen niet te dwingen tot „so
ciale zaken" te gaan. Spr. meent dat de in
standhouding een gemeentebelang is.
Dr. Hoffmann tegen belastingverhoo-
hooging.
De heer Dr.* HOFFMAN (r.k.) zegt dat
deze 'begrooting wordt beheerscht door twee
factoren: belastingopbrengst en reservee
ring voor volgende jaren.
Spr* beetrydt dit standpunt dat van soc.
dem. zijde hier wordt bevorderd. Op groiyi
van deskundige uitspraken acht apK dit
systeem vericeerd. Hier worden door defë
tweeledige factoren de vitale belangen 'la-
burgerij onderdrukt.
Spr. noemt het een zaak van allereerste
orde dat men zyn schulden betaalt. Er moet
ook niet opnrieuW geleend worden ais het
niet noodig is. Wat moet de burgerij toch
denten dat het geld er i s en men toch gaat
belasting vragen. Spr. wyst er op dat (Ie
beschouwingen van den heer Verkerk toen
zyn vin zeer deskundige zijde. Spr. zal zich
verzetten,tegen verhooging van belasting.
De kleine middenstander, ook de utwfdar
moeten zuchten en zwoegen voor de be
lastingen.
$pr. vraagt bf wanneer straks voor nieu
we voorstellen geld noodig is, de Raad niet
competent is het geid daarvoor te vinden
Maar 't is onjuist daarvoor thans reeds te
reserveeren. Spr. vraagt waar vroeger
de saldi vandaan kwamen? Er was in de
periode '23 byna niet aan geld te komen
Avanneer er geleend moest worden. Men in
formeerde zelfs naar de politieke opvattin
gen der wethouders. Spr. wyst er op dat de
reizen door spr. als wethouder gedaan, uit
eigen zak zyn betaald, maar nu is dat an
ders: de gemeente betaalt le klas. Spr. wyst
er op dat de werkloozen thans klagen steen
en been.
De meerderheid Van B. "eïNS^. erkent in
het rapport dat de hoogeve uitga^ép destijds
door „hoogere organen" worden gevorderd.
Spr. moest zich daarbij neerleggen, fioewel
hij herhaaldelijk hek belang der gemeente by
Minister Aalberse naar voren heeft ge
bracht.
Spr. herinnert nog aan die uitkeerings-
periode, waarin ook misbruik werd ge
maakt. Als wethouder heeft spr. meege
maakt dat er een gezinsloon was van 100
torwy'l vader werkloos was. Tegen uitkee-
ring in dengetyke gevallen heeft spr. zich
verzet. Spr. zal over het voorstel-Heerkens
bet beffende den kinderaftrek nadej^ terug
komen. w
Inzake het loon door de overheid wtaald,
zegt spr. dat dit niet moet worden vergele
ken met het loon in particulieren dienst. De
overheid is verplicht het loon te betalen dat
_zy met jvun gezin er behoorlijk van kunnen
leven wanneer zij hun vollen arbeid geven.
Ais dat in het particuliere bedryf niet
zou kunnen, dóór omstandigheden van aller
lei aard, dan mag de overheid dat niet doen
de gemeente moet goed betalen.
Spr. bespreekt het standpunt der econo
mische groep. Dat deze niet aan. politiek
Vril doen, is een voornemen wellicht, dat in
de practijk niet kan worden toegepast. De
heer van Wijnen moet toch kleur bekennen
en ongetwijfeld zal van die zijde een goede
economie worden verwacht.
Spr. gaat in 't kort na de uitslag der ver
kiezingen en bespreekt de democratische
.stroomingen daarbij t°t uiting gekomen.
Waar er uitwassen zijn van het kapitalis
me, daar gaat spr. gaarne mede om die te
bestrijden. Het kapitalisme zal echter ten
allen tijde als (levende kracht bestaan. Wan
neer de stry'd gaat tusschen Christendom en
socialisme, dan zal het Christendom zege
vierend uit het strijdperk treden. Een sa
mengaan van deze beide is onmogelijk.
De vergadering wordt hierna verdaagd
tot Maandagavond 8 uur.
Avondvergadering.
De algemeene beschouwingen worden
voortgezet.
De heer Potharst aan het woord.
De heer POTHARST (r.k.) wyH, «r op
hoe loodzwaar de belasting drukken, hoe
meerdere gegoeden dé gemeente verlaten.
Spr. wil op enkele feiten wijzen betref
fende de samenstelling van het college en
de commissies. De wijde van venlediging
van de propaganda der S.D.Ad5, door» den
heer Fokkers noemt spr. bijzonder naïef.
De propaganda dooi' de R.-K. Staatspartij
gevoerd, is volkomen correct geweest. Is er
door iemand buiten Je R.-K Kiesvereeni-
ging iets gezegd of geschreven, dan betreurt
spr. het. De propaganda der S.D.A.P., die
gevoerd is door een bepaaLd aan te wijzen
persoon, noemt apr. zoo, dat hij ze als vuil
zooveel mogelijk voorbijgaat.
De uitgebrachte stemmencyfers bespre
kend, betoogt spr. dat de samenstelling van
het college niet ia, «ooals spr. dat zou wen-
schen. De wyize van verdeeling vindt spr.
o.n zich daarover te schamen. Mlen heeft
,een accoord getroffen op den grond der de
mocratie, in de R.-K. Staatspartij bestaat
in werkelijkheid een dergelijke democra
tie niet.' Spr. citeert een en ander uit het
Volk, waaruit blijkt dat de drie RJC.-demo-
craten onafhankelijk met de sociaal-demo
craten hebben samengewerkt.
Spr. staat verbaasd dat de heer Koemans,
in een vorige vergadering het heeft tegen
gesproken dat er een verband tusschen zyn
groep en de S.D.A.P. zou zijn gesloten.
5 iSpr. heeft deze mededeeling voordien el
ders gedaan en toen is daartegen niet geop
poneerd»
Spr. wyst op de meerderheids-samenstel
ling der SDA.P. van de verschillende com-
missiën. Spr. begrijpt niet hoe in de com
missie voor de gemeentelichtfzibrieken alle
nieuwe menschen zijn benoemd, die niets
van de zaak afwisten. Dat is in strijd met
•het gemeentebelang. Dan wyst spr. op de
commissie voor de gemeentewerken, waarin
de heer Bokhoven de eenige deskundige i«
Stemmen: Die heeft bedankt»
iDe heer POTHARST (rk.) zegt ja be
dankt omdat niet anders mogelijk was.
Spr. wijst op de wijlze van verkiezing,
waarbij (de r.k.-democratera een lijdt hadden
ontvangen van de S.D.A.P. om precies aan
te geven wie moesten worden benoemd.
Spr. nctemt het duktelyk nu de samenstel
ling cfer commissie zoo eenzijdig is, dat de
VX-apien niet voldoende bekend raken, in
dSnRaad en de afdoeiyng niet zoo vlot ver-
4<6pt. Spr. erkent het als juist dat de man
nen van den heer Van Staal vormen de
troep, waarvan hy de leider is als een Mus
solini.
Spr. wijst op de malde stemming in den
Raad, die alle voorsteden doet aannemen.
De oppositie die e<- heet te zi|n, blijkt voor
den heer Van Staal van geen beteeken^te
zijn. Spr. haalt dan tal van voorstellen aan,
die den laatsten tijd aan de orde zyn ge
weest waarbij verschil van meening is ge
bleken.
Er is.in de middagzitting zoo geroemo
ove* hei trottoir van de Blèekeresingel, spr.
noemt het slecht werk daar het veel te smal
is. De school voor zwakzinnigen wordt mede
door spr. aangevoerd- Toten is aangevoerd
dat er een groot tekort was. Spr. noemt nog
het woonwagenkamp, dé controle-woningen,
waar spr. wel voor heeft gestemd. De oppo
sitie is waarlijk nog fcl Willig.
Dan komt spr. op de jongste grondaan
koop, welke in de besloten zitting Is behan
deld, doch waarvan in het Goudsch Volks
blad -een mededeeling is verschenen waar
over spr. zich beleedigt «cht. Spr. wyst er
op dat deze heeren ztfn weggeloopen uit dfc
geheime zitting omdat wethouder Van Staal
gschreeuwd heeft dat het met dat gedonder
en gebliksem nu maar moest uit zyn en dat
er gestemd moet worden! Toen heeft spr.
en anderen de zaal veriaten.
Spr. ziet in van Staal de MvuwoUm dae
zyn elf blinde volgelingen achter zich heeft.
(Gelach aan de zyde der S.D.A.P.)
r Het conservatief blok door den heer van
Staal genoemd, wordt thans door den heer
Potharst ter sprake gebracht. In 1920 acht
te spr. den tyd aanwezig om het loon der
arbeiders te brengen op een sterk verhoogd
peil. Spr. notemt voorts verder op verschil
lende sociale maatregelen welke zyn vollen
steun hebben gehad. De stad i« sindsdien
van gedaante veranderd door de niet-demo-
erataache raad van thans. Spr. heeft ge
vraagd of het noodig is dat er nu een demo
cratische afscheiding in de R.-K. gelederen
plaats heeft. Wethouder Koemans heoft ge
zegd dat er nu een welvaartspoliitiek noodig
is. Dat deze zou zyn de toekomstpolitiek-
van Staal betwijfeld spr- De belastingver-
hooging moet zeker do welvaartepol itiek
zyn. Er zyn naar apr. meent geen motieven
aanwezig om tot deze verhooging over te
gaan, ook al wordt het nog zoo handig voor
gesteld. Spr. noemt het sophisme. Elk jaar
heeft saldo's opgeleverd. Het is niet juist
wat de heer van Staal zegt dat bet saldo
wordt ingeteerd. Wanneer de wethouder van
Staal meer belastinggeld neemt dan noodig
is, dan moet hy te grodte saldi overhouden,
zoo goed als dat eerder ook we! is geschied.
De Lichtfabrieken-begrooting vermeldt
ook een reserveering, waarmee spr. niet
accoord gaat. Deze wyize van reserveering
door V» cent op de prijs te leggen noemt
spr. onjuist, ook op de kleinste pryizen. Spr.
zou wenschen dat dit verband zou houden
met de winst, maar niet met de verbruikte
pToductoe.
Spr. geeft toe dat het gewenseht kan zyn
dat op
serveerd. Maai
is, is het onzinnig om
Nu de belastingopbrengst zoo is meegeval
len, moet de wethouder van Staal dit met
beide handen aangrijpen om de begrooting
te doen sluiten zonder belastingverhooging.
Spr. is er van overtuigd dat deze verhoo-
gipg alleen moet dienen voor van Staal's
tokomstplannende ophaaldienst en ge
meentel yke hypotheekbank. Dat acht spr.
een baantjes-scheppery op groote schaal!
(Gelach!) Met of zonder bandjes om d'r
pet. Het goede hart van van Staal doet hem
nu reeds baantjes beloven, zoo verluidt,
over» enkele maanden!
Di VOORZITTER merkt op dat de op
haaldienst niet aan de orde ia
De heer POTHARST (r.k.) ziet wel dege
lijk verband tusschen d k t plan en de be
lastingvoorstellen.
Dan bespreekt spr. de Gemeentelijke Hy
potheekbank, welke moet voorzien in bouw-
ibehoefte, maar niet aan woningbehoefte.
Maar wellicht kan de halve stad worden af
gebroken en dan kan er heel -wat gebouwd
worden. Dat wordt dan kapilbalvernietiging
en een ongezonde womttgpoiitiek.
Het r.-k. g<
mede tot onderwerp van bespreking en wijst
er op dat in 1927 by de verkiezingen dat
program absoluut buiten bespreking i8 ge
bleven» Spr. wil aantoonen wait in dat pro
gram staat ten opzichte van de erfpachts-
politiek. Het veiibindt apr. tot niets.
In de afgeloopen jaren is niets gebleken
van eenige opdryving van grondprijzen. Spr.
wijst op Groningen en andere plaatsen. In
Gouda zyn veel arbeiderswoningen Be
bouwd, waarbij de heeren van Staal c.s.
hebben tegengestemd by de voorstellen tot
grondverkoop.
Waar de wethouder van Staal de straat-
en rioolbelasting neeft ingetrokken, wijst
spr. er op dat de nieuw gebouwde huizen,
in de Korte Akkeren van de nieuwe riolee-
.ring profiteeren en dat de kosten daarvan
volgens eerdere mededeelingkdoor een riool-
bïlasting zou worden verhaald.
Spr. heeft in de boodschap bij de 'begroo
ting een zekere stijl gelezen dat er geen an
dere belastingobjecten zyn om nog maar
meer te kunnen vinden. De zakelijke be
drijfsbelasting is den wethouder blijkbaar
ontgaan. (Weth. van Staal: Neen, neen!)
Spr. wil geen middel onbeproefd laten om
de belasting-aanslag van de burgerij af te
wentelen.
De heer Middelweerd zet zyn standpunt
uiteen.
De heer MIDDELWEERD (rit.) ver
klaart het standpunt der christen-dempcra-
ten: spr. blijft vertegenwoordiger der R--K
Staatsparty, de ware volksparty. Zoo ziet
spr. de democratie. In dat licht beschouwt
spr. ook de begrooting 1928. De belasting
verlaging van 1927 acht spr. een fout, waai*
thans blijkt dat het geheetle college is vóór
belastingverhooging voor 1928. Waar dit het
geval is, heeft spr. in het voorstel-kinder-
aftrek gemeend de groote gezim>en het
meest te moeten verlichten. Het is dwaas
dat de belasting zwaar zou moeten drukken
op,, alle belasten. De politiek is in belasting
zaken een slechte raadgeefster. Spr. besluit
met de mededeling dat de r.k. democraten
blijven een democratische groep, die voor
staat een weldadigs christelijke politiek, die
zich laat leiden door het R.-K. program.
Dw her Heerkens sluit zich bij den heer
Middelweerd aan.
De heer HEERKENS (r.k.) sluit zich bij
het gesprokene van den heer Middelweeid.
aan. Spr. vrindt de critiek over de roomsch-
xooden in de G. Cut- en de Goudsche Post
niet aangenaam, maai' kan zich dit toch wel
begrijpen. Daarop nader ingaan wil spr.
niet Ter nadere verklaring van deïpositie
oer r-k- democraten citeert spr. eeiVen an
der uit Pauselijke encyclieken.
De samenstelling van het college beziet
spr. anders dan den heer Potharst. Waar er
8 sociaal-democraten zijn die "biet met
spr.'s medewerking'zijn gekozen, want dan
waren ze niet acht spr. het juist dat
er twee soc.-dem. wethouders zijn gekomen.
Van de drie an ti revolutionnairen was er een,
die dte meerderheid wilde maar die mocht
niet, den heer Bokhoven wikle men niet,
toen bleef er niet anders over dan twee r.k.
leden te nemen.
Óp 4 Sapt is door de meerderheid in de
Raadzaal de samenstelling van het college
besproken erf toen is het vastgesteld hoe
het college zou zyn. Na dien 4en Sept. i»
spr.,met de S.P.A.F. niet meer in vergade
ring bijeen geweest.
(Interrupties van den heer Potharst).
De VOORZITTER roept de heer Potharst
tot de orde: U wordt een zorgenkind!
De heer HEERKENS (rJc) wyet er op
dat de ledep der minderheid ndet in de com
missies zij»» verschenen, en dat dit ook oor
zaak is dat zie ndet voldoende op de hoogte
eijn.
In de installatieredie van den burge
meester verheugt spr. zich. Spr. brengt hem
en het college hulde voor de betoonde werk
kracht.
Ten slotte bespreekt de heer Heerkens
enkele details: het abattoir, het trottoir op
de Bleekerssingel, de nieuwe brug over ue
Füuw.singel. Na Sept. lijn er 39 voorstellen
in den Raad geweest, die geld gekost heb
ben: 387.65U.32. Daarvan is uitgegeven
280.000 met algemeene stemmen. Er blyrt
dus niet veel over. De duurte-meerderheul
is dus niet zoo erg. Spr. komt dan tot de
belastingvoorstellen. Steun daaraan acnt
spr. noodzakelijk. Ook de bestrating maakt
spr. tot een onderwerp in zyn betoog.
Ey beveelt enkele slechte straten in de aan
dacht van den wethouder van openb. wei
ken aan. Spr. vraagt ten slotte krachtige
medewerking van B. en W. om door droog
making der Reeuwyksche Plassen mede t'2
werken aan de bestrijding der werkloosheid.
De heer Vingerling aan het woord.
De heer VINGERLING (a.r.) bespreekt
allereerst de late verschijning der begroo-
tmg; daar deze toch by het optreden van
het college gereed lag. Toen wees ze aan
volgens het college een tekort van een ton.
Spr. vraagt waarom het overlag m B. en W.
zeven maanden hef&ft geduurd eer deze be
grooting gereed is.
Het spyt spr. dat wel reeds gebleken is
dat de voorgestelde belastingen een meer
derheid in dezen Raad zullen vinden. Des
tijds reeds heeft de heer van Staal te ken
nen gegeven dat Gouda aan de* spits staat
van de belastingbetalende gemeenten. Spv.
vraagt zich af nu deze wethouder komt met
zoodanige Sterke verhooging of hij van opi
nie veranderd is.
Het heeft spr. bevreemd dat B. en W. zog
gen d»t er gevoerd is een politiek gebaseerd
op meevallers? Hoe ia het dan mogelijk dat
na die zes jaar het zevende jaar de gemeen
te op zwart zaad heeft gebracht. Spr. noemt
dat ook niet juist. De heer Vingerling
brengt in herinnering de sberice bestrijding
door den heer van Staal van den secretaris
der Moj. v. Nijverheid toen deze wilde resei-
veeren. Het toen gesprokene wordt uit het
verslag van '16 Jan. 1925 geciteerd. Waar
ld wordt ge
lerves worden
nteerdere uitgaven,
gezegd i8 dat de schuld
vorige regeeringen, die niet hebben gereser
veerd vraagt spr. waarom dan de heer van
Staal spr. toen deze tulks wilde, nooit
heeft gesteund? En waarom dat standpunt
van den Secr. van de Nijverheid zoo bestre
den? Spr. vraagt wie er toch aan denkt ie
reserveeren als er een tekort is? Onder die
omstandigheden is dat uitgesloten. Spr.
heeft er vroeger meer op gewezen dat vori
ge regeeringen te puim hébben begroot, maar
wyst er nu mede op dat wanneer door latere
democratische regeeiing meer de zuinigheid
was .betracht, er nu zou kunnen worden g -
reserveerd. Practisch is sinds 1922 het batig
saldo van jaar tot jaar meegewandeld. Dat
is niet een meevaller geweest, maar degelijk
overwogen op grond van de begrootings
voorschriften. De wethouder heeft echter
braaf medegewerkt om het saldo op te sou-
peeren, inplaats yan te bezuinigen. In 1921
had spr. willen reserveeren, (wellicht het ge-
heele saldo. Nu moeten, waar sprake ig van
belastingverhooging* de
aangesproken. De meerde
noodeakslyk i
verhoogmg. Het eenige beauinigingsidee. ir
1923 dbor den heer van Staal gebracht, is
de samenwerking by de ibedryven by het
opbreken van straten Overigens is van alle
voornemens niets gekomen, dan wat geld
gekost heeft. En de grootsche ideeën om
verbreeding Dubbele Buurt, dempiqg Turf
markt blijven nog.
Spr. wijst er op dat slechts 2 rr< van de
aangeslagenen een inkomen heeft hoogcr
dan 7000.zoodat de belasting neerkomt
op de groote massa, terwijl het gevaar voor
vertrek der grootere inkomens zekïy niet
denkbeeldig is. Spr. becijfert boven het be-
noodïgde .bedrag, zoodat geen belastingver"
hooging noodiiig is.- Spr. is ook tegen zulke
enorme winsten ujt de lichtfabrieken, te
meer daar het college nog heeft overwogen
er nog meer uit te halen. Spr. meent dat
met .'meer juiste ramingen een bedirag van
135.000 over kaïn zyn.
Wanneer wordt aangenomen wat ile wet
houder wil, zal men niet hebben een fac
tor van 0.66 maar feitelijk de veel zwaar
dere factor van 0.80.
Spr. vraagt opheldering omtrent de in
consequentie van .wethouder van Staal in-
zakiyde vestiging van een gemeentelijke
hypotheekbank. Spr. vraagt thans mede
deeling van het lijstje van hypotheekbanken,
die geiden wilden verschaffen op erfpacht
gronden. Is dat juist dan is geen gemeente
lijke hypotheekbank noodig. Spr. wilde
gaarne die brieven zien of vernemen waar
om de wethouder hu van standpunt veran
derd i6.
Ook spr. geeft enkele beschouwingen
over de verkiezingen en de daarna gevolg
de samenstelling der commissies. Spr. komt
niet in die commissies, omdat hij niet graag
is het vijfde wiel aan den wagen, daar toch
zyn meening geen gewicht in de schaal legt.
Wanneer de heer Folders heeft gevraagd
om betere samenwerking dan is toch zeker
niet de methode waarop de commissies zyn
gevormd. Met dergelijke middelen maakt
men zijn tegenstanders razend. Want dit is
niet democratisch, het is meer autocratisch.
Het is niet geheel onjuist dat de heer Pot
harst heeft gesproken van1 'n Mussolini Ten
.Slotte bespreekt dfe heer Vingerling het
ttfraaie verkieeingsprentenboek, van den heer
van Staal, die blijkbaar last heeft gehad
van hallucinaties. Alleen wanneer men aan
nachtmerrie lijdt, kan men tot xoo'n voor
stelling van zaken komen en dwaasheden
uiten.
Spr. besluit zyn rede met dq conclusie dat
hij eike belastingverhooging op dit oogen-
blik afwijét
De vergadering wordt te 11 uur verdaagd
tot Din»dagnami<kia^ 2 uur.
GEMENGDE BERICHTEN.
De Schuttevaer.
ye scnuiieYaei.
Kapitein Smfft vah de Schuttevaer
heeft aam de ooit. va» dte N. B. 11
medegedeeld!, dait men ter hoogte van
Ea&ttxmrrve vwa&r weer held gekregen
Het scheepje verloor tjwee ankers
inoeet voor dien wjndl langs Folkesto
ne en Dover naar Margate koersen,
waar herstellingen zullen gediatan wor
den en nieuwe ankers worden aange
bracht. r
STADSNIEUWS.
GOUDA, 3 April 1928.
Bevorderd lot semi-arts.
Dezer dagen i® aan de 'Rijksuruveraiteit te
Utrecht bevorderd tot semd-arte, onze oud
stadgenoot Dr. R. H. de Waard.
Theor. Tandheetk. examen.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is
gelaagd voor het theoretisch tandheelkun
dig examen, tweede gedeelte, onze oud-
stadgenoot, de heer J- Bolten.
De heer Potharst gaat Gouda verlaten.
Naar wij vernemen heeft de heer Potharst
definitief besloten op een nader te bepalen
datum, de gemeente te verlaten.
Zijn plaats in den Raad zal worden inge
nomen door den heer G. Th. Steenland, zijn
opvolger op de R.-K lijst.
Het nut der sport in het algemeen.
De heer G. van 't Clooster, Voorzitter der
Goudsche Athletiekkring heeft gisteren in
de bovenzaal van het „Schaakbord" een
lezing gehouden over „Het groote nut der
sport in 't algemeen".
De heer van 't Clooster begon zyn betoog
met de mededeeling dat het niet zijn -bedoe
ling is de sporten,zelf te bespreken, doch
wel datgene, w^t, bij iedere sport op den
voorgrond treedt, n.l. de ademnood. Reeds
in de oudste tijden beschouwde men het
ademen als de noodzakelijkste functie
ons leven, In verband daarmede (behandelt
spreker hetgeen onze longen, borstkas enz.
verrichten by de irn- en uitademing. Veel te
weinig slaat men acht op een goede adem
haling, welke toch een onzer voornaamste
levensfuncties is.
Door de beoefening der sport, en van de
athletiek in het bijzonder zal men tegemoet
komen aan de nadeelen van het uitoefenen
van een eenzijdig beroep of het verdichten
van eenzijdigen arbeid. Daarom is het van
zoo groot belangMiat ook de overheid het
nut van het beoefenfen der sport gaat inzien
en de mogelijkheid foor die beoefening door
het aanleggen van/sportvelden gaat verrui
men, te meer, wgar door de kortere werk
tijden zoo veelyfijd voor ontspanning be
schikbaar konft Het werken van de groote
bonden als de Ned. Athletiek Unie, het Kon.
Ned» Gymnastiek Verbond eA. gaat niet uit
naar het edgenlyke wedstrijdwezen, dóch is
er op gericht om grootere belangstelling te
trekken en daardoor* de beoefening der
athletiek en van de sporten in 't algemeen
te bevorderen.
Door een der helaas weinige aanwezigen
werd aan het slot nog een vraag gesteld,
welke naar genoegen werd beantwoord,
waarna de heer A. Bruynel den heer van
't Clooster voor zyn voordracht hartelijk
dank zegde.
Een vechtpartijtje.
In een café aan de Veerstal ontstond
Zondagavond een vechtpartij tusschen een
4-tal bezoekers en een kellner. De politie
trad handelend op, verwijderde deze
laétüge bezoekers uit dit café en nam een
hunner, die in staat van dronkenschap ver-
keeftle, mede naar het politiebureau.
Een botsing.
Gisterenmiddag had op de Spoorstraat
een aanrijding plaats tusschen een auto en
een wielrijder.
De auto kwaan vanaf de richting Kleiweg
en de wielrijder vanaf da Ridder v. Catsweg.
Op 't oogenbldk dat deze eljcander passeer
den, schoot een jongen achter de auto van
daan en kwam voor het ryiwiel terecht. De
wielrijder wildie nog uitwijken om den jon
gen riet te raken maar botste toen'tegen de
auto aan en werd het voorwiel van zyn fiets
vernield. De jongen liep een wond in he?t
«wicht op, zoodanig dat hij zidh onder ge
neeskundige behandeling moest stellen.
Dierenmishandeling.
Boor een agent van politie is aangehou
den een voerman van een hit, welke op het
schoft een wond had vam 10 x 6 cjM. Op
last van de politie is het dier uitgespannen
en door den eigenaar, zekere M. uit Wi li es-
leep naar huis verv-oerd. Proces-verbaal
wordt tegen den eigenaar opgemaakt.
Volksgaarkeuken.
Gedurende de maand Maart werden in de
Volksgaarkeuken in de zaal verbruikt 1928
porties, afgehaald werden er 1980, te zamen
2435.
Scheepvaart door de Mallegatsluis.
Door de Mailegafslui» kwamen gedurende
le maand iMaart 3770 stoomschepen met
een inhoud van 295146 M3. en 1099 andere
schepen, inhoudende 139405 M3. te zamen
4869 schepen met een inhoud van 434551
M3. Voorts 6 koppels hout, uitmakende 51
lagen»
Een Paaschos.
De heen C. Teeken-s Ozn., slager aan de
TiendowegNiier ter stede, heeft aangekocht
op de Rotterdamsche Paaschvèetentoonstel-
üng, een bekroonde Paaschos die een levend
gewicht heeft van 980 KjG.
Volks- en Schoolbod.
In het Volk»- en Schoolbad werden in de
afgeloopen week verbruikt 207 kuipbaden,
226 sproeïbaden en 836 schoolboden, totaal
1268 baden.
Post- en Telegraafkantoor te Gouda.
Lyst van onbestelbare brieven en brief
kaarten van welke de afzenders onbekend
z(jn. Terugontvangen in de 2e helft der
maand Maart 1928.
Brieven (Binnenland):
C. de Bnuin, Amsterdam; de Vlijt, Arn
hem.
Briefkaarten (Binnenland):
*N. Brouwer, Barneveld; H. Dekker, Rot-
®wdam; B. Houtman, Haag; G. v. d. Neut,
«&Bwyk;.XJ. Voerman, Amsterdam; Stadler,
Amsterdam.
Agenda.
3 «n 4 April 78 uur Ambachtsavoradsohool
Tentoonstelling van werk van de leerlin
gen.
UIT DEN OMTREK.
BODEGRAVEN.
G. A. Pot komt voor op een tweetal
*oor predikant by de Ned. Herv. Kerk te
Kralmgen.
BERKENWOUDE.
Burgerlijke Stand.
GEBORENWillem, z. v. G. Both en G.
*>aden Heuvel. Haagje Willemina, d» v.
w. de Jong en B. Markus. Cornelia Jo-
v* de Vries en N. Oudenes.
^ERLBDEN: Huig ften Hoed, oüd 34
GWiOWd*. W. Jac. Gravélond, won.
Stolwijk en A» J. van Eik. M. C. van dei-
Spek, te Zevenhuizen en N. Slingerland.
C. Slingerland en J. Suyker.
BOSKOOP.
Db. P. Smit komt voor op een tweetal voor
pedikant by de Chr. Geref. Kerk te Harder
wijk.
HAASTRECHT.
Door de N.y. Stoom Tabak- en Sigaren
fabriek „De OoieVaar" voorheen Blanken en
den Hartcg alhier is vergunning gevraagd
tot het wederopricliten der sigarenfabriek,
waarin thana zal worden geplaatst een elec
tromotor van 4 P.K, voor het dryven van
een eest met exhauster, tabaksnyanachine,
slijpsteen en zaagmachine.
Op Maandag 16 April a.s. voormidd^gs
10^ uur, zal ten Raadhuize gelegenheid be
staan om bezwaren tegen het verleenem der
vergunning in te brengen en deze mondeling
en schriftelijk toe te lichten.
Ter kennis van belanghebbenden ia ge
bracht dat de opgave van de uitkomsten der
meting en schatting enz. bedoeld by de wet
op de Grondbelasting gedurende een maand
ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd.
SPORT EN WEDStRUpENT
VOETBAL.
oor de promotie competitie 2e kl.
spoedt Gouda op den 2dêu Paasohdag
op haar terrein do «ersto dor 4 wed
strijden, nd. togen Voorwaart» (Utrecht)
Olynipia speelt eveneens voor de
promotie-oompetitie en w«l te Rotter
aam tegen R.F.C.
477ste NEDERL. STAATSLOTERIJ.
2e klasse. Trekking van Dinsdag 3 April.
Hoofdprijzen:
5000.-
15980
2000.14089
1500.-
*.3643
1000.n: 120 4943
200.4-15504 16664
100.—
3844 9217 10197 12617
Pry zen van 30.
lil 22
79
96
111
277
297
303
360 366
371
378
419
434
461
476
545 607
684
728
843
855
889
921
930 '936
942
963
991
1007
1008
1078
'1136 1143
1189
1248
1274
1276
1327
1351
1438 1449
1447
1450
1470
1475
1553
1668
1687 1693
1776
1806
1865
1867
1931
1985
2006 2026
2070
2144
2146
2176
2200
2233
2242 2312
2342
2364 2383
2390
2409
2430
2461 2491 2504 2523
2597
2700
2709
2711
2736 28845 2848 2853 2878
2908
2916
3046
3081 3084
3095
3153
3238
3247
3280
3295
3310 3342
3360
3378
3455
3468
3476
3479
3597 3607
3623
3678
3688
3747
3761
3788
3818 3828
3934
3958
3998
4042
4051
4173
4237 4382
4396
4722
4740
4803
4808
4822
4861 4869
4872
4881
4903
4933
4965
4966
5016 5056
5108
5KX1
5167
5187
5199
5327
5350 537'1
5386
541a
5424
5697
5944
5949
5974 6016
6018
6038)
6072
6186
6206
6236
6251 6263
6377
6395*
<0416
6481
6484
6956
6493
5625 6687
6697
6843
6925
6952
6991
7008 7142
7144
7151
7162
7170
7263
7273
7303 7819
7360
7383
7392
7427
7441'
7443
7465 7635
7592
7614
7641
7780
7809
7885
7880 7889
7927
7975
7992
8038
8060
8067
8146 8107
8204
8214
8222
8400
8479
8700
8708
8856
8991
9006
9040 9096
9110
9151
9250
«fél
9267
9337
9341 9382
9391
9394
9427
9488
9566
9594 9650
9671
9759
9774
è790
9804
9818
9944 9976 9985 1<*>88 10131 10142
10257 10826 10329 10373 10387 10605 10572
10647 10708 10765 10943 1(1969 10994 11043
11119 11122 11127 11133 '1M55 11169 11273
11274 11305 11383 11390 M407 11410 11451
11466 11468 11476 11499 Z1520 11630 10561
11666 11603 11618 11701(11827 111887 11897
11906 11910 11)935 11976 )12131 12143 Ï2198
12241 12261 12264 f2298 ,12340 12409 12414
12476 12618 12660 12577 12680 12676 12716
12743 12805 12882 12890 13154 13186 13188
.3211 13569 13603 13619 13637 13786 13792
13810 18875 18927 13986 14036 14125
14162 14181 14196 14212 14358 14439
14538 14689 14596 14750 14780 14786
14800 16008 16009 16067 16100 15112 15153
g|212 15300 15345 15370 15406 15439 15606
"46629 16712 16831 15849 15864 lö^JS 15974
15981 16028 16063 16091 10161 16168 162-50
16283 16305 16466 16529 16565 16569 16607
17070 16676 16702 16733 16851 16877 16908
17008 17049 17050 17107 17147 17165 17198
17222 17241 17323 17348 17369 17652 17690
17644 17714 17721 17881 17941-17945 17958
18075 18140 '18242 18285 18290 13318 18382
18420 18470 18603 18541 18633 18636 186*56
18672 18692 18806 18817 18927 18969 18972
19013 19047 19051 19070 19090 19133 19159
19175 19221 19261 19266 19281 19402 19459
19508 19562 19694 19674 19722 19867 19898
10916 19927 19940 19908 19973 20013 20030
20031 20037 20048 20069 20186 20223 20304
20306 20327 20346 20350 20452 20471 20488
20513 20532 20538 20660 20647 20745 20816
20843 20848 20871
Vorige ly»t stond: 13918 an. z. 16918.
MARKTBERICHTEN.
Rotterdamsche Veemarkt.
3. April.
Aanvoer 236 paarde», 1 veulen,
1684 magere runderen, 740 vette run
deren, 340 vette kalveren, 2384 nuch
tere kalveren, 136 schapen of lamme
ren, 29 graakalvere», 180 biggen, 1
ezel, 14 overloopers.
Prinsen: Vette koieien le, kw. 49—52
2e kw. 42—45, 3e k\w. 30—34. Ossen
le kw. 48—50, 2e kw. 41—44, 3e kw.
39. Stieren le kw. 43—45, 2e kw. 40
42, Kalveren le kw SI/ —92/
Miedek oetieti 195-390, Kalfkoeden 200
—400, Stieren 110—500, Pinken 85—
180, Werkpaarden 200—350, Slachtpaar
den 100-180, Hitten 150—200, Fon-
kaïlveren 16—25, Biggen 8—11, Over-
loopers 15—28, Slaohtkalvejren 8—11,
Biggen p. w. 1.101.15-
Handel in koeden en oeaen redelijk
prijsoen yan gisteren. Stieren kalm,
geen veramdlerclei prezen. Kalveren
zeer flauw, gedr. prijzen. Melk- en
kalfkoeden iets betere handel, gewone
prijzen. Paarden kalme handel, prijaeo
konden niet gehtadhaald! blijven, pnj
zen van vorige week. Biggen stroeve
nn<te4. Overloopers flauwe handel.
Kaasmarkt Bodegraven.
3 April. Aangevoerd 7394 stuks, 53152
KG. Pryzem le kw. m. r.m. 5066, 2e kw.
Im. r:m. 4448. Zonder r.m. 4448. Han-
(jel matig
Middagxitting van Dinsdag 23 April 1928.
Aanvang 2 uur.
De algemeene beschouwingen worden
voortgezet.
Een betoog van Mevr. Riesz over de
berating politiek van da meerderheid
van B. en W.
Me\ roiriv RIESZ (vb.) bespreekt aller
eerst de Uitslag der v%kiezingen. Door de
splitsing der partyen zjjn zoowel aan de
zyde deft- christelyke partyen als aan die
der vrijzinnigen minder zetels toegewezen,
dan volgens het stemmentai kon worden
toegewezen. Hadden de kiezers meer geluis
terd naar de waarschuwingen dan had het
zetker anders geworden.
Spr. vestigt er de aandacht op dat wet
houder van Staal dqstijds aanmerking maak
te op de politiek van den wefhouder IJasel-
atijn, die de uitgaven hoog $£eide en de in
komsten krap raamde, om gold over te hou
den voor het volgend jaar. Dat beoogde spa
ren nu is deze opmerking tegenpver wet
houder van Staal eveneens te maken, echter
dezq bedoelt hiermede reserve te maken oto
te kunnen uitgeven inplaats van over te
houden.
Spr wyst er op dat wethouder van Staal
gaarne de liberaien aanwijst als de party,
die belasting heffen ten koste van den arme.
Spr. noemt dat op grond van feiten onjuist»
Maar spr. vestigt er de aandacht op dat
nooit of te nimmer door liberalen is of zal
worden medegewerkt aan een belastingpoli-
tiek, die de kip met de goudep eieren slacht.
Spr. wyst er op dat de uitgaven onder het
huidige regiem worden opgedreven: werd
den Gemeente-Secretaris in 1923 hulde ge
bracht voor zyn energieke bezuiniging,
thans brengt het nieuwe regiem een sty
ging van de Secretarie-uitgaven met
16000.—.
Vervolgens houdt Mevr. Riesz een uit
voerig betoog over de beteekenis van de
bevolkingstoename in Gouda ten aanzien
van de belastingopbrengst. Spr. becijfert op
grond van de feiten dat het aantal vertrok
kenen het aantal geveatigden belangrijk
overschrijdt, zóó zelfs dat de bevolkingstoe
name alleen aan göboorté-ovérschotten is te
danken, en zy wees er op dat daardoor een
groot bedrag aan belastingen uit de gemeen
te verdwijnt en door de geboorten de fiscus
minder ontvangt door dat "*oor de ouders-
aangeslagenen. kinderaftrek wordt toege
staan, 'n toestand die zich van jaar tot jaar
openbaart, en zeer ibedenikeljjk is. Van jaar
tot jaar wordt aan (belastingen minder ont
vangen 'n bedrag van meer dan 6000, ter
wijl de neringdoenden een ihkomstenbedrag
van meer dan honderd duizend gulden mis
sen, dat te voren in de geméénte werd ver
teerd. Dezé toestand moest er toe leiden dat
B. en W. de uiterste zuinigheid zouden toe
passen inplaats van voortgaan met op te
grooten voet te leven, terwijl de inwoners
onder zware belastingen zuchten.
Mevr. Riesz hield vervolgens een uitvoe
rig betoog over de finandeele politiek van
de meerderheid van B. en W., die zy zeer
afkeurenswaardig acht .Spr, stelt de vraag
of de opzet en de wijze van samenstelling
der begrooting getuigt va% opzet om den
toestand zoo donker mogelijk te schilderen
dan wel van verregaande onwetendheid.
In den ibreede zet spr. uiteen met veel cij
fermateriaal dat de toestand inderdaad niet
zoo donker is als de heer van Staal wel wil
doen voorstellen. Spr. komt ten slotte tot
de conclusie dat men slechts verantwoord is
om te komen met óf een belastingverlaging
der inkomstenbelasting van 10 k 16 in
plaats van de voorgestelde verhooging van
23 onder heffing van vermogensopcenten
óf wel niet-heffen van opcenten op de ver
mogensbelasting en bovendien toch nog een
multiplicatorvermindering inkomstenbelas
ting tot onder 0.525, inplaats van een ver
hooging met 23
Deze conclusie vindt zijn grond in de vol
gende becijfering:
Het voorstel van B. en W. luidt thans om
uit de Inkomstenbelasting te halen:
a. 2/3 nieuwe dienst 480.000.—
b. rest vorige dienst 246,000.-
zjjnde 725.000.—
Dit bedrag van 725.000.— is onverant
woordelijk en zou moeten worden verkregen
door een eveA onjuiste als onnoodige ver
zwaring van de lasten voor 1928.
Ten bewijze hiervan doen wij hierna vol
gen onze opstelling met een belastingv e r-
mir dering tot resultaat in plaats v§n
verhooging.
Opstelling.
Het bedrag zie boven van 725.000.
moet worden verminderd met:
le. het thans onjuist naar kapitaaldienst
overgebracht bedrag van 120.000.
2e. de hoogere raming po^t.
Personeele Belasting (door B.tf
en W genegeerd, zie blz. 37
van het verslag rapporteurs) 4.000.
3e. de hoogere „opbrengst
post vermakelijkheidsbelasting
(door B. en W. by wijze vaïl
reserve overgebracht naar
„Onvoorzien", zie verwijzings
blad no. 2 begrooting) 2.000.
126.000.-
725.000—126.000
Al zoo bestaande uit:
a. 2/3 nieuwe dienst
b. rest oude dienst
364.000.—
245.000.-
699.000—
854.000— x 3/2 is 531.000— overeen
komende met een multiplicator van 4.6 bij
niet-aannenüng van het voorstel Heerkens.
In geval van aanneming van 46.000.ten
behoeve van voorstel Heerken-s zal de multi
plicator op hoogstens 4.75 komen. Hierbij
zy opgemerkt, dat by een dergelijke lagere
multiplicator ook, het bedrag voor het voor
stel Heerkens feitelijk aanmerkelijk lager
is te stellen.
De berekening is aldus:
531.000— 531.000—
yf 4.75
11.9 11-15
Dat is dus een belastingverlaging van 10
tot 15 inplaats van een verhooging van
23Wc.
Onder deze omstandigheden zou thans de
heffing van vermogensopcenten kunnen ver
vallen, zonder de multiplicator te brengen
boven het punt van het vorif jaar, ja men'*"
blijft zelfs nog daaronder. Hiertoe doen wij
onderstaande opsteling volgen:
Wy gaan uit van het bedrag van
f 599.000.-
zie boven. Dit is dan te ver
meerderen met:
le. Niet te heffen opcenten
vermogensbelasting volgens
raming (zie de desbetreffende
post op <ie begrooting) 32.000.-
Alzoc bestaande uit:
a. 2/3 nieuwe dienst
b. rest vorige dienst
631.000.—
386.000—
245.000—
631.000.
386.000— x 3/2 is 579.000—, over
eenkomende met een multiplicator van
slechts 4.9 by niet-aannenüng van voorstel
iieerkens en van 5.2 by aanneming van
45.000.ten behoeve van voorstel Heer
lens, welk bedrag echter by multiplicator
5.2 aanmerkelijk mindej wordt,
««ft vperstel Heerkens,
Aan het eind van haar bétoog stelt spr.
de vraag of het de bedoeling is het voor-
stel-iieerkens nog by deze begrooting te be
handelen.
waar Mevr. Riesz daarop een toestem
mend antwoord ontvangt, maakt spr. de vol
gende opmerkingen:
Op bladzijde a van de Toelichting üy het
voorstei-Heei'kens komt voor een raming-
van de mindere opbrengst, in kolom 5 van
die Staat is net bedrag vermeid, dat by een
factor va» 0.525 per aanslag mindej* aan
belastihg zal worden qpgebraent.
o>iykoaar is deze koiom 5 foutief in
gevuld, wat wy met een voorbeeld zullen
verdnidelyken.
ib.v. Klasse 16 geeft aan een belastbaar
inkomen van 800.Dit bedrag is het in
komen, na vermindering met den aftrek
voor noodzakelyk levensondeirioud 750)
en 2 kinderen, (waarvan de aftrek thans be
draagt voor het le kind 66.en voor het
2e kind /5.samen 140.
Üy een belastbaar inkomen van 800.
is het zuiver inkomen (zie boven) voor een
dergelyk gezin <lua 600.-f 760.
140— 1690—.
By een belastbaar inkomen van 800.
bedraagt de Gemeentelijke Inkomstenbe
lasting 43.83.
By een inkomen van 1690.— voor eeq
hoofd van dit gezin, gehuiwd, en 2 kinderen
is dus de belasting thans 43.88.
Hoeveel bedraagt nu de belasting by toe
passing van het voorstel-Heerkeru»
Zuiver inkomen 1690.
At trek levensonderhoud 7§0.
2 kinderën, per kind
130.*- (.want inkomen
ligt tusschen 1600.
en 1700.—) 260—
10.10—
Belastbaar inkomen bij toepas
sing voorstel-Heerkens i 680.
Jb»y een belastbaar inkomen van 680.
bedraagt de belasting 36.15, en bij een in
kortten van '1600.voor een hoofd van dut
gezin, gehuwd, ^Jcinderen, is de belasting
by toepassing vOTMoorstel-Heerkens 35.15,
en dus het verschil 8.68, terwijl het
staatje aangeeft j 6.82.
Het gevolg hiervan is, dat het bedrag ,n
het staatje 'naast 582 7647.48) ook on
juist is, en moet zyn 1814 X 8.68
11.405.52.
Het spreekt dus vanzelf, dat het totaal
bedrag van 46.131.68 absoluut onbetrouw
baar is, en is dus elke berekening, die op
dit bedrag is gebaseerd^ onjuist.
Onjuist is dus de berekening qp blz. 3,
dat by elke verhooging van den factor met
0.01 de mindere ophrengst wordt verhoogd
met 860— (n.L 46.131.68 0.625) en de
geheel® redeneering, die daarop volgt is dus
niet goed, en tenslotte de raming der ver
mindering foutief, en beslist veel te laag.
Alvorens het voorstel in verdere behande
ling te nemen, ia het dus gewenseht, dat B»
en W. het staatje op blz. 2 opnieuw Laten
berekenen, teneinde althans met een be
trouwbare raming voor den Raad te kunnen
komen.
Aan het slot van haar rede zegt spr. het
op prys te zullen stellen als in den Raad
de goed toon wordt bewaard. Spr. geeft de
verzekering dat van liberal© zijde nooit an
ders dan zakelijke argumentatie zal worden
gevoerd, tenzij anderen voorgaan op andere
\yijze te ageeren. Spr. verzoekt, vooral naar
aahleiding vfcn 's heeren Fokkers opmerking
elke aanleiding tot persoonlijke onaange
naamheden achterwege te laten.
De heer van Wijnen aan het woord.
De heer VAN WIJNEN (e.g.) zal ook
meedoen met de beschouwingen, omdat het
blijkbaar gewoonte is. Spr. zo» wel wen
schen dat dergelijke beschouwingen in het
vervolg achteraan zouden komen.
Er is een matheid in de politieke verhou
dingen, de menschen zyn er beu van en
daaraan dankt spr. vermoedelijk zyn verte
genwoordiging. Is dat negatief, dan wil spr.
toch zeggen te trachten iets positiefs te zijn.
Spr. wil Wijven oordeelen naar eigen inzicht,
zonder zich te binden aan eenige party.
De partijgroepeering moet noodzakelyk
strijd meebrengen. In het stemmentai zegt
spr. niets ten opzichte van het juiste inzicht
der party. Spr. vraagt vooral den heer Fok
kers of het niet makkelijk is in bepaalde ge
vallen groote steonmencyfers te halen. Het
hangt of van de wij-ze waarop de zaken wor
den voorgedragen en ook het persoonlijk be
lang speelt doarby een rol. Spr. begrijpt
niet het democratisch of niet-democratisch
zyn bij het stemmen over het voorstel van
een brug over de Fluweelensingel.
Een party zonder economie is een'onding.
Ook de S. D. A. P. heeft moeten erkennen
dat kapitaalvorming noodzakelyk is. Dat
staat vast. Dat moet Ook een gemeente
doen. Er moet dus ook voor de gemeente
worden gerekend met wat noodig is voor
kapitaalvorming. Gouda staat volgens sipr.'
op eer. gevaarlijk peil. Gaat de kapitaalvor
ming niet voort, dan is voor de» gewonen
dienst geen geld meer beschikbaar.
Spr. ondersteunt het betoog vön Mevrouw
Riesz met betrekking tot het gewenseht zyn
van het voeren van een goeden toon in den
Raad. Spr. wyst er op dat er heel veel bui
ten den Raad geschiedt. Het heeft spr. ge
troffen dat door den Voorzitter geen aan
merking is gemaakt by het vernemen dat
zaken uit B. en W. in een fractievergadering
reeds worden besproken voor de Raad daar
van kennis heeft genomen. Ook acht spr.
het onjuist dat de fracties te voren beslui
ten nemen, zonder anderer meening te heb
ben gehoord.
Enkele korte opmerkingen van den heer
Bokhoven.
De heer BOKHOVEN (vJ>.) wil enkele
korte opmerkingen maken. Spr. wyst er op
hoezeer de liberale frgetie en spr. ui 't hy-
zonder de byzondere belangstelling heeft
genoten van de S. D. A. P. Het slot der vex-
Kiezingscampagne is geweest dat de libe
ralen zyn gestopt in een hoekje waar zy
niet thuis hooren. Spr. beschouwt dit maar
tydelyk, daar overal elders een toeneming
is geweest van liberale stemmen. (De heer
Fokkers: Hoop doet levenl) Spr. be
schouwt de liberalen heetemaal niet dood.
Het biykt ook wei dat de S. D. A. P. dat ook
wel weet, anders zou zy niet hebben ge
tracht een verslag machtig te worden van
een vergadering van leden van den. Vrij
heidsbond. Interr uptiea.
Spr. wyst op het feit van het bestaan der
democratische meerderheid, die volgen» wet
houder van Staal zou worden „ausgenutst".
Lat bleek reeds by de verkiezing van het
college «ui de commission. Invloed van on
derin bestaat daar met meer. Spr. bespreekt
het geval van de samenstelling der Commis
sie van Fabricage.
Spr. herinnert ook aan liet gesprokene
ten aanzien van den grondaankoop in de
Korte Akkeren. Deze zaak was me t uit-
gedebatteerd. riet is niet juist dat de meer
der he iu maar oecredeert. Spr. voert nim
mer critiek om de critiek zooals wel wordt
beweerd, doch uitsluitend om eigen meetung
te doen hooren.
Spr. wu nog een en ander zeggen over de
vernouding van de gemeente tot de Goud
sche Waterleiding My. Spr. acht het noodig
dat de verhouding tot die maatschappy be
ter moet worden, liét geldt hier ten con-
censsionaris, die nog tot 1946 haar plichten
maar ook haar recuten heeft. Daarop wil
spr, dt aandacht vestigen.
opr. vestigt de aanoaent op de inconse
quentie Van den wethouder van Financiën.
Wanneer deze wethouder het onjuist vindt
dat het waterleidingbedrijf winsten maakt
die de wethouder hoog noemt, boe vindt de
wethouder het dan dat het Klectriciteitebe-
dryt zoo groote winsten maakt als tot geen
verhouding staat met dat bedryf Waarom
uaar 'geen groote verlaging voorgesteld
Het denkbeeld om ïndustrieeue onderne
mingen zich hier te doen vestigen, vindt
spr. toch, bezien de financieeie politiek van
B. en W. lachwekkend. Op deze wyze is toch
zeker mets te bereiken. Spr. vraagt ook of
het met bespottelyk is dat de gemeente
werklieden in verhoutkng tot het particu
liere bedryx zoo ver daarboven uitgaan, wel
30 a 36 Vb. Spr. acht dal! onjuist en is van
oordeel dat het belang /der gemeente vor
dert dat langzaam aan 'daarin verandering
wordt gebracht. Spr. acht zich verplicht
hierop met nadruk te wyzen.
(De zitting duurt voort»)
UAAlSTh hiJtlUlltiW.
LIKAAUljUUit, mhA&i..
Een communisten-razzia in Peking,
i-jihtóu,. 3 Apriliimmen ig aimer,
door de politie een conunuaintearakia
gehouden, waarbij 100 personen ge
arreaiieerai werden, o.w. aioh negen
buitenlanders bevinden.
Het groot Nederlandscb Studenteneongres.
Men seint ons uit Leuven:
Tynlens het alhier gehouden groot Nede.-
landach studentencongres zyn gisteren 4ÜÜ
congressisten in ernstigen staken omgang
naar de gevangenis van Dr. Bonna getrok-
kena Allen knielden Voor de porten neer,
waarna voor Vlaanderen een gemeenschap
pelijk gebed gehouden werd. Daarna zongen
allen de „Vlaamsohe leeuw", „het Wilhel
mus" en „Vliegt de blauwrvoet".
Kreten werden gehoord als: wy eiachen
Borms uit het gevang.
Er was voor de gendarmerie geen reden
om in t© grijpen.
Het congres verloopt rustig.
W iSoELixoklRsEN
3. Aprh. 3 April.
Uflucieen
Londen
Berlyn
Parys
Brussel
Zwitserland
Weenen
Kopenhagen
Stockholm
Oslo
Neiw-York
13.12 12.lil "/m
59.38 u9.38
IV77& 9 ./iVk
34.65 34.66
47.8UV4 4/.82 Va
34-95 34.92Vk
66.67Vi 66.57 Va
WMriVa 66.67 */k
66*32)* 66.32 Va
2.4» >a 2.48 y*
Niet-officieel.
PMg VA6 7.(JtS
41/(5 41.,-1b
JWMa 13.12 13.11
Beursovérzicht.
publiek® bdlangateilmg was w«-
der n et erg groot. Wel ontwikkelde
zicii een alïaire iu. de Philipswaarden,
die na hooger geopend' te zijn, aan
vankelijk iefe* terug liepen dóch tater
op den middag in een snei tempo
naar boven gingen. Do kunspajde-aan-
doeien w aren niet veel veranKjerd doch
Int. iscose wisten sicfe opnieuw noo-
ger in koers te stelten.
Voor rubber waarden w« de »tem-
nung oog verbeterd, in zooverre die
onder beuroti jdi een neiging tot optoo-
pen aan den dag legden.,
Tabaikkeu waren slechte aan kleine
variaties onderhevig en 'de koersen
die tot stand kwanten, verschilden) maar
weing bij d5e van gisteren.
Scheepv aiartaandeeJen werden op
kleine schaal verhandeld., doch waren
prijshoudend.
Suikerwaarden konden neb meeren-
deels goed handhaven
Op de petroltnimafdeeling gaven al
leen Koninklijken een kleine ailMre
tc aanschouwen.
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
Verwachting:
Meeqt matige ««kiel yke tot Weetelhke
wind, zwaar bewolkt met tijdelijk© opklaring
waarschynlyjfe* eenige regen, zachter.
