Latt Zaterdag-trein
Dr. RUPS
BEZOEKT het Etablissement de Paris.
1
VERMOLEN's EXPRESS
het succes van de kermis is?
Standplaats: Nieuwe Markt.
Bahlmann Co., Gouda.
RESTANTEN
ANTON COOPS
4
Voor de Huisvrouw.
Hoe reinigt men het gastoealel?
a
Is afwezig
Specialiteit inPoffertjes, Wafelen en Beignets
lil
29 Juli tot 21 Augustus
De Mummie van Baroda.
Waar wij ook op hadden gerekend
maar niet
N.V. Stoom Tabak- en Sigarenfabriek „DE OOIEVAAR"
Weet U dat
SPOTPRIJZEN.
Oen Haag-Gouda
n
4711" Frozoclone
De Opening der
Olympische Spelen.
Raadsels voor de Jeugd.
ukueru, uuiar^geen antwootrü. Zftirg
weiu ondertianus (per telefoon ver
moedelijk) eeiw oui bespoediging gn-
vraaga midair Januari 1«2ö wub nog
geen antwoord ontvangen. Bi] ae vuat-
bteiiimg van Het versiag der Kekenka
«er dat gedateerd is 2ö Juni uwtJ
was er nog geen antwoord ingekomen
itet departdinemt van Ju»tiue saliijni
wel zeer zwaar overladen te zijn.
Allerlei kleinere puntjes vinden wij
in het verslag waaruit blijkt dat heei
uiKwijls maar raak gedaan wordt 11
men niet op een dubbeltje kijkt. Met
de wachtgelden is liet telkens met in
orde. En uat is dan alileen wat de
Rekenkamer bemerkt Het zal wei
niet alles zijn wat er op dit gebied
aan ongerechtigheid voorvalt.
Zoo is de Kamer ook op het spoor
gekomen dat er vele aludepten zijn die
liet met het betalen van bet college
geld niet nauw nemen. Daar wordt nu
achter heen gezeten en het leverdfe al
aardige baten op.
A Mes bij elkaar leveren dlie kleinig
heden heel wat op èn wat misschien
nog 11 (Oor be teek ent, het jaagt er den
schrik eens wat onder on* zuinig td
zjn en strikt volgens de voorschriften
te handelen omdat men anders kans
loopt op do vingers getikt te worden.
Missohien levert dit heel wat meer op
dan wij ooit zouden kunnen becijferd
zien.
HAGENAAR
MODEPRAATJE.
Vacantiekleeding voor kleine Meisjes.
Nu kunnen de jurkjes met korte mouwtjes
voor den dag gehaald worden, nu kan uit
een aardig lapje een leuk hangertje gefa
briceerd worden, want het is nu mooi weder,
het is er niet te koud voor en... het is va-
cantie!
De moedertjes die inet de kleinen uittocht
zullen maken naar bo9ch en strand, zy kun
nen er van meepraten, wat in dien tyd een
goed noodig zal zijn. Vooral met de aange
houden droogte is alles dadelijk vuil, de
jurkjus, de schortjes, de onderkleeding, want
alles wat ze aanpakken de kleuters, is
stoffig.
Eindelijk dan kon moeder toegeven aan
een zomers-dang gekoesterde fantasie, waar
van door die ellendige regenzomer maar
niets kwameen witwollen strandman-
teltje voor Elsje, gebloemd crétonnen jurken
voor Kitty, een gesimocht shantung hanger
tje voor Puckie.
De frissche zéfirs, men kende ze haast
niet meer, het was altijd maar wol en ste
vige katoentjes en de pofmouwtjes gingen
er heelemaal uit, omdat enkel lange mou
wen gedragen konden worden.
Mjuir nu wordt de schade ingehaald, een
heel stel zefirjurken gaan mee in den kof
fer; een frame ruitje met schouderstuk en
stolleplooien voor en achter, een effen licht-
blauwtje zonder mouwtjes, metwitte zakjes,
wit kraagje en slierende lintjes. Voor Puckie
worden een paar speelpakjes bijgevoegd,
waarvan het onderstuk sa&mknoopt als een
broekje, <lat van <lat ileuke gestreepte
met bloemen bedrukte crétonne ge
maakt is.
Mary vindt een effen shantung deux
pièces met gekleurde biezen zoo iets prach
tigs, ook zij mag ditmaal eens haar zin
hebben, zelfs al wou ze hem mouwloos en
met een bontgestreepte fantasiedas.
En daar Mary 'n weekje uit logeeren gaat,
zint ze nog op een zeegroene crêpe-de-chine
jurk met goudbroderie, zoo een met een
shawldas en plooitjes aan de schouderstuk
jes en een rokje met drie dubbele plooien,
die onder het geborduurde zakje uitkomen.
Zusje van tante Bertha mag mee naar de
uitverkoop. Zij heeft daar een snoes van een
jurk gezien in zacht-lila waschzij, een met
geschulpt jukstuk, waaronder twee geplis-
seerde reepen vandaan komen. Dat gebor
duurde en uitgeschulpte kraagje doen haar
de lang mouwen voor lief nemen, te meer
omdat zij manchetjes hebben met schulpjes
van boven /lie met dezelfde kleurige biesjes
als alle andere schulpen zijn afgewerkt.
Zij wou nog zob graag een Jumper van
geblokt zijden tricot met een flink spannen-
den band om het middel, want haar plissé-
rokje h<*6ft altijd de neiging om naar voren
af te zakken.
Moeder heeft voor Kitty toch zoo'n aar
dig strandjasje gekocht. Hij heeft een bree-
den overslag en een ceintuur met stiksels.
Van achteren is hij heelemaal glad en toch
voldoet hij zoo, want hy is van grove pastel
blauwe stof en die kleur staat haar zoo aar
dig. Verschieten? Ja dat zal wel, maar de
stof heeft een tegenkant Van ruiten en die
komen dan het volgend jaar op t appèl.
Wat een genot is het, dat er zooveel be
drukt voile gedragen wordt, vindt moeder!
Als je een randstof koopt, heb je maar twee
keer de hoogte noodig voor een heele jurk
en als je hem heel eenvoudig maakt, zonder
mouwen of tfcrelantyntjes, kun je hem pre
cies in drie uur klaar hebben en neemt hem
desnoods aan den lap mee.
O ja, Klary wou nog een nieuwe tennls-
jurk voor de logeerpartij, de anderen zijn
zoo afgewasschen en de biezen zijn zoo ver
schoten. Liefst witte matting dacht ze zoo
en dan sportief-marinemodel, met roode of
blauwe biezen en een rits van kleine witte
knoopjes. Maar moeder vindt het seizoen al
zoover heen, ze zag bovendien een beeld van
witwollen travers met groen zijden tresjès
en dat voor een koopje. Als die vuil ia, kan
hij voor van den winter geverfd worden, we
zetten er een paar mee geverfde mouwen in.
Wat is die moeder toch practisch en wat
zal Mary geuren met haar deftige witte pak!
GRACE ALL®.
aar de Noorsche Fjorden.
(Van onzen byizonderen medewerker.)
Het koninkrijk Noorwegen vormt met
het koninkrijk Zweden het Skandinavische
schiereiland, het grootste van Europa, drie
maal ZOO groot It.v. als het eveneens naar
het Zuiden gerichte Apennijnach schier
eiland (taLië). Van kaap Lindesnaes in het
Zuiden tot de Noordkaap in het Noorden
bedraagt zyn lengte 1700 K.M., d.w.z. een
afstand byna zoo groot als van Rotterdam
tot Lissabon.
De geheele oppervlakte van het konink-
ijk bedraagt 323.000 K.M.2, dus byna 10
maal de grootte van Nederland. Was Noor
wegen even dlioht bevolkt als ona land* dan
zou het ongeveer 65 mfilllioen inwoners tel
len; het heeft er slechts 2% mdlltóoen.
Een groot gedeelte des lands toch ligt ge-
lieel woest, het'als een uitgestrekt rotspla
teau, dot door diepe inhammen van de zee,
Fjorden, in een groot aantal kleineue
hoogvlakten wordt verdeekï, waaraan de
Noren den naam Fjeld, di. veld:, ge\ en.
Van uit'zee gezien, maakt liet Scandina
visch gebergte den indruk vun een Alpen
landschap; komt men evenwel van de land
zijde, uit Zweden dus, «kan ziet men niets
dan uitgestrekte hoogvlakten, tot men plot
seling aan tie fjoixlenkust, aan den voet van
den stellen bergwand, in peiilooze diepte
den oceaan ziet liggen. Niet ten onrechte
dan ook vergelijkt een Zweedsch cartograaf
het Skandinaviach hoogland by epn ontzet
tend groote versteende brandingsgolf, die
van het Oosten naar het Wasten deinend op
loopt om dartbijna loodrecht naar beneden
te storten.
ALleen hier «-n daar nfeemt liet bergland
een werkelijk Alpenkaraktea* aan, o.a. in het
Romsdal, waar de beugen pieken (tinder)
en hoornen (horner) zyn, getande sneeuw
toppen ais in Zwitserland.
Het fjeld-iandachaip ia buitengewoon som
ber, woest, droefgeestig, het ligt byna ge
heel boven de boomgrens (1000 M.) en is
oen aaneenschakeling van eindelooze
oestenijen, waar ook zomers tie Poohvind
giert of sneeuwstormen woeden. Geen ak
kers, geen weiden, geen dorpen, niets geeft
de eenzame hoogvlakte eenige kleur of eenig
leven. De rotsgrond i«of geheel kaal, alleen
hier en daar bedekt met geelgroene of grau
we korstmossen, of wel vertoont een scha-
nelen plantengroei van dwergberken, jene-
■eiistruiken, poolwilgen en höide. Groote uit
gestrektheden hebben byna geen afvloeiing
Daar die sneeuwgrens in het Noorden des
lands 750 M., in West-Noorwegen 1500 a
1900 M. boven den zeespiegel Ligt, (in de
Alpen 2700 M.) zyn groote gebieden met
eeuwige sneeuw en ys bedekt. Noorwegen
heeft aldus sneeuw- en ijsvelden van gewel
dige afmetingen, de grootste van Europa
De Noorsche ijsmassa's vormen zdch Wiet,
zooals in de Alpen, in inzinkingen van den
bodem, zij bedekken de ©enigszins naar
boven gewelfdie oppervlakte met een dikke
kap van ijs, of m.a.w. de ijsvelden liggen
niet concaaf (hod), maar convex (bol). Der
gelijke ijsbedekkingen noemt men 1 a n d-
ij s. Van de randlen van de ijskap dalen tal
rijke giletschers naar beneden, die eens tot
in het dal reiken, soms slechts een gedeelte
van den bergwand bedekken (hangiglet-
schers).
Het grootste Jandyscomplex van Europa
de Jostedalsbrao, heeft een oppen laikte
bijna zoo groot als onze provincie Utrecht
Vierentwintig gletschers en een groot
aantal hanggletachers dalen van zyn rand
naar beneden. De Ned. Reisvereeniging
brengt een bezoek aan twee der schoonste
dier gtlebsdhers, den Brixdalsbrae en den
Kjondalstorae (brae gletscher). Een ander
landijegebied is de Folgefond, waarvan o.a.
de Buarbrae afdaalt.
Het landys van den Jostedalsbrae, zon
der de afdalende gletschem, heeft een op
pervlakte van 1076 K.M.2 (provincie
Utrecht 1390 K.M.2)in het midden ligt
het ruim 2000 M., aan de randen 15Q0-^1800
M. hoog. Vier-en-twintig groote gletschers
en talrijke hanggletschers dalen van de ijs
kap omlaag, de groote tot 3 k 600 M., één
tot slechts 42 M. boven den zeespiegel.
De grootste gletscher van Zwitserland, de
Aletschgletscheir, lang 16.5 K.M., breed' ge
middeld 1.5 KJM. ontstaat uit 4 fitnvelden
(fjnn is de korrelige sneeuw, die door den
grooten druk langzamerhand in gletscherys
overgaat) met een gezamenlijk oppervlak
van bijna 100 K.M.2, de gletschertong is
bijna 30 K.M.2 groot, zoodat de totale op
pervlakte wordt 130 KM.2.
De grootste gletscher van Zermatt, de
Gornengletscher, meet 67 K.M.2, die van
Chamenix, de Mei- tie Glaoe, 55 KM.2.
Wat de Noonsche gletschem van de Zwiit-
sersche onderscheidt, is hun buitengewone
heldemetid. Doordat zy niet, als die der Alpen
m kommen opgesloten liggen, door hooge
bergwanden begrensd, vallen er op de ijs-
oppervlakte slechts weinig venweeringspro-
ducten: steenen en puin, zoodat bijna overal
het schitterend witte of blauwe ijs te voor
schijn treedt.
In den ijstyd was het grootste gedeelte
vn Skandmaivië bedekt met een dikke laag
lanilys, zooata thans Groenland .De gewel
dige uitloopers er van schoven over den
omliepen bodem der Noordzee tot ons land;
oen belangrijk deel van den Nederland schen
bodem is aldus gavormd door het puin en de
steenen afkomstig van het SkandSroavisch
bergland. In Noorwegen zelf zijn weinig
v erwueringsprodücten achtergebleven en dé
harde rotsgrond is slechts ten deele en dan
nog met een dunne laag teelaarde bedekt,
geheel anders dan in Zwitserland.
Bij de verklaring van dat verschil moet
men aan twee dingen denken. Ten eerste is
Skandinavië langer dan Zwitserland onder
het ijs verscholen gebleven; de invloedten
die «ie rots in puiin «toen veranderen (ver-
weering) hebben in Noodwegen due korter
kunnen werken dan in de Alpen. Ten tweede
zijn de rivierdalen, door een later edaling
van dten bodem volgeloopen met zeewater
en vormen thans de fjorden.
Een Noorse he legende verklaart de eigen
aardigheid des lands op geheel andere
wyze dan de wetenschap. Toen God de toe-
redd geschapen had, zag Hy, dat zy goed
was en verheugde aich daarover. Dat maak
te dien duivel zoo kwaad, dat hy een ver-
vaarlyk rotsblok opnam en naar de aarde
slingerde, waar het al het goede land in het
Noorden verpletterde. Naakt en zwart lag
het rotsgevaarte tiaar, met diepe reten en
kloven, en de by den val afgebrokkelde stuk-
ken vulden de zee met klippen en rotsen,
myilen ver in Ret rond .Helaas had de goedo
God byna al de teelaarde gebruikt, maar
om goed te maken, wat de booze duivel be
dorven had, strooide Hty al wat Hij nog ban
op het rotsblok, waar het boven het zee
water uitstak. Zoo ontstond Skandinavië.
De kust en de Fjorden.
De Noorsche kust heeft zonder de insnij
dingen! een lengte van 2800 K.M. mèt de
insnijdingen 6 maal zooveefl. Diep dringt <fe
tie zee dan ook landwaarts de fjorden in. De
Sognefjortl b.v. heeft een lengte van 180
KM. Wat dat getal zeggen wil, blijkt als
men ibetlenkt dat in, Frankrijk een fjord van
die afmetingen Parijs tot een zeestad zou
majeen.
Nog tluidelyker wondt wellicht de gewel
dige lengte der fjorden, als men een oogen-
blik nagaat, wat de gevolgen zouden zijn,
als by Hoek van Holland een zeearm van de
afmetingen van die Sognefjord ons land bin
nendrong. Een blik op de kaart leert ons,
flat in dat geval niet alleen Rottendam en
Utrecht .maar ook Arnhem en zelfs Win
terswijk zeesteden zouden wortïen, te berei
ken door zeeschepen van d)en grootsten diep
gang.
Naar de aardige opmerking van Paul
Giissfeld in zyn werk „Kaiser Willhelms II
Iveisen nacfh Norwegen in den Jahren 1889
bis 1902" ig een fjord een ding, dat het
midden houdt tusschen een rivier, een meer
en een baai. Aan de rivier herinneren de
lengte, de windingen, die zijtakken. Met de
Alpenmeren komt de fjord overeen door de
loodrechte bergwanden langs haar oevers,
het heeriyk uitzicht op de eeuwige sneeuw
en dte gletschers. Aan «Ie baaien wea^t men
herinnerd door het zoute water ,en de ver
schijnselen van eb en vloed, althans aan
haar mond.
De fjorden zijn buitengewoon dliep, veel
dieper dan de Noordzee, die in het Z.O.-
bekken met uitzonderibg van een betrekke
lijk smalle geul, mergers voider brengt don
tot 50 M. De Hordangerf jord b.v. iis tot 800
M. diep,- De grootste <ie Noorsche fjorden,
de Sognef jord, is nóg dieper; haar rustige
wateren bedekken ware Afgronden, men
heeft diepten TOt $44 iM. gepeild.
Even «liep als die bodem onder de water
oppervlakte verborgen ligt, even hoog rij
zen de steile wandten uit het water op. De
rotswanden van die Sognef jord verheffen
zich op sommlijge plaatsen tot 1600 M. (de
Axenwand by Brtirunien heeft een hoogte
vam 600 M. boven het Viemvaklstattermeer).
De rivieren, drie hoog op het „fjeld" haar
oorsprong nemen, storten zich na korten
loop in tallooze watervallen van de steile
wanden naar beneden.
De geheele bouw der fjorden dloet ons
denken aan de U-vormige dalen der Alpen,
de z.g. „trogdalen", waarvan het da! hij
Lauterbrunnen het klassieke voorbeeld is.
Laat men aich een oogeniblik verplaatst
achten aan de Ziuidzylde «Ier Alpen. Omho>g
de sneeuwvelden, die giletschers, de kale rot
sen, omlaag de lieflijke Italaaansche meren
met hun weelderige-n plantengroei. Stelt
men zlich dan voor, dat de bodem zoover
daalde, dat niet alleen de Po-vlakte, maar
ook de Alpendalen en die meren onder wa
ter zouden geraken, dan heeft men zich het
ontstaan der Noorsche kust aanschouwelijk
gemaakt; de fjorden zyn ondergeloopen da
len en meren, de Schiereilanden en de eilan
den wijzen een verzonken gebergte aan.
Over de vraag, hoe die „trogdalen" zelve
zyn ontstaan, gaan de meeningen dier vak
geleerden nog zeer uiteen. Men zal niet ver
van de waarheid zijn door aan te nemen,
dat zij reeds vóór het ylstajdvak als zwakte-
lijnen en rivierdalen aanwezig waren, ech
ter eerst door de gletscherwerfeing haar
eigenaardigen vorm en groote diepte kregen.
Het is thans de plaats iets te zeggen over
dte etilanderrwereld langs de bust en vooral
enkele punten van verschil aan te geven
tusschen dit 'laTwlechftpstype en de eigenlijke
fjorden.
Byna zonder onderbreking strekt zich van
het eiland Karryp^tot de. Noordkaap een
archipel uit- fan 156.000 eilanden en klippen;
de sk'jaorgaard (spreek uat: sjerpoor;
gaard tuin.').
Eilanden en rotsen dluiken glad en dik
wijls glanzend als de roggen van logge zee
monsters uit het woelige water op, aldus
hun oorsprong verradend! aan ölk eernigis-
zans geoefend oog .Dteze rotsen zijn gepoJlij.st
door de langzame, voortdurende wry ving
van «Ie reusachtige gletschers, «lie eeuwen
lang in den ijstijd er over heen gegleden
zijn. Een wirwar yan kanolm en straten
scheidt de eilanden van elkaar, waar wel dte
schepen beschut zyn tegen de zware «lei-
ning van den oceaan, maar waar toch eb
en vloed zich doen gevoelen en liet water
zout smaakt, zeewater is. Op de oevers
scharen zich de kleurige, kleine vraschens-
dorpen met hun roode of inktzwarte houten
huizen door roode pannen gedtekt en hier en
daar slchuilt, goed beschut, een zeestadlje
weg achter den rotsmuur.
De fjord daarentegen is geen zee meer,
10 k 20 K.M. landwaarts in dloet zdch het
getij niet meer gevoelen, «Ie zwarte streep
langs den oever, die die wisseling van el) en
vloed verried, verdwijnt. Het water is volko
men kalm en rustig, alleen de schroef van
de stoomboot doet «Ie oppervlakte rimpelen.
Het is ook geen zoutwater meer, of liever,
boven h«t zeewater, dat die groote massa
van dë fjord vormt, vloeit langzaam naar
zee het zoetwater van de tallooze waterval
len, meren en gletschers. Zoetwater en zout
water vermengen zich niet, op verschillende
plaatsen putten de schippers het water voor
dagelyksch gebruik uit de fjord en dat wa
ter is niet eené brak.
De oeverbewoners zijn geen zeelui, geen
visschers, het zyn boeren. Overal waar een
stukje grond, hoe klein ook, zich uitstrekt
tusschen de steile berghelling en de peiilooze
diepte van de fjord, verheft zich een wo
ning, een „gaard". Als de zoom wat groo-
ter is, zyn er meer huizen, maar steeds van
elkander gescheiden en tamelyk ver van
elkander verwijderd. Soms is er een geheele
ry huizen, met ergens, wat verder af, een
kerk en wy hebben het begin van een lan
delijke gemeente. De Noren langs de fjord
hebben vaartuigen, maar toch zijn het geen
visschers of schippers, de fjord is voor hen
de weg, waarlangs zy hun buren kunnen be-
Klimaat.
Een factor van buitengewoon gewicht
voor het klimaat van Noorwegen is de Golf
stroom, de warme zeestroom, die van het
Zuiden naar het Noorden, zich voortbeweegt
langs de kust en het dichtvriezen der fjor
den, bphalve de diepst landwaarts indrin
gende gedeelten, voorkomt. Het betrekkélyk
warme water dringt door de fjorden diep
Noorwegen binnen en de over heerschende
zeewinden, die over dit water heenstryken,
verspreiden de vochtigheid verder. De zo
mens zyn daardoor niet overmatig warm, en
de winters niet al te koud.
Flora en Fauna.
Wie op de kaart nagaat, dat 't deel van
Noorwegen, op de breedte van Z. Groenland
gelegen, en dat 't Midden van Noorwegen,
dus een gebied even Noordelyker, gelegen
is op de breedte van IJsland, die begrypt,
dat de Noorsche flora haar rykdom te dan
ken heeft aan een anderen factor dan de
geographische breedte. Noorwegen, een
hoogland, zou vry wel geheel onder 't ys be
dolven zyn (zooals Groenland) als de Golf
stroom er niet was. De Golfstroom is de oor
zaak van de voor deze breedten abnormaall
hooge temperaturen, van de nevels, den
sterken regenval'; de hooge breedte is de
oorzaak van lange zomerdagen en al deze
factoren samen, warmte, neerslag, licht,
maken het bestaan mogelyk van een weelde-
rigen plantengroei.
ONS PLUIMVEE.
Houtskool, zwavel, enz.
Onder de eenvoudige, maar toch zoo nut
tige toevoegsels by de voedering onzer hoen
ders mag men met recht de houtskool rang
schikken. Men kan voor ons pluimvee ge
reedgemaakte houtskoolstukjes koopen,
maar kan ook zelf met een niet al te zwaren
hamer gewone stukken houtskool, zooals
men die van den brandstoffenhandelaar be
trekken kan, fyn kloppen. De stukjes kun
nen voor kippen der zwaardere rassen de
grootte hebben ]jan een maiskorrel, voor
krielen, fazanten en duiven wat kleiner. Het
fynkloppen is geen aangenaam werkje, doch
men kan er veel aan doen om zich wat min
der zwart te maken. Daartoe leggen wy op
de te verkleine stukken een stevige lap of
zak, dan hameren wy er op los, maar in een
kalm tempo, ten eintie niet binnen een mini
mum van tyd het uiterlyk te hebben van een
sdhoorsteenveger in functie.
Het schynt dat de houtskool filtreerend,
absorbeerend werkt en dit nog al gauw doet
ook ,want reedis een paar uren na het ge
bruiken van houtskool blijkt uit de zwarte
kleur der meststoffen, dat de houtskool zich
heeft verdeeld en door het darmkanaal van
den vogel is heengetrokken; allerlei on
nutte stoffen met zich voerend. Ook voor
kuikens is de houtskool nuttig. Ze regelt hun
spijsvertering en blykt vooral dunne, wate
rige ontlasting te bestrijden. Ook voor broe
dende hennen is de houtskool goed, daar de
uitwerpselen de gewone, normale vastheid
behouden en, wat opmerkelijk is, niet dien
buitengewoon ondragelyken stank van zich
geven, dien men wel by verkeerd gevoeder
de kloeken waarneemt. Om zeker te zyn dat
ze de Ihoutskoolstukjes niet laten liggen, kan
men ook deze stof als grof poeder flink door
het zachtvoer mengen. Dit laatste geldt na
tuurlijk niet voor de kloeken, want die krij
gen uitsluitend in hun broedtijd hun gewone
gemengde graanvoer, volstrekt geen groen
en geen zachtvoer. Gewoonlijk pikken de
hoenders de stukjes houtskool gretig op,
zoodra zy er maar aan gewend zyn.
Een ander voor pluimvee onmisbare stof
is de zwavel, zonder welke zelfs het voort
brengen van eieren onmogelijk zou zyn. In
(het meerendee! der voederstoffen is reeds
awavel in scheikundige verbinding met
andere stoffen aanwezig en in het zoo won
derlijk ingerichte laboratorium van het kip
pen! ichaam wordt het afgescheiden en gaat
het weer nieuwe verbindingen aan, die den
groei en «ie instandhouding mogelijk maken.
Daarom is het goed, speciaal aan de foktoo-
menexemplaren een theelepeltjebloem van
zwavel op het rantsoen zachtvoer van tien
kippen te voegen. Om de zwavel goed 'te ver-
deelen, roert men ze nauwkeurig door het
nog geheel droge* ochtendmeel. Sommige
liefhebbers meenen, dat deze bijvoeging van
zwavel het vee ren- en eierv reten voorkomt.
Ook uitwendig bewyst zwavel goede dien
sten by de bestrijding van mijt an luis. Wat
zwavelbloem in het droge zandbad in hok
ken en nesten is altijd aan te bevelen. Een
stuk pijpzwavel in den drinkpot te leggen
is geheel nutteloos. In oude tijden geloofde
men daar aan ook voor honden. Maar aange
zien zwavel onoplosbaar is in water, kan het
nooit eenige werking uitoefenen.
De voor hoenders van .allen leeftijd zoo
noodige kalk kan men hun op meer dan één
manier geven. Direct als fosforzuie voeder-
kalk, door zeer fyn gestooten eierschalen,
door fyn gebroken metselkalkpuin, door het
zeer kalkrijke klavermeel, door gedroogde
garnalen, door fijn geknipt gras. Nooit geve
men ongebluschte kalk, want de dood zon
erop volgen.
Waar men met myt en luis te kampen heeft,
zal de gebluschte kalk een goed middel ter
vernietiging dezer parasieten blijken. Som
migen hangen een linnen zakje met droge
gebluschte kalk San de zoldering van het
nachthok op. Als nu het hok zyn schoon
maakbeurt minstens om de drie dagen heeft
ondergaan, klopt men tegen het zakje en
flyne kalktfvolken verspreiden zich in het rond
en de kalkdteeltjes dringen door tot in alle
naden en voegen.
Zout moet ook niet vergeten worden, het
werkt mee tot het smakelijk maken van het
voer, maar zeer klein kwantum, want het
vogellichaam is zeer gevoelig voor de wer
king van zout. Daarom mag men er steeds
tegen waken dat zoute kost, in walken vorm
dan ook, buiten bereik der kippen blijft.
Namen we aan een hoeveelheid zachtvoer
voor tien groote kippen, dan mag daar niet
meer in dan de oplossing in water van tien
gram keukenzout.
Peper en aanverwante kruiderijen deugen
niet voor ons pluimvee. Het is te prikkelend
in den maag en verhoogt onmogelijk de li
chaamswarmte, evenmin ds het aandrijvend
tot den leg noch tot broedsch worden.
Mosterd, mits volkomen onbedorven, is
daarentegen niet te verwerpen. De hoeveel
heid in het zachtvoer voor tien kippen mag
niet meer zyn dan een sdhraal theelepeltje.
IJzer in het drinkwater is goed, want het
vormt een der bestanddeölen van het bloed
en doodt de ziektekiemen, die soms in het
drinkwater aanwezig kunnen zyn. Die frisch
leidingwater aan zyn dieren geeft, heeft een
voorrecht boven anderen, die hun dieren wa
ter uitputten en slooten moeten voorzetten.
Wie haar trouwen vriend en helper, het
gastoestel langen tijd wil gebruiken, moet
het ook goed onderhouden.
Een algemeen recept voor het schoonma
ken van gastoestellen is natuurlyk moeilyk
te geven, daar de verschillende fabrikaten
te zeer uiteenloopen. Men moet het zich tot
grondregel maken om gedurende het koken
direct al het overgekookte te verwijderen.
By vele, niet erg toegankelijk gebouwde ko
kers, heeft dit zyn bezwaren, en is men ver
plicht om tot na het koken te wachten, doch
in geen geval mag men het vergeten om de
schade ongedaan te maken.
By het schoonmaken van het kooktoestel
begint men met de kookplaat en de ringen
af tX nemen en vooral aan den onderkant
met k\ant*papier af te vegen. Hier aan den
onderkant verzamelen zich door de warmte
der vlam op de koele ijzerplaat druppeltjes"
condensatiewater. Drogen deze druppeltjes
aan de lucht, dan roest de plaat, alhoewel
ze er aan den bovenkant nog geheel blank
uitziet. De roest vreet langzamerhand door
de plaat heen. Het is daarom aan te bevelen
om direct na het drogen de plaat met spek-
zwoerd in te wrijven, of beter nog met
kachekwart te behandelen. De waterdrup
peltjes die nu gevormd worden, blijven aan
het vetlaagje hangen, zonder het ijzer aan
te tasten. Dit vetlaagje moet dagelijks ver
nieuwd worden, daar het door de hooge kook-
temperatuur wegsmelt. Ook de ringen van
een afgedekt kooktoestel moeten op dezelf
de manier behandeld worden. By deze rin
gen zal men speciaal op «Ie scherpe kanten
tusschen de ribben aan den rand letten.
Hierna worden de branders zooveel als 't
maar mogelyk is, uit elkaar genomen. By
sommige fabrikaten zijn deze branders uit
één stuk. Maar ook by deze fabrikaten zal
men niet nalaten om de gaten, waaruit het
gas stroomt, met een scherpen borstel van
roest te bevrijden. Kunnen deze deel en ech
ter wel uit elkaar genomen worden, dan
neemt men het bpvendeel in de hand, en bor
stelt de inkepingen grondig uit. Dan vet men
de op elkander liggende deelen een beetje
in, opdat ze by groote hitte niet aan elkaar
smelten. De luchttoevoeropeningen moeten
met een houtje van het overgekookte ge
reinigd worden, want verstoppingen op deze
plaats vindt men op zyn gasrekening terug.
Komt er geen lucht genoeg door deze ope
ningen, dan zal het gas niet geheel verbran
den, waardoor men meer gas noodig heeft
om dezelfde warmte te krygen. Alle kanten
worden eens in de week met schuurpapier
afgewreven. By de moderne dubbelspaar-
branders moet men ook de gastoevoerbuisjes
zorgvuldig droogvegen. Juist «feze buisjes
worden, ook al zijn ze van speciaal materiaal
vervaardigd, vaak door vochtigheid aange
tast. Men vindt haarden waaraan deze buis
jes gewoonweg afgeroest zijn. De huisvrouw
verwondert er zich dan over, dat de spaar-'
brander niet meer merkt en de keuken naar
gas ruikt, wanneer zij op „laag" draait.
De luchtregeliingsplaatjes, die vaak voor
de openingen van de groote verbrandlngs-
pijpen aangebracht zyn, mag men in geen
geval verschuiven, anders slaat de vlam
door, d.w.z. het gas brandt in de pijp. De
schroefjes echter waarmede de plaatjes be
vestigd zijn, moeten zeer zuiver gehouden
worden, omtiat ze niet afroesten.
Tenslotte trekt men het morsblad, indien
dat ten minste onder de branders aanwezig
is, naar voren en reinigt het van al het
vuil, dat er gedurende het schoonmaken der
andere deelen opgevallen is.
Dit blad kan in de meeste gevallen gedu
rende het koken eenvoudig naar voren ge
trokken worden. Men moet daarom steeds
overloopende vloeistof direct verwijderen,
opdat ze bij het verdampen niet het blik
aantast. Deze plaat moet, daar ze het meeste
aan vochtigheid bloot staat, bijzonder goed
met vet ingewreven worden.
F. W. Baron van Tuyll van Serooskerken. f
Staanplaats Markt over „DE HARMONIE".
IEDEREN AVONDEN MIDDAG CONCERT DOOR ITALIAANSCHE DAMESKAPEL.
Bestellingen worden, zonder verhooging van prijs, aan huis bezorgd.
HOLLANDSCHE WAFELEN PER DOZIJN 1.80.
1384 32 Aanbevelend, J. H. R. WOUTER.
Oen Haagv-Gouda
Voor de ZATERDAGEN
Het dagell|ksch gesprek van Gouds
Alle menschen stroomen naar het Duitsche theater ,vlak
achter het Raadhuis 'H
Verschillende Attractie's. Matige prijzen.
Iedere avond, elke voorstelling uitverkocht,
Entree: le Raug f 0.75, en 2e Rang f 0.50, Kinderen, op alle
rangen f 0.30. Aanbevelend, DE DIRECTIE.
op <lte buitengewone belangstelling, welke wij bij den herbouw
oneer fabriek hebben mogen ondervinden.
Het ia daarom,, «lat wy uiting geven aan onze danfkboarheid
«loor langs diazon weg
Zijne Excellentie den Commissaris der Koningin van Z.-Holland,
Heeren Burgemeester en Wethouders van Haastrecht,
Heeren Wethouders van Gouda,
De Vertegenwoordigers der Pers,
De Bestuurders van vele Organisaties,
Notabelen van Haastrecht en Gouda,
en de tientallen vrienden en belangstellend»! uit ons land,
hartelijk, meer dan hartelijk dank te zeggen voor hun hoogst
gewaardeerd bezoek aan onze fabriek, waarbij wy de verkla
ring afleggen, deze buitengewone be lang stelling niet lacht te
zullen vergeten. Wij hopen tevens en spreien dit gaarne uit,
door noesten arbeid, door te bleven leveren een prima fabri
kaat, de vele uitgesproken wensohen, dat het de Sigaren
fabriek „DE OOIEVAAR" ateeda «ïrescendo zal mogen gaan,
in vervulling te brengen.
JULI 11928.
voorh. BLANKEN DEN HARTOG,
HAASTRECHT.
in Dames- en Kindermantels,
Japonnen, Blouses, Hoeden,
Katoenen- en Wollen Stoffen.
Zwarte Mantels en Japonnen.
■i Reis- en Regenmantels, m
Verkoop k Contant. Prima Kwaliteiten.
Mr. A. Baron SchimmHpétoninck van der Oye.
Voorzitter van het Nederlandsch Olympisch Comité.
van 14 Juli tot en met
1 September is door de
Ned. Spoorwegen ingelegd
een trein
Vertrek DEN HAAG: 23.30
Aankomst GOUDA0.01
Deze trein stopt op
TIJDIG verzoek te
Zoetermeer en Zevenhuizen.
1877 85
C,47ll" lia de Cologne In veeten vorm)
Heerlijk verfrisschend na Inwrijven van voorhoofd en ilapen
Van onschatbare waarde in warme atmosfeer en bij autorijden
Drogist Wijd straat Gouda
Het is heden de groote dag van de offi-
cieele opening der Olympische Spelen te
Amsterdam.
Nu aan Nederland de eer is te beurt ge
vallen de Olympische Spelen binnen hare
igirenaen te kunnen,' houden, een eer, die
veel grootere landen dan het kleine Holland
gaarne tot de hunne hadden gerekend, nu
gaat onze gedachte uit naar den grooten
Olympischen leider, wylen den beminnely-
ken Baron van Tuyll van Serooskerken, die
den stoot heeft gegeven tot het heugelyk
gebeuren dat de spelen der IXe Olympiade
op Nederlandsch grondgebied plaats hebben.
Baron van Tuyll heeft datgene waarvoor
hy met de hem eigen hoffeiykheid en char-
m«j heeft gestreden, niet tot werkelykheid
mogen zien worden. De stichter van het Ne-
«lerlandsch Olympisch Comité is in 1924 ten
grave gedaald.
Op dezöi voor Nederland gewichtigen dag
zy zyne nagedachtenis geëerd.
Het machtig imponeerend Stadion te Am
sterdam, een geniaal werk van den Voor-
burgschen architect Jan Wills; ia heden de
plaats van de grootsche internationale sport-
wydingjMie de aandacht der gansche wereld
vraagt.
De opening der Olympische Spelen is een
schouwspel van internationale beteekenis.
Het is een feest van kleur en leven, van bis-
heid en kracht, van verbroedering door «le
sport, een grootsche en plechtige demon
stratie van de ontwikkeling van de lichaams
cultuur in zyn voornaamste uitingen.
Tienduizenden zyn heden daarheen opge
gaan.
Wanneer by de ontvangst der officieele
autoriteiten duizend zangers onder muzikale
begeleiding plechtstatig het Oude Wilhel
mus aanheffen en de afgezanten van 45 lan
den, een keur tier naties op sportgebied
door de Stadionpoorten het frissche groene
grastapijt betreden en de opmansdh dier na
ties vangt aan, met de nationale vlaggon van
elke groep aan het hoofd, <Lan zwelt een ju
bel aan uit tdenduiilzenden kjeelen, die het
gansche Stadion vervult, en tot een gewel
dig enthousiasme brengt.
Wanneer «ie feestelijke opmarsich over het
met vlaggen versierde terrein geëindigd is,
spreekt de oud-Minister Dr. J. Th. de Visser
de openingsrede uit. Vervolgens richt de
Voorzitter van het Olympisch Comité 1928,
Mr. A. Baron Schimmelpenninck van der
Oye een welkomstwoord tot Z.K.H. de Prins
en verdere genoodigde autoriteiten. Dan is
het plechtig moment genaderd, waarop
Z.K.H. die met groote statie aich naar het
Stadion heeft begeven, de officieele opening
der Olympische Spelen proclameert.
Direct daarop davert het trompetgeschal
van de herauten op den Marathontoren, en
onder kanongedreun gaat de Olympische
vlag, de vijf dooreengestrengelde ringen aan
den grooten mast omhoog als symbool van
eensgezindheid en verbroedering van de vijf
werelddeelen.
De muziek der Grenadiers begeleiden den
zang van JHoHaad'. glorie."
De banieren van alle landen brengen het
eere-saluut en de aanvoerder van het Neder
landsch Olympisch voetbalteam treedt naar
voren en legt, terwijl zijn linkerhand de Ne-
derlandsche vlag omvat, op plechtige wijze
den Olympischen eed af:
„Wij zwtreri, dat wij by de Olympische
Spelen eerlijke tegenstanders zullen zijn en
de voor de Spelen geldende reglementen na
leven zullen. Ons deelnemen zal gesohieden
in een ridderlijken geest, tot eer van ons
Vaderland en tot glorie van de Sport."
Dan davert het „Vlaggelied" over het veld,
de muziek stelt zicih aan het hoofd van den
Stoet, de naties defüeeren langs de eere-
loge en onder enthousiast gejuich verlaten
zit het veld.
De Olympische Spelen zijn geopend.
De kamp is begonnen.
Het is heilen de officieele opening. Maar
voor «leze is de vreedzame strijd der na
ties reeds aangevangen. Eerst de hockey-,
vervolgens de voetbalwedstrijden, die een
hier te lande nooit gekende belangstelling
hebben gehad.
Thans komen de andete uitingen van sport
aan de beurt. Heden worden ze ingezet met
gewichtheffen en daarna worden ze dage
lijks voortgezet met althletiek, worstelen,
schermen, zwemmen, schieten, zeilen, roeien,
ruitersport, wielerwe«lstryden, korfbal- en
gymnastiek-demonstratie en boksen. Zondag
12 Augustus is de sluiting der Spelen.
Moge deze thans aangevangen periode
zich in een even groot succes verheugen.
Oplossingen van de raadsels van vorige
week.
Kykstelegraafkantoorhouder.
Kameel.
Er waren ditmaal zeer veel goede oplos
singen. De prijs is by loting ten deel geval
len aan W. POOT, Pretoriaplein 38, Gouda.
Maandag kan deze z(jn prijs aan ons bu
reau Markt 31 komen afhalen.
Nieuwe Raadsels.
1. Amsterdam begint met een A en eindigt
met een E. Hoe kan dat?
2. Wanneer is de dwaas het verstandigst
3. In dte lente verkwik ik U.
In den zomer verkoel ik U.
In den herfst voed ik U.
In den winter verwarm ik U.
4. Zoo ik ben, zoo biyf ik, ben ik jong, dan
blyf ik jong, ben ik oud, dan blyf ik oud,
ben ik schoon dan Wyf ik scheon, ik heb
oogen en zie niet, ik heb ooren en hoor
niet, ik heb een mond en spreek niet.
5. Nauweiyks groei ik weder,
Of men maait iny neder,
Doet de maaier 't niet goed,
Zoo stort de akker bloed.
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Gouds«die Courant, Markt 31, Gouda.
De jongens en meisjès moeten opgeven
hoe oud zy zyn.
Ditmaal loven wy een extra prijs uit.
ADVERTENTIEN.
DAMRUBRIEK.
Onder redactie van de Damclub „Gouda",
Secretarie K. Tiendevrefc 23, lokaal der clab
Markt 4t.
Zwart schyven op: il, 12, 14, 17/19, 21,
23, 24, 26, 29, 36.
Wit sdhyven op: 25, 30, 35, 38 40/42,
45, 46, 48, 49.
Oiplossing van Probleem No. 565.
Wit speelt: 40—34, 21—17, 4933,
26 37, 32 3.
Oplossing van Probleem No. 566.
Wilt speelt: 42^-37, 32—28, 27 20,
5046, 37—32, 49—43, 45 14.
In probleem No. 668 waren de cyfers
goed, maar op diagram was Sdhijf 30 voer
wit vergeten!!
Probleem No. 669
