De eigengemaakte ondergoederen
Spectral
ruim bovenhuis
Gratis Wasschen
a
P.J.IM& Zonen
Hoog Azijn
Verzekert U
Adverteert in dit Blad.
Modern Dansonderwijs
HEDENAVOND 6 nor OPENING
BON
KOOPT NU UW DEKENS!
DK (lOlllStHü FKUITHANDEL
is46 cebb. mmmi
4'|2 °lo Pandbrieven a 99'|20/o
I„ARNHEM
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 8 SEPT. 1928 - TWEEDE BLAD
van: C. J. J. LOEVE. slaan bovenaan!!!
Drogisterij „De Geudscbe Gaper"
Tel. 762
Kruidenierswaren
J. van Kranenburg
G. W. Nagtglas Boot
Het Koffiehuis
Een Pakhuis
Een Woonhuis
WISKUNDE
S. S. van Dantzig
D A NSLESSEN
LANGE TIENDEWEG 5
M. J. VAN VLIET
VEEWACKT Ik 1111!
De liitste week vin Kiitinten
T. C. Iipiren, Kleermakeni
Mon koopt dus één pak on ontvangt or twos
DELTA-ZEEP GRATIS.
N.V. C. G. Schuler's Goodoronhandsl, Lags Gouwa 34
Goudsche Dienstverrichting
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van
en naar alle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
H.A.V. BANK
ALL$OHrS
CUSTARD
POWDER
Levertraan
Schoentraan
Joh. Bel|
TH. BINNENDIJK
De Reeuwijksche
Sluipwijksche Plassen.
Staking an hara gevolgen.
Gouwa 145, t.o. da Turfmarkt in kwaliteit en afwerking.
het beste vlekkenwater.
Markt 6
TER OVERNAME AANGEBO
DEN zaak in 12
en aanverwante artikelen. Zeer goede
broodwinning. Huis te huur of te koop.
Brieven onder No. 1678 bureau
Goudsche Courant Markt 31.
TE HUUR een
op prachtigen stand aan de Turfmarkt.
Huurprijs f35.per maand.
Te bevragen ZEUGSTRAAT 96.
NOTARISSEN
en
te GOUDA, zullen op Maandag 10
September 1928, des avonds half
■acht uur, in hotel de Zalm a. d.
Markt aldaar, publiek verkoopen:
„van Dijk" met woonhuis, uitspan
ning, bergplaats, erf, grond en ver
dere aanhoorigheden a. d. Ridder v.
Catsweg 9 te Gouda, groot 10 Aren
55 c.A. Per week verhuurd voor 35
tot 12 November 1929 mat 3 optie-
jaren.
Voorts zal gezegde notaris J. v.
Kranenburg op dienzelfden dag, uur
en plaats, publiek verkoopèn
en erf aan den Turfsingel 32, hoek
Veerstraat te Gouda. Per maand ver
huurd voor 25.tot 1 September
1930.
en erf a. d. Boomgaardstraat 13 te
Gouda. Per week verhuurd voor 4.-.
De perc. zijn te bezichtigen de laat
ste 3 werkdagen vóór en op den ver
koopdag van 10 tot 12 en 2 tot 4 uur.
Betaaldag der koopsommen 10 Oc
tober a.s.
Verdere inlichtingen geven de be
trokken notarissen. 54
lessen aangeboden, op aeer billijk* voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, en», door
P. S. DAUVILLIER.
761 10 BJHARTENSSINGEL 12.
N. W. O. Ootdmrtn
VAN
JANSEN TILANUS
FRIEZENVEEN
GERARD P. F. B00SSENS - BilderdIJkstraat 8 - 's-Grmiihigt.
Hervat Medio October a.i. zijn
in de zaal van Café „CENTRAAL" ingang Zeugstraat.
De nieuwste dansen van de Intern. Congressen (Londen en Parijs) zullen
wederom door hem onderwezen worden.
Onderwijs in den nieuwsten stijl.
Inschrijving: lederen Donderdag van 710 uur in de zaal „CENTRAL
Voor het eerst Donderdag 20 September.
van het nieuw* fotografisch atelier en uitgebreid* fotchendel,
- (tegenover fa. v. d. Pavoordt)
■am U beleefd tot een bezoek uitnoodigend
Aanbevalend, J. MEIJER.
P. S. Onze oude zaak, Lange Tiendeweg 31, wordt voor-
loopig nog eenigen tijd op denzelfden voet voortgezet.
Vraagt steeds hot heerlijke
Krentenbrood, do fljno krakelingen
on do voedzame broze betchult van
aROENENDAAL 32 B0UDA
verhoogt uw geluk en koopt de
luiermandbenoodigdheden bij
J. C. SIBBES
HOOGSTRAAT 7 TEL. 423
voor Colk. Coit. Rogonjso of Wlatorjoo
BIJ
Keizerttr. 38.
Philips Wisselstr. Radio Toa-
stellen geheel compl. f 250.-.
Bij G. A. BELONJE,
Lingo Tioodowog (6 - Tol. 72$
Vroogt dowoaotrotio,
Tegen inlevering van deze advertentie ontvangt U
geheel gratis van Uw eigen winkelier een pak
DELTA-ZEEP (de aïbm bekende prima Huishoud
zeep) en wel bij aankoop van een pak DELTA-ZEEP.
Daze bon is geldig tot 22 Sept. a.s
Naam van den winkelier waar Delta-Zeep i9 gekocht.
Adres
(Duidelijk invullen s.v.p.)
H.H. Winkeliers kunnen de van het publiek ontvangen
bons wederom inwisselen tot uiterlijk 30 Oct. a's. bij hun
eigen grossier en bij de grossiers Firma RENEMAN
VAN DER HEIJDEN, Gouda, Firma J. VAN WIJK Az.,
Gouda en Firma L. v. d, BEEK Gouda.
Hij heeft waarde
1671 100
Knip dezen bon uit!
.5?
t5
60
c
O
HET IS VOORDEELIGER
PRIMA WOLLEN DEKENS, GROOTE MAAT
GESTIKTE DEKENS IN PRACHTKLEUREN
VERDER LEVEREN WIJ
KARPETTEN, ZEILEN, LOOPERS, TAEELKLEEDEN
MF.tIRF.l.F.N- HEERENKLEEDING8im
BETALINGEN VANAF f O.SO PER WEEK
Beleefd aanbevelend, L. N. POLDERVAART.
Hoofdvertegenwoordiger voor
Gouda en Omstieken
H .VAN DER GRAAFF
Blauwstraat 19 Tel. 763
SCHILDERS VERFHANDEL
Oosthaven 65 Gouda
Telefoon 280.
Prima Fransche Slaolie
85 ct. per flesch
Pomona Plantenboter
SOEPEN EN PAPPEN
10 j. c. FICKWEILER,
Langs Tiandawsg No. 45, Telefoon 549
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 's-Bosch 1924, R'dam 1926.
Dordrecht en Utrdcht 1927.
a A BlmlumM
LANGE TKNDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN,
PERZIKEN.
MELOENEN
AALBESSEN.
PRUIMEN
SINAASAPPELEN,
CITROENEN,
Firma Wad. A. Rlmtvmld.
TELEF 313
heeft ia vaarraai
TAFELPEREN,
tafelappelen,
tomaten,
bananen,
STUDENTENHAVER
VRUCHTEN LN BLIK,
VRUCHTEN IN GLAS
Radio Elactr. Techn. Bureau
Blauwitraat 12 Tol. 66
9Vóóo
&%cfi
VdEO J.LEUPOH «ZOOM HAARLEM «Tl
M
Voor engros bijde
Fa. RENEMAN v.t HEIJDEN ta Gouda
Vraagt cyis gratis recepten boekje.
ille sosrten gebakjes 8 cenl pir stuk
Banketsnorten 22 per obi
BoletUjm 28 p« ut
Echte Gouteta Sprits 25 per ons
Prima Honingkoek 48 por stuk
Directeur der Begrafeniseen
Belast zich ook met
Crematie op Westerveld
Gouwa 228 Tilif. 822 8oudi
Utrechtsche Hypotheekbank
urmcHT
Pandbrieven f 47.OOO.OOO.
De BANK stelt beschikbaar
in stukken van f1000.f500.en f100.
40
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER Mr. P. R. HOORWEG.
Boog-azijn is niet te evenaren. I !!l
Dit komt. omdat Boog-azijn langs weten-
schappelijken weg gemaakt wordt. Daarna
1 wordt hij gepasteuriseerd.
Hierdoor is Boog-azijn veel zuiverder.
Wanneer U eenmaal een 9esch Boog-azijn
geprobeerd hebt, zult U de goede hoedanig
heden weten te waardeeren en in het vervolg
steeds „een flesch Boog-azijn" verlangen.
Prija 25 cent» per flfoote flesch.
Fa De Wed. HERMAN DRAVEMAN, HAARLEM
I'enige
Voor engros verkrijgbaar bij: F». RENEMAN &v. d. HEI^EN'
Boelekade 17 Telefoon 265 Uouda
bij de
99
Een levensverzekering geslo
ten bij de ARNHEM bezorgt U
zekerheid voor Uw -gezin en Uw
toekomst.
Het jaarverslag van de ARN
HEM geeft! een duidelijk over
zicht van hare financieele
kracht.
Vraagt toezending van het
jaarverslag kan ons Bijkantoor
LEIDEN; Morschweg 12 Tel.
16|p. Dir. P. Wiersma.
Terwül velen en velen zich in de heer-
1 ijke zomerdagen, die ons zy'n geschonken,
in en op het water der*teeuwijksclie Plas
sen hebben vermeid en levenskracht en
deze vrije en zoo imposante natuur, die in
het zonnelicht van den dag of als de gou
den koepel ter kimme nygt, of als de mane
stralen zilveren streepen werpen op het
watervlak, telkens weer nieuwe pracht ont
plooit, hebben anderen, die de grootschheid
dezer natuur niet zien, of daaraan althans
geen bijzondere waarde toekennen, zich be
ijverd tot het bevorderen van de uitvoering
van plannen, die deze heerlijke Plassen
moeten doen verdwijnen.
Men weet het: het Gemeentebestuur van
Reeuwijk en anderen willen deze Plassen
maken tot land, waarop zij hopen een woon
plaats te kunnen bieden aan een kleinen
kring van menschen, die daarop in land
en tuinbouwbedrijf een bestaan moeten zoe-
ken.
Veel is er reeds over deze zaak geschre
ven, hier en elders, zelfs zooveel dat het
geworden is tot een strijdvraag in de poli
tieke arena: zijt ge vóór of tegen de droog-
Dit nu is wel de reinste dwaasheid, die
er kan bestaan. Men kan als bewonderaar
van natuurschoon het behoud der Plassen
uit een oogpunt van zuiver al-
1 kan als liefhebber van
de' watersport het terrein zijner genoegens
willen sparen als plaats van heerlijke ont
spanning, men kan deze Plassen willen be
houden met het oog op de toekomst, waarin
de stedeling door den uitbouw, noodig voor
akt naar een brok
ituur. Op deze en ook nog
i kan men zijn vóór het be
houd der Plassen. Maar... wanneer er stem
men opgaan, zooals er zijn opgegaan om
deze Plassen te doen droogmaken, omdat er
is een schreeuwende behoefte aan land, om
daarop boer of tuinder een plaats te
geven, dan zal men de vraag „het behou
den der Plassen of het droogmaken daar
van" ernstig hebben na te gaan en te over
wegen wat vóór en wat tegen moet gelden.
Dan moeten naar voren komen overwegin
gen van technisch-zakelijken en financieel-
economischen, maar ook van cultureelen
aard. Maar de politiek moet daarbij blijven
buiten de deur.
De wijze waarop dit vraagstuk aan de
orde is gesteld doet vreezen dat de politiek
in deze wel degelijk een voorname rol speelt.
Immers, wat heeft het voor zirp nu reeds
een actie te voeren voor de droogmaking,
terwijl men de officieele gegevens, op grond
waarvan deze droogmaking technisch, zoo
wel als financieel moet zijn gebaseerd, nog
steeds mist, wijl Ged. Staten van Zuid-
Holland hun voorstel ter zake nog niet heb
ben ingediend en het evenmin vaststaat of
Fantaiaie of Werkelijkheid
de Staat die financieele hulp zal verschaf
fen, die voor dit groote werk noodig zal
zyn. Wel verluidt dat de Kosten dezer
droogmaking zyn geraamd op 1.600.000,
waarvan uien hoopt de helft aan waarde
van de verkregen gronden terug te krij
gen, maar waarop deze gegevens zyn ge-
baseer d, is niet te zeggen. In elk geval
staat het vast dat een belangrijk bedrag in
den drooggemaakte»! put zal blijven zitten
en nu komt het er maar op aan of dat be
drag kan en mag worden gevonden.
Uit publicaties over een dezer dagen in
den Haag gehouden vergadering is gebleken
dat wethouder Van Staal, die met wethou
der Heerkens die vergadering heeft bijge
woond, het denkbeeld heeft geopperd de
gemeente Gouda een Naamlooze Vennoot
schap te doen oprichten, welke de droog
making ter hand zou moeten nemen. We
weten ook dat beide wethouders deze droog
making voorstaan uit een oogpunt van
werkverschaffing. Een prachtig denkbeeld,
wanneer men zich herinnert hoe de practijk
van deze soort werkverschaffing is ge
weest bij de werkzaamheden in den pol
der Vettenbroek! En wanneer men daar
bij voegt het jongste voorbeeld met de
Goudsche werkloozen in Drente, waarbij is
gebleken dat aan de eischen dier werkver
schaffing door hen niet kan worden vol
daan, of althans niet is voldaan, dan mag
men het zeker wel een heel gewaagde, zoo
niet onmogelijke onderneming noemen om
een zoo belangrijk werk als de droogma
king van de Reeuwijksche en Sluipwijksche
Plassen uit een oogpunt van werkverschaf
fing te willen bevorderen.
Van den opzet der door wethouder Van
Staal gedachte naamlooze vennootschap is
nog niets bekend, maar dit mag wel wor
den ondersteld, dat Vanneer de Gemeente
Gouda den stoot moet geven tot de uit
voering van het droogmakingsplan, deze
gemeente een niet geringe risico zal heb
ben te dragen. Het lijkt zoo iets op een
halsbrekende toer.
hei is nog niet zoover.
Een beslissing van B. en W. ter zake is
nog niet genomen en de Raad weet nog van
niemendal. Althans officieel. Wat er ach
ter de schermen is gebeurd, dat de wethou
der Van Staal er toe heeft'gebracht in de
genoemde Haagache bijeenkomst zulke me
dedelingen te doen, weten we niet. Maar
zulke toezeggingen, zoo mag men ver
wachten, zullen wel niet op geheel lossen
grond zyn gedaan, zoodat de mogelijkheid
zekejj niet is uitgesloten, dat wat ons fan-
taisie lykt, binnenkort werkelijkheid wordt.
Voor October toch zou reeds getracht wor
den een beslissing van den Raad te krijgen.
Met het groote belang der Reeuwijksche
Plassen en met de gemeen te-fin ancien van
Gouda wordt op deze wyze duchtig gesold.
H.
De staking, welke in de Goudsche Aarde-
werkindustrie is uitgebroken, is thans in
het tweede stadium gekomen
In de afgeloopen week is geen verande
ring ontstaan in, de verhouding tusschen de
Het bestendigen van het conflict heeft er
toe geleid dat thans, door het niet regel
matig aanvullen der productie aan de Pla
teelbakkerij „Zuid-Holland" de in dat be
drijf aan het werk gebleven arbeiders, niet
regelmatig bun werkzaamheden meer kun
nen verrichten, waardoor de Directie en
Commissarissen dier fabriek het besluit heb
ben genomen het geheele bedrijf der Plateel
bakkerij „Zuid-Hollar*l" met ingang van
Maandag 17 September a_s. stop te "zetten.
beteekent dat behalve diegenen, die op
arbeid hebben neergelegd, het aantal werk
loozen in deze industrie de volgende week
met 130 zal worden vermeerderd.
Wij hebben vorigen Zaterdag er reeds op
gewezen dat dit verloop van het conflict,
gegeven het door de werkgevers- en werk
nemers-organisaties zoo zeer van elkander
afwijkend standpunt, te verwachten was, al
koesterden iwy de hoop dat de ernst van den
geschapen toestand toch het besef levendig
zou doen worden dat' de thans gevolgde
weg er een is, die alileen verlies en ellende
kan veroorzaken.
Met de thans hy het conflict betrokkenen,
zal straks de gemeenschap de lasten te
dragen krijgen. En deze zullen toenemen
voor all© betrokkenen naarmate de staking
langer aanhoudt.
Wy zullen niet treden in beschouwin
gen over de eischen die door de werknemers
organisaties zym gestéld of de voorste tien,
die van de zijde van den werkgeversbonu
zyn gedaan, al poogt de stakingsleider, het
lid van den gemeenteraad L. Overhand, op
allerlei wijzen In het .jGoudsch Volksblad"
ons daartoe te brengen. Wy willen er niet
aan medewerken de verschillen, die er zyn
op de spits te dryven, wyl de partyen niet
van elkander moeten worden verwijderd,
maar elkander vinden moeten, opdat deze
slaking zoo spoedig mogelyk tot een einde
wordt gebracht. Dat eisoht het belang der
werknemers zoowel als dat der werkgevers,
dat eiischt ook het belang dar gemeenschap.
Geschiedt zulks niet, dan is het te vreezen
dat na het tweede stadium waarin de sta
king is gekomen, nog andere zullen volgen
en dat het einde niet is te benaderen.
Zorgen en kommer gaan dan hand in
hand.
Wat da menachan zeggen
Het wegenvraagstuk. I)f 4*1
aan de Haaatrechtacne brug.
De AJ.C.-er». Bezoek van den
trina.
Van de week hebban wy ergens gelezen,
dat Gouda van de besctiaatde wereud is ai-
gesloten uit automobierverkeexHstatKi-
punu. in „l>e Autostond1 een artikel over
sl een te wegen. .Naar «amending „daarvan
sclïToef een abonne uit Gouda een uiinooth-
gng aan de redactie vain het blad, ont eens
een autorit te maken van Gouda naar een
riaag; jk geioat neet, aldus deze Gouwenaar
dat onze Hollandsche taai ryk genoeg is
om dien weg te beschryven. ik stel myn
Cadillac te uwer beschikking: zelis in een
zoo goed geveerden wagen als üc CactiLiac
is de weg een verschrikking!
De redactie schreef hy dit stukje: „Vvy
kennen dezen weg reeds met een minder
luxueusen wagen! Wij beschouwen uit auto-
r. obiel verkeersstandpuftt om die reden
Gouda van de beschaafd© wereld afgesloten.
Is alleen, per trein te bereiken. En gezien
den Waterstaaits-spoed, zal dit wel jaren
zoo blyven."
Dat is kras. Zou van de 26 railLioen, die
dit jaar voor wegenveibetering besclukbaar
ayn, niiet een nullioentje kunnen worden
afgenomen het mag ook iets minder zyn
om ons uiit dit isolement te verlossen
Want men moet over het aantal automobi
listen tegenwoordig niet gering denken;
vrywel alle mensahen, die aan toerisme
en de groote
oonheid van
het land te genieten, beschikken over een
auto. Dat da natuurlijk de oplossing van de
dat in dit jpziicht
wat te
krygt
loopendie band van automobielen.
Goede verbindingswegen zyn een groote
factor voor de verhoogung van welvaart;
zooveel mogelyk moet, van de zyde van ons
om,
wordt, onze verbinding met Den Haag, Rot
terdam en Amsterdam het eerst aan de
beurt te brengen.
In ddt Méht geziien is het vreemd, dat in
ander opzicht Gouda zelf liet isolement als
het ware versterkt. Deze merkwaardigheid,
strijdig met de gangbare opvattingen in
dezen tijd met betrekking tot gemeente
belangen, doet zich voor by den tol aan de
Haastreohtödhe brug.
Op deze plaats is ad meer over deze ver-
keersbelemmering„ die uit den tyd is ge
raakt, geschreven. Er is niemand meer, die
het voor de tollen durft opnemen alleen
voelt men wat voor het argument dat in
het onderhavige en andere gevallen de ge-
een rechtskwestie werd' gemaakt zou de ge-
Goud» groote kon» hebben,
in het ongelyk te worden gesteld. Temeer,
umdat van deze tijdelyke buitenwerking-
stelling van het abonnement aan de houuers
niet eens behooriyk mededeeling as gedaan.
Op zichzelf is tegen het nemen van da
proef ais zoodanag niets. Men heeft, in een
der Goudsche bladen, niet ondutdelyk laten
doorschemeren dat zy een (jpvoig zou zyn
van wantrouwen tegen dien tolgaarder.
Daarvan is maenen wy geen sprake: vele
andere tolgaarders werken met bonnetjes;
en al© controle-middel wordt het bonnetjes-
stelsel veelal toegepast.
Iets anders is het of men deze houüei*
van abonnementen met, in sten© van hen
dubbel te laten betaien, van betaung moest
vrijstellen. Immers hun abonnement be-
wyst„ dat deze menschen dikwyls m Gouda
komen. Zy leven voor een deel in onze ge
meente, doen er ook hun inkoopen. Vroeger,
teen de steden ommuurd waren, en op zich
zelf een gemeenschap vormden, kon men
deze omwonenden alg outsiders beschou
wen. Tegenwoordig gaat dat niet meer,
oök de postdienst van Gouda brengt daar
rond. Wy roepen het .welkom toe aan den
vreemdeling maar laten hem, ale hy aan
de zyde van Haastrecht, Stolwyk of Goude
rak onze gemeente binnenkomt, toch even
een kleine belasting betalen. Niet als hy
van den kant van Waddinxveen, Moordrecht
of waar dan ook hier binnen treedt. Alleen
bij het passeeremvam de Haastrechtsche brug
legt men hem belasting op. De Gouwenaar
is hiervan vry gesteld. De tolgaarder heeft
de niet gemakkelijke taak, den passant
het al of niet inwoner zyn van Gouda van
het gelaat te moeten lezen. Het zou voor
hem zeker gemakkelijker en tegenover
de menschen die aan den anderen kant van
de brug wonen en dde op Gouda z)yn aange
wezen biilyk zyn, 'hen met de Gouwenaars
gelijk te stellen, wat betreft vrydom van
tolrechten.
Vandaag en morgen krijgen wij bezoek
van 1800 A.J.C.-ers, die Gouda hebben uit
gezocht voor htm gewest-feest. Dit zal in
onze anders vry stille stad heel veel leven
brengen. Men heeft kunnen lezen, dat de
jonge fi. D. A. P.-ers door den*burgemeester
onaardig bedrag opstrijkt, dat, wanneer het
met de tol gedaan is, op andere wyze moet
wordlen gevonden. Wat ook niet gemakke
lijk ie.
Hieraan is voor het oogenblik weinig te
doen. Maar nu heeft een nieuwe maatregel,
vanwege de gemeente genomen, de aan
dacht .gevestigd op een onbillijkheid, waar
aan, met eengen goeden wil, toch heel be
hoorlijk een eind kan worden gemaakt.
Op Stolwykjersluis en omgeving wonen
menschen, die geregeld in Gouda komen;
wier kinderen in Gouda de school bezoeken,
zjj kochten een abonnement, dat hun vrij
heid vaiwloorrydien waarborgt. Anders zou
den zy l^j het passeeren van den tolgaarder
telkens van de fliets moeten stappen en ibe-
talen.
N.u heeft de gemeente pilotseldng een bon
nenstelsel ingevoerd. Daar is nietg tegen;
doch het byizondere is, dat de houders van
abonnementen de waarheid van het woord
van Sancho Panza ervaren, dat men nooit
ho! moet roepen, vóór men over de brug is.
Want hun abonnement was gedurende de
acht dagen, dat de proef want definitief
is de maatregel nog niet genomen is,
ineens niet geldig. Dat den houder met
het abonnement een zeker recht is gegeven,
schynt ons gemeentebestuur niet te laten
wegen. Indien een houder van zoo'n abonne
ment de betaling van tolgeld weigerde,
zou hij daarmee waarschijnlijk volkomen
in zyn recht zym; wanneer daarvan eens
worden toegesproken, dat zy, voor zoover
zy niet bij portyganooten worden onderge
bracht, voor den nacht zullen worden geher
bergd, dooj de zorgen van het gemeente
bestuur, in gemeente-scholen en andere ge
bouwen.
Toen indertijd in onze hoofdstad het
Eucharistisch congres werd gehouden heb
ben velen aanstoot genomen aan de proces-
sue, welke huigs de straten trok. Het zal
daarom geen verwondering wekken, wan
neer blykt dat in Gouda lang niet iedereen
met onverdeeld genoegen een zoo groote
tv ode demonstratie door de straten ,zal aien
trekken al heeft men er overigens niets
op tegen dat die jeugd, hier gelegenheid
vjidt zaah te vermaken. Maar wanneer dit
en niets anders de bedoeling is, dan doet
het wat vreemd aan dat men den burgemees
ter erbij betrekt De jongelieden zullen door
hem heel deftig worden toegesproken. Z°u
dat ertoe kunnen bijdragen de feestvreugde
te verhoogen? Men zou zeggen dat daar
voor de medewerking van het hoofd vto de
gemeente niet noodig is; dat een dergelijk
functionaris zich bereid verklaarde, een toe
spraak te houden, zal wel een reden hebben.
Maar dat het feest minder zou slagen zon
der een dergelyke bemoeienis, i8 niet aan
te nemen. Blijkbaar stellen de leiders er
prys op, deze AJ.C.-hyeenkomst eon offi
cieel cachet te geven. Iets dergelijks heeft
ook in Hoorn, Utrecht en Alkmaar plaats
gehad. In Leeuwarden daarentegen heeft
men hen geen „officieele" ontvangst bereid,
in Stiens sprak een A. J. C.-er zyn kame
raden in de kerk van, dien kansel toe. Even
als elders zal de klokkenist in Gouda zijn
medewerking verleenen.
Woensdag 19 September zal óe onthul
ling plaats hébben van het gerestaureerde
gedenkraam van Prins Willem I. Mien
hoopte, dat de Koningin die plechtigheid
verrichten zou; nu deze bericht van verhin
dering gezonden heeft, komen de Prins en
ook de Koningin-Moeder. Van Prinses Ju
liana, die kort geleden incognito, met en
kele studiegenooten, de Goudsche glazen
bezichtigd heeft, is dit niet bekend.
Als de menschen, die Oranje-gezind zyn
dan daarvan ook maar eens bl(jk geven, en
het rood-wit-blaraw en het oranje uit de hui
zen laten wapperen'!
Oa Ouitsoha Rijkskanawlier Hermann MUIInr
aan kat. woord.
Opnieuw onderhandelingen tusschen Miiiler en Brland. Polen en Lltauen
De Duitsche Kyksk&ose.ux-r nermann
Mutler heelt gisteren in de vergadering
van den Volkenbond het woord gevoerd en
in zyn rede in het hyizonear naar voren ge-
uiacnt, dat de stond van het ontwapnungs-
v raag stuk hem met ernstige bezorganeid
vervult. De lange beraadslagingen in Ge-
nèv© hébben zyn jmziens tot nu toe tot gce-
nertei gevolg, van welken aard ook
geieid. Binds ongeveer drne jaar komt artyvi
weer de voorbereidingscommissie-Goudon
byeen, doch het is daarby niet gelukt de
hoofdzaak van de comnussie ernstig in be
handeling te nemen. Met een toespeling op i
gende verzoek eindelijk een definitief be
sluit te nemen over het bijeenroepen der
eerste ontwapeningsconferentie en maatre
gelen te troffen, dat de technische arbeid
van de voorbereidiingacoxnimiasie-'Loudon
terstond tot een einde zal worden gebracht.
Hierna heeft de Duitsche rijkskanselier
zym. instemming uitgesproken met het
denkbeeld van minister Beel&erts van Blok
land over de schepping van een permanente
minderh'edencommissiic, waarna hy zyn
vreugde uitsprak over de succesvolle werk
zaamheden der economische volkerbonds-
ong&nen, en toezegde dat Duitsohland dezen
de igedacthtemwisseiing, die gisteren heeftarbeid naar beate krachten zal ondersten-
plaats gehad tusschen Mbhwuickel, die met
groot ongeduld ontwapening tegemoet ziet
en Hymans, die meende dat velen aan het
ontwapeningaprotbleem een overdreven be-'
teekenis hechte»», verklaarde de Duitsche j
rijkskanselier zich verplicht als vertegen
woorduger van Duiitsehlamdi te zeggen, dat:
de Duitsche regeering de opvatting van den
Noorschen vertegenwoordiger volkomen
deelt en hij' howpte te mogen vertrouwen
dat dat standpunt ook in den Volkenbond de
meerderheid heeft behouden.
De Duitsche kanselier herinnerde aan de
Duitsche eenzijdige ontwapening, waaibyj
hy den wenech uitte dat thans eindeiyk «eni
aJgemeene ontwapening volgen zal. Hjj ver-
klaarde dat een falen van den Volkenbond I
in het onfwapenringsvmagstuk vernietigen-'
de gevolgen zou kunnen hébben. De Volken-
bond mag in deze taak eenvoudig niet te-
kort schieten. Het mag niet daartoe komen,
dat de groote vooruitgang, dien da mensch-'
heid verkregen heeft by de stichting vani
den Volkenbond in een achteruitgang wordt'
veranderd, die ons zeker op een lager P®'!
van het internationale leven zal voeren.
De Duitsche rijkskanselier richtte daarop,
tot de V olkenbo nd sv ergaderi ng het drin-
Blijkens berichten uit Genèv© heeft Mi
nister Briand gasteren opnieuw met Her
mann Muller geconfereerd,.
Na afloop van de besprekingen werd
door de Duitsche delegatie medegedeeld dat
men het erover eens is geworden, dat aan
de besprekingen tusschen de vier bezetting*
mogendheden en dan Duitschenrijkskanse
lier eerst afzonderlijke besprekingen tus
schen de vertegenwoordigers dezer mo
gendheden en den rijkskanselier zullen
voorafgaan.
Het is vrjj1 «!:er, dat Hermann Miiiler
reeds heiden met lord Oushendun en vervol
gens met aenato.- Scialoja een onderhoud
zal hebben, zoodet de eersite samenkomst
tusschen te veirt genwoorddgers der vier»
bezettingsgehieden en den rijkskanselier
tegen het begin in het midden van de vol
gende week te wachten m.
Toen op 10 Dec. 1927 de Volke«bonds
raad verschillende aanbevelingen opstelde,
hoopte men te Genèvj, omiut de afeer daar
toen niet ongunstig leek dat Polen en U-
tauen, met die aanbevelingen ernstig reke-
De blauwe steen.
De bokalen blonken op tafel, en de cham
pagne schuimde er in vol pittige levens
kracht.
Het was feestmaal.
De oude gryze heer, ongehuwd gebleven,
krachtig, statig vrijgezel, keek naar zyn
tafeldame, óók oud, óók grys, en óók on
gehuwd. In de groote drukte hadden ze, by
de vluchtige voorstelling, elkanders namen
nauwelyks verstaan.
En toe» de speech van den president uit
was, stonden ze allen op, de gryze heer
reikte z"n roemer tot dien van de gryze
dame, en stootte er tegen.
Mynheer!
Mejuffrouw!
Ze zagen elkaar vroolyk in de oogen en
gingen weer zitten.
Ik kan het toch maar niet van my
afzetten, zei hy dan weer, er is iets in uw
gezicht dat my...
Ze lachte.
Willen we elkandersoms onze ge-
schietknis vertellen? Dan hooren we gauw
genoeg.
Begint U?
Best, zei ze ooly'k, ik ben een meisje
uit een nette familie, P. G.
Toen lachte hy.
...ik ben hier in Den Haag geboren,
en ging er op school.
Ik ook! zei hij.
Ze wilde verder gaan, maar er werd weer
om stilte getikt. En ze luisterden, tot de
speech uit was. En opnieuw stonden ze,
met de anderen, op, en tipten de glazen
tegen elkaar. Haar hand was klein en blank
en fijn. Maar terwyl ze zoo klonken, begon
plotseling de zyne te beven, zóó sterk, dat
een klein golfje roode wyn over den rand
deinde en op het witte tafelkleed viel. Snel
ging hy zitten. Verwonderd zag ze hem
aan en vroeg of hy niet wèl was. Z'n ge
zicht was bleek geworden en z'n lippen
trilden. Zy wilde een bediende wenken om
hem te helpen, maar hy beduidde dat het
niet noodig was. Langzaam kwam de kleur
in z'n gelaat terug.
Hy zweeg geruimen tyd. Totdat hy, ein
delijk, zachtjes zei: Wat hebt u daar
een aardige blauwe steen in uw ring!
Toen schrok zij.
Het was plotseling of er een fèl zoek
licht geworpen werd in hun beider ziel.
Toen beefde héér hand, toen viel héér mes
op haar bord. Zij had dien toon gehoord,
en in dien toon de verklaring.
Even sloot ze de oogen.
Nu is het niet meer noodig! zei ze
zachtjes, dat ik u myn geschiedenis verder
vertel!
Ze zwegen. Alles zagen ze weer voor
zich, zooals het gebeurd was, wel byna vijf
tig jaar geleden. Oók een feestmaal van
hun H. B. S.-club. Ze zaten ook naast el
kaar. Ze dronken wyn. De vreugde en de
geestdrift en de levenslust stormden in hen
op. .Ongebreideld. Eh toen de maaltijd was
afgeloopen had hy, in den bruisenden over
moed van z'n achttien jaren, heb nog jon
gere blonde kind meegeleid naar een bankje
achter in den tuin, en haar in z'n armen
genomen. Lang hadden ze er gezeten, ver
loren in elkaar, en hij was niet moe ge
worden haar te kussen en zy had van zyn
jonge gulzige liefde nooit genoeg gekre
gen.
Hier! had hy gefluisterd, en een ring
met een blauwen sten had hy aan haar vin
ger geschoven, hier, voor jou, ik wist dat
ik je zien zou vanavond, zien èn zoenen,
want ik houd van je, ik hou van je.
Het was een mooie blauwe steen, eigen
aardig geslepen en hy schitterde zacht.
Zoo, op die bank, wèg in hun gloeiende
omhelzing, waren ze betrapt. Door een paar
leeraren, óók op de party. En het verhaal
van hun avontuurtje ging van mond tot
mond, van klas tot klas, van gezin tot (ge
zin, en bereikte de ouders. Zij, uit een
streng huis, was van school afgenomen,
naar buiten gestuurd. Nooit hadden ze el
kander weer gezien. Hij had haar wel lee-
ren vergeten, al bleef hij door allerlei om
standigheden ongetrouwd. Maar by haar-
zat diep in de vruchtbare aarde van haar
ziel de herinnering aan dat gloeiende
oogenblik geworteld, en de wreedheid van
haar strenge ouders had over haar lot be
slist. Fanatiek was ze aan hem blyven den
ken. Tot de heugenis sleet. Maar geweigerd
had ze, geweigerd in opstand, te trouwen
met een ander.
De muziek speelde.
Het strykje zat achter de palmen en zach
te klanken droppelden de zaal in. De deu-
'ren stonden open, en de loome lucht van
den zomeravond dreef binnen.
Toen was het afgeloopen. En of het van
zelf sprak, of het niet anders kon, bood hy
haar z'n arm en wandelden ze den tuin in.
Er stond een bankje, en ze gingen er op
zitten, zwijgend.
Tot ze zachtjes zei: Ik heb je steen
altijd bewaard. Hy zit in een anderen ring.
Maar het is de eigen steen. Jou steen. Geen
dag in heel m*n leven heb ik hem afgelegd!
Weet je 't nog? vroeg hy bijna fluis
terend. Op zoo'n zelfde bankje?
Ik heb het nooit vergeten. Heel m*n
leven niet. En ik heb nooit iets gehikirigers
beleefd!
Had je gedacht, dat ik, later, zou zijn
teruggekomen
Ze zweeg even.
Je wist immers niet waar ik was?
Hij begreep haar antwoord.
Hy voelde dat zy naar 'hem verlangd
had, dat ze gewacht had, dat het oogen
blik in haar ziel was blyven branden. Hy
had sneller vergeten dan zij. En nu zaten
ze beiden, sterk nog, maar oud en grijs.
Ze glimlachte zachtjes.
Is het eigenlijk niet goed zoo? Als
we getrouwd waren, hoeveel leed zouden
we dan misschien samen al gedragen heb
ben Hoeveel verdriet misschien elkander
gedaan? Nu kunnen we hier, onverwacht,
en nog gelukkig door de herinnering, naast
elkaar zitten. Is het niet mooi?
De avondwind vertelde ritsel-sprookjes
aan de heesters. Van den hemel wierp de
maan een mat licht.
Het wordt koel, zei hy zachtjes. Past
u op. Wacht!
En hij nam den witten doek dien ze om
de schouders droeg en sloeg dien om haar
hoofd. Z'n vingers beroerden de grijze ha-
Dank je! zei ze fluisterend. Het is...
of ik... weer jong ben!
Toen nam hij, voorzichtig, haar blanke
hand en drukte een kus op den blauwen
steen.
Laat ons nu gaan! zei ze met een stem
en een laeh vol weemoed, want we mochten
wéér eens betrapt worden!