i
t
E
iiJ
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
1’
No. 10874
87* Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
FEUILLETON.
r
J
BERGAMBACHT, BERKENWOUDK, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCARELLE,
Donderdag 20 September 1028
Marie Antoinette.
-
.Md
I’’
De ontwapening.
NIEUWERKERK, OUDERKERK. 0UDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enx
4
re had
TWFE EN TWINTIGSTE HOOFD9PLK
Wie voor de kunst leven wil, moet niet
van haar willen leven.
iiiiriNiii: ioi u vvr.
't
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
Een brief van den Bisschop van
Straatsburg.
Mgr. Ruch kapittelt de anti-Fransche
houding der geestelijkheid.
Migir. Ruch, de bi-sschop van Straatsburg,
heeft tot die geestelijken in zyn. bisdom een
brief gericht, waarin 'hij hen onderhoudt
over de dleeineming van die geestelü’kheidi in
den Elzas aan politieke .bewegingen. Mgr.
Ruch spreekt uitvoerig over de plichten en
die rechten van die geestelijken in den Elzas,
zooals die voortvloeien uiit het Concordaat,
dlie gisterochtend om half zeven naar Schot
land is vertrokken. Koning Alfons is gister
ochtend te Skagen aangekomen, waar hij
door dén Koning van Denemarken werd be
groet. 'a Middags zette koning Alfons zijn
reis voort.
Te Stockholm doen .geruchten de ronde,
dat er een poging zou zijn gedaan om een
aanslag te plegen op dleoii Koning van Spanje
by diens bezoek aan de Zweedsche hoofd
stad. Op het postkantoor te Stockholm zou
een postpakket voor dien Koning zyn aan
gekomen, dat terstond door de politie in be
slag as genomen. Over den inhoud van het
pakket wordt nog het stilzwijgen bewaard.
NOORWEGEN.
Resten van een luchtschip(?) op
Spitsbergen gevonden.
Volgens een telegram van de Koningsbaai
heeft men op een gletsjer in het Sheteling-
gebergte, nabij de Koningsbaai in het ijs
vastgevroren overblijfselen van een lucht
ballon gevonden, die gemerkt waren L. C. A.
No. 689 M3 150. Voort» heeft men in de
Magdialenabaai een korte alumjinumum pijp
gevonden, die waarschijnlijk van een lucht
vaartuig afkomstig is. Volgens den des kun-
gige Hoel zou men niet met overblijfselen
van de Italia te doen hebben, maar met
voorwerpen, die in 1910 by een,, Zeppeiin-
expedatae naar Spitsbergen achtergelaten' of
weggerwoiipen zijn.
(Woiff teekent hierbij aan, dat er nooit
een dergelijke Zeppelimexpedlitae is geweest)
Koningin en martelares.
Er is, zooals men weet, den kaatsten tijd
voortdurend sprake van geweest, dat de
Bélgische minister van justitie, Janson, met
een ontwerp voor dien dbg zou komen, het-
wélik betrekking heeft op het voor België
zoo belangnyioe vraagstuk der aimnestite. En
kele byzonderhedten omtrent dat ontwerp
zyn uitgelekt: zoo zou het onder meer be
helzen, (lat straffen, diila indertyd wegens
politieke delicten tegen de tzg. activisten
zyn geëischt, als verjaard zouden worden be
schouwd, wanneer de strafmaat de tien jaar
niet te boven ging. 'Met betrekking tot
straffen, die deze maat wel overschreden,
zou sleidhts een herziening worden overwo
gen. Hieruit biykt dus, dat aan een algemee-
nen grattemaatregel, die een volkomen
kwytschelding der straffen, welke de acti
visten hebben opgeloopen, zou meebrengen,
door minister Janson niet is gedacht. Aan
de Katholieke Vlaamsche groep, aan het
hoofd waarvan de Antwerpsche burge
meester Van Oauwelaert .staat, is door tien
minister vooraf inzage gegeven van het
concept, doch deze groep k<mi zich met de
strekking ervan niet vereen’jgen, omdat dit
h.i. een te wéinig algemeen karakter droeg,
zoadat slechts een beperkt aantal personen
ervan zouden profiteeren. Een werkelyke
amnestie zou die aanneming van Janson's
ontwerp, welks indiening nog steeds op zich
hééft laten wachten, geenszins tengevolge
hebben.
Maar minister Janson zit wel in een heel
moeilijk paiket; tot dusver heeft hét er na-
meJiyk niet slechts alien .schijn van, dat Van
Cauwelaert en die zymem ®icth zuiden blijven
kanten tegen 's ministers ontwerp, maar dat
ook sommige liberale leden van het kabinet
niet accooid gaan met Janson’s plannen.
De Volkenbondsraad beraadslaagde over
de mogeiyke verlenging van het mandaat
van prof. mr. J. A. van Hamei, Hooge Com
missaris te Dantzig. Na een langdurige ge-
dachtenwisseling, die met gesloten deuren
plaats had, moet de Raad besloten hebben
het mapdaat van den heer Van Hamel, dat
eind Februari 1929 afloopt, niet te verlen
gen. Over een opvolger schjjnt men het
iiflg niet eens te zyn géwordén. Veed kans
zou hébben dé Italliaansche marlne-offdcier
Gravina.
Een ander bericht zegt dat de Raad ten
slotte het mandaat verlengde tot 1 Juli 1929.
75
Ook te Meaux werd het hooge ge
zei schap op waardige wijze in het
Mroegere paleis van Bosswt ontvan-
Ig’en en die edele vrouw des huizes, on-
De bloedigste dalgen uit Frankrijk’*
geschiedenis waren aangebroken Voor
Riljssel leidde aartshertogin Chrisdna
van Oostenrijk het beleg der stad
zieh op alle punten van gevaar ver
toornende, niets irinder wittende1 be
proeven dan aniet haar leger van 70.000
mian hare zuteter te redden. Bronswijk
rukte a«n het hoofd van Beiersche en
Hessensche soldaten tegen Patrijs op
en daarbuiten werden alle aanhan
gers van het koningshuis, allen, die.
hadden legers uitgezonden tot dem
ping van den opstand en redding des
kou.ngs,dat deed de woede ten top
stijgen'. Op 10 Augustus maakte het
volk zich andermaal van het paleis
meester en terwijl de Zwitsers zich
doodvochten om hunne vorsten te ver-
dledigen, bleef der koninklijke familie
slechte dit ééne middel over, om niet
ter plaatse zebve te worden vennooru:
naar de Natiopale Vergadering te
vluchten en zich onder hare bescher
ming te stellen.
Deze beantwoordde het in haar ge-
j stelde vertrouwen op schandelijke wij
ze Drie dagen later stond zij toe, dat
het gansche vorstelijke gezin, en met
hen die prinses de Lamballe, dlie ge
weigerd! had de koningin te verlaten,
gevankelijk naar den Tempte werd
overgebracht
ABONNEMENTSPRIJS* per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal f 2JB, per week 22 cent, overal waar c&a beaorging par looper geschiedt.
Abonnementen woiden dagelijks aangenomen aan one Bureau: MARKT >1, GOUDA,
Hj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48MB.
uescneiiK vuor ue noiungin.
Van tie otncienm van net Ned.-
Ind. leger.
x/O Kouiugm heetl ten Koninklijken
i’aleiz,e m tiet NoqcUiennnie te oen naag
tem uepucaue ontvangen, welke haar
net omiangsi m t>,jujouiuerneam oe-
senreven geschenk aannooa, dat door
de otticieren van het bieaeriandscn-
luuafMMe leger voor oei Koningin be-
Slejind was, ter gelegenheid nog van
net zjlveren huwelijksfeest van Konin
gin en Prins. Bij de ontvangst waren
de Prins en Prinses Juliana tegen
woordig.
ue uiepuitatie bestond uit mevrouw
Laman Trip-—Noden, directrice der Ne-
oeri KuiLstweeïsonood te s-Uravenha-
ge, in welke inrichting het kunstw rk
vervaardigd is den Kolonel van het
Indische leger Peters, den luitenanl-
kolonel van det^ geneeskjundagendi.-
van het Indisciïei leger Cool, den *na-
yx>r van den generalen staf van het
ieger in Ned.-India Van Helsdingen,
dei) ritmeester der cavalerie 0 I. L.
V. Doorman en dien kapitein der in
fanterie van het Indische leger Voge
lenzang.
Bij diet aanbieding van. het geschenk
sprak kolonel Peters een toepasselijk
woord'. Mevr. Laman Trip gaf eenige
I
I
Een voorstel Bernstorff. De amnestie in de Belgische Kamer. Een
bemiddelingsvoorstel J- <r-
De vengadering' van den Volkenbond heeft
gisteren den ganschan dag zich be^itg' igéhou-
den met een door Graaf Bernstorff intge-
(kenide motie, eigenlijk een tegenvoorstel op
de door Bon cour ingedaendie motie, om de
ontwapeningsconferentie in 1929 te houden.
Naar men weet 'had de hear Loudon geen
tyd bepaald maar voongestelldi die voorberei
dende commissie tyidlijg by een te roepen.
Men kwam ntiet tot overeenstemmintg.
ADVERTENTIEPRIJS: Vit Gouda omatrtkan (Wwoowda tot dan JNaorglatag)
1—5 ngela LM, alk» regel meer f BJ5. Van buiten Gouda en den bnoigkring:
1—5 regelt 145, elke regel meer BJB. AdwrtantUn ia het ZataxdagnumaMr 2B S
btyelag op dan pr&». Uafdadi^Mddaudvertcntiln da kalft tan dan prtya.
INGEZONDEN MEDEDiBELINGEN: 1-4 regels 285, elks regel meer f BM 0»
do voorpagina 5B tt hoogar.
Gewone advertentün en ingoxonden mododeeilngon B0 contract tot soar gorodueoorden
prijs. Groots letters on randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentün kunnen worden ingesonden door tuner hen Icon of van ooliedo Boekhande
laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór do plaofsing aan het
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te rijn.
ve koning keek de aangeduide rich*
ting uit.
^Orleans’ niompriide hij ,verbled
kend.
,,Jai, de man dien gij hebt ver
trouwd, die ziet dat wij naar hem kij
ken en zeli» den hoed ni®t afneemt.”
Weans llacbte Pétion, die haai
gehoord hadi, „Hij is grooter revoluti-
oamaar dan wij een van allen. Hij
heelt zidh zellf Philippe Egalité ge
doopt.”
Ditmaal liet de koning een db( ge
kreun hooren.
„Ik ben blind geweest, stekeblind
prevelde hij'.
brie weken na zijn terugkeer up
die Tuileriën was de koning van zijne
waaindigheid velmallen verklaard).
Dag op dag bracht nieuwe gevaren,
nieuiwd vernederingen mede. Op 20
.Juni 1702 overrompelde de menigte dc
Tuileriën en zocht zfij de koningin om
haar te dooden. Prinses Elisabeth, die
voor lieer werd aengezien, besloot bet
offer van haar jong leven te brengen
tol liet behuild harer schoonzuster, en
bedde rustig tot de woedende lieden
,,Ja>, ik ben Hare Majesteit.”
Maar hare doodsure was nog niet
geslagen. Pétion, die inmiddels was
toegesneld. wist het gepeupel tot be
daren te brengen en uit het paleis te
verwijderen.
Het wfls echter slechte een korte
verademing. De vreemde mogendheden
l< chhteehiei toekchringeu omtrent de be
werking. t L.
ne Koningin aanvaardde bet ge
schenk met woorden van dank.
Leemng Rotterdam.
Groot 10 miHioen, rentendé 4'/j pet.
B. en W van( Kotterdam hebben van
de P'otterdamBChe Bankvereeniging en
do Amsterdamsicbe Baux een aanbie
ding ontvangen, waardoor de plaatsing
wordt verzeaerd van een 4)4 lee-
nuig, groot f 10 millioen-
Met de corntmissie voor de financiën
van oordeel, dat bet aanbeveling ver
dient om van deze gelegenheid tot
cotusolidarie van de vlottende schuld
gebruik te maken en dat de voorwaar-
uen van het verkregen aanbod aanne
melijk zijn, stellen B. en W., <w>der
opmerking, dta<t de voorzitter voorne
mens is deze zaak in de op 20 dezer
te houden vergadering in behandeiing
te brengen, te besluiten tot uitgift»
van een 4)4 percents-leening, groot
f 10 000.000.
Jhr. mr. Ruy» de Beerénbrouck benoemd tot
voorzitter van de Tweede Kamer.
Bij K. B. is bteaoemd tot voorzitter
van <te Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal voor het tijdvak der tegen
woordige zitting jhr. mr. Ch. J.' M.
Ruys de Beerenbrouck, minister van
Staat, lid van die Kamer.
De staat gedagvaard.
Door den C. N. A. B.
Men schrijit aan do N- R. Ct
in Oporadht van den Centralen' Ne-
derlaaiuschen Ambtenaaisb^nd heelt
mr. Duijs den Staat gedagvaard in
zake van de reeds oerdier gemande
nietemteetaling van periodieke salaris
vephmogingep bij bevorderd van een
aanbal belastingambtenaren.
17 Augustus is de conduaie vaheiscii
ingediend, waarna door mr. Tenders,
advocaat der tegenpartij, Uitstel v^n
bjehaiifdeling is veöraocht.
Het proces loopt in eelratefl aanleg
over de vraag of de bepalingen van
een K. B, door een besluit van den
ministerraad krachteloos kunnen wor
den getruaakt.
De eisch luidt uitbetaling van de
ten 'onrechite niet-uitgekemte gelden.
Excursie van de Maatschappij voor
Nyverhrid.
Naar de Zuiderzeewerken.
Een groet aantal leden (ter Neder
landbehe Maatschappij voor Nijverheid
en Handel, met hunne dames, in to
taal circa 400 personen, beeft gisteren
per niofcorseliip W,. F. van der Wijck,
van den Veerdienst Enkbmöen—Stavo
ren, eetne excursie gemaakt naar de
Zuiderzeewerken.
Van Enk huizen, dat daar zoo 9Chs’-
derachtig ligt w'rt zijn Drommeidiarie,
zijn roode pannendaken achter den
uefreikte, was de Garde Nationale hei
gepeupel nauwelijks meer meester.
Ment bij de 'luUeriën, tenwiji hei
voih raasde en tierde en riep: „Weg
met dien vetten smulpaap. Dood aan
oen Dauptnjn, die zijn kind niet is.
Naar de hel men de Oostbnrijksche
wendde Mairie Antoinette, die tot daar
toe zwijgend, ofschoon met trillende
lippen, dien stortvloed van verwen
sc' (tegen had aangeihoord, zich plotee-
l'ing tof, den koning.
Te Meaux luad hij haar op een
oogenblik bijna hare ze'lfbeiieerscléng
doen verlietsen. Terwijl zij, nu een
gesprek met de Fersen, die zich toe
gang tot haar had weten te verschaf
fen in den tuin, hem uit diens naam
kwam raadplegen over het te hulp
roepen dér Zweedsdhe troepen, vond
zij hem, otnringdl van de drie volks-
vertegenw|oordigers en de officieren
van Lafayette, in een leuningstoel zit
ten, allteen gehuld! in zijn hetmd, om
van de avondkoelte te genieten na de
hitte der reis. Zonder hem zeMs iets
te vragen, verwijderde zich zich, 'les
verloren achtende met een man, die
zelfs in uren, als dteoe geen koning
wist te zijn.
Thans sprak zij hem voor het eerst
weer uit eigen beweging toe.
„Lodewijk”, zetide zij op bitteren
i|oon. „Zie, daörgintte op die kar aar
hij op is geklauterd) om beter te zien,
(tóen man die lacht,”’
dat in de herwonnen provincies van kracht
is. om te eindigen met een veroordeeling
dier Elzasser priester», djiie aan de autono
mistische beweging meedoen. Het Concor
daat verbiedt ons, zoo «egt mgr. Kuch, door
onze daden, onze geschriften of onze woor
den Frankrijk te schaden. En hij herinnert
er aan, dat het katholicisme liedde tot het
vaderland voorschrijft. In het laatste ge
deelte van agn brief gaat de1 bisschap van
Straatsburg na, wat de gevolgen zouden
zyn, indien de priesters van den Elzas door
hun daden, woorden en geschriften Frank
rijk wel zonden schaden. Mgr. Ruch zegt,
dat de scheiding van Kerk en Staat in den
Etaas een van de gevolgen zou zijn.
De „Pressa” wordt niet verlengd.
De perstentoonstellfcng te Keulen zal niet
verlengd warden, zooals van verschillende
zijden was aangevraagd. De slvatingstijd
bliyrft bepaald op 14 October. De sluiting
zal met feewtelijkbeden gepaard gaan.
De zaak-Stinnes.
Een onderzoek naar de door een
Amsterdaniscb makelaar gespeelde
rol.
De rechter van instructie in de Stinnes-
zaak houdt zich thans, naar dte Voss. Ztg.
meldt, in het bieonder bezig met het onder-
zoék van de jol, die een Amsteirdamsche
makelaar in de Stinnes-affiaire heeft ge
speeld.
Deze makelaar zou in opdracht van een
Amsterdamsohe baxAfinne niet alleen obli
gaties van Duitscha oorlogsleeningen in op
dracht van den FranaOhen afgevaardigde
Cailmon hebben gekocht, maar bovendien
voor deze bankfirma door bemiddeling van
een Parijsche firma eenige mi’Uioenen z«-
nieuw bezit als oud bezit hébben aange
geven. 4
Hy schijnt echter rtiet alleen, bij de Fnan-
sche transactie voor Stünnes de hand ,in het
spel te hébben gehad, maar °°k by de Roe-
meensidhe transactie te hebben meegewerkt.
BELGIë.
Millioenendiefstal te Antwerpen.
De dader op de vlucht.
De hoofdkassier van een Antiwerpsche
firma voor graanhandel had van een bank
een chèque van meer dan zeven milllioen
frank ontvangen. .Dero bediende, dae het
volte vertrouwen van izijn chefs genoot, is
sedert twee dagen spoorloos verd,wenen.
De diefstal zou gepleegd zyn met de
medeplichtigheid van een vrouwelyke be
diende, die reeds gearresteerd ife.
De gevluchte kassier is van Argontynsche
nationaliteit. Men vermoedt dat hy zich
voorloopig in Frankrijk schuil houdt, van
waaruit hy zijn tend zou trachten te be
reiken.
ZWEDEN.
Het Spaansche Koninklijk bezoek.
Na afloop van de hofjacht hebben koning
Alfons en koning Gustaaf zidh eergisteren
per extratredin naar Gothenburg begeven,
waar de Spaansche Koning zich aan boord
van den kruiser Principe Alphonso begaf,
van de Vyvere.
Valgiens hen is de minister van justitie veel
te mild voor de activisten.
Wat moet Janson nu doen? De christen
democraten (de Katholieke Vlamingen) ter
wille zy n, die door twee minister in het ka
binet zyn veategenwioordigd? Het kan in dat
geval echter nauwelijks missen, of die libera
len zullen 'hun ontstemming over déze hou
ding uiten door hun ontslag in te dienen.
Aan den anderen kant is het evenmin uitge-
slote, dat, moeht Janson ertoe besluiten
verlangens dier democratische Vlaamsche
KathoSieken te niegeeren, deze hun conse
quenties zullen trekken uit deae houding en
derhalve hun ministers terug nemen.
Gevreesd wend dat duet gysteren reedfc zoo
ver zou komen. Dit is niet het geval geweest.
De oud-minister Van de Vyvere, die de re-
geering-Jaspaa- door dik en dun steunt, is
voor den dag gekomen met een 'bemidde
lingsvoorstel dat zoowel door de meerderheid
dier katholieken als door de meerderheid der
liberalen goed werd ontvangen.
Een gevolg van Van de Vyvere’s amende
menten zou zlijn, dat de straf van aille we
gens activisme veroordeelden, hoe hoog die
straf moge zyn, verjaard zou zy’in verklaard.
Borms zou dan onder de toepassing der wet
vallen. Al zei hy het riet onbewimpeld, zoo
is toch te voorzien, dat van Cauwelaert zich
by het amendtefment-Van de Vyvere zal aan
sluiten. De liberale groep onder leiding vas
Max, die reeds tegen het ontwerp der regee-
ring was, zal, naar men meent, zich met
kracht tegen het amendement-Van de Vyvere
verzetten en zelfs kan verwacht wordien, dat
nog enkeJe andere liberalen die groep zullen
versterken.
De regeering heeft haar oordeel over de
amendementen-Van de Vyvere riet bekend
gemaakt. Zy heeft er- zich toe bepaald het
on/twenp-Janson in te dienen, waaruit echter
op te maken, valt, dat zy weinig néiging
Voelt Van de Vyvere te volgen. Janson heeft
voorts ter vergadering liet voorstel gedaan
om zyn amendementen en die van Van de
Vyvere te verzenden.' naar de centrale sectie
detr Kamer. Op den eersten Dinsdag in No
vember zou de Kamer speciaal bijéénkomen
om dan de quaestae der amnestie te behan
delen.
bevreesd vaar den prijs die zulk eau
hulde haar zou kosten, legde hiaar
sierlijk gewaad! af, om onder de Wee
ding eener dienstbode de koningin
aan tafel ern in hare vertrekken te
mogen bedienen.
„Waar is uwe meesteres?” vroeg
Marie Antoinette aDvorens te vertrek
ken ik iwil haalr persoonflijk voor
zooveel gastvrijheid danken.”
„In gewone tijdten, ben ik de vrouw
des huizes”, ktonk het fiere antwoord,
,,maar als de koningin van Frankrijk
nrijne woning de eer bewijst er te
vertoeven is zij aiBeen er metegteres”.
Tot eendg antwoord sloot de vorstin
hriar weienend in de armen.
Na Meaux werd het wederom steeds
smartelijker,, wmeeritelr tocht. De menig
te kwam nu uit dejjoofttetadl toestroo-
men en was nawveflijks meer te be
ddingen. Toen met» op 25 Juni Parijs
weigerden tot het volk over te loepen,
in de gevangenissen geworpen. De
(priesters, die getrouw Moven aan
huune beloften, moesten vluchten of
wel sterven.
Mevrouw de Lamballe bejtaüiide hare
toewijding met het leven. Van Mar.e
Antoinette gescheiden, werd zij naar
den kerker La Farce gesleurd en, on
danks hsre tallooze wei,daden, aar
onberispelijk leven, onthoofd!, waami
men dat schoone hoofd) nw een kap
per droeg, haar blonde lokken liet op
maken als voor eefl feest en toen op
een piek voolr het venster dier konin
gin hield
Marie Tbérèse van f
woord gehouden zij viel zonder een
enkele klacht. Hare vriendschap was
haar den dood' waard geweest.
Ook de zxxxseer gebate aristocraten
wisten te sterven, zondier door dé min
ste lafheid voldoening te schenken
aan het volk, dat gedroomd had en
te verkleinen in hun val. Zij stierven
niet als heiligen, zooals imevrouw de
Lamballe en prinses Elisabeth, maar
vol gratie, ais onberispelijke wereld
Mngen. In de groot» zaal der Conder-
gerie, waar zij bijeen waren, gaven
zij elkandter raadsels op, vonden zij
geestige woorden, sdhreven zii minne
dichtjes. Niets kon hunne doodsverach
tóng overwinnen. Die mannen en vrou
wen waren helden.
(Wordt vervolgd f