m Cs 1
SPAARBANK
Van lang vervlogen dagen.
Raadsels voor de Jeugd.
0. H. SCHUTTELAAR Zn.
De Raadselachtige
Haargroei
men ze aan één kant, dé linker, en 'laat men
ze afdalen van den séhoudêr tot derf zoom,
laat men ze luchtig uitfladderen en by alle
bewegingen open- en dichtslaan.
Klokrtroomen brengen overal ruimte aan
en hoopen haar op op punten waar zij breed
uit moet springen. Alle klokken lijken >e
eindigen in punten, alle platte strooken
vórmen punten aan dé uiteenden en deze
vallen langer en korter, al naar 't model
het wil en laten een rok nu eens heel kort
en op een andere plek weer buitengewoon
lang 1 ijken.
Het spreekt, dat voor deze vlotte effecten
dunne soepelë stoffen noodig zijn. Deze zijn
er inderdaad en ze zijn schitterend1! Crêpe
satin is er, dat imponeert door zijn glans,
dat dikwerf gelakt wordt om sterker nog te
blinken. Crêpe georgette ook is sterk in do
mode, vooral met opleg van fluwealbloemen,
die fascineeren door den rijkdom hunner
prachtige kleurschakeringen. Zelfs het taf
fetas is soepel en j^ofcibaaj-. Het is char
mant voor uitstaande effecten en leent zich
vooral voor de ontelbare strookjes, die in
lagen op elkaar geplaatst, toch altijd naar
ééne zijde puntig afloopeti.
Vele pastelkleuren zijn modieus en zo
worden tot kleurharmoniën in onderling
afloopende nuancen
Ik wil Ihvön' ëéh paar modélletjes vertel
len die ik zag op een <ter modeshows die ik
Een jeugdig zeegroen avondtoiletje haci
een puntlyifje en een wijdien puntig-
geschulpte rok, waarop een breed-uitstaamte
strik bezijden afdaalde.
Van een discreete charme was een robf
van zwart crêpe satin, met mouwloos lijfje,
dat van voren croiseert en dat langs alii
'contouren een doffe bies en een goudfilet
droeg. Heel bijzonder deed hierop een groot a
rose taillebloem, met een bundel hardgroene
slierten, die over een uitgeschulpte draperie
vielen.
Prachtige combinaties zijn er van glim
mende en matte deeJen der zijde, ook com
binaties van crêpe satin met pastel lig-
gebloemd mouseline-de-soie, „georgine" ge
noemde Een toilet hiervan was in 'zwart en
licht pastelblauw er. had een rok-inzet van
't georgine van voren en een heel rugdeel
van deze gepatroonde stof. De vele punt-
slierten leken even zoovele sleepjes en (Ie
rug was zóó zwaar gedécolleteerd in punt
vorm, dat het drager! van dessons wel onmo
gelijk leek.
Wat zijn er ook prachtige geperleerJe
robes. Robes geheel met kristalletjes en dia
mantjes opgelegd), soms bespikkeld ermede,
soms met één groote zon versierd, die hare
^stralen naar alile kanten uitwerpt. Bij doze
j-obes behooren die sliertjes van crêpe geor
gette, die luchtig en <ku) zijn en telkens
Ongelooflijk is de voorliefde voor fluweel
dit seizoen. Het is heel ander fluweel dan
wü tot nu toe kenden! Het is veel dunner,
veel soepeler en vooral veel glansenden. Het
is effen en zeer gloedvol of heeft allerlei
fraarie patroontjes, waaronder de veelkleu
rige stippen de voornaamste zijn.
Dan is er kant, kant - In allerlei fijne
patroontjes, kant in kleuren, roode, blauwe,
gele en ocré-kant, welke laatste voor „oud"
moet doorgaan en als door de thee gehaald
uitziet. Kant met in model geknipte stroo-
ken. Kant met slierten en aanhangsels. Kant
met zijde, kant met strass. En al die kant
verwerkt tot elegante mouwlooze en diep-
gedécolleteerde créaties, geeft dat soms
geen rijke avondjaponnen, en is het wonder,
dat zij haast te mooi lijken om als dracht
voor gewon© stervelingen te dienen?
GRACE ALLAN.
BINNENLAND.
Wijziging der Uudeidum&wcl.
Weduwenrenie vei zekering iot zes gulden.
jji6eu.üiiu is een uptsowiwerp toi
wijaiging van ue otuerdomawet. uev.v.
wet is betleem ais een aanvulling
Voor zoover betreil de voorziening 111
geldelijke gevolgen van den ouderuom
op de verplichte invaliditeitsverzeke
ring, geregeid .n de invaliduteitswets
De wenscbelijKhoid is geuit om bo
gelegenheid tot vrijwillige veraeKgnng
niet te bepemen tot de ouderdom»
voorziening, maar haai uit te Lreideu
tot de voorziening ten bate -van at
weduwen in geidteijke gevolgen van
het overlijden van den ecntgenooi-
kostwinneir, waarmede ook op dit
punt de «iMteiijke invalidiiteitsverzeke
ring een aan vul ling zou ondervinden.
Do Minister is van oordeel, dat aan
dlr verlangen" kan worden voldaan en
dat de ter zake onmisbare waarbor
gen kunnen worden verkregen, zoodat
wordt voorgesteld de Oivdterdamswet
-in bedoelden zan aan te'vullen. 'ren
einde het karaktöi°lvan aanvulling op
de Invaliditeitswet te1 doen uitkomen,
is het maximum der te verzekeren
wedufwewente gesldld op zes gulden
pe r weetk.
De koeten der weduwenremteverze-
kering zullen door de premiën moeten
worden gedekt, zoodat de Staat in
deze verzekering ,geen bijdrage ver
leent, ook niet in de administratiekos
ten. l
Terugbetaling van premiën.
I)e prwctijk heelt aangetoond, dat
de overgroote meerderheid der verze
keringen betreft renten van drie tot
ten hoogste 10 gulden per week. Het
verdient naar het gevoelen van den
Minister daarom aanbeveling om het
maximum te verzekeren rentebedreg
terug te brengen op 10 guldein pei
weeik. A
GEMENGDE BERICHTEN.
f Van een per abuis verrichte
blindedarm-operatie.
Zexere lieer Joseph (jaillard, een
Parysoh (ingezetene had een breuk en
zocht hiervoor genezing bij een zeer
geleerd chirurg. De Parijsche chirurg
'zette bij veirgissiug, misschien ook uit
die macht dier gewoonte, bet met ïft
's patient skerngeaomde appendix.
'1 oen de 'geopereerde uijkwam, be
merkte deae, dat Rij nog in bet onver-
miadleirdl bezit van zijp breuk was,
maar dat de chirurg elders zijn abdo
men geopend had, ter plaatse onge
veer, waar ziijn zoogenaamde blinde
darm moest zetelen.
Toen de patient den chirurg op ziijn
vergissing opmerkzaam maakte, stona
de dienaar der wetenschap stom van
verbazing. Waaruit de heer Gaillaixi
met de meest voor de naad liggende
condJjmfe trok, dat elke chirurg, «'ie
door eeu. leeg op een dergelijke fout
geweaem wordt, uit principe van ver
baaing over zooveel oiigenoarde aan
matiging achterover moot slaan. Maar
de in d)it geval meer verwijderde con
clusie, dat de mail over zijn eigen
abuis 'verwojnaqrd w as. Laairover mag
echter- een goed medicus en chirurg
nootit de minste verbazing toon en.
Hoe bot zij, de heer Uaillard blijft
bij zlijn bewering, dat de specialist in
een vlaag van verstrooidheid heelt
gehandeld, en hij heelt den chirurg
gedagvaard om een schadevergoeding
te betalen van 70.000 francs.
De chirurg zou echter geen oe-
kwadon vakman geweestzijn. als hi«
niet onamddellijk, na van zijn verba
zing hersteld te zijn, een aannemelijke
verklaring van het geval gereed had
Hfij beweerde tijdenb do operatie
appendicitis geconstateerd te hebben
en een blindedarmoperatie voor drin
gender gehouden te bobben dan de
operatie van do breuk.
Ais een verdachte omstandigheid
wordt tegen den chirurg aangevoerd,
dat d/eae zich bereidi verklaard hee t,
nadtertiand de breuk-operatie zonder
speciaal honorarium te verrichten. Dit
zou op een slecht geweten duiden.
Onda nk's defce bewijsvoering van den
heer Giaillard en ondanks do bestaan
do mondelinge en schriftelijke overle
veringen omtrent chirurgen, die scha
ren, lancetten en sigarenpijpjes in e
iichameh hunner patieixten achterlaten
wilde het gerecht toch maar niet zoo
grif gedootven, dat een chirurg zoo
maar uit pure verstrooidheid' een blin
den darm zou wegnemen, 'ïïet besliste
diaarom, dtat eerst eons eenige des
kundigen over het hoogst eigenaardig
geval hum licht zullen komen laten
schijnen.
Ontploffing van een gashouder te
Apeldoorn.
Een zwaar gewonde.
Gistermiddag om ongeveer hailf - ijl
ontplofte door explosie de in aanbouw
Wjnde gashouder in de nabijheid van
de stichting lloenderloo te Apeldoorn.
Op den gatthouder bevondlen zich de
h<3-eren A. D. Weenenk, Adj. Direc
teur van de gemeentelijke gasfabriek
(.e A^eldfooru en de werkman Schol.
BeidWi wjerdetn de lucht ingeslingerd.
De/ eerste kwam weetr op den gashou
der terecht, terwijl Schol in het prik
kefdlraadi yiel. Zwaar gewond werden
zij opgenoteen. De eerste hulp werd
verleend cfcoor mevrouw Tenhoff, eebt-
genoote van den directeur en mevr
van de Weg, 'beiden ondorvetpleeg
sters ep zusUer Croese van het zieken
huis der stichting De gewonden w
den per ziekejiauto naar het zieken
huis. te Apeldoorn vervoerd. De heer
Weenenk is reeds weer uit het zie
kenhuis ontslagen, ofschoon hij aan
vankelijk: buiten bewustzijn was en
eeoigei oppervlakkige verwondingen
Opliep. Schol heelt zijn sleutelbeen en
raggew ervel gebroken en heeflt enkele
arm won den. Omtrent de oorzaak van
do expl osie tast men in het duuister.
Als een gelukkige factor valt aan te
merken dat de jongens van de stich
ting dj,e daar aan het werk waren,
juist in hun schaftuur waren.
A Het verloren pension,
i ij Het mysterie van de verdwenen kof-
f fers. De „eigenaar" in verzeker-
f de bewaring.
Men »'.al zich herinneren, dat verie-
len wee k een vreemdeling in Den
Haag kwkam, die zich lot de Oosten
rijksotie legatie gewend, waar hij
vertelde, dat hij zijn intrek genomen
had in een pension, daar zijn (toilers
liaa neerges®,', maar nu zijn kosthuis
niet meer tasug Kon vinden. Ue legd
de F iep hulp der politie in, dlie weder
beroep op de couranten deed ten,-
e don pensionhouder te kunnen
en. Deze is echter onvindbaar ge
en* en wel uit gebrek aan existen-
Ook de vreemdeling was nl. zoek
laatste dagen en toen de politie
aan het opgedreven adres ver-
rde, bleek de vogel gevlogn In
dien veirzodit de Oosttsiiijksche
,tie dezer dagen aanhouding
<3> 1 43-jarigen K. U ,van beroep
ei ïsgezel. Diens signalement beant-
wq' ordde geheel aan dat van den ver-
,6ee tachtigen reiziger, die 8lste™?
Rot terdam aangehouden kon worden
en I 'ervolgens naar Den Haag
brai 'ht, van waaruit hij waarschijnlijk
Kal v varden uitgeleverd. Hij lbeeftthans
ioeet 'geven, zonder evenwel een mo-
«T, f noemen, dat bet verhaal van
pen
eind
vind
bW
tie.
de
ziek
voe
tUKS
poli
cfr*
i «H Dl
HANDELS EM LANDBOUWBANK
Saldo inleg 1 Juli 1927
1.981.153—
Saldo inleg 1 Jan. 1928
2.175.925—
RENTEVERGOEDING 4
2519 20
de vdfdweaK'u koffers verzonnen wa
Waarschijnlijk was het hem' te doen
om vanwege de Oostenrijksche legatie
onderdak te bekomen.
Het skelet in de bedstede.
Het geraamte is van een vrouw.
Het is nu nijiia een zee. genetten,
dat een metselaar in liet krotje tutu
de Lange Frankenstraat te Rotterdam
zijn iuritbere voiles, deen.
De eerste veronderstelling, dal man
er te doen zou hebben met het ge
raamte van een nmn,' is niet juist ge
bleken. Volgens het rapport van de
gerechtelijke schouwing moet als vast
taamdl worden aangenomen, dat 'thet
geraamte van e«n vrouw is.
Teekenen van geweld zijn op liet
geraamte niet gevonden, waardoor de
meening van de politie, dat bier geen
.sdrijf in het spel is, versterkt wordt
Toch schijnt de mogelijkheid met
geheel uitgesloten, meent de Voorw.
Hoe toch' is het te verklaren, dat geen
er kleedingstuk gevonden is dan
eon klein plukje hemd aan een been?
Waar zijn de schoenen gebleven? Zijn
dlie ooit door de ratten opgevreten?
'Maar hoe! kond het dan, dat de matras
en de zak, die daar omheen was, niet
vergaan zaïjn
Er is meer. De metselaar vond op
het geraamte eien opgevouwen kram
van 20 Januari 1927. Hee komt die
r? Wijst die e}r niet op, dat
betrekkelijk korten tijd geleden nog
and' geweest is, dlie van heit be
staan van heit lijk heeTt afgeweten
Allemaial vragen, waarop bet antwoord
tot dlusver niet afdoende is gegeven.
De Aenyio.
De bezittingen van de iNeiupa gevend.
Uistermorgem is in Ober-Hayern op
de Menijto éeu vcmoopmg genoudeu.
ue bezittingen van do weiupa en hei
Beiersche bierhuis zijn geveild.
Op het tooncel zaten nu geen dik
buikige heerea niet MoOie knietjn, niet
hoedjes met veerea en opgestroopte
hemdsmouwen tespi'usioeereu. in
,1 klank geen daverend gelach,
geen BriMerlein weid tot drinken aan-
gespoord er werd niet gezongen, er
werd niet gedanst.
Een groep doodernstige heeren zat
vol aandacht te luisteren naar de stern
van den afslager, die op het podium
•zat, temidden van een even ernstige
groep.
En vlot wekd aJles onder den
mer doorgejaagd. Ue straatversiering
ging voor f 18Ï, een kiosk voor i 150;
de miniatuurautolbaan bracht be
halve die autotjes - t 480 op, het
apeafcheater, behalve de dieren 1400,
het hippodrome met de stallen erbij
ging voor f 400 het riet en het hout
werk van het negerdorp bracht f -1»
op en zoo ging het verder, nuchter en
zakelijk.
De grootste belangstelling Week te
bestaan voor de veiling van bet bier
huis. Uaarvan werd eerst het hoo-
gebouw zonder den vloer geveild. Bij
opbod! kwatrn ma» niet hooger dan
1 6000, op welk bedrag het bi) afslag
bieef staan. Zoo ging net ook met de
'bijgebouwen, welke 1000 opbraentt
De vloer van, het hoofdgebouw ging
tenslotte vpor f 3025. Daarna word eelJ
poging gedaan de 3 koopen in combi
natie meer op te laten brengen. In
combinatie bracht het geheele gebou
wen-complex f 10 875 öp. Kooper werd
de heelr J. H. de Wilde, bestuurslid
van die Nelupa
RECHTZAKEN.
De moord te Hilversum.
Tot 3 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
De 4e Kamer der Rechtbank deed
gistermiddag uitspraak in de zaait te-
gen de 44-jarige L. Brink uit Zwolle
die op 9 Juni ;jn ontrouwe vrouw te
Hilversum had doodgeschoten.
De rechtbank verklaarde hem schul-
die aan doods,Jag en veroordeelde hem
tot 3 jaar gevangenislirat. Het O. t»
had 8 jaar gevangenisstrat geeecht.
De rechtbank achtte niet bewez
dat met voorbedachte radie is gehan
deld, doch wel dat verdachte het up
zet had zijn vrouw van het leven ie
beroovéti.
Het drama te Zundert.
Voor (ie burgerlijke kamer der Haagsche
rechtbank zijn gistermiddag de pleidooien
gehouden in de zaak betreffende het drama
te Zondert.
Zooals men zich herinneren zal, werd een
kastelein te Zundert 'in dem nacht van 10
op tl Januari 1927 in afln café door eenige
marechaussees doodgeschoten.
Naar aanleiding hiervan heeft zijn wedu
we den Staat en de'beide marechaussees in
l quaestie gedagvaard. Zij meent, dat de Staat
zoowel als de marechaussees ieder voor het
geheel verplicht zijn aan haar te vergoeden
de schade, welke haar door het overlijden
van haar echtgenoot, tengevolge van het op
treden van deze marechaussees is veroor
zaakt.
Op grond hiervan vroeg zij veroordeel Ing
van gedaagden, met dien verstande, dat
aan haar zal worden betaald een bedrag
van 50.000, zjjnd? 30.000 voor haar en
20.000 voor haar beide kinderen, of haar
ite betalen tot aan haar dood) of een volgend
huwelijk 2000 per jaar en aan ieder dor
kinderen tot aan hun meerderjarigheid 500
per jaar.
Voer de weduwe werd gepleit door miVl..
van Gigh en voor de gedaagden door mr. A.
F. Telders.
De conclusie van en Officier van Justitie
is bepaaild op 4 Oct. a.s.
Eise Eisinga en zijn planetarium.
Daar is een tjjd geweest, dat de mensch
zich zeiven als het doel en als het middel
punt der schepping beschouwde. Alles wat
geschapen was, bestond voor hem alleen,
en lange eeuwen is hy in dien waan ge
bleven. De sterren, die des avonds schit
terden aan den onbewolkten hemel, ze wa
ren daar alleen opgehangen als lampen, om
de donkere aarde te verlichten, de ton des
gs, de maan en de sterren des nachts,
ze hadden alleen ten doel, den mensch van
dienst te zfln. Langzaam, o zoo langzaam
maakte echter de geestesontwikkeling
•oortgang, en al was het voorshands nog
maar by enkelen, toch kwam er verande
ring van inzicht, niet meer de mensch het
middelpunt en doel van al het geschapene,
maar ha zelf een schakel in het groote
geheel.
Eeuwen geleden al bestudeerden heldere
geesten in Midden-Azië de schijngestalten
der maan, hoe ze achterbleef bij zon en
sterren, hoe regelmatig de gansdhe sterren
hemel om een centraal punt heenwentelde,
de planeten zich schijnbaar willekeurig tus-
schen de vaste sterren verplaatsten, hoe af
en toe een vurige komeet zich onverwacht
kwam aandienen, waar vandaan? niemand,
die het nog wist, waarheen? niemand, die
het kon bevroeden. Maar toch, het begin
was er, en misschien is de sterrenkunde
wel de oudste wetenschap. Duizendtallen
van jaren geleden is reeds de week op ze
ven dagen vastgesteld en dragen deze de
namen van de oudste bewegelijke sterren,
van de zon, de maan, Mars, Mercuiius, Ju
piter, Venus en Satumus. Toch zou het nog
eeuwen duren voor het inzicht van den
mensch ih deze materie zoo helder werd,
dat hy genezen werd van de eeuwenoude
dwaling, dat hij zelf het centraal mint was
der geheele schepping, en hy afstand moest
doen van den waan, dat in den letterlijken
zin des woords, alles om hem en om hem
alleen ronddraaide.
Toen omstreeks het midden der 16e eeuw
de geleerde Copernicus overleed, vond men
zijn beroemd werk, waarin hy de juiste
toedracht der zaak in een helder licht
plaatste. Niet het gansche wereldruim be
weegt zich om de aarde, Integendeel: de
aarde draait in 24 uren om haar as, ziedaar
Copernicus' grondstelling, en hieruit zyn
alle verschijnselen, waarmede de mensch
zich van zijn geboorte af vertrouwd had
gemaakt, te verklaren. Hy werd de ontdek
ker van het wereldstelsel, en als zoodanig
zal zijn naam geëerd blijven. Niet zonder
hevig verzet drongen de nieuwere denkbeel
den door. Steeds is er strijd geweest tus-
schen het oude en het nieuwe, op allerlei
gebied: op politiek en wetenshcappelijk, op
maatschappelijk en technisch terrein, altijd
en overal heeft een nieuw denkbeeld zich
een baan moeiten breken, de tegenstelling
van conservatisme en vooruitgang bestond
altijd en, de strijd der geesten in onze da
gen leert het, bestaat nog steed 3. Toch
heeft de waarheid ook op het terrein der
sterrenkunde gezegevierd, en de nieuwe
ideeën zijn gemeen goed geworden, ook
van hen, wier geestelijke voorgangers zich
in de dagen van Copernicus, Galileï en an
deren zich ten heftigste verzetten tegen de
nieuwe idéé van het wereldstelsel. Op den
22en Juni 1638 nog moest Galileï, om zijn
leven te redden, zijn meening afzweren om
trent de beweging der aarde, maar zoo vast
was zyn overtuiging, dat Copernicus voor
stelling der zaken de eenig juiste was, dat
naar men vertelt, de geleerde niet kon na
laten, toen de Katholieke voorspelling door
hem was aangenomen, in zich zeiven te
mompelen in het Latijn, de taal der geleer
den dier dagen: „En toch beweegt ze zich!
Ook in de Republiek der Vereenigde Neder
landen ontbrak het al vroeg niet aan ijve
rige beschouwers van den sterrenhemel, en
langen tijd is het bij enkele liefhebbers- en
beroepsastronomen gewoonte geweest, op
kleine schaal den ganschen sterrenhemel,
met zon, maan en sterren na te bootsen
niet alleen, maar ook door middel van een
kunstig mechanisme om elkaar te laten
heendraaien in dezelfde verhoudingen, als
het groote, machtige zonnestelsel dit aan
geeft. Onder die vaderlanders, die geen
moeite te groot, geen tyd te kostbaar acht
ten om dit alles in elkaar te knutselen,
misschien gebruik ik hier wel een te ge
ringschattend woord, te passen dan! be
hoort ook een eenvoudig man, te Franeker
geboren, en wolkammer van beroep,
zouden tegenwoordig zeggen kleinfabrikant
van wdl en sajet, Eise Jeltes geheeten, die
evenwel meer bekend is onder don naam
van Eise Eisinga. Dezer dagen was het
juist 100 jaar geleden, dat de koppige Fries
die jaren lang aan zyn aiibeid besteedde,
overleed, en we stellen ons voor,
in een dier volgende nummers
eenvoudige beschrijving te geven van zyn
beroemd pflanetarium, dat nog steeds in
zyn geboorteplaats aanwezig is, en dat in
den loop der tijden door heel wat bezoekers
van het oude stadje is bezichtigd, niet al
leen, maar ook bewonderd om zijn verba
zingwekkend mechanisme.
De Zomerverblijven der Pausen,
Ondier die ge.weidiig« hiite, welke oow
diit jaar te home heersente, leed wel
licht niemand 2O0 zeer als liqi Hooid
der1 Ka/tholieuie Kerk, die, sedert ue
vermieeöteiring van, den kerkelijKeu
staat, aieii als een gevangene be-
sclioujW't. Sinds den ondergang van
dien staat blijft de Paus in het Vati-
paiaai en heeft er van afgezien van ver
blijfpftaats te verwisselen, zelfs als de
Jödagen het verblijf in Pauselijke
Paleis en de Vaticaanscbe tuinen tot
een hiel mjaken. Ue geweldige muren
van het' Vaticaain houden do hitte tot
ongeveer het einde van Juli eeniger-
imate tegen en eerst in Augustus dringt
de hitte ook in de vertrekken van deo,
Paus. Men spreekt steeds van de va-
ticaansche tuinen maar zij zijn niet veel
grooter dan het aan allen, die Rome heb
ben beizocht, bekende Plateau van de
Monte Pincio. Van die pausen, die na
1870 negeekdem, hoeft Leo XIII dit
plateau verzorgd en bezocht. Hij w -
de minstens de illusie van dlö vrijheid
hebben. Behalve die Loretto-kaipe, liet
bij er ook een villa bouwen em als
hartstochtelijk jager ging hij zelfs op
ogeiis jagen, die tot dit doel in eeu
groot, over die boomuen getrokken net
den geteeld. Pi us IX heeft heel
zelden zijn vertrekken van hot Vati
a verlaten en zijn tochten in de
galerijen ondernomen, Pius X verge
leek de Vaticiaansche1 tuinen met een
zwijgend, eenzaam en verlaten kerk
hof. Ilij hield er niet van Wanneer
hij de tuinen bezocht, dan liad hij de
gewoonte zicSi in een slil hoekje Ier uw
te trekken, en van daar droevig ge
stemd naar het Paleis terug te nee
ren. Zijn opvojger Beaiedictus 'XV leed
tengevolge van zijn lichanneïijke ge
steldheid, weinig onder de hitte. Zijn
koortsachtige bedrijvigheid nam hem
geheel in beslag en die korte wande
lingen, welke hij, mieestal vergezeld
van Monseigneur Gelrlaicih, ondernam,
waren voor hem voldoende. Van alle
isem na 1870 leed Pius XI 't nweest
onder dleze vrifjwillige gevangenisstraf.
Tot hij van. de» Airtbrasiaansehe1 biblio
theek te Milaan naar hiet Vaticaan
werd geroepen, wae Monseigneur Patti
niet alleen een hartstochtelijk zwem
mer, maiar ook een dier bekendste el-
panlaten, die z|ich het best gevoelde
op den top van den Mont Blamc en de
Mont Rosa. Ook toen hij bibliothecaris
van het Vaticaan was, had hij de ->q.
wioonte, daarbij het voorbeeld van :jn
voorgangers volgende, lange wandelin
gen in en om Rome le maken. Zijn
verkiezing tot Paus ihoeot hem wel als
eiep. soort ver oordeel ing voorkomen.
Langen tijd daalde hij, tweemaal per
dag, '9 morgens en in den namiddag
In de tuinen, af en snelde dan, zond
er op te 'letten, <rf z'n begeleider bein
kon volgen, langs de wegen. Opheete
namiddagen werd hij door vermoeid
heid overvafllen en had dan die ge
woonte met dengene, die hem verge
zelde op een steenen bank plaats te
nemen en te lezen tot het boek hem
uit de hand viel en het hooid op de
borst rustte. In dit jaar hebben zijn
geneeehieeren hem geadviseerd de
wandelingen, gedurende die groote
hitte, na te laten en zich- Heiver in de
mooie auto, hem door de» Milaneezen
aangeboden, te laten rondrijden. Men
Is ooik pp de gedachte gekomen eeh
villa in te richten en een rijke Ame
rikaan heeft, door kardinaal O'Con
nell, de geldien voor dien. bouw ervan
aangeboden. Maar Pius XI heeft dit
aanbod1 algeweaen. Ook die tojchten met
da auto konden hem niet bekoren. De
Paius aet zijn wandeflingem voort en
denkt aan de met- sneeuw bedekte
bergen, welke hdi heeft heistegen en
hoopt, dat nog eens de tijden zullen
weerkeer en, wanneer de Pausen een
dieel van den zomer op het land zul
len kunnen doorbrengen.
liet gebruik oan i,n den zomer Rome
te veriaten en den warmaitew tijd van
het jaar in de omgeving van Rome in
een daartoe gebouwde villa door le
brengen, is door de Pausen eerst na
het eigenlijke tijdperk der Remaisean-
Qe ingevoerd. In den: Romeinschen tijd
hadden de" heerschei» hun buitenver
blijven in de Campagna ol in do ber
gen. I
De gewoonte der Pausen om» het
heete klimaat in Rome te ontvluchten,
inoet voornl. gezocht worden in net
feit, dat dan in den zomer die» malaria
tropica, en vooral ook in het Vataoaan
hears elite, welke paleis en residentie
van de Pausen werd, in plaats va 1
het Lateran, na de .ballingschap te
Avignon. Reedia Paulus II had die ge
woonte Rome te verlaten en achter ce
dikke muren van het 'Palazzo Venezia
te vluchten. Reeds alls kardinaal was
hii met den bouw ervan begonnpL
iSixtus, de vljfidp, verlegde toen de re
sidentie der Pausen naar het hooger
gelegen Qirirhial, waar zaj t<* d» vlutfU
van Pius IX naar Gaeta in
ben gewoond. De eerste van de villa a
die door dte Pausen buiten Rome w«r
den gebouwd), de Mflgliana, ongeveer
vijftien K.M. van het Vaiticaan g®l®
gen, pp den weg naar Ostia, dien
irseer tot jachtslot dan tot z^rver
bliif.Detö© vil» weird; aan hPfc einae
DAMRUBRIEK
der vijftiende eeuw door Innocontius
111 gebouwd, diie> hier dlikwterf, even-
nis do oorlogzuchtige Julius II, woon
de. Ze wak het 1 ievPli ngs verb lijf van
Leo don tiende. Palus Clebnens V lil
hiield niet van deze villa, zoodat het
gebouw zoo langzamerhand' verviel,
de Paus nahw zijn intrek in de villa
dPor Paus Clemens II gebouwd aan
de oostelijke helling van de Mon e
Mario. Het is de thans weer gehee'
gerestaureerde Villa Madama, die niet
het luïar het Oosten gekeerde front
een prachtig panorama over die Ape-
nijnen biedt en welke villa tegen de
lastig© namiddagzon wordt beschermd
door de Monte Mario. Tegenover de
V:Ha Madhma liet toen Julius III op
den linkeroever van dien Tibet en bet
söhoone, naar hem genoemde dal, de
Villa d'.i Papa Giuliai bouwen. Zoo on
stonden dan de viltal's in dé Sabijn-
scJie en Albaönsdhe bergen.
STADSNIEUWS.
GOU'DA, 22 (September 1-928.
Hat Buitengewoon Lager Onderwij»
te Oeuda.
M|en schrijft ons:
Het is een, verheugend fait, tlat, meile
door de gewaardeerde medewerking van den
heer Inspecteur van het Lager Onderwijs te
Goudla, hetin de gemeenten in die omgeving
begint door te dringien, dat in Gouda naast
Gymnasium, H. B. S. en M. U. L. 0.-scho!en
een instelling op oncfenwiji^gebied is opge
richt, waarop kinderen kunnen worden toe
gelaten, voor wie in d»e eiigen gemeente geen
geschikte onderwij.sgelegeiïheid ibestaat
Hier zjj nog even medegedeeld, tüat op de
Buitengewone schooi kinderen (tot 15 jaar)
ondlerwys kunnen ontvangen, <£ie om de een
of andere reden het ondeowys op die gewone
school niet kunnen volgen, doch de geschikt
heid! bezitten schoolsch onderwijs te ontvan
gen, waar de handenarbeid een belangryke
plaast inneemt, is het onderwijs zooveel mo
gelijk individueel.
De gemeente Stolwijk heeft haar mede
werking verleend, zoodat nu reeds een leer
ling uit Stolwijk is geplaatst; Berkenwoude
zal, llaten we hopen spoedig volgen.
Met vrij groote zekerheid kan worden
aangenomen, dat in ieder dorp in de omge
ving, 2 of 3 leerplichtige kinderen zytn, die
óf op de school het niet verder brengen dan
tot de 2e of 3e klasse, óf <!e school in 't ge
heel niet bezoeken, omdat er tóoh niets mee
te bereiken is. Vermoedelyk zijn er twee
rédenen, waarom ouders en onderwijzers tot
hedten zoo weinig hebben gedaan om deze
kinderen naar de zoo dlicht by»zijnde Buiten-
gewone school te zenden. j
le. De onbekendheid op <lle scholen en in I
de gezinnen met het feit dat die genietpte I
Gouda op zeer aannemelijke voorwaarden
de school heeft opemgestéld voor leerllingen
van buiten. Ieder gemeentebestuur in den
omtrek kreeg dé betreffende verordening
toegezonden, zoodat daar desgewenscht in
lichtingen zijn te verkrijgen..
2e. De bezwaren tegen de reis. Uitdruk
kelijk moet hier worden vastgelegd, dat een
jarenlange ervaring heeft geleerd, dat het
reizen met tram of autobus voor deze kin
deren geen bezwaar oplevert De ouders
zullen dit ndet zoo grif toegeven,, maar tóch
is dit een op ervaring berustend feit
En dan het reisgeld. Dit bezwaar is op de
volgende wyize ondervangen.
Het Groene Kruis, daartoe in staat ge
steld door een Provinciaal subsidie, betaalt
1/3 der reiskosten, oip voorwaarde, dat de
betrokken gemeente ook 1/3 betaalt 1/3 ge-
déél te komt dus voor rekening dér ouders.
Naar men ziet is alles gedaan om het zen
den naar eent Buitengewone achodl, van een
leerling, voor wian düt gewenscht is, niet te
doen afstuiten op geldelykè bezwaren.
Laten we hopen, dat deze zoo gunstig ge
legen Buitengewone school, die reeds door
48 leerlingen wordt bezocht, een zagen moge
wonden, ook voor het intellectueel misdeelde
kind) van de dorpen in die omgeving van
Gouda.
Ambachtsscholen.
Een schrijven van den Minister van
Onderwijs.
De Minister van O., K. en W. heeft aan
de besturen van Ambachtsscholen een circu
laire gezonden, betreffende inkorting van
den cursus. Z.Exc. deelt daarin mee, dat
verschillende besturen aan zyn verzoek in de
in Juli 1927 gehouden vergadering te 's-Gra-
venhage hébben voldaan en hem het resul
taat hunner overweging, betreffende even-
tueele inkrimping van het leerplan en van
den cursusduur der Ambachtsscholen tot 'n
vier halfjaarlyikscher. hébben meegedeeld.
Hoewel reeds schoolbesturen, zy het ook
met een e enigszins afwekende meening,, wat
de uitvoering betreft, hun medewerking ten
aanzien van deze reorganisatie hebben toe
gezegd, acht de minister het voorlooipig toch
niet gewenscht dwingende voorschriften te
geven. Uit het stenografisch verslag van de
gehouden besprekingen, dat aan alle bestu
ren en directeuren werd! toegezonden, is wel
overtuigend gebleken, dat het theoretisch
onderwijs in het algemeen, meer speciaal
het technisch taekeronderwys, reorganisatie
behoeft en het getal lesuren, tot hiertoe aar.
dat onderwijs besteed, meer doeltreffend kan
worden gebruikt.
Tegen die opvatting maakt niemand be
zwaar. Wel bestaat nog eenig verschil van
nieening omtrent de vraag, of het program
ma van onderwijs ,dat voor een goede oplei
ding tier as. ambachtslieden moet worden
afgewerkt, zonder bezwaar over een vier
Oplossingen ran de raadsels van
vorige week.
1. Ooievaar.
2. De beste stuurlui staan aan wal.
3- Als de vos de passie preekt, boer pas
op je ganzen.
Zooals de waard is vertrouwt hy zyn
gasten.
Beter een vogel in de hand dan tien in
de lucht.
Beter hard geblazen dan de mond ge
brand.
4. Haarlem.
5. Pink, pit.
6. Schol, schotel.
De pry's is by loting ten deel gevallen
aan ADRIANA BOUMAN, Willem Tom-
bergstraat 30 te Gouda/
Maandagochtend kan de pnys aan ons
bureau worden afgehaald.
Nieuwe raadsels.
1. Een royale oom wilde my eens verras
sen. Hjj stuurde my in een couvert de
volgende letters:
sein per ma
en schreef, dat als ik één goed woord
er van kon maken, ik krygen zou, wat
het woord aanduidde.
2. Een muis zonder pootjes, zonder staart
en zonder kopje en toch een muis, die
je, als je weet wat ik bedoel, dadelyk
aan kunt wyzen, ja, die altyd by je is.
Wie kan my zeggen, welke muis ik op
het oog heb?
3. Welke steenen zyn somtyds van hout.
4. Welke ruig is het smarteiykst te dra
gen?
5. Tweemaal a en eenmaal e.
Tweemaal n en eenmaal d.
Eenmaal m en eenmaal 1.
Wat is dit? Gy kent ze wel.
6. De 1, 2, 3, 4, 5 heeft steeds een groot
vermogen,
Op 5, 4,1 kan slechts het noorden bogen,
't Strekt tot geneeskracht van mijn
3, 4, 5,
De 4, 1 loopt veeltijds in 't gareél,
Die 1, 2, 3, 5 is, zegt doorgaans niet
veel.
Nu 1, 4, 5 ik u niet meerder op,
Sla thans den spijker op den kop.
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Goudsche Courant, Marlet 31, Gouda.
^SSBSSSSSSÊÊSSSËBBSSSBSSSSBSSSBÊSSS
Voor de Huisvrouw.
Iet» over vruchten vlekken en nog iets.
In het najaar, wanneer verschillende
viuchten op tafel komen, kan het nuttig zijn,
nog eens na te gaan, hoe we vruchtenvlok-
kan op de beate manier uit tafellinnen enz.
kunnen vwwydere. In de eerste plaats moet
men den algemeenen regel bij 'het uitmaken
van alle vlekken in acht nemen, dat men in
dien men chemickldën daartoe gebruikt, dit
vóór het wasschen van Bet tfainengovt doet.
Immer», weschte men het goed eerst, den
netten de vlekken rieh soma nog oterker In
het goed ™at. Vmohtenvlekken moet me"
nooit met neep insmeren. Ie de vlek al ge
droogd, span de stof dam over een kom en
giet er heet water doorheen, van eeaiige
hoogte. Bleven ar dut nog sporen van de
vlek achter, bet die dan met citroenaap en
leg hem daarna ia dB ion. Ten alotte na
spoelen om het cttroenanp te verwijderen.
Voor het verwijderen van veradhillende vlek
ken uit tafellinnen e»"èkn teera atoffm als
crêpe georgette, niinon, em. Is glycerine een
uitstekend mdrfde), dear het de stof ahaoluht
hiet aantast. Men druppelt da glycerine op
de vide mat bahiuip tan een schoon sponje.
Een paar minuten taten intrekken, en dan
de vldkurt wiasschen in schoon water. Niet
wrijven. Is de vlek hardnekkig of oud, dan
kan het noodig zijn de glycerine eerst te
verwarmen.
Tenslotte nog een algemeene regel voor
het uitmaken van vlekken van een onbeken
den oorsprong. Wrijf de viek toebttg met een
kussentje (een doekje, dot eenige molen op
gevouwen is), dot in een slappe, lauwwarme
zeepoplossing gedoopt is. Bij dliu zeepoplos
sing moet men oen theelepel ammonia op
eiken liter water gevoegd hahban. Bjj het
wasschen van het betrokken kleedimgatuk
moet men geen sterke zeqp gebruiken en in
geen geval de zeep direct op de stof smeren.
Om vlekken van transpireeren uit wasch-
bano kleedfagstukken te verwijderen, weekt
men het betrokken goed in water, waarin
een theelepeltje ammonia in opgelost. Daar
na den Vlok wrijven met een versch door
gesneden citroen en ten slotte goed nit-
wasschen.
Betrekt Uw levensmiddelen van
bovenstaand adres, dan
twijfelen wij niet
ot U is
tevreden
Maakt U er nog
geen kennis mede, dan
noodigen wij U beleefd tot een bezoek uit
AanbeTelend,
half jaariyikflchen cursus kan wonfes
in plaats van over ©era drie-jaari\jksohen,
zooals than» nqg< vry algemeen geschiedt.
In zyn schrijven beziet de Minister de
beidie standpunten. Zoo w(jst hy er op, dat
by een vier half jaar! yicschen cursus de leer-
tingen op gem. 15-jarigen leeftyd naar de
werkplaatsen kunnen overgaan. Hy acht dit
geen bezwaar, daar b.v. in Duitschland de
jongens van iedere ontwikkeling op 14-jari-
gen leeftyd op leerlingen-contract tot de
werkplaats worden toegelaten. Als voordec-
len v»n den vier haifjaarlykschen cursus
worden genoemd: betere mogelykheid tot
aansluiting by de practtyik, in hoofdzaak be
perking tot opleiding in de handenarbeid., de
mogelijkheid tot het opleiden van meer kin-
tieren dan thans, daar de kinderen nu gau
wer kunnen gaan verdienen en minder offers
van de ouders worden gevraagd.
,gHet wil my voorkomen", aldus de Mi
nister, dat'deze voordeelen van niet geringe
böteekenis zyn en ruimschoots opwegen
togen <fe bezwaren, die door sommigen wor
den ingebracht.
„En mocht onverhoopt in de practyk blij
ken, dat sommige leerlingen een te kort
hebben in /practische kennis of vaardigheid,
dan kan <lüt tekort, in het bytzonder in de
groote stedien, waar tie teerlingen in den re
gel by het verlaten dejr school ter plaatse
werkzaam bl'yven, zonder bezwaar in avond
cursussen door speciaal daarop gericht on
derwijs worden aangevuld, waarby het vej-
band tusschen school en practyk op de meest
volledige wijze kan worden gelegit In klei
nere plaatsen aal dit allicht moeilylcheden
opleveren, aangezien de oud-leerlipgen zich
daar te veel verspreiden.
„Ik zal het op pry's stéllen, indien gy deze
aangelegenheid aan de hand van het vooraf
gaande nog eens ernstig overweegt, opdat ik
by eventueele uitbreidingen en oprichting
van nieuwe scholen, niet genoodzaakt worde
bindende voorschriften te geven.
„Met hen, die reeds op een of andere wy ze
met eene reorganisatie als hier bedoéld in
stemming hebben betuigd, zal over de uit
voering van deze aangelegenheid in overleg
worden getreden".
Zie verder Tweede Blad.
EEN GOEDE VANGST.
Zwart schyven op: 3/6, 7, 9, 12, 17, 22,
27, 28, 81.
Wit schyven op: 16, 19, 20, 24, 29, 34,
36, 38, 43/46.
Probleem No. 586.
Zwart schijven op: 2, 8, 9, 16, 17, 19 20
24, 36.
Wit schyven op: 27, 29, 31/34, 43/46.
Oplossing van Probleem No. 581.
Wit speelt: 42-37, 37—31, 36—30,
33—28, 32:14, 49 9.
Oplossing van Probleem No. 582.
Wit speelt: 16—10, 2&—20, 38—38,
16 27, 33 22, 29 9, 9-4, 4:11.
Onder
Secretaris
Probleem No. 585.
Verborgen krachten der natuur.
Het begint met een nauw merkbaar jeu
ken der hoofdhuid, 'hetwelk spoéd'ig, ondanks
herhaalde waisschingen, erger wordt. Dat is
het eerste teeken van haaruitval.
Een gezond mensch heeft ongeveer 75.000
hoofdharen, welke te wanen een gewicht
van, méér dan 1300 kunnen dlragen. De hier
voor benoodigde kracht kan zeker niet wor
den weggecyferd en toch kan ze zich niet
uiten door onbelemmerde haarproductie,
wanneer de haarbodem door roosvorm.ng en
verhoorning is aangetast. De gevolgen van
de onderdrukking dezer groeikracht worden
vry algemeen verwaarloosd en meestal dan
pa», wanneer hevig haarverlies optreedt,
wordt getracht er „iets" tegen te doen.
Let eens op Uw kam en zie, of in Uw haar
«dg voldoende kracht aanwezig is. Zieke en
doode haren vallen reeds hy een zachte aan
raking uit en wanreer men al deze haren
eéns van het hoofd zou verwijderen, zou u
onmiddellijk een geheel ander aanzien heb
ben. In het algemeen blijven deze haren nog
maandenlang tusschen het gezonde haar
zitten, waardoor nog een valsch ibeekl var.
(ie welgesteldheid van Uw haardos wordt
veroorzaakt. Het haartooisel lykt nog wel-
voorzaen, terwyl een komene kaalheid reeds
groote vorderingen maakt.
Verder zyn de haarvormendie organen, de
haarwortels, door de natuur nogal vry stief-
ir.oederLyk, behandeld, daar zy geen zenuwen
bevatten en dus, by gebrek aan voeding niet
hetzelfde gevoel kunnen veroorzaken, ala
wanneer het organisme geen voldoende
voedsel meer ontvangt. Wy zuïlen wel na
laten onze maag op een groote proef te stel
len, maai- wat de voedselvoorziening van
ons hoofdihaaj- betreft, zyn wy minder gul
hartig.
Nu zult U zeggen, dat de haarwortels zich
zelf moeten voeden en diit doem zy dan ook,
maar zeer vaak belemmeren wy de voldoen
de voedselopname dezer uiterst teere orga
nen, door de verwaarloozing van hun onder
houd. Hoofdhuid en haar, welke reeds een
verzamelplaats van stof en onreinheden
vormen en een broedicooi voor bacteriën,
worden in het algemeen zelfs nog onvol-
doende gereinigd. Eerst wanneer wy ons
haar geheel of grootendeels verloren hebben
en dan het haargroei- en verzorgingspro
bleem gaan bestudeeren, zullen wy zeggen:
„Hadden wy dat maar eerder geweten".
Wanneer de verwaarloozing reeds gerui-
men tyd heeft plaats gegrepen, beginnen de
eerste merkbare verschynselen van haarver-
mimdering en vroegere <ft latere kaalheid
zich voor te doen: Jeuken der hoofdhuid
roosvorming haaruitval. Men heeft hier
aan weinig waarde, of begint te trachten
zelf hiertegen iets te doen, door hoofd-
wassching met water en zeep én deigelyken,
welke den toestand van de reeds aangetaste
zieke organen nog verergeren. Of men
neemt zyn toevlucht tot een of ander kunst
middel, waarvan men veel reclame ziet, of
dat overal verkry gbaaris. Men is reeds over
tuigd „iets" aan zyn haar te moeten doen,
maar bezigt hiervoor vaak kostbare prikkeV-
mwklelen, welke slechts het ziekteproceg ver
haasten.
Gooi uw geld niet roekeloos weg, maar
onderzoek eerst zelf terdege, welk geval van
haarziekte zich by u voordoet en welk het
afdoende middel daartegen is. Dit onderzoek
kost U niets en het as gebaseerd op de onder
vinding van de meest vooraanstaande des
kundigen op dit gebied.
Bekende doctoren en professoren hebben
zich tientallen jaren bezig gehouden hot
haargroei -probl eem grondig te onderzoeken
en het i8 edndelyk aan één hunner, den be
kenden dermatoloog Dr. Weiner gelukt, dé
haarwortels van buiten af door de hoofdhuid
de naituurlyflc voeding te geven en dus tot
nieuwe haarvorming aan te zetten. Uit ge
zuiverd menschenhaar wiist hy een oplossing
te bereiden, gepatenteerd onder dén naam
van Silvikrin, die houdbaar bleef, algemeen
den haargroei tot nieuw leven opwekte en
zelfs op kal© en haararme plekken overvloe-
digen normalen haargroei bracht.
Het resultaat dezer grondige studie, een
verhandeling der haarvormende organen, de
verschillend» merkwaardige gevallen van
haarziekten, de voor- en nadeelen der tot
heden aangewend» middettew, de eenige be-
stryding dér verschillen» gevallen, een
juiste verzorging van een gezonden haartooi
en tal van andere merkwaardige gegevens
betreffende den haargroei, zijn in een be
knopt werkje samengevat. Wy zendén, dit
boekje, dat voor elkeen vroeg of laat zeer
nuttige wenken bevat, gratis aan ieder, die
ons bygaaroden bar. inzendt.
Om zeif de uitwerking vafl één der prepa
raten van Dr. Weidner te kunnen beoordee-
len, zenden wy tevens een groot monster
Silvikrirv-Shaanpoon, .voldoende voor 6 hoofd-
wassohingen. Dez© Shampoon bevat een
groot percentage van (fetpure haaroplossing
Silvikrin. 1?
Adv.
j Laboratorium Silvikrin, Schlokado 104, R'dam
Zend my Uw boekje over den haar-
2'«roei en het monster Silvikrin-Sham-
Qpoon omschreven m de Goudsche Crt.
qq Bijgaand 30 ets. poetzegels, ter ver
goeding van porto en kosten.
Naam:
Straat:
Plaats: