Victoria
R. i. d. PUL
COELINGH'S DEVENTER ONTBIJTKOEK
Patisserie „Moderne"
OOIT q
MADGADIMEf
Zaterdagavondie 6 nnr open
Ahoniieerl 13 op dit Blad.
QEBI
Goudsche Dienstverrichting
IVoor Lips' BrancUtasten en slotsafatriei:
IS DE AGENT P. EOHD Pz- SOUPA. 1
J. SANDERS
Dl GÖÜDSCBÊ FRUITHANDEL
E. ALTER v. h. SAMUEL
Afslag gebakjes 8 cent p. st.
c. s.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 13 OCT. 192$ - TWEEDE BLAD
C. A. de Knoop Zn.
Joh. Bel|
S.&s. van Dantzig
Schoenreparatie
Raam 107 - 109
A
BLUEBAMO
fabrieken
Gebruikt J3fflS
MARGARINE VOOR ALLEN
Hooa In kwaliteit,
Laag in prijs,
A. Vingerling, Brandstoffenhandel Spoorlaan
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Goud.
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens v
en naar aHe plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz.
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandehng.
L. N. POUJERVAART.
Voor HAARDEN, KACHELS. KOLENBAKKEN
VULEMMERS is alleen het voordeeligst adres:
TH. BINNNEDIJK
Li-
M. J. VAN VLIET
ALiaSOir*
CUSTARD
POWDER
PUSSEEREN
AJ0UREN
Boter Speculaas 18 cent per ons
Letter-Banket 32
Banket-Staven f 1.00 per stuk
Boter Letter f 1.60 per 5 ons
Aanbevelend, E. ALTER.
DE NIEUWE GOUDSCHE MUZiEKHANDEl
RADIO-KASTEN VOOR ZELFBOUWERS
JOUTER,
Lange Tiendeweg 11 Gouda.
Heeft Gouda belang bij de droogmaking der
Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen?
De Ophaal- en Stortings-
dienst van de Nutsspaarban^.
Een merkwaardige profetes.
Zijne Majesteit de
Voetballer.
Wat de circulatie betreft - een meeateratuk meneer!
U reguleert 'em avond* bijna op 0 - en U hebt
'p morgen* maar een ideetje te verzetten en in no
taote hebt U precie* zooveel warmte als U wilt en
aieK meer Zoo gevuld - zoo getemperd - en met
dit van kolendamp! U begrijpt - constructiegeheim -
octrooi daar blijft de concurrentie af!
ea b. c <S. dvskrinck
In Gouda verkrijgbaar bij de Firma:
P. ROND PZN. Zeugstraat 96.
goederen per
2 x dugschs Autobcsteldlinst J. VAN OE MEER v.h.J C.deMin
Gouda—Moordrecht—Nieuwerkerk—Rotterdam
Adres te ROTTERDAM:
Beitel Uw brenditoffen
bij
Velt 39 - Turfmarkt 76
Telef. 436.
Prima kwaliteiten
Concureerrende priw^
Radio Electr. Techn. Bureau
Blauwatraat 12 Tel. 66
W. O. Ooadeeen
VAN
JANSEN TILANUS
FRIEZENVEEN
Is Uw adres voor
de Schoenmakerij van
Niet! Probeer dan eens!
HALF POND
ÖEKARMD
«IOC
Maar waarom niet? U ge
bruikt in Uw huishouding wel
verschillende vetten en oliën.
Plantenvet bijvoorbeeld en
plantaardige oliën, zooals sla
olie en ook gebruikt melk:
Welnu ven de fijnste oliën
en vetten met melk gekarnd,
wordt Jtes bereid. Als het
eene gebruikt waarom dan
niet het andere.
Zet Uw vooroordeel opzij.
Slacht* één kwartje per half pond.
arva
EngrosFIRMA RENEMAN A VAN DER HEIJDEN - GOUDA
1762 100
ANTHRACIET 20/30 2.30 (groot ran stuk)
idem 30/50 2.50
idem 20/30 30/50 speciale kwaliteit 2.90.
Prima WALES Importnootjea 20/40 1 3-20-
Atles per H.L. franco huis, ainier. f°
Bij jrrootere kwantum* reductie.
Gruis en steenwry.
Vlammgattaat 10 Gouda
Vraagt onze succes Vulhaard-Kachel „ETOILE Groote
warmte vermogen. Minimum brandverbruik.
10
Firma Wad.
LANOE TIENDEWEO 27
"k.oft lm vaarraad
TELEF 313
blauwe druiven,
perziken,
meloenen
aalbessen,
pruimen
sinaasappelen,
CITROENEN.
tafelperen,
tafelappelen,
tomaten.
BANANEN.
STUDENTENHAVER
vruchten in blik,
VRUCHTEN IN GLAS
Directeur der .Begrafenissen
Belast zich ook met
Crematie op Westerveld
Qouws 228 Telef. 822 Bouds
Vraagt steeds het heerlijke
Krentenbrood, de fijne krakelingen
en de voedzame broze beschuit van
BR0ENENDAAL 32 - a0UPA
WED J.LEUPfiN AZOON KAAPLEH
Voor engros bij de
Fi. RENEMAH t HE1JDEH ts Bouds
Vraagt ons gratis receptenboekje.
tevens machinaal vervaardigen van
STOFKNOOPEN
Ja. E. VAN DONGEN BOI.DING
Burg. Martenssingel 154.
STEENHOUWERIJ
A. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
Wijdstraat 7 Telef. 267
Gouda
lste KWALITEIT
ine, Zondags den geheelen dag versch broodengebak
BERICHT dat hij begonnen is
met den Eerkoop van
Hij levert U de beste kwaliteiten
tegen de goedkoopste prijzen.
Aanbevelend,
h van
zien:
Nu telkenmale opnieuw het gei
duikt dat de gemeente Gouda een
kelyk aandeel zal gaan nemen in de
making der Reeuwijksche en Slui]
Plassen, wordt het, al wordt van ol
zyde daaromtrent niets vermeld,
beteekenis de vraag onder de oogen
Heeft Gouda belang bij de droogmal
Plassen
Wanneer men den Goudschen wethouder
van Financiën hoort spreken over deze
droogmaking of men leest zijn door ande
ren weergegeven meening in tijdschrift of
courant, dan zou men haast gaan denken
dat over deze droogmaking reeds was be
slist en dat de gemeente Gouda al staat
voor het voldongen feit dat zjj daaraan
hare belastinggelden mede ten offer moet
brengen.
Zoover is het nog niet. Het werkcomité
voor de droogmaking, waarin de Goudsche
wethouders Van Staal en Heerkens zitting
hebben, heeft weliswaar reeds op het Goud
sche stadhuis over de droogmaking, als gold
het een ^xioma gesproken, wellicht reeds
de lijnen uitgestippeld, in welke verhou
dingen de gemeenten Gouda en Reeuwyk
en de Prov. Staten en het Ryk in de finan-
cieele transactie dezer aangelegenheid zul
len moeten deelnemen, maar, voor het zoo
ver is, zal er nog wel eenigen tyd verloo-
pen... als het tenminste ooit zoover, komt.
Wat wy nog niet aannemen, wyl deze
droogmaking zulke geweldige financieele
lasten met zich brengt en zulke risico's,
waarvan niemand de bedragen durft noe
men, dat het ondenkbaar is dat Rijk of
Provincie dezen sprong in het duister zul
len wagen en het de meest roekelooze fi
nancieele politiek zou zijn indien een ge
meente als Gouda, over wier draagkracht
zeker niet te roemen is, zich op het glib
berige pad dezer droogmaking zou bege
ven, dat haar leelyk in het moeraB zou
helpen.
Zoover is het nog niet. Maar toch... de
droogmaking is niet meer een technische en'
economische quaestie. Ze is een politieke
strydvraag geworden. En dan weegt men
de argumenten niet meer op het juiste ge
wicht en vallen er wel eens beslissingen,
waarbij het nuchter verstand niet meer
wordt geraadpleegd, en motieven, die met
de feitelijke zaak niets te maken hebben,
den dooïslag geven.
Daarvoor bestaat vrees. Vrees dat een
politiek verbond in de Staten van Zuid-
Holland deze droogmaking er doorjaagt,
vrees ook dat straks, wanneer het noodig
mocht blyken dat Gouda in deze finan
cieele risico's op zich moet nemen om de
zaak tot uitvoering te doen brengen, de
Goudsche Raad in meerderheid zijn sanctie
daaraan zal geven.
Wanneer d^ vraag wordt gesteld of Gou
da belang heeft bij de droogmaking der
Plassen, dan moet het antwoord kort en
goed luiden: neen. En waar dit naar onze
meening vaststaat, daar mag Gouda geen
cent, niemendal, voor deze droogmaking be
schikbaar stellen, nog veel minder een
risico op zich nemen van onbegrensde fi
nancieele gevolgen,
Wanneer wjj eens een oogenblik de tech
nische en finantieele zijden van de droog
making laten rosten, en alleen ons voor
oogen stellen dat de droogmaking een feit
zou zyn, dat daar inplaats van de heerlijke
wyde watervlakten, een bodem zou zyn
blootgelegd, waarop na verloop van een
aantal jaren een boerenbevolking de
commissie-van cjer Torren verwacht een 50-
tal bedrijven \op de beschikbare 784 H.A.
een woonplaats zou hebben verkregen,
dan zou de Zoutmanspo(jjer, zooals de
nieuwe droogmaking zou heeten, een plaats
bieden voor een arme zwoegende bevolking,
die de droogmaking van Vettenbroek en
de Broekvelden toont het met schrijnende
voorbeelden aan geslacht op geslacht een
kwynend bestaan zal hebben. Wie de illu
sie koestert dat op dezen bodem in eenige
jaren een welvarende bevolking zal komen
die een flink bestaan zal vinden in land
en tuinbouw, zooals men maar al te vaak
voorgeeft de wethoudér Van Staal heeft
wel eens in „de Telegraaf" beweerd dat er
in de drooggelegde plassen plaats is voor
80 boerderyen, welke elk de beschikking
krijgen over 12 bunders land en wordt de
grond voor tuingrond uitgegeven dan ko
men er 480 tuinders, die ieder met 2 bun
der tuingrond een volledig bestaan vinden!!
die zal, zoo wordt ons verzekerd door
hen, die de gesteldheid van den bodem ken
nen, die weten wat een droogmaking in
deze streken beteekent, die van huis uit in
het landbouwbedrijf zijn opgegroeid en
daarvoor gevoelen, bedrogen uitkomen. Het
is pure fantaisie en zelfbedrog wanneer
men het voorstelt zooals wy het dezer da
gen nog in een der geïllustreerde bladen
lazen, dat deze streek een bestaan zal ge
ven aan duizenden gelukkige menschen „als
de boomgaarden bloeien in het uitgestrekte
polderland, als het goudgele graan te wui
ven staat, als het glanzende vee de groene
weilanden stoffeert..."
In ernst zal niemand, die deze droogma
king nauwkeurig heeft bezien, met grond
van deugdelijke argumenten kunnen bewe
ren dat straks, na eenige jaren daar een
streek ontstaat, waarop een krachtige land
bouwersbevolking leeft, die voor Gouda's
markt beteekenis zal hebben. En zoomin
deze bevolking van eenig belang zal zyn
voor Gouda als marktplaats, zoo min zal
ook de Goudsche middenstand daarvan
eenig voordeel kunnen hebben, wyl alle wel
gesteldheid, alle koopkracht by die men
schen ontbreekt. Aan deze armelijke be
volking heeft Gouda niemendal.
Gouda heeft belang by het behoud der
Plassen. By den huidigen toestand der we
gen naar en rond de Plassen is het slechts
aan honderden inwoners van Gouda bescho
ren die plassen te bewonderen in haar on
vergelijkelijke schoonheid, in zomertijd
daarvan te genieten als ontspanningsoord,
dat levensvreugde geeft en levenskracht
versterkt. Het is een weelde-oord der na
tuur, waarvan een machtige bekoring uit
gaat.
Deze Plassen zyn voor wie ze de
eerste maal ziet, een openbaring. Men staat
verstomd over deze verborgen schoonheid,
die daar in het hart van Zuid-Holland is ge
legen, het zeldzaam mooie waterland, welks
aanwezigheid men niet kent. Sinds dertig
jaren hangt er over deze plassen de drei
ging van droogmaking. De eene concessio
naris volgde op de andere en alleen aan de
groote financieele risico's is het te danken
geweest dat geen der plannen tot uitvoering
is gekomen. Door de gemeente Reeuwyk tot
welker gebied de plassen behooren, ia nim
mer iets gedaan om op deze wondermooie
natuur de aandacht te vestigen van landge
noot of vreemdeling, is nooit een poging ge
daan om deze machtig mooie streek te ma
ken tot een toeristenoord, zooals dat in het
buitenland geschiedt, waar men weet dat
het toerisme eeh zaak is van groote econo
mische waarde, en niet een pretje, zooals
r.ten in Reeuwyk meent dat het is. Door het
ontbreken jarenlang van elke goede gelegen
heid voor de watersport zyn deze plassen
verlaten gebleven, totdat de Roei- en Zeil-
vereeniging Gouda aan de 's Gravenbroek-
sche Plas haar clubgebouw heeft gevestigd,
terwijl op de Elfhoevensche Plas particu
liere .booteiwerhuurders gelegenheid tot wa
tersport hebben geboden. In de latere jaren
pas heeft deze sport, ook door betere rege
lingen meer en meer beoefenaren gevonden
en dit aafital neemt gestaag toe.
Het is met de Plassen zooals met zoovele
mooie plekjes in ons Vaderland. Nog geeh
twintig jaar geleden waren de prachtige
Oisterwyksche bosschen met schitterende
waterpartijen in Noord-Brabant onbekende
oorden, die slechts den natuurminnenden
wandelaar daar bekend waren. In de uitge
strekte bosschen kon men uren en uren
dwalen zonder dat een sterveling des wan
delaars weg kruiste. Nadien is er een mo
ment gekomen dat ineens de aandacht» op
deze machtig mooie streek viel en sinds
dien is Oisterwyk met zyn bosschen en
vennen geworden tot een geliefd vacantie-
oord, een ontspanningsplaats voor de Bra
banders vooral, villa's en pensions zijn er
verrezen en keurige hotels en op Zon- en
feestdagen trekken van de naburige groote
stad Tiliburg drommen er heen om zich te
verpoozen in deze mooie natuur.
Zoo zyn er ook andere voorbeelden te noe
men.
Zoo kan Reeuwyk ook uit deze Plassen
by een goeden wegenaanleg, welke het mo
gelijk maakt aan alle plassen te komen,
tot ontwikkeling geraken en uit haar isole
ment komen van verscholen dorp.
De omstandigheden zijn gunstig daar
voor. De groote rijkswegen komen straks,
daarop komen de verbindingswegen van
Zuid en Noord en van Oost en West nabij
Reeuwyk samen. Nu is het de tyd daarop
bedacht te zyn. Want goede wegen rond
de plassen brengen niet alleen toeristen
aan, die trekken, er komen bij het vestigen
van eenvoudige hoteLs-restaurants ook blij
vers, en zoo goed als Reeuwyk thans
eenige goed gesitueerde inwoners telt, cfie
door de schoone natuur bekoord,'alleen daar
om daar hun woonplaats hebben gevestigd,
zoo goed zullen by behoorlijke verkeerswe
gen meerderen daar hun woonplaats kiezen.
In de groote steden snakt men naar buiten
wonen. De forensenstroom van Amsterdam,
Utrecht en Rotterdam levert het bewijs
hoe taUooze zakenlieden de groote stad ont
vluchten om buiten m de volle natuur vry
te zyn van het jachtende leven.
Zullen deze plassen, by aansluiting aan
het verkeer, zeker groote aantrekkings
kracht hebben, ook voor de visschery zyn
deze productief te maken. Het bewijs daar
van wordt thans reedB door de opbrengst
getoverd.
By behoud der Pbassen heeft Reeuwyk
meer goede kansen tot welvaart te komen
dan bij droogmaking daarvan. En Gouda's
belang is daaraan ten nauwste verbonden.
S»; welVarend dorp in de nabijheid eener
stad is voor die gemeente en hare nering
doenden van het grootste belang. Maar ook
voor Gouda zyn de Plassen, als ze behoorlijk
bereikbaar zyn, van groote beteekenis. Me
nige stad geeft schatten uit om voor haar
bewoners wandelplaatsen en ontspannings
oorden te maken. Hier is de natuur zoo goed-
geefsch aan de stad een kleinood te bieden,
in welk's schittering elk haar beiwoners zich
kan verlustigen. Want dit staat wel vast
dat, wordt het gevaar van de droogmaking
der Plassen afgewend, dat er dan weldra
verkeersmiddelen zullen komen, die ieder in
staat zullen stellen er heen te gaan.
Waarom zou Gouda de Plassen droogma
ken als de nieuwe polder voor haar geen
waarde jieeft? Wel, wethouder van .Staal,
die met wethouder Heérkens en een redac
teur van „(Groot 's-Gravenhage" dezer da
gen de Plassen heeft bezocht meent dat „ais
Gouda de leiding neemt, Gouda dan leiaing
geeft aan een geweldig stuk pro
ductieve we »k versch a f f i n g".
En op grond daarvan, zoo heet het, zal
Gouda de zaak .behandelen en spoedig ook!
In den Goudschen Raad, aldus „Groot
's-Graivenhage", zal de demping bedoeld
wordt de droogmaking'— der Plassen ver
dedigd worden door de wethouders van
Staal en Heerkens, en daaruit concludeert
dat toad: „waaruit dus wel blijken mag, dat
de zaak van zeer algemeen belang is".
Deze onbegrijpelijke conclusie, zooals zoo
vele andere door de beide wethouders den
Groot-'»-Gravenhage-redacteur ingegeven,
zullen we méaA laten rusten. Maar dat
werkverschaffingsargument, waarom dus
Gouda de leidinfe in deze zou moeten nemen,
mag toch niet /onbestreden blyven.
Wanneer Gofida. zyn werklooze arbeiders
aan de droogmakingswerkzaamheden wil
doen helpen dan beteekent het dat Gouda
daarvoor ten hoogste zou mogen uittrekken
het bedrag dat voor de werkloosheidsbestrij
ding op de .begrooting voor 1928 is uitge
trokken. Vofcr volgend jaar mag dat bedrag
wellicht eenige wijziging ondergaan, maar
toch niet van veel-beteekendnden aard en
zeker niet, nu door den tegenvaller, die de
wethouder van Financiën uit het ontwerp-
de Geer heeft opgediept, het zeer moeilyk
zal zyn de begrooting voor 1930 sluitend te
maken. De gemeente heeft, na aftrek van de
ryksbydrage, daarvoor uitgetrokken rond
een halve ton. Wat beteekent nu deze halve
ton by het bedrag dezer droogmaking? Wan
neer Gouda de leiding zou gaan nemen, be
teekent dat natuurlijk dat Gouda hetzij
alleen, hetzij met anderen, de risico van
deze droogmaking wil dragen. Welnu, die
risico is niet gering. Wel heeft de heer van
Stadl in zyn meergenoemd Telegraaf-inter-
vieuw gezegd dat de H.A. grond, welke
wordt verkregen zal kosten 1670.maar
de Gommissie-van der Torren komt op een
bedrag van 2070 de H.A., dat is maar
een verschil van 400 de H.A. of op de
784 H.A. maar even 813.600. En bleef het
daar nu maar by, maar dat is geenszins het
geval. Die Commissie-van der Torren komt
"by haar waardebepaling van den ongeëgah-
seerden grond op/ 900 A 1000 per H.A.,
maar deze waarde blykt practisch veel min
der te zijn; andere beoordeelaars noemen
bedragen van minder dan 600 tot 600.
Dat beteekent dat het becijferde verlies, dat
op 8 ton iB gesteld, nagenoeg moet worden
verdubbeld. Bovendien zijn er dan nog tal
van zeer ernstige quaestieuze zaken, die
zeer groote risico's in zich dragen.
Willen dan de beide Goudsche wethouders
met deze wetenschap, die zij zelf kunnen na
gaan, aan Gouda de leiding laten nemen,
waar de gemeente voor werkverschaffing
ten hoogste voor een halve ton belang kan
hebben
Neen, dat gelooven we niet. Dat is niet
denkbaar.
De gemeente Gouda mag zich niet wagen
aan financieele risico's als er by deze
droogmaking zijn. De geheele droogmaking
ligt buiten haar terrein. Gouda heeft daar
bij geen belang, dat eenige uitgave wettigt.
ua Herinnert zich hoe ooq.go jnaauaJL
geiouoii loon de iNu.sspjarbiuix uitvoenuL
geven aan haar roods lang geaoositfru
voornamen om t» Gouda lor bovordu^/ug
van hot sparen oen opbaahLen&t aan oo
Spaarbank te verbinden, van geinoauiewegc
een, uaar later bloem, alooiita door de meer
derheid van hot oohego vac B. ou b. ge-
sAuctioanceidl manifest werd vesreprefd waar
in tegen dien N uteopthaaildiecirt word ge
waarschuwd, zulks in veroand met de door
not OWneentebeeiuur voorgenomen oprich
ting van oen Gemeentelij ken Stortings- en
upiinakliaiiet.
Gift mamioei, dat om zijn inhoud en pu
blicatie vel on tot gjereohtvaardigdo ergernis
is geweest on deswege tot een pamflet is
bestempeld, is behalvo in den Goudsohen
Laad en Lu onze gemeente ook! aangeroerd
in de openingsrede van dien voorzitter van
den Nederl. .Spaarbaokbond, in da aige-
meene vergadering te Arnhem dit jaar ge
houden. Daar thane hot verslag, der verga-
doring ia verschonen, is het wed van be
lang kier onder de algemeen* aandacht te
brengen, hoe de NederiondBche Spuurback-
bond, in het bestuur waarvan zitting heb
ben de beeren Mr. J, 41Andriee, den.
Haag, Mr. C. Beekhuis, Leeuwarden, Mr.
W. A. Mees (lid fa. K. Mees Zonon)
Rotterdam, Mr. H. de Viseer, Groningen,
J. N. S. Deckew, Maaebicht, Mt. C. de
Ranibz, Winsom, Mr. F. N. R. Wttewaai,
burgemeester van Lochera, Mr. L. F. A.
van Ogtrop, Amsterdam, P. Dumon Tak,
burgemeester vaai Middelburg, en F. Wat-
di/t optreden van het
heeft beoordeeld.
De Voorzitter gaf van deze aangelegen-
bed de volgoude uiteenzetting, en beschou
wing
De spaarbank te Gouda beeluit, geleerd
door het voorbeeld van andere spaarban
ken, in bet belang van haro spaarders een
afhaaldienst in to voeren. De uitvoering
van dit beu kuil ondervindt oonige vertra
ging bet Gemeentebestuur van Gouda
hoort van dit plan en beoluit zijnerzijds
tot invoering van een gemeentelijken af
haal- en spaard enst. Noch in het één noch
in hot ander Ie iete ongewoons gelegen
Indietu het Gemeentebeatuvur van Gjouda
het in 't belang van zij^ie burgerij wen-
schelijk acht zoodandgon dienst in te voe
ren, dan je het zijn recht en zijn plicht
zulks te doen evenals het 't recht van de
spaarbank is om aan hire plannen uitvos-
rn»g to geven. Doch wét doet nu het Ge
meentebestuur liet verspreidt een strooi
biljet, door 13. en W'. onderteek end, waarbij
de gemeentelijke ophaaldienst wordt aanbe
volen, doch tevens wordt to kpnoen ge
geven, dat de afhsaldianst van de spaar
bank niet op medewerking van de Gemeente
rekenen kun, tyrwijl (met dikke lettors
gedrukt) de burgerij la „wedoegrepeu
eigenbelang' „dringend woidt aangera
den zich niet bij den dienst der spaarbank
aan to stuiten. Dit was eene houding een
gemeentebestuur onwaardig, la da verga
dering ran den Gemeenteraad, waarin de
zaak ter sprake kwam, zeide een Wethou
der, dat de Gemeente niet kon toelaten,
dat eene particuliere Instelling zftu. „profi-
teeren van de belastinggelden van de bur
gerij" Dit was dubbel onwaardig en
teven*..... dom. Het was een slag ia bet
aangezicht van het geheele Nederlandsche
spaarbankwezen. Elk ook tnsar eeaigKins
ontwUkeid mensob in Nederland kan weten
en moet weten, dat eeoe Nedsriandscbe
bizondere spaarbank nimmer beoogt te
profi toeren van de gelden der burgerij en
dit ook nooit zou kunnen dat haar ge-
heele bestaan op ikieta ander» gericht vt
dan om het speren Mj de burgerij aan te
moedigen, dat zij daartoe vurtjohiktonde
spaarwijzen toepast, o.a. afkaaldieost en
beUetingspaavn, dat zij dit doet geheel lw-
ll'angeloo», in zooverre dat hare bestuurder*
zonder eenigo vergoeding hun werk ten
behoeve van de spaarbank eu de spaarders
verrichte» en bovendien.dot een afh.aa.l-
diienst een kostbare spaarwijze vertegen
woordigt, welk© nooit tastbare voordeel"©
oplevert, doch waar aitijd geld bij moet
Er zijn heel wat gemeentebesturen la
Nederland, welke gaarne gebruik maken
van de tusschttakomst van de spaarbanken
voor de inning van belastinggelden «sa an
dere (retributie», zelfo de Staat der Neder
landen doet dat en deze allen zullen d*
eersten zijn om toe te geven, dat niet de
a paarbanken welke haar tuissclieukomé* ver-
loenen, do poofitoerende pairtij zijn, dooh in
tegendeel de openbare lichamen té wier
behoeve de gelden gei ad wordenen de
apaardera, dat is de burgerij.
Deze overheidsinstellingen zien ongetwij
feld wel in at de spaarbanken door hare
medewerking te verleenen, een hooger -'oei
voor oogen hebben dan het zuiver ianea
en ophalen van béiastingi- en andere gel
den. Doch alleen het Gemeentebestuur ln
Gouda vermag niet zioh tot deze hoogte
vwi inzicht op te werken en geeft blijk
van eigen bekrompenheid door aan de spaar
bank zelfzuchtig*» bedoelingen toe te schrij
ven
Gij zult het mot mij eens zijn, mijne
IHeeren, dat van deee plaat* een woord van
ernstig verweer togen de houding ran bet
Gemeentebestuur Van Gouda diende geepro-
Iten (e worden. Ik meen echter tevens, ook
namens deze vergadering het spaarbank be
stuur van Gouda te mogen geiukweosdhen
niet zijn beRluit om niettemin voort te gaan
mot de invoering van zijn afhaialdfienst en
den wensch uit te spreken, dat het hem
gegeven moge zijn door verhoogde inspan
ning en toewijding dien dienst te doen
slagen in liet belang van het doel dat het
zich voor oogen stelt, namelijk het weflzijn
van de burgerij van Gouda.
Dat de gedachten in bovenstaand ope
ningswoord neergelegd, opk bij velen iu
Gouda weerklonk vinden, blijkt wel hier
uit, dat de nieuwe dienst zich in toene
mende belangstelling mag vefheugeo, waar
mede do spaarders zijn gebaat.
De oprichting van den gemeentelijken
dienst, welke eerlang zal pldate hebben,
zal daarop, naar to verwachten is, ui ei
van grooten invloed kunnen zijn.
Et® merkwaardige profetes, Aimée Sem-
pte Vk Piherson genaamd is naar Londen
gekomen uiit Los Angeles, otu vanuit Lou
der haar veldtocht door Europa te
nemen, en daarbij bekeerlingen te
Mevrouw Mc Pherson is niet onder de
sterrenivlagi geboren, maar als dochter van
Soboteche ouder® in Canada ter were c ge-
komen Zeventien jaar oud, werd zij door
den „evangelist" Robert Semple „bekeerd''
Wiens schoonheid zoo'n indruk op haar
uuakte, dat zij hem trouwde en hem naar
China volgde, waar hij stierf. Later werd
zij de vrouw van den Amerikaan Mc Pb»^
son Maar omdat hij haar op dgp^uour
niet beviel, liet zij zich vap^Sn in den
staat Rhode Island schedden, waar de des
betreffende wetten bizonder gunstig zijn
Weet u dat er een tyd geweest is dat ee?
voetballer een heel gewoon mensch was.
Hij kwam op 't ttuk weiland, waar ie
trappen moest, met een gewonen blik in z'n
oogen. Z'n colbert had-ie over een wit hemd
en trok-ie uit, als de wedstryd begon. Hy
hal van z'n knien tot z'n wreef een stuk leer,
dat ik als schooljongen „stinkaard" noem
de, en over z'n hemd wapperde los een
blauwe of een rootte of eert groene sjerp.
Op zyn hoofd stond een gèk ding, 'n soort
baret, met een fraai gekleurde bal er aan.
Enfin: in z'n houding, in z'n doen was-ie
een gewone jongen. Hij w&t dat-ie trappen
kon, maar hy wist dat trappen, als je 't een
maal kunt, *n vry eenvoudige zaak is, ey
hy wist ook dat je geen groot man bent, al
kan je nog zoo goed trappqn.
Maar de tyden veranderen.
De evolutie der voetbal-toestanden heeft
6e eersteklas-voetballer als met een vaart
de hoogte in gesmeten. Hij is vun «en een
voudige jongen, die trappen kan, geworden:
-Zijne Majesteit de Voetballer'^jich Zijner
Hoogheid en Zyner Waardigh^^ bewu3t,
staat Hij thans op de Nederla«he voet
balvelden, met het ééne oog lrflnd naar
den bal en 't andere loerend naar 't publiek,
of men Hem wel goed, wed heel goed ziet.
Hy komt op 't veld met 'n elegante schei
ding in z'n Haar, en laat zich genadiglijk
beapplaudiseeren. En den toont Hy niet
dat-le 't niet prettig vindt. O neen. Hy kykt
blasé, Hij kykt onverschillig, Hy doet alsof
Hij het klaterend applaus, voor Hem be
stemd, niet eens hoort Ja, Hy doet alsof
't 'm 'eigenlijk verveelt. Maar als 't 'n keer
gebeurt dat 't publiek Hem niet opmerkt,
of vergeet fanfares te slaan, dan kykt-Ie
verstoord en vloekt in Z'n hart 't onwelle
vende publiek, dat geen manieren kent en
niet weet hoe 't Groote Mannen behandelen
moet.
Want Hij ia Zyne Majesteit.
Gunt Hij 't publiek niet Z'n schitterend
spel te aanschouwen Offert Hij Zich niet
op Komt Hij nigt iederem Zondagmiddag
op 't veld, om de geëvenaarde talenten uit
Z'n soepele Spel? En wanneer, tijdens den
wedstrijd, de Broek van Zyne Majesteit
plotseling scheurt en Hij zich ijlings even
moet verwijderen, en Hy komt met een gave
Pantalon terug, hoor, djaar klettert en daar
knettert en daar schalt en daar bralt en
daar ratelt en daar klatert alweer 't applaus,
voor Hèm en voor z'n Brode. Of wanneer
Z'n Veter springt en Zijne Majeeteit vraagt
even te staken opdat Hij een nieuwe kan
inrijgen, en Hy is klaar, hoor, daar davert
een gejubel op uit duizenden monden, voor
Hem en voor Z'n Veter. Of wanneer Z'n
Kuit door krampen wordt geplaagd, en Hij
zich kronkelt op 't veld gelyk 'n worm aan
een haak, en Hy vefryst weer in t tintelen
de zonlicht of onder de somber-jagenae
storimluchten, hoor, daar dreunen de tribu
nes van 't gejuich, voor Zyne Majesteit en
Z' Kuit. De moderne Voetballer is 't Zon
dagskind der fortuin. Hij heeft alles, wat
groot en goed is op deze aarde.
Hij heeft v den dreunenden jubelzang van
't publiek, de heete bewondering van duizen-
Met hem leeft alles mee, om hem kunt
ge 'p met uw buurman op het voetbalveld
aan den stok krygen, zelfs klappen oploo-
pen.
Ik zal u vertellen wat my eenige jaren
geleden overkwam, by een wedstrijd België-
Holland te Antwerpen:
Ik stond naast een Bedg, die er uitzag als
'n fabrieksschoorsteen. Een vent als "n
boom, en in z'n oogen een blik van louter
bloeddorst. De vent, een pracht-Vl^ming,
stond z'n landgenooten razend aan te moe
digen. De klanken uit z'n mond waren als
't geloei van een misthoorn. Maar tot z'n
eere moet ik zeggen,- dat hij He Hollanders,
ahs ze goed speelden, even hartelijk toe-
jubelde. Hij was een fyn-proever. Een ken
ner, die zich blijkbaar met al z'n intellect
aan de studie van het voetbalspel had ge
wijd. Maar hy duldde geen tegenspraak. Als
hy wat zei over het spel en een ander sprak
'm tegen, wèl, dan trilde z'n lichaam van
woede, en wou-ie dien ander wel opvreten.
Af en toe vrpeg-ie me de namen der Hol-
Iandsche spelers. Hy bleek er geen van te
kennen, en was, ondanks z'n vernuft, lichte
lyk vergeetachtig, want telkens weer
vroeg-ié me den naam van een speler, dien
ik al meer genoemd had. Op 'n gegeven
moment komt de Belgische voorhoede aan
gerend. W\j, die achter 't doel der Hollan
ders stonden, zagen den aanvaj komen toe-
zwieren, met een hartstocht van snel-heid,
behendigheid en phyriek vernuft. De oogen
van m'n Vlamiyg glinsterden als kolen
vuurs, MaaF*'Juist als de Belgen voor 't doel
waren, wierp Stom er zich tusschen als een
pier-in-zee, die den brandenden golftlag
breekt. Hij wipte den Bal voor den neus der
Belgen weg. IDreunend gejuich. De mist
hoorn-stem van den Vlaming ging boven
alles. Ik keek 'm trdtech aan.
Dat was Stom, zei ik.
De Vlaming keek naar me of-t-ie me
verslinden wou. Z'n oogen gfónsterden ros
sig, dreigend.
17 bent gek, awól zulle.
Pardon, waagde ik, want ik laet me
maar niet ntleedigen door dien schoorsteen
pijp. „Dat Jras wèl Stom".
StomT sidderde m'n buurman. „Waar
om was dat stom? Dan weet u het niet. U
bent stom."
Z'n knuisten beefden.
Ik hield m'n mond maar. Wat scheelde
dat half-HoRandsche-half-Fransche mira
kel Zou-ie dan tegenspreken dat Stom
Stom was?
Toen een poosje later de kranige Velocl-
taan opnieuw zoo'n sterken Belgischen aan
val brak, kon ik me niet weerhouden hem
nog eens in te lichten en zei: „Dat was wéér
Stom."
Ik had het niet moeten doen.
Want nauwelijks was het gezegd, of' de
Vlaming begon over heel z'n lichaam te
trillen'. „Heb jij verstand van voetballen om
dat stom te noemen brulde h\j ,en hy leek
"n getergde buffel. „Zal jij mij staan te
judassen, awèl zulle? Hier dan, omdat je
't stom vindt."
Hjj probeerde mij een mep te geven, maar
ik was er al vandoor. En heej dit tragische
meeningsverschil schuilde tenslotte in één
hoofdletter: Ik bedoelde nidt dat Stom stom,
maar dat Stom Stom was.