GOELINGH'S DEVENTER ONTBIJTKOEK
Victoria
Muurvlakte
Glasonderoemisg „SOIIDi", (G.01) Spierinplr. 131, Tel.440
DE iiOUIStllfi FRUIÏUAKDEl
FOTO LUXy Kleiweg 80, Gouda,
Boekhandel VAN BURK
SPEELKAARTEN
H. P. Herfst Jn
RADIO
GEVESTIGD
Levertraan
Hoestmiddelen
P£J. Revet en Zonen
VICKS VAPORUB
ANTON COOPS
Goudsche Vraagbaak
JAARBOEKJE
GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 20 OCT. 1928 - TWEEDE BLAD
Hoog In kwaliteit,
Laag In prl|o.
A. Vingerling, Brandstoffenhandel Spooriaan
Bloedarmoede - Zenuwzwakte - Algemeene verslapping
G L AS VERZIL VERING
L. METTAU Herstelling van Verweerde Spiegels
LEVERING VAN GLAS, Süü:,,rzll"rd' °n«"l""n-
S. S. van Dantzig
H.A.V. BANK
TH. BINNNEDIJK
VERWACHT l)W BABY!
Joh. Bel|
J* La A, BRAAK)
WISKUNDE
Zoete en Me Krakelingen.
Gekruid SI. Itieolaai ID en 16 cenl per ons.
Doler SI. Hiceiaas 18 ten! per us.
HET BESTÉ"
W.Vermij&Zn.
Motorbootdient Gouda-Oudewater- Utrecht
tortuur: Maandagavond 7 uur Woensdagmiddag 2 nnr Donderdagmiddag 12 nur
Goudsche Vraagbaak
PRIJS 25 CENT.
Heeft Reeuwijk belang bij de droogmaking der
Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen?
Uit ons Parlement.
DE PIANO.
"t-u
EngrosFIRMA RENEMAN VAN DER HEIJDEN GOUDA.
1762 100
QBVESTIODi
in welke onderneming van af heden wordt vervaardigd Geslepen en
Ongeslepen, Verzilverd en Blank Spiegelglas in de meest moderne
uitvoeringen ten dienste van de Meubel-Industrie, Carrossiers, Scheep-
werven, Café- en Winkelinrichtingen etc. Autoruiten kunnen direct
geleverd worden. 20b0 30,
Opnieuw verzilveren van verweerde Spiegele.
Mevr. Degelijk„Ik vind het een pracht van een
haard. Je hebt je naam wel eer aangedaan, Mannie. nsaioo
Die haard maakt onze gouden bruiloft mee!"
B E C M T «S. DVSEWINCK
In Gouda verkrijgbaar bij de Firma:
P. ROND PZNZeugstraat 96.
ANTHRACIET 20/30 2.30 (groot van stuk)
ideiji 30/50 2.50
idem 20/30 30/50 speciale kwaliteit 2.90.
Prima WALES Importnootjes 20/40 f 3.20.
Allies per H.L. franco huis, alhier. 26
Gruis en steenvry. By grootere kwantums reductie.
In alle gevallen van bloedarmoede, zenuwzwakte of algemeene slaptetoestan-
óen, is de Sanguinose het middel dat snel en afdoende verandering brengt. Een
groot voordeel van de Sanguinose is, dat zij ook door de zwakste gestellen verdra
gen wordt en geen schadelijke bijwerkingen vertoont. Neem er de proef van. Maar
zorg dat gij de echte Sanguinose hebt.
WAGHT U VOOR NAMAAK.
Sanguinose kost: per fl. 2.—, 6 fl. 11.—, 12 fl. 21.—.
Met duidélyke gebruiksaanwijzing.
Verkrijgbaar by alle Apothekers en voorname Drogisten.
VAN DAM v Co.
De Riemeratraat 2 c/4. - Den Haag.
In divans pp||zan -
WHIST- «n BRIOGEBLOCS
Handleidingen voor Schaken - Dammen - Whist - Bridge enz.
Werkplaat»: Spierlngetraat 1439171 20
BRONCHITIS - Hoift - Asthma
Snelle verlichting en genezing door nieu
we geneesmiddelen uat plantenextracten,
blykend uit volgend attest;
„lk ben met Uw behandeling sedert 6
dagen begonnen, ik hoest minder, haal
vryer adem en voel my krachtiger. Toch
ben ik zeer ernstig aangetast, ^ant ik
heb myn beroep op last van 3 genees-
heeren moeten opgeven. De minste bewe
ging was my verboden, doöh in die vyf
dagen ben ik een geheel ander mensen
geworden.
„A. D., te Seraing (België)".
Vraagt circulaire met bewijzen aan den
uitvinder dezer geneesmiddelen zelf, den
dokter in de medicynen G. DAMMAN, aan
firma J. H. I. SNABILlé (afd. P 8j)
Groot© Markt 7, Rotterdam.
VERZOEKE DE ZIEKTE DUIDELIJK
AAN TE GEVEN, want er is een speciale
brochure voor elke ziekte.
N. W. O, Goaderan
VAN
JANSEN TILANUS
FRIEZENVEEN
SPECULAASJES12 ct. p. ous
DIK SPECULAAS 12 ct. p. ons
AMANDELSPECULAAS 16 ct. p. ons
HEERLIJKE BOTERSPECULAAS
20 ct. per ons.
v.h. L. Boogaerdt,
L. TIENDEWEG 43, TELEF. 777.
Hoofdvertegenwoordiger voor
Gouda en Omstteken
H. VAN DER GRAAFF
Blauw.traat 19 Tel. 763
Heeren Ziffscheerders I
Laat Uw haar vakkundig knippen by
C. GORISSEN, Kapper, Gouwe 30.
Alleen Heerensalon.
Directeur der Begrafenissen
Belast zich ook met
Crematie op Westerveld
Gouwe 228 Talof. 822 Gouda
2.— per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA.
verhoogt uw geluk en koopt de
luiermandbenoodigdhed en bij
«J. C. SIBBES
HOOGSTRAAT 7 TEL. 423
Radio Eloctr. Techn. Bureau
Blauwstraat 12 Tel. 66
te GOUDA, Burg. Martenssingel 24
Leeraar M. O. Boekhouden.
Opleiding voorliractyk en examens.
H-BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ons brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 'u-Bosch 1924, It'dam 1926,
Dordrecht en Utrecht 1927.
lessen aasgeboden, op zeer billijke voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
P. S. DAUVILLIER.
751 10 B.MARTENSSINGEL 12.
H. D. TAIWSE
Naaierstraat 24.
"O 1 O
O Lifcvert tegen concurreende J»
O prijzen 2062 20
GLAS voor
'Z WINKELPUIEN,
WOONHUIZEN,
DAKBEDEKKING,
KIPPENHOKKEN,
Taaie
10 OEBR. KAMPHUIZEN.
Ons werk is en blijft
Fabriek van gestoffeerde meubelen.
Vrouwesteeg 22 GOUDA
Telef. 419. 15
OOSTHAVEN 65 - TEL. 280
1963 15
groot ongeveer 9 X 2'/a Meter TE HU U R
in het stadsdeel „Korte Akkeren".
Te bevragenGOUWE 98. 2019 8
Tegen alle verkoudheden
Verkrijgbaar bl| m
10
Drogist - Wijdstraat 31 Tel. 328
De Ondernemer: FIRMA WED. K. A. VAN qEN HEUVEL
on uo Ligplaats i BOUWE bij do Groenondaal. Tol. 437
Goederen worden dagelijks aangenomen GOUWE 184.
Firma Wad. 4. Rietveld.
LANOE T1ENDEWEÜ 27
BLAUWE DRUIVEN,
PERZIKEN.
MELOENEN
AALBESSEN.
PRUIMEN
SINAASAPPELEN,
CITROENEN,
TELEF 313
haef t in room ad
TAFELPERflN,
TAFELAPPELEN,
TOMATEN.
BANANEN,
STUDENTENHAVER
VRUCHTEN IN BLIK,
VRUCHTEN IN GLAS
By de Uitgevers A. BRINKMAN ZOON alhier is ter perse om binnenkort te
verschijnen een voor iederen Gouwenaar onmisbare wegwyzer op alle gebied, die den
titel zal dragen van
DER GEMEENTE GOUDA voor 1928—1929.
Bevattende alle inlichtingen betreffende Rjjks- en Gemeentediensten,
Openbare en Bijzondere Instellingen enz enz.
Uit officieele gegeven samengesteld.
Dit boekje bedoelt telken jare den inwoners van Gouda in het kort in te lichten
over al datgene wat ieder hunner eigenlijk weten moet, omdat ieder met al wat tot het
Gemeentelijk- en het Rijksbestuur wat Gouda betreft, dagelijks te maken heeft. Waar
moet ik hiervoor wezen? Wat moet ik in dit geval doen? Tot wien moet ik my wenden?
Wat moet ik .betalen voor gas, voor electriciteut, voor water? Hoe hoog is de belasting
Welke school moet ik hebben voor myn kind? Deo© en zoo talloos ander© vragen komen
er telkens en telkens naar voren. Weet ge ook wat er by Politieverordening verboden
is, waarvoor ge de kans loopt by overtreding te worden gestraftKent ge de regelingen
van het verkeer in desze Gemeente? Weet ge welke formaliteiten er te vervullen zijn bij
geboorte, huwelyk en dood Kent ge Uw stad in bijzonderheden en ook hare instellin
gen? En weet ge wat er in Gouda bestaat op het gebied van gezondheidszorg, liefdadig
heid, sport, kunsten en wetenschappen? De
zal U op al deze dingen het antwoord geven en U een wegwyzer zyn, zooals U uit de
hier volgende opsomming van don inhoud zal blijken.
g^r* Ieder kan hierin terstond vinden wat hy noodig heeft.
Bestellingen worden thans reeds aangenomen door den Boekhandel en de Uitgevers
A. BRINKMAN A ZOON.
Het adres voor Vereenigingen, Bruidsgroepen, Kinderfoto's enz
Ruime sorteering bijbehoorende Lijsten
Hebben wy vorige week de vraag onder
de oogen gezien of Gouda oelang heeft by
de droogmaking der Plassen, thans willen
wij dezelfde vraag ook stellen en beant
woorden ten aanzien van de gemeente Reeu
wyk.
De gemeente Reeuwyk, zoo ja er steeds
in allerlei toonaarden beweerd, heeft groot
belang by de droogmaking. Jarenlang heeft
men den bewoners dat ingeprent en zoo is
het voor een deel hunner zoo natuurlijk
geworden als het opkomen der zon dat deze
Piassen droog moeten.
Immers, de voorvaderen hebben van land
water gemaakt, hebben geld gestort in een
droogmakingsfonds, wat is er nu vanzelf
sprekender dan dat van dat water weer
land wordt gemaakt?
'Zoo redeneert men. En dat lijkt wel aar
dig. Maar wie de moeite wil nemen deze
droogmaking eens onder de cogen te zien,
zal dra tot de conclusie komen dat wanneer
die plassen zouden worden drooggemaakt,
dit tot een groote teleurstelling zou leiden.
De gemeente Reeuwyk heeft voor deze
droogmaking een halve ton als bijdrage be
schikbaar gesteld. Dat bedrag is de gemeen
te kwijt. In de meerkosten der droogma
king, dan die welke zyn begroot, draagt de
gemeente Reeuwyk niet by. Met die 50
mille is de gemeente er als b ij d r a g e af...
maar dan is ze er nog niet.
Maar daarover straks.
Wanneer tot droogmaking wordt besloten,
moet er worden onteigend volgens het daar
voor opgemaakte onteigeningsplan. Er zal
onteigend worden 738 H.A. water, 92 H.A.
land en 8 huizen. Hierby moet er rekening
mede worden gehouden dat men onteigent
zonder de op de perceelen vastgezette droog-
makings- en andere fondsen. Trekt men dus
van de H.A 5.rente dan zal, al staat dit
nergens in een Rapport, de verkoopwaarde
met 100.verminderd worden, trekt men
25.af, dan gaat er 500.van de ver
koopwaarde af. Voor het water zal men
practisch gesproken niemendal krygen. De
92 H.A. land, dat zyn dan de damhoeken
met rozen, het aardappelland, de bleekveld-
jes achter de huizen, waar men kippen
houdt, zullen voor een krabbel moeten wor
den afgestaan. Dit is heel duidelijk wan
neer men weet dat voor de geheele onteige
ning drie ton is uitgetrokken, dat wil
zeggen van die drie ton zal twee derde ge
deelte worden uitgekeerd. Op de lyst van
de in elk geval te onteigenen perceelen is
als gezamenlijke waarde uitgetrokken
213.075.86, de bedrijfsschade daaronder
begrepen. De lyst daarvan berust by den
Directeur van het Bureau voor Ontwatering.
Stemt het onteigeningsbedrag zeker niet
tot geruststelling van de by de onteigening
betrokkenen, de opbrengst van het land na
eenige jaren wordt by verkoop op 2300.—
2600.— getaxeerd, een bedrag dat zeker
geflatteerd is.
Wie in het rapport van het biervoren ge
noemde bureau van Hasselt en de Koning
leert wat omtrent de huizen- wordt ge
zegd welke binnen de omringing komen
te liggen, zal zich daarover niet weinig ver
bazen. Daarin wordt verhaald dat men aan
den Tempel kan zien hoe weinig de huizen
er van lyden als de grond waarop ze staan,
buiten zyn grondwater komen te liggen.
Wat is nu het geval? Er staat nog één
huis, dat 2 M* gezakt is... maar alle andere
huizen, die er hebben gestaan, zyn afge
broken. Een prachtig motief. En daarop is
dan nog. het voorstel gebaseerd om de bin
nen de omringing liggende huizen wel te
onteigenen, maar de eigenaars daarvan een
schadeloosstelling aan te bieden. En zoo
staat er: „wanneer zy dit billijke bod yiet
wenschen te aanvaarden, kunnen zy, wan
neer eventueel schade mopht voorkomen,
een eisch om schadevergoeding by den
rechter indienen".
Dat beteekent dus dat wanneer de bewo
ners het geboden geringe bedrag niet aan
vaarden, zy dan voor den rechter bewij
zen mogen dat de schade het gevolg is
van de droogmaking en ook bewijzen hoe
groot de schade in de toekomst wel zal zyn.
Ten aanzien van het land, dat binnen de
omringing Komt te uggen worut medtgt
ueeki dat wei is waar net land slinkt, on-
geiyk daalt, uit lyn grondwater komt te
liggen... maar zoo staat er: „op achauevei'
goeding door te groote drooglegging dei
gronden behoeft niet te worden gereaenu'
Wat dit zeggen wil wordt met een voor
beeld verklaard: Jemand heeft een rozen
tuin, waarvan hy kon bestaan. Nu wordt
eerst de helft daarvan voor zeer ge ringen
prijs onteigend, de rest van de grond droogt
dan uit en wordt ongeschikt, het huis zakt
scheef en wordt bouwvallig.
Hoeveel huizen en land onder deze rege
ling zullen vallen, kan ieder in Reeuwyk
voor zich zelf nagaan, wanneer men weet
dat de dyk vanaf de Reeuwijksche Brug tot
het dorp Sluipwyk als een lus om de buurt
schap heenkomt. De school van Sluipwyk
valt binnen de omringing; het ineenvalten
van dit gebouw is een fortuintje voor de
gemeente. Hoe groot de schade naar bil
lijke berekening, aan huizen en land zal be
dragen kan niemand zeggen. Billijkheids
halve moest de Overheid, indien tot droog
making wordt overgegaan, alles gaan ont
eigenen.
De huizen, welke buiten de omdyking
komen te liggen, zullen ongetwijfeld, wan
neer in den dyk een zandberm wordt ge
stort, zooals langs bovengenoemde „lus",
daarvan hebben te lyden. Wordt er geen
zand gestort en komt de dijk vlak langs het
huis, dan zal dat zeker in korten tyd scheef
liangen. Volgens het Rapport-van Hasselt
eïi de Koning slinkt de dijk over land ge
jogd 300 in. Ligt een huis verder van den
'dyk af, dan is dat er vanzelfsprekend beter
aan toe. Maar aan scheuren ontkomt het
niet met als einde bouwvallig worden.
Wie de gevolgen goed nagaat, moet vree-
zen dat 'Reeuwyk éin ruïne zal worden. Ook
de huizen in den Platteweg, liggende op den
achterkant van de Willens, en in de Twaalf-
morgen op den achterkant van Stein wor
den niet veilig geacht. Het feit is er dat
het IZomerhuis van Tines Koster, -wel 10
minuten gaans van Vettenbroek af liggende,
by droogmaking van dien polder uit elkaar
scheurde.
De ervaring met land in oud-Bodegraven
was dat het zakte bij de droogmaking van
den Tempel; het land ten Oosten van Vet
tenbroek (ten N. van 's-Gravekoop) werd
na de droogmaking van Vettenbroek zóo
laag dat men 's zomers soms op bloote voe
ten in het water liet gras maaide. Overal
waar geen klei is, het land tusschen Ravens-
berg en de Breevaart, de Achterwillens, het
Land van Stein, ten Noorden van den spoor
lijn, het zakt overal. Het land klinkt in en
komt te laag in eigen poltferpeil te liggen
en wordt daardoor drassig.
Het zyn alle bezwaren van practischen
aard, die zich zullen openbaren.
En ten slotte: komt de droogmaking tot
stand, maakt men de Plassen, die reservoirs
zyn van goed drinkbaar water, maalt men
met het nieuwe gemaal, kwelwater in wete
ringen en slooten van Reeuwyk, dan moet
noodwendig worden overgegaan tot den
aanleg van'een Waterleiding, welke by be
houd der plassen overbodig is. Een Water
leiding, die slechts voor een gedeelte der ge
meente bereikbaar zal zyn, doch waaraan
ieder zijn deel zal hebben op te brengen.
Wanneer men de kosten voor de gemeente
nagaat buiten de bijdrage van 50.000 en
gaat nadenken over de financieele
schade aan eigendommen van de bewoners
door en als gevolg van de droogmaking
veroorzaakt, dan kan men soch waarlyk
niet optimistisch tegenover de droogma
kingsplannen staan.
Het slechte rendement van het landbouw
bedrijf is thans reeds oorzaak dat er ver
scheidene boeren zijn, die nü geen gemeente
belasting betalen. Men mag zich afvragen
hoe het dan zal zyn als in de nieywe Zout
manspolder een 50 boerenbedrijf jes worden
gevestigd zooals Vettenbroek die heeft?
Van deze zal de gemeente zeker geen inkom
sten kunnen halen!
Ziehier de ernstige schaduwzijden die aan
de droogmaking der Plassen in het byzonder
voor de gemeente Reeuwyk en haar bewo
ners verbonden zijn.
Bij de agitatie voor de droogmaking viert
de politiek hoogtij. Bat men deze toch uit-
echakele in deze zuiver technische en finan
cieele zaak!
Het is van veel grooter belaug voor Reeu
wyk de Plassen te behouden. En wan
neer dat vaststaat, dat men dan overwege
ook in samenwerking met anderen, op welke
wyze de productiviteit der Plassen kan wor
den verhoogd.
De Plassen zyn een kostelyk bezit, dat
goede rente geven kón!
TWEEDE KAMER.
Herziening van de Indische Staatsregeling.
Een oude interpellatie.
Drie dagen heeft de Tweede Kamer een
over het algemeen op hoog peil staand de
bat gevoerd over het wetsontwerp tot wij
ziging op enkele punten van de Indische
Staatsregeling.
De communist zorgde voor een rumoerig
begin: in zyn ontstemming over een hem
geweigerde interpellatie stond hy er op,
dat nu opeens met spoed, d. i. vóór de
Staatsbegrooting, een hem ruim 2*6 jaar
geleden toegestane interpellatie zou worden
gehouden. In die 214 jaar had hy er zelf
nooit aan gedacht, noch over het onderwerp
der interpellatie bij de Staatsbegrooting
gesproken. Of sommige interpellaties ook
noodig zyn! Het werd een geweldig rel
letje, een geschreeuw en gehamer als in
geen andere vergadering voorkomt en het
eind was, dat onze revolutionair het goed
vond om na het Kerstreces een beurt te
krygen.
Wat nu de partieele herziening van de
Indische Staatsregeling betreft, deze betrof,
in hoofdzaak de samenstelling van den
Volksraad. Verder was van belang de uit
breiding van den Raad van Indië met twee
leden, waarvan de bedoeling is ook uit
stekende inheemsche krachten in dit
college (dat thans uit 4 leden en een vice
president bestaat) te brengen, hetgeen do
voeling met de inlandsche volksmassa zal
bevorderen. Het groote debat concentreerde
zich echter om eerstgenoemd punt.
Aanvankelijk was het inlandsche element
even sterk in den Volksraad vertegenwoor
digd als het niet-inheemsche. In 1925 heeft
minister de Graaff zich echter neergelegd
by een amendement-Feber om de verhou
ding te veranderen ten ongunste van de in
landers. Daardoor werd in den Volksraad
een Nederlandsche meerderheid verzekerd
(30 Nederlanders, 25 inheemschen en 5 uit-
heemsche niet-Nederlanders). Dit besluit
moest wel in inheemsche (vooral in de in-
tellectueele) kringen als een bewys van
wantrouwen worden aaégevoeld en ont
stemming in en buiten den Volksraad bleef
niet uit. Reeds kort daarna bleek de Indi
sche regeering, evenals de Nederlandsche,
het gevallen besluit zeer te betreuren ©n
thans kreeg de Kamer een wetsontwerp,
waarby werd voorgesteld om de verhouding
der zetels van het oorspronkelijke ontwerp
Fock-de Graaff te herstellen: 25 Nederlan
ders, 30 inheemschen en 5 uitheemsche niet-
Nederlanders. De Volksraad had zich ten
tweede male voor deze verdeel iog der zetels
uitgesproken en het liet zich voorzien, dat
al had het voorstel thans, anders dan in
1924, in'Indië eenige beroering in Europee-
sche kringen gewekt de Tweede Kamer
zich niet wederom zou verzetten tegen wat
Minister van Koloniën, Gouv-Generaal en
Volksraad in het belang van de goede ver
houdingen in Indië achten. Het was voor de
Kamer geen aangename positie om op haar
meening van 1925 te moeten terugkomen,
maar zy heeft terecht het zwaarste laten
wegen wat den doorslag moest geven en
begrepen, dat afwijzing voor den tweeden
keer van het aan de inlanders toegedachte
aantal zetels op de inheemschen in Indië
een zeer ongunstige indruk zou maken.
Daarbij kwam, dat velen, die drie jaar ge
leden met ir. Feber meegingen, thans met
hem van oordeel waren, dat de gevolgen
van de door de Regeering voorgestelde ze
telverhouding waarlyk niet zoo funest zul
ten zijn. Zelfs de man van het groote amen
dement van 1925, de heer Feber, ging over
stag, wyl verwerping in de gegeven om
standigheden onnoodig onaangenaam zou
zijn voor het inlandsche element en met
hem ging o.a. de geheele katholieke fractie
met het regeeringsvoorstel mee. Voorts
de liberalen, namens wie mr. Droogleever
Fortuyn verklaarde, dat de Kamer in de ge
geven omstandigheden niet anders kon doen
dan het ontwerp aannemen, terwijl tenslotte
de anti-revolutionairen gedeeltelijk vóór en
tegenstemden, een houding, welke bU de
eindstemming ook by de Christelyk-histo-
rischen te constateeren viel. De communist
de Visser ging geweldig te keer tegen het
ontwerp, dat misleidend zou zijn! Deze af
gevaardigde moet niets hebben van een
goede verhouding tusschen Regeering en
bevolking; een door hem voorgestelde, on
mogelijke motie werd door niemand onder
steund en kwam dus niet in behandeling.
Minister Koningsberger had dan ook geen
zware taak. Z. Exc. gaf de verzekering, dat
de groote lijnen van de Indische politiek
niet te Buitenzorg, maar in Den Haag vast- i
gesteld worden en dat de koloniale belan
gen op de arbeidsconferentie te Genève in
1929 behoorlijk behartigd zullen worden,
waarna de bewindsman nog eens uiteen
zette waarom de voorstellen t. o. v. Raad
van Indië en Volksraad aanbeveling ver
dienen.
Dr. Koningsberger heeft daarbij vooral
den nadruk gelegd op de morcele beteeke-
nis van dit ontwerp, dat herstelt de vergis
sing van 1925, die in Indië als een donder
slag by helderen hemel is aangevoeld. Die
vergissing is voor de inlanders een bittere,
grievende en onverdiende teleurstelling ge
weest, ook voor zeer vele nationalisten in
Indië. Deze fout is nu goed gemaakt en
wel op een wijze die niemand kan misver
staan.
Een amendement om den Raad van In
dië niet uit te breiden verkreeg slechts
12 van de 79 stemmen. Socialistische amen
dementen betreffende ledental en zittings
duur van den Volksraad werden verworpen
of ingetrokken, waarna het wetsontwerp is
aangenomen met 67 tegen 10 stemmen: die
van den communist, ds. Zondt, ds. Ling-
beek, 5 anti-revolutionairen en 2 chriat-his-
torlschen.
De Regeering kan dus tevreden zijn, al
ware het nóg beter geweest, indien een der
gelijk ontwerp met algemeene stemmen was
aangenomen.
Poalaoh-Uuitsona onderhancUlingan.
De 1 attente jarou zijn er voortdurend door
gedelegeerden van Dolen en Duiteohiand
bospireiKdnfcon gevoerd, teneinde te komen
tot een oëononiisoh vorgelijK. Deze ouder-,
aanhalingen droegen aldoor oen zeer moei
zaam'ktarakier. schoon tevde lauden, die
buren aijn, er ten zeerste bij gebaat zou
den zijn, wanneer hun handelsbetrekkingen
rustten op een dagelijkon grondslag, viel
steeds een ontstentenis van wederzij d-
s»ch tegeiiKJotkonirjudheid vast t® stellen.
De economische verhouding tusschen beidie
landen liet in jle afgeloopen jaren aanhou
dend te wenschen over. Zoowol Polen als
Duitsdhland richtten, hoogo taiietinuren op
om dit, terwijl bedde landen elkaar» pro
ducten noodig haddlyn. Ondanks den scher
pen eoonoandechen strijd had er tooh uog
tusschen beide staten oen uitwisseling van
voortbrengHolen plaate, die niet geheel en
ai onbeto^koiiend was, lietgee® de conclu-
(ade wettigt, dat betide landen, daar zij zelfs
onder ongunstige bmstandighecten handel
met elkaar dreven, feitelijk op elkaar aan
gewezen zijn. Do ondorhandelingen hebben
echter geen enkeden keer tot liet sluiten
van oen verdinag geleid; alleen kwam op
zeker oogehblik een voorloop',ge schikking
tot stand, maar een definitief traotaat bleef
tot dusver achterweg*». De politieke samen
stelling At vorige DuRsche regieerlng was
allicht niet bevorderlijk voor het bereiken
van resultaten, daar het, aangezien: ver
scheidene Duitsdh-raationalen er deel van
•uitmaakten, thet een utl&sfepnoken rechts ka
rakter droeg en kon beschouwd worden als
een pleitbezorger, dor Dhitscho Jgrariftrs.
Maar de rechtsohe regeering in Duitsch-
land is weggevaagd en oen linkscbo onder
sociaal-democratische leiding is er voor jn
de plaate gekomen. Men zou nu zeggen
dat er voorwaarden waren geschapen voor
een vlotter verloop der economische be
sprekingen tusaehen Polen en Du tschland,
die sinds oenigen tijd weer zijn aange
knoopt, mwatf do feiten toornen tlians aan,
dat do ivgjeeringmvijzigiing in Duiisohltuyi
do onderhandelingen in 't minst niet gun
stig heeft beïnvloed. Gisteren zijn do be
sprekingen voorloopig gestaakt, omdat er
toch goen kans bestond, dat de belde par
tijen het eens zouden worden.
Aan wie de scnuld't Het is moeilijk uit
lè maken. Wanneer men de Pdieu mag ge-
looven, vormt do Dultóche hardnekkigheid
#en beie.8cl voor t sluiten van een nan-
delsacooord-, de Duiisohors willjm op geen
enkefl punt, maar men liet te Warschau
voorstelt, over de brug kojneu. De bezwa
ren gelden vooral de houding van den
leider der Duitaoho delegatie, dr. Hennes,
waar de Polen blijkbaar niet erg moe op
hebben. Hermes la, gelijk men weet, oud-
minister en behoort tot het centrum hij
moet volgens de Pooleche merledeellngen
vooral de belamgeu der Duitecho agrariërs
vwnledigon. Mliar er vaJt ook te beachik-
kou over DuiUoha uiteenzettingen en wel
van dr. Hennes self, die aan het kabinet-
HCrinanu Muller verslag heeft uitgebracht
over de jongste onderhandelingen te War
schau Naar de oud-minister te kennen gaf,
viel er met de Polen geen land te bezei
len, omdat zij, al waren de Duitechers in
menig opzicht buitengewoon toegeeflijk
met name op hot stuk der douane-tarieven
slechts te vinden waren voor oonceeafas,
die geen naam mogen hebben. Bovendien
stonden de Polen op., de inwilliging van
nieuwe belangrijke eiaöhrn, die door poli
tieke motieven waren Ingegeven.
Men ziet duo: over en weer geeft men
elkaar do schuld van 't mislukken der on
derhandelingen. Het gevolg hiervan ia on-
'lartusschen, dat beide staten doorgaan el-
knar economisch te banadeelen en middel
lijk is hiervan het gevolg, dat ook in po
litiek opzicht de relaties er voortdurend
onprettiger op worden.
BUITENLANDSCH ÏUEUWS.
VER. STATEN.
Hoover Britsch onderdaan?
Aan Herbert Hoover wordt hot recht ont
zegd, aanspraak te maken op hot pres.den
schap dor Voroenigde Staten. Hij zou uj.
het beltin dezer eeuw, bij een bezoek
Transvaal, dcedgonomun hobbeu aan
daar gehouden, verkiezing ein zodoen
de de Briteche nationaliteit hebben aan
vaard. Dit is n.l. de inhoud van een brief,
de burgemeester van. Johannesburg
heelt ontvangen vaa* een Amerikaan, die
verzocht de juistheid van deze bewa-
fce willen voriheoren. De kiezenslijs
van bedoedde periode blijken: echter
niet verkrijgbaar, zoodat de buigemaester
een uitsluitsel kan geven.
Uit New-York wordt intusechen gemeld,
dat Hoover zelf nadrukkelijk ontkent, dat
hij oodt in een ander land dau de Ver-
eemigd© Staten aan oen verkiezing heeft
rieelgmomein. iHlj verklaart, dot bij in zijn
lieele leven slechte drie weken in
Transvaal Is geweest en daarom met geen
mogelijkheid daar zijn domicilie kan heb
ben gehad of wettig aam een verkiezing
kaai hebben deed genomen. Hooiver »yst er
verder op dot hij, indien hij als Amerl-
khansch burger aan verkiezingen in oen
vreemd land zou hobben deelgenomen hij
deswege zou zijn gestraft- Vorder verklaart
hij, dat gedurende zijn kort verblijf in den
Transvaal daar geen verkiezingen hebben
plaats gehad.
Indien Hooveg: zich aan het geïncrimi
neerde feit zou hlöbben schuldig gemaakt,
zou hij krachtens artikei 2 van do Ameri-
kaansohe Constttutio niet die functie van
Ze waren jong getrouwd en smachtten
naar een piano, hun eenig ideaal.
Maar een piano is duur, en de duiten, cL
duiten
Neen, het kón niet.
In hun aardige, gezellige, warm-gebouw-
de nestje hadden ze het wel heerlyk, maar
ze hielden zooveel van muziek, van zingen.
Herhaaldelijk hadden ze zitten rekenen.
Maar die na-oorlogsche piano's zyn zoo
pepe^ duur. En hóe ze rekenden, het kon
i toen...
Toen kwam op zekeren morgen het dag
meisje binnen en vertelde dat er een heer
was, die mevrouw wilde spreken.
Een heer?
Over haar perzik-wangen vloog een blo»,
alssrossig dons. Een net- visite-kaartje gaf
het meisje af. „Baron J. G. van der Ee van
Horst."
Een heer.
Een baron.
Het dons op haar lieve wangen kreeg de
kleur van een papaver. „Laat mynheer
binnen."
En mijnheer kwam. Een correct-gekleed,
uiterst beschaafd persoon van een jaar of
veertig, die met een elegante buiging haar
e groette. En haar aanstonds uit den droom
juelp. Hy kwam voor een goed doel. Hy was
stuurslid van een philantmpische vereeni-
ging, die, tot styving van de kas, een lotery
op touw had gezet. Met slechts één pry's:
een piano. Een schitterenden vleugel. En
alle bestuursleden en hun vrienden hadden
op zich genomen 50 loten te plaatsen. Juist
dien ochtend was hy begonnen: hy had de
loten van nummer 1 tot nummer 50 by zich,
de overige loten waren in handen van de
andere heeren. En zou mevrouw nu ook niet
een lot wille nemen? Vyf giulden. Maar dan
ook de kans op een pracht-piano. Kende
mevrouw hem niet Hy' woonde toch in de
zelfde straat? Slechts een paar huizen van
haar af. En daarom had hy besloten by „de
buren" te beginnen. Mevrouw was de eerste
diè hem ontving. Ze zou hem toch niet te
leurstellen
Ze durfde niet weigeren. Hij, was zoo
knap en zoo beschaafd. Hy deed het toch
óók voor anderen. Het zou zoo bekrompen
staan om nee te zeggen. Tegen een baron.
Die in dezelfde straat woonde. En dan, de
kans op een piano. Him lievelingsdenk
beeld. Moest je toch óók nietwegpoetsen.
Ze deed he)..
Ze nam vjjf gulden van haar huishoud
geld en gaf ze den baron, die vriendelijk
dankte.
Wilt u zelf een lot nemen, mevrouw?
vroeg hij, toen hij haar het stapeltje vóór
hield.
Och, zei ze blozend, „geef u er my
maar eenl"
Nee nee mevrouwtje. Doe het zelf. Zoo-
reel te prettiger als u het wint. Weet U
wat? Kies u het nummer van uw leeftyd
uit u bent nog zoo jong. Omdat u de
eerste bent en omdat ik alle loten van 1 tot
50 by me heb, kunt u precies uw leeftijd-lol
krygen.
Ze vond 'm bepaald een aardige kerel. En
wat een charmant idee. Ja, dat zou ze doen.
Haar leeftyd. Ze noemde hem dus het num
mer dat ze hebben wou.
Hy' zocht het lot.
Verrukkelijke leeftyd, mevrouw, zei hij
hoffelijk. „Een bloem in het veld."
Hy ging...
Toen Herman, haar man, thuis ksvam,
vertelde ze hem het geval in kleuren en
geuren. Enthousiast over haar lot, en over
het charmante denkbeeld van den baron, om
als nummer van het lot haar leeftyd te
nemen.
En heb je dat gedaan
Ja Hér, natuurlijk.
Hy kneep haar in de perzik-wangen, z"n
kleine kokette vrouwtje. Vyf gulden was
niet weinig, maar de kans op een piano
stond er tegenover.
In spanning verbeidden ze den trekkings
dag. Stel je voor: een vleugel. Een vleugel
voor 5.Wat een jubel zou dat geven
in hun huis. En ze hadden toch precies even
veel kans als andere menschen, nietwaar?
„We hebben 'm toch niet," zeiën ze tegen
mekaar, maar in hun hart dachten ze: „Als
we 'm eens hadden 1"
Toen hy uit kantoor kwam, dien middag 1
van de trekking liep hy by z'n boekhande
laar aan, die hem beloofd had den uitslag
te zullen aanvragen. Herman wilde het
weten, vóór z'n vrouw het wist. De trek-
kingslyst was er nog niet, maar om Her
doen, telefoneerde de
n met het bureau der
vereeniging.
En?
De piano is gevallen op nummer 25,
meneer!
Herman sprong óp.
- Zeg het nog eens, schreeuwde hy
heesch. „Op nummer..."
25.
Met één sprong was hy' den winkel uit.
Buiten ging een taxi voorby. Hy nam die.
Kon er af, nu. Hy kwam aan het hoofd van
een echten vleugel te staan, ad vijfhonderd
koperen centen, en dan mocht ie toch wel
een taxi nemen.
Ze stond voor het raam, toen hij er uit
sprong en den chauffeur een royale fooi
gaf. Verbaasd keek ze toe. Herman, dn een
auto?
We hebben 'm, schat, riep hy buiten
zich zelf. ,We hebben 'm!"
Wat, Hér?
De piano!
Ze wilde mee-jubelen, maar een verschrik-
kely'k vermoeden weerhield haar.
Op welk nummer is ze dan gevallen,
Hér?
Nummer 25, hoera! We hebben 'm, we
zetten 'm dóór, kyk.-. j
We hebben hem niet, schreide ze
zachtjes, „dan hebben we 'm niet."
Hij stond verpletterd.
Hebben... we... 'm... niet? En je
zei me toch, dat je het nummer van je leef
tyd hadt genomen?
Ja Hér!
Nou dan!
Ja maar Hér! (en de tranen liepen
over d'r perzikwangen), „toen die baron zei
dat ik het nummer van m'n leeftyd moest
nemen, kon ik toch niet laten blijken dat ik
al 25 was? Zoo oud al! Wat zou die man
wel gedacht hebben! *lk heb toen 22 geno
men. Ik heb het je nog niet durven zeggen,
omdat ik er heelemaal niet op rekende
datnie juist op 25 zou vallen. Wie had nou
ook gedacht dat het zóó zou loopen?"
Als een mislukte slagroom-pudding zak-
hy in mekaar.
Hy wees naar een hoek van de kamer en
zei: „Wat zou hy dóór mooi gestaan heb
ben... als jy... ate jy... heusch je leeftyd-..
had gezegd...!"
Ze snikte hevig. Dat had ze nu. Van d'r
ydeLheid. Als ze zich nu niet drie jaar ihad
vergist, dan hadden ze nu een vüeUgel.
Plotseling stond hy op, pakte haar be
traande hoofdje en zei„Huil nou maai- niet
langer, malle meid, je bent nog zoo heer
lyk jong."
Toen lachte ze.
Maar ze keken allebei nog telkens naar
de plaats... waar de piano zou hebben ge
staan.