Pel
iden - Overhemden
- Handschoenen
scHimnm tiffi!
f
ZOEK NIET
U vindt niets beters.
Ij
RADIO
V Elf JICHT, UW BABY!
langer maar gebruik
ANTON COOPS
i Ifc—
Voor kleine tuinen.
Raadsel# voer de Jeugd.
-
•I. C. SIBBKS
I Snub's grootste magazijn
meest ka raktersee rende éigenschap van de
vroedschap al .dykt ze soms zeer veelzij
dig.
HAGENAAR.
MODEPRAATJ B.
Japonnen van Tule en Kan!.
Onder de modieuse avondjaponnen ver
dienen die van tule sin kant zeker eene af
zonderlijke vermelding. In dit materiaal
toch, kan de mode hare luimen volkomen
botvieren. Niets leent zich beter voor de
golvende strooken, de overslaande panden
met de op- en afgaande effecten, als de
breede schulpkant die voor de avondtoilet
ten verwerkt wordt. Niets is geschikter voor
de volle en sterk vplooiende drapeeringen,
voor de kurketrekkend*glosse banen als de
kantlaize met kleine ieliefpatroontjes, die
de mode daar dan ook speciaal voor ge
bracht heeft.
En de tule dan?
Zag men ooit zooveel plooisels, sdjjtouffes.
opeenhangende dejtten, strikken en driedub
bele panden van tule, als thatls Zonder nog
te spreken van de toiletten die de eene laag
klokstrooken boven de andere vertoonen
daardoor uitstaan als de papieren rozen aan
onze vroegere petroleumlampen. M&& staat
d"aar biet tegenover weer, de grootste een
voud? fc kant niet eulk een efftJcfcvól en
dankbaar materiaal, dat men bet zonder
eenig ander hulpmiddel, tot eene prafchtige
robe verwerken kan? Trouwens de mdttellen
zelf, ontdaan van al hunne pompeus/ aan
hangsels, zijn eenvoudig, op het simpdlè af,
De halzen zyn alleen maar afgebiesd', de
lijfjes glad, vele toiletjes zyn mouwloos en
die welke mouwen hebban laten deze "hoog
stens met een rond-geknipten strook. van
onderen pronken.
Wat het kanten costuumpje vooim aan
trekkelijk maakt, dat is zyne doorluchtig
heid. Het heeft dan cq^altyd eeji .onder
kleedje in dezelfde tint/noodig en op 'deze
onderlaag komen de kantfiguren, des te
fraaier tot hun recht. Hoé effectvol kan dat
reeds zynl
Met een puntig, #1 ovaal een op
loopend empiècement, TUaaraan Jen lang»
gLad lyfje op een geilMpeerd tfoyeel, kan
een charmant avond japonnetje i .yerkrege n
worden. s
De kanten- en tullen avondjaponnen zyn
vooral modieus in „zwari". Maar ook in een
heel gamma van kleuren! In tomaten-rood,
in bleu, in bruin, in maiWfe, in geefj'fti linde
bloesem, in amandelgroen en wite-
Zwarte kant wordt wbJ gecombineerd met
tulle en beiden weer met crêpe Georgette.
Witte kant met crêpe-de-chine eri witte
tule; doch witte kantstof wordt gecombi
neerd met satyn.
Wilt ge aenige créaties 1
Daar is de zwarte robe van crêpe
Georgette in princesse^model, het"£adde
bovendeel geknepen by het middel en van
daar uitspringend, watervaldraperiën van
kant,, die zich voortzette» in drie atieoken,
waarvan de onderlaag uit eenige lagen van
tulle bestaat, zoodat het geheel een uit
staand effect maakt.
Het lyfje heeft een empiècement van k
jour-gezette kant waarop zich de opgaande
punt van het zwart gedoubleerde lyfje af-
teekent. Blank komen hals enormen tegen
die diepzwarte kantomliigfringjiit.
Een ander zwart kanten tSfet heeft een
glad, rond-gecontureerd bovendeel met
aangeknipt rokdeel, dat de heup in tal-
looze klokken uitspringt, Aelke klokken van
voren „draperie" vormerA maar tot aan de
knie reiken, terwyl zeivm^achteren met een
scherpe punt aan weersfanten tot haast aan
de hielen dalen.
Zeer gracieus is nog 'n ander, 'n losser
modelletje van zwi
hangend aan een
zwart en recht van'.v„ 0
vanaf de heup Ütoee uitstaande zyvieugels,
bestaande uit tulei|^rooke^|,^ot bijna aan
den grond vallen.
Fyn in zyn eenvoud is een hemelsblauw
gewaad van crêpe Bg£n> wajyrby ruime tul
lens trooken vóór üft gehdWffen^en achter
met lange puntslippen, de tnodieuse wyd-
beid aanbrengen.
De kolossale satyfretrik op de afscheiding
van het strakke lijfjp en den lyydbestrook-
ten rok, past volkomen by den antieken stijl
van dit schoone geheet
Bijzonder lief was mu toilete^van fynge-
bloemde witte laize, ^feombiiwwd met wit
crêpe-de-chine. Het heeft een zeer diep
kanten empiècement jfrnet aaÊeonloopemle
kanten mouwen. He&middeitlail is van.
crêpe-de-chine. Dit loopt met eene op
gaande lijn tot onder fö heup, '(paar het in
een kanten strook overgaat. Deze strook
vormt een tuniek op een gladde koker van
inet-kant-overtrokken crêpe-de-chine.
Tot het prachtigste van wat de Kanten
couture dit seizoen te srferi gaf, behoorde
een sleep-robe van wit sfltijn, overtógen met
in punten over elkaar velende panden, a an
rijk met stylbloemen geborduurd tule.
Het strakke lyfje was vierkant gedécolle
teerd, bet décolleté liep U^er den met
een punt omlaag. Hierlang« watan wazige
tule strookjes gezet, puntruches Hepen langs
de puntbanen van het geborduurd-tulen rok
je, dat een wijden koepelvorm had. /Slierten
tule zetten zich voort op den langen punt-
sleep en slierten rozeknopjes daalden van
het riflddel omlaag tot op den rechter vo?t-
Weef. Vorstelijk schoon toilet, dat eene
wnarlyk" koninklijke gestalte den hoogs/en
luister verleent!
GRACE ALLAN.
Een belangrijk wetsontwerp.
Er is over de financieele verhouding tus-
schen Ryk en Gemeente al heel wat te doen
geweest en in zooverre was men het met ei
kaar eens, dat men algemeen toegaf, dat de
tegenwoordige regeling niet kon worden ge
handhaafd. Deze toch dateert reeds van 185)7
en is door de gewijzigde omstandigheden in
vele gemeenten geheel verouderd.
Daardoor kbmt diet, dat de eene gemeente
per inwoner veel grooter bedrag van het liijk
ontvangt dan de andere en dat het juist niet
de armste gemeenten zyn, die het meeste
ontvangen. In plaats van een vaste onver
anderlijke bydrage, had men in 1897 een sy
steem moeten volgen, waarbij de uitkeerin-
gen zich wyzigden naar de veranderde om
standigheden, thans wreekt zich deze fout
door een algemeene ontevredenheid. Want
terwyl vroeger de bezwaren in hoofdzaak
kvgamer uit de groote steden, speciaal uit
Amsterdam en Rotterdam, beginnen in doD
laatsten tyo steeds meer plattelandsgemeen
ten, die door verschillende oorzaken in moei
lyke omstandigieden zyn gekomen, aan te
dringen op wetsw^eiging, waardoor zy een
gvootere Ryksuitke. ring hopen te krygen.
Tot zoover is er di s weinig meeningsver-
sèbil, doch wanneer i len komt met denk
beelden over de wyze, waarop deze misstand
kan' Worden weggenomv n, dan loopt het da
delijk mis. Dan staan onmiddellijk de groote
gemeenten tegenover di kleine. Dan betoo-
gen de groote steden, dat zy speciale uitga
ven hebben, waardoor ^ij op een grootere
uitkeering aanspraak ku men maken, omdat
die uitgaven ook aan de kleinere gemeenten
ten goede komen, doch de inwoners dfer
kleinere gemeenten gevoelen weinig lost
belasting te betalen, die moet dienen om de
huishouding der groote steden te ontlasten,
terwijl zy zelf nauwelijks kans zien de ge
meentelyke begroting sluitend te maken.
Daar echter de vertegenwoordigers der
groote steden steeds veel dichte? by het vuur
zaten n een veel grooteren invloed hadden
aan die van het platteland, hielden de voor
stellen, die we tot nu toe hebben gehad,
steeds veel meer rekening met de wenschen
der groote stadsbewoners dan door de an
dere party was te aanvaarden. Nog de voor
stellen van de zee»-eenzijdige samengestelde
Staatscommissie, die het vorig jaarhaar
rapport publiceerde, leverde daarvan het
duidlijkste bewijs; gelukkig zijn zy door de
'werking der critiek in de prullemand te
recht gekomen.
Thans is door d Ministers van Financiën
en van Binnenlanc *:he Zaken en Landbouw
een wetsontwerp ingediend, waarvan de be
windslieden hopen, dat het nog in het loo-
pende zittingsjaar zal kunnen worden be
handeld. Cf dit nugelyk zal zyn is moeilijk
te beoordeel en; het ontwerp is echter zeel-
ingrijpend en haalt vee! overhoop; daardoor
worden zijn Lansen op een spoedige behan
deling nMuurl jk niet grooter.
Lat ook dit wetsontwerp, in verband met
de opgedane ei varing, door de kleinere ge
meenten met «enig wantrouwen dient te
worden bekeki n, s-prcekt vanzelf. Zij zu'len
<toed doen ee.is een potlood *en ten vel pa
pier te nemen, om precies uit te rekenen
v. »!ke de gevolgen van deze min of meer
ingewikkelde voorstellen zullen zyn.
Al dodelijk valt .iet op, dat de forensen
belasting zal worden afgeschaft, wat zeer
zeker algemeen zal worden toegejuicht.
Dnar staat tegenover, dat de afschaffing
der grondbc'asting op de ongebouwde eigen
dommen veel minder kans zal krijgen. Ver
der zyn allerlei vragen van algemeenen
aard omtve it tfe Beperking der bewegings
vrijheid de» gemeenten en omtrent moeilijk
heden bij de invoering van gemeentelijke
ve:tefh»g8belastingeti, om maar een paar
voorbeelden te noemen.
Hoofds aak blyft echter de financieele
uitkomst tn vooral ook of men genoegen
kan neitien met de in art. 4 der wet opgeno-
ntëh formule volgens welke de in het ge-
ffttPn te fonds gestorte gelden zullen worden
verdeeld.
De groote gemeenten zijn reeds met de
becijfering begonnen; de kleinere zullen dit
voorbeeld zoo spoedig mogelijk dienen te
volgen.
mogelyk van profiteeren kan. Wortelen,
bieten, schorseneeren, in 't algemeen knol-
en wortelgewassen, bewaart men 't beste in
drogfe kelders, in wit zand. Men légt eerst
een laag wit zand, daarna een laagje groen
ten, vervoLgens weer een laag zand enz. Is
mei. niet in 't bezit van een kelder wellicht,
dan kunnen de groenten ook buiten in kuilen
bewaard worden. Men grave dan een voet
diep den grond weg en legge dan de groen
ten op dezelfde manier als in kelders, goed
in 't Witte zand. Dan wordt er een mat of
stroo op gelegd, en daarna ophoogen met
gewone aarde, zóó, dat de kuil bolvormig
wordt en dus het water er af kan loopen. By
strenge vorst wordt de kuil gedekt met bla
deren (loof) 'en wel zóóveel, dat men over
tuigd is dat de vorsc nipt tot de groenten
kan doordringen. Om witte kool te kun
nen bewaren ,is een eerste vereischte, dat
ze onbeschadigd, dus niet gekneusd ia. Kool,
uit eigen tuin gesneden, komt daardoor
méér in aanmerking, dan die, welke-is aan
gevoerd. Verder moeten de kooien behoor
lijk vast en groot zyn; te vast en te groot
is echter ook mogelyk. De bewaring moet
plaats hebben op een koele, doch vorstvrye,
droge plaats. Misschien is in een kelder of
in de schuur zoodanige plek te vinden. De
kooien worden dan, aan de stronk opgehan
gen. Van belang is, dat de kooien op gezette
tyden worden nagezien, of zich ook rotte
plekken vertoonen; deze worden direct weg
gesneden en de betreffende kooien het eerst
verbruikt. Ook de kooien kan men inkuilen.
Ze worden van de grootste buitenbladeren
ontdaan en op een hooge droge plaats in
den hof zóó diep in den grond geplaatst, dat
de stronk er boven uitsteekt. By strenge
vorst wordt een bedekking met stroo of
ruigte aangebracht. - ijien bewaart men op
een droge plaats; sjalotten evenzoo. Vorst-
vrjj behoeft deze bewaarplaats niet te zyn;
als ze maar droog liggen. Prei en -selderij
(struik) kan men buiten opkuilen en met
wat boombladeren bedekken, die by niet-
viiezend weer moeten worden verwijderd.
Rnolseldery wordt in wit zand gekuild, zoo
dat men de ondereinden der knollen met ae
kleinste helft In t zand plaatst; de rest
biyft ongedekt. Van het loof der selder Ij-
knollen wordt een weinig behouden, gewoon
lijk het binnenste hartje. Van alle andere
wortel- of knolgewassen wordt het loof ver
wijderd. x
Alleen by bulten mag het, eer men"ze op-
kuilt, niet worden afgesneden, maar moet
dit met de hand worden afgedraaid. We wil
len nog iets zeggen over enkele in den hof
staande groenten. Als van de wortelen het
loof zoo slecht begint te worden, dat men ze
daaraan niet uit den grond kan trekken, dan
is het goed ze te rooien. Men licht ze eerst
wat op met de greep, waarna ze met de
handen uit den grond worde gehaald. Hoe
wel de spinazie niet geheel bevriest, kan ze
toch door vorst en scherpe wind veel lyden.
Dit kan men nog veel voorkomen door er
wat droog bof (bladeren) over te strooien.
In moe.--- en bloemtuin, keuken en kelder.
Wat nog in den hof staat wordt thans ge
leidelijk binnengehaald, behalve wat buiten
overwinteren of althans een tamelijke vorst
trotseeren ka zooals boerenkool, spruit-
kool en Bloei lendaalscbe gele, die men op
snijdt, wanne,*r men ze voor de keuken noo-
dig hfieft. Wat geoogst wordt moet zorgvul
dig /porden bewaard, opdat men er zoolang
RECHTZAKEN.
Dienstweigering.
Een niet alledaagsch geval vour den
Bosschen krijgsraad. Zuiver gods
dienstige overwegingen.
E« Uijzouder ge/a, van priacipi«b
dieusUtHgerlug weed Woensdag door den
lüijgsraad te s-Hertogenioosch behaudelil
Gelden hij de door den Krijgsraad behaa-
ddlde gevallen van dienstweigering in den
regel de pol tieke overtuiging der beklaag
den, d li uitdij had man te doen niet eeu ge
val van dienstweigering om zuiver geds-
divmU^o overwegingen.
Verdachte was dm 2d jarig© J. I). E
ddentdpiiohtig «ddaat bij de 1© Oomp. hos
pitaalsoldaten, gedetineerd in Dma Haag
Hij ha«l 2 Ooi. te Ut redid geweigerd t«*
voldoen aan liet beval van kapitein Sohou
te.l om de mLitalrw uniform aan te trek
ken. De zitting werd bijglefwooitd door ver
schillende foiiwJidadeft von vend. Als diens
verdediger trad op mr. H. Th. Gerlings Ve
1 'treoht«-
Verdachte \erfclaarde Volgens het ver-
«Ing in de N. R Ct, bij zijn verhoor, dat
voor alle daim van dan menseh geldt he'
L-oordeel-m, van goed en kwaad. Een moord
blijft een moord hetzij deae geschiedt u t
eign» wil of op bevej lh dienst' van het
vaderland.
Verdachte is bereid zijn plicht to doen
in een an leren tak van staatsdienst, maar
hij is legen het doodert vain den even-
menflóh. AIJje» wat in den meusoli een Iiqo-
ger licht veijluwtert doet afbreuk aan de
wan/de van, <i>vi jneusob. Veglacbfo, die tot
de Reiiionstó-aiitscha Broodereohap behoort,
is niet tegen den Staat dooh tegen de ver
ruetigWg van mensoh en diier. Sommige
godsdieustlearara», niet wie hij over zijn
bezwaren sprak, waren het met hem ceoa
dat hot verkeerd' ia tegen zijn overtuiging
te handelen.
De president merkt op, diat verdachte niet
Juist denkt over den dienstplicht, want tal
van Remonstranten doen dien at; dat strijdt
dan blijkbaar niet tegwi de Remonstrai-
nche B roedersohap
Vard. meende daarentegen dat dia ande-
ivji niet juist denken. Volgens hem cischt
iedere godsdienst z.ijn overtuiging te vol
gen.
Spr. erkend© voorzitter te zijn vaii de
geloofsgemeenachfip van studenten, die 800
lellen telt. Het dioustweigeringevraagstiik
U etc nooit officieel besproken, zekor de"
(laatste 8 jaren uidt. Enkel worlen ethische
en religieuss zaken besproken om het ge-
Joofslevon te bevorderen. Verd. deelde
mtvle, dat zijn vader het inealm dien it wei
gering niet met hem eens is. Hij voell do
.tingm andorw da,n lk, zei spren wat hij
gelooft, geloof ik vaak niet. Hiertegenover
merkt tie president op dalt het voo,r oen
joiigmensch óók plicht Is, don raad van
■ijn vader of van eeu godsdienstleeraar op
te volgen.
Veu-d erkende dit. Hij heeft ook gelrneh*
anders te denken, maar hij blijft op mo-
»ola en godfiHiciMlge «rowlen bezwaren
gevoelen tegen liet dooien vaal rleu even
lenscb.'
Dn. C. E. Hooij kaas ^te Rotlerdaan, als
getuige gohi>Jtd, noemd© verl., met wien
iiilj vaak gooprokon heeft, iemand met ucii
on so ianeel karakter, die de belïoefte hjeft
tot overwegiMi tot oen voMtandelijko eon-
olusie bij hem vasten gkond hoeft gekregen
Door de ri»alilolt van don oorlog), is hij
vis jougere bewust geworden en heeft d "vr-
ttoor een sterk govwi gokregen, «tot hij op
gods.lieivïUgo gronden nldt aan oorlog mee
mag doen. Dit is zijn god»lten|tig© over
tuiging geworden. En zijn motieven zijn,
p-;yoliologiseh besalwitwd, zuiver gemeend.
Politiek© streberei is bij hein niet «aar-
Vieombaar. H.j zou gaarne naar goeden r ad
luist.wm, maar al zijne overwegingen heb
ben bom tot de oonoluaie geleid, dat hij
mis prjtestaiitedh ohristeu luisteren moet
maar de stem GodH, die innerlijk tot hom
spreekt. Hij govoedt ook als dienstweiger
aar geen voorzitter van clem studenten bond
to kunnen zijn. Getuige pareoonlijk is te
gen dienstweigerjing).
Mr. M J. A. Mbltzer te Amsterdam, als
jgietuigp geiioodl, houdt verd. voor een
consoientieuzen jongeman, wiens overtui
ging door d© jaren heen i« gegroeid.
Nadat do zitting hiierna eenigen tijd voor
tbfflloUm «td VOTfclAMd om'dta verdedigd
gelegenheid te geven, nwdedeelingen lo
doen, deelde do aujiteur-miliblir mee, dat
hij zijn requisitoir weufloht tüt t» stollen
tot a.m. Maandag om nader do gphiitgenver-
.blariiiïon Ito luimon overwegm en door he-
studeer i mg
correspondentie een beter
inzioht in de zaak te krijgen.
Mr Gerlingó meende dat belangrijke ge
gevens te virtlen zijn in eon brie' van
verd. aan zijn moedor, waarvan pl. eea
afschrift aan den krijgeraail overlegt.
Verder deelde pl. mede dat ds. Visser,
predikant te Amemsfoort en diredteur der
H.O.G. - die als getuige was opgeroepen
doch niet versohemeni was - het moeilijk
ooht verd. te veroordeelen.
Hierna werd de ventere behandeling der
zaak tot de volgende week uitgesteld.
Maaltijden «n ipljzsn in «rongnrn
tjjdin.
Dezer dogen hooit dx. Mollkuysen, diroo-
.eur van de K.oo. Bibliotheek in den Haag,
eeu leetog g«houd**i ia het Geineeatemu-
souin aldaar. Deze lezing hield verhaald
mot de tentoonstelling ,,D« Gedekte Taf al"
en .'ictuiideldo maaltijden en spijzen onzer
voorouders.
Dr. AlolhuyBon vertelde l»oe in de Mid
deleeuwen men in ons LanA gewoon was,
slóohts twee maaltijden per dag te houden,
de ochtend- «1 de avondmaaltijd De eet
lust leel daar in het minst niet wider.
De eotlafül' stond iu de Middriaeuwen bij
na steed» op Holiragen in d© 13e en 14©
eeuw waren er nog gwon servetten, alleen
een taiellakea. Mieesen, kandelaren, zilve
ren schotels en nappen, 'innen kannen enz.
sierde den distfh. Da riddertafels dor 13e
en 1de eeuw waren van groote praohtlie-
endheid.
Hertog Arnold vau Grider bezat 0. m.
gouden zoutvaten niet saffieren, paretic, dia-
rnanten en robijnen versierd. Hij moest zo
verpanden „voor duizend) guldens aan
Meyer den Jud»".
De gasten wenden zorgvuldig naar stand
en rang 011» de taM geran#*dhikt. Er wer
den van 15-18 geredhten opgediend en
dikwijls bediende men ziah tweemaal van
elk gjerecht. Er waren ewhotels, die 48 vör
soliiWende spijzen droegen. Veelal daoht
men daarbij aan d© arkneb en zonderden do
gatden iets ai in speciale schalen of kor
ven Kunstenmakers en speelluiden traden
tijdens en na den maaltijd op.
Onze vooroudste aten veel zwaarder
goeddeels vleeeoh, zeer pikant toebereid,
visoh, gorgeltje, wonderlijke en tegenstrij
dig© conto'naties. Voorts brood en maar
heel weinig grant© (waarop men neerzag
en wat men „van vóólf don zondvloed"
noemde. Men at berevleèsoh, varkens, oa-
«eo, ram*T|en, geiten,, at het groen'
(verwoh)gerookt, gezouten of gepekeld
Varkensvleesoh was 't meest in trek. Voor
•etbaor hield mm ook kraanvogels, roer
dompen, wulpen, spreeuwen, re'gers, pau
wen, enz. Ook viseh was hoofdvoalsel.
Zeehond, Imiinvisali, walvisali en liniing
at men gpame. Toen al werd de eerst#
hartig feitelijk ingehaald. In de lGa e-uw
teedien twintMuizend gezinnen van de ha-
ringvangat.
Hot brood hal allerlei vorm en wsrJ vaa
vele graansoorten en ook wel vün rijst ge
bakken. Pastei, vla en koek leverde de
pasteibakker., De kalkoenpastei N was liet
meest gezoctii. Voorts was er kaa»; fruit
oelitt.m d>J meiïioi scliodelijk, maar men at
graag kensen, pruimen en hazelnoten
Men dronk veel wijn (de burgers: bier)
en men kon er-tegen. De ntelk nam inaar
een zeer bescheiden plaatsvin. Men wian-
de liaar sc'.iatlelijk voor de tanden oa hoofd-
pijn bezorgend.
De zeventiende 'uw bepaalde het ontbijt
op den vroegen morgen. Men bidt gffliieen-
schappelijk, zet den den ihoed' weer op en
eot I>on wordt uit den Bij bol gelezen, ge.
zongen- gedankt on men is klaiv. Vee'al
was er reels gebakken visoH? wild, puSiei
#.ie het ontbijt van, den deftigen burger.
Aten nt voel kaas en do morgendrank was
bier. Do arme at ook dagelijks een. ei.
In de 17e eeuw was hei servet alge.
meen. De lepels wriren viwi lin De d«lti-
go bur?er at nog mót mes en vingers em
zonder vork. Do tafelmatfie«on ^omi nog
ver bonedm ons peil.
Des vniddagfl was de maaltijd weer een
verkapte godsdienstoefening). Meer dan ilrle
schotels worden in het buraerhuislioudsn
niet opgediend. Eerst potage, dan uscti
met knollen (waarbij men water en melk
dronk) en dm fruit en sla loe, wan een
populairmenu.
's Avonds at mon weer brood en dronk
men koud ol wftwn bier mot water. And#^
ren prefereerden ook 'a avonds gekookte/
pot. Bij feestmalen was alles natuurlijk
overdadig.
Het gf-ng er som» har toe. En men be
taalde de boete, welkt, de overhak! bad k-
gleeteld op overtreding van haar matig-
beid s voorschriften
Op de belachelijk- verdad'.ge boerenbrul-
uloften verbrokte ïnon vaak op óón dag, wat
in jaren tezaoin, was gesdbroapt.
Op oen vorstelijke bruiloft, die acht da-
,g*L duurde, -werd voor twintigduizend daal
ders aan wijn geschonken.
ONS PLUIMVEE.
De kam als gezondheidsmeter.
Bij de buoordee,ing aai de eoauiitie vau
een haan of ueu, wordt allereerst de Ma-
dioht gericint op den kaïn en de anJw
naakte kopdeelen. Of de kam in zija oa-
dutieelen al of niet aan ét «UndfcMto
eischen beantwoord1, blijft hier voor dit'
oogecbiik* buiten beBohfouwing,.
We letten dus alleen op de natuurlijk#
gest«-'kilheid van dk kppvartiiorsel.
E-.enals een Irissohe blozende golwU-
Mtur bij don mensoh deoajgauue op een go#-
uo gozondheld wijst, zoo duidt ook bet
ïri-welie rood vau den kam op een norma
len gezondihoAdatooetaud. Maar eveuals bij
die Iriuriiheid van het, gelaal toch oen <*-
gencalijke kwaad aanwuszig kon zijn, zoo
flati ook oen 'haan of hen, voorzien van don
pr.icutigst roodeu kam in oen kritwrtö
vot-stml verkeeren, bijv. hersenaandoflniug
of bij lienuau gwbrekou in do legorganan.
\oor ito geslachtelijke ooiwikkelinggetit
dc kuiau duidelijk oa»wijzigingen. Zooiang
do gcwlachtetuncties nog alterneren, ver
toont deze zioh weinig of niet. Zoo krn-
gm de jonge hennen j>aa haar kamontwik-
kclitig kort vóór zo aan den leg g"n,
waarom do eigenaar met genoegen hel
rooi wonion van liaar kaan waarneemt.
l>us met liet uitgroeieo en het bloedrood
w or to 11 van den klam is het toekengegfCfeo
dat de g«slaohts-rij pheid bereikt i». Bij
alle bekende rasaen is de kam bij dsn
iwmn aaiuuerkelijk grooler en ook eerdar
ontw i vkcld, zoodat hij ook in dt meeat#
ftevalleu bij de kuikens een duidelijk on
ihTschei»! uangeeft. Bij de la het w.ld 'e"
vende hoenders hebben d» hanen alleon m
den paartijd niei alleen de fraaiste b#v*
dering, maar ook de meeste kaïnontwfidts-
ling. Bij onze tamme liaunen duurt dje
toestand bijna het geheele jaar, zoo*l« Ook
de log der hennen buitengewoon verlangd
is in vergelijking met de wilde lieonea,
die hoogstens twee broedsels per j»r
gnootbrengen. Onze hanen zijn zelfs 1*
ruitijd uog wel paarlufltig omdat ze rieed»
bij de hennen verblijven, terwijl ie den
natuurstaat vaak alle echtelijke banden
verbroken worden en de vogel» zich dó-
danig in groepen verdoelen, dat er v#a
admen blijven geen sprake i». Al dieo
tijd blijft bij orize hanen en hennea d#
kaan zeer volbloodig, strak gespanflfl# ea
voelt tamelijk warm aan. Maar de «i»]»
brengt, zooate reeds gezegd werd hie* v*'
andering ln en meer nog de een® of «wo
re ziekelijke aandoening, vooral
waarbij de bloedsomloop *W-
Vooral de staande, eaiikele kom toont «pj
dig zijn verval, wordt d«P. valt
thans gedeeltelijk en neemt ©W «AUf*1
Van wes 's &erüakt en met een smak tegen een appel-
Z«g, ben jij ook motorrijder?
ke, sjiiw blauwe 'kileUr aan. In sommige
gevallen wisselen eon l.ohtroodo on -ec
vrij donder blauwe klour met olkanctor ai,
Dmi is or gewis eeu wtoriog iu de bloed
vaten, waarin zioh tijdelijk het zuuretol-
arme bloed opinoopt. Hot blijkt dal kant-
Wmu, die door vorai aangetast werden, vaak
meermaloü, Hmua bij. warm weder zaila,
dien dimjcurou tint aunineinen. Komen in
den ru( veel zoogenaamde bloedpoune.i op
liet liob.iajn te staan, dan trekt daar eeu
deel van het bloed been, waardoor de kaïn
miwler ontvangt en verbleekt. Bij goed
ruiende haunen trekt de eerst zoo mooi
noode kam some heeleniaal wog. Zij koinea
pfcor op kleur oils liet yrooew der vedervor
ming ie voltooid. Do andere komvormeu
als roze- en triplo kam ondiergaan wel de
zelfde wijzigangeu, maar staan vaster en
verouderen niet van stand of model. Bij
do Üpaaosche Wit wangen, Minorca's en ooi»
Leghorns krimpt de kam het moest opval
lend in, zoodiat die imnatous de helft vau
zijn omvang en zelfs al zijn rood verliest
Iter .ere pauzen in den leg veroorzaken bi-
de meeste hennen geen merkbare verande-
riug, wet neemt bij broedsohe hennen kleur
en omvang van den kam af, een gevolg
vau trager Woedvervensdhing tijdons het
zHten gedurende ruim drie weken. Gedu
rende deu leg bij de henuien en den paar
tijd bij de lianen hoeft do kam het ineoite
bloed tot zioh getrokken, zelfs is bij de
Zijde- of Negerhoemtors dan oen purperen
glow! over de zwakte kopvarsicrselen dui
delijk merkbaar. Bij alle rassen doon ée
kiniet (ea, hoewel in mindere mate, aan
deze veranderingen meo.
Vergelijkt men oenjgo hennon van den-
zelfden toon», dan blijkt doorgaans de
draag#ter van den krachtigst ontwi-iketlen
kam ook de befcte legster te zijn, oni(lat ze
stol Mg niet de minst gezonde zal wezen.
Ooi valt duidelijk ap te morkon, dat de
ramn uit Zuiidelijkter streken, van zwaar
der kam voorzien zijn dan die van Noor
delijker streken, waar Zelfs kuif vorming
tlleer optreedt, dio alt/jd saniengatvt met
achteruitgang zelfs met geheele atropie of
verdwijning van die roode, naakte kppver-
stereelen. Omdat deze opmerking gewis
reeds veel vroeger gemaakt was, kregen
ïadtfftljii ook de Middolland8ohezeo-rap-,en
•net liun zware kamimeti liier voel aanhang
Later bleek ljelaaa, dal diezelfde groole
bladlkiannnen voor onze winters) zeer gevoe
lig zijn on deze d'eelen aan bevriezen ge
makkelijk blootstaan, waarom er weer iu
wtiere ricliting werd' gestuurd om n.l. bij
verdere fok, dieren te gebruiken niet kjei-
Uer en korter lellen. Dat ziet men
bijv. bij de Leghorns van AmerikaanPoh©
richting.
De ervaring vaai velen is dan ook dat
wanneer jonge dieren ln em Voortdurend
warme, zeer zonnige omgeving opgroeien,
"ÜQ Lam ziah grooter ontwikkelt dhn bij
«olijke kuikjens inl normaler omstandigheden
opgefokt.
Zoodra iets abnormaals, iets afwijkends
va® den frhwohm toestand van den kam
*<*4t wajfgemomm, dan 1# hst zaak voor
den eigenaar om na te gaan, wat er
aanleiding toe gaf.
Na dit onderzoek moet iets tot verbete
ring van den lichiamelijken toestand direct
gedaan worden. Op te merken vale, dat
fouton of gebreken in liet legorgaau op do
fcleur em Wsdbheid van den kam geen in
vloed uitoefenen.
DAMRÜBRIEK-
Onder redactie van de Damclub „Gouda1
Secretaris K. Tiendeweg 28, lokaal dor club
Markt 4i.
Probleem No. 695.
Zwart schijven op: 8, 8, 11, 13, 16, 18,
20/22, 26, 41.
Wit schijven op: 29, 30, 32/34, 38/40,
42/44, 48.
Probleem No. 696.
Zwart schijven op: 3, 5, 6, 8, 13, 16, 19,
21, dam op 18.
Wit schijven op: 16, 20, 22, 27, 29, 31/84,
40, 4L
'v-"5&
Oplossing van Probleem No. 691.
Wit speelt: 82—27, 27—21, 38—|p,
85—80, 84—30, 45-41, 39 10, 25 23,
41—87, 86 20.
Oplossing van Probleem Na. 692.
Wit speelt: 47—42, 49—43, 21—
17 7, 7 18, 87—31, 46—41, 46—40, 50
26:8.
Frans san Camp
Oplossingen van de raadsels van vorige
week.
1. Dobbelsteen.
2. Een vlieger.
3. Room.
4. De Storm.
5. Broekspypen.
6. Poffertjes.
De -prijs is bjj loting ten deel gevallen
aan WILLEM PIETERS, Willem Tomberg
straat 28, Gouda.
Nieuwe raadsels:
1. Welk spreekwoord staat hier:
D wgareei—g—pa—v—i
mt —ode v0mmmen
z 2 heteataeta taoetaeta
2. M(jn eerste is iets dat de tuinen ver
sierd.
M(jn tweede is iets om je mee te
warmen,
My'n geheel is heel lekker om te eten.
3. De kop van een klein vliegend dier.
Het lichaam van viervoetig huisdier.
De staart van een soprt vlieg, maken
soms een synoniem van gauw.
4. Welke struik staat hier, die soms
heel groot uitgroeit:
d door doen r.
6- Mijn geheel is e«i plaats van 9 let-
ters in Friesland.
1—8—5—4 is een titel.
9—2639 zyn familieleden.
79 is een soort tuin voor huisdieren.
6. Je vindt me dikwijls aan een deur
En dat is zeker goed,
Maar is genoemd naar my de mensch
Dan is dat minder goed.
Oplossingen inzenden aan de Redactie
van de Goudsche Courant, Markt 81, Gouda.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Dordrecht:
Gortuohoiu.
Rotterdam: Sparta
Den Haag:
Leiden:
VOETBAL.
Programma voor Zondag 4 November.
Internationaal.
Ainauerdam: HodlanJ-Belgiiiö
N. V. B.,
Aid. 11 2e kla&so B.
ihotuarvLuit: HFC-Gouda
Botterdam; Steeds Hooger—Fortuna.
3e klasse
Vlaanlimgen: VFC-Coal.
Gouda: GNA-DHÖ.
Botterdam; TramsvadLa—'t Noorden.
3e kinase G,
Gouda: Otympia-Culoniborig.
4e klasse C,
Fiuke-EDö.
Moonlrech t-Schiedami
t-S IOD.
2e klasse B.
Feijeuoord 3-St. Hoogor 3
Sparta 3-HW 3.
Re». 3e klasse a.
RVC 2-Alphen 2.
ADO 3-UVS 2.
ASC 2-VIOS 2.
Ree. 3e klasse C.
Rotterdam: SIOD 2-GSV. 2
Botterdam.- Overmaas 2-Bodegreiveu 2.
d. Ill 1ste kl
Deventer: Go Ahead-ZAC.
Afd. IV li
Dan Bosch: iWilhedraina-B,VV.
FiifidbovfU: P8V-M1VV
Tilburg: NOAD-]
Afd. V 1ste
Mr.-miaigen: Velocitae-Vi
B« Qulók—Friesland.
Groningen: GVV-Aohillee.
Meppol: Aloides—GVAV.
W V-Leeuwarden.
G. V. B.
late klasse.
-WWdiiuxveen I
3-ONA 3.
2e klasse.
Gouda 4-GSV 3, 12 uur.
ONA 4—Moordrecht 2, 12 uur.
Olynipia -l-Waddrnxvem 2, 12 uur.
3e kflasse A.
Bodegraven 3-Woerden 1.
Waddiinxveen 3-Alphen 4.
3e klasse B.
Haae.recht 2-ONA 5, 12 uur.
Zevenhuizen 1-GSV 4.
Moordrecht 3-Gouderak 2, 12 uur.
Buiten de competitie.
Rotterdam: Botterdam—Antwerpen
(Zaterdagmiddag
BrusselBrussed—Deai Haag.
Overzicht.
Holiand—Betg|iëf Voor de 37ste maai ko
men morgen de vertogenw ooTdigendie elfta1-
'len van Holland en Beigiö tegen elkaar.
'Met dezon wedntrijd speelt het Oranje-
elf h' de 100ste ontmoeting tegen een ver
tegenwoordigend elftal van een ander land,
waarmede een begin is gemaakt in 1903
tegen België.
Een verlieugemd toeval is, dmt de eerste
Interlaodwedötrijd! in het nieuwe Stadion
ook tegen de Belgen wordt gespeeld.
Op de eerste plaats rekenen! we er na
tuurlijk- allen op dat de succesvolle reek»
die mót een overwinning is ingezet ook
met oen overwinning wonlt afgcajoten
Moteen is.dan de ingebruikneming van hot
nieuwe Stadion ook nwt een zege begon
nen. Met de vraag of liot thans samenge
stelde Nedorlandsche dlftai in staat is het
Beigischo elftal te kloppen, houden, \elen
zich ontledig, 't Is geen gemakkelijk werk
je hot iedereen naar den zin te maken en
daarom verwachten We vau de oratjjema*
nen, waaronder eeu debutant la, dat zij
«■e,i resultaat zullen bevochten, wat ,cder-
een tot tevredenheid zal steiraneu.
Er js weer community sdngiug, terwijl
\'oai' den igrooten wedstrijd een juniores
wedstrijd wordt gespoeld tusöoben Holland-
sche en Belgische speSere. Bovendien wor
den iu de rust en tussclien beide ontmoe
tingen atibloliek-nujiMneire gelioüden.
Mon ziet dus, dat mein waar voor zijn
gold krijgt
Ten gevolge van de internationale ont
'inoeljug slaat in het Weeton do eeróte klas
sen stop. Vanmiddag wtordt op het Spmta-
tarrein de jaariijksobo ontmoeting om den
Maas- ©a ttoboldo-beker gespeoldl tussohoa
Je pliiabsiedijke elftallen vaa Botterdam en
Antwerpen Morgen vindt te Brussel eeu
stellenwedstrijd plaats tussdhen een Brua-
selsoh en Haagsdh elftal.,
Als het weer niet al te zeer van streek
.s, dan wordt het morgen voor Gouda nog
een zoer belangrijke dag. Olynipia speolt
voor hot eerst thuis en wie wil de doel-
puntenmakers-bij-do-vleet nu niet eens in
aet'o zien. O.N.A.-D.H.fcL zal ook wel
belangstelling trekken, omdat men van Be
zem o.e. oen zege verwaobt. De OinHmcetin-
gon voor de tweede klasse, die bedde to
I{otterdam worden gespeeld, brengen de
leidero in aotio Steeds) Hooger en Fortunae
vii^gen elkaar in de haren en aangezien
de thuiscflub op eigen terrein nog niet ver
loor, kon het eens best gebeuren, dht, er
voor Goud», die 't wed met R.F.C. fclaar
zal speleo, ook nog een voordeeltje aan
zit
Moord roobt z 1, als er tenminste gespeeld
wordt, welt de puntjes thuis weten te hou
den.
G. V. B.
Het programma van den G. V. B. bevat
ra» al reeds vijf returnontmoetingen, 1.
de beide wedstrijden in de eerste klasse,
do bedde laatste in de 'tweede klasse en de
laatste in 3B. V>oor een regelmatig "er-
loop is dit geenszins bevorderlijk. Na vijf
wedstrijden komen Gouda 8 eu ON.A. 3
voor de tweede maal reeda tegen elkaar.
Dat kampioensoandidaten in zoo'n korten
tijd met elkaar afrekenen is voor d» ove
rig» clubs minder plolzierig.
Als de velden worden afgekeurd khn dit
nog hersteld worden.
We geven hieronder de standen van de
G V. B.-oompetitie, bi.gewerkt tot en met
38 October j.l. I
i-
Isto ktoisse.
Ü.N.A. 3'
6 6
0
0
10
28-il
Lokkerkork 1
6 4
1
1
9
25 a
Alphia 2
6 4
1
1
9
19-iU
Gouda 3
5 4
0
I
8
23-10
Olympia !£■-
5 1
1
3
3
u-ia
Waddinxvean I t\t\
6 1
0
4
2
11-12
ifaastredht ~1
5 1
0
4
2
10-16
Schoonhoveti2 j 1
4 1
0
3
2
Alphen 3
5 0
1
4
1
14-30
-> 2# 'klasso.
Goudorak 1! ->'ii
5
0
0
10
26-6
W'aiüidinxveen 2 «I
6 4
0
2
8
15-10
Gouda 4 i /no 4 3
0
1
6
10-9
AtoarifraJtit 2
4 2
0
2
4
11-12
Alphia 3 olm
6 2
0
4
4
16-18
G.I3.V. 3 il» -V
4 1
1
2
3
7-9
Ü-N.A. 4 i;"" fdP
4 1
1
2
3
5-3
ülympia 4 ,i'
5 0
0
5
0
6-27
'3e khuM» A.
Alphon 4
4 4
0
0
8
17
Gouda 5 3,1
3 3
0
6
24-2
I^kkerkerk 2
5 8
0
2
6
20 5
Bodegraven 3
4 2
0
2
4
23-11
Alphia 4 mJo*
4 1
0
3
2
4
O.N.A. 6 ,ojG
3 0
1
2
l
4-
WaddLnxveert 8/1
4 0
1
3
1
6-33
Woerden Ln
1 0
0
1
0
1-3
S. B.
Haaöti^pht 2
4 4
0
0
8
17-6
Solfno^ihoven 8
6 3
1'
2
7
11-13
Gotylprttk 2
5 3
0
2
6
22-10
Op. 5
4 3
0
1
6
20-10
Moordreoht 3
3 1
1
1
3
9-6
Lek^prkeirk 3
5 0
2
3
2
6-14
G S.V. 4
3 0
1
2
1
3-12
Goyfte 6
4 0
1
3
1
5-22
Zei^^uhuizen 1 r
0
N: V-'-
adterthntïin.
2.— per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snejjstraat 69, GOUDA.
verhoogt uw geluk en koopt de
luiermandbenoodigdheden bij
HOOGSTRAAT 7 TEL. 423
Heart# ZtUsriittritri 1
Laat Uw hao* vakkundig knippen h:'
Ct GORIS8EN, Kapper, Gouwe 30.
Alleen Heerensalon.
1 eb
<ia uon
ROOKT TABAK
wan LUB
Het bekende Amsterdatnache Fabrikaat verkrijgbaar
in Gouda bij L. L. PEETERS - Markt 20.
Orogiat - Wijdstraat 31 - Tel. 828.
40
SotiMrkwaMtsM
SehMPXMp
