Sint-Nicotaascadea»
Wisbrun Liünann
ANTON coops
Critiek op de Handelskamer.
Suzanne Lenglen zal nW meer tannla**".
prijsvraag-hoekje
Geeft Uw Vrouw
dochter ol Verloofde
Voor de a.s. Feestdagen speciale sorteering
Raadsels voor de Jeugd.
x
•en
Markt 50 - Gouda
en zit zullen tevreden zijn!
Wijbert fblel.»
Emscrpastilles
1 I r
hun ongelukkig pakhuis-systeem de aan
dacht der burgerij hebben verloren.
Alleen kleine, tijdelijke exposities in de
centra kunnen de belangstelling voor de
musea weer terug halen. Het ia niet gelukt
de menschen naar de musea te trekken»
welnu, dan moet men de musea naar de
menschen brengen.
Aardig en interessant is een expositie die
gegeven wordt door de Haagsche Scbets-
club. Dat ls een club die al vijf-en-twintig
jaren bestaat en Voor een groot deel men
schen omvat die liefhebberij in teekenen en
schilderen hebben» zonder nu dadelijk daar
van een levensberoep te maken. Verschil
lende beroepsteekenaars en schilders zijn er
ook wel Ud van en voor velen heeft de weg
naar het beroep via deze schetsclub geleid,
maar de hoofdzaak zijn de menschen die
het voor hun genoegen, als ontspanning
doen. Al heeft het werk niet altijd hooge
kunstwaarde, het is belangrijk dat er aan
dacht en belangstelling is voor deze kunst,
want vast staat dat de jongelui en ook
vele oudere die hiér hun liefhebberij
botvieren, -ook op andere wijze hun gene
genheid voor de schilder- en teekenkunst
toonen. Hier was nu ook eens een terrein
voor de gemeente ofti te helpen, maar hier
is indertijd een subsidie van tweehonderd
gulden geweigerd. En als ze een dergelijke
subsidie geven, dan maakt de gemeente nog
zooveel complimenten met toezicht op het
beheer en de bestedingswij ze aller financiën
dat men er hoffelijk voor bedankt
Maar aan een koor als van Toon
kunst geeft de gemeente 3600 gulden jaór-
lijksche subsidie! Zelfs aan een muziek-
zaakje van jongens van het Gymnasium
wordt honderd gulden gegeven.
Ann de schilderkunst, de beeldhouwkunst,
de letterkunst, de bouwkunst geeft de ge
meente geen cent. Integendeel zij steelt uit
de kassen daarvan een deel dèr opbrengst
van alle tentoonstellingen die tegen entréo
gehouden worden.
Onze burgemeester heeft dezer dagen in
tijdschrift een interessant artikel ge-
iven waarin hij oa. wijst op het gemis
verantwoordelijkheid voor het finan
cieel beheer bij gemeenteraden. Gelijk heeft
burgervader en de houding van den
Hakgschen gemeenteraad tegenover de sub
sidiering van de kunst is er een typeerend
Itje van. Men doet maar raak en deinst
geen onbillijkheden terug.
HAGENAAR.
W»« Ik totii Minister gawaast I.
Oud-Minister Treub.
Oud-Minister Treub vertelt. In
woelige tijden voelde hij zich in z'n
element. „Ik heb goede dingen
kunnen doen".
De heer Hans publiceert in het „Vader
land" een interview met oud-minister Treub,
waaruit wij ons de volgende citaten veroor
loven:
t Was een rustig gesprek in de givote»
rustige kamer. De professor zat achter sta
pels stukken en boeken, en ik zag wel, dat
de kop, boven den zoo bekenden, wat te Imo
gen rug, iets ouder geworden was, manr
niet veel.
„Deksels... we zitten al zoo lang... ik
vergat u een sigaar te geven'.'
„Ik rook niet!"
,tO nou, ik ook niet meer. Gezond
heid. ut ben gelukkig weer goed, maar moet
een beetje voorzichtig zijn, op mijn 'eef-
ttjd!"
„En waaraan denkt u nu met het mees
te plezier terug?"
-„Kijk eens pk ben oprecht dankbaar
voor het feit, dat ik toevallig tweemaal in
m'n leven juist op. 4e plaats stond, waar ik
iet» doen kon. Eerst in 1893, als wethouder
van Amsterdam, en toen in 1914, als nvnis-
ter. Beide malen heb ik goede dingen kun
nen doen. Daar ben ik dankbaar voor".
De professor peinsde even.
En dan, met een sterkere stem, met een
plotselinge forsche beweging van het lijf en
met een breed gebaar van beide handen
„Maar ik heb één dag geweldig het
land gehad, dat ik... toen géén minister
was!"
„Wanneer?"
„Dat was toen Troelstra op 11 Novem
ber 1918 in Rotterdam z'n revo.utionuire
rede had gehouden. Als ik toen minister was
geweest, dan.1"
En weer een soort wanhoopsgebaar, dat
dót buitenkansje hem was ontgaan. „Ik wus
pas een paar maanden te voren afgetreden'
E4n strop! Want ook die groote, woelige
dagen zouden een kolfje naar m'n hand zijn
geweest. „Ala ik toen..." Stop. Sommige
brokken van een interview zet een joui na-
list niet in de krant.
„Maar het is toen op niets uitgeloo-
pen, professor1"
„Wist men dat van te voren?"
Toen Bpraken we nog over 1903. De ta
king. In de woelingen te Amsterdam heeft
mr. Treub in Januari van dat jaar een
groote bemiddelende lol gespeeld. Hy bmcht
de partijen tot dlkaar, hij werd de vertrou
wensman van beide, hy bereikte overeen
stemming. En hy beschouwt dit nog steeds
als een aardigraoment uit zyn niet-ambte-
lyke periode.
„En de tweede staking?"
„Dat was in April. Ik zat toen in het
buitenland. Troelstra had my gezegd: er
gebeurt niets meer. Maar jawel, ik was
twee dagen weg en toen brak het spel uit!"
Het ouderlijk huis.
„En nu gaat men u huldigen, profes
sor. Dat wordt een mooie dag. Er is een
groot comité. Marohant zit er ook inl"
„Ik heb het ^gezien."
Er gleed toch wel een trek van voldoe-
aing over het sterke, besluitvaste gelaat.
„Drie broers en alle drie een andere
richting uit!" zei ik.
„In zekeren zin toevallig dat ik ge
worden ben die ik ben. Op de H. B. S. had
ik gewoonlijk voor de natuurwetenschappen
10, voor de chemi 9, voor de wiskunde 8,
maar voor de staathuishoudkunde 5. Ik was
gedisposeerd voor de exacte wetenschappen.
Maar ik moest m'n vader helpen, op de se
cretarie. Zoo ging ik dezen kant uit. M'n
zoon is chemicus, zooals u weet. Het zit dus
nog in het bloed."
De blik toefde in het verleden. Hij Bprak
over z'n broeders Melchior en Hector. Wor
stelde, vocht deze sterke, stoere natuur te
gen zijn gevoel? Ik vermoedde het.
„De volgende week wordt er een ge
velsteen onthuld, professor, in uw ouder
lijk huis!"
„Ja. Een gevelsteen voor ons drieën.
Voor Melchior en Hector ook, gelukkig. Ik
ben er pas nog eens geweest, daar in Voor
schoten, om naar ons oude huis te kijken.
Maar och, het is zoo veranderd. Het is een
bakkerij geworden. En verbouwd."
Korte pauze.
Dan, wat zachter: „Ik herkende de kamér
niet meer waar m'n moeder altijd zatt"
Wat zyn moeders toch bevoorrechte men
schen, dat op de hoogtij-dagen van het le
ven de kinderen, hoe oud en hoe sterk en
hoe groot zij ook zijn, toch altijd weer hun
moeder zien.
„Ik dank u hartelijk, professor!"
De vale duisternis van den laten middag
viel in de kamer. En het laatste wat ik zag
was de blauwe das met de witte spikkels.
Treub-da«.
Onverdiend verwijt.
By de 's-Gravenhaagsche coöperatieve
verbruiksvereeniging „De Volharding", een
sociaal-democratische instelling, boterde het
Een merkwaardig dagboek
van aan
Qoudsche Burgemeesterszoon
De Goudsche burgemeesterszoon Simon
van der Tocht hoeft in het rampjaar 1672,
en nog korten tijd daarna, een dagboek bij
gehouden, waarin hy zich een braaf vader
lander en een dapper krijgsman, cioch ook
een duchtig Don Juan betoont. Zyn aantee-
y keningen zyn goed gesteld, onderhoudend,
en dikwyis zeer vermakelijk, voorn» als het
zijn amoureuse ontboezemingen geldt,
waaraan hij een ruime plaats verleent. Maai
ook voor de historie hebben zij waarde.
Zijn nazaat A. J. van der Tooht heeft het
dagboek, met weglating van al wat den
hedendaagschen dezer niet zou boeien, voor
den druk gereed gemaakt. Lectuur voor al
te preutsche lieden is bet niet overal, doch
de uitgever stond tegenover de historische
feiten natuurlijk niet vrij. Slechts waar de
•cihryver het al te bont maakte, heeft hy
enkele gedeelten geschrapt. Ook gaf hy aan
de oude sch rijf wijfe den hedendaagschen
vorm, in zooverrydat wenschelyk was om
den tegenwoorAlgfen lezer moeilijkheden te
besparen.
Zoo luidt de inleiding op het prospectus
van een pas bij de Leidsche Uitgevers My.
te Leiden verschenen boek dat den titel
draagt: „Een Don Juan in de zeventiende
Eeuw, 16721679, gedeelten uit het dag
boek van Simon van der Tocht, gekozen en
uitgegeven door A. J. van der Tocht.
Dit is een merkwaardig boek, dat zeker de
aandacht onzer Goudsche stedelingen waard
is. Het zb' aanstonds gezegd, dat de lezing
van dit werk ons niet de verzekerdheid heeft
kunnen geven dat dit zich als historisch ook
aandienend werk, den toets der geschied-
in de laatste jaren niet al te best met de af-
deeling manufacturen. Over het laatste
boekjaar konden de contractueels loonen der
bedienden aldus Vertelde „Het Haagsche
Volk" niet worden uitbetaald, en het be
stuur der coöperatie zocht daarom zyn heil
in een reorganisatie van het bedrijf met
daaraan verbonden massa-ontslag van be
dienden, met een opzeggingstermijn van één
maand.
Het spreekt vanzelf, dat het personeel
fluks een motie aannam, waarin het werd
betreurd, dat het bestuur de saneer:ng zocht
in een ontslag van bedienden zonder den
vakbond of den personeel raad te kennen; of
de verbruikers het gelag moeten betalen,
doet er Immers weinig toe!
Minder begrypeQyk is echter, dat sommi
gen er nu gnuivend op wyzen, dat de sociaal
democraten, die in de openbare lichamen
zoo te keer kunnen gaan, wanneer zy het
hébben over üe particuliere -werkgevers, ln
hun eigen bedry'ven volkomen dezelfde prak
tijken toepassen als de particuliere werkge
vers, wanneer deze door de omstadigheden
daartoe worden gedwongen. In het geval
van „De Volharding" zou iedere particul ere
werkgever, hoezeer ook tot zyn leedwezen,
tot dergelyke krasse maatregelen zjjn over
gegaan, en het lot van het bedryf niet af-
hankelyk hebben gesteld van overleg met
de personeelsvertegenwoordiging. Veeleer is
het een reden tot verheuging, dat het be
stuur van „De Volharding" zyn veraotwoor-
delykheid heeft begrepen en heeft durven
ingrypen. Want ongetwyfeld is dit een daad
van moed geweest, immers daarmede werd
tevens het bewijs geleverd, dat de fraaie
leuzen van de vakvereenigingsleidera uit
sluitend dienen als politieke trekpaardjes,
en zelfs in de eigen bedrijven niet worden
toegepast?
Nederlanders naar het
Buitenland.
De bevordering van het vreemdelingen
verkeer is een vraagstuk, voor hetwelk de
belangstelling in alle landen rondom ons
herleeft. Duitschland, waar het vraagstuk
zelfs dezen zomer aan de Berlynsche Han-
delshoogeachool wetenschappelijk werd be
studeerd, gaf alleen reeds voor de propa
ganda in Amerika in 1927 320.000 dollar
uit; het voerde een groote advertentie-cam
pagne in 166 dagbladen en periodieken van
dab land met het gevolg, dat in dat jaar door
de Duitsche consulaten 10.000 passen méér
werden geviseerd dan het jaar daarvóór.
Het zooveel kleinere Zwitserland bleef niet
achter en voteerde eveneens 300.000 dollar
voor de propaganda in Amerika en het reis
bureau Cook zond niet minder dan 3 millioen
brochures aan vermoedelyk reislustige
Amerikanen.
De economische beteekenis van een druk
vreemdelingenverkeer wordt derhalve zeer
goed in deze landen begrepen. En het is be
kend, dat de Nederlanders in de buitenland-
sche hotels gaarne geziene gasten zyn. Zwit
serland vooral is zeer gezocht by de Neder
landers, en in vele streken in het bergland
hoort men dikwyJa het Nederiandsch méér
dan welke andere taal ook. Vooral de Zwit-
sersohe hotelhouders» zien, zooals begrype-
Ujk is, met groot genoegen de regelmatige
toeneming van dit vreemdelingenverkeer,
welke vooral te danken is aan de reisver-
eenigingen. k
Want het is een feit, dat een organisa
tie als de Nederiandsche Reisvereemging,
die met haar jaariykschen aanwas van ongo-
veer 16.000 leden hard naar de 100.000
stevent, een voorname plaats inneemt in do
vacantieplannen van duizenden. Het aantal
Nederlanders, die op buiteniandsche vacan-
tiereis in groepsverband de grenzen passee-
ren, heeft enorme afmetingen aangenomen.
En het is voor ons internationaal prestige
toch wel van beteekenis, wanneer dergelyke
groote gezelschappen van Nederlanders, van
eiken rang en stand, in het buitenland door
de Overheid met égards worden behandeld.
De wijze, waarop de Rijndam-reizigers in
Engeland op verschillende plaatsen officieel
weïden verwelkomd; de officieele ontvangst
van de „Generale Reis" te Meran verlee-
nen aan de organisatie zelve een represen
tatief cachet. De N.R.V. is uitgegroeid tot
kundige kritiek zal kunnen doorstaan, Ja
sterker nog het doet vermoeden, dat histo-
die en fantasie hier heel vriendschappelijk
met elkander zyn saamgeweven.
Als werk van historische waarde beschou-
we men het aan ook niet, veeleer als een
kosteiyk verhaal in historischen trant uit
het tydperk, dat in de geschiedenis van or.B
land als een der ernstigste wordt aanrv
merkt, maar waarin naast de staatkundige
beroeringen wordt gewag gemaakt van het
luchtig en galante levon in dien ouden tyd,
die wel naar de uiterlyke vormen Je streng
heid van zeden kende, maar waan.» men ,.hct
laat ons eten, drinken en vroolyk zyn" niet
versmaadde.
Wie dit byzonder onderhoudend geschre
ven boek ter hand neemt, dat de nazaat van
den Goudschen burgemeesterszoon op den
ten April 1928 aan de pers heeft toever
trouwd, zal by het lezen van dit waarlyk
niet voor de kinderkamer bestemde dagboek-
verhaal menigmaal hartelyk moeten lachen
om den humor, de spitsvondigheid, de bij
zondere hoffelijkheid en galanterie die de
auteur in deze bladzijden heeft beschrjeven,
waardoor er van t gans^he boek naast leven
dige belangstelling voor de gebeurtenissen,
waarin de bekende Goudsche famiueën, wier
namen nog heden ten dage of uit de jongste
geschiedenis bekend zyn, een byzondere be
koring uitgaat.
We zullen hier enkele korte citaten over-
nemén, die het boek typeeren.
Wie leest van het geharrewar dat to°n-
tertyde in de vroedschap bestond, dc beslui
teloosheid die de leidende figurep vaak
kenmerkte, moet daarover glimlachen.
„Heden heeft de vroedschap eene
strenge order op allerhand straatschen
derijen uitgevaardigd. De losheid der
zeden neemt h&nd over hand toe en het
ware te wenschen, dat men, met den
vijand op komst, beter verstond wat orde
en tucht Waard zyn. Maar wy leven in
een Republiek en hebben den mond vol
van de vry heden en de rechten des volkf,
dat niet dan een domme en grage hoop
is en elkanderen het licht in do oogen en
de brokken in den mond niet gunt. In de
Vroedschappen harrewart men, en in de
Staten kyft men en de veldheeren be
derven elkander de overwinning; deze
vertrouwt de De Witten niet "en de andet
niet den Prins; een iedér wil mede regee-
ren en zoo regeert niemand. In praten
zyn wy ten allen tyde byzonderlyk sterk
geweest, doch de daden komen als het te
laat is, schoon dan ook dikwyls waarlyk
groote feiten gepleegd worden. Doch wat
baat ons de roemrijke ondergang? In de
straten heerscht ongebondenheid en de
stadsregeerders laten dit te long bekly-
den onder het mom der vrye rechten van
het volk. Twee eeuwen geleden hing men
de vrouwen, die elkanderen in het open
baar uitscholden, een en steen om deh
hals, doch heden zag ik er twee door de
magistraat met zoete woorden scheiden,
en het gebrek nog plecht» dat zy van
wege der stede geschenken mede naar
huis ontvingen
De burgemeesterszoon woonde op kanjers
■Ij Jop Hendriccs Piek en ®fjn vtouw Hel r.a.
een geweldige coöperatie van Nederiand
sche vacantie-reiziger en zy vooral draagt
er toe by, dat wy Nederlanders in het bui
tenland als gaarne geziene gasten worden
ontvangen!
ONZE KOLONIËN.
Een onverkwikkelijke zaak.
De fraudes door iNotarib 1', Hel
is onbegrijpelijk dat Hy zich langen
tyd ongehinderd heeft kunnen be
wegen. Alles een publiek gelu i iu.
Blijken» berichten uit Batavia hoeit de
Raad van Justitie rechtsingang nwt in
etiructie tegen en gevangenitmoudng gelas*
van notaris li. V., terzake van verduiste
ring miu ongevejr f öö.OUU, tengevolge
waarvan deze in preventieve hechtenis
werd gezet.
De verdmisteriiigan kunnen als volgt wor
den tfespeaiiceerd:
f '7000 toeoehoorende aan Masoed Batji en
.bea.emd voor Eyaen-aüchling
ruim f 26.000 aan hem jdoor cliënten toe
vertrouwde gelden om overachirij vingen te
bewerkstelligen
ruim t lb.OUü oatv saldi van verschillende
boeüels, <wei*e hij ondor zich had, met nauw
■urn ie Uy lem&a-Ehr L<Uer2e». Li
'ljotw; 8e. de Boer-Ka«inem; 4e Uo,w
'ipang; 5e. de Kok; be. Khiouw dauw k'
en <e. Hassan Badjrie.
Vervolgen» f4500 aan O «mar Badjehor
en i 1700 van het l'asear Gasaoir-Uoimto.
Het is een volkomen dóbacie, en men
staat wérkelijk verstomd, dat een derge
lijk bestaan zóó'lang mogelijk is geweest
Zoo verneemt de „P. Bode dat de no
taris van de familie Heyman Cohen 30
mille leende. Sleahts 4 railie werd hiervan
afbetaald.
Als zekerheid word oen risioopolis ad
40.000 in handen van de familie Heym.au
üohon gestold. De laatste premies echter
zyn niet betaald. In de acte lazen w'
aldua het blwd, dat deze risico-polis later
zou worden vervangen door een ander»1,
thans in hat bezit van mevr. R. V groot
f 100.000 (honderdduizend gulden)
Betreffende de ontm-transadties van, thans
wijlen den aani.daat-notaris Hoy man Co-
hen, werd oog bekend, dat deze inderdaad
groote oonrmisaice kreeg van de firma,
waag de auto'» werden gokocht.
Mede in verband met deze inlichtingen
hebben wij den indruk gekregen, dat liet
noodzakelijk is om zoowel hot verloop der
openbare terechtzitting in do zaak *egen
van Rij n uit Madioen (dde den jongen Hey
man Cohen neerschoot)ad» die tegen no
taris R V. a<f te watdhten, alvorens men
conclusies trekt
Ook jn de Madioeneche zaak zijn enkele
stukken overgelegd, die een ander lioht op
het verloop van het drama werpen.
En de Pr. Bode verwijst hier dus even
eens naar het verband dat tusechen belde
affaires die te Modloen van verleden jaar
"m die van thans te Batavia, ais vanzelf
is ontstaan.
De „Loc." wijst op het onbegrijpelijk
feit dat ondanks den eigeoaardigen naam
van rijn kantoor, R. V., toch maar nota
ris van de Weeskamer te Batavia bleef
Erger een groot deel van de gepleeg
de verduisteringen geschiedde juist in di
rect of indirect verband met het beheer
van boedetk en het onderbrengen van hy
potheken van de Weeskamer.
Het nadeel, daardoor berokkend, wordt
alweer galragen door menschen, wier be
langen waren toevertrouwd aan de Weef
kamer. De relatie met den minderjarige,
wileng .vermogen men hem afhanddg maakte,
was ailweer danken (te wijten lijkt ons
beter Riedl.) aan de Weeskamer, De vrij
wel onontwarbare rommel van de adminis
tratie ten kantore R V. betrof voor eon
groot -deel zaken van de Weeekamer.
En dat allee waseen publiek geheim'
terwijl al een onderzoek was ingesteld,
üe» kantoor-O. V, Weef alle notarieels za
ken van de Weeskamer behartigen/, hoewaJ
het bekend wee, boe daar d® zaken ston
den.'1
De note g&ie ontbreekt intusachen zeil*
iu deze zaak niet-
De notaris heeft, volgens de „Jsva-B#.
do", al de leien, op twee na» van Zljn
kogalolub, waar hij steeds een heel groot
woord voerde, van een belangrijk bedrag
ontlast door loeningpn by hen te sluiUm
De notaris gooide dus ook om andere
redenen dan sportieve, wed een» een l»al-
letje op."
En h«t lukt© hem. Mak» not&r.a R. v.
etond bekend als een goed ballenopgooior!
Zijn verzameling, zijn meubilair, zijn
a/uto, allies diende reals lang als onder
pand van zijn leeningen.
Het totaal 'er tekorten, etc., is thans
naar schatting, al tot cirea 2 ton ogg®'.
loopen.
Zaterdag 1.1. werd het aeoountantaM>nder<
zoek beëindigd. De strafzaak, die tegen
den 'heer R. V. aanhangig gemaakt wordt
loopt over een bedrag van pi m. 60 mille!
Het rastteerendo bedrag van die 2 ton zou
slechts civiel-/rechtelijk te vordjsren zijn.
Z. In hetSoer. Handelsblad staat nog
even sitil bij het jongste notaria-kantoor-
schandaal te Batavia.
Hij spreekt van' society-crimineelen", en
wijst op de mogelijkheid, dat een man'al»
Dat alles bleef jaren achtereed bestendigd,
rtotariu R. V,, ondanks zijn niet bijster
gunatigen aaam, zesr langen tijd in de
gemeenschap zich ongehinderd kou bewe
gen...,.
Dat was inderdaad opmerkelijk. De thans
preventief gevangen gazette nfiavai overal
recu, lid van dit oomité bestuur, an die
oommdsede, en die cdub, terwijl men hem
elkaar toch tereluik» aanWees als een „gs-
teekemde". Maar waar blijft hier de pu
blieke opinie?
„De wij zé, waarop dé thans ontmas
kerde falsaris in de samenleving een rol
speelde, bewijst wel, dat die opinie, in
dien rij bestaat, aithans zeer ruim U
ten opzichte van f iguren dfie, met de noo-
dige bravoure, hun rol gaan. spelen.
De „society" duldde hen wal zeer lang
in haar midden".
Aldus Z.
Nu. moet bilUjkheèdahalvb worden «pg«
merkt, voegde liet „Nwei." hieraan toe,
dat de publieke opinie, zoo die la de In
dieahe maatschappij maar moeilijk aan het
woord komt, ook in die Wcetersohe, beter
ingerichte, beter zeif-regiatreereinde en zich
corrigeer einde samenleving vaak heel wat
moeite blijkt te hebben om zich te doen
gelden.
In „De Kruideniergeelt D. een critiek
op de üandekfcainer. Hij schrijft
,,Wïj herinneren ona allen misschien nog
wel de lijdensgeschiedeni» tuaöchen omen
Staat en de Handeisikaftier.
D® Staak oordeelde het; noodig na den
oorlog, dat de Haodelok&msr, reapaotieve
lijk door bemiddeling van de ooöpetr&tüën,
p rij «regelend zou optreden tegenover den
middens kond.
Hiertoe is de Haodedskaraer een erediet
toegestaan van drie millioen Al spoedig
begaf do Handelskaraer zich op gevaarlijk
terrein- Zy zag wel in, dat iu dé voedings
middelen -hrancho niets te bereiken was.
De winkeliers onderling noodizaaikten eer
der de prijzen van d» coöperatiën naar be
neden te doen gaan, dan het tegenovergo
stelde. Zij zonden daarom bet kleedingbe-
drij# maar eens onderhanden namen. Er
wenden hjer en daar winkels geopend voor
den verkoop van confeotie en maatwerk on
in minder dan geen tijd was reed» eau
groot gedeelte van het orediet verslonden.
Alles wees dus op een mislukking en, dé
Staat moeetopnleuw maatregelen treffen om
riet het geheel© kapitaal verloren te zien
gaan.
Dat kapitaal, ook door de middenstan
der» bijeengebracht, om zichzelf ts zien
beconcurreerd*, heeft nimmer eenlg doel
getroffen, namélljk de prijzen naar beno
den te drukken.
Thans wordt dal kapitaal aangewend om
d® volksvoeding zoo"eel ddurder t® maken
- due d® schrilstp togeostelling.
D Handolskamer schijnt partijen brulo*
boonen tot een lagen prijs naar bel bui-
Pick zoo vertelt hy dioeg den wydlooplgeyt
Toeziemder en Üpzier.dsr
titel van Stads
Generaal van de Lantarens.
"Doch de lantaarns waren schaar-j ®n
bleven tot de stadsgebouwen beperkt,
zoodat het te avond too donker is in de
straten als de naam van den O priem r to
kennen geeft. Doet men rich niet door
voetknechten met flambouwen vergezel
len zoo valt men in kuilen en gaten, be
spat zich met modder en ander vuil en
wordt aangerand door allerlei gespuis."
Jop vertelde rnjj, zoo gaat de schrijver
voort, van den burgemeester vernomen te
hebben dat een verlichting van de gan^che
stad niet verre zoude zyn,
„zoo de kosten niet merkelyk hoog en
de financiën door aanhoudende oorlog
niet in zulk een desolaten toestend wa
ren. Zulks, te weten het plaatsen van
lantaarns aan alle hoeken der strater en
een in het midden is r4feds veie malen
door my aan mynen vader voorgedragen,
zoodat, in bet geval deze zegening onze
onze stede te beurt viel, ik my daarvan
een deel der eere mocht toewyzen.
Maar hfj is er niet erg gerust op, want zoo
gaat hjj voort
„in Ter Goude zyn de goede voornemens
talryk, en daarby biyft het".
't Waren moeilyke dagen die de stad
doormaakte en hy vertelt hoe ter Gouwe ln
droevigen staat van defensie verkeert, hoe
de stad leeft al» te voren door te speculee-
ren op haar goed gesternte.
„Crayevanger, Smit, van Bochove, van
der Mey, de Voys en de jong® heer
Droochleever, komen vaak by'een en
bespréken wat wfj doen kunnen,
om zoo noodig op eigen gezag,
met behulp van een handvol vastberaden
mannen, den Rynlandschen ooezem te
inundeeren en aldus Gouda door het wa
ter ongenaakbaar te maken."
Inderdaad hebben de vrienden d»t kunst
stukje uitgehaald en hy is er ziek van ge
worden.
^Ik heb vier dagen uitgeput te bedde
gelegen en daarvan schier all® uren ga-
slapen."
„Het zyn zware dagen geweest, tien
24en Mei heeft Paulus Mandt de heoren
Crayevanger, v. d. Mey en myr. perroon
in ledige biertonnen gestoken, met daar
by eenig brood en ham benevens een®
kruik water, daarop ons met andere ton
nen op een wagen geladen, geiyk dage
lijks tusschen Stolwijk, Sluipwijk, en an
dere omligende plaatsen en het Herthuis
heen en weer rijden. Op den bok zat als
koetsier, het gelaat met bruine en zwarte
vegen besmeerd, de kleine goudsmid de
Voys, in een lederen buis geiyk de bier-
ryders dragen, en zoo reden wy tegen het
vallen van den avond in de schemering
de Kleiwegpoort uit.
Niemand aan de wacht had «enig
kwaad vermoeden. De goede Mandt, dl®
getrouwelijk het geheim bewaard heeft
had ook een ton gevuld met werktuigen,
een hamer, een bijl, kooien, spijkers»
tangen en dergelyke."
Tegen den nacht rijn zij in de Kleine
"Wiericke aangekomen.
„In dekens gerold brachten wy aan
den kant van den dy'k den nacht $oor
(dewelke vinnig koud was) nadat wy den
wagen met steenen bezwaard en in het
water gereden haden, evenzoo ne tornen,
nadat de inhoud derzelve or.der eenlg
wilgenhout verborgen was. Aan onzell
mogelijken terugtocht hadden wfj plee*
tigiyk besloten niet te denken en oiT
Gode bevolen. In geen geval zou het mo-
geiyk zyn den wagen en hetgeen daar
ln was zichtbaar te laten voor vagebon
den en nog minder voor huisluiden, did
gewapend rondsluipen, en, naar ons be
kend is, zelfs de overheid met geweld
-wilden verhinderen eenig® onderwater-
Corsigt* HandiehoMMi 1 Shtwl» 1 •tl,eil" K,II,M
Amsterdami Blaaw-Wit-HB&.
Rotterdam: Frijeaooxd-DFC.
2® koaee B.
Rottendam: Neptunus-CVV.
Rotterdam; St. Hooger-M«rwede.
Rotterdam: RFC--Harculee.
Gorincbam: QVW-8VV
Gouda: Goudo-Fontuna.
3e klasse B.
BodegravenBodegraven-DNA.
Vlaardingen.: VFCTransvatia
Schoonhoven: Schoonhoven-DHS.
Rotterdam: Leomdaa-Ooal
3e klasse C.
Utrecht: Utreoht-GSV
Zeist: ZtiM-Culemborg.
Utreoht; Holland-Kampong.
4e klasse C.
Rotterdam: The R Hc(pe-Moordrecht
Dordreoht: Fluks—DO0B.
Dordrecht: OSS-SIOD.
SMedxecht; Sliedrecbt-Soiviedam
Rotterdam: DJ8-ED9.
Ree. 2e klaaae B.
Rotterdam: Sporta 3—DFC 3
Rotterdam; Feijenoord 3-GDS 2.
Gouda: Olympda 2-HW 2.
Rotterdam: Ezcelsdor 2-3t. Boogar 2.
Re». 3e klaese A.
Den Haag: RVC 2-Gouda 2
Leiden: A9C 2-HW 4.
Leiden: UV3 2-VIOS 2.
Res. 3e klaase O.
Botterdam: SIOD 2-OverraUM 2.
Gouda i ÖQV a-Bodegraven 2.
Gouda: ONA 2-SVV 3.
AM. III late kiaeee
EnschedéEnsch. Boys-Henaolea
Hengelo: Tubarida-Po Ahaod.
Apeldoorn: AGOVV—Rob. et Vel.
Afd. IV 1st© klaaae.
Breda: NAC—MVV.
Tilburg: NOAD-Eiodhavea.
'snBosah: BVWW'iihdlmin».
Eindhoven; P3V—WJtiom 11.
Roermond: Roermond»-LONG A
Afd. V l®to küasee.
Groningen: GVAV-iVeendam.
GroningenBe Quick—WW
GroningenGW—Aio dee
Leeuwarden: Frieeland-Vriocitas.
G. V. B.
late klasse.
Olyinpia 3-Gouda 3, 11 30 uur
Lekkerkark 1-ONA 8.
Haastrecht 1—Alphi» 2
2e klaaae.
ONA 4-Olympia 4, 11.30.
Moordrecht 2—GöV 3.
3e klasse A.
Alphen 4-Wloarden 1.
Woddilnxvaen 3-Alphen 4.
Gouda 5-ONA 6, 12 uur.
3e klaase B.
Gouderak 2-Zevenhuizen 1
Schoonhoven 3-Lekkterkerk 3, 12 uur.
Moordrecht 3-Haastreoht 2, 12 uur.
GSV 4-Gouda 6, 11 uur.
Overzicht.
Allicht zal or morgein weer d® noodlge
beweg.ng komen in de volgorde die de
clubs in beid. Westelijk* aideeUngfnx mn*
men. In 1 ls te positie va» V U.0. va»
dia» a»rd, dat men feitelijk e«» «P*
moest vatwactóon »u tegen nummer JW4
gekampt wordt. Maar juist d«arom doet
de tot i» bet nnuw gedreven vuak rare
■prangen, wodnt man ook gerust lts» vor-
Muhten, dut d« Hagenaars min of meer
.stovend uit de Donated terug rullen
koeren, In dk> resMentle vliegen A.D.O.
en Hilversum elkaar de toreu, ter^ll
I Sparta op beeoek ft bij EO.H teHaan
lem, in welke ontmoetingen V.U.C «m-
currenten het ai even lastig tobben hfe
"belangstelling worden de verrtóbtwgun van
Atak alfgewaèbt, nn de Natris in tot elltal
is opgenomen en ol er morgen du. oen
begin gemaakt wordt met de reeks van
Üss^T in welk geval de Stormvogel,
een moeilijken tijd sullen tegemoet gaan.
achter bleef met twee m diepen maap
verzonken genellen, terwgl mg de oogto
hanst toevielen, doch ik moest wakker
bltjvèn, teneinde hunlieden hst
te beletten, zijnde het in deze eonjnnetnre
zelfs niet wenschelijk voor zwijnen ge
houden te worden."
De menigte ging het gat in „en dd
stoppen en de Voys gat zgn raad ten beate.
Karren met grond, mest en pum werden
aangedragen en de Voys droeg zorg dat hot
werk zoo traag mogelijk verliep.
„Ten laatste liepen ellen elkand-r in dm
„eg en streden over de beste manier om
het water to keeren, en de Voys, die een
wagen af en aan reed, in de verwarring
dikwijls den grond weder wegrijdende
dien bij zoo juist aangereden had nam op
elk zijner tochten ven van ona mede, lia-
dnt van Bochoven en van der Mes int
hun slaap met eenig geweld waren wak-
ker geschud."
Zij probeerden toen ieder afzonderlijk
stad Ter Gouwe te bereiken. Dat de Goud
sche jongelui toen al goede zwemmers waren
blijkt wel uit het volgende:
„Dus besloten wij, dat Bochoven en van
der Meij den Tiendweg door de plassen
zouden nemen, en de Voys met mfl den
grooten weg zon volgen, waarna w(j
zouden beproeven !n den avond ieder
voor zich de stad binnen te komen, het
welk voor jongens van Ter Gouwe met
dermate zwaar is als het lijken mag,
hebbende die, met hunnen bundel op het
hoofd, in alle stadswateren gezwommen
en zjjnde de zwakte plaatsen hun weihe-
kend."
Wö zuilen niet verder citeeren. Voor Gott-
da's ingezetenen vooral is het een kosteiyk
<hoék waarvan de lectuur behoudens de wel
openhartige gedeelten dl. mto
maar moet overzlaan, hen vaathoudt tot het
eind en hen vele genoegeltjke uren verachaft
De Leidsche Uitgevers-Maatschayni
heeft voor een bijzonder fraaie.uitvoering
en goede afbeeldingen van oud-Gouda zorg
gedragen.
Qptoeaingen van da rndeeb
van vorige week.
L lor, tor, rol, tol, rot, krot, rok, kort, lok,
lot, kol, lat, kat, tak, tak, kar, rat, kor,
ark, tak.
2. Raadsels oplossen.
8. Paddestoel, vingerhoed.
4. Zandverstuiving.
6. 't Verbaal van Hansje.
Tc V®rtel van Hans,
die ging aan de haal voor een gans!
Hy viel met zyn neus in het slik
en riep: Help! Helpl Ik stik!
De boer zei: „Dat zal niet moetep"
en trok hem er uit by zyn voeten!
De boerin hoorde al dat gesnater
en overgoot hem met ®en emmer vol
water.
Keetje kreeg meelij en schreide:
„Wat doet zoo'n bange jongen in de
ganzenweide.
De gans dacht: „dat is al myn werk,
wat ben ik toch dapper en sterk."
Hy liep met gespreide vleugels „roek;
roek"
en pikte Hansje dwars door zyn broek.
Toen is Hansje naar huis gesneld
en heeft onder tranen dit aan Moesje
verteld.
De prys viel by loting ten deel aan LINA
VAN DER HORST, Turfmarkt 42, Gouda.
De pryswinster mag baar prijs, een
extra mooie, omdat het nu zoo dicht tegen
St. Nicolaas loopt, komen afhalen aan ona
Bureau Markt 81.
Nieuwe Raadaek.
1, X
X i a 1
x
x
Xxxxxxxxx
x
x
K
le rij een medeklinker.
2e ry een sdlip.
3e ry een aangename verpoozing.
4e rij een vogel.
6e ry het gevraagde woord.
6e ry ia van steen.
7e ry een dagelyksch voedsel.
8e ry een slim dier.
9e ry een medeklinker.
Het geheel is een lekker© noot.
2. 1, 2, 2, 3 is een lekkere vrucht.
4, 6, 2, 6 is het tegenovergestelde van
gezond.
6, 6, 1, ia een vogel.
1, 2, 6 is een harsachtige stof.
Myn geheel is een lekkere vrucht van
6 lettere.
3. Welke zolen zyn de duurzaamste en
worden door geen schoenmaker gerepa
reerd?
4. Een voertuig en een kleedingatuk vor
men samen iets, dat by vele menschen
op den grond ligt. Wat is dat?
5. Lees dit eens als een spreekwoord:
Deg Eleg Enhe Idma Ak jt Dendi Ef
6. Welk metaal leest ge uit, deze letters:
anitalp.
7. Pego Ud sc H®e O urn N tk om tine
L. k. hu Is.
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Goudsche Courant, Markt tl.
Meisjes en jongens moeten opgeven hoe
oud zy zyn. f
Als verrassing voor St. Nicolaas geven
wy dit keer twee extra prijzen. Ken extra
prys ris bestemd voor het raadselvriendje
of vriendinnetje, dat raden kan hoeveel
kinderen ons wel gezonden hebben bet ver
haal van Hansje en een extra prys voor het
meisje of den jongen die het netste briefje,
keurig geschreven, zonder doorhalen schryft
Mooi papier behoeft niet.
iu 11 wpe.en de leaders ihui® ea uioavvo
overwinningen knuinen behaald worden.
V,S.V.—Exoelsnor en H.V.V.-K.D.O- zyu
vet bej&ng voor dc bezetting der laaiate
plaats. De KojUerviawaners brongen er tot
heden weinig van terecht en als morgen
niet wordt gewonnen dan zakken zij sieeds
lager, temeer oimiat H V.V. een goone
kjajid op één of beldd pum en maakt, t Gooi
-Z.F.C. ia mogelijk voor die thuisclub,
die nog een imnaem kaasje op hot kampl-
oeuecnap heelt. Moor ontijdige surprises
zullen wol niet achterwege blijven. Ook in
dn lagere afdeelingeo. In de tweede klasse
is het belangrijkste treffen de ontmoeting
tussonen Gouda en Foruina. Eikeen weet
wat hier van den uitslag afhangt. Zullen
de Gouwenaars zich op eigen terrein laten
slaan en zich laten averoluflen door het
enthousiasme van dé Vlaantingere Too
nen deze zich inderdaad de eterksteo, wel
nu dan zal Goudo zonder twijfel een eer
vol reeultoat weten te behalen. Destijds
werd het 1-1 Wie zai er Zondag winnen
of wordt weer de buit gedeeld.
De derde klareers kunnen het er wel zon
der kleerscheuren afbrengen- Alpbda zal
mei TH.B. wel raad weten. Alphen krijgt
het moeilijk, doch L.F.C- kan' met aller
inspanning overwonnen woiflen. Schoonho
ven ontvangt D.H.S. en kan thuis d® eer
ste overwinning bewerkwtallligen. Bij Bo
degraven-O .N.A. z4 hardnekkig gestreden
worden. De olub van Bei jen neemt een on
eervolle plaat» in, doch 't zou ons van
O.N,A. tegenvallen al» van haar een pun
tje werd afgesnoept. G.S.V, QaaJ
Utreoht en zai doen iet» van he* uit
stapje mee te brengen. Moordrecht moet
wederom tegen een sterke Itegjmparti,j in
het véld en de visite bij The RyAng Hope
zal wel op een eervolle nederlaag uitioo
prtoMle. vu 01y»Bta J M
overwinning op O.D.8. 2, welke otob <8
nam*, blijkt te rijn, «n dcc kent
Morgen koran. kampioenen op
nooM ook MM aedMtMÏ on-
v«rmljdeHjk l®
Goed. S f* „eer n»r Den Hu»
Lenglen da madadoaling dat
zyn dochter Suzanne than® de
finitief van bat wedstrijdspel
zelfs mis prof afscheid
heeft genomen.
„Mocht zij hat racket nog
eenmaal hanteeren", aldus d®
beer Lehglen, don zal bat al
leen in intietnen kring zyn."
Zy, dia aanmaal da grootste
tennisster was ®n in acht jaar
tyds niet minder dan 80 kam
pioenstitels, één Olympischen
titel en 19 Fransch® kampioen
schappen won, h®«ft voorgoed
van bet tennissp«l afscheid go-
nomen. Op elf-jarigen léeftyd
begon Susanna te tannissen en
ze heeft nu, op haar 39zta jaar
Suzanne werd 14 Maart
1889 t® Parijs geboren ge
noeg van den tak van, sport,
waarin zy da hoogste onder
scheidingen hooft behaald.
kan er wederom winnen, waardoor do kan-
sec stijgen. Ten slotte hebben O-N.A. 2 en
G.S.V. 2 de meeste kan» goeie reeultaten
fo boeken.
G. V. B.
In de ediwte klaase worden weer vwee
return-ontmoetingen gespeeld. Lë* kerker k
en Haastrecht verloren in September al»
bezoekende olube rasp. met 4-2 en 4-1.
Thans heeft Alptóa dc leiding ea zal haar
poeitie trachten te verbeteren, 't Ziet er
naar uit dot Lekkerkerk revanche /.ai ne
men op O.N.A. 3, dat daardoor naar de
derd» of als Goud» over Olympia 3 vege-
yiert naar de vleide plaats afzakt. Gou
da 3 dat nog tweemaal Lëkkaricerk ont
moet,' heeft nu één vcrlieapunt meer dan
de leiders, roodst de papieren nog aUes-
zims gunstig staan
In de tweede klaase zijn 't ontmoetin
gen tusschen zwakke ploegen, waartiij de
thuisclubs zich het minst zwakst Z/ilen
toonen.
In 9A won Alphen 4 destijds reeds mei
3-1 van üfoerden en om niet meer terrein
te verliezen dient ook nu weer gewonnen
worden. Alp*» 4 en Gouda 5 torna»
eveneens winnen. In 3ti zal fctoooaaüovenSj
dat de vorige maand reed® van Lettker-
kerk 8 won, wederom winnen. Zevenhui
zen en Haastrecht xvmne®. hun ongeslagen
reoord handhaven, G.8,V'. 4 In Gouda 6
koQdea nog oukeU maal winnen. D®
grcen-wltten kunnen dit morgwx voor den
eersten ka« doen.
Voor de wedstrijden om dsn N. V. B.-
beker, waarvan op 2 Qeecmber a.s da
eerote ronde wondt geapeaid, bestaat ook
bij de clubs uit Goud* en omgeving meer-
bero belangstelling Om. worden in de
aerate ronde, waarvoor cerate m tweede
klaarers zijn vrijgesteld, gespreid; S«bo-
ten-Alpbta, AlpW-TOte^V»^,
■V.D.S.-Bodegr*v<», Olympter-VFC, G.».v
-Leidsche Voetbalbond:, R.V.C.-Sohocnho-
van. Do Loitooh» V B. «W to. ook
aan deze wtrietrijdewreek® deel Was dit
ook oiot tate voor tol GomdnObo V. B -
elftal.
A „ropoo, hoo d"* M"1**""'
■telling vin do Bowtaelltal-oommMdo
Droflle< - Wljdetreet SI - Tel. Z88.
teitond te tobben repstoot, tos speoulatie
in den wind.
Om thana het kwantum to bekomen wonlt
tot zéér hoog» prijzen bijna iedere paruj
bij aanbod goaccepteerdl en is zoodoende de
marktprijs van brnina boonen éér vast.
Zou hot thans niet de tijd zijn, »u de
middenstand noodlijdende i®, bij 4so
aan te dringen op een orediet van onge-
ve» do«>lH« gmolte, om biontodo «oh te
kteteen varheffen on goHjkSjdig do tondo-
lingan van do Handelskamor te kunnen
bestrijden en het vlolk gelegenheid to bio-
den goedkooper bruine boonen te oten
Is er voor dan Staat thans geen reden
om onmiddellijk hot araliet in te trekken
doordien waarschijnlijk tooit filet in de be
palingen zai ziju opgenomen, dat het voor
schot ook voor prijsopdrijving gebruikt
kan worden, of cm prijeregelend in btooK-
bolm te moeten optreden
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Programma voor Zondag 26 November.
N. V. B.
Afd. 1 late klasse
Utreoht: UVVWVUC.
Haarlem: HFC—Aj^x.
Schiedam: H-DVS-Storanvogels.
Hanria»; RGH-Sporta-
Den Haag: ALKMfilvereum.
'3e klaaae D.
Scheveningcm: 9dlmveningén-UVS
i.eiden: LFÜ-ALpheu.
Alphen: Alpbia-THB.
Riltógom: Hiltinen—Schoten
AfA '11 Dte klas
Veteav: VSV- Excelsior.
Hilvereuan: 't Gooi—Zi) C.
Den HaW HW-EDO.
zetting> waardoor hunne gewassen of
hun bedrijf vermeld zou worden."
In den vroegen morgen zyn zy met. hun
taflV begonnen en hebben zij de deuren van
de sluis aan stukken gehakt.
Daartoe hebben wij ons ont
kleed te water moeten begeven en
aldus, elkander steunende, vastnoudende
en aflossende, de sluis in twee uren wer-
kens aan gruiaélen geslagen, waarna het
water, dat gedurende dien tijd rced9
krachtig naar binnen stroomde en ons
by wylen dreigde weg te voeren, .rit
groote snelheid de velden overstroomde.
Het was ook in dit jaargetijde (het was
op 30 Mei) dermate koud, dat onze tan
den klapperden ondanks het zware werk
en onze lichamen bont gekleurd waren
gelijk een prinsevlag."
Natuurlyk werd de overstrooming direct
opgemerkt, de menschen schreeuwden en
lcryschten; het vee begon te loeien. De bur-
gemeestersieoon en zijn vriend verstopten
zich in een oud varkenskot en twee van hen
waren zoo vermoeid dat zij direct 'n slaap
vieten en baarbij niets wisten van de ge
dachten der andere twee, dewelke niet twij
felden of hot woedende landroBt zoude hen
weldra de hersenen inslaan."
„Daar nochtans do zaken gewoonlyk
'anders uitloopen dan men. denkt on de
waarechynlykste dingen niet geschieden,
doch veelal wel integendeel diegene wel
ke men het minst verwacht en welke
naar alle apparentie te onnoozol, ja on-
mogeiyk schynen om naar redelijkheid
te kunnen voorvallen, viel het oog der
menigte, die langs den dyk kwamen aan
draven, geheel niet op het kot, waai zy
in de varkensdrek, dewelke gelukkig
haar oorsprong in fcet verleden vond en
dus tameiyk droog was, ons laat.«te oor
deel afwachten." v
Dan waagt de Voys zich tusschen de me
nigte.
,HÖ van on® allen het best daartoe
bekwaam zijnde wegen® zijn. biacdragers-
kleedirvg en zij» bemorst gelaat. Zoodat ik
PRIJSVRAAG No. I.
Ia deze rubriek zal éénmaal in de
^rtien dagen een prijsvraag worden
#IWanneer dè oplosaing onder enve-
toone wordt ingezonden, moet op den
buitenkant hiervan vermeld staan:
^verde beslissing van de Eedactie
Van niet gecorrespondeerd worden.
Alleen abanné's kunnen aan deze
prijsvraag meedoen.
V-plVS-
ONDERSCHRIFT prijsvraag.
Voor het geestigst onderschrift
onder deze teekening, wordt een prijs
toegekend ter waarde van 2.50, welk
bedrag moet worden besteed in een
der winkels, welke in de Goudsche
Courant adverteeren, in de periode
van 14 dagen na heden.