1
(Mining „HIDI",p.tJty!riigslr. 13I,MW
Advertentie-Reiziger
Patisserie JODElf
DORLAS'
THEE
Eirsli
Geldbelegging
of eigenbewoning.
14 WONINGEN
aan de C, Huygenskade (N.-Z.)
aan de Vondelstraat.
N.V. C. 6. Schuiers Goederenhandel
Nationale Bankvereeniging
RADIO
Te koop aangeboden
de gebouwde Woningen en
2 Winkels met woningen
Prima Brandstoffen
Fa. GEBR. v. BRUINESSE
SPAARBUSJES UITGEEFT?
DE GOUDSCHE PRCITÜA1VDEL
TERMIJNBETALING
gruis en steen vrije Anthraciet.
ANTON COOPS
ANIJSSUIKER
Voor Oudejaars-avond
I tegen
rheumatiékjicht
SPAARBANK
WISKUNDE
J. L. A. BRAAK,
I
Maart 1924
Aantal contribuanten
NIHIL
November 1928:
Aantal contribuanten
ZESTIG DUIZEND
WAARDOOR dio groote
vooruitgang
OMDAT onze uitkee-
ringen coulant ge.
schieden en onze
contributie uitermate
is
Maak gebruik van de
voordeelen die een
groote organisatie
kan bieden en geef
U terstond als con.
tribuant op
(vanaf teekening)
de door ons nog te bouwen
benevens
Wenscht gij
bestel dan bij
H.H. Winkeliers en Café-Restauranthouders
Is het U bekend, dat de NUTSSPAARBANK te
GOUDA, Oosthaven 12, fraaie nikkelen
Vraagt inlichtingen ten kantore der Bank.
Wij leveren U uit voorraad vanaf f 1 per week
Anij88uiker
Slempsuiker
Bisschop
Welbespraakt Persoon
DROGISTERIJ
„DE GOUDSCHE GAPER''
Firma T. ZAAL Azn., Markt 32 - n. Da Zalm
DU1TSCH
S. &S. van Dantzig
•Joh. Belj
APPELBOLLEN EN
SAUSiJSEN BROODJES
J. VAM AALST,
Fa. P. J. Ravot en Zonen
TH. BINNENDIJK
Hygiënische artikelen en
Patentgenee8middelen
Nieuwjaarsdag
versch brood en divers
gebak verkijgbaa'r
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
OMLI.
Het is al wee* de laatste nual ia bet
jaar, dat wij onzen brief uit de hofstad
schrijven. Als te doen gebruikelijk op
Oudejaarsavond, werpen wij een blik terug
op het varloopen jaar. We kunnen wat den
Haag betreet tevreden zijn en gelijk dat
bohoort, niet t« volle voldaan. Als vele
jaren reeds beeft de hofstad weer aanzien
lijk uitgebreid en iniasobien ia dit jaar wat
dat betreft, weer vóór bij de laatste jaren.
Het aantel zielen waarmee de bevolking
aangroeide zall niet ver van de tienduizend
ai zijn. Op de juiste cijfers moeten wij
i.og even wadbten tot de buigemaeste» zijn
iaarverslag in zakformaat bij de openng
wat de eerst raadsvergadering heeft uit
gesproken, inaar tot December liet het zich
aanzien dat het dj for diohlt de tienduizend
zaj naderen.
Ge moet daarover niet min denken. Een
pluats van tienduizend zieden is een aardig
stadje, dat al hoe* wat bestuur en heel
wat zorg eisctit. En dat komt er hier jaar-
lij ka kalmpjes bij Alleen voor onderdak
zijn daarvoor 2>00 hulzen noodig, die au
elkaar geplaatst in twee rijen wei een
straat van een paar kilo/neter «even. Daar
js straaiaanjeg voor noodjg, varlichting a
toezicht en dat kost alles aardig wat Den
Haag is wijd-uit gebouwd en de straatver
lichting kost hier per hoofd zooveel als
Nederland, per hoofd aan zijn defensie .t-
geeft.
Dien gWéi van den Haag bewonderen w
niet zoo vurig als vele andere menschen
dat plegen te doen Wij zien er het ver
sahij nsel in van de ernstige overbevolking
ten platttelande en wij vragen ons altijd
at waar het op den duur heen moet als
die groei aanhoudt Hoe vinden al deze
meoalohen ten slotte in de stad een be
staan Er is natuurlijk een deel bij dat
van zijn gieil leeft, hetzij als rentenier
hetzij sis gepensdonneerde. Maar de statie
tiek wijst toch ^ok uit, dat nog geregeld
een groot aantal werkende mannen en vrou
wen hier hun domicilie vestigen Groot ia
steeds ook het aantal dat vertrekt en juist
dot verschijnsel is funest omdat er uit
blijkt hoe een deel van hen die zich hier
vestigen xweer onvörriohtecv.ake terug keert
en een Aider deej dart, komt personen van
hun plaats dlringt. Natuurlijk eischt een
aanwas van tienduizend personen op zich
zelf een legiertje werkkrachten dat hen
va» allee voorziet, maar er zijn hier altijd
nog eenlge duizenden werklooaen die' in
de eerste plaat» in aanmegrking moesten
komen voor werk omdat zij thans een
zware last zijn voor de glansohe burgerij
De werklooshe:d neemt niet noemenswaard
af en dat is ook een leelijk versd» jusol.
Het wijst er op dat er iets niet in den
haak is in het economisch leven en dat
wij gevaar loopen dat dit verkeerde niet
verdwijnt. et te haast onbegrijpelijk dat
het 'gemeentebestuur maar rustig voortgaat
jaarlijks tonnen gouds voor werkloozen-
zorg uit te geven en niet op middelen zint
om daaraan toch eens een einde te maken.
Men zou moeten beginnen met krasser
maatregelen tegen vestiging van hen, die
eigemflijik geen bestaan hebben Wie een
jaar in de gemeente woont en werkloos
wordt kan al hulp krijgen. Als men then
termijn eaais verlengde zou dit al eon be
langrijk effect hebben.
E. moet een einde komen aan de blijven
de werkloosheid want zij is een vooridu
rende last voor d« stad, die al schatten
heeft verslonden, die waarlijk heel wat
nuttiger te besteden zouden zijn. We hopen
dart het volgend jaar verbetering brongen
zaj, al vretszen wij er zeer voor.
Een tijdlang hebben wlj,+ geen nieuwig
heid, geiifld pp het gebied van het verkeers-
werèn. Thans is er weer één, de schel
«oor het verouderde ras der voetgangers.
Op een der drukste punten van onze stel,
aan hot einde dep Spuistraat bij het Spui
is een schal aangebracht. Als die luidt
staat tien séconden alle rij verkeer atop en
kur.no® de wandelaars over de gevaarlijke
kruispunten gaan. 't Lijkt iets op een
operette en de eerste datgen was het een
vermfcakje maar dat we®t c*p den duur ook
wel. Het giat tegenwoordig mot het drukke
vorkeer aardig vooruit Enkel© dfinge® zijü
nog wat vreemd o.a. de veel te breede r%-
wegen op de kru'Spunten waar de voerlo' -
1 -wtoM—
niet mogen inhalen, d.w.z. achter op en
voorrij eikaar rijden. Da® zijn ook op die
punten geen breede wégen noodig en juin'
daar zijn ze ook gevaarlijk,
Er zijn hier piemen dat ware steppen
zijn e® die je als voetganger eigenlijk
nooit zonder gevaar kunt oversteken. Op
don duur zal daar het rij verkeer nog meer
gekanaliseerd moetien worden.
Het hopeloos verknoeide Buitenhof bij
voorbeeld zal nogi heel wat verbeterd kun
nen worden door overal srnajle vluchtheu
vel-trottoirs aan te» brengen. Dit heeft vóór
dat de voetgangers slechts een paar meter
over den rijweg behoeven te gaan en al
weer op ecu verhoogd punt zijn aangeko
men. Hot is op hot Buitenhof zeer druk
eu gevaarlijk omdat van den aanleg uil
een verkéareoogpuat niet veel terecht ge
komen is. Mon hoeft indertijd den aanleg
opgedragen aan Mr. ikerlage en het zal
dus architectonisch wel heel mooi zijn,
maar hot is zeldzaam ongelukkig uit een
verkearsoogpunt.
Er kan aan den aanlog der wogen vooral
nog heel wat verbeterd worden door een
meer stelste.matigo overweging van de
cdschon die gesteld worden. Men 'heeft wtl
als axon® gesteld dat breede wegen noodig
zijn maar voor dtó binnenstad is het giv
wenscht dal geleerd wordt or file te rijden
en elkaar met to pasBOoron zonder dat dit
ooodng is. Ook dient nog eens veel meer
do aandacht gevpsvigd te worde® op de
verstoppingen die stilstaande wagens ver
oorzaken Op den duur zal daaraan een
efndo moeten komen. Mien zal in vele stra
ten het stilstaan moeten verbieden. Dege
nen die daar la dio Straten moeten zijn
zullen dlan maar een einde moeten loopen
van hun wagen eu terug. Om één oude
dame die midden in de Veenenstraat in
et?if winkel moet weze® gaat dikwijls het
ganjsohe verkeer in die war omdate haar
auto den weg verspert.
Een eigenaardigheid is het dat vele plant
soentjes in onze stad zóó zijn aangelegd
dat zij het uitzicht belemmeren. Juist op
de hoeken legt men bosschages aion lu
het midden ia er een vlakke gras-ruimte
Het kon even goed andersom en het uit
zicht op de wegen zou beter zijn.
Inmiddels blijft men aan het zoeken eu
uitvinden. Gelukkig went iedereen er ge
regeld aan. De dwaze® die maalr raak
doen, nemen in aantal af en ieder leert op
zijn tellen te passen. Het is een moeilijk©
puzzle en, ongetwijfeld zal de oplossing
hoe lang»r hoe makelijker worden. Ook
duurder want hot aantal jvoete® voor ver
keersagenten wordt steeds uitgebreid en
dat is geen goedkoop gevalletje.
En er zijn nog zeer vele onbewaakte ge
vaarlijke overweg*®, waar helt rijdend pu
bliek nog de vrijheid heeft en er naasf
gebruik ook nog maar ad te dikwijls mis
bruik van maakt.
HAGENAAR.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
Wedstrijden voor Zondag 30 Dec.
N V. B.
AM. I Se klasse D.
Haarlem. EHS--Alphia.
Leiden: LFC-Hillinen.
Alphen: Alphen-THB
Afd. II lste klasse.
Hilversum: 't Gooi-Fedjenoord.
Rotterdam: Excelsiar-DFC.
Vel sen.VSV-EDO,
Don Haag: HVV-HB8.
2e klasse B.
Roterlam: RFC-8W.
Rotterdam: Stee Je Hooger-Gouda
Dordrecht: Marwede-SVV.
3e klasse B.
khtardingen: VFG-Leonkk».
(jou iaONA-Coal,.
Rotterdam: Traobvalia-DHS.
Bodegraven: Bodegraven- t Noordeu.
3e Klasse <J.
L troebtl trechl-Hodlaod.
Gouda: GSV-Ouiomfrorg
4* klasse C.
DordrechtOSö-tSi iedreoht
Dorilrechi: Fluks-DJS.
Mportirecht Moordrecht- E Dfc>
Gprluoliem: DuriB-Sohiedaim.
Rotterdam: The K. Hope-SIOD.
Bes. 2e klasse 13.
Rotterdam: Feijenoird 3-Exgcelsior 2.
Rotterdam: ï^partv 3-SI. Hooger 2.
Dordrecht: ODö SrHVV 2.
Res. 3e klasse A. f
Den Heug: ADD 3-Alphen 2.
liedden: ASC &-UVS 2.
Gouda Gouda 2-VIOS 2.
Ree. 3e klasse 0.
Rotterdam: Leonidae 2-ONA 2.
Rot.erdam: Ovarmaas 2-SVV 3.
Rotterdam: SIOD 2-Neptunus 2.
Afd. III lste klasse.
Apetlldoom: Rob. et VeÜ.-Wageiïingen.
Enschedé: Ensoh. Boys-ZAC.
Arnhem: Vitosse^AGOW.
Almelo: Heracles-Go Ahead.
All. IV lste klasse.
Tilburg: NOALMWiltem 11
Eindhoven: Eindhoven-NAC
Afd. V lste kinase.
Groningen: QVV-GVAV.
Leeuwarden: Friesland-Be Quick.
A-eenAcbillogh-Leouwaxden
'Veondwn: Veendam-jVeiocitas.
Winschoten: WW-Alci,des.
G. V. B.
te klasse.
Schoonhoven 2-ONA 3.
Ul>\npia 3-Alphia 2.
rtaddlnxveen 1-Lekkerkerk t
Gouda 3-Haastrecht 1, >12 uur.
2e klasse
01.. mpia 4-Ckmda 4, 11.30 uur.
Gouderak 'l-ONA 4.
Alpbia 3-GSV 3, 12 uur.
3e klasse A.
Leckerkarx. 2—Allphia ft.
ONA 6-Gouda 5, 11.30 uur.
3e k l asse B.
Haastrecht 2-Gouda 6.
GSV 4-Moordrecflit 3, 11 uur-
Zevenhuizen 1-Lekkerioerk 'l.
Overzicht. t
Op den laate.ea Zondag van het jaar
wordt, IxojwjI een niet vo.lekiig, toch een
belangrijk programma afgewerkt, t Staat
edhter to bezien of er veel van terecht zall
komen nu de velden in eon alltvsbekul 'e
goeden toestand verkeare®.
Onze Goudsche tweede ktesser krijgt ge
legenheid zioh voorloopig vast op de twee
de piaats fcc neatoie® dour Stjods Hooger,
dat er den iaatsten (ijd een beetje uit ts,
een ader laag top te brengen. De p'oegen
orrtt inoeteu elkaar voor het eerst.
Ofj.A. en G.S.V. krijgen geen gemak
kelijke tegenstanders op bezoek. Onover-
winrvedijk zullen zij voor de Gouwenaars
filet zijn, doch dan moet van, begjiu t»t eind
tf.ink aangepakt) worden. Vooral G.S.V.
dient h var schamel aantal winstpunten eens
to vergrooten. Bodegiravou heeft kans zich
weor eons iets gurthoog to werken.
Olympia en Schoonlieve® kijken rustig
al wat hun reep. concurrenten morgen
presteer*».
Alphen zal zijn kampioenskansen legen
T.iH.B. weer aanmerkelijk kunnen vers' --
ken, terwijl Alphla ook niet kaneloos is
tegen E.H.S.
De Moordir oohte®anun zullen hun beste
beentje voor moeten zette® ooi eenlg resul
taat op E.DS. te behaden.
Ten slotte zullen Gouda 2 en O.N.A, 2
wel voor do te verwachten overwinning
In don G. V. B. worde® eeoige belang
rijke wedstrijden gespeeld. Lekkerkerk zal
zich tegen Waiddin^veeu wel weten to hand
haven. Mooilijkeh krijgt 'fc Alphia 2 en
Gouda 3. We gélooven doJt de thuisclubs de
In de tweedeklasse
clubs de beste pa-
pi eren.
VAN DE
HANDELS ENLANDBOUWBANK
Saldo inleg 1 Juli 1927
1.981.153.—.
Saldo inleg 1 Jan. 1928
2.175.925.—.
RENTEVERGOEDING 4
251920
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Do subsidieverlening aan de vereeniging
voor Ziekenhuisverpleging.
Mijnheer de Redacteur!
I® Uw blad van Vrijdag 21 December j.l.
betoogt de heer Fokkers in zijn kwaliteit
va® fractie-voorzitter der S.D.AP. dat ik er
zoo ongeveer naast ben geweest. En hy
tracht dit te bewijzen door te zeggen dat
het in de raadsfractie van zijn party ge
woonte is om één lid over een bepaalde zaak
het woord te laten voeren, terwijl de andere
leden hét daarmee dan ook eens zijn. Met
andere woorden: Ik bracht hulde ca® den
heer Van Dantzig voor zyn gehouden plei
dooi ten gunste van subsidi^aan de Veree
niging voor ziekenhuisverpleging", waarbij
ik opmerkte dat de andere edelachtbare
heeren over de zaak hebben gezwegen. Het
is my echter niet mogelijk om op gezag van
den heer Fokkers te gelooven dat deze
goede gewoonte by de S.D.A.P. steeds wordt
doorgevoerd, maar wil hem thans tegemoet
komen door het voor dit geval eens aan te
nemen.
Maar daar gaat het eigenlijk niet om. In
de Memorie van toelichting van B. en W.
op de Begrooting 1929 stond dat subsidie-
verleening aan de Vereeniging voor zieken
huisverpleging nog niet ryp was en daar
tegen richtte my® betoog zich voornamelijk.
In dat verband bracht ik dan ook hulde aan
uw partijgenoot Van Dantzig, die deze zaak
in de raadsvergadering ter sprake bracht.
Opmerkelijk te het toch wel dat twee
leden uwer par$j, die deel uitmaken van het
college van B. en W., zich blijkbaar mede
aansprakeJyk stellen voor de boven aange
haalde woorden „niet ryp" in de Memorie
van toelichting. Uw opmerking dat alle
leden van de fractie het met de woorden
van den heer v. Dantzig eens zyn kan dus
niet juist zyn. Laat ik nu aannemen dat de
overigen het wel met den heer v. D. eens
zyn, dan zyn er toch minstens twee die er
een afwijkende meening op. na houden, ge
tuige de in de M. v. T. voorkomeiWe uitla
ting, die toch door het geheele College van
B. en W. worde® onderschreven.
Dat ik dus ijs op myn hoofd moet leggen
kan ik nog niet inzien. Veeleer voel ik nei
ging den heer Fokkers toe te voegen: Wie
boter op zyn hoofd heeft, moet niet in de
De heer Fokkers vraagt terloops ook of
het mijn bedoeling is de partij een trap te
geven. Ik vind die gedachte niet zeer fyn
en zal er dan ook niet al te veel van zeggen.
Alleen dit: de heer Fokkers is er geheel
naast. Dat ik enkel de S.D.A.P.-ers noemde
spruit voort uit oude herinneringen. Dat
was de party die het in alles opnam voor de
arbeiders. In myn tyd waren er nog geen
sociaal-democratische raadsleden en wet
houders. Als destijds in den raad aan de
orde waren geweest voorstellen betreffende
hulpverleening aan zieke arbeiders en ver
hooging van het salaris der wethouders, en
als dan wei de salarissen der wethouders
verhoogd waren geworden en de huilp aan
den zieken arbeider niet verleend werd, dan
geachte heer Fokkers, zouden er protest-
vergaderingen belegd zyn geworden.
Als U meent dat ik my schaam om als
oud-S.D.A.P.-er genoemd te worden heeft u
het mis. Ik zal dien tijd als de mooiste jaren
van myn leven blijven beschouwen, omdat
ik weet te hebben meegestreden voor een
alles inderdaad zooveel
i zyn als alle menschen
als menach kunnen teven. Maar voor alle»
moet aan hen, die alles voortbrachten, ook
hulp en steun gegeven worden indien dit
noodigj is. Is dit nu wel voldoende gedaan
bij de behandeling van de Begrooting? Ik
zeg ronduit: neen!
Reeds tweemaal is vanwege het Gemeente
bestuur by onze vereeniging een onderzoek
ingesteld naar den financieelen toestand,
om aan de hand van die bevindingen plan
nen tot subsidie-verleening voor te bereiden
en reeds tweemaal ook werd ons verzekerd
dat de zaak wel in orde zou komen, omdat
men de billykheid van ons verzoek om sub
sidie erkende. De toenmalige wethouder van
Sociale Zaken maakte voor deze subsidie
aanvrage zelfs een speciale reis naar Go-
deputeerde Staten. Eenig gunstig resultaat
kwam echter niet af. Als men dan leest dat
deze zaak nog ,,niet ryp" is, dan vraagt
men zich onwillekeurig af of er eer spelle
tje van gemaakt wordt
De arbeiders en kleine burgers, dio het
ongéluk hebben ziek te zyn, moeten gehol
pen worden en als de heer Fokkers goed
had geweten hoe onze vereeniging reeds ge
durende eenige jaren met een kluitje in het
riet gestuurd is, zou hy zich wellicht nog
even hebben bedacht toen hy my den raad
gaf ye op het hoofd te leggen. Heusch Fok
kers, van onzen kant is genoeg geduid be
tracht. Het moest IJ judst een vreugde zyn
dat er getracht wordt de arbeiders op dat
terrein te hulp te komen. Er zyn ook vele
van uw partygenooten die ziekenhuishulp
behoeven. Is het niet in de eerste plaats uw
plicht my in dien stryd te steunen en my
desnoods op te stuwen als ik nog te slap
mocht zyn in myn yveren voor een behoor-
iyke ziekenhuishulp Is U ndet met my van
meening dat op het terrein van geneeskun
dige hulp aan den arbeider nog veel arbeid
is te verrichten? Is het U niet bekend dat
alleen degenen die over voldoende geld kun
nen beschikken, zich alle noodige hulp kun
nen verschaffen en de arbeiders ook hier
weer de minstbedeeiden zyn? Zeker, er is
in de 30 jaren waarin ik meevocht voor
verbetering van geneeskundige behande
ling en verzorging voor den arbeider inder
daad veel verbeterd, maar het einddoel is
nog lang niet bereikt. Vanaf deze plaats
roep ik U toe: help me in dezen strijd. U
bewyst er de arbeiders en uw partijgenooten
een goeden dienst mee. Want een gezonde
arbeidersbevolking komt ook uw party ten
goede.
By het herlezen van het raadsverslag is
het my duidelijk geworden dat de heer Heer-
kens zich ten onzen gunste uitliet, zoodat ik
dezen R.K. wethouder gaarne laat deelen in
de hulde die ik den heer van Dantzig bracht.
De door hem gesproken woorden dat door
conyibutie-verhooging deze zaak niet is te
redffen zyn my uit het hart gegrepen. Toch
vraag ik me af of de heer Heerkens niet
mede aansprakélyk is voor de woorden „niet
ryp" van het College van B. en W. Het kan
zyn dat de heer H. een minderheid in dat
College vertegenwoordigde ten aanzien van
deze woorden, maar als dat zoo is komt de
houding van de beide s.d. wethouders, in een
vreemd licht te staan.
Daar thans echter bekend is dat de sterk
ste raadsfractie, benevens de wethouder van
Sociale Zaken, ons verzoek om subsidie
sympathiek gezind zyn, hoop ik van gan-
scher harte dat we thans spoedig de vruch
ten van ons werken zullen mogen plukken.
Er is nu meer dan genoeg gedebuteerd en
geredeneerd en zal men nu tot daden dienen
over te gaan.
JOH. MULDER.
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS.
De bankier en de heksenkeuken.
iDe bankier Óuy Amerongen in Parys
heeflt zich den stryd tegen de kanker tot
taak gesteld en heeft in La Tendance de
volgende stelling geponeerd:
Niet alleen de kanker, maar ook nier- en
bloedziekten verbreiden zich voornamelijk
als het versche voedsel door conserven e.d.
►rdt en pis dg fabriek de na-
Óudsjaarsavondgebruikfn.
Lte taaiste dag van hvt jaar is ia den
kerkelijke® kalender gewijd aan Sylvester,
die tijdens Constautijn hisechop van Rome
wue. Tijdens do Christenvervolging hieid
hij rch schuil in -een spelonk, totdat Con-
stuhtijn, dio tcvoogeefa bij de heidensche
goden genezing had gezocht van de me-
laatschlhoid, door welks hij aAngptost was,
S^ir rand werd gegeven de hulp van SyLes-
jV in te roepen, die hem zon meedeelen
'4 v^ar Mj zich bade® moest om van zijn
ziJkte verlost te wonden. Na diens aan
wijzing opgevolgd te hebben, liet Constan-
|i.in zich doopen en legde den eersten steen
voor een nieuwe Basiliek, hot tegenwoor
dige Lateraan. Hij worlt some algebeeld
mm c<n drank, wélken hij overwonnen zóu
het dienof ook <wel me een stier en dit l"
verb'ind met de legende, volgeiw welkte bij
zich d» meerdere van een tooveniar be
toonde, die een wilde® sUor door hnt uit
sproken ian den naam vm den Almachti
ge deed lood ter neder vallten, tsrwijl Syl
vester hert beent «loot hert noemen rin den
nonm van Christus' in het leve® tereter ep.
Daar de hatste dng van het jaar aanzijn
n-vgednehtenj8 Rpewïjd is, wordt de Jongen,
die op St. Thomaadoy d.i. den kortst"®
dng van het jaar, het laa'ste in de school
komt, in Noord-Brabant me den naani S .1
vwter bvitompeld
Op Svlveflteravond zijn no? altijd* tal van
oude gebruiken in zwan^, van welke in de
eerste nlaits hat «Maten vermelding ver
dient, dat verbond houdt mei het zooge
naamde B evriiohti ngsti j dperkgedurende
hetwelk het nieuwe levon voorbereid wordt
lat in de lente zal opbloeien. De den
mensch vijandig© machtan zullen zich ech
ter niet onbetuigd late® ^om dien opbloei
te verhinderen. Er is geen beter middel
om deze booze geedten te verdrijven dan
hun scliriv aan te jagpu door schieten Dit
gebruik was niet alleen op het platteland,
maar ook in do steden zoo algemeen in
zwang, dat in menig huis eon miniatuur
kanon werd barwaard, dat op Oudejaars
avond te voorschijn werd gehaald om. dienst
te doen. De s.edolijko regeeringen mochten
al verbodsbepalingen uitvaardigen, dit nam
niet weg dat menig© huismoeder uit voor
borg- de noodige schriCpoeder» iu huis had,
ton einde daze bij eventueel to hevig ge-
kual al remedie toe te dienon. Van rusti
ger aard was de viering va® het uiteinde
des jaars binnenshuis, waar de jeugd zioh.
o a. vermaakte met het worpen vaa een
schoen over hot hoofd, wat dienst deed al»
orvi soort orakel betreffende de dingen,
welke hét ni-uwe jaar zou brengen- Met
gieen andere bedoeling tuurde mendia den
söhoorsteen, den koker, welke geacht werd
ie geestenwereld met die der stervelingen
te verbinden. Mtear voorul Werd, inzonter-
h?i l door de jeugdge sohoonen, niet ver
zuimd lood door de tanden van ee® vork
of den baard van een sleutel te gieten.
Var. de dim gevormde figuren werd ge
loofd of althans gehoopt dat zij een nade
re aanduiding zouden gewen van den, toe-
k erna tig» m^echtgonoot
Bracht ine® overigens den Oudejaars»
a\o®i smullende door, ook op Nieuwjaars
dag liet mon zioh 1® deze niet onbetuigd.
De huisvrouw had zorg gpdrogon den noo-
'dlgen voorraad. Nieuwjaarskoeken in ge-
roedhe d te hebben, welke in verschillende
streken yverechnllenide vormen hadden en
vcrschifcnl© nomen droegen. De ijzerkoe
ken ontkenen hun naam aan de ijzers,
waarin zit gebakke® worden en welke vaak
een of anflère spreuk bevatten, welke op
het gebak overgebracht wordt. Soms be
vatte® do woorden een goeir lefl voor het
ingetreden jaar, zooala b v. „Zeg aan nie-
mund uw geheim of uw geheime gedaoh
ten want die heden is uw vriend kan
morgen u verachte®.Elders dragen zij
den. naialn vollaart, van wolk woorrl de
taalkundige oorsprong e® beteékeois in het
duister ligt, terwijl Gezedle er bij denkt
aan een ouden afgod Vol, w'.en men van
deeg nagemaakte dieren offerde. Met dit
laatsto staan zeer zeker de Oblieën in ver
band, welker naam afgelefld is van het La-
tijnsche werkwoord, waarnaar «mis woord
off eren" gevormd is en die bij voorkeur
opgerold ter tatert kwamen. Voorts ziet men
op de dorpen vaak de Nieuwjaarsmoppeu
door de ventende bakkers uit een bont
kussensloop bij don tel vericoopon. Moppen
en krieken deden trouwens reeds op Sin
terklaasavond of op St. Maarten als strooi
goed dienst. En ook dit „afrooien" staart
in nauwen samenhang met hot Bevruch-
tJug»tijdperk, waariiX de Naituur het uit
strooien van haar goemi gavon voorbereidt.
De Nieuwjaarskoekjes' diiémjon ook tot. be-
looiUng -voor do jeugd, die nNfew de hu.zen
trok, luidkeels ©en liedje zingend als
\lrouwke, vroutwke, nieuwjaar geven
Cf,j zult verdienen het eeuwig leven
Geef wat, b>ud wart,
Volgend jaür weer wat!
Het „grabbelen" verhoogde uit deu aard
der zaak de pret eu tevergeefs verzetten
zich kerkelijke en burgerlijke overheid
tegen deze oHgangian als zijndte „onuutte
superstitiën omiat zij, evenals tal van
andere nog in zw|ang zijiule feeötgnbruiken,
in het oude Heidendom wortelden. Eigen
aardig was ook liot iu sommige streken
van Duitschland voorkomende gebruik,
hierin bestaande dat de meisjes langs de
huizen trokken, do mannen met twijgjes
van den pijrjbooan op de handen tikkend,
om als beteojiing kleine given in gild of
lekkernij te ontvangen. Dit „tikkenH. is
nauw verwant aan hét „kloppen" tegen
do vruohtboameu of op de deuren e® ven
stens, zoodart dan ook in Zwaben het oude
feest der Twaalf Nachten van Kerstmis tot
Driekoningen, welke laatste dag als Der
tien-dag bekend stond, met don uaan»
,Kio-pflineTiiichte'bestempeld *erd. En ook
htorean ligt niets andere ten grondslag dan
het verdk-ijven den- aan, don wasdom in het
nieuwe jaar schade berokkenende geesten
waaraan immers ook onze „Kerstklokjee"
nog altijd de heannnsijpg
De oude Rouwtoon vierden oumtree»s
Niicu.v j lux mot uitbundige vrooüj khoid huu
Situruaiiöu ter eere viui don stichter van
deu gi'orden ten liaudbouw eu g©»er van
alle welvaart. Op dit feest, dai oorspron
kelijk uit blijdschap over de ZonuewrcuJe
gevierd zal zijn, pleegden zij zich o.u ris
diere® of op andere wij zo te vermommen
eu allerlei baldadigheden uit te véren,
hetgeen wij tater op Nieuw jaarsdag bij d»
.Cliristenou terugvinlde®, trots hot var zet
der Kerk togen deze narrenfeesten- 1"
sommige streken va® Duitsohlaul wflrtd
zelfs een nurrou-bissohop gekozen en door
de stad rondgeleid. Een eigenaardig volks
gebruik óp Nieuwjaar bestond hier
daar uit de voorstelling der vier standen,
uitgeweid door ee® edelman, et® krijg®
man, een burger en ee® boor, terwijl i^c'
als om strijd traohtto aan to toone» dal
zijn stand do voornaamste of belangrij 8
was, to.dat zij te® slotte elkaar de ban*
reikte® e® het ltod der broederschap zon
gen. Een overblijf sol van dit oude georuta
linden wij terug bp bet uithangbord,
men voorheen, inzonderheid op het platw
land, op vareohilleudo plaatse® kon m*»
treffen e® waarop een geestelijke gcscbl
deird was met de woorden „ik hid voor
u", een soldaat roet ,,ik vgobi voor^ u
een advocaat met „ik pleat voor u 811
oen boetr met ee® hen, waarbij te leao*:,
stond
Of gij bidt of vecht of ploit,
He ben de hen, dis de aieren leit!
tuur wil vervangen. Alle diverse vervan-
gtagsmiddelen, gedroogd fruit, corned beef,
Amerikaansch spek, Australisch of Argen-
tjjnsch bevroren vleeseh, de versche eieren,
welke zes maanden geleden In China zyn ge
legd, de gelatine en het bakpoeder van onze
banketbakkerijen, koitom heel de chemische
heksenkeuken van den modernen tyd, be
derven onze organen en moeten als gevaar-
lyke giftstoffen beschouwd worden.
Dit brengt hem tot de vraag: is Tellier,
de vader der koeltechniek ook terzelfder
tijd de vader van den#kanker? Is Liebig, de
vader der chemische voedingsproducten zyn
kornuit?
Amerongen heeft deze vraag voor wel
ker beantwoording in positieven hetzy ne
gatieven zin hy een prys heeft uitgeloofd
voorgelegd aan de geneesheeren der ge
heele wereld. We zuilen dius over de zaak
frter nog wel eens wat hooren.
APVERTENTIEN.
lessen aangeboden, op xéar biliyke voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Ojrauiaiium, voor candidate® BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
P. S. DAUVILLIER.
751 10 B.MARTENSSINGEL 12
Boekhouden Hondelsrekenen
Hondolekennls Hondelsrecht
Opleiding voor practljk en eumen
Lnaraar M. O.
Bups. Marlen sa Inge! 14
PLEE!
Per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
HAPPEL, Snoystraat 69, GOUDA.
H. VAN DER GRAAFF
Blauwatraat 19 Tel. 763
Verzekeringen
op elk gebied
e
TURFMARKT 120
GOUDA
TELEFOON 767-327
Bijkantoren
Apeldoorn, Medemblik,
Schoonhoven, Utrecht,
Zevenbergen. IflO
iao
De door ons van teekening aangeboden woningen zullen--
zoowel wat bouw als afwerking betreft, geheel voldoen aan de
reeds door ons gebouwde woningen, dewelke voor een iedêr zijn
te bezichtigen.
Nadere inlichtingen te bekomen by de bouwersE. Sanders,
Snoystraat 97; C. A. Tjjbout, Snoystraat 117; P. J. Endenburg,
Chr. de Wethstraat 3 en op het werk.
Gouda: VROUWESTEEG 25 Schoonhoven: OUDE HAVEN
Telefoon 498 \0. 18
Magazijn: TURFSINGEL hoek Veerstraat
BOSCH WEG 29
Brengt cachet aan Uw etalages en voorziet déze van
SPIEGELS EN ETALAGEPLATEN.
Tevens leveren wij stofdichte Etalages.
Laat Uw gebroken etalageplaten bijsiypen en Uw
verweerde Spiegels opnieuw verzilveren bij de
Firma Wad A. Matvald.
LANGE TCNDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN.
SINAASAPPELEN
CITROENEN
MANDARIJNEN
TAPELPEREN
TAFELAPPELEN
BANANEN
TOMATEN
f TELEF 313
i* fx'raai
NIEUWE VIJGEN
DOOSJES TUNISDADELS
DOFFE KASTANJES
STUDENTEN HAVER
VRUCHTEN IN BLIK
VRUCHTEN IN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutel
WOLLEN- en GESTIKTE DEKENS, BEDDEN, MANUFACTU
REN, HEEREN-KLEEDING, WINTERJASSEN,
- JEKKERS, MEUBELEN.
OOUWE 34.
Ons Kantoor is Maandag 31 December na 12 uur
Qealolen
Vraag onzen Pplma
Vooral: Walei Importnooljaa, een ideale brandstof
firma A. VINGERLING Spoorlaan Tal. 33.
LAOE PRIJZaa. 20
Drogist - Wijdstraat 31 - Tel. 328.
40
met goede verkoopkracht en v.g.g.v. kan direct tegen salaris
en provisie PLAATSING VINDEN als
fl nliiton 17-i
in en buiten Gouda. Voor een goede kracht een vast en
zeer loonend bestaan.
Schriftelijke aanbiedingen onder No. 2774 Bur. Goudsche
Courant, Markt 31. 40
MARKT 6
20 TELEFOON 762
J
hebben wy HEERLIJKE
14 ct. SNEEUWBALLEN m. slagroom 12 ct.
AMANDELBROODJES 10 ct
SAUCIJZENBROODJES 15 ft.
10 ct.
I APPELBOLLEN
BEIGNETS
GEBAKJES 10 ct.
SNEEUWBALLEN m. room 10 ct.
T0MBBsSNBIOTjps ,ES' 8 LAGR00MWAFE,-S EN SPRITSEN ENZ. ENZ.
Beleefd aanbevelend,
Opl. voor handelsexamens M.O. A.,'
L. O., bijwerken van leerlingen e. d.
Billijke condities.
W. i. D. 8. VAM EIJKp
Laaraar Duitsoh M. O. M, an B.
- KRUBERLAAN SI - 10
N. W. O. Gosdoptn
VAN
JANSEN TILANUS
FRIEZENVEEN
Radio Electr. Techn Buraau
Blauwatraat 12 Tel. 66
Als voorheen OUDEJAARS
AVOND vorseh verkrijgbaar
12 cent per stuk.
Beleefd aanbevelend,
voorh. L, E. Beszelsen
GOUVE 176 TtL 697
Sohilders, Oosthaven 65, Tel. 280
- GOUDA. -
Or. MEENK'S
Hoofdpijnpoeders
Kiaspijnpoeders
Directeur der Begrafenissen
Belast zich ook met
Crematie op Westerveld
Bouwt 228 Tolff. 822 Bouda
Z E ONZE ETALAG£S
van diverse soorten wijnen,
biskwie», blikken groenten,
vruchten enz.
Iedere kooper die voor minstens
f 2.-r besteedt ontvangt een fraaie
wandkalendér cadeau.
Beleefd aanbevelend,
Gmhrm. dm Bruin
In kruidenierswaren en Coraestifcjes
Zeugestraat 76 411»
GRAFZERKEN GRAFKRUIZEN
SCHOORSTEENMANTELS,
in alle stylen.
Beleefd aanbevelend, 2526 10
Firma J. M. van Buurrtn
StaenhniiMfsrij
VIJVERSTKAAT 12, GOUDA.
SPKCIAAL ADRES IR
Consult ook per brief.
Mevr. J. DAM
Goudschestraat 7 - ROTTERDAM
E. A L T E R
WyAstraat 7.
DEN GEHEELEN DAG