LUNKAMP Enorme koopjes in alle afdeelingen rheumntiek, „Festsplele" In Quitsche steden. Raadsels voor de Jeugd. deel ervan zal in 1929 een stapje verder ko men. Grootsche plannen als de bouw van een nieuw stadhuis en een grootscheepser museum wachten reeds jaren. Misschien dat zjj thans iets verder komen, al zien wij per soonlijk de urgentie daarvan niet in. De ver beteringen, die wij wenschen, liggen meer bij de individuen dan bij de instellingen. De overheid heeft helaas met alle pogingen op ethisch gebied altijd een groot fiasco ge maakt. Verder dan het geven van geld voor onderwijs heeft ze het in den regel niet ge bracht. De macht is door de politiek ver overd en politici zijn nu niet de ethische élita... Wanneer het mocht gelukken de regeer macht eens in een andere sfeer te brengen, ware wellicht iets te bereiken. Voor die gering kans op verbinding uiten wij de beste wenschen. Voorspoed zij ons aller deel en —.om in de stijl te blijven het onze ook. HAGENAAR». MODEPRAATJE. Modieuze bontmantels en hunne imitaties. Tien keer heeft de winter reeds gedreigd, vl(et ei^troom in kluisters van ijs vast te leggertUpPeveti zoovele malen is de vorst- of sneeuw-periode van zóó kortatondigen duur geweest, dat wij er nauwelijks de heu genis aan bewaard hebben. Zulk weder is niet bevorderlijk voor den bonthandel, want pas wanneer de koude eenigen tijd aanhoudt komen de bontmantels tot hun recht. Onder deze weersomstandigheden moeten zij maar al te vaak gedragen worden by luwte en vochtigheid en het is alsof ze dan lang niet voldoende gewaardeerd kunnen worden. )&Toch ziet men zoowel hun aantal als hun gehalte steeds vooruitgaan en men moet werkelijk de vasthoudendheid der vrouw be wonderen, die zich in „bont" hult, wanneer zij nauwelijks „wol" verdragen kan. De bontsoorten, de modellen, zy' zyn dan ook aantrekkelijk genoeg. By een vraag naar steeds betere bontsoorten want het publiek schynt van lieverlede terug te ko men van den al te slechten namaak i: het opmerkelijk hoe de modellen en de wij zen van bewerking zich vereenvoudigd heb ben. Zag men in de laatste jaren druk be werkte bontmantels, waarvan de vellen in rollen, in viachgraten, in allerlei schulpen, tot zelfs in meetkundige figuren verwerkt waren, thans zyn ze zoo recht en zoo woon mogelyk aan elkaar gezet. Er schynt een streven vóór te zitten om ieder vel zijn volle waarde te laten, het zijn natuurlijken vorm te doen behouden en door er zoo wei nig mogelyk aan te verknoeien, het voor eventueele vormverandering geschikt te doen blijven. De bepaald slechte bontsoorten, als: gei ten-, katten- en hondenvelien, die een paar flfiizoens Jans' in varl«nt« ./wonni-lrf»» at flen, zyn opeens van de markt verdwenen. Ook de goedkoopste gazelle-, antiloop- en vele minderwaardige konijnmantels zijn door betere soorten vervangen. In bruine kleuren moet men op z'n minst „murmel" dragen om modieus te zyn en ai ziet men nog veel wat op dezelfde manier gestreept van huid is, toch valt het op, dat ook in die mindere soort de kwaliteit nog veel verbe terd is. Waar „murmel" een imitatie van „Nerz" is, spreekt het vanzelf dat het echte Nerz ook zéér in de mode is. Dit is echter tot een fantastischen prijs gestegen, zoodat men al zéér goed gesitueerd moet zijn, wil men zich een echten nerzmantel kunnen permit teeren. Oqk petit-gris is zeer modieus als mantelbon,t van het jaar, en daar ook deze bontsoort fabelachtig hoog van prijs is ge worden, heeft men er een substituut voor gebracht dat wel „konijn" heet, doch dat voor niet-kenners op-petit-gris lijkt en door ondeBkufldigen zelfs wél voor „petit-gris' verkocht wordt. Behalve de genoemde bontsoort^n van edel gehalte, is ook persianer en breit- schwanz van groote modieusiteit. Ook deze beide bontsoorten zijn voor het groote pu bliek onbereikbaar wegens hun hoogen prijs, en men heeft weer iets anders» er op ge vonden. Perzianer kan niet gemakkelijk door een nabijkomend bont geïmiteerd worden en men brengt het dan ook alleen in wol, in fraaie en zijdig-glanzende krulstof, het z.g.n. „astrakan", als eigenlijke imitatie! Maar men scharrelt met de benaming, zoo als altijd, en hpengt doodeenvoudig het „persianer-patte", dat een „echte" bont- soort is, welke bestaat uit de pootstukjes van het perxisch schaap (persianer) ais „echtpersi^uier" aan de markt. Voor het nog zooveel fijnere en teerdere „breitschwanz" heeft men weer iets anders uitgedacht. Dit wordt geïmiteerd door een nieuw soort geperst fluweel, dat da wate ringen van het breitschwanz op inderdaad prachtige wijze nabijkomt. Nog altijd is het seal-bisam, in den volksmond „sealskin" ge- heetèn, een der modieuse mantelbonten. Dat wordt zóó veelvuldig en in zooveel kwali teiten geïmiteerd, dat er werkelijk geen oog tneer op te houden is. Zyn substituut is het konijnenvel en dit kan werkelijk heel frnaj. heel duurzaam en heel prijswaardig zijn. Maar zoodra men begint met brokjes v» n vellen met buikvel en nfva! tot reepen aar. elkaar gezet als „sealskjn" te verkoo- per.. is de grootst mogelijke knoeierij aan wezig en zou het woord „fraude" bijna op zyn plaats zijn. Gelukkig straft het kwaad zichzelf. Want, de eenvoudige, rechte, zeer snsnnnndn modellen der modieuse bontman tel .4. toon^n hreukefi en feilen gemakkelijk r»nn en de ondervinding leert al spoedig, dat men een goeden bontmantel moet dra gen of de voorlceur moet 'geven aar. een mantel enkel met bont gegarneerd. GRACE ALLAN. oplossing, a t beste middel tetren Hn de spieren en verdrijft de pijn na enkele Inwrijvingen. \j£/ j apotheken eo drogliteo verkrijgbaar. Van onze by-zondere medewerker. In tal van Duitsche steden zullen in het nieuwe jaar groote feestelijkheden plaats vinden. Drie hunner, namelijk Meissen, met zijn vermaarde porseleinfabriek, Branden burg aan de Havel, het oude Brennabor, en Diez aan de Lahn, dat in de geschiedenis der Oranje's een groote rol heeft gespeeld, zullen hun duizendjarig bestaan vieren. Maar tal van andere steden kondigen groote feestelijkheden, bijeenkomsten en feestweken aan. Zoo zal Berlijn voor de eer ste maal „Festspiele' organiseeren. Deze zullen duren van einde Mei tot einde Juni. in alle opera's, schouwburgen en concert zalen der stad zullen voorstellingen en uit voeringen worden gegeven met de mede werking van de grootste kunstenaars van onzen tyd. Een aantal premieres worden aangekondigd, kussische en Italiaans che tooneelgezelschappen worden verwacht. Concerten voor kamermuziek zullen worden gegeven in de „Rokokozaal" van het Nieuwe Paleis te Potsdam en in de „Gouden Galerij van het Slot te CharJottenburg. Hier zullen o.a. werken van Richard Strauss met per soonlijke medewerking van den componist voor de eerste maal worden ten uitvoer ge bracht. In de Opera's zullen niet minder dan dertig werken van Mozart, Wagner, Ki chard Strauss en Italiaansche componisten worden opgevoerd. Het ,fDeutsches Thea ter" zal onder leiding van Max Reinhard' op 28 Mei een nieuw drama van Gprhart Hauptmann opvoeren. Talrijke groote provinciesteden willen voor de hoofdstad niet onder doen. Zij kon digen een groote reeks „Festspiele", feeste lijkheden, opvoeringen aan. A*n de lange lyst dezer aankondigingen moge hier een en ander worden ontleend. Te Augsburg zullen eiken Zondagnacht gedurende de maanden Juli en Augustus voor het Ulrichsmunster mysteriespelen worden opgevoerd. Te Baden-Baden worden midden Mei „Mozart-Festspiele" en midden Juni het Duitsche Kamermuziekfeest ge houden. Van 23 Augustus tot 1 September vindt de traditioneele „Groote Week" van Baden-Baden plaats. Te Brussel worden in Juni de beroemde historische concerten in het slot gehouden. Te Brunsrwijk en te Wol fenbüttel beginnen 1j9 Januari de Goethe- en Leasing-Feesten. DinkeLsbühl kondigt voor A&v-rtc*A tdruiaarue voiKsSttfk „Die Kmder- zeche". In Juni wordt te Duisburg het groot Duitsche Toonkunstenaarsfeest ge houden. Te Bad-Dülrheim wordt met Pink steren een driedaagsch luit-concert geor ganiseerd. Het 99ste Benedenrynsche Mu ziekfeest wordt eveneens met Pinksteren te Dusseldorp gehouden. Te Eisenach worden in Juli en Augustus op de schilderachtige binnenplaats van het Dominikanerklooster de middeleeuwsche Mysteriespelen van de tien Jonkvrouwen" opgevoerd. Op 22, 25 en 29 Juli worden op het plein voor het Mu ster van Freiburg volksspelen gehouden. Het IV. Heidel be rgsche Muziekfeest zal ze ker weer van 21 tot 23 Mei onteübare vreem delingen naar Heidelberg Jokken. De ver maarde „Festspiele" dezer stad volgen in Juli en Augustus. Ontier leiding van Gust Hartung zullen ditmaal in het vermaarde Slot der stad een werk van Shakespeare, alsook „Fïorfan Goyer" van Gerliart Haup: mann worden opgevoerd. Hildesheim, kom djgt de feestelyke viering van den vierfton\ derdsten verjaardag van het beroemde „Knochenhauer-Amtshaus" aan. Te Lands hut aan de Isar, het heerlijk gelegen Beier- sche stadje, zullen op 6, 10 én 14 Juli voor stellingen van het middeleeuwsche stuk yLandshuter Hochzeit 1475" worden gegiv ven. Mainx kondigt voor de maand Mei een feest-week aan. Ook te Marburg zullen, „Festspiele" wyrden gehouden. Hied* zullen n open 'lucht „Demetrius" en „Wilhelm Teil" van Schiller worden opgevoerd. Te Mariënburg vinden van 22 tot 24 Juni op voeringen plaats van het eerste deel eener trilogie ,,\olk in nood" van Hans Frank. De traditioneele „Festspiele" van Mun- chen worden dit jaar gehouden tusschen 23 Juli en 31 Augustusu Zy zullen ditmaal ge- wyd zyn aan Wagner en Mozart. Te Nord- lingen vinden op 4, 11, 18 en 25 Augustus openlucht-voorstellingen van het stuk „An no 1634" plaats. Te Neurenberg worden de „Festspiele" reeds in Februari gehouden met de medewerking van het Philharmonj- sche Ork'est van Budapest en van het Hon- gaarsche Nationaaltheater. Van 29 Juni tot 1 Juli worden in deze stad groote zangers feesten gehouden. Het stuk „Anno 1634" za< ook te Reutlingen worden opgevoerd en wel p dezelfde dagen als te Nördlingen. Ro- thenburg o. d. Jauber kondigt voor 1719 Mei een feestweek aan. Op het programma prijken o.a. een opvoering van het stuk „Der Meistertrunk", uitvoeringen van historische lansen alsóok een verlichting en beschieting der stad. Tübirtge-n viert van 27 tot 29 Jtjl; feest, daar dan aldaar de zoogenaamde ..Heimattage" worden gehouden. Wiesbaden zal voor de maand Mei een feestweek in het Stadtstheater en het Kurhaus alsook een ntefeest organiseeren. Op de markt van Wernigerode zullen van midden Juni tot nidden Augustus eiken Vrijdag én Zater dag volksstukken worden opgevoerd. Te Witten in Westfalen zullen van Mei tot Oc; tober openluchtvoorstellingen van „Wil helm T«ll" worden gegeven. Openlucht- voorstellingen vinden ook van 30 Juni tot 2 September plaats in de Luasenburg nabij Wunsiedel. Wiirzburg kondigt voor einde Juni een Mozartfoest aan. Te Zweibrücken worden in Mei tooneeluitvoeringen in open 0* Qimilmchaftsichulcn in Berlijn I'iBi. Ph. Kohpatajijui geelt in Volksoot- wikkeling een beschrijving van zijn be zoek aan twee Gemeinachaftaohulea to Ber lijn, die kunnen gelden al» vrij extréme voorbeelden de eene van de oudare, radi cale richting der schoolhervormers, de au- dere van heit nieuwere type, dat veel meer aansluiting zoekt aan het goede in de oude onder leiding van de nieuwere Duit- >t middelpunt van d.: geheele school de ..Ausdruckskultur, het aankiweeken van. hot vermogen om zicli mondeling en schriftelijk uit te drukken. Dat .blijkt reedis aanstonds in de inrich ting van l*et schoollokaal en de groepee ring der kindleren, In het groep-lokaal - want de meer rtuHoalo Gemednsohftttsaohu- len hebben geen klassen, maar „giroepen", waarin kinderen van drie of vier school ja ren bijeen zitten - vaq dein leider der school vindt men een groote hoefijzervor mige tafel de kinderen oa-n den binnen kant van het hoefijzer zitten met hun rug niiar die tafel toel, en dns gericht naar de open iruinrfe in 't miidden, waar zij die iels te vertellen hébben of voor te lezen komen te staan. Aan den buitenkant van het hoefijzer, langs drie*muren, de banken voor de toehoorders. Want'de school staat ten allen tijde open voor de ouders en andere belangsteÜanlden. De dag begint met zangonderwijs, daar op vojgt d-is vraag wie thuis- opstellen heb ben gemaakt en nu worden e>en aantal van deze opstellen voorgelezen en besproken. De leider treedt daarbij inderdaad op als discussieleider, als voorzittervan oen ver- giviering, n'.et als onderwijzer in den ge- Ijk ton -zin. De onderworpen moeten altijd iets zijn wat men zelf beloofd heaft. Hei spreekt ook vanzelf, dat een krachtige per soonlijkheid, met zeer markante denkbo 1- dien, als de ma-n dïie hier de leiding heeft, bij do discussie gelegenheid vipd-t niet al-, deen allerlei zakelijk belangrijke mededée- Vingen te* doen. maar vooral ook om naaf aanleiding van al die mededeelingeji,' die ditrct tot Aagelijkscli loven'der kinderen betroffen, opvoedend 18 wérkén. Daarnaast treft het mij, dat eigenlijk slechts oon betrekkelijk, klein getal fier kindoren aan de discussie (LeeTnemienvelen zijn uiftar matig tgeintoreeeeard. Het gevolg is-, dat de voorzitter der vergadering, - hoewel straffen en tuohit oefenen 'niet' tot ht-i program der school befoooron - her- toaJdelUk "SSl groote, eigenlijk onvervulbare eisehe» het uitsjratmd klassikale onderwijs stelt mot ik km mij die houding der ordeverstoor der^ zeer wel ingrijpen Tk ben zelf, na anderhalf uur de, „discussies" te hebben bijgewoond, doodmoe. Ik eindig den mor gen met het bijwonen van de vertoofting van twee zelfgemakte stokjes der Theater- Arbeitsgémo'nsofiaft. Nu ik dezen morgei», in <to school heb doorgebracht, begrijp ik, waarom Magda lene von Tiling aan de sogwaainte Aua- druckspildagogik verwijt, dat daarbij het kind nicht" mehr «jmmt, somdern nur aus- drüUt, wassol bet aus seinem geistigen Stand ltoraus ausdrüeken karna, en daarte genover betoogt, dat het kind „nehmen will mid es soil auch freuilig nehmen ler- n-eta Ik begrijp ook, waarom de leider van het Bwrijfabwatunsganit Berlin mij ge zegd heelt, dat zijn ervaring met de oud-' leerlingen der Gemeinochaftssöhulen is, dat ze allemaal fïürjstlör oder Schausp eler willen worden. Inderdaad, de praktisch- Icchnisciie, de nuchter-verstandelijke kant van opvoeding en onderwijs komt hier te genover de artlstiek-cemotioneele wel zeer Ie kort. Nog in am ander opzicht stelt deze Ge mednscha/tsechulo mij teleur. Ik had „ge- meend,- dat ik in deze scholen zou vinden eeu zeer ornstlg poging om aan de beiee ken'is van de volksgemeenschap in het lé ven der kinderen een grootó plaats to géven. Maar de beid© ,,tooneeistukjes", waarvan ik boven sprak, toonden van dien gempenschapsain niet veel. Integendeel er sprak een reemdheid aaji, en geringschat te voor de overtuigingen van andersden kenden uit, diie in ean Nederlandsohe open bare school, dank zij art. 42 onzer \j. O.- wet, ondenkbaar zou aijn. Ik besprak deze quaestle met twee der onderwijzers, wier groepei aau die ui-tviaoring meewerkten. Zij betreurden die uitingen, maar meen den, dat de school daartegen ivieta kon doen. Want de schooltjovolking behoorde lol da meest euctreom-oommunisitisclie groe pen van Berlijn, en de school zou zeker het vertrouwen der oudor» verliezen, als zij. de uitlogen van vijandschap tegen kerk en godsdienst ging bestrijden. Bij de anitoro GemeinsehaftesChule bleek het verschil van type haast reels op den 'drempel, bij do ontvangst door... de vrouw des huizes. Wan't In deze sichml heeit d«? „Rector" zijn ambtswondng en zijn vrouw - zelf oud-onderwijzeree - staat hem in tal van zalken de observatie vooral van de kledntjes. do bosprekingen met ouders, het jeugdwerk voor de oud leerlingen, de school voeding, enz-, térzijde; zij ia el- li oM hot middelpunt van deze Lehensge- roeinsehftft, het gezin in 't groot van op- vmiers m kinderen in elk geval ver sterkt haar aanwezigheid wel in hooge ■nato de sfeer van rustige vertrouwelijk- hewl. die dezo school kenmerkte Allerlei omtrent de inrichting der Ge- ink'iinscliflftssohuilen, dat mdj bij de lectuur onduidelijk was gebleven, werd mij hel- lerder. Evenals in allo sdholen van dit type is «Ie gewone vaikindeoiing en daar mede tiet vaste leerplan afgeschaft. Er be staan. zooals de rector hot uitdrukte, wel ,,Bildungpzieie. kloiiie Stoffziele". Maar de Oeeaimtontorriohtdié in de plaats der afzonderlijke .leervaBlen kbmt, betreft toch alleen wat wij plegen te noemen 'exen, schrijven, taal. rekenen, zingen, de Kern- uptenriclit. Dé eigenlijke zaakvakken ge schiedenis, aardrijkskunde, "handenarbeid, natuuritunde, natnuirlljk© historie (tne\. ln-giëne en v-oeciingfeiloer) worden behan- deld 'n den KufAunterticiht, d.w.z. voor deze vakken woa-don Arboidsgcaneinsohaftcn g?vonnd, onder leiding van een dm- onder wijzers! of onderwij zrireösen. die zich daaT- voor speciaal iutcrosseert. Dö kinderen 'mogen aan liet b<#n Van het i«ar kiezen tot welke Arbeatsigetneinsohaften ze wi'ton lxïhooron, maar zij moéten er een bepaald aantal kjezen en de gekozene regelmatig bijwonen. Wij hebben dus hier le doen niet met eeu opheffing van do klassikale indeeling. ZQoals in de boven boschrevpfi schoolmaar inderdaad mot, ©om ..school mot losser klas- Réverbind'want voor dmOKerounterricht «nja ub iviasne-ijiiuoeniiig bPsBfin. Natuurlijk werd .ook hier do Ausdrucks kultur niet verwaarloosd, zöoals mij bleek irt de klos van do kleintje#?, die na de ge zamenlijke verzorging van de planten, hun dag begonnen mot eon kort verhaaltje van een vier- of vijftal over wat zij don vo rt gen dog thuis haddien gedaan. Spoedig ging de onderwijzeres - want zoo mocht zij hier worden genoemd - over tot wat wij een rekenles noemen. Want al bestond cr dan geen officieel leerplan, voor zich- zel* had zij een vrij nauwkeurige tijdln deeiing, waaraan zij zlcli piadit te houden. Ook in de Arlxvitogemediisoliaft voor hy giëne, die ik bijwoowle, bleek, dat „als tw'ee hetzefl.'do doen, het niet dezelfde is." Ook hier de ond«rwij zer - de rector zei* - als discussieleider en de hoefijzervor mige tafel. Maar di'tanaal zate» alle kin- delren naar die tafel toegekeerd, met hun boeken \oor zich. En het uur begon met eer kwartier iedor-voor-ztoh stil lezen van hi-4 stuk, dat zou worden behandeld. Het onderwerp was vitaminen, liet gebruikte boek geen typieoh ..sbhoolboek", maar eon \-oor dit doel bijeengebrachte bloemlezing Nadat de ki nder en Inefrl k 2 maal hadden dooifeeleoein, begon de di^oussie over moei- llijkbeden in hot stuk en vragen die zich \wmieden. De stemming was zeer opgc wekt, maar volkomen rustig en zakelijk gemterresBgerd. Of die voor allen gelijke leestijd vooraf we»l genoeg rekening houdt met hot verschillend tempo der leerlingen, tlurf ik niet te beslissen misschien zou in dit opzicht aanvulling in rde Dalton richting wensohelijk zijn. Anderzijds1 üjktn mij deze gemeen soluappel ij ke besprekingen van. een stuk, dat iéder voor ziffh heeft gelezen, een waardevolle toevoeging tot het individueete onderwijs, die in het Dai- ton-s.wteom gomalkikieli.ik kan m orden inge voerd. In 't allgemeen zou, voor zoover mijn indrukken strekkoa, ook deze Ge- meinsohaftBSohuie nog iets meer naar den 'kont van h4fc individueele onderwijs moe ton worden uitgebreid. ONDERWIJS. .Radio in dienst van het M. O. in U. M. liet maandblad van don ViaaniBohe» Loefaarsbomd, sohrijlt dr. Et \.#n Soest over deft dienst, die de radio aan het O. M. kan bewijzen. Ü4 ié djuidélijk, zegt. hij, „dat de 'éer meester in levende lij met zijn genush cevrde stembuiging, zijn sprekende oogen zijn z.iéJUbare lippenuiamlek en zijn vcr- drre v«jrduidedijkende gebaren, zoo maar net door een leohnisch toestel, lvoe inge- nifus mi volmaakt ook, te vervangen Toch iiiomt hij dit het onderwijs de hulp van da radio in sommige gevallen niet mag a fut an n op hij denkt hier voorname lijk aan de'levende taflen. „Waaromi kan hier de radio vruchten af werpen waar .lat niet gaat voor de andere teerstof Omdat het loeren spreken van leven-de talen berust op het hooren van klink en hot uit den aard der zaak ze'.f wenschelljker is, dat wij de geijkte uit spraak k'iirig en zuiver hoorén uit den mond van eon vakman uit Inert land/, waar van wij de taal aan/leeren er blijven in derdaad voor den lceroar van een vree i du faal, zelfs wanneer hij zich getrouw er vlijtig op de» situdlie daarvan toelegt, foeh steeds intensities, gelieiinpjes en schakeerin- gie»i) die hij nooit lot de zijne zal maken, en daaram! is het dap meer het_boste, dat men uit den mond van den landsman zelf hoort Vo»r do bLton zal wel het aanloorea van ito drie (jtermaanuehe iajen lastig zijn wal ,.li« uitopraaK bereft dé Vlam.ngoa hei* Jjen inoeite met liol Fransch, minder met het hun xroderbijstaaud Duitsoh, on weer uftr-r met het zoor ingewikkelde Engelsch. Nu hobbon we persooulij k in deze liet nut van «te rodnophonlo kdnnen vaststellen. In derdaad, wexem achter elkaar hebben wij ce.i paar klassen, iederon Donderdag bij het half uurtje Engpische les uitgezonden door den poot Ijangemborg vóór den 1 l- nemen. De les bestaat of verhaaltje, waarna oen dictee! Welnu, na aanpassing van het geheel aan de speciale laeouettok van de radioklanken (aanpoesing waarover alle radioflieflu'bbers het eens zijn *dat /.ij oiiontbearlijk i»)hebben die leerlingen allo? Iiegropon en hot dictee in zijn geheel kunnen opnemen en versahei denen hebben lid. zonder eon enkele 'out neergeschreven. Dec.e lessen worden enkel mot don luidspreker opgenomen Het eerste gelukkige gévolg van het luisteren naar «Ito Engeüsöhon is, dat er onmiddellijk bij jlie leerlingen in de klas een loffelijk stre ven merkbaar werd om die eigenaardighe den, die de uitspraak der Engelschem ken merken, oo'< in hun spreken weer te geven of althans zoovpel mogelijk te benaderen" Een nieuwe vinding op fotografiegebied. 't Is natuurlijk weer uit Amerika. Daar stond, het is nu eenige jaren géleden, een Russisch banneling als ijswafelverkooper op Broadway in New York. De man was een kenner der menschenziel eerste klasse: hij maakte zijn- yswagentje ten gelde en ver scheen op een mooien zomerdag met een" automaat. Men behoefde er slechts eenige kwartjes in te werpen en na korten tyd WINTERSPORT IN ZWITSERLAND. DE SCHOORSTEENVEGER OP SKI'S Bgbnjjrijkg PBIMRIiaiK kwam er een aantal foto's kant en klaar te voorsckyn. Heel Broadway stond op stelten. De auto maat werd bestormd, het verkeer versperd, de ex-yswafelman kreeg een bekeuring en mocht voortaan niet meer met zijn automaat op straat verschijnen. Sindsdien worden in Dol la rl ami de foto-automaten in groote magazijnen ondergebracht en...trekken nog steeds publiek. Na Amerika kwamen de hoofdsteden van Europa aan de beurt. Zoo wel in Londen, Parys ale in Berljjn was de belangstelling buitengewoon groot. Natuurlijk werd de oorspronkelijke auto maat veel verbeterd en thans komen de ap paraten onder den naam ,,Filminit" naar Nederland. „You are filmed in a minute" is het devies van de Filminit Distributing Cor poration en dat is inderdaad zoo. Men neemt plaats in een hokje, ongeveer ter grootte van een telefooncel, werpt eenige geldstuk ken in de gleuf, lampen gaan branden, acJi- tereenvolgens worden 8 verschillende opna men gemaakt, telkens na een opnftme klinkt een signaal, het teeken, dat men van pose kan veranderen; nadat zoo 8 foto's zyn ge nomen gaat het licht uit en maakt mep plaats voor een volgende klant. Na ongeveer 8 minuten komt uit de ma chine een strook te voorschijn met 3 foto's, alle acht verschillend, ongeveer op het for maat der paspoortfoto's. Vindt men deze wat klein, of is er een bijzonder fraai, dan levert dezelfde automaat voor enkele dub beltjes een mooie vergrooting. Vooral in dezen tyd, nu herhaaldelijk vraag is naar foto's voor abonnementen, rij bewijzen, paspoorten, enz. is er vrijwel geen stad in Nederland, of er is plaats voor een Filminit. Bovendien is een der eerste stel regels van de Filminit-Maatschappijin iedere stad slecjits een automaat. Voor de bediening wordt geen speciale vakkennis vereischt, terwijl de constructie vrij eenvoudig is. By de vervaardiging voor Holland werd zooveel mogelyk getracht Ne- derlandsch fabrikkat te benutten. Zoo, wor den de apparaten gemonteerd met de nieuw? foto-opnamelAmpen van Philips, de Photo- mirentalamp, met Heemaf motorert enz. Momenteel worden onderhandelingen ge voerd voor het plaatsen van automaten op de groote spoorwegstations hier te lande, doch ook de provincieplaatsen kunnen doer het vestigen van een Filminit-studio piet deze nieuwe vinding kennis maken. Mus en Vork Op onze gedekte tafel liggen mes en vork ■/OO vreedzaam naast elkaar, atoof ze altijd samen waren. En omdat wij mes en vork meeetal in één adem noemen, zijn wij er ons allerminst van bewust, dat er een enorm verschil vaft leeftijd tusschen "beide voorwer pen bestaat. Het mes bestond reeds iri het eerste sta dium der metfscheLijke beschaving en heeft dus de geheele materieele «n geestelijke ontwikkeling der menschhqid medegemaakt. Eerst werd het van steen of houtj- van bee- nen en schelpen, soms ook van bamboe of ■hoorn gemaakt, daarna van koper en btons, nog later van ijzer en staal. Het heeft in den loop van vele duizenden jaren in een misschien wel honderd- keer veranderden vorm dienst gedaan als vernielingswapen, als sctyïppend gereedschap als nuttig ge bruiksvoorwerp. De geschiedenis van het mes voert óns tertig tot in den gryzon oertyd. De holbewoners en de eerste jagers ge bruikten het om den buit stuk te snijden en te bereiden, maar duizenden jaren moesten nog verloopen voor de menschheid mes en vork aan tafel gebruikte. J De gewoonte om met een Vork lei eten, stamt uit Italië, waar zij tegen het eind der middeleeuwen ook by de volksklasse in zwang kwam. Van dien tyd af plantte de mode zich langzaam voort van Zuid- naar Noord-Europa. In Engeland werd het nieu we tafelgereedschap pas geregeld gebruikt op het laatst van de zeventiende eeuw. De Engelsche wereldreieiger Coryat, die in het begin der zeventiende eeuw Italië bereisde, beschrijft, naar in het „Berliner 1'ageWatt" wordt vertel^ de Italiaansche manier van1 eten als volgt: A heb zoowel in de groote, als in de1 kleine steden een gewoonte opgemerkt, die ut nog nergens anders, op mijn vele reizen wafrS»™611 on die, naar ik geloof, benalyp in Italië, in geen ander (.iliristeiilk ie9ta"- D« Italianen en „ol dc aeesM> vreemdelingen, die daar te lande vertoeven, gebruiken by hun maaltijden, als zy vleesch snyden, steeds een kleine vork. Terwyl zy niet de eene hand het vleesch op den schotel snyden, houden zy met de andere hand, door middel van een vork, het vleesch vast. Wie in gezelschap, by tafel het stuk vleesch, waar iedereen afsnydt, met de vingers aan raakt zondigt tegen de etiquette, en geeft blijk, geen goede manieren te hebben. Men zou hem dit stellig, zoo al niet met woor den, dan toch zeker door blikken, duidelijk laten voelep. Deze manier om te eten is, zooals ik hoorde, in Italië overal gebruike lijk. De vorken zyn meestal van ijzer of staal, soms ook wel van zilver, maar de laat ste vindt men natuurlijk alleen bij de rijken. Dit vreemde gebruik vindt zijn oorzaak in het feit, dat de Italianen het onsmakelijk vinden om het vleesch met de «vingers aan te raken, omdat nu eenmaal niet alle men- schen even zindelijke handen hebben". Het gebruik van de vork 'by. tafel moge dan al in hoofdz&ak als gezondheidsmaat regel bedoeld zyn, uit den aayd der zaak bracht de nieuwe gewoonte ook andere ge- voLgen met zich. Hoe vreemd en merkwaar dig het gebruik van een vork was, blykt wel uit het feit, dat het ding langen tijd de algemeene belangstelling op zich vestigde. Zoowel aan het hof, als in andere kringen hield men zich er mee bezig. Sommigen be wonderden en prezen de gewoonte, anderen bespotten haar. Ook de literatuur uit dien tyd houdt zich met het actueel e onderwerp bozig, voorpl in tooneelstukken. In het toentertijd bekende blijspel „The devil is an ass" vraagt iemand: „Vorken, wat zijn voiken?" En het ant woord luidt: „Vorken worden in Italië ge- bruiikt om de servetten schoon te houden". In Heylius Kosmografie van het jaar 1652 staat: ,,De gewoonte om zilveren vorken te gebruiken is onlangs door eenige verwaan de fatten aangenomen". Alle bestrijding ten spijt heeft de vork toch het terrein veroverd en wél zoo radi caal, dat het ons vreemd aandoet, te lezen, dat koningin Elisabeth bijvoorbeeld nog geen vork gebruikte en dat ernstige man nen ten tijfie van Molière en Shakespeare, het hanteeren van een vork beschouwden als een belachelijke modedwaasheid. ONS PLUIMVEE. Ziekten. Voortdurend is alles wat leeft blootge steld aan velerlei goed, maar niet minder ook aan zekere kwade invloeden, die heel wat ziekten kunnen teweegbrengen. Tegen al dat kwade bestaat er gelukkig een bui tengewoon krachtige en tevens hoogst er varen hulp en die is de inwendige genees kracht, die van het lichaam uitgaat buiten den wfl van het individu. Deze ongeziene natuurkracht huist in elk levend wezen en treedt op zoodra er een storing in de functies of eet) beschadiging in de weefsels ontsfaat, Zjj herstelt zoo mogelyk alles wat beschadigd is, maar schieten haar pogingen tekort, dan ontstaat er een toestand, dien wy ongeneeslijk noemen. Zoo is het daarom een dwaling te noemen, dat de aangewende geneesmiddelen een ziekte, een wond of eenige andere beschadiging zouden kunnen genezen. Neen, zij kunnen niet meer doen dan de natuurlijke geneeskracht helpen, of het verlóóp ervan bespoedigen. Honderden bewyzen hiervoor liggen maar voor 't grij pen. Nemen we aan dat een haan of eep. hen eenwond oploopt aan den kam, waarbij bloeding ontstaat. Al dadelyk wordt deze vrijwel tot stilstand gebracht door de stol ling van, een zeker bestanddeel van het bloed, waardoor de geopende adertjes wor den diehtgestopt met een ontzaglijk klein propje vezelachtige stof. Weldra beginnen aan de wondranden zic]| cellen te vormen, die een zacht bloedrijk weefsel doen ont staan, dat vaak betiteld wordt met den naam wüd-vleesch. Dit weefsel .groeit onai- gebroken voort, de randen naderen elkan der en sluiten aaneen. De wond is al byna dicht. Kort daarna krimpt die nieuwge vormde wondrand .meer samen en een groo- ter of kleiner litteeken is achtergebleven, doch de wond is genezen. Dat doet alles die geheimzinnige natuurkracht en zij doet het volkomen. Wy vinden het heel gewoon en zeggen „de natuur heeft hier genezen." Maar nemen.wy eens aan dat een der grootere slagaders zwaar verwond was. Dan verliest het dier zóóveel van zyn levens- en van de raa vorige week. i. XX 2 2 8 8 2. De haan, die heeft altijd een groote kam bij zich. 3. Mei, want die heeft maar 8 letters. 4. Bakker, baker. 5. Altijd om hun hals. 6. Fotograaf. Er was dit keer geen enkele goede op lossing. Was het zoo moeilijk? Of kwam het door de vacantie? Dit keer allemaal weer beter opletten. Nieuwe raadsels. 1. Ik ben een feest in den winter van 10 letters. 8—2 is iets voor zwakke kinderen. 510—7—8—3 doe je op dat feest. 1—64—8—3 doe je met kralen. 9—23»—4 is een sieraad. 2. Welke spreekwoorden staan hier: -i akng r—1. r ook geen D— Myn eerste is nacht, Myn tweede gebruik je als het donker is Mijng eheel gebruik je als myn eerste er is. 4. X - Xeen watervogel. X een deel Vah een schip. Xeen feest dat pas geweest is. Xwat je op dat feest kreeg voor lekkernij. Xeen ouderwetsch kleeding- stuk. Xeen ander woord voor „er was". Xwat arbeiders in hun han den hebben. Xwat een bij leelyk doen kan Xwat je hoort als er een noot aanslaat. Op de kruisjesljjn komt de naam van een heerlijk feest te staan. 5. Wie branden langer was- of vetkaar- 6. Welke boom staat hier: berm stook. Oplossingen inzenden aan de Redactie van de Goudsche Courant, Markt 81, Gouda. bloed, dat het sterft. En nu kan hier hulp verleend worden van buiten af. De gapende wond kan deskundig toegenaaid worden, bloedstelpende middelen brengt men aan, een verband wordt gelegd en nu moet alles verder weer aan „de natuur" overge laten worden om de verdere genezing aan te brengen. Wij hebben dus de natuurkracht kunnen steunen in een taak, die anders bij na zeker voor haar te zwaar zou geweest zyn. Moeilijker wordt het werk van de ge neeskunst als er gebreken; fouten of sto ringen zich voordoen in de inwendige or ganen. Maar ook dan nog kan de natuur ge steund worden in haar genezingswerk als de juiste geneesmiddelen gekozen worden. Hoe het ook moge loopen, ten slotte moet de natuur het genezen bewerken. Hebben byv. ziektekiemen de overhand, dan schie ten ook haar krachten te kort en het li chaam, de levende cellenstaat, bezwijkt. Hier volgen eenige goede raadgevingen. 1. Begraaf geen gestorven dieren in uw stadstuin. Geef ze mee aan de aschophalers, waai alles in groote ovens onschadelijk wordt gemaakt. 2". Bouw een ziekenverblijf je, zonnig en tochtvry, steeds ten gebruike gereed, waar in u dadelyk elk dier, dat iets ongewoons vertoont, kunt afzonderen. 3. Plaatst aangekochte dieren niet da delijk by de anderen, maar houd ze eenige dagen in observatie. 4. Voor elke ziekte moet een oorzaak zyn, tracht dien te leeren kennen of beter nog te voorkomen. 5." Lucht, licht en zindelijkheid zyn de voornaamste voorbehoedmiddelen tegen allerlei ziekten. 6. Voorzie uw rennen- wan vlechtdraad van zulk een maaswydte, dat musschen er niet door kunnen. Zulks bespaart veel voer en geeft althans meerdere veiligheid tegen het overbrengen van besmetting door deze vogels. 7. Verdelg ratten en muizen. Ze maken uw dierenonrustig kunnen besmetting overbrengen en zelfs jonge kuikens ver moorden. 8. Koude, tocht, vochtigheid veroor zaken snot. Deze ziekte kan nooit veroor zaakt worden door wat het dier eet, omdat het een aandoening is der luchtwegen. 9. Diptherie en pokken zyn besmettelijk en zeer moeilijk te genezen. Zelfs genezen exemplaren zyn er minderwaardig door ge worden, zoowel voor den fok als voor pro ductie. 10. Tuberculose is ongeneeslijk en voor de omgeving zeer besmettelijk. Ruim de door die kwaal aangetaste exemplaren op. 11. Gaapziekte door luchtpijpwormen veroorzaakt, komt in de steden slechts zel den voor. Zuiver drinkwater, liefst leiding water heeft de voorkeur als beste voor behoedmiddel. 12. Longziekten worden voorkomen door frissche lucht in de slaaphokken, vrij van tocht, redely'k belicht. 13. Kuikendiarrhee voorkomt men door juiste voedering, droge behuizing, afgezon derd van grootere dieren, waartusschen de kleinen in de verdrukking geraken. Eenige droppels amandel olie zyn een prachtige genees- en voorbehoedmiddel. 14. Kalkpooten voorkomt men door nooit dieren of vooral kloeken in de ren toe te laten, die reeds min of meer deze vieze kwaal hebben. Eens per maand de pooten inwrijven met een weinig raapolie houdt ze glad en mooi. 15. Daar, naar men meent, eileideront- 8teking kan ontstaan door het ftten van glazenmakers, meikevers en sprinkhanen, moet men zorgen dat de renkippen deze in secten niet kunnen verorberen. 16. Door goeden loopbodem, zonder scherpe stukken steen, gebroken porcelein of glas, voorkomt men de voetgezwellen, die ook wel kunnen ontstaan door scherp- kantige zitstokken. 17. Opjagen, waardoor'de kop gevaar loopt bezeerd of zwaar gestooten te wor den. dient nauwkeurig vermeden. Opvangen moet kalm en bedaard, liefst tegen den avond of in de schemering gebeuren. 18. Het is goed in of bij de ren steeds een handoek gereed te hebben om zich zelf de handen en eventueel de oogen en snavel der hoenders schoon te maken. 19. Besmetting kan ook door personen, die zieke dieren hebben in een onbesmette ren overgebracht worden, vooral door aan klevend vuil kan dé ^choenzolen. 20. By bezoek aan besmette hoender- verblyven dient men zich te ontsmetten door wasechen van de handen en door het goed afvegen der voeten aan een mat, waarop een sterke creoline-oploising is aangebracht. Prijsvraag No. 3 Moet u niet onder de mistletoe, oom Ik houd me maar bij mijn grocje, kind, dat is veiliger. Dit onderschrift werd ons toegezonden buiten mededinging. Bs anders iagsksmoa inzendingen konden niet voor een prys in aanmerking komen. Prijsvraag No 4 Voor het geestigste onderschrift onder deze teekening, wordt een bon uitgeloofd ter waarde van 2.50, welk bedrag moet worden besteed in een der winkels, welke In de Goudsche Courant advertperen, in de periode van 14 dagen na heden. Op de enwloppe op den buitenkant ver melden: „Prijsvraag". Alleen abonné's op de Goudsche Courant kunnen aan deze prijsvraag meedoen.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1929 | | pagina 2