DORLAS'
KOFFIE
Onze grootste koloniale onderneming.
Wist Gij
(J) §iurcsal°fj°*"9
LOJJJ
'M
Raadsels voor de Jeugd.
i
Nuttige Wenken.
PrijsvraagfNo, 4
omi^ieP nteer uanlalding om nog
wins op do noodzakelijkheid to wijzen van
oei» wettelijke (-«gating aJ iwdo. k»ms duar-
op iiiei Kiool
I/MÏ *}(\ler gat l willende in i«k«r qevil
iiRtiheljwn o n dwr goeden gang van zaken
to bevirdoEon,* v
HAGENAAR
WODEPRAATJR.
Parijsch allerlei.
Terwijl in de. mode-zukeh de'seizoens-uit-
verkoopen in vollen gang zijn en sommige
(irina's de „mortp-sajson" nog door aller
lei voordelige aanbiedingen trachten te
verlevendigen, gaat Parijs voort met het
l>ret\gen van nieuwe créaties oi met hét
t-o^rtbouwen op ile oudere waarvan het
door allerlei prachtige details, de schoon
heid tot haar recht wij doen komen.
Eerst waren het de avondtoiletten, die
door éene reeks van fraaie bijkomstigheden,
den stijl vap ruime ongelijke "rokken, luister
bij moesten zetten.
De ruiirite-plooien werden al dieper -n
veelvuldiaer, dé punten, de# schulpen, d.-
Zjjdelin^sche en achterwaarsche Iengte-
effeclen, Zij wérden intenser ep steeds ge-
«JurTdér. Daaraan kwamen zich paren, de
diepe, zeer gedurfde 'déQoUeté's, die eén
rug .vry lieten tot welhaast aan de ceintuur
*en hem eené puntige V van natuurlijke
btenkheid verleende. Toen kwamen de pnuf-
tóa, de strikken, de losse schoudercapes, de
scarfs en écharpes van tulle en georgette,
somtijds met poiletten bewerkt deze laat
ste», en zóó breed, dat een gewaagd decol
leté «r geheel door bedekt werd, of zóó
lang, dat de uiteinden den grond raakten en
naar achteren omgeslagen een sleejJ-
- ja vormden#
Dit alles werd begeleid door eene collec
tie der fraaiste, juweelen en kleursteenen.
De Houte Couture, die zich sinds eenige
jaren belast met het assorteeren van pas
sende juweelen aan de toiletten, bracht
zware paarlen- en kralensnoeren, veelrijige
armbanden van in grove schakels gevatte
kleursteenen, halskettingen van ineenge
schoven gouden schubbetjes, die met kwast
jes 'op de borst, een sieraad werden voor
het avondtoilet, waarbij zij pastten. Zoo
gaat het steeds voprt!
Speciale aandacht wordt besteed aan de
coraagebloeraen, die thans uit fijne struis
veertjes gemaakt zijn en luchtig rusten op
een schouder of hangen aan eene ceintuur,
terwijl zy lange guirlandes van veertjes
lapgs een corsag% of over eene heup doen
neerdalen.
i, Een zeer apart onderdeel van de aVond-
robe is ook het zakdoekje geworden. Het
wordt gebracht in denzelfden stijl als dit.
dit van tulle, dan is het zakdoekje met
beweTkte tulle omlyst; liefst is het versierd
u met dezelfde motieven als het toilet.
Is dit b.v. met een puntigen zoom gecou
peerd, dan ia ook de zakdoekrand puntig
Uitgesneden, is de zoom geschulpt dan ook
lidfst het doekje een fraaie schulprand als
Verslering.
.Bij effen toiletten is het zakdoekje ook
wel van gebloeipd crèpe-Georgette en wordt
als een luchtige veelkleurige vlinder door
de" -rijen, van een armband getrokken of
•komt uit de opening van een nauwsluitende
•mouwtje kijken.
'Patljs, ik vertelde het reeds, lanceerde
ook prachtige dingen voor de wintersport.
Over de veel-kleurig-gestreepte sweaters,
de pull-ovér's in bonte Yacquard weef--
patronen, de linnen en covert-coat overall'
palcjes" had Ik het reeds. Maar nu zyn daar
aardige leeren aviateurskapjes bijgekomen
en uit die kapjes zijn hoedjes gegroeid en»
die hoedjes bestaan uit parten-bolletjes en
óp en neerstaande randjes, zóó leuk, dat
men neiging zou krijgen, ze ook buiteh de
Wintersportb,V- bij sneeuw-, regen- of
hagelbuien voor zyn genoegen te dragen.
Het grappige der Parysche créaties is:
dat zij zich aan niets en niemand storen.
Nu het wintert komen ze uit met eene
nieuwe collectie stroohoedjes, zwarte welis
waar, maar zoo verscheiden, dat men voor
den heelen zomer gereed zoude zyn, wilde
men van eiken stijl één exemplaar aan
schaffen.
Kleine dopjes zjjq er van grof-gevlochten
glimmend stroo; op- en afgeslagen cloches
van fyn balibuntl-stroo, van zy'den manilla-
bankok- en-van gelakt tres. Er zijn tul
bandjes byVan gedrapeerd fijn stroo, en
kleine nauwsluitende toques van gecombi
neerd vilt-met-stroo. Strikken die op den
schouder hangen, en soepele breede veeren
die dat ook doen, behooren tot de nieuwste
gbmeeringen. De- ongelijke randzoom is
ook al tot de hoedjes doorgedrongen. Er
zijn er die geschulpt of in punten geknipt
zjjn. Er zijn er zelfs, waarvan de rand in
tweeën geknipt is, zoodat de eene helft
omhoog geslagen en de andere helft recht
naar beneden geklapt is.
GRACE ALLAN.
dat te Gadsden, Alabama, een één-arnng
rechter een boet oplegde aan een man met
é1n been, omdat deze een één-oogige poli-
tie-agent een slag had gegeven?
dat het Ijjk van Caruso, den alom beken
den zanger, gebalsemd is?
dat in het jaar 1927 door wilde dieren »n
Britsch-Indië bijna 2300 menschen zjjn ge
dood?
dat in '1820 Dr. Hamel en ziftf gidsen op
den Mont-Blanc omkwamen?
dat ew,at,in.l86l hun(Jichqmen gevonden
werden aan hat einde van den Bossous-
gletscher
dat IJsland in het bezit is van 99 vul
kanen, waarbjj 7, die nog w»rkan?-
Een schoolkind reeds weet U te vertel
len, dat onze groot.'te onderneming- in ln-
dië is de Handelsvereniging „Amsterdam",
kortweg H.Y.A. genoemd. Op 1 Januari vvai
het vijftig: jaar geleden, dat de vennoot
schap een aanvang nam. Ter herdenking
van dit feit werd in eene up 31 December
1928j gehouden vergadering van aandeel
houders door den oudsten directeur eene
rede uitgesproken betreffende di wording
en ontwikkeling der vennootschap en waar
in tevens een beeld wordt gegeven van hare
tegenwoordige positie.
Het was, aldus de spreker in zijn belang
wekkend overzicht, in September a«78, toen
ae op Java heerscher.de handelscrisis de
vraag deed rijzen, of de vyze waarop de
Oost-lpdische handel werd gedreven, niet
dikwerf op onvoldoenden grondslag rustte,
•dat een comité, gevormd door de latere be
stuurder- de maatschappij, zich tot het pu
bliek richtte met de bedoeling, belangstel
ling te wekken voor eqne maatschappij,
waarvan het kapitaal bekend zoude zijn en
welke geregeld opening van zaken zoude
geVen door jaarljjks balans en winst- en
verliesrekening te publiceeren. Men ver
trouwde, dat zoodanige vennootschap op
aandeejen er toe zou kunnen bijdragfen de
gewenschte meerdere zekerheid en gerust
heid te verschaffen, terwijl voor haar zelve
een ruime en winstgevende werkkring weg
gelegd zou zyn.
Bjj acte, op 23 December 1878 voor Nota
ris J. G. Pouw Jr. te Amsterdam verleden,
werd aan de vennootschap het aanzijn ge
geven en werd bepaald, dat zij een aanvang
zou nemen op 1 Januari 1879.
De resultaten overtroffen de verwachtin
gen: over het eerste boekjaar bedroeg de
winst niet minder dan 18Mj 'A van het ge
stort kapitaal en kon een dividend worden
gedeclareerd van 9 Over htt volgend
boekjaar van 10
Moeilijkheden bleven echter aan de jonge
vennootschap niet bespaard; over 1882 kan
slechts IMj worden uitgekeeid en over
L885 en 1886 zag het bestuur zich genood
zaakt aan de algemeene vergadering van
aandeelhouders het besluit voor te stellen in
het geheel geen dividend uit te keeren. Wel
zouden de resultaten van di«r jaren op zich
zelf beschouwd, de uPkeering van een ma
tig percentage hebben toegelaten, doch men
begreep, dat het werkeiijk belang der onder
neming het beste was gediend door verster
king harer innerlijke positie.
Met het oog op do ongekende malaise in
den importhandel op Java en den precairer.
toestand der Java-Suiker-industrie wilde
men op alle eventualiteiten voorbereid zijn.
Mien hield aldus vóór alles het oog op de
toekomst gericht en met de politiek van
'85 en '86 werd de lijn aangegeven, die ook
voor later belissend was en waarlangs ilc
maatschappij zich heeft kunnen ontwikke
len tot wat zij thans geworden is.
De werkzaamheden bepaalden zich in de
eerste jaren n.l. tot de importzaken.
Doch reeds vrjjwel van den aanvang van
haar bestaan af was de maatschappij ook
bij de cultures betrokken. Al aanstonds in
•1879 werd een consignatiecontract aange
gaan met een suikerfabriek in Java's Oost
hoek; het volgend jaar kwamen er nog twee
andere suiker-consignatiecontracten bij en
werd eene dergelijke overeenkomst gesloten
met een koffie-onderneming.
Met de -importzaken op Java werd in
1879 een omzet bereikt "van circa 3.090.000
of bijna driemaal het uitgeven kapitaai.
In 1881 liep de cmzeMgB^ot circa
2.800.000, maar daarna i»
een crescendo verheugen, dit
af en toe door tijdelijke diminu^ros werd
onderbroken.
De zaken voor eigen rekening overtroffen
aanvankelijk verre die voor rekening van
derden, doch in 1887 wijzigde zich deze ver
houding en in twee jaar tijds was het be
drag van den verkoop voor rekening van
derden verdubbeld.
Men zag ook toen nog in den importhan-
ctel het voornaamste nee! van het bedrijf en
zeer zeker zou in die jaren een profetie, da',
de latere ontwikkeling der maatschappij
geheel in de richting der cultures zou loo-
pen, met beslistheid sdjn verwerpen,
OP EEN DER ONDERNEMINGEN.
Vrouwen in de divegkamer de. tabak aanrijgend.
By (le oprichting \v»s bepaald, dat de
maatschappij na 1 Januari 1880 geen lande
lijke ondernefningen mocht aanknopen noch
daarin deefcMttwn. Daarbij zat de gedachte
voor, dat een« béstaiwÉjo cultuur-relatie vóór
dien datum zpü afloofleii. De practijk leerde,
dat de algeftaele Uitsluiting van het drijven
van cultuurzaken bezwaar opleverde voor
het geval de overnam.; van landbouwonder
nemingen tot afrekening met debiteuren
v.enschelyk .werd geacht en in 1882 werd
dan ook in de statuten voor dat geval een
uitzondering gemaakt op de algemeene ver
bodsbepaling.
In het begin echter ging het met de eigen
exploitatie nog alles behalve gemakkelijk
en voorspoedig. De resultaten waren nu een-
voor de koffie, dan voor de suiker teleur
stellend, hetzy d°o«" tegenvallende produc
tie, hetzy door onbevredigende prijzen.
1897 bracht voor beide cultures een ongun
stige markt. Maar in het volgend jaar kwam
een keerpunt en voor het eerst kon op sui
ker een belangrijke winst worden geboekt,
welke de gevolgen van den bijna geheel
mislukten koffieoogst kon equivaleeren en
bovendien na ruime afschrijvingen de uil-
keering van; een behoorlyk dividend toeliet.
Bjj dit aBes werden de importzaken en
de productzfiken niet verwaarloosd; de fei
ten toonden, dat het by herhaling in de jaar
verslagen vermeld streven om deze takken
van bedrijf uit te breiden, ernst was. In de
jaren 1896 tot 1901 vermeerderden de om
zetten op Java met circa 40 En deze
uitbreiding op verschillend gebied deed geen
afbreuk aan de beginselen, welke van ouds
her bij het bestuur hadden voorgezeten.
Want ondanks de uitbreiding bleef nog
steeds het „safety first" gelden, en de com
missie tot het nazien der rekening ovpr
1901 liet niet na „het beleid, de kunde en
de voorzichtigheid" te roemen, waarmede
de zaken wei-den bestuurd.
Waren er van het eerste jaar af kan
toren gevestigd te Batavia, Soerabaya en
Semarang, in 1904 kwamen er kantoren bjj
to Manchester en te Singapore.
Ook de financiering stelde geleidelijk
hoogere eischen. Nadat in 1885, 1891, 189-1
en 1898 door obligatieleningen in de be-
hofte aan nieuwe middelen was voorzien,
volgde in 1899 een aandeelen-uitgifte, waar
door het gestort kapitaal, dat in 1881 tot
500.000.— was vergroot en dat sinds 1892
3.500.000.had bedragen, op 5.000.000
werd gebracht.
De koers van uitgifte kon 10 boven
pari worden gesteld; op zichzelf reeds een
teeken van zekere propcriteit en van ver
trouwen in de toekomst.
En dat vertrouwen werd niet beschaamd.
Met de eigen werkzaamheid op cultuurge
bied was een nieuwe periode ingeluid. Met
kracht werd gestreefd naar opbouw en in-
tensifeering van het cultuurbedrijf en de
moeilijkheden, die zich daarbij voordeden,
prikkelden tot nog meerdere inspanning.
Dit gold in de eerste plaats de exploitatie
van het suikerbelang. In 1904 werd dit be
lang uitgebreid met de suikerfabriek „Ga-
roem" en in datzelfde jaar werden perceelen
in Java's Oosthoek aan gekocht tot een
totaal-oppervlakte van circa 9000 bouws,
Waarop later de suikerfabriek „Djatiroto"
zOu verrijzen.
Het besluit tot opening dier perceelen
volgde in 1906 en daarmede werd het initia
tief genomen tot wat wel eens is genoemd
„een monument van ondernemingszin, ener
gie en doorzettingsvermogen".
Hier werd een groot modern bedrijf op
gebouwd uit den chaos van rimboe en moe
ras. Er waren er en zeker niet weinigen
die zich afvroegen, of de H. V. A. met
deze onderne ming niet haar ondergang te
gemoet ging. En het scheen aanvankelijk,
of zjj in hunne pessimistische verwachtin
gen gelijk zouden krjjgen. Legio waren de
bezwaren, welke men te overwinnen had.
Het begon al dadelyk met gebrek aan werk
volk, dat immers van elders moest worden
geworven. Dan stond men voor de moei
lijkheid van drooglegging der vele rawahs,
den aanleg van een compleet irrigatie- en
drainage-stelsel, den aanleg van een railnet
door dikwijls onbegaanbaar terrein. Met
groot# inspanning werd bereikt, dat de fa-
m* m, eCr3"! camWe begon
met l/ll bouws riet. De resultaten waren
oedroeyend; de rietproductie bedroeg per
bouw 623 picol, het randement was 5.2
en het riet was bpna niet te vermalen i
Men liet evenwel den moed niet sakken.
Aan alle onderdeelen van het productiepro
ces werd de grootste zorg gegeven en door
een reeks van oordeelkundige maatregelen
wist men de onderneming op te werken tot
een grootsch en bloeiend bedrpf.
Wolk belang „Djatiroto" thans vertegen
woordigt, moge o.a. blijken hieruit, dat de
onderneming met hare beide fabrieken een
capaciteit heeft van circa 47.000 quintalen
tl qumtaal is 100 K.G.) per dag, dat haar
aanplant circa 6.200 H.A. bedraagt en de
pioductie 1928 bestond uit circa 750.000
quintalen suiker. Het totale railnet beslaat
ten afstand van 420 K.M., een afstand dus
als van Delfzijl tot Vlissingen.
Ook op Sumatra is belangrijke pioniers
arbeid verricht. Van de 16 ondernomingen,
welke thans het Sumatra-bezit vormen,
werden slechts drie door aankoop van der-
den ve#regen en bij deze aanknopen was
het nog de mogelijkheid tot belangrijke uit
breiding, welke den doorslag gaf. Overigens
moest ook hier alles van oerbosch en rim
boe tot vruchtdragend cultuurgebied Wor
den omgewerkt. Wat dit beteekent is wel
licht het beste af te leiden uit het feit, dat
in den loop der jaren aan de Sumatra-
ondernemingen circa 80 miilioen aan kapi
taaluitgavenis ten koste gelegd, dat van
het grondbezit, in totaal bruto 100.000 H.A.
thans 40.000 H.A. is ontgonnen en beplant
en dat in 1928 de hoeveelheid der in dat
jaar verkregen producten rond 35.000 ton
beliep.
De groote ontwikkeling van het cultuur
bedrijf ging uiteraard gepaard met een ver
dere ontwikkeling der My. zelve. In den
loop der jarenwerd het maatschappelijk ka
pitaal meer ih overeenstemming gebracht
met het effectief kapitaal en na de ver
schillende plaats gehad hebbende emissies
bedraagt het gestort kapitaal thans 10
miilioen by een statuaire reserve van 10
miilioen en een buitengewone reserve van
eveneens 10 miilioen.
Voor de financiering der exploitatie werd
door uitgiften van obligatieleningen eenige
malen een beroep op de geldmarkt gedaan;
per 31 December 1928 is het uitstaand be
drag aan obligatiën rond 20.700.000.—.
De kantoorgebouwen bleken langzamer
hand ontoereikend om te voldoen aan de
steeds grooter wordende eischen, welke het
beheer stelde. Te Soerabaya werd in 1925,
te Medan in 1927 een nieuw kantoorgebouw
in gebruik genomen, terwijl het hoofdkan
toor werd vergroot door bytrekking van
eenige aangrenzende perceelen.
Vraagt men wat nu het resultaat van de
50»-jarige werkzaamheid der H. V. A. is,
dan valt te vermelden, dat zy op Java
bezit:
15 suikerondernemingen;
4 tapiocaondernemingen (waarvan 3 te
vens vezelonderneming) en
2 rubberondememingen (waarvan één
tevens koffieonderneming);
en op S u m at ra:
5 thee-ondernemingen;
4 vezelondernemingen;
4 rubber ondernemingen en
2 oliepalmondernemingen.
Te zamen 36 ondernemingen.
De suikerondernemingen bezitten een to
talen jaarlij kschen aanplant van circa
27.000 H.A., waarvan verwerkt worden c.a.
33 miilioen quintalen riet tot circa 3.5 mii
lioen quitalen suiker. De totale maalcapa-
citeit der suikerfabrieken is te stellen op
245.000 quintalen per etmaal.
De diverse cultuurondernemingen op Java
beslaan een oppervlakte van ruim 17.000
H.A. erfpachtsgonden in Kediri, terwyl de
tapioca-ondememing „Toeren" een aan-
plantvergunning heeft van 5.000 H.A. huur-
gronden jaarlyks.
Op de gezamenlijke ondernemnigen en in
de zich daarop bevindende fabrieken zyn
werkzaam pl.m. 1050 man Europeesch per
soneel en meer dan 180.000 niet-Europee-
schc werkkrachten. De totale jaarlijksehe
exploitatie-uitgaven bedragen ruim f sk
milüoen.
Alle in exploitatie zijnde ondernemRSJ
met opstallen, waartoe o.m. behooren tuin
duizend wohingen voor Europeosche cul
tuurgeëmployeerden en een uiteraard aan
zienlijk grooter aantal woningen voor het
niet-Europeesch personeel, zyn afgescht*.
\en tot op 1.—, hoewel de kapitaal-uit
gaven in den loop der jaren circa f
miilioen bedragen.
Ook de 19 gebouwen (kantorenpakhui-
zen, woningen), welke de op onze bal(u,s
vermelde vaste eigendommen uitmaken
staan alle voor 1.te boek.
Het totale railnet heeft een lengte van
circa 2000 K.M.; voor het vervoer per a3
ziJh op de ondernemingen aanwezig ruim
200 locomotieven en circa' 19.000 lorriea.
Ten behoeve van den geneeskundigen
dienst zijn op Java ingericht twee eigen
centrale ziekenhuizen en 22 poliklinieken.
Deze inrichtingen openen de gelegenheid
tot kostelooze klinische behandeling, niet
alleen van het personeel der ondernemin
gen, doch ook van de overige bevolking uit
het areaal der ondernemingen. Het groote
aantal consulten, in 1927 circa 140.000, wjjst
uit, dat van die gelegenheid een ruim ge
bruik wordt gemaakt.
Op Sumatra beschikt de maatschappjj
over drie eigen ziekenhuizen.
Voor het onderwys aan kinderen van
Europeesche geëmployeerden werd zorg ge
dragen door bevordering van de oprichting
van scholen in de nabyheid van of op de
ondernemingen. Te Siantar (Sumatra) werd
\oor rekening der maatschappjj een inter
naat gebouwd, met welks exploitatie een
aldaar gevestigde vereeniging zich heeft
belast.
Op Sumatra zjjn in den laafsten tjjd op
verschillende ondernemingen Maleische
scholen opgericht, terwijl op een enkele on
derneming een proet' genomen wordt met
een Javaansche school.
Vermelding verdient tenslotte nog do
aanwezigheid op de ondernemingen van
societeits- en logeergebouwen, tennisbanen,
.sportvelden, bioscoopgebouwen, passars,
drinkwaterleidingen, bad- en wa.-chgelegeu-
heden, e.a.
Uit dit een en ander moge blijken, dat de
werkzaamheid der Handelsvereenigin^
..Amsterdam" gedurende haar 50-jarig be
staan in ruime mate vruchtdragend is ge
weest en dat de maatschappij zich heeft
ontwikkeld tot een lichaam, dat een belang-
rjjke factor vormt voor het economisch wel-
zjjtn van Nederlandscn-Indië.
Het Indisch cultuurbedrijf is voor hot
grootste gedeelte uit niet uitgekeerde winst*
opgebouwd en dit enkele feit weerlegt beter
dan lange betoogen (fè meermalen verkon
digde stelling, dat de Europeesche bedre
ven Nederlandsch-lndic doen verarmen,
doordat zjj hunne winsten grootendeels naar
elders doen afvloeien. Het is hier niet de
plaats om in den breeae uit te wijden óver
sociale beteekenis van het westerscb
grootbedrijf in Neder;an<isch-lridië, doch
voor zoover die beteekenis in hét voorgaan
de nog niet voldoende tot uiting mocht zjjn
gekomen, zjj er op gewezen, dat eenige
honderdduizenden direct en indirect hun be-
taan vinden in het bedrjjf der maatschap
pij, dat dat bedrijf bevorderlijk is aan het
ontstaan en in stand houden van verschil
lende kleinere bedrijven, welke zich richten
op de vervulling zijner vele en velerlei be-
dat belangrijke bedragen worden
lan vrachten per spoor en tram, en
dat aan de Staatshuishouding wordt bjj ge
dragen in den vorm van diverse belastingen,
heffingen en retributies.
UIT DE PE
De kosten der sociale verzekering.
lu De Ned. Werkgever, orgaaa
van hot Yenoond v. Ned# Wlerxgevorsv uoml
eei. berekening voor van de meerdere kos-
ton, welke door de opneming van de on
eigenlijke beroepsziekten in die Ongevallen
wet e do veriwoglngi van d-> u.tkeerUig
van 70 pet. op 80 pet. bij de ziekte (ea
ongevallen-) verzekering aan ons bedrijf
leven -zouden worden opgp.egd. De 'tereke-
nirtg gaat van een ander uitgangspuut uit
dan die van oim hooftlairtlkel van 10 dezer,
dooh het resultaat verschilt niet veel
Blijkens de Bedrijfnrekoiung van het Ou-
gevaiienlorodrs, voorkomende ln ltf*t verslag
omtrent den staat der Uijksverzeker.ugi-
burnk ou lvare werkzaamheden over het jaw
1926 werd over defc jaar aan preimën van
de verplichte onigov.varkering I 5.286.389
ontvangen. Gelijk bekend zijn bij de Baak"
aih premiebetaler aangesloten ongeveer
pet. van alle ondernemingen, tezamen «*-
ter Slechts pl.m. '28 pet. van het verztfe
riiigpplichlig loon werf gmwoorddgeod. ütt
Ir (mKOTullcn-afatistiek 1926 blijkt voorB
•lat (1. totaio premielast. Mi«i
bedrijven, bij d» 8. VI. B. varcokrrd w»
i 21 103.000 zou lHx|mgcn
Jiidicu dus de particuli'tfé maatschap
pij «i, in het licht wan do yerwaohtin®».
di« de 1? V B. blijkbaar van :1e toepas
sing van het uitgebreide artikel 1 Onjc-
v«11 nweit heelt, ook haar preiniën zoudflfl
vorhoogvn en indien voorts de jaarlijkse!»
oms'ag «lor kosten bij de bedrijfövewunl-
glngen van de Riacobank naar verhoudloj
zou stijgen, beteeikende dit, dlat over W
voll premiebedrag vlap ruim 21 mUllo®»
gulden 5 pet of ruim 1 miilioen
ineor premie en omekigkostem zou wón»*"
betaald
W1j komen nu tot het verband dat
op
f 114.000
van de U. V.
l'egwrlng golcgil hoeft tuseohan de ziek-
logelduilkoering en de ongevallenuitkoeriug
door lw*t ziokengold van 70 op 80 pet. van
het loou te brengen. Dit beteekent een ver
Inoging. van do tijdelijke uitkeringen met
14 pot. De kosten liiörvaiu worde-n door ons
Blijkens liet verslag
B over 1920 werd al in dat
j.uir een bedreig vain 798.000 alan tijde
iijke uitkeringen lietaald. waarvan 14 pet,
ongeveer het hierljoven gona.ui*le vorm'
Tezamen- g«<ft dit reeds eon kostouvep»
pieerdoring van niiin fl.l00.000.
Vo>r de zie'etevorzerioring heeft MtinistcT
Aalbvrse de premie, voor de ttitkeorimg
van 70 pet., op 2 pot. van het loon
ra tind- Of dit ix-dirag juist ia 'laten
onbesproken. Hoofdtaak is, dat in de oi>
der nemingen, onder do ziekteverzekering
vollondle. oon jnarlijksch totaal loonbedrag
van onzevTor 1,7 milliard guidon wordt
IwtaaHd. Do ziektriifitkeering wordt nu met
14 pet verhoogd. Indien de raming
2 pet. voor dl" pramio dus juist is, l>8tee
kent dit dat de koston stij gen et 0 28 pol
v an f 1.7 milliard of 4.76 miilioen gulden
T> totale kostenstijging bodraagt derhalve
d-j kleinigheid van f 5.860.000 Zonder Aa-
ilen'ten wordt hier du» een nieuwe last
van bijna 0 miilioen gulden op het
itrijlsleven gelegd
Het niet te betalen ontwerp verkiezing*
program der S.D.A.P.
De T(jd (r.k.) schrijft:
Dezer dagen is het entvverp-vtrkiezing;
program der Sociaal-Democratische Albe.
dt-rs Party gepubliceerd, liet stuk bevat in
een vijftiental punten de belangrijkste her
vormingen, die de sociaal-jdemocraten
de komende vierjarig» periode eischen. Hei
program is geen socialistisch, doch een de
mocratisch program, constateert „De Vry
zinnig-Democraat". Het bevat heel vee'
waarmede ook de vrijzinnig-democraten op
zich zelf zouden kunnen veréeniger..
Er is tegen het program echter een groot
bezwaar. Uitvoering van menigen er op
voorkomenden maatregel, hoe nuttig en ge-
wenscht op zich zelf, zal handen vol geld
kosten en het program blijft volslagen in
gebreke om aan te geven hoe dat geld zal
moeten worden gevonden.
Ook uit de S.D.A.P. zelf heeft men daar
op reeds de aandacht gevestigd. De
van Eek schrijft in het po pul air-weten
schappelijk bijvoegsel van „Het Volk" van
4 Januari, dat het ontbreken van de aan-
«ijfing hoe de geldmiddelen moeten wor
den gevonden ee* ernstige leemte is. Te
recht merkt deze inzender op, dat wie uit
gaven voorstelt, ook de middelen moet aan
wijzen om de voorgenomen uitgaven te oe-
strijden. Men stelt zich anders bloot aan
bet verwijt, dat het program niet ernstig
bedoeld is. Daarbij slaat de schrijver aan
partijleiding by voorbaat het wapen uit
hand, dat de kosten zullen kunnen worden
gevonden door bezuiniging op -le militaire
uitgaven. Er is dan ook geen sprake van:
dat die de benoodigd? gelden tot verwezen
lüking van Hét program zou kunnen ver
schaffen.
Waar moet het geld vandaan komen?
De heer van Eek doet een eenvoudige op
lossing aan de hand, om in de leemte
voorzien. Hy wenscht eenvoudig aan het
program toe te voegen, dat de nnddeien zul
len worden gevonden door „zwuardere be
lasting op groote inkomens en vermogens"
Het is eenvoudig.
Maar „De Vrijzinnig-Democraat" gaat
met deze simplistische oplossing hcelemaal
niet accoord:
Wy voor ons gelooven tchryft het
orgaan van mr. Merchant dat ook dit
punt gemakkelijker op een verkiezings
program te plaatsen is, dan tot uitvoe
ring te brengen. Men zette zich er maar
eens voor ofn uit te rekenen, hoeveel die
zwaardere belasting- zal moeten bedra
gen om een bijdrage van eenige beteeke
nis op te leveren.
Ert dit is het aenige niet. De toestand
op belastinggebied is in Nederland lang
zamerhand zoo geworden dat '1 e tot a-
le belastingdruk veel te
zwaar geworden is. Wel is in
de laatste jaren in dien totalen belasting
druk eenige verlichting en dan nog op
zeer eenzijdige wijze gebracht, doch
het einddoel is hier nog lang niet bereikt.
Wat wy naar onze overtuiging op dit
oogenblik alle reerst r.oodig hebben is, In
de eerste plaats een verdere verminde
ring van den druk der indirecte belastin
gen. Onder het bewind van den heer
Colyn zijn deze indirecte belastingen
zeer aanzienlijk verhoogd. Sedert is niets
gedaan om ze te verlagen. Het is niet
onmogelijk, dat eenvermindering van
den druk van die indirecte heffingen ge
paard zal moeten gaan met eenige ver
hooging van sommige directe belastin
gen. Die verhooging kan dan echter geen
ander doel hebben dan een compensatie
voor de verlaging der indirecte heffin
gen. Dat zy zou mogen leiden tot ver
meerdering van den tota
len belastingdruk achten
wy uitgesloten.
Er is op dit punt het is by de debat
ten over de belastingverlaging in Decem
ber 1927 in de Tweede Kamer duidelijk
gebleken een belangry'k verschil var.
opvatting- tusschen de sociaal-democra
ten en de overgroote meerderheid der
„burgerlijke" democraten, met name ook
tusschen de sociaal-democraten en onze
partij. De sociaal-democraten zyn van
oordeel, dat men er met de Nederland-
sche staatsfinanciën al is. Zy schijnen te
dat men weer van den hoogen
leven, en zich allerlei
nieuwe uitgaven veroorloven. Wij kunnen
cüe meening niet deelen. Het is waar, dat
de ernstige gevaren van eenige jaren ge
leden thans zyn bezworen. Doch er is nog
niet meer bereikt, dan een grondslag
om verder te bouwen. Wie zou meenen,
dat wij er reeds zijn en een politiek zou
Dit bedriegt ook U
als U niet direct de
eerste stekende pijnen
van beginnende rheu-
matiek bestrijdt
Hei beste is direct inwrijven met
Spiroial-oploulng 1» reukelooi.
Bi) apothekers an drogisten verkrijgbaar.
168 16
gaan voeren, alsof het op de financiën
niet meer aankwam, zou over een jaar of
wat bedrogen uitkomen. Hen» zou big
ken, dat hy een toestand in het leve
had geroepen, die op den duur' voor een
goede sociale politiek veel nadeelige:
zou zijn, dan het voortzetten eener vooi
zichtige financieels politiek, teneinde op
een werkelijk stevigen grondslag
komen.
Ziedaar! aldus besluit De Tijd.
Op het voornaamste punt van practischc
regéeringspolitiek, n.l. het beheer van de
taatsfinanciërt, staan vrijzinnig- en sociaul
democraten als tegenstanders tegenover
elkaar.
Waarmede wy maar willen zeggen, dat
samenwerking met den heer Albarda c.i
voor alle niet-socialisten eigenlijk tot de
onmogelijke dingen belioort.
Zelfs als men voor principieele verschf
len de oogen sluit, dan nog blijken de prac
tische tegenstellingen zéér groot. Tegenste;
lingen, die toch ook wortelen in tweeërlei
beginsel.
Het jaar der tentoonstellingen.
1929 zal in Duitschland niet alle*.-n het
jaar der „Festspiele'het zal ook het jaar
der tentoonstellingen zijn. Hieronder laten
wij een overzicht volgen van de tentoonste1
lingen, die meer dan een locale beteekeni.-
zullen bezitten.
Aan het hoofd van de lijst moge B e r l y
prijken. De hoofdstad van het Rijk kondigt
in de eerste plaats een „Duitsche Jacht-
tentoonstelling en Internationale Schiet
sporttentoonstelling" aan, die van 26
Januari tot 10 Februari zal duren. De ten
toonstelling van de „Berliner Sezession" zal
midden Maart worden geopend en tot mid
den Mei toegankelijk blijven voor het pu
bliek. De reeds geopende tentoonstel'ing der
„Gesellschat't für ostasiatische Kunst" duurt
tot 2 April. Op 19 April zal in de groote
tentoonstellingshallen te Charlotteniburg de
tentoonstelling „Gas en Water", georganl
seerd door den „Verein Deutscher Gas- und
WasserfachJeute" worden geopend. De
Lentetentoonstelling van de Akademie der
kunsten zal van Mei tot Juni geopend zyn.
De zesde groote Duiteche Radio-Tentoon
stelling zal van 30 Augustus tot 8 Septem
ber duren. Van 21 September tot 20 Octo
ber vindt de „Reklameschau Berlin 1929
plaats. Ter gelegenheid van dezè tentoon
stelling zullen te Berlijn een „Continental
Keclamecongres" alsook het 25ste „Wereld-
reclamecongres" worden gehouden. De
Herfsttentoonstel 1 ing van de Akademie der
Kunsten zal gedurende de maanden October
en November geopend zyn. Ten slotte wordt
ook in Noveryber de „Internationale Auto
mobiel- en Motorfietsententoonstelling" ge
houden.
En de provinciestad, te Brunswyk
wordt van 19 Januari tot einde Mei de ten
toonstelling „Faust op het Tooneel" gehou
len. Te B r e s 1 a u wordt begin Mei een
Technische Messe" gehouden, die ditmaal
met een bijzondere tentoonstelling van land
bouwmachines zal gepaard gaan. De Herfst
i vindt begin September plaats. Tc
Colburg wordt van Mei tot October een
groote rozententoonstelling gehouden. Te
Dresden wordt op 15 Mei de tentoonstel-
ing „Reizen en Trekken" geopend. Zy zal
tot einde September geopend blyven. Van
Juli tot Augustus zal de „Kunsttentoonstel
ing Dresden 1929" voor het publiek toe
gankelijk zijn. Dusseldorp kondigt
voor de maand Augustus een bloementen
toonstelling aan. Te Eisenach wordt
voor dezelfde maand een tentoonstelling der
stedelijke verzamelingen kunstwerken voor
bereid. Te Essen worden dit jaar drie
groote tentoonstellingen gehouden en w
Techniek en Woning" van 17 Februari tot
20 Maart, de „Rekofa" (Reichsausstellung
für Kolonialwaren und Feinkost) van 29
Mei tot 9 Juni en de „Grug-a" (Grosse Ruhr-
Landische Gartenbauausstellungj van einde
Juni tot midden October.
Frankfort kondigt een veetentoon
stelling aan, die van 9 tot 12 Mei wordt ge
houden en een „Internationale Kooktentoon-
stelling", die van 12 tot 23 October zal ge
opend zyn. De Jaarbeurzen dezer stad zul-
lats vinden van 14 tot 17 April en van
29 September tot 2 October. Freiburg
kondigt een „Alemansche Week" (van 8
tot 16 Juni) en een landbouw week voor de
maand October aan. Halberstadt zal
het honderdjarige bestaan van zyn Kunst
kring vieren met een tentoonstelling van
uit particulier Ibezit. Ook te Ham-
urg worden verschillende tentoonstellin
gen voorbereid: Een landbouwtentoonstel
ling (van 8 tot 14 Mei), een meubeltentoon
stelling (van 1 tot 30 Juni), een tentoonstel
ling van koloniale waren en delicatessen
(van 2 tot 15 September) en een tentoon
stelling van huishoudelijke artikelen (in de
maand October). Voorts zullen in deze stad
vier „Messei^worden gehouden, namelijk
de 18e Textielmesse (24 tot 25 Februari),
de Hotel- en Restauratiemesse (in Maart),
de 19e Ttextielmesse (22 en 23 September)
en een tweede Hotelmesse (in September).
Te Hannover wordt op 14 en 15 April
de „Hatexa" (Hannoversche Textielausstel-
lung) gehouden. Begin Juni za! een groote
hondententoonstelling worden geopend.
Heilbronn kondigt voor begin Septem
ber een landbouwtentoonstelling aan, K a 1-
serslautern voor begin Mei een ten
toonstelling „De kleine motor in huishou
den en bedrijfsleven", Karlsruhe een
banketbakkerij-tentoonstel ling, die van 27
tot 7 Mei zal geopend zijn en Jt o b 1 e n z
een kook-tentoonstelling voor de maand
April.
DAMRUBRIEK
Onder radactie van de Damclub „Gouda1
Secretaris K. Tiendeweg 23» lokaal der clüb
Harkt 40.
Probleem No. 609.
Zwart schijven o^: 1, 3, 6, 9, 10, 14, 19,
20, 29, 30, 36.
Wit schijven op: 11, 16, 17, 21 27 28, 32,
37, 38. 40, 42, 47.
Probleem No. 610.
Zwart schijven op: 2, 6/8, 13/15, 18/24"#,
23, 26, 36, 45.
Wit schijven op: 16, 17, 21, 22, 27, 29, 30,
34, 40, 41, 43.
Oplossing van Probleem No. 605.
Wit speelt: 26—21, 3631, 3430,
29—23 23 J4, 22 4, 48 50.
Oplossing van Probleem No. 606.
Wit speelt: 37—31, 38—31, 39—34,
4237, 38 29, 47—41, 48 —42, 43:14
45—40, 50 17.
MISKENDE GENlëN.
De strijd van het oude met het nieuwe,
de kamp om te behouden, wat dreigt te
veranderen, is niet van onze dagen alleen.
Reeds eeuwen door zien wij het oude, het
bestaande zich verzetten tegen wijzigingen
en vooral tegen het nieuwe, dat wat al te
snel en te stormachtig i$ch baan wil bre
ken. Vaak verzet men zich tegen het nieu
we, in de eerlijke overtuiging) dat het oude
beter is en verandering vaak wel eens een
verslechtering beteekent.
Het genie, dat dikwerf het denken van
zijn tijd voorbij snelt en den moed heeft zich
tegen het oude te verzetten, heeft menig
maal zyn bestaan, zyn vrijheid en zijn le-
Ven daarvoor opgeofferd. Zoo wordt, in den
regel, de levensbeschrijving van geniale
menschen een treurlied, hun leven tot een
drama.
Tal van bewijzen kunnen voor dit bewe
ren worden aangehaald.
Kopernicus "had het geluk, dat zyn oude
bewering, dat niet de aarde, maar de zon
het middelpunt vormde, verscheen, toen hij
reeds op het sterfbed lag, anders was hij
niet goed afgekomen, want zijn leer
werd als aanstootelyk gebrandmerkt.
In verband met de astronomie kan ook
worden gereleveerd, het tragi-komisch ge
beuren, dat in 1752 in Engeland plaats ge
had had, toen de Koninklijke Maatschappij
had besloten den gregoriaanschen kalender
in- te voeren.
Eenige leden van deze Maatschappij wer
den door het opgestookte Londensche ge
peupel vervolgd, omdat zy', naar werd be
weerd, door deze hervorming het leven 11
dagen korter hadden gemaakt.
Tragisch is daarentegen het lot van Jean
Richer (gestorven in 1696). Hij werd in het
jaar 1671 door de Parysche Academie naar
Cayenne gezonden en keerde na een afwe
zigheid van 2 jaar weer naar Parijs terug.
De aanvankelijke hulde, hem eerst ge
bracht, voor zyn nauwkeurige waarnemin
gen, veranderde weldra in een algemeene
afkeuring, toen hy beweerde, dat het ver
korten en verlengen van den slinger van
zyn pendule in verband stond met de geo
grafische breedte. Dat was een waarneming
van groote beteekenis, men geloofde hem
evenwel niet, zoo min a'ls zyn betoog, dat
aan de Polen de aarde isafgeplat.
Toen de Academie de bewering, dat de
aarde was afgeplat, verwierp, had dit tot
gevolg, dat al de waarnemingen van Richer
als van nul en geener waarde werden be
schouwd.
Dat trof hem zoo zeer, dat hü ziek werd
en zich niet meer om de Academie bekom
merde.
Toen Franklin den bliksemafleider had
uitgevonden, weigerde de Koninklijke We
tenschappelijke Vereeniging te Londen z\jn
geschrift, daarover te onderzoeken.
Toen Sadi Camot, die in 1824 28 jaar
oud het bewijs leverde, dat een perpetuum-
mobilé onmogelijk is en daardoor de vader
der warmte-theorie werd, nam nimaand no
titie van hem. 'Mff
Robert Mayer, de ontdekker va^het be
houd der energie, werd zelfs in een dwang
buis gestoken en moest zijn vlucht uit het
gekkenhuis met een beenbreuk betalen.
Philipp Reis, de uitvinder der telefoon,
vond evenmin waardeer Ing als Thomas
Gray, die een plan voor 'jpoorbfenen ont-
wierp en daarom in een gekkenhuis werd
geplaatst. Ar ago werd gehoond in de
F ranse he Academie van Wetenschappen,
toen hij voorstelde de electrische telegraaf
te bespreken. Graaf Zeppelin werd op den
Duitschen ingenieurpdag te Kiel als een
„onschuldjge" gek beschouwd, omdat hy het
denkbeeld van een bestuurbaren luchtbal
lon verdedigde. Mill, die in Engeland een
patent op een schrijfmachine nam, werd ge
negeerd, evenals J. Madersperger, de uit
vinder van de naaimachine met twee dra
den.
Men iieeft toe te geven, dat de construc
tie van deze machine niet volmaakt was.
De uitvinding van de weefstóql had ander
halve eeuw te strijden tegen verbodsbepa
lingen vanwege de overheid, nieb omdat
men twijfelde aan de bruikbaarheid ervan,
maar^un het handwerk niet te bemoeilijken.
Vooraït tragisch is het slot van véle ge
niale genéesheeren geweest.
Dat Mesmer ln zyn theorie over het dier
lijk magnetisme als een kwakzalver werd
uitgekreten, is bekend. Eerst een halve
eeuw na zyn dood, in 1815, werd de betee
kenis van zyn ontdekking ingezien en ein
delijk in 1880 door het werk van den hyp-
notischen Hansen algemeen, ook door ge-
neesheeren toegepast.
Leopold Auenbrugger (17221809), die
de nog thans onontbeerlijke percussieme
thode tot onderzoek van het lichaam uit
vond, oogstte eerst spot, toen werd hy ver
geten. Eerst 47 jaar na de publicatie van
zyn geschrift werd op de buitengewone be
teekenis van dit middel, om een diagnose
vast te stellen, door Corvisart gewezen en
eindelijk gewaardeerd.
Hetzelfde overkwam Laennec (1781
1826), die ausculatie en de stetoscoop uit
vond.
'Het duurde ongeveer 40 jaar voor Jenner
zyn koepokinenting kon toepassen. Zyn te
genstanders beweerden, dat door hun ver
zet Europa van de verschrikkelijke pokken
werd bevrijd.
Een der grootste weldoeners der vrouwen,
de geniale Semmelweis, die de kraamvrou
wenkoorts wist te beteugelen, werd mis
kend en stierf in een gekkenhuis.
Oplossing van de raadsels va4
f."*
Amsterdam.
wt
1
f
vorige week.
1. Voddenman.
2. Prys, vraag. Prijsvraag.
S. Dik, dak, dijk, dok.
4. Veen, huizen. Veenhuicen.
5. Ham, burg. Hamburg.
6. Aar
o M a
r u S
s T a
Een
d R a
r a D
g A t
Man
De prijs is bij loting ten deel gevallen
aan MIEKE DEN UYL, Zoutmanstraat 85,
Gouda.
Nieuwe Raadsels.
1. Welke naalden hebben geen oogen?
2. Je telt me wel eens in handen. Ik tel
21 oogen en toch ben ik stekelblind.
3. Met één n ben ik geen.
Zonder n ben ik één. 4
4. Met t een speelgoed.
Met h niet bol.
Met d heel opgewonden.
Met v is een winkel vooral Zaterdags.
5. Ik ben niet groot, geef me een anderen
kop en ik ben een stadsdeel.
R. Welke plant staat hier: a a a i 1 z.
Oplossingen inzenden aan de Redactie van
de Goudsche Courant, Markt 31.
Meisjes en jongens moeten opgeven hoe
oud zij zijn.
INGEZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Kinderverzorging en opvoeding.
Een tentoonstelling „Het spel van
het Kind".
Indsrtijd is hier in Gouda een afdeel ing
opgericht van de Vereeniging „Kinderver
zorging en opvoeding". Aanvankelijk leek t,
of er voor het streven dezer vereeniging^ die
voornamelijk Ouders en Opvoeders wilde
onderrichten en steunen in de zoo moeilijke
taak der geestelijke en lichamelijke opvoe
ding hunner kinderen, belangstelling was.
Door den loop der omstandigheden is van
het werken dezer vereeniging naar bulten,
evenwel nooit veel gekomen. Verheugend is
dus het feit, dat, op verzoek van 't nog
overgebleven bestuur van de afd. Gouda,
zich oen Comité van daraea heeft gevormd,
om met den hulp van het Muséum van
Ouders en Opvoeders, een tentoonstelling te
organiseerenHet spel van het Kind, waar
op onder meer alle hulpmiddelen, dit 't doel
der Vereeniging raken, gedemonstreerd sul
len worden. Dit Comité, dat zich voorstelt
de tentoonstelling te doen plaats hebben ln
do zalen deür Sociëteit „de Réunie" op de
Haven, op 13, 14, 16 en 16 Fobr. As. be
staat uit de dames:
Mevr. H. GAARLANDT—4>E KAT»
Eare-voe«uUter
M#vr. v. DANTZlfG—(M£UJÖS,
j Yoondtater.
Mevr. A. E. B1GKNESE—
ROKLOFSEN, le Secretaresse-
Mevr. E. v. WOERDEN—JONKER,
Mevr. S. hj> MBUBÖER—VISSEK,
le Penningineestera-iue.
Mevr. B. BECKING—VERBEEK
v. U. SANiDE, 2e Penningiu.
Mevr. OHR. HUPKES—
BLOEM END AAI.
Mevr. TIEUSK|EtN8—
HOOGHNDIJK.
Mevr. FRANKEN—
HOPPEN BROUWER.
Mevr. A. MOGENDOREF—
WAI8VISÜ.
Mlavr. C. SCHILT—JONKER.
Mevr. M. TLELEv. VERSENDAEl.
Mevr. A. VROMAN—VROMEN.
Mevr. M. ZUiIJDAiM-tDE BOER.
Van harte hoopt 't bestuur voornoemd,
dat Gouda en vooral de Goudsche Vaders en
Moeders van alle kringen, gezindten en
richtingen, belang sullen stellen ln dit voor
hen zoo gewichtige werk en dit zullen too-
nen door de tentoonstelling in de dagen van
1816 Fobr. te bezoeken.
Het afdeelingabestuur der Ver. K. en O.
voor Gouda:
- L. PR1NGE-SCH1M VAN DER LOHFF,
Vcomitate»
AG. VAN DE VELDE—
BURGERSDlJiK, Penningmeester ea
A. R1ESZ-NOOTKOVBN VAM OOÖH,
Wanneer een cake gesuikerd moet
worden, moet men het beslag zóó. in den
vorm doen, dat het in het midden lager is
dan aan de kanten. De cake zal dan plat
zjjn, als ze klaar is.
B|j het suikeren verdient het ook san-
beveling de cake eerst te bestrijken met
eiwit, daar de suiker dan beter zal „pak
ken". ■*-*?#
Heerlijk vulsel voor kleine pasteitjes
is appels, rozijnen, sucade en amandelen,
alles gemalen en flink dooreengewerkt
Een schijfje citroen ln de pan, waarin
pruimen gestoofd worden, zal de«e veel
smakelijker makeA
(T)
HUISELIJK GELUK.
Hij: En dan te denken dat er sommige Oosterlingen zyn die 20 vrouwen hebben.
(Bekroond onderschrift, toegezonden door Mevr. S. alhier.)
Joo
Prijsvraag No 5
Voor het geestigste onderschrift onder
deze teekening, wordt een bon uitgeloofd
ter waarde van 2.50, welk bedrag moet
worden besteed in een der winkels, welke
in de Goudsche Courant adverteeren, in de
periode van 14 dagen na heden.
p de enveloppe op den buitenkant ver
melden: „Prijsvraag".
Alleen abonné's op de Goudsche Courant
kunnen aan deze prijsvraag meedoen.
