AFDOEND
RECLAME
n
Blad.
l
ZiTERBiE-EBlTiE
tfWF** Deze Courant komt i
dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
nten
gevallen.
blaas
l
.NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Zaterdag 28 Januari 1929
AIEUWERKERK, OUDERKERK, OU DE WATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
I—
EERSTE BLAD.
IV-
iige.
in meer
IENTRUM"
B’S
FEUILLETON,
Het Mysterie vio Belvoir-Minsions.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
enx
Mo. 16980
en lijdt.
:ia
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
30
een
men
t
oogen nem
allo
HOOFDSTUK XV111.
a's
is
Er
Jawel I riep hij en het klonk a’s een
ev n
man
bet bij jou ook gepro-
Ik
me
toch
9
(Wordt vervolgd)
dat
vrtwH
heolemaaf
lyke orde, maar een
waarde voor elke
lijkheid.
Gegarandeerde oplage
6800 exemplaren.
leesmidde-
rragen aan
ie Medicij-
s Markt 7.
eiken Maan*
MERGA ARDE*
IGEN
ich te
Is het
kt is.
ïhecle
dan
mij op één vraag antwoord en dan
soon
nebt
te
’weer het ze<f-
s onder de be-
t genen nieuw-
or 21 iiaarziek
2732 30
Nto r
Nog
die
8. Kruisstraat 26
elaan)
i. Credieten,
tingzaken en
Irand, Onge-
;nz.
ale U in de
van da
mn coiiaiNT
-advertearf--
is Uwe
IDSCHB
RIE MIJ
m<*i
INE
EN
vooral ais
rijkaards U
halen, jwn eigen ge-
ikzucht
Maag of
vaarten in
lag, ronde
iz. op elke
leumatiek,
leverstee
iekten van
zich in korten tijd zoo hebben ontwikkeld,
dat zy zelfs meer spaargelden tot zich trek
ken dan de Rijkspostspaarbank of dan de
gezamenlijke particuliere spaarbanken. Vol
gens de laatste gepubliceerde opgaven be
droeg het saldo te goed bij de Rijkspost
spaarbank 329 millioen gulden, bij de parti
culiere spaarbanken 327 millioen en by de
boerenleenbanken 360 millioen. In totaal dus
het respectabele bedrag van 1016 millioen
gulden, dat is meer dan een milliard.
Hoe hoog was nu dit cijfer een dertigtal
jaren terug? Het saldo bij de R. P. S. be
droeg in 1900 84 millioen gulden, bij de par
ticuliere spaarbanken 80 millioen en by de
boerenleenbanken, die toen eerst begonnen
op te komen, slechts 211.000. Dit is totaal
alzoo ruim 164 millioen gulden. Het totaal
bedrag der spaarbanksaldi is dus in minder
dan 30 jaar tjjds verzesvoudigd. Ook als
men rekening houdt met de toeneming der
bevolking en met de waardedaling van het
geld, is deze toeneming toch van buiten
gewone beteekenis te achten. Dit blijkt, in
dien men vergelijkt het saïdo-te goed per
100 inwoners in het jaar 1900 met dat in
1927. In 1900 bedroeg het saldo-te goed per
100 inwoners bij alle drie soorten van spaar-
inrichtingen te zamen 3179. In 1927 was
dit gestegen tot ongeveer 13300.
Als men aanneemt, dat sedert 1900 de
waarde van het geld tot de helft is gedaald,
zou men bij het gelijk blijven van den toe
stand voor 1927 een bedrag moeten krijgen
van 6368. Het is in werkelijkheid echter
meer dan 100 hooger.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat velen het
bovenstaande in strijd achten met hetgeen
zy om zich heen meenen te zien Vroeger,
zoo wordt wel gezegd, waren de menschen
zuinig en spaarzaam. Thans echter verteren
zij niet alleen alles wat zy verdienen, maar
zij geven hun geld reeds uit, voor zy het ver
diend hebben, getuige den omvang van het
koopen op zoogenaamde gemakkelyke beta
lingsvoorwaarden. Zeker zijn er zoo, maar
toch zy men voorzichtig met de maatschap
pij te beoordeelen alleen naar hetgeen men
ziet en geen rekening te houden met hetgeen
men niet ziet. Dit laatste is in vele gevallen
van meer beteekenis dan het eerste. Als
iemand zyn geld uitgeeft, springt dit veelal
in het oog. Maar wat hij bespaart, blijft,
voor de buitenwereld een geheim.
Wy willen deze beschouwingen eindigen
met wat een sociaaldemocraat, n.l. Hendrik
de Man, in zyn bekende critiek op het socia
lisme, zegt van het streven naar bezit. Dit
is volgens hem geen doemenswaard voort
brengsel van eene onzedelyke maatschappe-
jit planten-
j lijdt, man-
i uitvoerige
zenden aan
dicünen. bij
die IJ jdle
ing, met de
imine
n hun
ander
i) het
zuive-
enuw-
:rach-
itami
zaam
n doos
/geste)
Jadige
len wij
a ont
dooi.
en vm
bij d»
iers
bracht Nerica
en
onuitroeibare voor-
maatsc^appelijke zede-
Vraag de billijke voor
waarden aan het Bureau:
MARKT SI.
Uit het Engelsch
van
BEN BOLT.
liet tr
Tot slot een heel ander onderwerp, dat
de oplossing betreft die naar we hopen aan
een lastige puzzle is gegeven- In een groote
stad zyn bruggen een hinderpaal. In den
Haag is er maar één gelukkig, die zooda
nige belemmering voor het verkeer vormt.
Het is de befaamde Wagenbrug. Sinds ge*
heugenis van de oudsten is over die brug
gepraat en geklaagd. Men zegt nu echter
dat het vraagstuk is opgelost. Tijdelijk in
er een systeem geweest dat zóó was dat
’s nachts het voetgangersverkeer door kon
maar het ryverkeer niet. De geheele brug
werd ’s avonds opgevyzeld, en met een paar
trapjes kon men er toch over. Nu heeft men
wat anders bedacht. De oplossing zit hier
in dat de dikte van de brug tot een mini
mum is beperkt, waardoor veel ruimte werd
uitgespaard die aan de doorvaart onder de
brug ten goede kwam. Men hoopt het nu
gevonden te hebben, alhoewel we toch ver
wachten dat op den duur het niet afdoende
zal zyn.
Helaas zijn vele grachten in den loop der
tyden verdwenen. We voorzien dat eenmaal
het water, daarover deze brug nog ligt,
Het hindert niet of men kwaad van u
spreekt, indien gij zoo leeft, dat niemand
het kan gelooven.
Ik bliji
dat i<£
Ascham
op me
427 duizend Haagsche zielen op om tot hem
te komen en zich te verzoenen. Op 260 na
moeten die echter nog even wachten want
zyn nieuwe kerk heeft maar tweehonderd
zitplaatsen. Met dat legertje zitplaatsen
gaat hy zyn zegetocht in den Haag aan
vangen. Voorshands heeft hy nog voor elk
dier tweehonderd geen persoon die er een
van in beslag neemt want zyn garde telt
nog maar diep in het twee dozyn leden.
Maar dat komt allemaal. Zelfs is er al een
soort priesteres in wording, een doodge
woon Scheveningsch meisje, dat de leidster
zal worden.
Voorshands behoeven alle andere genoot
schappen, gemeenschappen, broederschap
pen, enzoovoort (zie bovenl) hun gebouwen
niet te huur of te koop te zetten want
zoo’n vaart zal het wel niet loopen. Maar
het begin is er: een eigen gebouw.
Jammer dat er altyd voor dergelyke lief
hebberden maar weer geld beschikbaar is
en dat er menschen zyn die aan de koeste
ring van him naïeviteit hun kostelyken tyd
en hun waardevolle kracht geven. Als al die
tyd, dat geld, die kracht eens byééngevoegd
werd voor één gezamenlijk doel... het
ideaal van het nieuwe genootschapje is
allerbekoorlijkst maar helaas zal het moeite
kosten de tweehonderd zitplaatsen te vul
len.
Er zyn wel eens menschen die meenen
dat er in het algemeen een opleving is van
bu.angstellinj' voor geestelijke stroomin-
gen. We willen hen niet in hun illusie sto-
uhku veej üuarvaii -uiei. io bespou-
ren. Tegenover den aanwas der bevolking I
neemt allicht/leder genootschap enzwovoorts
eenigszins toe, maar dat zegt niet veel. Er
is in Nederland een plaatsje van zes ze
venduizend zielen en daar zijn zeventien
gebouwen van geestelijke genootschappen.
Hoe moest het dan wel in den Haag gaan,
waar ieder jaar negenhonderd zielen bij
komen? Er is hier een voortdurende ver
snippering en het getal van hen die aan
geen der stroomingen praktisch deelneemt
is zeer groot. Natuurlyk zyn er breede
groepen getrouwen voor elke richting en is
er daarnaast een groote groep rusteloos-
zoekenden, die nu eens hier, dan weer daar
tydelijk aansluiting zoeken maar in den re
gel weer spoedig uittreden.
Het is wel eens grappig na te gaan hoe
de toestand is in een willekeurig groepje
dat eens bijéén is. Byna altyd is het over-
groote deel iets „geweest”, sommigen zyn
soms al van allerlei geweest; het is een
allegaartje waaruit blijkt hoe veel variatie
er in al die genootschappen enz. moet zyn
te constateeren.
Enfin, ieder zyn meug. Het is alleen voor
wie met objectieve aandacht het gansche
accres gadeslaat, een niet onvermakelijk
spel, al dat gewroet en ge worm waar te
nemen.
oen
om haar mond was eeu
waren a'ie
zij was nu
3
rye Crèm»
»rlee..|, die
11, dal deze
huidjeuken
nhoudende
ruiker van
ii Huisluis,
75 cent
prettig vind®
Singleton.
Zij re kte hem de hand en een ©ogenblik
oi-önoetteu. hun oogen elkaar toen, liep
zb de stoeptreden op en even later ging
Hij was
kanton te bekijken, toen do ta^i voor Bel
voir Mansions stilhield.
Toen hij boven kwam -wachtte Tracy ia
zijn kamer op hem.
vaart. j ueg. -cp um dai zij
y-eRoiir,waar hei meisje moest z.jü.
er bleed hem iMg wa seconde over,
eens zag hij haar geziont, de jjgen
waren als twee sterren, de bewegelijke
lippen e.i sael boog hij zich voorover eq
«.uste haar.
- Lietste
De chau.feur strekte zijn arm naar ach
teren, opende het portier en Nerica maakte
icn snel uit zijn armen los.
- We zijn er, zei ze haastig.
- Waar vroeg hij.
- Bij het huis van intijn tante,
daar. Ik heb haar getelefoneerd
hier zou komen inplaats van naar
House terug te gaan. Ze zal wel
wachten
Onder het spreken sprong ze licht
een veer uit de taxi, tot groote verbazing
van den chauffeur gevolgd door Singleton,
den chauffeur gevolgd door Singleton,
die raiuir niet kon begrijpen hoe
passagiers konlen uitstappen terwijl
slechts één was ingeetapt.
- Wel verdr
- Ja zeker, er zijn er twee lachte Sin-
gileton opgewekt. Toen gaf hij den
-j
lantiarn. Het was heel bleek
°ogen straalden.
Nerica I fluisterde hij wfijs je
niet at
Zij gaf geen antwoord in woorden, toch
heel even leunde het teere lichaam tegen
zijn beschermenden arm, als in overgave.
Liefste.
T^rïjl hij dit woord uifte, reed de taxi
dichter bij het trottoir met verminderde
30
Geef
ZI*lP je verder niets vragen. Die perse
r wien je dat miniatuurportretje n
gegeven en van wien in dat briefje sprake
is, dat je in Medici kreeg en dien je tel
kens tracht te beschermen, is dht, houdt
die vuf je
“/Neon Duisterde zij. Neen I
niafaaad die van mij houdt.
v Jawel
juichkreet.
Hij boog zich weer naar haar toe. W'éér
zag hij haar gezicht bij het licht van een
lantiarn. Het was heel bleek maar haar
zi.i de stoeptreden op en even later
de deur dicht.
Singleton keerde terug naar de wachten
de taxi, gaf den chauffeur het volledige
adres op, wierp zich in een hoek van het
donkere rijtuig en gaf zich over aan zijn
zoete droomen. Doch al spoedig werden
deze weer door allerlei verontrustende
vragen gestoord.
Me was de man. waar Nerica dien avond
geweest was, en waarom was zij bang
- Hallo, Dick I begroette hem zijn vriend
en ziende dat Dick s jas vuil was - je
hebt in de modder gelegen.
- Ja, antwoordde Dick, tegelijk
lachen 1. Het ia maar goerl dat jij South
well’s boekje had, andel-e
- Pf Hebben ze
beerd
Singleton deed het heele verhaal
Toen hij klaar was zei Tracy nadenkend
- Die bende moet al ona.e gangen
goel nagaan, anders hadden ze niet al da
delijk, toen je u:t de club kwiun, op den
loer gelegen. Ze begrijpen nattmrUjk «lat
wij het boekje hebben, en nul zij
stuk, dat hij in de atlas had tvlegd, in
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoor en da tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN1—4 regels 2.25, elke regnl meer Q150. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te rjjn.
Groot- en klemkapitaal.
Volgens de Marxistische theorie zal het
bedrijfsleven zich meer en meer concentree-
ren in groote bedrijven. Deze concentratie
zal tevens leiden tot concentratie van bezit
in dien zin, dat de menschheid wordt ver
deeld in een klein aantal groote kapitalis
ten aan den eenen kant en een groot aantal
niet-bezitters aan den anderen kant, die van
de grootkapitalisten afhankelijk zyn. Deze
toestand zal voor ieder, die het wel meent
met zijne medemenschen, weinig aanlokke
lijks hebben. Het sopialisme zal echter red
ding brengen. Het zal het privaat bezit af
schaffen en daarvoor in de plaats stellen het
gemeenschappelijk bezit.
De vraag is nu, of dit socialisme houd
baar is. Wy nu meenen van niet en daar
om moeten wy met genoegen zien, dat
de theorie van Marx niet juist bly’kt te zyn.
In de eerste plaats ziet men de bedryfscon-
centratie zich wel voltrekken op sommige
terreinen der menschelyke voortbrenging,
maar op andere, met name in den landbouw,
ziet men eer het omgekeerde. En in de
tweede plaats is met de concentratie van
het bedrijfsleven in groote ondernemingen
zeer wel vereenigbaar het bestaan van
groote groepen kleine bezitters. Men ziet
dan ook, dat de tegenwoordige ontwikkeling
der maatschappij eer loopt in de richting
van eene gelijkmatiger verdee'ing van het
bezit dan van eene opeenhooping in enkel?
handen. En dit verschijnsel zou zich onge
twijfeld in nog sterkere mate voordoen,
indien het kleinbezit van overheidswege
meer werd ontzien en bevorderd.
Thans is de toestand reeds zoo, dat het
aantal personen, die wonen in hun eigen
huis, toeneemt, dat te plattelande het klein
grondbezit zich uitbreidt. En wie zou het
aantal der kleine bezitters durven ramen,
die in het b»zit zyn van staats- en gemeente
obligatiën, pandbrieven van hypotheekban
ken, ja ze<fs van aandeelen in groote onder
nemingen als de Koninklijke Petroleum
Maatschappij.
Het is in verband met de zich ontwik
kelende gelijkmatiger verdeeling van het
bezit, dat wij een oogenblik de aandacht
vragen voor ons spaarbankwezen. Men kan
de spaarbanken hier te lande verdeelen In
drie groepen: de Rijkspostspaarbank, de
particuliere spaarbanken, ongeveer 300 in
aantal, en ten slotte de 1250 over het ge
heele land verspreide boerenleenbanken, die
O98«r9nd9Td9 oplaflo 8800 mk
67” Jaargang
GO liraE bil RAM.
tegen, maar
zij hem dat er
de 4eur stond. Vlak voo<r de stoep geko
men fiuist?rde hij nog eens
Moed houden, liefste I en hij
op vormelijke toon, op volgen -.
Ik hoop morgenochtend het genoegen
te hebben uw tante een bezoek te brengen
juffrouw Berrington.
Mijn tante, zeide zij met een zonder
linge flikkering in de oogen, zal het heel
u te ontvangen, kapitein
BRIEVEN UIT DE^HOFSTAD.
CMLV. J
Het zou wel eens interessant zyn
volledige lyst te zien waarop al de namen
I prykten van genootschappen, gemeen
schappen, broederschappen! bonden, veree-
nigingen, clubs, kringen, centra en stichtin
gen die elk een bepaalde ^feestelijke stroo-
ming vertegenwoordigen. Ongetwijfeld zou
het een zeer lange lyst zijn en zouden er
heel wat namen op staan, die voor het
grootste deel van het publifek absoluut on
bekende grootheden en mogendheden wa
ren. In den Haag hebben alle dergelyke in
stituten ongetwijfeld een afdeeling. Zoo nu
en dan lezen wy weer in de dagbladen dat
er een nieuwe by gekomen is, meestal meit
veel ophef en met de grootste verwachtin
gen begonnen. Het is alty<
de: een groepje menschen
koring geraakt van dezen
lichter en zy vormen al spoedig een samen
komst waarin men elkander onderling
sticht en elkander verzekert, dat zy nu de
echte, heusche, onweerlegbare, vol-karaat-
sche waarheid hebben gevonden.
Eerst houden ze samenkomsten by één
der leiders aan huis; dan huren zy een
zaaltje en na veel collectes koopen zy een
eigen gebouw. Vele kleintjes maken één
groote en zoo gelukt het vooral als men
er in staagt een of meet rijkaarde tot het - t'n' 1J“ar veel daarvan -nlet te beepeu-
nieuwe licht over te
bouw te stichten.
Verleden jaar heeft een statisticus eens
een onderzoek ingesteld naar den omvang
van al die sectes. Het waren er zeer vele
maar ten slotte hadden ze met z’n allen
nauwelijks tien duizend leden in heel ons
land. Van één secte gelukte het den
eenigen aanhanger uit te vinden die over
gebleven was van het clubje dat zich een
maal geconstitueerd had.
Vermakelyk is het hooge doel dat de
nieuwe stroomingen zich altyd stellen.
Even vermakelyk als naïef. Zoo is er nu
weer zoo'n gebouwtje in onze stad geopend
waar een groepje allerbeminnelijkste
naïevelingen samenkomen, die geen ander
doel hebben dan de eenheid van alle gods
diensten te herstellen. 'Zy zoeken daarvoor
den grootsten gemeenen deeler uit de leer
stellingen en theorieën dier zeven groote
godsdiensten en trachten daarmede onder
alle zeven volgelingen te vangen in de hoop
ze ten slotte onder één hoed allen te pak
ken te krygen. Er is één meneer die voor
ganger, president-commissaris, ouderling,
administrateur, alles tegelijk is; die zelf in
zijn tuin een eigen kerkgebouw liet oprich
ten met twee toiletten en een altaar, waar
op zeven kaarsen branden. Hy roept al de
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 96 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
instructies
Wacht even Je kunt me naar Bel
voir Mansions brengen.
Hij keerde zich om en
naar het breede bordes van het huis,
door de deur, die plotseling geopend werd,
viel een breede lichtbundel over de strekt,
waardoor hij het meisje nu duidelijk zag
Het mooie gezi-edutje zag er nu blozend uit
»oor injui Waarom was zij zoo ontsteld
geveest lom zij hoorde dat Sihotielius k
n«ust het huis woonde dat zij z<x> evea
verlaten had Had zij een vermoeden dat
die twee huizen met elkaar’ in verbinding
stouien 'i Hij bedacht dat de millionair
heu* beslist had verzekerd, dat hij zijn
buurman niet kende en tegelijkertijd herin
nerde hij zich hoe Shotteliue den man,
die van plan was geweest zich^^ü zijn
groepje te voegan, met een drei^RPn blik
had weggekeken. Wat beteekende dat alles?
og bezig de ptizzle van
toen de taAi voor Bel
li UUR
ih alle voor-
n ontstaan in
jn, te droog of
en ue oiauwe oogen straalden vroojjjR
zo liem aaUaeeK
glimlach. Voor het oogenbilk
en zory vtldwonen en
hel meisje van het nifiniatuur-
poriret, dat hij in Tracy e kamer bad ge
vonden.
God I fluisterde hij hartstochlelijk
Wat oen je mooi, schat I
Ais antwoord straalden haar
tegelijkertijd waarschuwden
een bediende hij de geopen-
er twee
er
iiaiulen hebben gearegen, denken ze waar
schijnlijk dat er meer in het boe*je staalt
dan werkelijk het geval is. Ik ben ov r-
tuigd, dat, als een van ons beiden dat
atuk naar 6ir James Selshey in Conatan-
Ünopei haj moeten brengen, de brenger
een Kogel door tiet hoofd zou hebben
kregen voor hij er was. Die kerel» ver
slaan hun weirx. Maar we hebben tenmin
ste één sleutel van liet geval: De Duif
AJs we mair eerst dien Gérard de Saint
Pierre te pakken krijgen, vangen we het
heele stel. Eén ding is zeker, als ik hein
tegen kom en met liem afgerekend heb,
hij geen mooi ivodel voor een schild
meer, want
Dick Singleton luisterde ndet verder.
Door een eigenaardig? associatie g.njcu
bij het woord ..schiller” zijn gedachten
direct terug naar het prachtige schilderij
van ShoHel us, dat in de bibiio'heek van
den millionair hing en plotseling viel hij
zijn vriend in de rele.
- Aleck i Heb jij wel eens geboord van
een schilder die Nicola Barbolano heet ‘r
Verbaasd staarde Tracy hem aan.
- Wat h>?eft die er nu in ’s hemels naam
mee te maken
- Niets voorzoover ik weet Ik ben
naar hem alleen maar ee^ beetje nieuws
gierig Hij heeft het portret geschilderd
van iemand, met wien ik vaua'-ooid kennis
gemaakt heb.