H
L
DORLAS'
THEE
Nationale Bankvereeniging
Handel, Industrie Landbouw
Van lang vervlogen dagen.
II
JLE H JC
SjwTsal^"s.
Eventjes lachen
Raadsel» voor de Jeugd.
aan het optrede» daarvan te danken uai
üe omvang van het onheil nog niet grooter
Ï8 geweest. De berichten over den brand
waren reeds heel vroeg hier'ter stede be
kend en z(j gaven by allen een gevoel van
verslagenheid. Men kent hier natuurlyk al
gemeen dit monumentale kunstwerk en
groot is het aantal van hen wier jeugd- en
rtudentenherinneringen naar Leiden gaan.
Het stadhuis was een der mooie punten uit
de aloude sleutelstad en men kun aich niet
voorstellen dat het gebouw dat men dui
zend malen is gepasseerd thans eon ruïne
is geworden.
Het is nu eenmaal tbet de oude gebouwen
een gevaarlijke geschiedenis. Hier in tien
Haag ia men onmiddellijk de controle gaan
verscherpen ook in ons stadhuis dat een.
heel oud gebouw is en vol is vau gangen
en gangetjes die bij een brand de trek-
kokers zyn waarlangs het vuur zich naar
al te gemakkelijk kan voortplanten Het
lydt geen twijfel of men heeft zyn maat
regelen na den I-eidechen brand zeer scherp
gesteld hetgeen slechts' het algemeen ver
trouwen kun versterken. Men vraagt zich
toch met angst af wat er terecht zou ko
men van het stadhuis en zyn onmiddellijke
omgeving ais daar eens in zoon vorst
periode brand uitbrak. Kr zyn hier in den
Haag zeer vele groote va belangrijke ge-
buwen van de gemeente, de provincie cn
het RRyk en liet is daarom dubbel noodig
dat de brandweer hier sterk ia. Het Kyk
geeft jaarlijks aan de gemeente een by-
drag in de kosten van de brandweer en
daartegenover staat dat ee* afzonderlijke
alarmeering in die gebouwen is aange
bepaling is gemaakt dat by
^ihrmeering van een brandje in één der ge-
bpywen oanuddeüyk de brandweer met hot
groote materiaal uitrukt. Het is wel eens
voorgekomen dat een begin van een brand-
jji.é*1 óex departementsgebouwen werf!
gemeld en dat in oen onunezientje liet ge
bouw omgeven was door een stoet brand-
- puiten, ladders enz. De nieuwere gebou
wen zyn door den aanleg van centrale ver
warming heel'Wat minder gevaarrijk, i.mar
ue mbdste zyn oud en vermolmd, zoodat
daarin het gevaar niet gering is te achten.
De geschiedenis verhaalt niet veel van
geweldige rampen in deze gebouwen, maar
bet gebeurde te Leiden zal toch de waak
zaamheid nog weer liebben verscherpt Men
moet zich eens voorstellen wat het te be
ttekenen zou hebben als één dier tegee
ringsgebouwen in brand vloog! Reeds nu
ift leiden zal het een berg moeilijkheden
geven om de oude papieren weer bijeen
Ce brengen. De archieven zijn over het al
gemeen wei goed verzorgd maar er zyn or
toch ook nog by, die wei te wenschen over
laten.
In het algemeen ware bet beter de ar
chieven snel naai' brandvrije gebouwen
over te brengen; dat zou ookeen groote be
sparing van ruimte in de oude gebouwen
geven, die nu daardoor wordt ingenomen.
Naar aanleiding van den Leidschen brand
zyn hier en daar onderzoeken ingesteld,
liet is te hopen dat de zeer harde les niet
in den wind geslagen wordt maar dat men
er profit mee zal doen.
HAGENAAR.
MODEPRAATJE.
MODERNE LINGERIES.
Men behoeft maar op de Witte-Week
a anbiedingen te letten, om tot de conclusie
Ie komen dat de moderne lingerie- in
lioofdzaak uitgekleurde artikelen be
staan. Wit, en wit-met-een kleurtje, moge
nog in zwang zijn voor tafelgoed, alles
wat wy tot de ondergoederen rekenen, is
i.akr Franechen trant „gekleurd" en heeft
dus een sprekend tintje gekregen
Men praat ook niet meer van „nacht-
nerod", dughemd enz., doch duidt <t- j.-.o-
cUeuae lijfgoederen aan als „mijn garni-
tuur", hetzij dat lila is, saumon <»f rose,
okergeel of zelfs... zwart, want zwarte lin
gerie is niet alleen meer gewüd in Krank-'
tijk, het moederland van den vouw, doch
begint ook met het oog op de vele zwar-
Xc toiletten, mode te worden in ons land.
Indien we van den stelregel uitgaan dat
(behalve zwart f lila, row en saumon de
standaardkleuren zyn voor het moderne
garnituur, behoeven we niet telkens in her
halingen te vallen, om te weten, wat er
met „modekleuren" bedoeld wordt.
We willen dan nog even constateeren, dat
alleen de goedkoopste lingerie „wit" is, en
dat sommige onderjurken van effen- of ge
streepte tricotstof (kunstzijde) lichtblauwe
of kanariegele kleurtjes hebben. Ken goed
koop of liever een voordeelig garnituur is
van wit batist en het vertoont nog oen
chemi3e-de-nuit mee korte mouwtjes, een
chemise met armsgaten en een broede ge
pijpte pantalon. Het is met eenifj borduur
werk versierd, bestaande uit het traöitic-
neele middenbouqur-tje met fleurige uitloo-
pers, hetzy ranken ol' stipjes. Een enkele
maal is het nog wat degelijker en is het
van dun halflinnen "en in wat luchtiger mo
del (met schouderbandjesGewoonlijk is
het dan Belgisch fabrikaat, daar België,
degelijker op dessous als ons land, het ge
wone katoen niet kent voor ondergoed en
alleen maar half linnen fabriceert en ver
werkt voor eigen gebruik.
De mode-export zorgt ten slotte, ook Voor
overbrenging naar ons land.
Na het battet volgt alras het toile-de
.-«ie, waarin de garnituren reeds eleganter
worden en schouderbandjes, plooigroepen
en kantgarneeringen aan de orde zyn. Naar
gelnng de kwaliteit van het materiaal va
rieert de fijnheid en schoonheid der kant
soort. Er, 7-ljn eenige garneertypen voor
halsvormen, die zoowel aan het chemis^-de-
nuit, al aan de chemise-enveloppe (want
dit is nu een samengesteld geheel géwor
den) aangetroffen worden. Het ronde, het
vierkante en het V-vormigehaJsstuk worden
hiermede bedoeld.
B(j de chemise moet de kant iets van den
gameervorm aanduiden, zoadat de kant die
Oosthavan 2
Verleent Credieten aan
voor het nachthemd rondgeweven of gelegd
is, aan (Jen dwarsen borstband vau het
hemd in 't midden een omlaaggaand ron-
detje krjjgt; by het V-vormlge type een
puntig dalenden en aan een vierkant-om
lijsten hals een gewoon rechten kant of en-
tredeux laat zien.
De garnituren van crêpe-de-chine vertoo-
nen weer rykere kantsoorten, b.v. naar on
der en boven geschulpt, fyn langwerpig
van >chulp, puntig of gezigzagd van grens
lijn. Soms te de kantgameering kunstig in
het bovendeel geincrusteerd, soms bestaan
de schouderbandje.- uit verwisselbare zijden
lintjes, die met drukkertjes op de chemise
vastgezet worden.
Crêpe-de chine garnituren hebben meest
al opzijde ruimere plooienval, die tot ten
fraai groepje bijeengehouden wordt. Wat
fijne hand a jours en wat delicate broderies
w orden onder de kantgameering nog ga::r-
ne gezien op de chemises.
De chique nachthemden hebben prachtige
kantgarneeringen en schouderbrod'-ries, die
soms den vorm aannemen van een puntige
fichu of van een ronde kraag en doorioope»
tot aan den arm, waarover het mouwlooze
nachthemd een heel klein eindje heenvalt.
Er is over het algemeen voorliefde voor
zijden garnituren. Wie ze niet bekomen kan
in crêpe-de-chine, kiest ze in het fijne nieu-
wekunstzyden tricotweefsel, dat „Milanese"
heet. Ook is er een vast weefvl. dat. of
schoon het zwaai' aanvoelt, een zeer soe
pele valling heeft en vt0I lykt op een zware
ongenerfde kwaliteit crêpe-de-chine. liet
heet „Celanese" en wordt gebracht in zóó
prachtige kwaliteiten, ribt men liet voor
zwaar crêpe-de-chine aanziet. Er woiden
trouwens ook wel japonnen in gebracht,
die door sommige zaken liefst voor prima
Fran-ch crêpe-de-chine vrkocht worden.
De „Chemisier" van gekleurde batist of
zijde is een nieuw kle.edingstuk van zeer
practische strekking. Het is feitelijk een
onderjurk, waaropeen gelijkkleurig, keurig
geplooid v^st met kraag vastzit. Ge treat
die onderjurk maar aan onder uw uitgesne
den toiletje en ge hebt het mooiste vast
zittende kraagvest, dat niet verschuift, niet
opkruipt en dat dus een correct gameei-
middel voor uwe kleeding is.
Ongetwijfeld moet ook de pyania tot de
moderne, gekleurde lingerie gerekend wor-
defi, want hij is meer in de mode dan ooit.
Behalve in effen en gestreepte zefir,
draagt men hem thans in poplin, in toile-
de-soie en in crêpe de -chine. Men draagt
hem van met bloemetjes bedrukte crépons
en /ijdenstoffen, met lange shawlkragen en
zakken en somtijds met dit garnituur in
hat wit, wat hem een coquet-vriendqjyk
aanzien geeft, vooral als zijn jasje gecvois-
seerd is en een los-gestrikte ceintuur draagt
GRACE ALLAN.
DE ZIEKTEWET.
Zoo is dan eindelijk het lang verbeide
ontwerp-Ziektewet in behandeling bij de
Tweede Kamer.
Wij zullen ons niet meer verdiepen in
den lijdensweg van de verschillende pogin
gen om hier te lande te komen tot invoe
ring van een wettelijke '.iekengeldverzeke-
ring: er is thans Slechts reden t »t blijd
schap. dat de wet nog vóór het «-inde van
deze parlementaire periode tot >tand zal
komen.
Na de critiek, welke het ontwerp sedert
zyn indiening is ten deel gevallen, heeft
de Minister eenige belangrijke wijzigingen
aangebracht: hieruit biykt weer opnieuw
de gpede invloed, welke de publieke opinie
op een wetgevenden arbeid kan oefenen.
Natuurlyk heeft het ontwerp nog verschil
lende schaduwzijden, maar de groote licht-
zyde blyft, dat aan het gesol met den zie
ken arbeider eens definitief een einde zal
worden gemaakt.
De Minister heeft de organisatie der ver
zekering vereenvoudigd door als bab's daar
van te nemen de bedryfsvereenigingeri en
de Kaden van Arbeid. Een ernstig bezwnar
is echter, dat nu de onderneming-zieken
kassen haar zelfstandig kar a k ter zullen
moeten prijsgeven willen zy onder de ge
wijzigde regeling kunn-n blijven voortbe
staan.
Ken gelukkige wijziging is voorts, dat
personen, niet werkzaam in een onderne
ming niet onder de verzekering zullen vai-
len; de geheele categorie van huispersoneel
zal derhalve buiten de verzekering blyven.
Eveneens heeft de Minister de gegrondheid
der bezwaren erkend tegen opneming in de
verzekering ook van personeel niet hoogere
inkomens.
Verwondering wekt het dat de Minister,
zonder eenige nadere motiveering, bet per
centage van het dagloon, dat als ..iekengeld
zal worden genoten, heeft verhoogd van 70
tot SO Een uitkeering - an 70 /c is reeds
hooger dan in de meeste landen van Europa,
doch bij 80 c/c staat Nederland bovenaan,
behalve dan Rusland, waar het ziekengeld
100 bedraagt. In hetf algemeen «loet c-en
hooge uitkeering de simulatie toenemen
blijkens de practyk geldt dit vooral voor
jonge vrouwen en niet-kostwinners. Maar
welk percentage tenslotte ook za! worden
gekozen, een differentiatie in het ziekengeld
tusschen kostwinners en niet kostwinners
maar vooral tusschen het geslacht, is drin
gend noodzakelijk Gelukkig is de Minister
blijven vasthouden aan de bevoegdheid van
den werkgever om de premie voor de helft
van het loon af tehoudon, daar anders het
karakter van verzekering geheel en al zou
vervallen, en de arbeiders niet .neer zeiven
rechtstreeks by de verzekering betrokken
zouden zijn.
Bedenkelyk daarentegen is weer de rege
ling inzake de werkioozen; by ont-lag blijft
men bij ziekte gedurende eenigen tyd aan
spraak houden op hetzelfde ziekengeld
waarop men recht zou hebben gehad vlak
voor de periode van werkloosheid.
ondernemingen, die toch geen instellingen
van maatschappelijk hulpbetoon zijn, wor
den op deze wijze belast met de zorg voor
een „start" die niet bij het personeel be
hoort. De regeling van dit stuk werkloozen-
zorg; behoort in dit onderwerp niet thuis en
dient in een afzonderlijk ontwerp te wor
den ondergebracht.
Kn tenslotte is er het bezwaar, dat het
bestuur der afdeelingsziekenka.- voor ten
minste de helft moet worden gekozen uit
en door de arbeiders hij de ziekenka ver
zekerd op voordracht van de betrokken vak-
vereeniging(en). Op deze wijze worden de
rechten van de ongeorganiseerde arbeiders
ernstig aangetast; de gansche verkiezing
wordt een paskwil, want de vakvereenigin-
gen deelên Eenvoudig de lakens uit.
Men ziet het: licht- en schaduwzijden
wisselen elkander doorloopend af. Indien
alsnog in de fouten en gebreken, die wij
hierboven aangaven, kon worden voorzien,
zou intusschen met dit ontwerp een be
langrijk stuk sociaal werk worden tot stand
gebracht!
WIJZE LES.
Mijn kachtl brand!; zijn mika oogen
Herkregen weer een rossen gloed,
Zijn zwarte facie siert een blosje,
Hij doet zijn plicht weer welgemoed.
Ik hou van dezen zwarten inogol,
Die 's zouters rustig nonactiejt.
Maar steeds gereed staat tot den arbeid,
Wanneer het weer zijn baas belieft.
Ik ken geen trouwer, braver dienstknecht,
Die dag en nacht zijn taak versolt
En op zijn post is. (Als-ie uitgaat
Is het niet zijn, maar >>nze schuld
Alleen, hij is een holte slokop.
Die altijd meer vraagt, altijd meer;
En als hij niet op tijd bediend wordt,
L.cgt hij het baantje er Kij neer.
Geen voer. geen vuur! 't Is onherroep'lijk
De eisch, dien hij voor t werken stelt.
Maar wie dien eisch heeft ingewilligd
Krijgt goede waar ook voor zijn geld.
De doode dingen zijn zoo dikwijls
Den menscJi een voorbeeld in zijn plicht
Zij geven wat zij geven moeten
En falen doen zij niet :oo licht.
ZÜ trachten niet de lyn te trekken,
Begappen niet den arbeidstijd;
Zij werken in gestadig tempo,
Als slaven in zelfstandigheid.
Men kan ze schelden: automaten,
Die, zonder ziel en zónder geest,
En zonder hooge idealen.
Meer lijken op 't onnonzel beest;
Ze lappen het 'm toch maar aardig.
En menigeen, die meer presteert
Don hij. die met zijn tlieoriên
Geen sikkepitje nut sm teert.
Inkomsten belaating.
Jaarlyks riep ik zoo vertelt een ontvanger
in het Hbld. eeu goede honderd menschen op
om hun aangifte inkomstenbelasting toa te
lichten, bonunige gevallen blijven je bij. Bij-
verbeeld dit:
De Haze, een gept-naionneerd ingenieur,
had het vorige jaar minder vermogen opge
geven dan het gewone bedrag, en het jaar
er p •■•eer veel meer. ik vroeg hem, 'lat toe
te lichten.
l.ij schreef dat hij niet meer uitging,
maar of ik even by hem wilde kernen.
Wel toen ;k er was, duwde sen vrouw
van een jaar of zestig, nog flink en knap
op een rolstoel een oud heertje naar me t
Zoo k (ui en mager ais ik er nog «joolt een
gezien heb. Net de kleur van een witte was
kaar», »n haast doo' schyne id.
Hy legde me het geval heel crrect uit --
h .«i i,n Kusset), (het was in de oorlogs
jaren) met verlies maar nog niet te Iaat.
verkut! t. Dat \va« do vermindering. Ilud de
opb-ngrt belegd er. onverwachts gelukkig'
d it was net volgend jaar de vermee-Jerir.g.
Tóen hy met zarhte stem, een boetje hy
gend, 'vt verteld ;;d, vroeg ik nieuw-gierig
„Hoe oud is r wel, meneer':"
„Vijf en negen':g". zei hij net eenigen
trcts
„Wel verbazend! Dan bent u nog goed
bijl"
„Ja... de geest gaat nog, ik lees veel.
Maar ik ben in geen 'wintig jaar de deur u;t
geweest..."
„Gaat dat niet meer?"
,,A1 tien jaar lang zit ik den heelen dag
in dezen stoel. Geen alcohol, geen tabak,
geen koffie en thee, roeg naar bed, niet te
aat op".
Ik stond nog zoo'n beetje paf.
„Ja, ziet u, ik ben eigenlijk een effect".
„Voor mijn vrouw. Die is dertig jaar
jonger. Zoo lang ik leef, hebben we pen
sioen. Daarna u weet, hoe lang de wedu-
••.enpensioenen zijn. Dus houd ik mij in
leven, ziet u?"
Weest als de kachel, lieve menschen,
Die werkt als hy geroepen wordt:
Die warmte om zich lieen verspreidt en
Die bovendien tevreden snort.
Strenge winters vroeger.
In de Nieuwe Rotterdammer Courant van
Wydag 15 Februari stond over bovensta-j
onderwerp het volgende ie lezen:
De 's-Gravenhaagsche Nieuwsbode schreef
in Maart 1845 ever felle winters in vroegere
tijden onder mter:
De eerste strenge winter waarvan ib
Jaarboeken des Vaderlands m-lding maken,
i.- die van 2%, toen le Rijn was toegevro
ren.' In 564 viel het gevogelte dood uit de
lucht. Maar geen kwaad zonder goed; die
winter verjoeg de pest uit Furopa. In 67
stierf er een groot aantal menschen en zoo
veel hoornvee, dat men des zomers gebrek
had aan melk, boter en kaas 47 jaren daar
in. viel er in Octobe- twintig voet sneeuw
the "door harde vorst werd opgevolgd. In 821
begon de winter in October en eindigde in
Mei. 35 jaren later was het fel koud; maar
nxn had toen in geen 20 jaren eenig ys van
belang gezien. In den winter van 881 kon
men byna geen voeder voor het vee kryg-en;
een scherpe noordenwind in het voorjaar
veroorzaakte eene soort van hoest, waar
door menschen stikten. In 028 kwamen in
i 'rankrijk alleen 10.000 menschen van koud--
om. In 992 begon de winter in April cn
dvurde tot Pinksteren: die van 994 begon
den 14 October en duurde tot half Mei. In
J922 werden lage veldfwoningen door de
meeuw bedolven. De winter van 1149 was
zonder voorbeeld. Alvorens het begon t(
vriezen, had men vier dagen achtereen ge
v eldige .-tormwinden uit he Noorden, ver
gezeld van donder en bliksem; de vorst was
zoo sterk, dat de zeo eenige myler. van
strand digt toe lag, de meeste honingbijen
kwamen om; de menschen vielen dood op
-traat. Jri 12('i» bevroor de brandewijn in de
n.ten en het ys wen langs de straten b»j
K' gewkt 'irkoch*. In 1287 bevoren de
k deren in 'r wiegen en de oude 'i»ien op
hrnne be 1.1- 8 jaren '«ter was de Noord-
-e zoo va;l bevroren, dat men van Aiialn.
nu Christiania, in Noorwegen, naar Jut- I
land over het iis koinen kon. De 13 Febrari
1361 werd bij uitstekendheid de koude dag
/eno'.md. Irr het laatste jaar der veertiend-
uw lagen al ie binnen-zeeën en rivieren
lang digt. Op den 1 Dec. 14.34 begon het te
'•riezen en de vorst duurde, zonder verpo-
ging, tot ver in Maart voort; het ijs in de ri
vieren had eene els-hoogte bereikt. De Zui
derzee lag zoo vast dat Heter Haringh, een
Hoornsch burger, 4 of 5 dagen vóór.Mari.
Ligtmis eene drift van 12 ossen van Stavo-
len over 't ys naar Enkhuizen voerde. In
1442 waren vijvers en staande rivieren tot
den grond toe bevroren. In 1467 begon da
vorst den 11 Oct. en hield aan tot Febr. Ir.
den zomer daaropvolgende, was het zoo
droog, dat het van Mei tot het midden van
Oct. bijna niet regende. In 1464 bevroren
onder het eten brood cn drank; zelfs de wijn
in de kannen. In 146S kon de wyn niet ge
tapt worden, maar moest in de vaten aan
stukken worden geslagen en de uitgehou
wen brokken by het vuur ontdooid worden.
De winter van 1480, die zeer nijpende -va»
en waardoor veel armoede ontstond, duurdfc
10 weke q Omtrent denzei ven vindt n.en nog
het volgende rijmpje:
Lanck, stranck;. vorst, dieren tljdt,
koude snee,
Dede den menschen bedrijven wee.
Den Hen November van 1511 begon het
zeer sterk te vriezen, hetgeen aanhield tot
T laatst van Febr. Zeker hoefsmid stelde te
K< tterdam, voor het Oude Hoofd z(jne
siuitse op 't ijs en besloeg er de paarden.
In het laatst van Febr. ontstond een harde
Noordwestenwind. De Regeering liet by
k okslag weten, dat elk de Maas verlaten
zou, vermits er waarschijnlijk hooge vloe
den en scheuringen van 't ys te wachten
stonden, doch in weerwil van dat bevel ont
zag men zich niet van Rotterdam in proces
sie, over 't ys naar Oharlois te gaan, om
aldaar de kerk te wijden; maar nauwelijk
op het midden van de Maas zynde, met eei
sleep van om en bij de 5000 zielen, harst'.v
en scheurde het ij-s en zonk door de zwaarte,
onder de menigte we;(j die er allen het leven
laten moesten. In 1543 konden de Zeeuwsch-"
stroomen in geen 5 weken bevaren worder.
Voor de nieuwe haven van Middeiirnrg raak
ten eenige schepen in 't ijs vast, 8de op dit
bevroren element ontladen, en over hetzelve
i..fet wagens in de stad gebragt werden. In
1564 werd de Donau, Neckar en Rijn, gedu
ïcnde 2 maanden met zwaar beladen wu
gen», bereden. Na V morgens een zomer
sf-he dag geweekte zijm begon 't op 12
lebr. J586 op den middag hevig t» waaien
er. daarop zoo sterk te vriezen, dat 13 wa
terschepen in 't ijs .ast raakten, die dooi
Poornsche burgers los gebijt en te Hoont
irgebragt wierden. Schoon door den winter
van 1599 op 1600 de gemeene man zeer tv
lijden had, was dezelve toch een ware zegen;.
('aar de lucht gezuiveid werd en de pest, di*
voornamelijk te Hooni woedde, merkel^
verminderde. Van den winter van 160o
wordt gezegd: „Den 19 Dec. begon de vorst
en duurde tot den 26. waarna net eenige da
gen dooide. Met Nieuwjaarsdag begon het
oimieuw sterk te vriezen en bleef, schoon
nu en dun met eenige ontlating, aanhouden
cot diep in Maurt. De voornaamste koud«-
v as tot den 26 Jan., hoewel «orartige daSji.,
var Febr. weinig minder waren. De Rijt.,
tot boven Keulen, de Schelde voor Antwei
pen, de Hont tusschen Vlaanderen en Zee
land, vroren digt toe, en insgelijks de Zui
derzee, zoódat men langen tyd, met bela
den sleden, van HarHngen op Lnkhuiaen,
rvgt toe. regt aan liep; zelfs k»n men van
lexel op W ieringen, in weerwil van den
sterken stroom, te voet passeeren. Vele lie
utn vroren hier en daar, op de wegen, dood.
Onze burgers (te «eten die van Hoorn i
kwamen dikwijls van het ys opbijten terug,
d° een bevroren aan de voeten, de andere
a.»n de handen, of in het aangezigt. Vrucht
hoornen van 50 en 60 jaren vroren dood. Een
essenboom, te Bennenbroek, 200 jaren «al
spleet van onderen tot boven, gelijk ik zelf.
z-gt de Schrijver, gezien heb meest alie
wyngaarden bedorven. De weiden hadden,
oy vele plaatsen, zoodanig geleden, dat zij
den geheelen zomer niet konden groener,
de visschen storven bij gebrek aan lucht; de
watervogels en ander wild gedierte, b\i
mangel van voedsel. Vereeheiden kelders eu
rf gen bakken van cement vroren aan stuk
keu." Volgens de getuigenispen van zeelie
den vond men in Febr. van 1621, op 33 vade
n.en diepte, strooken ys van eenige mijlen
lengte. In de anders warme keldere, ja self^
in de vertrekken waar gestookt werd, kon
men niets ontdooid houden. Den 20 Decern-
bei 1664 viel er eene soort van regen, die
dadelijk in y« veranderde; de regen vroor
aan de takken der boon.en zoo vast op el
kander, dat sommige takjes, ter dikte var-
ter. vinger zoo dak als een arm werden. Op
oen 16 Maart 1667 begon het met een N. O.
wind zoo sterk te vriezen, dat het V den
volgenden dag reeds vast zat en den 18 be
loopen werd, toen eenige menschen van
Nieuwen- en Durkendam over hetzelve naar
Amsterdam kwamen. Den 26 gingen drie
jonge knapen over 't Y naar Waterland,
doch des avonds zeilden weder de waiei
schepen voor de stad. Den 1 April werd de
Zuiderzee voor Uitdam nog beloopen, en
eene vrouw zat er op te spinnen. De Noord
zee was in Febr. 1674, zoo ver men van de
hoogste duinen zien kon, niet anders dan ys.
DE MAN DIE ZICHZELF I,BERDE SKI-LOOPEN.
zonder dat men-eemg water ontdekte. Den
24 Maart, daags vóór Paschen, ontstond ei
eer. zwaar onweer, waarna het sterk begon
te -sneeuwen. Den 1 April gingen nog meer
dun 50 menschen over zee van Wieringen
iu,ar M-edemblik. Den 3 gingen nog 6 man
u.er 't' ys, van Uitdam naar 't eiland Mar
Itin, en den volgenden dag, reed nog een
n,an schaatsen op net Haarlemmermeer.
Den 7 zwommen de jongens reeds in de
trekvaart naar Haarlem. Den 18 werden de
schepen te Medemblik door het dryfys be
zet. Den 15 vond men te Texe! in een vy'ver
nog ijs van meer dan 10 duimen dikte. In
u9 bevroren eenige soldaten, behoorende
tpt de regementen van Huffel en Holstein-
Morberg, welke te Kortryk in garnizoen
lfigen ,en uitgezonden waren, om by som
mige schepen, met ammunitie geladen, de
wacht te houden. Verscheidene visschers
nadden getracht den gevangen visch, uit 2
hoeker», voor Scheverangen liggende, aan
wal te brengen, maar moeiten, wegens de
menigte van dfijtys, daarvan ^afzien. Voor
de Maas lagen insgelijks 4 diergeiyke vaar-
tvtgen, die door het ys bezet waren. Te
Kopenhagen was het yis den 13 April r.og
11 duimen dik. Den 26 Maart passeerde men
ue Elbe niet een togd van 200 ossen, en den
\olgenden morgen met 40 paarden, by Blan-
Icene». in Andalu.su was het vee door de
koude omgekomen. Te Genua waren de
Oranje- en Olyfboomen doodgevroren, en te
Venetië hadden bijna g-een karnaval» plaats.
'Vele boomen van ongemene hoogte en
zwaarte waren in het bosch van Boulogne
pen gespleten, hetgeen nimmer te voren
gezien was. In Engeland vond men de
postiljons, reizigers en boeren op de wegen
ü-kkI liggen. Op den 12 Jan. 1729 reden 29
i rresleden achter elkander onder al de slui
zen door, van den Binnen-Amstel tot aan ne
Brouwersgracht. Ii) dit jaar was de ruiter
wacht in Parijs verpligt, de ronde te voet
te doen. In de bosschen van St. Germain
vond men herten, reeën en geiten dood. In
krland lieten zich de patrijzen met de
hand vangen. In de .naand Nov. 1739 vroor
het van den 23 tot den 28 zoo sterk, dat op
inastg. dag tien volwassen knapen naast
e;kander op het Binfien-Spaunie te Haar'err.
haat sen reden.
Actieve Handelspolitiek.
Vrij algemeen wordt in ons land inge
zien, dat belemmering van invoer op den
duur terugslag op den uitvoer van een land
moet teweegbrengen. Van sommige zijden
wordt daarom liever gepleit voor het voeren
van een z.g. actieve handelspolitiek, welke
mtqeschen voor een land als Nederland ook
groote bezwaren oplevert.
De toepassing vhn een dubbel-tariefsy-
.-teen", waarmede men onderhandelen kan
inet anderè landen bij de afsluiting van
handelsverdragen, hetgeen dan de tot dus
ver vooral gepropageerde vorm voor een
actieve handelspolitiek van onn land is,
leidt in depraktijk langzamerhand tot pro
tectionisme.
Eenige jaren achtereen is door de voor
standers van actieve handelspolitiek in ons
land gezegd, dat zulks niet het geval be-
noeft te zijn, maar het is een gelukkig ver
schijnsel dat thans meer en meer ook in
dien kring erkend wrordt, dat de toepassing
van het dubbel-tariefsysteem niet meer kan
wórden bepleit zonder het vryhandelsysteem
in gevaar te brengen. Een uitzondering
hierop zou misschien kunnen zyn, dat men
iwet bestaande tarief als hoogste tarief aan-
/ahrdt en vrydom van recht als laagste.
Doch dit schijnt de bedoeling der voorstan-
deWvan actieve handelspolitiek in ons land
il«enszins te zyn.
De gepropageerde gedachte, om van de
toepassing van het dubbel-tariefsysteem
goederen uit te kiezen, welke hier te lande
niet worden vervaardigd, kan niettemin toch
gevaarvol zijn voor den oeconomipchen toe
stand van ons land. Indien men daartoe
goederen als b.v. koffie, thee, sinaasappe
len uitkiest, kan hiervan een prysverhoo-
gende invloed het gevolg zyn, waardoor de
levensstandaard, speciaal ook van de ar
beidersklasse, duurder wordt, hetgeen dan,
zooals bekend, het gevaar inhoudt dat de
loonen opgedreven worden, waardoor het
den exportbedrijven juist moeilyker wordt
gemaakt.
Een bijzonder gevaar van het voeren van
ten actieve handelspolitiek ligt o.a. hierin,
dat het land dat die politiek in toepassing
brengt, zich door een ingewikkeld systeem
vanhandelstariefbepalingen als het ware
vastschroeft aan de politiek, van andere
landen. Nederland is op het oogenblik van
de kleine landen het eenige land, dat in
ztjh handelspolitiek de handen nog volkomen
vry heeft, hetgeen met andere kleine lan
den die sedert jaren met vechttarieven e. d.
werken, allerminst het geval is.
Door het voeren van actieve handelspoli
tiek kan men voor korten tyd by een lie-
paalden bedrijfstak de werkeloosheid ver-
i«inderen,maar op den duür en meer alge
meen beschouwd, is juist het omgekeerde
BUREAU VOOR
ARBEIDSRECHT
m TE 80UDA m
ONDER LEIDING VAN DEN HEEN
m K R. VAN STAAL m
VERSCHAFT AAN LEDEN
van aangesloten organisaties
gratis en voor niet aangeslote
nen tegen het vastgesteld tarief
van f O 60
advies|inzake:
Arbsidiungdiganhtdon
iBalHtlngzikiN;
Invalidltaiti in OngwallinwDt;
•n allo Mngaiegtnhidon, waar
voor juridische bijstand nood
zakelijk is.
Het spreekuur van onzen Ambtenaar
is hepaald'op
Zaterdags van: 3' 2 tot Sluur,
in één der kantoorlokalen van de
Coöperatie „Ons Voordeel" Raam
No. 60.
572 40 Het Bestuur.
het geval. Trouwen» ook voor den betrok
ken bedrijfstak zelf is de toegestoken hand
niet altyd de reddende. In het Nederlandsch
bedrijfsleven zijn talryke voorbeelden aan
te wijzen, hoe juist de bedrijven die groote
exportmoeilijkheden moesten overwinnen,
zich het sterkst ontwrikkelden.
7.ij die actieve handelspolitiek voorstaan,
weigeren gewoonlijk de consequentie van
de door hen voorgestelde bescherming te
zien. Dit blijkt op het oogenblik weer bij
hetgeen zich afspeelt in de wollenstoffen-
en suikerindustrie. -
Ene groot gevaar by het voeren van ac
tive handelspolitiek is ook daarin gelegen,
dat een zoodanig systeem slechts met de
minste schade zou kunnen worden toege
past, indien het wapen van het dubbel-ta
riefsysteem in handen zou worden gesteld
van enkele, op oeconomisch gebied zeer des
kundige en vooral onafhankelijke personen.
lMt nu is in de praetijk niet het geval. Het
politieke element dat vaak om redenen, lig
gend op geheel ander terrein, zich met de
handelspolitiek wil bemoeien, gaat in een
parlementair geregeerd land als het onze
hierbij de hoofdrol spelen. Wat zich nu bij
de suikerindustrie afspeelt, geeft een kijk
erop. hoe een blijkbaar zeer noodig sanee-
ringeproces, dat alleen door de deskundige
bedrijfsleiders zelf kan worden voltrokken,
by Ingrijpen door den Staat zou worden be
ïnvloed door tal van fyidere personen, die
vaak met heel andere motieven rekening
moeten houden. Het proces zou dan óf in
zijn ontwikkeling worden geremd, óf in ge
heel verkeerde banen geleid.
door Ir. A. PliATE.
UIT DE PERS.
De pensioneering van wethouders en hunne
weduwen en weezen.
in „Maatschappij belangen", tlidschrif1.
van de Ned. My. vor Nijverheid en Handel,
lezen wij:
Reeds eenige malen heeft Je Centra e
Commissie voor Bezuiniging z::l. uilgespro
ken over de pensionneering van wethouder-
en bekleeders van amhre dergelyke over
heidsambten als leden van Gedeputeerde
Staten, van de Tweede Kamer, enz. (zie o.a-
het Septembernummer van het tijdschrift,
jaargang 1927, biz 2C0).
De Commissie ^.el: zich daarbij °P óet
standpunt, dat het doel, waarmede pensioen
v» rleend wordt, is (a thans moet zyn) aan
h. n, die eenig overheidslichaam hebben ge
diend, financieelen steun te verleenen op den
leeftijd,waarop de krachten om den maat
schappelijke» strijd te voeren hun beginnen
te ontzinken; dus op 60 of 65-jarigen leef
tyd. Niet om aan allen, die een zekeren tijd
wethouder, lid van Gedeputeerde Staten of
dergelijke zyn geweert een blijvend inko
l ien als pensioen te verzekeren, terwijl zij
r.i.g in de volle kracht van hun leven zijn en
zich**door andere werkzaamheden een vol
doend inkomen kunnen verschaffen.
Er moge aanleiding zijn om den afgetre
den wethouder, Gedebuteerde, enz in d?n
eersten tijd na zijn aftreden tydelyk een al
olopend wachtgeld toe tg kennen. De pen
sioenregeling zij in het Til gemeen zoodanig,
dat het genot van pensioen eerst op 60- of
65-jarigen leeftijd intreedt. Alleen zoo ozk
zal het mogelyk zijn een einde te maken aan
den meer en meer als zoodanig erkenden
m sstand, dat personen, die nog in de voll
kracht van het vol pensioen trek
ken uit of meer overheidsfuncties, ter
wijl zy daarnaast nog vaak een niet onbe
iangryk salaris in de één oi andere ambte-
iyke of particuliere positie genieten
De redactie maakt dan- melding van het
artikel ovei dit ondc-wevp van den heer Ai
W. MicheLs in het orgaan der Vereeniging
'•an s.d. gemeenteraa.l-leden en vervolgt:
Gelijk bekend, is intusschen in -ommige,
gemeenten de bestaande pensioenregeling
reeds gewijzigd en vervangen dooi een uit
gesteld pensioen, al dan niet met afloopenu
wachtgeld. Laatstelijk te dit ook in Leiden
geschied. De Centrale Commissie had zic'j
in het begin van 192b met c-en adres tot den
raad der gemeente loeiden gewend, waarin
een regeling met uitgesteld pensioen, zooals
die o.a. te Gouda was vastgesteld, cok voor
aeze gemeente werd aanbëvolen.
De speciale comni^sie uit den raad vooi
de salarieering en pensionneering van wet
houders bleek zich n.et de opvatting dei
Centrale Commissi- te kunnen vereen igen
eri deed dienovereenkomstig een voorste1
aan den raad. Dit voorstel is nu kort gele
den door den raad van Ijei-'en aangenomen.
Het gevolg hiervan is, dat voortaar. aan een
wethouder, die te minste drie jaar en el.
maanden als zoodanig heeft gefungeer',
zoodra hij den leeftijd van 60 jaai bereikt
or bereikt iieeft, op aanvraag een pensioen
kan worden verleen t ter. bedragen van
l/120e van het vaste inkomen als wel-
houder per maand toe een maximum van d t
vaste inkomen. Bij invaliditeit kan het pen
sioen onmiddellijk ing aan. Heeft de wethou
der een dieaisttyd van ten minste twee ji ar,
dan kan hem na zijn aftreden gedu..-nde eci
jaar op aanvrage een wechtgeld woiden toe
gekend ten bedrage van 60 pet. van de
laatst genofm v o 1 l*e wedde.
Het tijdschrift ma.ifct dan nog gewag va:i
het teleurstellende voorstel der Kolterdam-
scne raadscommissie met betrekking tot dit
onderwerp, van onze bescnouwingen daar
over en van die van het Wéekblan voor den
Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren, liet
spreekt ook een hoop uit, die tot nog toe no<r
r.iet verwezenlijkt te, hoewel in afwachtine
an dé reeds tweeman' uitvertelde behande
ling van liet voorstel de gejegenhrid tot in
diening van amendementen ruimschoots be
staan heeft.
Het is zeker te hoftvn, dat b(j de behande
ling in den gemeenteraad v.:n de voorsteden
(ie* Commissie eenige piincipieele amende
menten daarop worden ingediend ten eind<
tot een meer juiste m billijke regeling U
gvraken.
DAMRUBRIEK
Onder redactie van de Damclub „Gouda",
Secretaris de la Reylaan 14, lokaal -Ier club
Markt 49.
Probleem No. (J19.
Zwart schijven op: 7/9, 12, 15, 19, 28 39,
dam op 29.
Wit schijven op: 21, 22, 26, 27, 36, 38,
41, 42, 45, 49.
Probleem No. 620.
m A
Zwart schijven op: 11/14, 19, 20, 21, 26,
29, 32.
Wit schijven op: 22, 23, 25, 28, 34, 37,
39, 41/44, 48.
Oplossing van Probleem No. 615.
Wit speelt: 34—29, 24—19, 26—20,
3833, 31—27, 42—37, 48—38, 48 28,
46-: 5.
Oplossing van Probleem No. 616.
Wit speelt: 27—21, 28—22, 37—32,
40—34, 3833 36—81, 41 1.
HOE SLECHT HET HEM BEKWAM.
Bitter wreekt elch
de zorgeloosheid, wel
ke velen bij de eerste
r rheumatische pijnen
aan den dag leggen.
Zeker, de pijnen
gaan in het begin van
zelf weer over, ora
echter later des te he
viger weer terug te
komen.
Hal bede fi nog altijd direct Inwrijven met
Bl| apulboka» «n dru^.tan
UEMENGDE BERICHTEN.
Weer een yabrekei aan het werk.
De Maas te thans opengebroken tot
het Zuiddiep.
Gistermorgen te een van de booten van
den stoomsleepdienst van de firma Boelofs,
de IJsbreker 1, welke krachtige sleepboot
wa» voorzien van een yspioeg, aan het
werk getrokken om het terrein van Axn. I.
v. d. Bergh's Emballagefabriek aan den
Kreekweg in Rotterdam uit zijn isolement
te verlossen. Zooals men weet was er al
een vaargeul tot de werf van de firma Piet
Smit Jr. De boot had dus tot taak de rivier
onder den Zuidelijken oever open te breken,
langs de werf van de firma Burgerhout, om
zoo in het Zuiddiep te gerakeu. Dit water
moest langs de volle lengte van het terrein
van de emballagefabriek worden open ge
maakt.
Het heeft eenige uren van noesten arbeid
gekost, maar het is volkomen gelukt. Te*
gen het middaguur was de vaargeul ver
lengd tot het einde van het terrein. Het ijs
was 40 tot 70 c.M dik en aan het begin van
het Zuiddiep had zich een dapi gevormd,
die veel last heeft gegeven.
In verband met de. werkzaamheden van
ijabrekers dient er de aandacht op te wor
den gevestigd, dat ook langs de vaargeul
het ys onbetrouwbaar is geworden. Het ys
is over een groote breedte stuk gewrongen
en tusschen de schotsen is open water ont
staan, dat mogelyk later weer dicht is ge
vroren, maar dat maar een heal dun ijsdek
draagt. Het is heel moeilijk by een tocht
over het ys vast te stellen, waar zulke wak
ken zijn. Daarom heeft de politie ter hoog
te van den Kreekweg een bord laten plaat
sen, met de waarschuwing, dat langs dezeh
weg het ijs onbetrouwbaar is. Wie gaarne
te voet de Maas wil oversteken, dient naar
Kralingscheveer te gaan. Zonder gevaar
kun men van daar IJsselmonde over het ijs
bereiken. Beneden deze lyn moet het gaan
over het ijs ten zeerste worden afgeraden.
De strenge koude.
Slachting in de vogelwereld.
Men schrijft uit Kampen aan het Hbld.:
De omstreken van Kampen genieten een
verdiende vermaardheid wegens de ryke
verscheidenheid van watervogels, waaron-*
der zeldzame soorten, en bet Kampereiland
in het bijzonder trekt des zomers voort
durend bezoek van belangstellenden om de
duikeroefeningen van de fuut, het tour-
nooi der kamphaantjes en het druk beweeg
van de baardmees te begluren en in den
avond te lusteren naar den somberen roep
van de roerdomp. Maar de overblijvenden
uit deze vogelwereld hebben het in dezen
langdurigen en ongemeen strengen winter
hard te verantwoorden. Dit blykt hieruit,
datwaterhoen en koeten hun natuurlijke
schuwheid hebben afgelegd, om in het wak
beneden de IJsselbrug, de eenige open plek
der geheele rivier, in grooten getale de lee-
ge maag te komen vullen met het voedsel
dat hun daar wordt toegeworpen, als ten
minste dde dichte schaar van brutale meeu
wen iets voor hen overlaat. Maar elke nacht
trekt de randen van het open plekje witter
dichter byeen en iederen ochtend blykt dit
aan een aantal dezer sierlijke vogels het
leven te hebben gekost, vastgevroren als
ze zijn in het aangewassen ijs. Erger nog
zyn de arme steltloopers er aan toe, die
nergens meer voedsel kunnen machtig wor
den en onverbiddelijk van honger moeten
omkomen. Zoo z(jn al een aantal doode roer
dompen en andere reigers gevonden, tot
bet gebeente vermagerd. Het staat dan ook
te vreezen dat vooral van deze soort heel
weinig exemplaren het leven er zullen af
brengen.
De gemeenten-ontvanger van IJsHelmiinde.
Gisternacht 12 uur is de gemeente-ont
vanger van IJsselmonde, v. N., te Rotterdam
aangehouden en onder politietoezicht naar
zyn woning gebracht.
Avond.
Schemer.
Haagse he Bosch. e.u
Ik wandel achter een bonkje en boor fluis
teren. Zachtkens. zoetkens Guisterou.
Ik stond.
Hoe ik tot dese onbescheidenheid kwam
weet ik niet, maarik luisterde.
En ik hoorde dit interessante dis—ara.
Hou je van me 7
Ja schat.
SÜlte.) n
Hou je houach veel van ssaT
Ja jongen.
(Stilte.)
Heusch, heusch, houach
Ja lieveling.
Stilte.)
Hou je van me?
Ja achat.
(Stilte.)
Hou je vééi van ma? -
Ja jongen. s.
(Stilte.) •>»-.
Heel veel
Ja lieveling.
(Stilte.)
Dus je houdt van ma 7 U. r.
Ja jongen v*.>-
Stilte.)
Van mij alleen?
Ja vont. i
(Stilte.)
Hou je véél van me'
Ja schat. '-r:
(Stilte.) - ;-.*»»
Toen ben ik doorgelotfpan. Ik
had een kwartier gestaan. De stfltVs waren
gevuld met lieve geluiden. En ik bedacht,
dat we allemaal xoo zijn geweeat Heer
lijke dagen van interessant discours1! Toen
ik thuiskwam, vervuld van al die zaligheld,
vroeg ik Aan m'n vrouw: 1
Hou je van maf
Ze keek of ik.w
Heusch, heusch, heusch
Ais de cognac niet zoa duur was
zei ze zou ik denken. Maar ga nou
maar kalm naar bed cn neatn een aape
rientje.
Oplossingen van de raadsels van
vorige week.
1. Wagenmaker.
2. K
'dAl
klAar
NjAARDBNNaa rd«a. j
he Den
dEn
n
8. ÜUlen, malen, zalen, balen, -.t •- s
4. Jjswedatrijd. IJs, wijd, ster, ite
6.' Zowferlipg. Z onder llng,
6— «vb
De prys viel by loting ten deel aan THU-
NIS VAN VLIET, Vóórwillen» Vo. S te
Gouda.
f' uwe Raadsel*.
1. Men eerste i« een voorzetsel.
Mijn tweede een deel van oe-ïï kaïar*'
Mijn geheel te een deel vart buis
2. Myn geheel is een naam voor «wa be
paalde tyd van het jaar van 8 latter*
6—1 -2—8 is een man van het land
57—1 is iedereen. .«w.
•34S is niet dichtbij.
3. Welk spreekwoord staat 'nier T
e eturu--t a-«»
-an w1.
4 Wat wordt minder naarmate jK er meer
bijdoet? isii.
5. Wat is het verschil tusschen è*n oud
rond stuivertje en een oud dubbeltje
b Welke bloem staat hier: aters koor.
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Goudsche Courant, Markt 31rGauda.
Prijsvraag No
Voor hat geestigste onderschrift onder
deae tee kening, wordt een bon uitgeloofd
ter waarde van 2.50, welk bedrag moet
«órden besteed in ean der winkels, welke
'n de Goudsche Courant adverteeren, in de
periode van 14 dagen na 1
Op de enveloppe op den buitenkant var-
melden „Prijsvraag".
Alleen abpnné's op de Goudfteb* Coorant
kunnen aan deze prijsvraag meedben
