a
■u nm
AFDOEND
ZiTERBAMIlTIE
RECLAME
REN
/s-
T
del
Deze Courant komt
m meer
KEN
)ON.
dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
NIEUWS-1 EN ADVERTENTIEBLAD V(>Oh GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE BODEGRAVEN, BOSKOOP. èoUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPF-
f
Wo, 17062
Zaterdag 4 Mei 1829'
EERSTE BLAD.
als U in de
FEUILLETON.
4 GS
.MINE
ETEN
JW-
pAYERj
4 uur
IOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, M0ERCAPELLE,
1, ens.
VDaar
F griet hij,
door hoesten -
jaagde man; J
iar waarom neemt i
ook geen i
'jtESIVAL-
jproefde. goed- s
k* Bayer-nrn.'urP
68« Jaargang
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Dit nummer bestaat uit twee bladen
van de
adverteert.
e Londen is
>r
21.—.
HOOFDSTUK XL.
Den Haag.
(Wordt vervolgd.)
ÏOUDA
b gratis.
Gegarandeerde oplage
6500 exemplaren.
Ik geloof dat Mr. Grale de waarheid
ontdekt heeft, vervolgde Mr. AijkwrigJat. En
vóór de
zijn.
IINGEN
schel ik op en als
ik haar, dat mijn
Vraag de billijke voor
waarden aan het Bureau:
MARKT 31.
voor eek
Ziedaak
herinnerei
van huisj
lefoon-i
advü
dat
de
'i'!
w
HET PROCHUSTES-BED.
Uit het Engelsch van
ALICE en CLAUDE ASKEW.
(Nadruk verboden.)
is Uwe
e
1
-LANUSCHE
lUSTRIE MIJ
jen by contract tot zeer gereduceerden
naar plaatsruimte.
ge
le zijn om de nieuwsgierigheid' van
van
den hoofdmaal-
ivolgen daarvan
Iragen. Zij ver-
e zenuwstelsel;
vaste hand de
:e zenuwen en
tg recht-
verdenkt
n zich te
i als het
wakt is.
ilgehe$,le
zal da/t
ben
l*Tamine
n ui hun
►ijzonder
ir zij het
en zuive
Ie zenuw
en krach
e vitaihi
heilzaam
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den pr’js. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
<ie voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingt
prjjs. Groote letters en randen worden berekend r
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureau# en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te 9
bij mij in de buurt. Die
mevrouw thuis is verbal
winkel vlak in de buurt is en dat ik haar
daarom A la minute kan bedienen. Is het
antwoord niet al te afwijzend, dan stel ik
meteen voor iemand even te laten aanwip
pen met een stofzuiger of iets dergelijks
kleine demonstratie.
het advies. In de eerste plaats
1 we er aan Jat de vereeniging
'rouwen ten sterkste tegen dit te-
Fsteem van reclame ageert en zelfs
s/ert nooit te koopen bij zaken die zich
taan schuldig maken. Het ia bekend dat
/huisvrouwen voor het meerendeel woe-
Ind worden als ze op deze onbehoorlijke
Ij ze worden opgeroepen voor een gesprek,
miar bovendien gebeurt het heel vaak dat
delheer des huizes dé aanvrage opvangt en
dat hij in zijn werk wordt gestoord. Voorts
komt het voor dat men een willekeurigen
naam opgeeft, omdat men wel weet dat een
stofzuiger-leverancier aanstonds wordt af
geblaft.
Ook in winkeliers-bladen is al zeer sterk
gewaarschuwd tegen dit soort reclame, om
dat men ze onbehoorlijk en effectloos acht.
Is het nu niet kras, dat in een blad, dat
met veel ophef betoogt de wijste adviezen
tiuwgcstcl
idèrd.uligo
iet alen wij
ig na ont
lige qa
Politieke lauwheid.
in zyn onder den titel „Politiek en Maat
schappij als afzonderlyke brochure uitge
geven Gidsartikelen wy’dt Ir. A. Plate veel
aandacht aan de lauwheid op politiek ge
bied, die velerwege is te constateeren en hy
tracht de oorzaken er van op te sporen. Er
is, zegt hy, in de laatste jaren op verschil
lend gebied onder one volk nieuw leven ont
staan. Het bedrijfsleven is bezig zich krach
tig te herstellen. Op sociaal gebied wordt
veel aanvaard ook door hen, die er zich
vroeger tegenkantten. Aan de. lichamelijke
gezondmaking van ons volk wordt veel meer
zorg besteed dan voorheen. De geestelijke
ontwikkeling der jeugd staat in het Cen
trum der belangstelling van mannen en
vrouwen van zeer uiteenloopende levensbe
schouwing. Het cultureele leven in Neder
land verdivJpt zich en weet de aandacht der
beschaafde wereld op zich te vestigen. Een
steeds grooter kring van ons volk zoekt
wetenschappelijke ontwikkeling. De Neder-
landsche techniek staat hoog aangeschre
ven. In breede kringen van ons volk, die
vroeger voor anti-godsdienstig werden aan
gezien, ontwaakt nieuw godsdienstig leven.
Kortom, wy bleven naar des schryvers mee-
ning een maatschappelijke wedergeboorte
van .ons volk.. Vaa de politiek kan dat ech
ter niet gezegd worden. De politiek in Ne
derland is dood. De heer Plate noemt ver
schillende verschijnselen, waaruit dit blykt.
Enkele mogen hier worden vermeld. De
politieke programma’s z(jn oud en trekken
geen belangstelling meer. Het gaatc meer
t>m behoud bf vermeerdering van het aan
tal zetels dan om beginselen. En achter de
schermen wordt ons land bestuurd door een
tien- of twintigtal politici, die van hun in
vloed in de Kamers gebruik maken, om op
ministers binnenskamers hun druk uit te
oefenen, zoodat deze laatsten niet meer vry
staan en ondershands concessies doen, om
zich de medewerking te verzekeren van de
Kamers.
Wat is nu volgens Ir. Plate de oorzaak
van deze slapheid in de politiek. Niet, naar
hy meent, in de eerste plaars de verkie-
zingstechniek, maar het feit, dat de politiek
en de maatschappij niet meer met elkaar
correspondeeren, dat wat in ons" volk tot
leven is gekomen, zijn weg naar de politiek
nog niet gevonden heeft. Ons volk kent
Gedachten van groote diepte zijn den
meesten Inenschen „te hoog”.
36
Wel Harry, zei John Arkwright, toen
zjj allen gezeten waren, wat heeft Mr. Grale
te vertellen?
Harry wendde zich tot Dora. Luister
eens Dolly, zei hy, wil je je nog eens goed
Die herinner ik mij maar al te goed,
antwoordde het meisje bitter. Jij en Ik
speelden samen, jy. zat tegenover mij, rechts
dien avond van bridgen herinneren
van my zat Marion, en links Mr. Staunton
Heath.
Juist, stemde Harry toe. Herinner jij
je dat je zei, toen de steen ontdekt werd,
dat het beursje geen moment uit je handed
was geweest?
Ja, antwoordde Dora, dat heb ik toen
gezegd en dat zeg ik nog.
En dat is onjuist, viel Harry haar
triomphantelyik in de rede. Het beursje is
wel in andere handen geweest en zelfs met
jouw medewerken.
Wanneer dan? vroeg Dora verwonderd.
Wel aan het bridgetafeitje zelf! Her
inner je je niet dat iemand tegen je zei, dat
het een aardig beursje was en vroeg of hij
plaatselyke kiesvereenigingpn. Het doel was
ijoor vertrouwelijke gesprekken nader met
elkander kennis te maken en van gedachten
te wisselen. Deze proef bij allen het
groote nut van deze bijeenkomsten bewezen.
Ook waren velen er van wertuigd, dat zy
zich niet alleen behoorden|te beperken tot
de dagen voor de verkieïtngen, maar dat
zij na de verkiezingen behoorden te worden
voortgezet, om zoodoende net contact tus-
schen de vertegenwoordigers en de bevol
king langzamerhand te versterken, opdat
hetgeen leeft onder het liberale volk beter
den weg naar de politiek L weet te vinden
dan in den laatsten tijd he| gfeval is.
4-
heeft hij herhaaldelyk juweelen veipanAen
eenige malen schijnt hij niet in staat
weest
den pandhuishouder naar de herkomst
de panden te bevredigen.
Dat lykt me in elk geval heel erg ver
dacht, meende John Arkwright.
Onder meer schynt hij, vervolgde Har
ry, den dag na het bal by Lady Kenajd,
eenige diamanten meegenomen te hebben,
naar een pandjeshuis- in een afgelegen deel
van Londen, waar ze ze echter niet wilden
nemen. De eigenaar kon Grale niet meer
vertellen, hoe de diamanten eruit zagen,
maar wist alleen dat het te kostbare artike
len voor hem waren. Den dag daarna heeft
Heath het nog eens in een andere buurt ge
probeerd, doch kon alleen geld krijgen op
een paar kleinere dingen, terwijl de diaman
ten opnieuw en om dezelfde reden gewei
gerd werden. Onder meer herinnerde de
pandjesbaas zich een broche van buitenge
wone grootte en waarde. Hy wilde eerst
niet gelooven dat de steen echt wasr/3ojm
zijn bezoeker wist hem daarvan te overtui
gen. Ik geloof dat dit nogal verdacht is.
Inderdaad, antwoordde John Ark
wright, en daarop wendde hij zich tot zijn,
dochter.
Dora, meisje, riep hij uit, ik geloof dat
we nu achter de waarheid beginnen te ko
men.
O, ik weet dat hij moeilijkheden heeft,
viel Dora in. Hij heeft mij er alles van ver
teld. Zijn vader en moeder Stiefven, toen hij
nog te jong was om op zichzelf te passen.
Hy krygt een groot vermogen in handen als
hij vijf en twintig jaar wordt en tot dien
tijd heeft hy maar een heel zuinige toelage.
De arme jongen verkeert in allerlei deftige
kringen en om dat te kunnen volhouden
moest hij op alle mogelyke manieren geld
zien op te nemen op zijn toekomstig kapi
taal. Hy is nu drie en twintig en moet nog
twee jaar wachten en hij zit zoo tot over de
ooren in de schulden, dat hij niet weet hoe
hy zich keeren of wenden moet. y
Hy is in handen van woekeraars g^Vhllën
en hoe meer hij zyn best deed om zich uit
het moeras te werken, hoe dieper hij er is
ingeraakt. Hy zei... en het meisje bloosde
een beetje toen ze dat vertelde... dat als hij'
maar iemand had om hem overeind te hou
den, alles nog wel terecht zou komen, hij
had behoefte aan de sympathie en de liefde
van een vrouw.
Om haar mee te trekken in de modder
zei Harry grimmig. Ook Grale heeft al deze
bijzonderheden gehoord, maar helaas nog
een heeleboel meer. In de eerste plaats heeft
Stauton Heath zooveel opgenomen op zijn
kapitaal, dat er nog maar een schy^tje vim
over zal zyn als hij vyf en twintig wordt.
En verder geeft het te denken, dat hij bij
zonder goede maatjes is met onzen nobelen
vriend Pierce Ruthven. Maar zooals Dora al
zei, op het oogenblik zit hy er verbazend
slecht bij en tracht hij op alle mogelijke ma
nieren aan geld te komen. Onder apderen
Gegarand«ord« oplap» 6BOO
ais de man schuldig is, dan moet hy ge
straft worden, dan hoort hy uit de goede
kringen te worden uitgebannen. We kunnen
toch niet straffeloos onzen goeden naam in
opspraak laten brengen en een jong, on
schuldig meisje zoo laten behandelen!
Laat hem loopen, Vader, pleitte Dora-
Als hy het gedaan heeft, is hy nieb^vel by
't hoofd geweest op dat oogenblik.
Dan moet hy ergens opgesloten wor
den, waai- hij verder geen kwaad kan doen,
antwoordde haar vader.
Wat denkt U er van, Morley
Hij sprak den naam eenigsains aarzelend
uit, hij kon nog steeds niet wennen aan den
nieuwen naam van zijn vriend.
Ik vind het een buitengewoon lastig
geval, antwoordde Morley ernstig, want wie
moet Heath laten vervolgen? Lady Kenard
heeft haar kleinood terug en het is by'na
onmogelijk te bewijzen, dut Heath het ge-
stolen heeft. Bovendien is Miss Dora door
niemand openlijk beschuldigd, dus een pro
ces wegens smaad is ook uitgesloten. Ik ge
loof dat het het beste is wanneer wy het ge
heim, voor het oogenblik althans, onder ons
houden. Wij voor ons zyn nu overtuigd wie
de dader is.
Dus daarmee erkent U, zei Philip
lachend, dat Uw conclusie omtrent Ruth
ven onjuist is.
Ben je daar wel zeker van? vroeg Mor
ley. Wij hebben gehoord dat Ruthven en
Heath op zeer vriendschappelyken voet met
elkaar staan.
geen staatkundig ideaal meer; het heeft er
geen belangstelling meer voor.
Tot zoover de heer Plate. Wy zuuden
echter willen vragen, wat nu weer de oor
zaak is van het niet meer met elkander
correspondeeren van de politiek en de
maatschappij. En dan zyn wy het niet met
den schrijver eens, dat de verkiezingstech
niek hierby geen rol speelt. Het stelsel der
evenredige vertegenwoordiging heeft er
ongetwijfeld toe medegewerkt, de politici
en het volk van elkander te verwijderen.
De oorzaak ligt hier echter niet alleen. Van
groote beteekenis is ook ongetwijfeld, dat
de afgevaardigden niet meer staan in het
volle maatschappelijke leven, maar als be
roepspolitici samenhokken in de residentie
of in enkele andere centra.
Nu is dit alles niet geniakkelyk te ver
anderen door de een of andere wettelijke
regeling. De verandering moet komen uit
het volk zelf. De niet ongegronde critiek
van den heer Plate op onze tegenwoordige
politiek bewijst vooral, hoe noodig het is,
dat zy, die zich uit onbevredigdheid niet
den gang van zaken verre van de politiek
houden, hunne houding gaan veranderen.
Per slot van rekening heeft ieder volk de
Regeering, die het verdient. Dit geldt in elk
ge^al zonder eenige reserve van een demo
cratisch geregeerd land als het onze. Men
kan wel klagen over de ondoelmatigheid
van het kiesstelsel, over de macht der
partijleiders, over de vaagheid der pro
gramma’s mnar als het er op aankomt,
hebben toch de kiezers de macht, dit te ver
anderen. Die macht komt echter on/ol-
doende tot haar recht, waaneer men niet
anders doet dan op den dag der stemming
zijn briefje in de bus te werpen. Waar het
vooral op aankomt, is, dat dien het politieke
leven medelétft en ieder in zijne partij
strijdt tegen dat, wat hem verkeerd schijnt.
Die strijd moet echter met worden gevoerd
in de weken, die onmiddellyk aan de ver
kiezingen voorafgaan. De sfeer is dan voor
critiok in eigen boezem uit den aard der
zaak ongeschikt. Het is juist de tyd, waarin
geen verkiezingen in zicht zijn, die aan den
strijd in eigen boezem moeten worden be
steed. En nu is het niet tegen te rpreken,
dat de liberale staatspartij de organpn
daarvoor mist, die de arbeiders hebben in
de vakvereenigingen en de rechtsche par
tyen in de kerk. Met het oog daarop willen
wij de aandacht vestigen op eene samen
komst, die Zaterdag j.l. in „De Zalm" plaats
had vap de liberale candidaten in den kies
kring Leiden met de afgevaardigden der
het niet eens even mocht zien?
Mr. Staunton Heath? Dora ging
op in haar-stoel zitten. Maar... je v<
hem toch niet?
Wacht even! Je geeft dus nu zelf toe,
dat het beursje even uit je handen is ge
weest. Ik herinner mezelf ook de toedracht
weer heel precies, ofschoon het toen geen
bijzondere indruk op me maakte.
Als Grale’s vermoeden juist is, was het
Staunton Heath, die den diamant in je
beursje stopte op het moment dat hij daar
met opzet voor uitgekozen had.
Maar waarom zou hij dat in ’s hemels
naam gedaan hebben? vroeg het meisje
stom-verbaasd.
O, daar is wel een motief voor. Je hebt
het ons zelf aan de hand gedaan, Dora. Je
hebt ons dien avond verteld dat hij je ten
huwelijk heeft gevraagd en uit wraak dat
je hem hebt afgewezen heeft hij je dit aan
gedaan. Hij zag een kans en gebruikte die.
Ddt lijkt me toch moeilijk te gelooven
Harry, mengde Mr. Arkwright zich in het
gesprek. En het is zeker geen voldoende be
wijs om een ander van zyn schuld te over
tuigen. Meen je werkelyk dat hij den steen
gestolen heeft om op zoo’n krankzinnige
manier wraak te nemen
Zoo bedoel ik het niet, antwoordde Har
ry, er is meer dat tegen hem pleit. 'I Grale
kwam op zyn spoor toen hy informeerde,
wie aan den bridgetafel hadden gezeten.
Toen hy hoorde dat Heath er ook by was,
ging hij op onderzoek uit naar de anteceden
ten van den jongen man en deze waren niet
al te schitterend.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
GMLXIX.
Een moeilijke puzzle in een groote stad,
die zich op z'n tyd in iedere gemeente zal
herhalen is de vraag der plaatsbespreking
in theaters en by concerten,» met name in de
gevallen dat^het storm loopt voor een be
paalde uitvoering. Sommige bureaux heb
ben er een of ander middeltje op gevonden
maar andere houden aan hfet oude systeem
vast dat wie het eerst komt, het eerst maalt.
Dit is het slechtste systeeni en het leidt tot
groote ontevredenheid en lot ongerechtig
heden. Dit is weer eens gebleken bij de op
voeringen van „Ich küsse Ihre Hand, Ma
dame” die avond aan avond uitverkocht
waren.
Men had hier het stelsel dat 's morgens
om negen uur volgnummers werden uitge-
geveiwaan hen de open lucht
vóór de deur al in queue hadden ongesteld.
Het ik voorgekomen dat iemand er zyn
chauffeur al ’s morgéns om half zes had
laten postvatten. Wie geen gelegenheid
heeft om op die wijze zich een nummer te
verzekeren, krygt geen kans.
Er is over deze bespreking eindeloos ge
mopperd, maar de directie liet ijskoud mop
peren.
De puzzle lykt onpolosbaar hoe een goede
plaatsbespreking op touw is te zetten, maar
dat is niet zoo. Vaststaat dat als er meer
liefhebbers zyn dan plaatsen, er maar een
oplossing is waartegen niemand eenig be
zwaar kan hebben, n.l. dat er eerlyk geloot
wordt, wie wel, wie geen, wie een goede,
wie een slechte plaats krijgt. Het is daar
om wel eens nuttig uitéén te zetten hoe
systeem goed en eerlijk kan worden toe
gepast. Het lykt iets omslachtig, maar yi
ae praktijk is het doodeenvoudig.
Gesteld er wordt Dinsdagavond een uit
voering gegeven waarvoor veel animo zal
bestaan. Men stelle dan Maandagmorgen
bijvoorbeeld van negen tot twaalf de gele
genheid open om bons te kqopen die recht
geven op plaatsen. Men hoeft niet in de
queue te gaan staan of te dringen, want er i
is tijd gertoeg en icfaer krygt onherroepelijk
de bons die hij hebben wil. Iemand komt nu
aan het loket, koopt bijv, een bon voor twee
plaatsen parterre voor Dinsdagavond. Hij
betaalt die twee plaatsen en mag nu een
lootje trekken dat zyn volgnummer voor
plaatsbespreking aangeeft. Hy trekt no.
127 en gaat naar huis. Maandagmiddag of
Dinsdagmorgen is er plaatsbespreken. Het
begint om negen uur en bepaald is dat ieder
uur 100 nummers worden afgedaan. Hy
komt dus om even tien uur en spoedig is
127 aan de beurt. Alles loopt goed.
Nu kan zich het geval voordoen, dat er
veel meer bons zyn uitgegeven dan er voor
parterre plaatsen zyn. Welnu als er geen
plaatsen meer zyn dan wordt hem «yn geld
terugbetaald óf wanneer bijvoorbeeld <Jp
Woensdag de uitvoering wordt herhaald,
krijgt hij daarvoor een nummer. Er waren
voor Dinsdag slechts voor 115 bons plaat
sen. Hij kan dus no. 12 krygen voor Woens
dagavond. Ziedaar een dood-simpel systeem
dat het overgroote deel van alle misère voor
het publiek ondervangt, dat alle gedrang
om een plaats, nachtelyke excursies naar en
samenscholingen voor de deur van het thea
ter onnoodig maakt. Gedeeltelijk heeft men
het hier aangegeven systeem wel eens ge
volgd, n.l. door te bepalen dat allen die om
negen uur aanwezig zijn, mogen deelnemen
aan een lotingf voor volgorde.
Dit is echter half werk, want men gaat
er «met een paar personen tegelijk heen,
trekt ieder een lootje en bespreekt pp het
laagste nummer óf men ziet er kennissen,
aie elkaar helpen door voor elkaar te be
spreken. In ons systeem is ook het gevaar
voor opkoopers gering, omdat die de kans
loopen slechte plaatsen te krijgen, die ze
niet zoo gemakkelyk kwy't kunnen. De
eenige die vrijwel ons systeem volgt is het
Residentie-orkest. De abonné’s hebben reeds
plaatsen en loten nu telkens om den voor
rang van bespreking. Dat zelfde kan in
ieder geval worden toegepast gelijk wij zoo
even hebben aangetoond. By uitvoeringen
voor vereenigingen die zoo dikwijls voor de
moeilijkheid staan om de plaatsen zoo eer
lijk mogelijk uit te deelen, is het systeem
in alle opzichten aanbevelenswaardig.
We hebben het voorrecht dat onze brie
venbus geregeld allerlei bladen en blaadjes
bevat van meest uiteenloopende soort. Als
journalist kyk je ze allicht eens door. Zoo
ligt er nu en dan één dat zich Holland's
Efficiency Maandblad noemt. We zullen er
verder niets van zeggen, maar in het laat
ste nummer kwam een stukje voor dat wy
even moeten te pakken nemen. Het blaadje
geeft adviezen aan zakenmenschen en het
gaf nu het advies dat wy het verderfelijkste
vinden, dat er is. „Als het regent", zoo
vertelt iemand, „neem ik de telefoongids
4?er hand en zoek dertig of veertig a tressen
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagbh
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3 80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
by onze agenten en loopeis, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelyks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82-
Redactie Telef. 83. Postrekening 48400.
OOWHË MRANT
