ad
l
m
dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
in meer
M LEZf K
n opmerkzaam dat
r publiciteitsmidde)
omgeving i8 dan de
I-EDITIE van de
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOK GOUDA EN OMSTREKEN
Zaterdag II Mei 1629
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
Bahlmann
Gouda
EERSTE BLAD.
MEI-AANBIEDING
«wsaiöë
Dames-, Meisjes- en Kindermantels
Japonnen, Kinderjurken, Hoeden enz.
-- is iets bijzonders.
Zeer lage prijzen, ook In het betere genre.
j
FEUILLETON.
IE COURANT
4No. I7O67
op dit Blad
BODEGRAVEN, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle,
MEUWERKERK, OUDERKERK, QUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*
n onze
1 VERKOOP
bezorging per looper geschiedt.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
aULDEN
I
ZWARTE MANTELS in elke pr^slage tot de grootste maten.
zoo
koning
villen
Ie uit-
HOOFDSTUK XLIV.
(Wordt vervolgd.)
staties
je zijn
rganen
Dorlijk
k-out.
ngen van alle
tarte, in eene
er 0.12 K, mits
na
twee Haag
de
Gewt
prijs.
1415
40
IARKT 31
Ün foor ZATER-
I 9 uur.
«I r r«< r la.
EROE OPLAGE
6500 EX
HET PHOCrtUSTES-BEü.
Uit het Engelsch van
ALICE en CLAUDE ASKEW.
(Nadruk verboden.)
BRIEVEN UIT DE
OMLXX.
Misschien heeft u reeds hetiiiet onverma-
kelyke verhaal gelezen van
sche marktkooplieden, die voir de recht
bank hebben gestaan, de één lis beklaagde,
de ander ais klager omdat zij meeningsver-
schil hadden over de vraag wie
recht had. otm zich „Jfousen-k
men. Zy beweerden beiden de,
te zijn, die den titel voelde'
hen is zoo slim geweest i:yr»
laten deponeeren krachtens j
gisterwet. Toen moest de J
kroon en troon afstand doe*
dat niet deed, sleepte de 1
hem voor den rechter.
Deze kon helaas geen uitsj
dat niet meer was vast te s
titel het eerst had gevoerd.
i dus
ingste
laling,
i VERHUUR
i voor deze soort
jen speciaal tarief
n.l. van 1—8 g«.
met van de lyst der vermakelijkheden aller
lei te schrappen, dat daar niet onder vait.
Vooral de heffing van de bruto-opbrengst is
een ergerlijk schandaal omdat de kosten in
het ééne gevat veel geringer zyn dan in het
andere. De dingen die het beste trekken heb
ben dikwijls de minste kosten en voor an
dere uitvoeringen enz. zijn de kosten in ver
gelijking der bruto-opbrengst veel grooter.
En toen vertelde hij haar alles van Paul
Morley, zonder eendge terughouding en zon
der één detail over te staan. Maar terwijl
hy sprak voelde hy dat hy, al handelde hij
gok om bestwil, zyn vriend verried.
3ERS0NEEL
voor het annon-
anvragen en aan-
a
Onze schitterende sorteering
Heerschappij over zichzelf is de sleutel
tot heerschappij over anderen.
lijkheden hij ons verwikkeld heeft. Hij heeft
ai zijn schurkenstreken uitgehaald in zyn
qualiteit van agent van Arkwright en Zoon.
Maar lees zelf.
Philip las. Het was een gedetailleerd rap
port. Afgescheiden van zyn financieele ver
antwoordelijkheid tegenover de firma> had
Paillon op groote schaal ten eigen bate ge
werkt en den firmanaam misbruikt in elk
opzicht.
Maar dat was het ergste nog niet. Met
groote moeite en na langdurige nasporin-
gen, was de politie erin geslaagd, den be
drieger te vinden in een villa, welke hy on
der een valsche naam gehuurd had aan den
buitenrand van Parijs en waar hy een ge
heime schuilplaats had gevonden voor zich
zelf en zyn vrouw en dochter. De eerste was
thuis, de andere naar aan de politie was
meegedeeld, was in het buitemand. Paillon
zelf was op het kantje af ontsnapt, door een
achterdeur, toen de politie aan de voorzijde
haar inval deed. Maar zy twijfelden er niet
aan of hy zou wel spoedig gearresteerd
worden.
Het huis was van onder tot boven onder
zocht en heel toevallig werd een geheim ver
trek ontdek^ waarin zich een groote voor
raad gestolen goederen bevonden, voorna
melijk kunstvoorwerpen, van de soort als
die gestolen waren uit de woningen van
Lord Bembridge, Mr. Morrison en Sir Wil
fred Brand, curiositeiten en kostbaarheden
als waarin Arkwright en Zoon handelden.
Maar Greta’s houding gaf Philip zyn
zelfvertrouwen terug. Er was een oogen-
biik, dat hy meende, dat tranen in haar
oogen stonden, dat was, toen hy haar ver
telde, hoe Tarrant ontdekt had wat voor
leven zyn vrouw en zijn dochter hadden ge
leid.
denk eens aan, eindigde Philip, wat
hy nu lydt Hij weet dat zyn dochter hier
is en is gevlucht voor haar. Hij is zoo bang
dat zy ooit te weten zal komen dat hy in de
gevangenis heeft gezeten. Vindt je het niet
tragisch
- Ik héb vreeselyk medelijden met hem,
zei ze.
Ik dank je. Ik heb toch goed gedaan,
geloof ik, door je dit te vertelen.
is; zet hem uiteen, dat door familieomstan
digheden waar jij van op de hoogte bent,
het voor dien vader onmogelijk is, eenig be
wijs te leveren van zyn rechten maar dat
jy ervoor instaat dat zijn aanspraken recht
matig zyn. Myn vader zal je op je woord
gelooven; hij heeft een hoogen dunk van je
Philip. Als je hem overtuigd hebt, gaat de
rest gemakkelijk. Hij zal je met zyn invloed
helpen, en ongetwijfeld zal hy Fletcher er
toe brengen te doen wat hy verlangt. Zoo
zal Mr. Morley zyn dochter krijgen en de
uitverkorene van je hart zal in je omgeving
b1 y ven.
Zij hield even op, buiten adem.
Wat zeg je van myn talent als diplo
maat? vroeg ze uitbundig.
Ik bewonder je. werkelijk ik bewon
der je, betuigde J’hilip en hij meende wat
hy zei.
Maar geloof je werkelijk, vroeg hij
daarop, dat Lord Raynour my zal willen
helpen? Als dat zoo is ga ik morgen naar
hem toe, tenminste als Mr. Morley er mee
accoord gaat, waaraan ik niet twijfel.
Je moet het een beetje diplomatiek
aanleggen, raadde Greta hem. Dat lukt^je
best\ Philip. Vergeet niet dat je bij iemand
aanklopt die al bij voorbaat berend is je een
plezier te doen.
Ik weet het niet, zei Philip met een
hulpelooze beweging, ik ben zoo onhandig
in die dingen. Zal ik je vader vertellen dat
ik van Helen houd
Natuurlijk! Vertel hem dat in de eerste
plaats! Er was een scherpe klank in haar
stem. Het zal hem een aanleiding te meer
ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels 1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels f 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 booger.
rone advertentiën en ingezonden mededeelingen bjj contract tot zeer gereduceerden
Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het
Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
denken, dat van het samenbi
volken: blanke, bruine en j
democratische natie ooit sprake :.al kunnen
zijn. Geloove wie het wil. Naar onze mee-
ning wordt ook in dit opzicht weer bewezen,
dat het socialisme dood is ondanks het toe
nemende aantal stemmen o| de sociaal-
democratie uitgebracht. i
®MAD.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal £2.25, per week 17 cent, met Zondagblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per ’J
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8 80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 88. Postrekening 48400.
atsen van aanvra
iedingen raj.
Socialisatie.
Het socialisme is de leer der socialisatie,
van het gemeenschappelijk bezit der pro
ductiemiddelen, dat, zooals Marx voorspelt,
noodlzakejyk uit de tegenwoordige maat
schappelijke ontwikkeling voortvloeit. Nu
doet, zich echter dit merkwaardige ver
schijnsel voor, dat, naarmate de socialisti
sche beweging sterker wordt, het socialisme
afsterft. Zoo af en en toe hoort men in
socialistische kringen nog wel gewagen van
socialisatie, maar de wijzen waarop dit ge
schiedt, toont maar al te zeer aan, dat men
er niet aan gelooft, dat men te doen heeft
met een versleten leuze.
Hoe is dit contrast tusschen beweging en
beginsel te verklaren. Naar onze meening
hieruit, dat niet het socialisatiebeginsel de
menschen tot het socialisme dryft, maar het
sterke besef dat onze maatschappij groote
gebreken heeft. Ook wy stellen ons op dit
standpunt en willen wel zeggen dat per slot
van rekening ons politiek democratisch stel-
«r" sel alleen houdbaar zal blyken indien men er
in slaagt te komen tot een meer gelijk
matige verdeeling van inkomen en vermo
gen, eene verdeeling, die het rechtvaardig
heidsgevoel der menschen bevredigt. De
democratische machine kan niet goed loopen
als de leiding in handen is van eene bezit-
löoze massa, die een speelbal wordt van
demagogen van allerlei slag.
Over het gemeenschappelijk bezit der
productiemiddelen is al zooveel gezegd, dat
men zou denken er nog moeilijk iets nieuws
over te kunnen vernemen. Toch hoorden wij
in de laatste weken een paar opmerkingen
die wellicht voor velen nieuwer zyn.
De eerste is van Dr. Vos, de liberale Ka-
mercandidaat voor den kieskring Leiden.
Het socialisme^, aldus Dr. Vos, is eigeniyk
geheel niet iets, dat past bij den modernen
tyd. Het is iets uit het ver verleden. Het is
alleen uitvoerbaar in eene zeer eenvoudige,
primaire maatschappij, maar niet in onze
ingewikkelde wereldhuishouding.
Wy hebben het ook altyd zoo gevoeld. In
oude tijden, toen de menschen leefden in
kleine gemeenschappen, waarvan de leden
door familie- en stamverwantschap waren
verbonden, had men gemeenschappelijk be
zit en kon men dat hebben. Ieder lid der ge
meenschap was bereid zich aan die kleine
gemeenschap te geven, evenals de leden van
een zelfde huisgezin. Toen de gemeenschap
en echter wat grooter werden, was het uit
SRF** Deze Courant komt
zend gulden, gemiddeld dus een 40 mille per
jaar.
Aan entrée’s wordt meer dan vyf millioen
gulden uitgegeven, tegen vier millioen in
1924, een styging van ongeveer dertig pro
cent en in één jaar een vermeerdering van
drie ton gouds. Het zyn in de eerste plaats
de bioscopen die het geld binnenhalen, twee
millioen en één ton in één jaar. Toch is dit
bedrag aan het dalen en dat der tooneel-
voorstellingen aan het stijgen, hetgeen geen
ongunstig verschijnsel mag heeten. Maar
nog altyd bezoeken 2.8 millioen menschen de
bioscoop tegen 1.9 millioen de tooneel- en
concert-uitvoeringen, maar in 1928 zaten er
250 duizend minder in dc bioscoop dan in
1929, d. w. z. 700 per dag minder. Per dag
gaan er toch 15000 menschen naar de een
of andere vermakelijkheid. Of dat getal
ia.. Irnnirum iuii niet, .uitmaken,,Deft
Haag telt 4'20 duizend zielen, dus 3% /o
gaat iederen dag naar een vermakelijkheid,-
een getal dat niet hoog lykt. Er vallen by
de berekening wel eenige groepen af maar
de bioscopen worden ook reeds döor zeer
jonge kinderen bezocht zoodat ook van de
kindergroep niet zoo heel veel afgaat.
Als men in aanmerking neemt dat een
veel grooter percentage kinderen naar de
bioscoop gaat dan naar andere vermakelijk
heden dan is het cijfer voor deze laatste
groep in vergelijking nog gunstiger. Overi
gens is het niet gemakkelyk er peil op te
trekken want onder deze laatste groep val
len ook allerlei „avondjes’’ en uitvoeringen
die niet direct kunstvol zyn. Zelfs sport-
vertooningen vallen er onder en het aantal
van deze is nog altijd groot. Helaas hebben
wij ook geen cijfers van andere gemeenten,
zoodat wij in dit opzicht niet kunnen vast
stellen of den Haag een stad van uitgaan-
ders is of niet. De cijfers lijken ons niet ver
ontrustend, vooral als men bedenkt dat het
gansche seizoen Scheveningen met ai zyn
vreemdelingen er ook nog in opgenomen is.
Nu het bedrag der opbrengst steeds stijgt,
lijkt het toch dringend noodzakelijk er eens
verandering in te brengen en te beginnen
Wy mogen in dezen brief niet onvermeld
laten het feest van den dichter Willem
Kloos. Hij heeft zyn zeventigste verjaardag
gevierd en de hulde van oud en jong in ont
vangst genomen. Zonderling is hoe weinig
dergelyke figuren anders dan bij naam be
kend zijn. Trouwens dat is een verschijnsel
juist by letterkundigen opvallend. Wy heb
ben het voorrecht uit .die milieus in den
een uitzondering, want het is merkwaardig
dat men de vertegenwoordigers daaruit ner
gens ontmoet. Men zou zoo verwachten dat
juist zy die altyd het hooggeroemde volle
leven” willen beschrijven en uehandelen
juist zeer veel onder de menschen verkeer
den om daar hun stof en hun kennis te
vergaren.
Het schijnt anders te zijn en het verbaast
ons dan ook nooit dat de meeste romans al
tijd afspelen in het eigen kringetje van de
schrijvers zelf.
Willem Kloos is by name bekend maar
het zou toch leelijk tegenvallen als men
eens kon nagaan by hoeveel menschen hy
bekend is en het zou nog meer tegenvallen
als men wist hoevelen met zyn persoon be
kend zyn. Hij heeft zich nooit bewogen in
het openbare leven nam zelfs geen deel aan
de kringen der artisten, die er in den Haag
vele zyn en waarschijnlijk bleef hij in zyn
eigen kleinen-kring. Zoo zijn er juist onder
de letterkundigen zeer velen, wij zouden er
een heele ry van kunnen opnoemen die nooit
in het openbare leven komen.
Over de beteekenis van Kloos voor ons
geestesleven zullen wij hier niet spreken.
Hotst Asthmi
m genezing door nieu-
uit plantenextracten.
ittest:
v behandeling sedert 6
ik hoest minder, haal
:1 my krachtiger. Toch
r aangetast, want ik
>p last van 3 genees-
even. De minste bewe-
oden, doch in die vyf
geheel ander mensch
'ie het wette<yk
cpmng” te noe-
Jjersie geweest
Snaar één van
«tel wettig te
Handeisre-
«hder van zijn
xeft'en omdat hy
wittige koning
tspraak doen om
bellen wie den
Zelfs aan de
aandacht van de twee hoogste autoriteiten
op de markt, den marklmedter en den
rnarkt-agent was het ontgaan wie het eerst
zich zelf gehuldigd had. Alzoi zulen er twee
koningen zyn, de één met eeiuwettige kroon,
de andere zonder die.
Hoi aUviau naar ootiyn*
plotseling aanstekelijk te zyn geworden,
want wij hébben er nu al behalve een sok-
ken-koning, een kousen-keizer en een kou-
sen-president ontdekt. Straks komen er wie
weet welke titels los »n met zin voor allite
ratie vindt men wellicht de kant-koning, de
pyama-prins, de manufacruren-monarch en
de dekens-dictator of iets der ge ij ks uit. Het
is een tamelijk onschuldig vermaak, maar
het is alleen nogal bespottelyk dat dergel(j-
ke inventies door deponeering plotseling een
ernstig en wettel ijk karakter kunnen krij
gen.
Natuurlijk is dat niet de bedoeling ge
weest en te zyner tijd is het gewenscht dat
aan dergelyke grapjes door middel van een
wet een einde wordt gemaakt. Overigens is
het een goedkoope vermakelijkheid. Ze
brengt helaas niets in het laadje der ge
meentekas.
Die trekt trouwens al genoeg uit ons ge
noegen. Iji 1928 is het al weer 44 duizend
gulden meer, dat wij daarin hebben gestort
en de beruchte vermakelijkheidsbelasting
die bij haar opzet één ton gouds zou opleve
ren loopt nou al aardig naar Let millioen.
Het was in 1926 al 869 duizend gulden en
sedert 1924 is er een styging van 160 dui-
Dat heb je zeker! Er was een trilling
in haar stem terwijl ze sprak, de zaak is
wat we nu verder moeten <joen? Je houdt
van Helen en wilt niet dat ze naar Austra
lië gaat. Haar eigen vader zou, als het mo-
gelyk was, haar naturlijk ook liever hier
houden. Is het nooit eerder by hem of bij
jou opgekomen, dat hy haar zou kunnen op-
eischen als Paul Morley, inplaats van als
Spencer Tarrant? Zy is niet by de Flet
chers gebracht door haar vader, maar door
familie van haar moeder. Zy hielden den
naam van den vader geheim. In ieder geval
zou ik niet denken, dat Mr. Fletcher ontoe
gankelijk zou zyn voor een verstandige re-
deneering, vergezeld van een flink bedrag.
Mr. Fletcher en zyn vrouw zullen dan wel
naar Australië wilen gaan zonder hun aan
genomen dochter.
Philip fronste nadenkend de wenkbrau
wen. Deze redeneering was juist. Want ver
standig was het geweest om Greta in ver
trouwen te nemen I
Maar je vader, opperde hy, zal hy het
niet vreemd vinden? Zal hy niet aandrin
gen op een onderzoek naar de rechtmatig
heid van Morley’s aanspraken? De Fletchers
mogen gemakkelyk te overtuigen zyn; hy
zal de zaak meer critisch bekijken.
Ik zou je voorstellen, om zelf myn va
der te gaan opzoeken, verklaarde Greta.
Ga morgen. Spreek vooral met Mr. Morley.
Vertel hem dat de Fletchers Helen willen
meenemen. Overtuig hem van de mogeyk-
heid van myn voorstel, maar stel het als je
eigen idee voor. Ga dan naar Lord Raynour
en vertel hem, dat Helen’s vader gevonden
met het gemeenschappelijk bezit. De ver
wantschap tusschen de leden der gemeen
schap was niet groot genoeg meer, om hen
bereid te maken;, voor hun medeleden te
werken en te zorgen. Noodgedwongen le._
dit tot het priyaat bezit, tot het individua
lisme.
Intusschen ging de ontwikkeling der
maatschappy door. Van dorps- en stads
huishouding tot volkshuishouding en van
volkshuishouding tot wereldhuishouding. En
nu wy midden in de wereldhuishouding zit
ten, komt daar het socialisme en wil ons
wys maken, dat wy in die wereldhuishou
ding weer bezitsvormen moeten invoeren,
die behooren by de primaire natuurhuishou-
ding. Kan het eigeniyk wel dwazer, zouden
wy willen vragen. En pleit het wel voor de
menschen, dat zy zich door Karl Marx
by den neus hebben laten nemen?
De tweede opmerkipg, waarover wij iets
willen zeggen, komt voor in dc brochure van
Ir. Plate, waarover wy in ons vorig hoofd
artikel reeds spraken. Zooals men weet
redeneerde Marx aldus. De vervanging van
het eenvoudige werktuig tot de ingewik
kelde machine leidt tot de vervanging van
het klein- door het grootbedryf en dit weer
tot omzetting van het privaatbezit in ge
meenschappelijk bezit. By het kleinbedryf
behoort <z.i. het privaat bezit. By het groot
bedrijf, waar de arbeider niet meer zyn
eigen werktuig in privaat bezit kan hebben,
past het gemeenschappelijk bezit. Dit zal
dun ouK van auir Komen, xre in net groot
bedrijf tot gemeenschappelyk optreden ge
schoolde arbeiders, zullen de politieke macht
veroveren en door die politieke macht de
socialisatie tot stand brengen.
Nu is het niet te ontkennen, dat op
industrieelgebied de concentratie van het
bedryfsleven in steeds grooter wordende
ondernemingen, schynt te pleiten voor de
theorie van Marx. De aanhangers wijzen
dan ook met voldoening op de voortdurende
uitbreiding der trusts en kartels. Hun, die
meenen dat deze uitbreiding steun geeft
aan de socialisatietheorie, gooit Ir. Plate
echter ter dege roet i» het eten. Hy wyst
er op, dat trusts en kartels meer en meer
internationaal worden en er van socialisatie
dus eerst sprake kan zyn, als alle volken der
aarde tot eene natie zyn vereenigd. Hoe toch
wil, mag men terecht vragen, de Neder-
landsche sociaaldemocratie komen tot socia-
liseering van, om maar eens een voorbeeld
te noemen, het bedrijf van de Koninklyke
Petroleummaatschappy, voordat alle lan
den, waarin die maatschappy werkt, in één
staat zyn vereenigd. En zou men inderdaad
Seraing (België)”,
net bewyzen aan den
ismiddelen zelf, den
*.n G. DAMMAN, aan
LBILIé (afd. P 85)
rdam.
IEKTE DUIDELIJK
J)t er is een speciale
kte.
zyn om je te helpen. Mijn vader heeft een
sterk gevoel voor romantiek.
Goed, ik zal het doen. En ik ben blij
Greta, dat ik vertrouwen in je gesteld heb.
Vrouwenhersens zyn af en toe wel
bruikbaar, antwoordde ze vluchtig.
Ik hoop dat je spoedig aan Helen net
zooveel zult hebben! De bedoeling van deze
opmerking ontging hem. En zouden we nu
maar niet naar binnen gaan vroeg zy na
een pauze. Dora zal niet begrijpen waar we
zoolang over gepraat hebben.
Langzaam liepen zij naar huis terug.
Dora en Helen zaten aan een handwerkje.
Dora keek gespannen toen haar broer en
haar vriendin binnen kwamen. Maar Greta
lachte en was heel kalm, zoodat Dora over
tuigd was, dat Philip geen flater gemaakt
had.
Ik zat op je te wachten, Philip jongen,
ik wilde even iets met je bespreken. John
Arkwright stond met een zucht van verlich
ting uit zyn stoel op. Hij had een brief in
de hand, die blijkbaar met de avondpost ge
komen was. Het is iets van zakelijken aard,
voegde hij eraan toe, voor de dames niet
erg interessant.
Miaar dat is niet waar! Hij keerde zich
om toen hy de deur achter zyn zoon ge
sloten had. Het is een brief van den Parij-
schen detective dien ik je wilde laten zien,
Philip. Maar kom in mijn studeerkamer,
dan zullen wy de zaak bespreken.
John Arkwright ging bij den schoorsteen
staan en reikte zijn zoon den brief toe.
Die schurk van een Paillon, viel hy uit,
die schelm! De hemel weet in wa.ke moei-
Ó>g»randwd« oplag» WOO
68" Jaargang
GOÜDSCHE MANT?