V.
LIBERALE STAATSPARTIJ
DE VRIJHEIDSBOND
Nutsspaarbank te Gouda
Vi
RIJKSKWEEKSCHOOL
KD0PL
IVoor Lips' Brandkasten en Slotenfabriek I
IS DE AGENTP. ROND Pz.. GOUDA, I
DË G0UDSCHE FRUITHANDEL
Goudsche Dienstverrichting
Onkreukbare Dassen f 2.50
RADIO
I Weet U
STEENLAND
ViilcaDi8eer-lDrichtiDg DE HUN li.
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 25 MEI 1929 TWEEDE BLAD
Openbare Aanbesteding.
Het maken van 570 Meter
boordvoorziening langs
de Noordzijde van de
Kattensingelgracht te
Gouda,
=j VRIJZINNIG
DEMOCRATISCHE BOND.
Dllllr. A. M. JOEKES
Adverteert in dit Blad.
ONZE CANDIDATEN ZIJN:
Het kantoor Oosthaven 12 is dagelijks geopend
0EKEN
BIJ
KLEIWEG 39 - TELEF. 287
J HULLEMAN, Off. Ford Dealer, GOUDA
MIDDELS. TECHN. SCHOOL
Bouwkundige en Waterbouwkundige
Turfmarkt 1 - Telef. 344 - Gouda
Zeer snelle verhuizingen met auto-verhuiswagens van
en naar alle plaatsen.
Transport van Piano's, Orgels, Brandkasten, enz. enz,
ALTIJD ONDER GARANTIE.
Goedkoope prijzen. Zeer nette behandeling.
Fa. P. J. Revet en Zonen
VLOERLAKKEN
S. S. van Dantzig
KILO
Kaashandel P. G TEEKENS
BOERS Co. R'dam
I MELKBROOD
BEDMTATEREN
Snelle en volledige genezing
J. L. A. BRAAK,
Abonneert U op dit Blad
BEZOEKT de
aljeen HEERENSALON
Hygiënische artikelen en
Patentgeneesmiddelei
V Aarzel niet I Maar bestel llw Fotoarllkelen tij
Op voor de Nationale Eenheid.
Een belangrijke rede van Dr. I. H. J. Vos,
Uit ons Parlement.
BURGEMEESTER en WET
HOUDERS van GOUDA zullen op
DINSDAG 4 JUNI 1929 des namid
dags 2 uur ten Gemeentehuize in het
openbaar trachten ,aan te besteden
Bestek en teekening zijn van af
Dinsdag 2l Mei 1929 verkrijgbaar ten
bureele van Gemeentewerken, Turf
markt 50 Gouda, tegen betaling van
f
Bestek en teekening kunnen, mits
in ongeschonden staat, worden terug
genomen tegen betaling van f 2.50.
Gouda, 16 Mei 1929.?
Burgemeester en Wethouders
40 van Gouda.
No. 6 op onze lijst van
candidaten voor de a.s.
Tweede Kamerverkiezing
die gedurende vele jaren
verschillende belangrijke
functies heeft vervuld in
Nederl. Indië, en daardoor
grondig op de hoogte is
Bmet de Indische toestanden
en daarvan dan ook her
haaldelijk in de Kamer blijk
heeft gegeven.
Nuttig en noodig is het
gezien het groote belang
dat Nederland bij zijn Overzeesche
bezittingen heeft, dat in de Kamer
daarover wordt gesproken door iemand
die door persoonlijke ondervinding en
democratische gedachten kan aantoo-
nen wat in Nederland voor Indiekan
worden gedaan.
Nog vorige jaar heeft JOEKES,
daarvoor expres een reis naar Indië
gemaakt.
Zorg dus, dat JOEKES in de Ka
mer kome, ook' in belang van de
ONTWAPENING.
Immers in het belang van onze
veiligheid roepen wij U toe
Waakt voor Uw gezin en land,
Stemt voor ONTWAPENING
Marchanl
Vraagt gratis inlichtingen en bro
chures aan het Secretariaat
Antonie Heinsiu9straat 87, den Haag.
en bij de Besturen der afdeelingen
Sanguinose
Zenuwsterkend - Bloedvormend.
Het is heusch niet noodig U
langer moe en slap en lusteloos
te gevoelen „de SANGUINOSE"
helpt U hier volkomen van af.
Probeer het eens en neem ge
regeld 2 maal daags een eetlepel,
en U zult verbaasd staan van
het verrassend resultaat.
SANGUINOSE kost per flesch
f 2.—, 6 fl. f 11.—. 12 fl. f21.
Verkrijgbaar bij Apothekers en
Drogisten.
WACHT U VOOR NAMAAK.
VAN DAM Co. 30
De Riemerstraat 2c/4, Den Haag.
SCHOONHOVEN
Aangifte van nieuwe Leerlingen moet geschieden
vóór 30 Juni a.s.
22 w. BROUWER, Dir.
Dr. I. H. J. VOS, ■HM
aftr. Kattïerlid 1
C. J. VAN KEMPEN,
Oud-Gouverneur van Sumatra's O. K.
Mej. JOH. WESTERMAN,
aftr. Kamerlid
Prof. Dr. B. D. EERDMANS,
oud-Kamerlid
E. M. TEENSTRA,
oud-Kamerlid
C. G. ROOS,
Burgemeester van Lekkerkerk
Mr. J. RUTGERS,
Wethouder van Amsterdam
ED. G. SCHüRMANN,
Voorzitter Kon. Nederl. Middenstandsbond
A. F. STROINK,
Wethouder van Stad-Vollenhove
Mevr. M. BOISSEVAIN-PIJNAPPEL,
Lid der Prov. Staten van Noord-Holland
P. STAPEL,
Lid der Prov. Staten van Noord-Holland
Mej. L. C. A. VAN EEGHEN.
Presidente der Vrouwengroep io de Lib.
I Staatspartij SZS
Eischt vóór alles van Uwe Spaarbank
VOLLEDIGE GARANTIE
voor'de nakoming harer verplichtingen I
De Reserve ad f 366.000,— der
biedt U deze garantie
zander eenig voorbehoud
Firma Wed A. Rietveld.
LANGE TIPNDEWEG 27
BLAUWE DRUIVEN.
VERSCHE AARDBEIEN
KAAPSCHE PRUIMEN
POMPELMOES.
TAPELPEREN
TAFELAPPELEN
BANANEN
TELEF 313
ia t ó#r ra a
SINAASAPPELEN
CITROENEN
NIEUWE VIJGEN
STUDENTEN. HAVER
VRUCHTEN IN BLIK
VRUCHTEN IN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
BUSGROENTEN (merk Sleutel»)
Met deze wagen,
Oe nieuwe F O R O vrachtauto,
Gekocht aan onderstaand adres
Verzekert gij Uw suooee I
KLEIWEG 20 TEL. 350
Komt het nieuwe Chanis eens bezichtigen.
TR UTRICHT
Opleiding voor
TOELATINGSEXAMEN VANGT AAN I JULI
AANGIFTE VÓÓR 27 IUNI.
De opleiding sluit in hoofdzaak aan op S^aar H.B.S., M.U.L.O. dipl. B en
ook op uitgebreid Ambachtsschoolonderwijs. Vrijstellingen voor toelatingsexamen
zijn mogelijk. Aangifte-formulier, inlichtingen enz. verstrekt de directeur.
CROESELAAN 325
Beleefd aanbevelend. L. N. POLDERVAART.
Schilders, Oosthaven 65, Tel. 280
- GOUDA.
Verf, Lakken
Kwa/len
JAPANLAKKEN
BUITENLAKKEN
BINNENLAKKEN
Nieuwe Zending
Zoete en Zoute Krakelingen
22 en 25 cent per ons
Alle soorten Gebakjes 8ct. p. stuk
Prima Honingkoek 40 ct per stuk
Siioopwafels 6 cent per stuk
Echte Goudsfhe Sprits f 1.25 p. p.
Gebr. Kamphulzen
sjes; v
Knasjes| volvet m. Rijksmerk thans
'n gulden per stuk.
Gouwe 55 Gouda.
BOUWKUNDIG BUREAU
J. 0. HENRI VAN INGEN
Rotterdam - Vlietstraat 8b - Tel. 11748.
Verzorging van Exterieur, Interieur, Hin
derwet, Drankwet, enz. Alles tot het vak
behoorend.
j a.per week. GEHEEL COM
PLEET GEPLAATST 125.—.
I1APPEL. Snoystraat 69, GOUDA.
H. BROUWER DE KONING
Spieringstraat 153 Gouda.
Ona brood werd bekroond:
Arnhem 1923, 'a-Bosch 1924, R'dam 1928,
Dordrecht en Utreekt 1927.
Stempel- en Naamplaatfabriek
KEIZERSTR. 6 HANG 52
TELEF. 57194, (GEEN FILIALEN)
STEENHOUWERIJ
A. ROODBOL
HARDSTEEN ZANDSTEEN
SCHOORSTEENMANTELS
GRAFWERKEN.
ACHTER DE KERK - GOUDA.
H. VAN DER GRAAFF
Blauwstraat 19 Tel. 763
Geboorte
Trouw
on Rouw
dat ons
heerli
M prac
heerlijk van smaak
p r ac h t i g van kwaliteit is
KLEIWEG
Des nachts, door kinderen en
volwassenen'.
BEWIJS
le Brief. „Ik heb een dochtertje van
14 V2 jaar, dat eiken nacht
in bed watert."
2e Brief. Door het gebruik van slechts
één enkele doos Uwer pillen
is mijn kind geheel genezen."
Mevr. Ste Luik.
Voor alle verdere inlichtingen wende
men zich tot den uitvinder dezer ge
neesmiddelen zelf, den dokter in de
medicijnen G. DAMMAN, de firma
J. H. I. SNAB1LIE (afdeeling P. 85).
Groote Markt 7, Rotterdam.
Verzoeke de ziekte duidelijk aan te
geven, want er is een speciale bro
chure voor elke ziekte. 34
Boekhouden - Handelsrekenen
Handelskennis - Handelsrecht
Opleiding voor practljk en examen
Laaraar M. O.
Burg. Martenoolngol 24
van C. GORISSEN, Kapper
Gouwe 30 Gouda
SPECIAAL ADRES IR
Consult ook per brief.
Nlevr. J- DAM
Goudschestraat 7 - ROTTERDAM
Steeds voorradig alle maten prima
gebruikte AulObsndsn,
2e Weenastraat 28, Tel. 43929, R'dam
FOTOHANDEL NIJMAN,
Visschersdijk lOlg ROTTERDAM.
Telefoon 56046.
U zult goedé resultaten hebben 1
Is een middel van wetenschap- A
pelljke samenstelling, dat del
ziektekiemen doodt en de Huid I
geneest. Een proe8lacoo zal U 1
overtuigen.
•Voer Hold— nA—I—M
4
41
f i
Dr. I. H. J. VOS.
Lid van de Tweede Kamer.
Het lid vam de Tweede Kamer, Dr. I. H. J.
Vos, oud-wethouder van Amsterdam heeft
k; de afgeloopen week in Amsterdam en
Rotterdam redevoeringen gehouden, die
zeer de aandacht hebben getrokken.
Tot onderwerp zyner rede had l>r. Vos
gekozen: Op voor die Nationale eenheid.
Aan het verslag in de N. R- Ct ontleenen
w (j daarvan het volgende:
Deze verkiezingsstrijd gaat, langs de zit
tende regeering heen, ten eerste omdat hei
nunisterie zich zelf al dood iieeft "orklaard
en aangekondigd heeft te /.uilen aftreden;
ten tweede omdat het niet is een parlemen
tair ministerie en ten derde, omdat het is
geweest een noodlramisterie.
Voor zoo'n ministerie is er geen arbeids
veld, dat zich verder uitstrekt dan ovèr een
termijn van vier jaar. al zou men zich b.v.
kunnen voorstellen, dat er een be**re rege
ling te vinden zou zyn voor verschillende
scciale wetten, door samenwerking b.v. van
Ongevallenwet en Ziektewet. Zoo n samen
trekking zou heel wat minder omslag en
ambtenarij geven. De groote splitsing op
allerlei gebied is een der oorzaken van onze
houge belastingen. Men behoeft heusch niet
conservatief te rijm, om er naar te trachten
op zoo'n manier een practisch man te zqjn
}n de uitvoering van onze wetten.
Een extra parlementair ministerie past
niet in ons parlementaire systeem. Wie Van
de ministers zelf in een extra parlementair
kabinet geen plaats meer zou mogen inne
men, wil' sprv gedachtig aan het vdn 3e doo-
den niet dan goeds, niet zeggen, alij heeft
voor deze regeering, een mild woord over
voor wat ze heeft gedaan. Het is b.v. goed,
dat er een Ziektewet is gekomen, al heeft
deze ook haar groote fouten. Een Krankzin
nigenwet en Armenwet zijn dingen, waar
voor men d)e regeering dankbaar rnag zijn.
Vooral voor de eerste.
Een van de belangrijkste grieven van Dt.
Vob tegen het aftredende ministerie is, dat
het te weinig nationaal, is geweest, met
name in het Nederlandsch-Belgische vraag
stuk. Vredelievende betrekkingen .^ijn goed,
maar het eigenbelang mag niet wovden ach
tergesteld. Amsterdam en Rotterdam zijn
geen concurrenten, zy kunnen gezamenlijk
het achterland openmaken. Zelfs bestaat de
mogelijikheid, dat Antwerpen, Amsterdam en
Rotterdam zich mettertijd te weef moeten
stellen tegenover Hamburg. Maar voor alles
dient gezorgd, dat Nederland voor 100 pet.
geoutilleerd is, vóór dat men Antwerpen
voor 50 pet. tegemoet treedt. De liberale
fractie in Tweede en Eèrste Kamer zyn de
eenige geweest, die consequent hebben op
de bres gestaan voor het Nederlandsche be-
lang.
Wat ligt er in de politieke sfeer van de
naaste toekomst, en waarvoor zullen de li
beralen hebben te ijveren
Spreker herhaalt, dat hjj niet gelooft aan
een parlementair ministerie na deze verkie
zingen, evenmin, dat in een extra- parlemen
tair ministerie liberalen zouden anting ne
men. Nagaande de verschillende mogelajk-
mogelykhedan herinnerde hy aan de pogin
gen van mr. Marchant in 1925 om tot een
democratisch ministerie te komen. Deze for
matie is mislukt. Waarom? Omdat de vrij
zinnig- en sociaal-democraten niet beginsel
vast genoeg waremi?
o Wat hebbetn de heeren gedaan met hun
tenzjjdige nationale ontwapening, toen ze
een concept-regeeringsprogram. waaraan de
katholieken zouden meewerken, samenstel
den? Spreker vertrouwt, dat we voor een
herhaling van dit treurspel bewaard zullen
wyven. Ook aan oen coalitie-ministerie ge
looft dr. Vos niet. De Ghr istelij k-Histori-
schen behooren daarin niet meer. Dat déze
Party zich oriënteert naar het liberale be
ginsel der vrijheid, daartegen heeft hij geen
bezwaar. Maar wel tfezwaar heeft hy erte
gen, dat ze zich oriëwteeren zou naar de
liberale pattij, die dan een buiging naar de
Christel yk-historischen zou moeten maken,
vooral naar het christelijke deel daarvan. De
liberale partij zal haar kracht moeten Wij
ven zoeken in haar isolement-
De liberale party was 25 jaar geleden al
dootf de heer Duys beweerde dat' lenminste
jn een debat met spreker. Wien men nu ook
«eert, van links of rechts, het liberalisme
m telkens dood Emi dan verwijten ze bet, dat
de Nederlandsche liberalen niet aangesloten
zyn by het Internationale Verbond van radi
cale vereenigingen. Maar welke radicale
vereenigingen zijn daar wel by aangeslo
ten? En merkwaardig is het daarby, dat de
Eilgedsche liberalen^ wat de ontwapening
betreft, op hetzelfde standpunt staan als de
Nederlandsche liberaien. Men zit er een
weinig verlegen mee. Natuurlyk zyn er fou
ten, maar die zym er niet alleen by de libe
ralen. Een vaar de teekenen des tyds, aan
die fouten te wijten van party of kiesstelsel,
is het bestaan van de kleine partyen.
Spreker keerde zich dan tot het vraag
stuk van de bestrijding der werkloosheid ais
maatschappelijk verschijnsel. De Engelsche
liberalen hebben dit vraagstuk als mzet ge
bruikt voor den verkiezingsstrijd. Dit pro
bleem ligt wel by uitstek in de neutrale
zone, het is een practisch vraagrtuk. Een
man als minister Kan zou op dit terrein
zonder veel moeite veel hebben kunnen be
reiken, liggende in de zuivere ecqnomische
politiek. Voor Nederland zou =preker het
Engelsche plan niet durven overnemen, ai is
het een van zy.i grieven tegen den minister
van waterstaat, dat hy het wegenvraagstuk
niet grooter en breeder heeft gezien. By de
behandeling van die Armenwet heeft spreker
nog er op gewezen, dat dJe groote stad het
platteland ontvolkt. In een jaar tyds trok
ken naar Amsterdam b.v. 2536 gezinnen, die
niet voor zich zelf konden zorgen.
Deze ontwikkeling' moet worden tegen
gegaan. Middelen daartegen zy b.v. de aan
leg' van groote en breede wegen; de afschaf
fing van de forensenbelasting; ontwikkeling
van het radiowezen. Spr. hoopt, dat die van
politieke smetten vry zal blyven of worden
en niet tot verdere versplintering zal voe
ren, en de menschen vervullen van secte-
geest.
Den wegenaanleg zou dr. Vos niet op de
wyze van Lloyd George, door werkloozen
willen doen geschieden. Het EngeUche plan
is hem te weinig productief, het sociaal-
productieve element moet er grooier plaats
in innemen. Spreker heeft groote vrede met
wat minister Kan heeft gedaan vjor het in
cultuur brengen van woesten grond, maar te
ver doorzetten is gevaarlijk. Nieuwe land
bouwgrond geeft één gezin per H.A. een be
staan, tuinbouiwgrond 10 k 20 gezinnen. Men
ziet, dlat dit geen oplossing is. En daarnaast
ligt er een vernietiging van ons natuur
schoon in. Als Drent van geboorte vindt
spreker het jammer ten bate van een paar
schoon, van zoo groote beteekenis voor ons
volk te vernietigen.
Sociaal-productief zou zyn toevoeren van
werkkrachten aan de industrieplaatsen als
Enschedé, Lonneker, Arnhem, Ede, Eindho
ven. Ze zyn daar brqodnoodig en de fabrie
ken kunney ze niet kry»en: op de'Karei I
fabriek werken 8 a 900 Belgen. Ij het geen
ongezonde toestand, dat in Duitschland en
België de arbeiders moeten worden getrok-
ke naar onze bedrijven en onze steden met
massa's werkloozen zitten Spreker heeft de
rgeering gevraagd een plan te maken om
arbeiders daarheen te trekken, door de
werkloosheid in één hand te brengen en de
volkshuisvesting tegelyk ter hand te nemen.
Thans dokteren er vier ministers aan dit
probleem, die ieder op eigen houtje werken.
Een causale werkloosheidsbestrijding is 1-00
pet. meer waard dan die door de mi gevolgde
uitzending naar het platteland. Wil men
geen binnen/landsche migratie, laat de
regeering dan streven met rykssteun naar
diecentralisatie van de industrie. In Emmen
wordt het nu geprobeerd. Waarom zou men
een stuk van de industrie van P/.ilips niet
kunnen verplaatsen Den voor vele arbei
ders vernederenden steun zou men op deze
wijze daadwerkelijk uit den weg ruimen.
Zich nu keerende tot de kwestie der ont
wapening zeide dr. Vos het niet over het
standpunt van de tegenstanders te wilden
hebben. De liberalen zijn volkenbo'ïüsont/wa-
pesaars. Oorlogzuchtig zyn de Nederland-
ders niet, maar het blyft gevaarlijk in
Europa zyn leger af te schaffen, zoolang
Sowjet-Rusland bestaat, dat mét geweld de
Russische zegeningen aan het overige
Europa wil brengen. We hebben daartegen
een risicopremie te betalen in den vorm van
een klein leger. Als Europa ontwapent en
zullen ce Neder-
zyn net ge
weer te breken en de laatste uniform op te
bergen. Maar een ontwapend Europa zal er
niet komen zonder dat de landen kans heb-
be n hun overbevolking af te zetten.
De sluiting van Amerika is een reactie op
het Latynsche, Katholieke en Joodsche ele
ment, die zich met assimileeren. Als
Europa niet zoo gebloed had, dan zou het
brandhout binnen 5 jaar weer opgestapeld
liggen.
Het Kellogg-pactis een belangrijke stap
op den weg naar rechtspraak tusschen de
vo'ken, maar Amerika is door zyn tariefs-
verhooging bezig af te breken wat het aan
idëels had tot stand gébracht. De tariefs
muren moeten weg. Als Amerika het vrye
handelsstelsel aanvaardde, zou het een wel
daad aan de wereld en een stap naar den
wereldvrede hebben gedaan. Het protectio
nisme is een vloek. Niet economische maar
cultureele overwegingen moeten tot vrij-
lei
By deze verkiezing moeten de liberalen
vooral wijzen op de waarde van het beginsel
der nationale eenheid. Met een peroratie op
het liberale beginsel dat aan Nederland zoo
vele goede dingen heeft gebracht, den vrij
handel, zoowel ala de sociale wetgeving be
sloot spreker, zyn hoorders opwekkende tot
strijden tegen sectarisme.
Wat aan Gouda voorbijqing.
Vorige week hebben wy onze bevreem
ding geuit dat op een daartoe door Mr. de
Witt Wynen in den Raad gestelde vraag of
in Gouda de Thermo-Chemische Fabrieken
zouden worden gevestigd, het antwoord van
den Raadsvoorzitter luidde dat door deze
Fabrieken nog geen beslissing was geno
men. De bladen toch hadden reeds vermeld
dat deze fabrieken te Woerden zouden ko
men.
Wy hebben die bevreemding echter eerst
geuit, nadat wy ons volkomen zekerheid
hadden verschaft dat de vestiging te Woer
den inderdaad een feit is.
Nu komt het „Goudach Volksblad" Don
derdagavond met de bewering dat ons be
richt onjuist is en dat de genoemde fa
brieken nog geen beslissing genomen heb
ben.
Nu zouden wy op een dergelijke tegen
spraak van het „Goudsch Volksblad" niet
ingaan, wyl onze inlichtingen, te Woerden
zelf ingewonnen, eiken twijfel aan de juist
heid van onze mededeeling uitsluiten, ware
het niet dat het soc.-dem. blad hieraan deze
conclusie toevoegt:
„Het heeft wel den schijn dat de Goud
sche Courant er behagen in schept, dat
het in Gouda vooral maar niet goed aal
gaan."
Het venijn zit in den staart.
Het soc.-dem. orgaan wil het doen voor
komen alsof w ij ons zouden verheugen wan
neer het in Gouda niet goed gaat. Een der
gelijke aantijging is toch wel infaam. Het is
wei onnoodig te zeggen dat wy het ten
betreuren dat het in Gouda niet
gaat. Wanneer daarin verbetering zou
door vestiging van flinke on-
die aan vele handen werk kun-
i, dan zullen wij ons daar
over in bijzondere mate verblijden, omdat
toeneming en ontwikkeling van het bedrijfs
leven welvaartsvermeerdering met zich
brengt.
Dat wij er de aandacht op vestigden dat
de vestiging der hierboven genoemde fa
brieken aan Gouda is voorbijgegaan, had
alleen ten doel er op te wijzen dat het niet
zoo eenvoudig is nieuwe industrieën tot een
gemeente te trekken, omdat er tal van an-,
dere gemeenten op uit zijn om de gemeente
Gouda vóór te zijn. De belangrijke conces
sies, die de gemeente Woerden heeft ge
daan om de bedoelde fabrieken tot zich te
trekken, leveren daarvan het bewijs.
Wil een gemeente aantrekkingskracht uit
oefenen op nieuw te vestigen industrieën,
dan moeten de voorwaarden voor die ves
tiging buitengewoon gunstig zijn, anders
gaat de kans voorbij.
Nu moge de wethouder van Openbare
Werken bij meer dan één gelegenheid zich
zeer optimistisch over de vestiging van
nieuwe industrieën in Gouda hebben uitge
laten, de feiten zijn erfJdie aantoonen, dat
voor optimisme in deze geen enkele reden
aanwezig is. En die reden zal er ook niet
komen, wanneer de positie der gemeente
zoo weinig rooskleurig is als ze thans inder
daad is.
Het is ons, en anderen, wanneer daarop
gewezen is, wel aangewreven dat die bewe
ringen veel te zwartgallig waren, dat wij
zelfs met opzet, uit politieke overwegingen,
een donker beeld gaven van den toestand,
maar wanneer een sociaal-democratisch Ka
merlid als de heer Schaper in de Kamer
over Gouda spreekt als „van een aardige
stad maar... met veel schulden, die er moei
lijk voor staat", dan zal zyn partijgenoot,
wethouder Van Staal hier ter stecfc kwalijk
kunnen volhouden dat het met Gouda nog
zoo slecht niet is, dat er voor optimisme
alle reden bestaat.
De vestiging van nieuwe industrieën kan
men maar niet met een handomdraai tot
stand brengen. Daarvoor zyn noodig andere
en gunstiger factoren, dan welke Gouda
thans te bieden heeft.
TWEEDE KAMER.
Laatste dag.
De heer Krijgsman uit den .Bosch, door
het centraal stembureau benoemd- verklaard
tot lid van de Tweede Kanter in de vacature,
ontstaan door het aftreden van nir. Winber-
mans, zal zyn zetel niet kunnen bezetten.
De Kamer heeft immers zyn laatste werk
dag in deze parlementaire periode gehouden
en deze Kamer komt voor den 3en Dingdag
in September niet weer bijeen, behoudens de
theoretische mogelijkheid, dat zy m buiten
gewone zitting mocht worden bijeengeroe
pen.
Laatste dag dus.
Voor een aantal Kamerleden zelfs de laat
ste dag van hun parlementaire 'oopbaan.
Daar zyn er, die maar bedankt hebben, om
dat zy anders door iiun partij torh wegge-
keken zonden zijn. (te Katholieke leden Bo-
mans en van Kflzewijk zijn er een voorbeeld
van'en hun partfeenooten Veraart, Kutten
en Bulten zullen niet terugkeeren, omdat de
R.K. partij hen geen kans gevende plaatts
heeft gegeven. Anderen leven nog in hoop
01 vrees voor de stembus van 3 Juli, hebben
misschien nog een kansje, als vóór hen op
de lijst geplaatsten na de stembus lid van
het nieuwe Ministerie mochten worden-
Maar er gaan er ook werke'ijk vrijwilUe
heen en onder dezen van de besten: mr.
Drooglever Fortuijn, Rotterdam', nieuwe
uurgenjeester, die zich terecht alkïen aan
Rotterdam gaat wijden; nestor mr. v. Sasee
van IJsselt, diens hooge leeftijd he m zeker
recht geeft op wat meer rust; mr. v an Gijn,
de even bekwame als onbaatzuchtige libe
raal, die geen herkiezing wenschte en (Hen
wij nog wel eena zien terugkeeren eldr. de
Visser, wiens heengaan voor de cbrii st. his-
een onherstelbaar verlies
beteekent. Zonder eenig woord van afscheid
liet voorzitter Ruye de Beerenbrouck deze
laatste vergadering afloopea, wat wel héél
koel was: waarom kon het niet een harte
lijk woord lijden tot hen, die hun beate
krachten gaven aa a's lands zaken
Deze laatste bijeenkomst was niet verhef
fend. Zij begon kalm met de aanneming zonr
der stemming van de wetsontwerpen tot
herziening van Ouderdomsrente en Armen
wet en van de steunverleening aan de Kon.
Luchtvaart My. voor de in 1981 le openen
luchtvaartverbinding tusschen ons land en
Ned. Indië.
Maar toen kwam de ruzie los, waarbij de
heer Duys de eerste viool speelde. Het ging
om de Zuiderzeesteunwet,, die onvoldoende
voorziet in de noodea van de Zuiderzeevis-
schers, doe het slachtoffer zyn van ue droog
legging van de Zuiderzee. De Regeering, die
erkent, dat wijziging gewenscht is, heeft
hier getreuzeld, doch ten slotte ton wets
ontwerp voorbereid, lat er nog niet was,
wyl nog niet alle gegevens haar bereikt had
den. De heer Duys heaft toen in allerijl zelf
een voorstel ineengeflanst, dat dan ook alle
sporen droeg van haart- en reclamewerk.
Heel de opzet, de onvoldoende voorbereiding
van dit voorstel, de m een nacht samenge
flanste Memorie van Antwoord er. de wijze
van verdediging by de mondelinge discussie,
stempelde dit wetsvoorstel tot een leelyk
parade-paardje, waarmee de S.DA.P. in
druk hoopt te maken op de Zuiderzeebevol-
king, die over 't algemeen weinig voor het
socialisme gevoelt. Terecht sprak de heer
Marchant van „den stryd om de Zukterzee-
kiezers" en niet minder terecht wees mr.
van Gijn er op, dat by de voorbereidingen
van dit wetsvoorstel gebleken is, dat de ma
terie alleen geschikt is voor bewerking tot
een wetsontwerp door de Regeering, die over
deskundige adviezen beschikt en zich beter
rekenschap kan geven van den omvang der
imanciëele gevolgen en dat dit voorstel de
spoedige indiening van een Regeringsont
werp blykt te vertragen. Da Minister van
Waterstaat stelde zich namelyk op het
standpunt, dat hy niet met een wetsontwerp
by de Staten-Generaol moet komen zoolang
eer initiatiefvoorstel over hetzelfde onder
werp aanhangig is. De Kamer heeft zich dan
ook terecht op het standpunt gep.aatst, dat
zij beter in October met de Regeering een
goed ontwerp kan behandelen dan vlak voor
het uiteen-gaan een prul-ontwerp (de qua-
Mficatie is van mr. BijJeveld) vhn den heer
Duys. Dat deze laatste te keer ging alsof
men het tot in de Zuiderzeeplaatsen moest
kunnen hooren, zal ieder die hem kent
gaaren gelooven!
Met 60 tegen 20 stemmen is dit reclame-
voorstel ten slotte verworpen.
Het schoolgeldwetje stond nog op de
agenda, maar overeenkomstig de verwach
ting is dit wetje, waarover nogal wat te
doên is geweest, van de agenda afgevoerd,
tot vreugd» ongetwijfeld van minister Was
zink.
Waarna de Kamer gescheiden is.
Hoe zal de nieuwe Kamer er uit zien1, die
wy allen tezamen op 3 Juli a.s. gaan kie
zen?
De buitenlandsche politiek van
Sovjet-Rusland.
De rede van Rykow op het Sovjet-congres
over de betrekkingen van Rusland tot de
overige landen in Europa en de groote mo
gendheden daarbuiten heeft natuurlyk ook
in Frankrijk de aandacht getrokken. De
Temps, die de rede bespreekt, ziet er wel
iswaar in hoofdzaak een binnenlandsghe
politieke manoeuvre in, maar toch kan men
er een en ander uit leeren wat betreft de
doeleinden, die de Sovjet-diplomatie na
streeft.
Wat dan allereerst opvalt is de byna
agressieve toon tegenover enkele mogend
heden, speciaal jegens Polen. Hy schijnt de
Russen ervan te willen doordringen, dat
zekere machten het bestaan van Sovjet-
Rusland bedreigen. De Temps noemt dit een
leugen, die door de Kremlin-dictators wordt
geëxploiteerd, om jegens de massa een
schijn van recht te geven aan het instand
houden en versterken van een rood leger,
dat nu reeds geweldig van omvang is, maar
dat volgens hen het instrument moet wor
den van de wereld-revolutie. Kort na de
stappen die Litwinov in Genève gedaan
heeft ter verkrijging van een algeheele en
onmiddellijke ontwapening doet men goed
de woorden van Rykow in zich op te ne
men, teneinde zich het blijvend gevaar, dat
het bolsjewisme voor Europa en Azië op
levert, te herinneren. Uit deze rede spreekt
duidelijk, wanneer met het nog niet wist,
het failliet van de Sovjet op internationaal
terrein. Rykow kan beweren dat de betrek
kingen van de Unie der Sovjet-Republieken
zich ontwikkelen naarmate de communisti
sche organisatie zich consolideert, maar de
feiten zyn daar, aldus het Fransche olad,
om zyn stelling te weerleggen.
Tegenover Engeland en Amerika schermt
hy met de resultaten, die het particulier
initiatief in die landen met betrekking tot
Rusland heeft bereikt. Ook overdrijft hy
het belang van het economisch protocol met
Duitschland gesloten en verzekerd, dat dt
Duitsche regeering zoowel ala de zaken-
kringen in dat land begrijpen, dat zy door
het toestaan van crèdieten aan den Sovjet,
de wederzijdsche economische betrekkingen
kunnen oplossen. Maar het Fransche blad
wyst op de teleurstellingen, die de Duitsch-
Russische betrekkingen aan Duitschland
hebben gebracht. En als men weet, welke
reacties de 1 Mei-onlusten in Berlijn en dé
strenge onderdrukking daarvan door de
Pruisische politie in Moe kou hebben teweeg
gebracht, ontoelaatbaarheden aan 't adres
van de Duitsche politiek, dan is het wel
eenigszins zonderling Rykow te hooren
spreken van eenige „mal-entendus", di?
reeds weer uit den weg geruimd zijn.
Nadat het blad ook eenig „misverstand"
t. a. v. Frankrijk, dat in de Russische, rede
tot uiting kwam, heeft recht gezet, wijst
het speciaal op Rykow's teekening der ver
houding van Rusland tot eenige nabuursta-
ten als karakteristiek voor de waarachtige
tendenzne in de buitenlandsche politiek van
den Sovjet.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
ENGELAND.
Wat de Engelsche Liberalen willen.
Het v redesprogram van Lloyd George.
Betrekkingen met Rusland.
Gisteren is te Londen een verklaring ge
publiceerd, waarin de buitenlandsche poli
tiek der liberalen wordt uiteengezet; zy is
onderteekend door Lloyd George en andere
liberale leiders. Het eerste doel van ie bui
tenlandsche politiek der liberalen is, zoo
wordt gezegd, den oorlof af te schaffen als
middel ter regeling vah internationale ge
schillen. De party wil verder streven naar
algemeene en snelle vermindering der wa
peningen, zy wil de facultatieve clausule
betreffende het Permanent Hof teekenen.
maritieme pariteit met de V. S. aanvaarden
er. een procedure ohderzoeken voor een ver
betering, in gemeen overleg, van de gebre
ken der vredesverdragen.
Verder wil de liberale party zoo spoedig
mogelijk normale bertrekkingen hervatten
met Rusland op basis van niet-inmengmg
van het eene land in de binnenlandsche
aangelegenheden van het andere en ten
slotte wil zy ai het mogelijk doen om de
tarieven te verlagen en verdere belemme
ringen voor den internationalen handel tot
een minimum te beperken.
VER. STATEN.
Opzienbarende rechtzaak.
Jongen van 6 jaar tot 15 jaar tucht
huisstraf veroordeeld wegens dood
slag.
De bladen wijden groote aandacht aan de
opzienbarende rechtzaak van een jongen
van zes jaar, die schuldig was aan doodslag
en veroordeeld werd tot 15 jaar tuchthuis
straf. De jeugdige beklaagde heeft zyn
vriendje van acht jaar met bet geweer van
zyn vader doodgeschoten, na een twist over
het bezit van een stukje ijzer.
Gedurende het proces speelde de veroor
deelde onbezorgd met eenige vriendjes in
een der zalen der rechtbank.
Actie onder de Sigaienwinkeliers
De sigarenwinkels maken momenteel een
crisistijd door. Men zou dit niet zeggen,
wanneer men enkel lot op de statistische ge
gevens, betreffende ïiet verbruik van sigaren
sigaretten en tabak, welke cyfers hier te
lande nog steeds een aanmerkelijke stijging
Er heeft zich daarnaast echter een moor
dende concurrentie ontwikkeld, die maakt,
dat ondanks den verhoogden omzet, de be
drijfsresultaten vaak zeer slecht zyn. De
zaak wordt nog bedenkelijker doordat die
moordende onderlinge concurrentie dikwyb
tevens een unfaire is En deze wordt tegen
iedere bedoeling in zeer in de hand gewerkt
door de banderolLe-beladring. De kwestie is
n.l. deze:
Door de banderolilee hebben de tabakspro
ducten als het ware hun officieren prya
gekregen. Nu worden er helaas fabrikanten
gevonden zij behooren tot de hooge uit
zonderingen die er zich toe leenen hunne
sigaren te laten banderolleeren tegen een
hoogeren prys dan het product feitelijk
waard is. De truc, die door de oneerlijke con
currentie wordt toegepast, is dan de vol
gende:
Men biedt sigaren of sigaretten van be
kende en onbekende merken aan 'egen een
1 ageren prijs dan zij gebanderoileerd zijn.
De merken zyn voor den klant het lokmid
del en is hy daardoor eenmaal den winkel
binnen, dan wordt hy verleid ook de onbe
kende merken te kooien, die aan de bekende
.schijnbaar gelijkwaardig zyn. Dit zyn dan
echter de merken mot een verkoopswaarde
van wellicht 6 ets., doch gebanderoli -erd aan
10 ets. Verkoopt de winkelier
8cts., dan maakt hy genoeg winst om de
korting op de bekende merken gotd te ma
ken waarvan de argélooze. kooper dan na
tuurlijk de dupe is.
Dit stelsel van kortingen op tabakspro
ducten om klanten te lokken heeft echter
ook de bona-fide winkeliers noodgedwongen
medegesleurd, die, zich niet leenende tot
dergelijke minderwaardige p-aktykon, even
min als de bekende fabrikanten, hunne
reëele winst zien verdwijnen als gevolg van
de toegestane kortingen.
Het systeem heeft intusschen een derge
lijke uitbreiding gekregen, dat de funeste
gevolgen zich op bedenkelijke wijze doen
gevoelen. De bedrij fsuitkomsten voor de
sigarenhandelaars zyn dan ook zoo slecht
geworden, dat men gerust van een ernstige
crisis onder deze middenstanders spreken
mag.
Om dit kwaad te keeren worden thans
pogingen in het werk gesteld om oe regee
ring te bewegen maatregelen in hez leven te
roepen, die in de toekomst moeten voor
komen, dat tabaksartikelen beneden den
officiëélen banderollenprijs worden ver
kocht.
dan tegen
len moeten worden getroffen ten aanzien
van rechtstreeksche levering van fabrikan
ten en grossiers aan particulieren, waar
voor volgens de huidige wet dubbele
accijns moet worden betaald, doen waaraan