IEL
«mond
dan 6500 gezinnen in Gouda en Omgeving
'ara
0®^** Deze Courant komt in meer
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
bergambacht, BERKENWOUDE, bodegraven, BOSKOOtt
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, reeuwljk, sch<
Mo,'17133
Zaterdag 27 Juli 1829
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD.
Ratterdam
ksuun, Bnuktantai
DE WENTELTRAP.
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE.
1OONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*
fa
•p
Dit nummer bestaat uit twee bladen
bloedarmoede
om
11.-
Den Haag.
BRIEVEN UIT DE HOFSTAD.
Ik huur een landhuis.
(Wordt vervolgd.)
1'
LVANA”
RAG
Slaapt gy slecht? Hebt
Buizen in het hoofd,
124
80
n op Java
land moest
i dat ieder
ton maken
te snel.
^en deugd, welke niet
hare belooning MMÉU zichself Niet anders
de gastvrijheid. Wie haar beoefent zal ook
dat ondervinden. De belooning ligt in laat
ste instantie niet in de dankbaarheid, niet
in de aangename herinneringen, maar ligt
in het feit, dat men de overtuiging heeft,
welke men mee kan dragen door heel het
leven, dat men niet heeft verzuimd in dezen
te doen, wat zyn menschelijke plicht was.
„Vergeet niet gastvrij te zijn.”
prljicourint |ritli.
Uit het Amerikaansch van
MARY ROBERTS RINEHART
(Nadruk verboden)
HOOFDSTUK I
verlan-
neef,
zegen,
ot ge-
het levensarchief ver
dft beste des levens be-
ervaringen van minder
jri^n opgedaan, omdat de
“w niet waren, wat men
logen verwachten. Ook
ne geregelde kuur be-
v bloed en wsterkt’-
en s opgewektheid. Hon-
>en had.
12 fl. 21
Aan de andere zijde had destijds en ook nog
in later dagen de gastvrijheid dit voor, dat
men uit den mond van den gast van aller
lei hoorde van vreemde landen en volken,
dat allerlei bijzonders door hem werd ver
teld, waarvan men anders nooit zou ge
hoord hebben. De stille avonden, waarop
de gast, gezeten in den kring der gastvrije
familie, het woord had, behoorden zeker tot
de aangenaamste, welke men zich denken
kon,
Inmiddels kwam een andere tijd "^et
gansch andere verhoudingen. Komen we nu
aan in een vreemde stad, dan roepen de
commissionairs der hotels de namen af, die
bijna allen even weidsch klinken. We weten,
dat geen burger zyn deur op ons dringend
verzoek behoeft te openen. Het he tel is er
voor om vreemdelingen te herbergen en
voor we op reis gaan zoeken we in de regis
ters reeds de hotels uit, waar we ons anker
tje zullen uitwerpen.
Daardoor heeft ontegenzeggelyk de gast
vrijheid veel van haar bekoorlijkheid inge
boet. Het is’ nu niet meer mogelijk, dat men
met een beroep op de gastvrijheid onderdak
moet vragen desnoods bij zijn vriend en dat
deze zijn huis of tent open moet stellen voor
den onsympathieken gast zonder met hem
de oude rekening der veete te vereffenen.
Zulke voorbeelden heeft de geschiedenis
ook bewaard. We bewonderen de hoogheid
van karakter van den gastheer, die daartoe
in staat was en de rust, waarmede de niet
gaarne geziene gast de gastvrijheid aan
vaardde.
Toch zouden we verkeerd doen,. wanneer
we zouden mèepen, dat een beroep op de
gastvrijheid by de menschen van ons ge
slacht onbeantwoord blijft. Integendeel, de
bewijzen zyn van recenten datum, welke we
kunnen bijbrengen om aan te toonen, dat
ook nu nog gaarne de deuren open gaan,
wanneer uit menschlievendheid gastvrijheid
verleend moet worden. We denken aan de
bijna ontelbare families, welke Belgische
vluchtelingen of ondervoede Duitsche, Oos-
tenrjjksche en Hongaarsche kinderen hebben
geherbergd; die dit gedaan hebben niet uit
een soort plichtsbesef omdat ze moeilijk
daaraan zich konden onttrekken. Neen het
geschiedde in de allermeeste gevallen uit
den grond des harten. Men herbergde gaar-
pe de groote en de kleine, vreemdelingen.
Banden werden aangeknoopt welke niet ge-
makkelyk verbroken zullen worden. Herin-
Het is te hopen, dat er altijd menschen
zullen zijn, die het schoone zullen zien in
alledaagsche dingen.
CMLXXXI.
Voor een bedrag van bijna acht ton is
thans aanbesteed het maken van den weg
de in het verlengde van de schier eindeloo-
ze Laan van Meerdervoort zal eindigen op
den weg, die Kijkduin met Losduinen ver
bindt. Ook deze weg komt op volk» breedte
Het is wel jammer dat men 'dit laatste stuk
niet in den aanvang van den winter ia gaan
aanleggen want dan was het bij het begin
even rusteloos hebben vervolgd alt mijn bo
vengenoemde voorvader het een wilde beer
deed Maar aangeeien ik maar een onge
trouwde oudere dame ben, aal mijn eerste
kennismaking met de misdaad vermoedelijk
ook wel mijn laatste zijn.
Het landgoed was het eigendom'Van Paul
Armstrong, den hoofddirecteur van de „Han
delsbank” die toen wij het huis huurden, in
het Westen reisde in gezelschap van zijn
vrouw en dochter en van een zekeren dokter
Walker, de huisarts van de familie Armsrong
Halsey kende Louise Amstopg, hij had
in den afgeloopen winter zelfs veel notitie
van haai genomen, maar daar Halsley al
tijd iemand heeft om erg veel notitie van te
nemen, had ik geen bijzondere aandacht aan
het geval geschonken. Maar het waa een feit
Louisse was een heel knap, alleraardigst
meisje Ik kende den naam van Paul Arm-
tsroBg. alleen door zijen functie aan de bank
waai het geld van de kinderen grootendeels
bfelegd was en door een minder fraaie histo
rie die zijn zoon betrof: Arnold Armstrong,
welke de handteekening van zijn vader
scheen te hebben vervalscht-op een of ander
geldswaardig papier en nog wel voor een zeer
aanzienlijk bedrag.
Ik stuurde Halsley en Gertrude een paar
dagen uit logeeren, dat ze me tijdens het in
orde brengen van onze tijdelijke woning niet
in den weg
maakte ik*
trekken.
onduidelijk en onvolledig: ééi^ ervan ver
meldde mijn naam zelfs maar éénmaal en
dan alleen nog maar als die van de tijde
lijke bewoonster van het huis en daarom
is het dat ik mij verplicht voel allee te ver
tellen wat ik weet. Mr. Jamieson, de detec
tive, verklaarde mij dat hij het zonder mij
niet zou hebben klaargespeeld, maar tegen
over de pers heeft hij daarvan niet veel laten
blijken!
Om te beginnen moet ik verscheidene ja-
ren teruggaan dertien om precies te zijn.
Toen stierf mijn broer en liet zijn beide kin
deren in mijn hoede achter. Halsey was
toen elf en Gertrude zeven. Al de verant
woordelijkheid van een moeder werd plot
seling op mijn schouders gelegd en ik sloeg
mij er naar mijn beste weten en kunnen
door. Toen ze op leeftijd daarvoor gekomen
waren, stuurde ik ze allebei naar goede scho
len en van dien tijd af oefende ik mijn ver
antwoordelijkheid voornamelijk uit door be
middeling van de post, behalve de drie zo
mermaanden die ze bij mij doorbrachten
om hun garderobe aan te vullen,, mij van
hun omgang en vorderingen te vertellen en
om mijn stiefmoederschap uit de kamfer te
halen waar het negen maanden in gecon
serveerd werd.
Maar ook deze zomermaanden miste ik
toen de kinderen naar kostschool en acade
mie gingen en hun vacanties bij vrienden
doorbrachten.
Langzamerhand merkte ik dat mijn hand
teekening onder een chèpue ze welkomer
was dan onder een brief, hoewel ik ze met
geregelde tusschenpoozen schreef.
jezlcht. Beide schoon*
teen met de heerljk
na kort gebruik eea
g van den daarvoor
srs Is. Rottende spvs*
snamen reuk nit den
een tube van 85 cent,
ent (zachte borstels}
origineels verpakking
Osssrsndssi-d» oplag» OOOO si
68eJaargang
zouden loopen en de eersten Mei
me op weg om Sunnyside te, be-
"Meugd en
maar buiten beschouwing laten.
In den ouden tijd was het anders. De
vreemdeling was aangewezen op de gast
vrijheid van de burgers der stad, welke hij
tegen den avond bereikte; dan wel hij moest
aankloppen aan de deur eener vreemde wo
ning of de welwillendheid inroepen van de
bewoners der nomadententen. Een vreem
deling was in die dagen met hun enge be
grippen niet gezien. Ook toefde men niet
gaarne in een vreemd land, want het werd
op meer dan één wijze hem aan het ver
stand gebracht, dat hij een vreemdeling, een
bijzonder en geen burgers des volks was.
Geen wonder, dat de gastvrijheid daarom
des te meer werd gewaardeerd; dat dege
nen, die de leidslieden des volks waren, niet
ophielden de gastvrijheid aan te bevelen;
dat ook de moralisten niet moede werden
den lof der gastvrijheid te verkondigen.
ADVERTENTIEPRIJS! Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgfcring)
15 regels 1.3Ó, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkringi
15 regels 1.55, elke regel meer 0.S0. Advertentiën in het Zaterdagnummer 2(Mk
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiSn de helft van den prijs, JB
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0J>0. Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentito en ingezonden mededeelingen bjj contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boekhande
laren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan hel
Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te rijn.
fiOUDSUHE COURANT.
Gastvrijheid.
We gelooven niet, dat het een historische
onjuistheid is, wanneer we zeggen, dat de
gastvrijheid ten allen tijde en onder vrij
wel alle volken beschouwd is niet slechts
als een deugd, maar ook, dat zy onder de
deugden steeds een eereplaats heeft be
kleed. Het groote boek van de geschiedenis
der menschheid heeft menig staaltje van
buitengewone gastvrijheid van het ééne ge
slacht aan het'andère overgeleverd, opdat
men toch nooit vergeten zou gastvrij te we
zen. In den den bijbel staat, dat men deze
deugd nooit moet verzuimen; dat er zelfs
menschen geweest zijn, die zonder het te
weten engelen hebben geherbergd. Mis
schien is deze laatste uitdrukking wel de
grootste lof, welken men aan het betrachten
der gastvrijheid geven kan.
Nu is er gastvrijheid in verschillende
vormen. Bovendien heeft de tyd, die de lo
gementen gebracht heeft, daarmede een
schade aan de gastvrijheid toegebracht.
Thans herbergen we immers zelden men
schen, welke ons niet sympathiek zijn. We
reserveeren onze logeerkamers voor familie
leden, vrienden, kennissen met wie we op
goeden voet staan. Soms zyn we wel door
bijzondere omstandigheden verplicht
vreemdelingen te herbergen. Of we dan
steeds de gastvrijheid beschouwen als een
niet als '&ên 'ïdét rfióéten we hier
Dit is het verh'aal hoe een ongetrouwde
dame van middelbaren leeftijd haar huisge-
nooten verliet,, voor de zomermaanden een
laruiliuis buiten huurde en weldra verwik
keld was in een van de meest mysterieuse
misdrijven, die de dagbladen en detective
bureau» de laatste jaren gelukkig hebben
gemaakt.
Als ik nu terugblik op de maanden die
ik op „Sunnyside” heb dodrgebraoht, ver
donder ik me er nog over dat ik het er le
vend heb afgebracht. Maar de gruwelijke
ervaringen zijn niet aan mij voorbijgegaan
ronder sporen achter te laten nog gisteren
was Liddy zoo vriendelijk om op te merken
dat ik erg grijs geworden ben den laatsten
tijd!
Liddy’s zenuwen hebben een deuk gekre
gen sedert dien verechrikkelijken zomer,
j*en heldin is ze nooit geweest, zooals den
lezer blijken zal, maar ze is tegenwoordig
van streek bij het minste ongewone geluid,
vooral ’g avonds en 'b nachts.
De krantenberichten over de zaak waren
Maar toen Halsey zijn electro-teghnische
studie voltooid en Gertrude de kostschool
had afgeloopen en beiden voorgoed thuis
kwamen. veranderde plotseling alles. De
winter dat Gertrude voor het eerst „uit
ging” was een aaneenschakeling van avon
den van laat opziten om haar hier of daar
heen te ohaperonneeren, van bezoeken aan
kleermakers en modezaken en het op een
afstand houden van ongewenschte jongelin
gen, die of meer geld dan hersens, of meer
hersens dan geld bezaten
Halsey had uiteraard minder toezicht noo-
dig pn toen ze aan het eind van dien winter
allebei de beschikking over hun moeders
vermógen kregen, werd mijn verantwoording
uitsluitend een moreele
Het hoeft geen betoog dat het eerst wat
Halsey met'zijn geld deed, was een auto te
koopenI
Toen de zomer in aantocht was, wilde Hal
sey dat we zouden gaan kampeeren in de
Adirondacks en Gertrude van haar kant had
een hevig verlangen naar Bard Harbour We
eindigden met een compromis we zouden
een flink buitenhuis huren met golf velden
in de nabijheid, dat als men de auto ge
bruikte, niet te ver van de stad lag en met
een dokter binnen telefonisch gebruik goo
kwamen we op „Sunnyside” terecht
We gingen er op uit om het buiten,, dat
ons als een groot landgoed was aangeprezen,
te bezichtigen en ik moet zeggen het ver
diende zijn naam in elk opzicht. Een ding
was er wat mij direct opviel de huishoud
ster die voor het huis moest zorgen, zoolang
het onbewoond was, had een paar dagen
neringen werden vc
zameld, welke tot
hooren. Maar ook
prettig gehalte wei
groote of kleine gas
van hen meende' te
hier kan de schuld aim beiden gelegen heb
ben, zoowel aan de. gastvrijen als aan de
gasten. Maar jammer is het, wanneer de
betrachting dezer deugd tot bittere herin
nering aanleiding gif.
Waar echter in nieuwer tijden de deugd
der gastvrijheid tot een eng gebied beperkt
werd, daar heeft ze toch iets overgehouden
van den ouden glans, welke ze vroeger be
zat. Deze, dat men,'gaarne iets over heeft
voor een ander. Er >yn huisvaders en huis
moeders, welke niet rusten, voordat ze hun
gasten het beste glboden hebben wat ze
kunnen bieden. Voor'wie de betrachting de
zer deugd niet is een plicht, maar een voor
recht. Onder zulk -een dak te toeven is
steeds een van de befte vreugden des levens.
Men 'bewaart daaraan herinneringen tot in
late jaren, welke men niet gaarne zou wil
len missen. Echter l heeft niet slechts de
gastheer en de gastvrouw, maar ook de gast
verplichtingen, welke hy niet mag over
treden zonder dat hij het odium van ondank
baarheid of onopgevoedheid op zich laadt.
Natuurlijk zal veel bepaald worden door bei
der karakter. Is er harmonie tusschen bei
den dan zullen de uren samen gesleten
voorbijgaan, zelfs
Er is tenslotte
prijzen zouden drukken als de menschen
n.l. wisten dat ze gemakkelijk een andere
woning kunnen vinden. Nog altijd schijnen
de verhuurders er de voorkeur aan te geven
om een woning een geheelen tijd leeg te la
ten staan en dan misschien een hoogere huur
te krijgen, door toevallige omstandigheden,
dan het huis aanstonds tegen een lageren
prijs af te geven. Begrijpelijk is die tactiek
niet ms&r op den duur zal zij zich zeker wre
ken Een feit is dat vreemdelingen die zich
hier komen vestigen de huren niet hoog
vinden en dus eerder toehappen, al zien zij
op den duur in dat zij af gezet zijn.
Wij zijn nu midden in de vacantie-weken
en een deel van den Haag is op reisvreem
delingen zijn er bij massa’s zoowel in de
hotels, pensions als bij particulieren. De
eerste indruk omtrent de drukte en de bes
zetting der hotels is gunstig. Er waren de
laatste weken al veel buitenlanders geahi-
veord en op den boulevard hoorde man al
weer alle talen spreken.
Ook particulieren hebben veel gasten. Het
vroeger toegepaste stelsel van woning-ruil
heeft niet dien opgang gemaakt, dien men
er van verwacht heeft. Het systeem heeft
een groot bezwaar voor de huisvrouwen, die
er eigenlijk geen vacantie door hebben. Zij
blijven in hun werk, houden hun huiselijke
bezigheden, dikwijls nog moeilijker gemaakt
door de omstandigheid dat zij in een andere
stad zijn en dus niet zoo goed op de hoogte
Wel worden er dikwijls kinderen uitgeruild
pn in dat opzicht is het ruil-systeem aan-
bevelenswaardig. Met vér afgelegen landen
zelfs wordt geruild: veertien dagen komt
een meisje uit Weenen of Budapest hier lo
geeren en dan gaat het Hollandsche meisje
mee om de tweede helft der vacantie ginds
door te brengen. Op die wijze kost het zeer
weinig en zijn beide e^nigen tijd goed onder
dak, Het over-en-weer leeren van de taal
is natuurlijk ook een belangrijk voordeel
Het brengt ons weer eens in de gedachte
hoe dom iu ons land toch is gedaan met de
afschaffing van de vreemde taal op de lage e
school. Men had ze er lievtr alle drie op
moeten brengen. Het kleinste minimum dat
men er zou geleerd hebben zou meer prac-
tischo levenswaarde hebben dan al de ken
nis van de vuurspuwende bergen
en de graven van Holland. Nederla
alles op alles zetten om te zorgen
zich eenigermate verstaanbaar ko
in de drie moderne talen Wij weten uit
.eigen ervaring ettelijke malen welk een ver-*
bluffenden en gewichtigen indruk het op alle
hier vertoevende vreemdelingen maakt dat
hier zooveel en zoo gemakkelijk andere talen
wordt gesproken. Het ware ernstig gewenscht
dat de waarde daarvan eens in eigen land
weed ingezien en dat men op alle lagere
scholen onmiddellijk overging lot wederin
voering van teh minste één taal
ABONNEMENTSPRIJSper kwartaal 2.25, per weak 17 cent, met Zondagblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.16, met Zondagsblad 8 80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie Telef. Interc. 82;
Redactie Telef. 8& Postrekening 48400.
van dit seizoen gereed geweest. Nu zal dit
pas weer een jaar later gereed zijn.
Als deze beide wegen gereed zijn is een
nieuw stuk bij den Haag ingelijfd waarin
weer plaats is voor ettelijke tienduizenden
bewoners. De groote verkeersweg evenwijdig
aan de zee„ die den Haag met den Hoek
van Holland zal verbinden, vordert weer
een flink stuk. Het is het eigenaardige dat
den Haag voortschuift tusschen dedorpeti
en het Westland en de zee zoodat die dorp
jes alle als afgelegen wijken daarnaast ko
men te liggen. Loosduinen zal straks in een
hoek liggen en geleidelijk zal het zich wel
aanpassen, zoodat het op don duur niet meer
terug te vinden zal zijn. De gansche dui-
nenstrook tot den Hoek van Holland ligt
vrijwel onbebouwd. Alleen het dorpje Ter-
heide ligt er in en gelijk bekend is wordt
dit geheel en al afgebroken om daarna zóó
te worden opgebouwd dat het later zal pas
sen in het systeem van verkeerswegen.
Voorshands hebben wij aan de uitbreiding
die nu tot stand gebracht wordt weer ge
noeg. Eer dit is volgebouwd zal nog wel
eenige jaren duren, maar dat het vol komt
is wel zeker.
In de eerste v^jf maanden van dit jaar is
de Haagpche bevolking toegenomen met
2777 inwoners, een getal dat toch nog aan
zienlijk is al zijn er twee zeer ongunstige
maanden in geweest. Er zijn in dien tijd
meer dan 1100 woningen gereed gekomen en
het cijfer der vertioudig is thans dat op iede
re 3,93 bewoners van den Haag één woning
aanwezig is. Men berekemt. altijd dat het
normale cijfer 4 is en als ’dat juist is leert
de becijfering ons dat er op dit oogenblik
1800 woningen in den Haag leeg staan. Dat
is niet onwaarschijnlijk want er staan er
heel wat leeg. Intusschen lijkt het cijfer van
4 ons voor den Haag iets te hoog gezien het
jyoot aantal kinderlooze gezinnen o.a. als
gevolg van het feit dat .hier zooveelgepen
sioneerden wonen. Maar in ieder geval st Aan
er vele leeg. Er zijn er verder, volgens opga
ve 3700 in aan bouw en als die in één jaar
tijde gereed komen geven ze stellig wederom
een oversahot.
Wij hebben al eens eerder gezegd dat on»
de statistieken vreemd lijken. Vóór 1914 was
het verhoudingscijfer tusschen bevolking
en woningen meer dan vier. Er is sedert
1919 geregeld zóóveel afgeleverd dat het vrij
wel voor 2j bewoner die er bijkwam één huis
beschikbaar kwam. Het verhoudingscijfer
is nu verre beneden vier gedaald en toch
lijkt hét alsof er vóór 1914 meer verschot
was dan nu het geval is. Daar moest dus
ergens een fout schuilen. Op den duur zal
die wel aan het licht komen maar wij zien
nog niet waar die te vinden is. Men zegt
wel eens, dat opzettelijk verzwegen wordt
boe hoog wel-het aantal leegstaande wonin
gen i» omdat bekendheid daarvan de huur-
tevoren haar introk genomen in de tuin
manswoning, die zoo ver van het huis lag,
dat dieven of brand ongestoord hun wefk
zouden kunnen voltooien.
Het was een uitgestrekte bezitting Het
‘huis lag op den tóp van een heuvel, met
groote grasvelden en geschoren hagen, die
zachtjes omlaagglooide naar den, weg. Aan
de andere zijde van de vallei, op een paar
mijl afstand, was het Clubgebouw van de
Greenwood Golf Club.
Gertrude en Halsey waren eenvoudig ver
rukt.
Dat is nu precies alles wat je
gen kunt, meendte mijn jonge i
Frissche lucht, goed water en goede wc
En wat het huis betreft, het is groot
noeg voor hospitaal
Natuurlijk nemen we hef huis ofschoon
het niet beantwoordde aan mijn ideën over
comfort daarvoor was het te groot en
het lag afgelegen genoeg om het dienstboden
vraagstuk tot een probleem te maken. Maar
zooals ik zei - de kinderen waren verrukt
en wat er verder ook gebeurde, ik heb ze er
'nooit een verwijt van gemaakt dat ze erop
aangedrongen hebben dat ik het zou huren.
En nog iets anders als de reeks van schok
kende gebeurtenissen die we op Suunyside
doorleefden, me iets geleerd hebben, is het
wel dit: dat ik op een of andere manier een
ongeciviliseerden, voorvader, die in een scha-
penhuid gehuld en met een speer gewapend
er op uitging om zijn kostje op te den, het
instinct van de jacht moet hebben geerfd.
Als ik een man geweest was zou ik zeker
detective zijn geworden en de misdadigers
80
ge
ge
rd
en
in
ke
e”
at
g-
en
’g
ut